Katalog

• ÇİNİN SÖMURGELEŞMESİ VE AMERİKA'NIN ASYA POLİTİKAS1. 18401950 Prof. Dr. J. K. Fairbenk Çev. AJS. Ünsal Oskay 400 Sh. 15 Lira • TeRKİYZT)E KAPİTALlZMtîî GELİŞMESİ VE İŞÇİ StSTFl. Dr. Kurthan Tistk 6 Lira. • ÇAÖDAŞ SÎYASAL DOKTRtNLEHProf. Dr. Bulent Dâver 10 Lira. • DOĞÜDA DEĞtŞİM VE ^YAPISAL SORUNLAR. Dr. Ismail Bejikçt 12.50 Iirm. DOĞAN YAYINEVİ P. K. 120 Cebeci Ankara (Cumhuriyet 14435 umhuriY Kurucusu: YUNTJS NADİ ŞİİRLER Çagımısn en balis, en özlü şairlerltıden biri Cahit Külebi. Cahit Küleşimdiye kadar, biribirinden gü^ l e r l e dolu beş kitabı yayınlancAdamm Biri», «Rüzgâr», Yeşeren lar», «Atatürk Kurtoluş Savs«ı"nda», «Süt». Bu beş kitap şimdi, ŞİtRLER adı 'altmda dolgun ve güzel bir ciltte toplanarak VARLIK YAYINLARI arasında çıktı. Fiaü: 8 liradır. (îlâncılık: 5463/144381 46. yıl, sayı: 16291 Telgraf re mektup adresi: Cumhuriyet tstanbul Posta Kutusu: tstanbu] No 246 TelefonJar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 2 Arabk Salı 1969 tîniversiteler arası Kurul, Hükumetin ongordugu Yüksek Kurul teşkiline karşı çıktı Yılmaı GÜMÜŞBAŞ ANKARA Üniversiteleraraşı Kurul'da Rektör, Dekan ve Senato temsileileri, yeni Hükumet programında yer alan ve Başbakanın başkanhğında çalışacsfcı ve içinde yetkili Hükumet uzuv j larının bulunacajh bildirilen üni ' versitelerarası Yüksek Kurul Teş kilâtına, «Anayasa'ya avkırı» ve «Iniversite öıerklijhyie bağdasmaz» gerekçesiyle karşı çıkmışlardır Rektör. Dekan ve Senato temsileilerinin ba görüsü. önce j ki akşam Milli Eğitim Bakanı | Orhan Oguz'a Hacettepe Üniver I sitesi Rektörü Prof. thsan Doğ j ramacı tarafmdan iletilmiştir. Milli Eğitim Bakanı Orhan Ojhızun başkanlığında önceki rün toplanan Üniversitelerarası Kurul'da ayrıca. üniversite ögrencilennin bunalımlannı ve gençlik hareketlerinin altında yatan temel nrdpnlprf tPSpit icin bir (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) 8 vergi kanununda değişilclilc yapılıyor VERGILER ARTACAK Özgen ACAR ANKARA Maliye Bakanh ğı. 1970 mali yılı bütçesini sağlam Relir kaynaklan ile takviye etmek, veni ek (jelir kaynaklan bulmak üzere çalısmalara başlamıştır. Bakanlıktan nzan ilk bil»ilere göre. jçelir verjrisinde özellikle tanmsal kazançların rerırilendirilmesinde. (fider versisin [ de. akaryakıt istihsal vergi | sinde. emlâk aUm verpisinde. [ veraset ve intikal vereisinde. | nakliyat verjrisinde. PTT hiz ' metlerinde ve harçlarda önem ! li depişikliklcr vapıiacaktır. Aynca; şeker verırisi ile ithalden a]ınan istihsal vereisi ' ve eiimrük verRİsinde önemli nlçüde indirimler söz konusu olacaktır. 45 günde 5 milyon liralık senet protesto edildi Partilergrası seçim konuları çalışmaları İlk hedef, Senato seçimlerinin 1,5 yıl erte/enmesı Orhan DURU PiyasadaM satıçlarda, her geçen gün nakit paranın yanısıra önemü bir mübadele aracı olarak kullanılagelen senetler arasında «Protesto» edilenlerin sayısı son aylarda ciddi ölçüde yiikselmiştir. Geride kalan Elcm ayınm 13'ünden bu yana, tstanbul p.'yasaAVKARA Parttler arasında seçim konusunda başlanan gösında bankalara intiksl tden ruşmelerin, ön plânda 1970 Haziran ayında yapılacak Senato kıs(Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ml seçimlerinin 1971 yıh Ekim ayına ertelenmesi ile sonuçlanacağı. önssçim ve seçmen kütükleri konusundaki problemlerin çözümlenmesinin çok güç olduğu, bunların geri kalabileceği öne sürülmekiedir. İlk görüşme AP, CHP ve GP grup yetkilileri arasmda yapılan ilk görüsmede. Senato seçimlerinin ertelenmesi, seçmen kütükleri konusu, önseçımler konusu. Yüksek Seçim Kurulunun yetkileri ele alınmış ve bu konularda partilerin birer komisyon kurarak. teklinerini ' 5 Aralık tarihinde yapılacak ortak toplantıya getirmesi kararlaştınlmıştı. Senato seçimlerinin ertelenmesi konusu 1970 Haziranında yapılacak kısml S«nato seçimlerinin ertelen, mesi özellikle AP grubu tarafmdan «Sık sık seçimlerin yapıimasını önlemek ve seçmendeki bıkkınlıgı gidermek» slosanıj'la birlikte öne sürülmektedir Bu teküfi APli Sena*örler kadar. CHP'li »e GPIi Senatörler de olumlu karşılamaktadırlar. Bilindigi e'bi \>s Senato seçimleri. ujeu'amada bir düzen saglamak açısmdan R ay kadar ileriye alınmıstı. Ancak bn ilk se(Arkmsı Sa. 7, Sü. 4 d«) Vatandaş, Hükumete yılda 270 bin dilekçe veriyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yapılan bir araştırmaya gore, her yıl Başbakanhğa ortalama 21) bin kadar dilekçe gelmektedır. Başbakan yurt gezılerinden yanında en az 5000 kadar dilekçe ile dönmektedir. Türkiye'da yazılan dilekçelerin yüzde 80'i arzuhalciler tarafından kaleme alınmakfacfır. Nermin Gökpınar tarafından yapılan araştırraa «Vatandaşlann merkezî hükümet teskilâtına dahil daire ve maesseselpre vcrdiklcrt dilekeelere ill'Kin serunlar» adı altında Ârome tdaresı Enstitüsü tarafından yayınlanmısnr. Gece öğretimi irin dilekçe kabul tarihi, 1516 ertelendi İstanbnl Üniversitesi Tönetim Kunılu. dün yaptıgı toplantıda, gece ögretimi için 5 Fakülteye ahnacak 1000 öfrrncinin dilekçelerinin 15 İS Aralık günlerinde kabul edümesini. 23 . 24 Aralık tarihleri arasında ise ftsti kayıtların rapılmasım kararlastırmıftır. Şeker Bayramının araya glrmesi yüzünden. teknik zorunluk jtözönünde tutularak alındığı bildırilen kararla ilgili olarak şu açıkîama yapılmıştır: «ff) Gece kaydı için gündüz öğrrtimi yapan müesseselerde kaTitların kapatılması lânmdır. Gerçekten, gündüz öğretimi yapan müesseselerden kaymalar önlenmezse, gece öğretimine Rİrmek iütiyenlerin şansları azalacaktır. . (2) Kaymalan önleyebilmek! İçin. glindüz öğretimine kimierin ' kaydolduğunun bilinmesi lâzım I dır Aksi takdirde. zaten kayıt yaptırmış olan kimselerin isimleri. bu sefer de gece öğretimi yapacak olan müesseselerin lis | tesinde çıkacaktır. j (Arkası Sa. 7, Sü. ~. de) Gelir artışlan 1970 mall yılı bütçesinin gelirlerini (tösteren (B) cetvelinde söz konusu olan gelir artışlannı karşılayacak kalemler ile miktarlan şöj'ledir: Artı? Gellrin eiıni (Mil. Llr*) Gelir vergisi 1.050 Veraset ve intikal ver. 80 Dahilde alınan istih. ver. 990 Akaryakıt istihsal ver. 490 Nakliyat vergisi 90 P.T.T. hizmetleri vergisi 100 Emlâk alım vergisi 225 Harçlar 112 (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Aralık'a Polis Enstitüsü 35 gün kapatıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Polis Fnstitüsünde, dersiere 5 Ocak 1970 Pazartesi gününe kadar ara veriımiştir. Okul yöneticileri, bu karann bir süreden beri öğrencilerin sür dürdükleri boykot nedeniyle alın dıfını. 5 Ocak 1970 Pazartesi srününden ;tibaren okulun normal çs^^Tia üzerine devam edeceğini bilrlirmişleTdir. Özellikleri Araştırmaya göre, dilekçele» rin şu gibı özeiliklerı vardır : 0 Vatandaşlar dilekçelerinl devletin tasra örgütlerine vermek yerine Merkeze, Cnmhurhaskanlıfına, Raşbakanlıga znndermeyi tercih etmektedirler. 0 Bir konuda çeşitli kuruluşlara aynı zamanda dilekçs Eönderılmektedır. DıİPkçeİprın çojalmasında arzuhalcilerın rolü olduSvı ö^e sÜTÜlrofktcd" (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Askerlik süresi bazı sınıflarda indirilemiyor ANKARA, (HA) Yirmi gün j sonra toplanacak olan Yüksek Askerî Şura'da gündemin en önemli maddesini teşkil edecek askerlik süresinin kısaltılması konusunda teknisyenler tarafından yapılan çalışmalar nüıai şek üni ahnaya başlamıştır. Yapılan çalışmaiara göre, askerlik süresinin kısaltılması sadece bazı sıruflarda düşünülmekte. deniz, komando, roket ve jandarma sı nıflarında kesin sürette bir süre azaltılması bahis konusu bulunmamaktadır. < Arkası Sa. 7. Sö. 4 de) Istanburdan bir ^örüntü.. Şıı pöriilen olay Istanbul'un yoksul insanlannın piinlük yaşantısı, hayat kavgasıdır. Bir semtin tüm çöplerinin biriktiği bn yerde bu fakir insanlar, günlük ekmeklerini saglayacak blrkaç teneke kutu, birkaç şişe, birkaç avuç paçavranın peşindedirler. Ciğerlere Işleyen soğuğa aldırmadan çöplüğrü eşcn yoksullar, bulduklarım bu işin toptancılarına götürpcekler ve alacaklan beşon kuruşla açlıklarıru gidermeye çalışacaklar. İşte bu da günlük yaşantımızdan acı bir görüntü... (Fotoğraf: Selçuk AYBATAR) Polisler destekliyor Yurdun çeşitli yerlerindeki Emniyet teşkilâtlarından ögrencilerin boykotlannı destekleyen telgraflar gelmeye devam etmektedir. Öğrencilerin bıldırdiğine göre, şimefiye kadar boykotlannı destekleyen 800'e yakın telgraf gelmiştir. Memurlar için avans GHP, Anayasa için yeni bir 131. Madde hazırladı ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosu) unun Pahalı kalkınma re/ffnı Öğrenci boykotlan devam ediyor Sanat Enstitüsü öğrencilerinin boykotlarından sonra Nevşehir Ticaret Lisesi öğrencileri de, tktisadi ve Ticarî tlimler Akademilerine gîrişte lise tnezunlan ile aralannda fark gözetilmesitıi protesto için dünden itibaren boykota başlamışlar(Arkısi Sa. 7. Sü. 8 de) 12 klşj Ölümün Eşiğlnde SADUN Tanju. Millet Mec 11si Adllet Komisynnuna gelen «İDAM» dosyalarını özel bir müsaade alarak giinlerce inceledi ve bir yazı dizisi hazırladı .. Biri kadrn, on biri erkek, 12 kişi şimdi ölümün eşiğinde, kendileri için çalacak ölüm saati'nin tiktak'lannı dinliyor devam edecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Slaliye Bakanı Sayın Erez'in soylediğine göre 1970 yılında Türkiye borç taksidi ve faiz oharak 190 milyon dolâr ödeyectk, buna karşılık. Konsorsiyumdan 330 milyon dolârlık projc ve proRraro kredisi istenecektir. Açıklamada ayrıntilara girilmemekle beraber anlaşılıyor ki bu yıl dışardan alacağımız borcun ortalama yüzde 58'i taksit ve faiz ödemesine gidecek, geri kalan yiizde 42 si ancak. ithalât kapasitpmirin arttırılması, ve yabancı sermayenin kâr transferleri için kullanılabilecektir. Şüphesiz bu varsayımın gerçekleşmesi istediğiraiz 330 milyon dolârııı alınmasına bağlıdır. Simdi akla şu soru gfliyor: Acaha knnsnrsiyum 1971 yılında Türkiyenin talebini karşılayacak ve Htediğini verecek midir? Önceki yılların uygulamasina bakarsak bu soruya olumlu cevap vprmek mümkiin değil. Zira jrenellikle konsorsiyum. proKram kredi ialeplerinde yüzde 30 hattâ yüzde 40 a yakın kesinti yapıyor. projp krpdilerinde isc. yetersizlik eerekceii. verilecck krediyi azaltıyor. 1970 yılında da yardım heyeti muhtemelen aynı yola jridecek. iki kredinin toplamı belki 250 milyon dolârı gecemiyecektir. Bu durumda ne olacaktır? Olacagı şu: Türkiye bir yandan bazı yatırmı projelerini ertelerken öte yandan eğer ihracatm biinyesi değişmeısc itbal kapasitesini arttıramıyacak, ithalâtta gidilerek kisintı ve transfer güçlükleri dolayısiyle jatırımlara yine ters etki yapacaktrr. Sayın Mcs'ut Erec dün yayımlanan demecinde bir başka konuya da değiniyor: Maliye Bakanına göre TÜTkiyenin 19<2'den itibaren kendi kendine yeterli olması söz konusu degildir. dışa bağlıhktan kortulma hedefi de zaten nrtadan kaldınlmıştır. Sayın Erez demektedir ki Türkiye hem hızla kalkınmaya muhtaçtır. hem de dış ödemeler dengesi kronik açık vermektedir. Bu hakımdan dı? kTedilere başvurmak, kredi nlımına devam etmekten baska çâre yoktnr. Gerekçe böyle olanea sayın Maliye Bakanına hak vermemek elde değil. Ne var ki borçlar arttıkca Türkiye eknnomisinin biisbütün cıkmaza girdiği dc bir gcrçek. Bucün Türkirenin diiviz ödpnecek dıj bmrçlannın toplamı l.T milyar dolâra. Türk lira«ı ile ödeneoek borclannın toniamı İ5e 2.K milvnr dolâra varmutır. Ve zf<vn yıllarda yanılan hesaba cöre dovizli ödpmpler 2flH vılına knrfar «iirr<pk»>r. simdi savın Errr. kredi almaea devam edçceSiz dediğine göre demek ki taksitler ya 2*14 yılından da ileriye götüriilrcek. ?a da yıllık Hdemp rakkamlan biiyüyecektir. 1ster yıllar iirriye alınsın. i^ter hugünkii ıribi yıllık taksitlrr arttırıl5i". her iki dnramda da yatinmtann mariyrti yükwlecek. bsşkasının 1 dplara ürettiği mali, Türkiye 3.5 hattâ 4 do'âra üretmekfen kurtıılamıjacaktır. kendisine sarkıntılık edeıı babasını öldürdü Devlet memurlan 1 Mart'ta başlayacak clan 19T0 mali yılı bütçesi ile yüzde 10 ve 15 oranındaki avanslarını almaya devam edeceklerdir. CHP Ortak Grupu, bugün Devlet personel rejiminin maU hükümlerinin uygulanmasını öntoplanarak, orman suçlannın gören kanun tasarısı ise 1970 yıh içinde TBMM'ne sevkedilecek ve Fatih'te. Tannöver'in konağında affı konusunda hazırlanan Anaoturan Suna Dereköy, dün ki | yasa detişiküği ile ilgüi üç ki memurların avans yerine bu kanundan yararlanmaları ise ancak 1971 Ocak aymda mümkün olabiiecektir. racısı kadına kızarak tabanrayla | şilik komisyon raporunu görüatcs edince. yoldan geçen bir ot 1 şecektir. Konunun, Grupta tarMaliye Bakanhğınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca TBMM' taokul öğrrencisi kızla kardesini { tışmalara yol açacağı itade edilne sevkedilen 1970 mali yılı bütçesinde avanslar için gerekli ödeyaralamtştır. Bu knuudaki haberaektedir. nek ayrılmıştır. Maliye Bakanı Erez, önceki gün düzenlediği barimiz. 7. sahifededir. ıResimde: Hayrettîn Uysal, Ahmet Şesın toplantısmda bu konuya değinmiş ve «657 sayılı devlet memnrDereköy. oğlu ile karakolda...) j ner ve Necip Mirkelârnoğlu'nları kannnnnun malî hükümlerini değiştiren kannn tasarısı üzedan kurulu komisyon, Anayasa' rinde Bakanlıgımızda çalışmalar yapılmıştır ve bu çalışmalar denın 131. Maddesinden «Orman vam etmektedir. Erteleme kannnn Ocak 1971 de sona ermektedir. suçlan afîedilemez» nükrnünü Hazırladığımız ta<<arıyı bn tarihe yetiştirmeye çalışıyoruz» rfemiştir. çıkarmakta, bunun yanında bu maddeye orman Köylülerini sosyal bakundan kalkındırabüecek değişiklikier getirmektedir. 2 KİŞİYİ YARALADI Bina ve Arazi Vergisi yatırma süresi uzattldı ANKARA, (a a) Bina ve Arazi Vergileri'nin 1969 yılı ikinci taksit yatırma süresi, 15 Aralık Pazartesi akşsmına kadar uzatılmıştır. Son ödeme tarihi 30 Kasım olan Gelir Versisi ikinci taksiü için nzatma yapılmamıştır. Motorlu Kara Taşıt Vergilerinin yatırılma süresi ise, normal ödeme süresi olan 31 AralA'ta sona erecektir. SADUN IAHIU BD KOBKUNÇ bekleyişin ürpertisini ve acısını topluma da duyurmaJt İçin, günlerce suç dosyalarını didik didik etti. Bir genç kız, ÖLÜMÜN EŞİĞİNDE 12 KİŞİ.. ÇOGü köylü ve oknmaz • yaa. maz olan fakir insanlann dramıdır. Onlar da aramızdan biri gibi •asamlannı sürdürebilirlerdi, >ğet nğursvır bir raslatıtının tuzağından kendilerinl kurtarabilecek kadar euçlü olabilselerdi. Yeni madde Baporda, özetle şöyle denümektedir: «Kurulumuz, seçim bildirgemizde öngörfilen ormanda duzen değişikliğî unsurlannın Anayasa'ıun 131. Maddesine vansımasını uygnn görmüştör. Ve 131. maddenin asağıdaki biçimde defişikliğe tâbi tutulmasinı kararlaştırmıstır: (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) ECVE1 GÜBESİN TRABZON, (HAı Esiroğlu Bucağmın Kaynarca Köyünde 18 yaşında bir kız, kendisine sarkıntılık etmek isteyen babasını tabancayla öldürmüştür. İlk jtoruştuiTnaya göre, köyün < giizel kızlarından biri m olan • N.AVyB. sapık fikirlere sahip 40 yaşmdski babası M.A» nm. uzun zpmnnrîır çirkin tek'.iflet yaptığ» nnl^^'f^tstır. (Arkası Sa, 7, Sü. 4 de) ÖLÜMÜN EŞİĞİNDE 12 KİŞİ.. ANCAK lyi blr polis romanı bu kadar heyecanlı olabilirdi. Yeni vergiler konacak Gateteler Ekmeğe zam.. ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ekmek fiyatma. 5 kuru? 6n fanfim zam ynpılmı^tır. 75 kunı; olan ekmek. fimdı 80 kuruşa îatılnıakîadır. AL GÜLÜM. VER GÜLÜM Yakında Cumhtmyei'ie..