Katalog

SAHİFE DftRT ' g Nisan 1969 CHMHURİYET Menderes'in hayat hikâyesi. Menderes'in ruh yapısuıa sıkısıkıya bağlıdır. Onun siyasî hayaandaki hata ve sevabını, ancak onun ruh yapısuıa inersek değerlendirebilirâ. Meselâ onun, kendini bir türlü kurtaramadığı i s r n e t ^ Paşa FOBI'si, Menderes'in siyasi kaderiııde,W öuemli etkiler yapmıştır.. * MENDERES'in Yazan: Inönü fobisi O'nun en büyük hatasıydı Menderes'in hayat hlkâyesınl lzlerken, bır taraftan ve hızla halkın sevgüisi halıne gelen ve bır sıra başanlar kaydeden bu onsanın, nasü olup da ve 1tendı ıkbâlıne kastederceslne ağır hatalara da düştuğunü anlamak içın, onun ruh yapısı üzennde durmalıdır. Bence Menderes'ın en büyuk hatası, 19501960 arasında ıktıdar ve muhalefet çatışmasını, sonu gelmez bir Inomi kavgası hahr.de surdurmuş olmasıdır. Bunun sebeplen, ne sıyası, ne de ıktısadidır. Sadece ruhi'dır. Sadece bır ruh çengellenmesı, bır ruh dügümlenmesı, sâbıt fıkır cınsınden bir ruh halı, bır fobı.. Aşağıdaki sozler, ağırbaşlı bır eskı Demokrat mılletvekıhnındır « Hem Celâl Bayar'ın, hem Adnan Menderes'in 1nonü'ye karşı, onu tanımaktan gelen takdirlen \ardır. Amt Menderes'ln Inönü'ye k»rşı tehevvürleri, (aşırı ve olçüsiiı çıtaşları) tnönü fobisinin bir reaksryonudur. Bu tıpkı, sert bir babanın, devamlı taıyik kuşkusa aU tında yaşayan bir çocuğun, nıhî tepkileri gibidir. Hattâ bu, hem Bayar, hem Menderes'ie boyledir. Gerek Bayar, gerek Menderes, başından beri Atatürk ve tnünü'nün tesiri »ltında kaldılar. Bu tesir biraz da, bir fobi şeklinde oldu. Yani sonuçları itibariyle, tnönü'nun devamlı korkusu altında kaldılar. Yahut bu his, Inönü' yu çok tanımı; olmakian relen bir histir. E|er araştmrsak, hepimizde bunun, çuuraltında yaşayan etkileri vardır...» Bu sozlerde, Menderes i de, çevresini de yakmdan tanımaktan gelen gerçek bır değerlendırme dıle gelır. Ve burada dıle gelen ruh halı, yalnız Menderes mısalınde değil, tarih içmdeki hemen butun başkaldırmalarda kendini gösterlr. Bu ruh hali, fertlerın ve kütlelerın, yıllar yılı ıçinde yaşadıklan \e fakat itıral edılmeyen, hattâ farkına varılmayan bır korkunun, bır gun bır isyan şeklmde bırden meydana vurmak imkârunı buluşudur. Bır puta, bir Ustlin kudrete, bir dokunulmaz efendıye karşı, bir gun boyle bir ısyan patlayınca, yıllar yılı iç âlemimızde yaşayan bazı duygular, bırden taşarlar Bu üstun kudreti, bu doltunulmaz olan efendıyı kuçultmek, ayaklar altmda gormek \e onun hakıkaten a>aklar altına duştağune ınanmak ıçın, o güne kadar ba? eğmış olan insanın, yaptnayacağı yoktur. Inonu de yıllar yılı bır dokunulmazdı Bu dokunulmazlık hakkını, yalnız, narb meydanlarındakı mücadelelerinden değıl, yalnız makam ve yetkılerının \erdığı haklardan değıl, karakter ve secıyesının ozellığınden, kişılıgınden de alryordu. Inonü'nun, kendıne ozgü bır ruh yapısı ve bu yapının, karakter tayin edicl ÖMİlikleri vardı. Bu bıeUıklerin en başmda. sanıyorum kı, kımseye ang&je olmayışı, kimseye kendini bütünü ile vermeyişi gelir. Hattâ Atatürk'o bı'e . En yakın gc undugü insanla bile arasında, daıma bır mesafe bırakır. Kımse ona, hattâ kendi aralannda büe «Bizim înonü» diyemeraiştir. îşte bu bır haldir ki, l u hale dokunulmazlık denebilır. Çünku bu ruh halinın zırhına bUrünen adamla, etrafındakıler ne yapsalar, bır seviye birlığt kuraroazlar. övle olunca da, bu çevre adarnlarının, ister istemez ıçlerınde bınken duygular, onlann ıç alemmde, gene ister istemez bazı kompleksler yaratacaktır. Adları soylenmese bıle, ya asırı hayranlık, ya tersme olarak korku ve hatta kıskançhk ç,eklınde bazı uyuyan duygular, ruhta yaşayacaktır. Fooi de boyle bır uyuyan duygudur. Daha ziyade korkuya, korkuya donük çektngenlıklere yonelen bır alt duygu... Gerek Bayar'da, gerek Menderes'te ve gerek Inonü'ye bağlı, gerek ona karşı olanların ruhlannda, boyle duygular pekâlâ bınkmış olabilır. Kaldı kı, meselft, yıllar yılı ona ıtaat etrnıssın. Ondan bır şeyler beklemışsin. Sana zaman zaman gulmuş, veya asık yuz gostermıştır. Ama yıllar yılı suren munasebetlerde, daıma sen alttasın. Çünkıi bekle>en sensın. Ve bu bekledıklerının, sana venlraemiş olması da mümkündur. O halde ? O halde ya bu itaatın, başeğışın, sonuna kadaT devam edecektır Yanı sonuna kadar bekleyeceksın Yahut da bır gun bır ısyan Iırtınası koparacaksın Yani şu veya bu sebeple, eğer dokunulmaza karşı başkaldırmışsan, o zaman bu isyan atesı biıturı ıç alemını de saracaktır. îç âlemınde uvuyan ve o güne kadar belki de farkmda olmadıgın, belkı de adını koyamadıgın, kendıne de ıtıraf edemedığın ters duygular, bırden açığa vuracaktır Yanı bu eski efendme karşı taşacaksın Onun hakıkaten yıkıldığını gormek, onun hakıkaten yıkıldığına inanmak ıçın, hem kendini hem etrafını zorlayacaksın Meselâ Menderes'in şu sbzlerını verelım Bu sozler Buvük Mıllet Meclısimn 14 XII 1953 tanhlı oturumunda ve bu Meclıs kursusunden soylenmıştır «Muhterem arkadaşlar'. Heyecan lirve noktasına varmıştır. Demin bura\a, bu kursu%e, jaşlı t i r zat çıktı. Butun rnanzarası ile şayanı hörmet. Fakat butun e\zaı Ile, keHmeyi söyleyemeyeceğim ne\e lâvık olduğuna sız takdir edinız. Sözleri, bir thatro sahnesinde aktorlük yapan bir ak tor gibi, kendi huvivetinirt dı$ına çıkarak, büsbütün ba?ka Insanmı? gibi, sizin karşınızda inerken, vine evvelce provası yapıtauş olduğu ştKılde, hepsi birden av» ğa kalkıyorlar, buradan resmigeçit halinde, Buyuk MUlet Meclisini terkedip gidl" \orlar..» Halbukı olan nedır 9 Olan şudur kı, ıktıdar partısı bir kanun tasar.sı hazırlamıştır. Halk Partısmın mallarına el konulacaktır Evet, T/varın da, Menderes'in de jıîlar jıiı kadenne katıldıklan Halk Partısı evvelce bır Devlet partısıjdi Ve butun bu cıas Devlet paTtüennde oldugu snbı \e gene şuphesız Devler ımkânlarmdan faydalanarak bu partı bır takım mallar edınmıştı. îşte şımdı bu tasarı ıle bu r mallar hazmeve ıntıkâl edecek ı Inonu buna da karş: değıldır Bu mallar aîınsın ma bır şekle de uydurulsun Meselâ Ataturk'un Noter huzurundakı teberrularına, Ataturk'un partıye bıraktığı tarlhî vesıkalara dokunulmasın înonü bunları anlatır Anayasaya uygun hareket edılsm der Sorlen dmlenmeyince Suçlulann telâşı içindesiniz! dıye havkırır KÜrsuden ımnce de, arkadaşların1 alı^, Meclıs sa lonunu terkeder. Mesele budur (V O halde Menderesi o kadar tehevvure sevkeden nedır' O kadar ıç boşaltmaya ve Inonü' den bır aktor ve neye lâyık oldugunu kelıme ıle soyleyemeveceğı bır ıhtıyar olarak bahsettıren duvgu nedır' Kaldı kl Halk Patın mebuslannın toptan MeclM terkedışlenmn vadırsanmarrası lâzımdı Çünkü 1946 bütce tartışmalannda ve Recep Pekenn aşın bır kelıme Menderes'in tnonu fobisi Ona çok şey kaybettirdi sı uzerine, Demokrat Parti mebuslan da Meclısı toptan terketmişlerdı Kolay kolay da Mec lıse donmemışlerdı. Fakat Menderes te dıle ge len, sadece bir Parlâmento mucadelesı değıldır. Onda dıle gelen, yıllar yılı ıç âlemıne ıtıl mış \e adı konamaz bmbır duygunun, bır gun bu şekılde ve bırden dışarıya tepkısıdır. Bu bır boşalma, eskı dokunulmaza karşı bır isyandır Hem de ış bu salhada da kalmayacaktır. Çunku daha ılerıde ve gene bu kursuden Inonu'yu, elındekı kılıcı kınlmış, yerlere serilmış, zavallı bır ıhtıyar olarak tasvır edecektır Hattâ odasında etraIındaküere Atacaksınıı bu adamı dışanl Kovacaksınıt MecUsten! Sozlerini zabıtUn çıkaracaksınız. cuj e haykıracaktır. Evet, Menderes'te Ismet Paşa kavgası, bir gun bu zırvelere ulasacaktır. Yani, aslında ıçerılerde yaşayan bır ruh halinın, bır Fobı'nin ters tepkisı, tehevvürler, isyanlar, tırtınalar şeklınde onu sarsacaktır. Halbukı Rejım nıhayet, çok partılı bir parlâmento rejımıvdı. Ve şu parlâmento kursusunde ıktıdar ve muhalelet, nihayet parlâmento loırallan içınde çekışeceklerdı. Bu çekışmelenn sınırlan da belhydi Karşılıklı denetleme' Ve o kadar . Eger bu sınırda kalınabüsey dı, eğer meselâ Menderes, Parlâmento kürsusüne sığdıramaya cağı duygulannı, meselâ Çorçü gıbı, aynca yazacagı hatıralara bıraksaydı, şımdı bu vazılanlarm tartışmasma, belkı Menderes te katılacaktı ve bıze, kendl ıç âlemı hakkında, en doğm tahlülen kendısı orta>a serecektı Dişi Bond MODESTY BLAISE , rı. 1) 11 Nisan toplantısı \e V'etkller Kanunu ile ilgili tartı?malar. tkinci Adam: Cilt: III. s. 415. YARIN Glâdyatörler değil, şövalyeler karşılaşabilirdi.. Yoınır ELISABETH S. HOLDING NİHRL YEG1H0BH.1 «, 27 Kaîitan da gukJü: «SBi» îoaAn'e. dıyorum kı sen Şımal ışıklarının prensesısın, senı bır gun asıl ulkene gbtüreceğım, dıyorum • KıUian, «Ya o ne dıyor?. dıye sordu .Ne zaman ıstersen gıderiz, kaptan. dıyor.» Harriet, «Hadi hayırlısı» dedi. Kapton gene guldu ve ıçen çekihp motörü Ç» hştırdı Tatlı meltem yuzlenne vurdu. Kıîlıan, «tsveçh mi bu kaptan?> dıye sordu. Harrıet, «tskandınavyalı ama tam memleketiıvl unuttum» dıye cevap verdı. «Anderson mu, Larsen mı dyle bir şey adı da Ajna bep kaptan dıyoruz Bır zamanlar bir gemının kaptanıvmıj ama başına bırşej^r gelmıs » «Xasıl » Garth Enc de hıç bır ilSç vermeyınce Jocelyn çıkar, bele leme odasında, elâlemın ıçmde, hungur hungur ağIarmiî.» "" «Enc'i mahveden de bu mu olmuş yanı"» «Bu durumun herhalde Eric'e pek faydası dokunmamış . Her neyse, Enc kıza bır smır doktoruna gorunmesını sağlık vermış Ama kız, yok. demış, gozume senı kestırdım, demıs » Kıllıan, «On yedı vaşınds bır kız boyle konuı maz> dı>e ısyan ettı • Kehmesi kelimesine tekrarlamıvorum sana onun so>ledıkleruıı. Ozunü vermeğe çalışıyorum* • Sonra Jocelyn bu sefe'r de Eric'in oteline dadanmış Aşağıdan onun odasına telefon eder v« herkesın duyabıleceğı bir şekilde, ıstırabını dındı» recek bır ilâç ıstiverpk valvanr. yalvanım's Acı\a dajanamıjorum d'\e ağlar. dururrrus. etrafında ka labahklar bırıkınceve kadar Tabıı bu da Erıc'ı ga>et guç bır durumda bırakmış » «Neden". • Bo\le seyler doktorların i«ıne gelm»z de ondan Bovle bıçımMZ bir olava kansan doktora «en clsar. sıder mıtın » Kıllıan, «Gıtmem, herhalde,» diye ıtıraf ettı «Tabıı gitmezsın. Sonunda Erıe kıza zararsız bırkdç hao vermıs ve ana babasınn adını adresıni almi": E'te^ı gun kızm babasıyla temasa geçmış Bu sefer senmkıler aıîecek çullanmıslar zavallı Ene'ıri uzerine Santaj yapmağa kalkışmıjlar, muayetıeha nesinden eıkıp otelme gidiyorlarmı* . otelinden çt kıp hastahanesine Herkesin içinde onu, kızlarmi bevaz zehıre ali'tırmakla suçluyorlarmış Haaılı zavallı Eric'in butün hastalarını dağıtmışlar \e sonunda bir gun oteline gelıp oyle bır çıngar çıksrnııj lar kı gazetelere Reçmi Erlc hastananeden ıstıfa etmek zorunda kalmış Kcw York'daki muajeneha nesını de kapamıs » «Bu Eric'in anlattığı» «Evet Eric'ın hıkâ>esı bu Eric sonradan her* şeye yenıden başlamak ıçın Long tsland'a geldı. Annem onu koltuğunun altına aldı, herkesle tanıştır dı Eric, gerçekten de. hajatını ve mesleğmı yenl bır temel ustune kurmağa baîlami'ü ki Jocelyn hanım gene çıkage'dı. Dun onu go'unce Eric'in neye Uğrachğını herhalde tahmın edersın » • Ama Jocelyn'ı »zın evde nasılsa ergeç gör** cekti Bunu bılmıyor muMju11» «Biliyordu >a Jocelyn gene hiç vak>t kavbetmeden eskı numaralarına başlamıs. Sınırlerının ha rap oldueunu uyuyamadığmı sovleyerek vatıştırıcı bi T ılâç ı«temış » «Ve doktorumuz vermemış, ovle mı'» • Elbet veiTnemış'» «Ey . Jocelyn'ın onu yenl ba'tan mahvedeceğinden mı korkuyor yâni1*» Kaptan gmertede belirdi ve «otrayı toplamağa başladr «Dumenı bağladım» diyordu «Akıntı yok bu taraflarda Bu suları ezbere bıhyorum ben ar« tık, ezbere.» «Gerçekten de öyle, kaptan.» •Mıss Jocelyn oğleden sonra gelir mi klîı Harriet, «Belkl de gelir. dedi. •Ne guzel kıı o, yarabbl! Ne iyl k«ı lnsan degıl de peri . kıa sankı» Kaptan sofra örtüsünü denize doğru silkeleymce martılar kırınülan kapıjmak ıçın ajağılara suzüldüler. Kaptan: «Sonra°» Tiffffany Jones TIFFANY JONES IVIctllco konuveresim.AYHANBAŞOĞLU | JNTİKAM YEMİNİ DOKTOR Mustafa Özdiler Maavene taatl: Her efln 1S «en mnrm Tel: « W U LJleli Meslhoasa Cu No 13 ARSARAT KATIP Şebekerni kavbettim. Hukumsuzdur. Tunaya Kalkan (Cumhurıyet 3876) «Bır felâket. Srnıdi anlatmaya lüzum yok Za vallıcık. . Herne>se.. Onu Jocelyn bulup getırdı bıze bır yerden Üvev babam da bu motorun başına geçırdı Şımdi rahatı yerınde, ha>atından da memnun ama aklı. fıkri Kuzev Kutbunda, Kuzey ışıklarındadır Jocelyn'e de tapınır âdeta » Genç kız Kıllıan'ın kahvesıni tizeledı. Bırer sıgara yaktüar. «Ey, Harrıet Lamb, anlat bakalım anlatacağını.> Genç kıı gözlerini kısarak denize baktı: «Erıe Ponıevskı'den bahsedeceğım. guzel bir hıkâye değil'. «Her halde hıkiyenln ucu da Jocelyn'e dokunacak değıl mı1'» Harnet, «Doğru,» dedi. «Ama zaten hangi hikayenın ucu Jocelyn'e dokunmujor kı bu e\de 9 Jocelyn ve bızler, arap saçı gıbi gırmiş.2 birbırımıze bir kor duğüm olup çıkmışız kı bmmizi çozdun mü topumuz bırden çozulup dağılacağız.» «Jocelyn'ı sevmıjorsun besbelh » «Sevmivorum dı>emem. Hattâ «cıyorum bıle ona. Ama olsun istıyorum, John. Bu kız olmelı » «Harrıet iyısı mı sen bana Erıc'den bahset» «ö>le ya. Erıe, John, Eric Ponıevskı'yle ben evleneceğiz > «Kotu haber mi bu?» • Sus bıraz da benı dınle Erıe unlü bir operator olmak yolundsydı • duny» ç»pında. Ama Jocel>n onu mahvettı » «Yok carım'1» «Ikı yıl once oldu bu ış » «Demek bu kız msanlan mahvetmeğe on yedi yaşında ba=ladı Oyle mı?» «Kaç yaşında başladığını Tann bılir artık Ama Erıc'm başvna gelen'er ıki yıl onceydi Erıe o zaman Kew York'da çahşıyordu Namlı, çok tutunınuş bır doktordu. Luther Bel! üvey babam Joclyen'ı ona göndermış, zıra, Jocelyn çok jıddetli bır ağrısı, san cısı fılân olduğundan yakınıyonnu». Enc onda bır hastahk bulamamış ve bunu ona söylemış » «Tabu Jocelyn de ona inanmamı* » Harrıet çehk gıbı göılerle Kilhan'a baktı. Tuhaftır sabahtan berı o kadar yakın ve dostken jım dı ıki düjman olup çıkıvermijlerdi Uzun bir an birbırlerine dij bıllyerek bakntılar. Sonra Harrıet, «Hayır, Jocelyn Eric'e inanmamış» dedi. «tnanmadıgı halde ba*ka doktora da gıtmemiş. Her Tannnın gunü Eric'in muayenehaaine gîder ve ısUrabım dindirecek bır ilaç istermıs. .Arkan w ) 100.000 Adet Nnmunesi Gibi Plâstik Kaplı Baıtka Küçük Gâri Hesap Güzdanı Yaplırılacaklır. Teklif zarfının üzerıne. (Teklifdır 56PABD 35 6910) dosya işaretımn yazüarak en geç 16 4 1969 tarihıne kadar kapalı olarak Bankamız Muhaberat Servısindekı teklif kutusuna atılması lâzımdır Şartname Satınalma Servısınden temin edılebüır. Nümune de gorulebılır. Deniz Kuvvetleri Komutaniığı Seyir ve Ridrografı Dairesi Baskanlıfından bıldırılmıstır DENİZCİLERE VE HAVACILAKA 3» SA1IU BtLUİRİ 9 Nisan 1969 tanhmde ÜS Uü ıle 17 O saatlen arasında asa U ğıdakı noktaların bırleştığı saha ıçinde seyretme, demırleme avlanroa ve bu sahanın 350 metreye kadar olan yuksekliğı can ve mal emnıyetı bakımından tehlıkelıdır AKDEMZ ISKtNDERLJN K<İRKtZİ. 1 incl nokta: E. 591b No. lu Akıncı fenennden U41 derece ve 3 7 mıl mesafede enleml 38 derece 22 dakık* Kuzey, boylamı 35 derece 5»l dsltıka Uogu 2 nci nokta: Enlemı ib derece ii) daklka Ku/ey Boylamı 45 derece 44 daklKa Uugu 3 fincü nokta: Knlemı 38 derece 40 dakıka Kuzey Boyiamı ib dereee 00 dakıka Uoğu 4 fincü nokta: Enleml 36 derece 34 CUKIK» Kuıey Boylamı 36 derece 1)7 dakıka ı> n n DENİZCİLERt VE HAVACILARA ÖNtMl V Ü«, ıDKULÜR. ETtBANK İSTANBCL ALIAI SATIM ŞUBESİ : 12663/3885)