Katalog

SAHÎFE DfîF.T 10 Nisan 1969 CîniHURÎYET Devlet mekanizması bir bütündflr. Eğer çarklann birinde aksaklık varsa, bütün çarklar bundan muteessir olur. Hele çağmuzda lktisadi şartlar bır sistemdır ki, bütün çarklar, bu sistemin temposuna göre işler, aksarlar... MENDERES'in DRAMI Yazan; AYDEMIR bazı «uıiatımaller de oluyordu. Meselt ben Menderes'ten : « N« y«p«yım, bea Ba?Y«kıhm, Müfettis değülm H?» sozlerinl Işitraışimdır Ne yapıp, yapıp, d'oviı lizırodı Hem de, planlajtınlmamı» 1 blr yatınmUr liıteml içın * Dıçany» ılk fimitlı, «ma tam blr hayal kırıklığt llt bıten onemll »eyahat, daha 1954 ba•ında oldu. Reısıcumhur Celftl Bayar 14 ocak 1954'te Amerıkava yola çıkıyordu. lsln esasında, 300350 mılyon dol&rlık bır borç veya yardım »ağlanacaktı Menderes, Cumhurreısını teşyi eden telgrafınd», bu yolculuğu «Memleket içln büyük başanlar tenün edici tarihî bir »eyahat» olarak tavsıf edıyordu Reısıcumhurun cevabı suj du «Üıerime aldıjfım mıllî vanfenin haxn içınde voicnlnğa baslıvoramj» Sevahat gosterışh ilcfu \ e Celâl Bayar ıyı kar şılandı Amerıkan Kongresınde usulen \e şeklen bır konuşma vapması da lazımdı Ve Ba\ar, Kongre de, Kongre tarıhınin en uzun konuşmalarmdan bırirı yaptı Hulâsa her ?ey ıvı çıttı Yalnız butun bunlara rağmen ıvı gıtmeven bir »ev vardı Amerıka, ıstenılen parajı lermıvordu ' Ama Bayar ın donüşü Istan bul da, heryer tatil edılerek, zafer alayları ile karşüandı Ama karşılaşüan gerçek. sert tı, ağırdı Hülasa 19541958 arası, malı \e dış odemeler bakımmdan çok kntık safhalar anetti lçerıde ıse dovlz kontrollerı fıvat kontrollen, fıyat murakabelen ve tabu dolayısıyle hajat paha lılığı, ^ahı kabıl olmayan karı şıkhklar içınde yümdU Hukumet bunların hıçbınne usul ve selametle hattm olamadı Ama spekülasjon, bır tasım çevrelerı, hatti esnaf ve blr kısım koylülerı oyalıyordu Çünfcu bunlar, bu makanizmanın nasıl işledığının ve memleltetirı nere>e gıttığının, elbette ki farkın da değıldıler Halbuki bu gi dış bır ıktısadi katas'rol a, va bancı malı kontrola gidıyordu ^ıtekim, Amerikalıların elınde bırıken ve sarf mahallerıni de onlar.n tayın ettığı Türk para larırun (karşılıklı paralar fomn butçeye gelır olarak konul ması usulu ılk defa ve bu devrede usul baline geldi. Çarklar birbirine çarpınca Menderes ıçın dar boğazlar her taraftan bırden gorunüyordu Ifalnız sıvası gergınlık artmıyoriu Psıkoıojık ha\a da gıtokçe ger gınleşıvordu Lmversıte rahat değıldı Orduda, beklenmeyen olay lar gorunüyordu Ve bunlar değerlendırılemıj ordu Memur tedırgındı En sâkın en vekarlı ve emnıve U olması gereken Hâkım ler cephesı sarsıltııştı Başta Yar gıtay UjPi o mak uzere bır grup Yargıtav hâkımrmn bı sabah ve b r emırle emekhve sevked 1 şle n Adlı Temmat sı«temıru., Personel emnıvetı bakımından sarsm.ştı Kaldı kı avnı kanun butun gorev ılen tehdıt edıyordu «Gorulen lüzum uzerine» bır Vah bır Musteşar, bır Umum Mudur ve her de\let gorevüsı, ıstenıldığı zaman hızmet dışı bırakdabıh yordu Danıştay hflkflmleri İM çok defa ve şımdl d» olduju glbl Işlemıyordu Mesela bır mustejarUğın odasının kapısında, sabahlan bırbirlerı Je karşılajan ve bırbırlerrni «e lâmlayıp ıkısının de « Bu ma kam benımdır'» dıye tartaftıkları sahneler oluyordu Tıpkı Osnanlıl ğın çokus devırlennde on klşıve bırden verılen Tımar Berat larında oldugu gıbı.. Butun bunların hepsı, tek blr ruh halıne dayanıyordu Gıttıkçe gergınleşen bır sııurlılık halme ve • Hukumet ben'im, $01 benlmdır» mânâsına gelen bır ruh dalâletıne Halbukı Hukumet v« Devlet, hıç kırosenin değJdır Devlet ve Hukumet, demokrasılerde, blr mılletın muşte'ek varhğının ve ıradesının hasılasıdır Bu ıradeyı. f kaza Te lcra »Bbasmda yfirü tenler, ancak bırar «manetçi ve bu emaneti de, kanun ve kararlar de nüen kayıtlar dahilmde yunıten, geçıei temsılcıler vey* gorevlıler dır Bu goru? bu lnanif v« bu uvgulama jekll sarsüıp da, he yetkıyı elıne geçıren • Burada soı ve karar benhndlr, lstedlğimi yap&nm» dedı m(, çarklar birbır lenne çarpar Yahut da meselâ • Mıllı iradenın temsılcisl bizta blz seçım kutulanndan çdnp bu rava geldik. Ço#unlağuz da' îs tediğımız kanunu çıkarır, uvgu larız> denıldlrai,çarklar gene bırbirlenne çarparlar Demokrat Partıııin lktıdannm » a devresınde, meselâ 1957 »eçımlennden sonra, çarklar l«te bövle islıyordu Kaldı kı bu çarklar çatışması çok daha başlardan da gene böyle ç« tıjma mısallerl vemordu Celâl Bayar, ABD ye yaptığı resnıl liyaret Mrasında Kongrede konuşuyor, (arkad» solda o zamanın Başiuuı Yardımcısı şlmdikl Başkan \ixon çoruluyor ) Halbukl blr De%let bır de, bu muessesenın japısında temel ve harç olan bır Deilet mantıla vardır Devleti şu \eya bu joldan elırmze alabılırız Ama bu hakımıjetıtruz, Devlet mantıla ıle beslenmezse >anı bız bızzat Devletın varlığınm hıkmeti ıle tezada duşersek, bır gun alda nan ve kaybedecek olan gene bız oluruz . Ditşı Bond Arkadan plân m», geldi? Yoksa çarklar mı sıkışlı? fifffany Jones lwiıtfvefesim:AYHANBAŞOĞLU § iNTİKAM YEMİNİ işıdır kı, mekanızmanın rfeva mı ıçın, durmadan veni borç lanmalar gerekır Hulasa ışl butun cephelerı ıle uzatmazsak. Demokrat Parti ekonomısı, bu çarklann ıçlne gırmıstı Ihracat madde ve gelırlerı ıse, ne ar tıvor ne eksılıvordu Am« odeme dpnge^ı daima açıktı Ve ıhra"at bedeılerının bır kısiaı da zaten daha ıçerı gelmeden dışarıda kalıvordu Buna karIktısndî cephe üzerindeki bu Mİık varının ne ıstedığı, ne genel ve kısa müşahedelerimisveva ısteveceğı bılinmıvordu den sonra, şlmdl artık lhtllâle, Çunku Demokrat Partı yonetlvani ihtllâlcilerinden evvel çart cılerınde garıp biT planlama lan binkmekte bulunan üıtiia urkuntusu vardı gellşmelerıne gbz atabmriz.. Bu mekanızma bovle ışlevınYARIN ce hele vatırım bedellerının YuKarıda bazı ana cepheleri gerçek kontrolu de kabıl olma \mca, Menderes \e hukumetın ni kısaca ışaret ettığım %e Men Ağlar örülüyor Ama işın bır ojumlu taratı ı^iıdarlaıiftin daha.çok « e r k e tia Şitk. Döuyslu'' Elbette kı varfını bırden safaatitni çıtnael» *, dev*ırîde "blr majı alkAtiSlçıne jdı »ödfrne »e jatırım ^şkll gomuldu Bu arada" elbe'tt! kı xa Jcendım kaî>tırdfgtnı lzah et mek ıstemedlğım bu çarKlar ça tısmasını, her alanda gorebıli rız Sosval j'ap», alabıldığıne o Yaınrr lıgarsıje dogru gıdıvordu Hız lı ımtııazlı ama musrıf \e ku marbaz bır sorumsuz aTsrJık ık tısadı sırkulasyonlan elınde tu tuiordu Hele buyük ıhalelerle partne teberrular işı arasmda bK bağlantı kurulması, partrnın Çevtren: itıbanm sarsıyordu Tahsısler işı karanlıktı Bu konuda mlsâllen herkes verebılır Ama bır gıin, hem de en ziyade yardım goren bır muteşebrjisirj y% Kuiıan onun karşısına, vatagın ucuna geçıp 59 ni şu Kavserıh Hacı ömer Ağaoturdu «Ellv ı^tersen gıdevım » nın bır tesadufumuzde bana Ell> «Hemen hemen bır vıl once evlenmışler» Sıbıl hankulâdevdı, dogrusu' Hıç bır sev olsoyledıklen hala kulağımdadır dedı «Ama hıç geçınmemışler Jocelvn Meksıkaj» mamış gıbı bır ev . sahıbelık japması vardı Konu gıdıp çabuk tarafından boşanmış • Efendı, kargalar saçma «uvor ve herkesı de konuşturtmağa çalışıyordu Y» yedıkleri d»la bır daha kon«Ovlevse şımdı karı koca değıller» mek de nefısü ve sofra bajında Luther Bell bır kımftzlaı Benım halım ıyı, » • • Charbe de o>le sanıvormuş Benunle vaz so» ral gıbı kurulmuş oturuyordu ma bunların halı IM gıtmınunda evlenmeğe nvetlıvdı Ana Jocelvn Buenot • Sevmıvorum senı Luther Bell», dıye dujundü yor' Aıre« de gerrıve bmınce ora halâ evh «avıldıklarıKılhan «Ne kadar malın gozu olsa onbe?ındeydı he Ondan sonra Ömer Aganın hlnı sov emış Avukatı Jocelvn e avlar once Meksınuz Onbeş yaşmda bır kız Blr çocuk » ka>esi duşundUrücüydü Iş, Jcen kadakı boşanmanın gavrı kanJnı olduğunu bılDemınkı kırgınlıgı geçmiî ıçını bır hüzun budısıne tekllt edılen blr muvaxdırmış Avlar orce Ama hanımefendı Charlıe >• rumuştu şırtıdı Jocelvn e acımamak e ımae değıldı kat ıhraç meselesıjdl Ama, bu „ O kadar genç o kadar guzel Daha çocuk vaşta bunu sovlemek zahmetme gırışmemış Sonra bu s* nun etrafında donen ve çatı % mahvetmışlerdı onu aılesı Luther Bell dığer ta ter gemıve hmıp de Charl e nin ben mle ev lencceşan çarklar çoktu Hatta aslın ğını oğrcim e hemen anlatmış» | nıdığı erkekler Yoksa kendı tabıaUnde doğuştan da, muvakkat ıhraç >asaklan * v ar olan bır kusur mu mahvetmıştı Jocelyn'ı"' Ama «Ee» mıştı' Ömer Ağanın halktan ol 1* farketmezdı artık Ne olursa olsun Küllan ona bağ «Ee'^ı sağlık New York a gıdıp boşamıağa kamaktan gelen sezgılen ıvı de P lanmıştı bır kere Gerı aonemezdı rar vermış, kuçuk hanım New York Evale'ının bo ğildı Hattâ bunlara baka^ak Sofradan kalktılar Elly bır tırsatau bulup oçanma kanunlarının saçmahgını da bılıvorsun Aa bır gun «Bıiyuklenn» koşloıne nun vanına sokuldu ve C«K b r ıhanet olavı olursa mahkeme boşanma kara» geti'dıklen \e sonra hepsı de rı venvor Jocelvn de kocasını ıharet'e suç ajaca» •Odama gel» dedı «Hemen gel bekllyorum . kurşunlar altında olen Irak hılgını v e «otekı kadın» olarak benı gosterecegmı soj Kıllıan vuksek se«le, «Şımdı gelıyorum» dedı v« kümdar ve ıdarecılerıne <Aga1 uyormuş » onun peşınden yurudu lar, »ıı, B&ğdattaki işlerinize jru «Chauverney oldu herhalde» dıy« duşunuyordu Kılhan dışlennin arasından hafıf bır ıslık çaldi. venmeyin, paranıı v&rs» gehn «KUy bana bunu sovlıyecek Yüzunde bunun içın Ellv de burads bır sun'î tahta fab öyle fect bir ıfade var Charlıe Chauverney oldu » rıkan kuralıın » dedığını an• Bojle bır şev olursa sonu rereje vaıır bıliyor Elly onun arkasmoan oda kapısmı kapadı. Yulatırdı sun», dıve sozune devam ettı «Rezaletı duşun bır ıti busbutun gerOmış maskelesmış gıbıvdı gemının kâtıbının adı volculardan bır kadının adıy Evet, iktısadî Işler ve bılhasKılhan onun bır şey sovlemecme fırsat vermela bırlıkte bır ıskandala kanşıvor' Kumpanya onun sa odeme işlerl ıyi gıtmljor^ den, «Çok uzgunum, Ellv» dedı Başka ne dıvebıışıne derhal 'on venr elbet» du Eğer demokratlardan blri v« lırdı' Ölum hakkmda, olmuı bınsı hakkında koKıllıan, «Anlıyorum» dı>e mırııdandı sövlendlği gıbi Biz yapalım da, nuşrnak o kadar lurumsuz o kadar faydasızdı kı' «Charlıe kıza lâf atlatnağa çalışm ş ama bır plan arkadan gelsın, demışse, gö Ölumun karşısında lâı ed lır mı* türlu cajdırarramış» runü>or kı arkadan gelen, pl&n Elly, «Bıliyor musun'» dıy« »ordu. değıl, çarkların çatışması ve sı Kıllıan içınden, «Onu denıze atmavı denerruj «Şey. yânl Chauverney'ı söyllyecektin, değil kışmasıjdı rni acaba'» dıye duşündıl Caatıl daylannın ar»•u*. sına Chauverney'in de adı eklenmiştı şımdı Elly «Haberln var demekî» dedl «O mu »öyElly, «Chauvernev buraya onun için gelrnls», «Durumu fenala^tt herhaldc, dejil mlî» dedi «Luther Bell'le bırlık olurlarsa Jocelyn'ı belElly «Yoo,» dedı «Akıin», durumu gayet iyil kl de yola getirebüeceklerıru umuyormuş Ariıa Ama dün altsam bana bırjey »Öyledl Ch.auvemev Luther Bell ona bu meselenın o>le ayak ustu halmaier • Elly dudaklannı ul»tü. «Meger Jocelynledllmiyeceğıni soylejnp zaman ıstemış Bunun lı evlİTmij • üzerlne Charlle de bı'eğıni kesmiş » Kllllan kajlaruu kaldırarmk, «Yok euum!> dedi «tntüıarmış demek1» Eski Osmanlı Borçl»n llı, •John, blllyor musunT> veni Devlet Hukumet ye îth» «Yoo1 Charlle'nin gemiden ancak onıki «a•BümiyorurA, Elly Dunr«d* bi« bir t»T bUmlHtçı Borçları trasında çu f«rk atlik lzni vardı Bunu uzatabılmek İçın kendl yorum ben artık» vardır kendial halıfçe yaralamağa karar vermış Zavallı, «Chauvemey bunu bana Ilk bakiftan •SylsacyMeıelft Snlt»a Aılı devrlnde kafası o kadar dağımkrnış kı başka bırşey geldi Ha'den anlardım b«o Ama gtzli tuttu b«nd«n'> blr borç makavelrsl, DevUtle memış akiına1 Ama faz'p kan kaybetmeğe başKıllıan, «Otur, Elly» dedl «Kuzum, n* olur, lrasalftmr. Borçlv Devlettir. layınca yardım aramağa çıkmış » »ğlamağa da kalkıgma! Devlet nsnlen İM Imıalar, orEvet, benım odamı Dr. Ponıevsü'nin odası Elly blr landjLİyaya oturarak, «Yok, ajlamıyotalams 50 alır. Bnnlan v s SaMiup gelmiş.» rum» dedl. «Yalnız öyle » L&fının ıcnunu getinml r»ylar lnşaıına. va mesela Sul yerek yutkundu (Arkası varl tsn Aıl* devrlnde olduğu gıbı Donanma Inşasın» sarfeder. A m» bn Donanma, »lt kademe de millî bir «»navıe dmyanma DİKKAT dıgı içın, tamamivle mügteblık Eıkl kıym»tll \« hsvada bir v»rlık olarak d«t«r tiyatıyla «rlalntvn kalır. Niteklm avnı Donınma Bankamıza aıt Boğazıçı Motelı altındalu DO? al ı n ı r . \bddlaxix'den lonr» Te 1 9 S 7 blr dukkân münhasıran Kuru Temızleme veya ÇıTnnsn barbinde dentıe açıla Tei.ı (inıı • 4i n n çekçilikle iştigal edilmek kaydıyla ye kapalı zarfTim derken, daha Unkapanı Cumhuriytt U88 KBprflfft ile G»1»U KSprfiıu U tekllt alınarak çartnamesıne göre karaya venarasmda MesudİTe'nin, 9 k»zalecektir nındftn fiçu patlat. Hamldive DÎŞ TABÎBÎ Şartname Oenel Müdurlüğümözde görulebüır sn »lır ve kovalsrla bosaltıl KEMAL KNVER ÜNVSR Teklıflerın 30 Nisan 1969 saat 17 00 ye kadar rnay» çalışılır. Çanakk»le BoATTUP* ı«yauatiııd«n Genel MüdOrlOğe teslımı lâzımdır. ğ»nn» Isf, ancak enkat h»lin mus, haattüanm tabule de vanlır, orada kahmr. iamıştır. Bankamız 2490 sayılı kanuna tabi degıldir. tst ÇemberUU» YtaAçmiZamanımııda ı«e ıthalftt İçın ler c«dde«l 23/2. Devlet Merk<»z Bankası her Tel 23 M 1« gün borç odemek vanl trsns(Cumhuriyrt • 44*4) fer vapmak 7orundadır Devlet IBasm: 14308/ 4477) borelut İM. bu ıisdrUm* ttli rı üzerınde durmazsak yerlı sa nayi gelışıyordu Şeker çımento, dokumalar ve dığer bazı uretım mamullen, artık ve tedrıcen, bırer ıthal malj olmaktan çıkıyorlardı Yani bunlar İçın oaenen dovızler, artık v« vavaş yavaş odenmeyecekü. Bu bır kazançtı \e Menderes' ın ne kadar tartışüırsa tartışılstn, elle tutulur kazançlar hanesınde, bu başanlar gostenlmelıdır Ve bana o>le ge'ıyor lü, eger blrtakım ılkel telkınler ve ılk zafer neşesının verdıği «Bıa yapan/'» kompleksı değıl de, yabancı uzmanların da yardı» mından fav dalanüarak ve 19431946 arasında ele alınan envanter ve konu etudlenni de nazara alacak bır toplu plânlam» işme gıdılsejdi, ennâsyonıst gi dış önlenebılırdı Ve Menderes' ın aslında başanlar da getıren iyı nıyetlı gajreti, bırtakım basit, gbruşlen ve davTamşlan sıstemsız aşırı benlık gururuna kapılmış insanlann etkisinden kurtarılabılırdı Suııstimal sozleri, mısallen de büsbütün ortadan kalkmasa bile, elbette azalırdı Hulasa bu iş düzen'enebıhrdı' Bu iş düıenlenebilirdi r ELISABETH S. HOLDING NİHRL YEG1N0BMJ Hayal kmklıgı ile biten gösterişli bir seyahat! YENİKÖY'DE KİRALIK DUKKÂN T. G. TURİZM BANKASI