Katalog

t Ağustos 1968 CUMHTJRÎYET SARtFE Ü< DIS HABE RLER Ojukwu: "Bağımsızhktan vazgeçmeyiz,, BUGÜN Aldâiunalar ve hesaplar üney Viebıam'da, Amerikalılar ile Viet kong arasındaki çarpısmalara ait haberlerin, özellikle son iki avda azaldığı herhalde dikkatiniıi çek mistir. Vietnam'ın kameri yılbaşında (Tet) girisilcn Vietkong saldı rısı basarıya nlasacak; hattâ Saygondaki Amerikan elçiliği bile bir süre Vietkong'nn elinde kalacaktı. Bu başanyı, Amerikan cepbesindeki manevi geri çekilme izlemisti. önce Baş kan Johnson, Kasıra ayında aday olmayacağını açıklayacak, son ra da «nerede olursa olsun, görüsmeye hazınz» diyecekti. Ku*ey Vietnam'a görüsme yolunu sçmak için de, bombardımanlar kısıtlanıyor, bu arada General \Vestmoreland, Vietnam'dakl Amerikan komutanlığından geri alırmordu. Kuzey Vietnam'ın görüşmek İçin teklif ettifi sebirleri «nerede olursa olsun» ilkesine ragtnen reddedip, sonnnda Paris'te ka rar kılan Amerika, bu hava içinde barıs çabalarına taraf olmuştu. Aynca, kısıtlandığı söyle nen bombardımanların, aksine, arttığı da ortaya çıkacaktı o günlerde. Paris çörüsmeleri süreçider ken, Amerika seçim düzlemine girecek, adaylar da, Vietnam barısı üzerine kurnlmus konuş malara kampanyanm ağırlıgını yükleveceklerdi. Ve böylece haberler, Vietnamdaki kara savasından, Amerikadaki bans çabalarına doğrn yön dejistirmislerdi. Son iki hafta içinde iki Ameriyan yetkilisi, Başkan Johnson ve Dışişleri Bakanı Rusk, yine Vietnama değindiler. Bu iki yetkilinin ortak görüşleri şöyleydi: «B»z banş istiyoruz. Bunun için, Kazeye yapılan bombardımanlan tamamen kesebiliriz de; ancak bn kesişin karşılığında ne görecefiz?» Johnson ve Ruska cevap ise, önceki gün Paristın geldi. lanoinin barıs heyetindeki bir yetkili, Amerikan gazetecisi Murrey Mnrder'a «Johnson bombardımanı kısıtladığım açıkladıktan sonra, Vietkongun hareketleri yavaşlatıldı» demişti. Bir Kuzey Vietnamü yetkili, böylece ilk defa Vietkongun faaliyeti hakkında kenuşmuş oluyordu. Bu koinşma tse, Johnson ve Rusk'a, istikbalde bekledikleri karşüığı, iki ay önce elde ettiklerini anlatıyordu. Vietkongun harekâtını yavaslattığı, Vietnamla ilgili savaş haberlerinin azalmasından da belliydi nten. Peki Amerika ne yapmıştı banş İçin? New Y'ork Times'in başmakalesine bakalım: «Johnson'ın 31 Mart konuşmasmda sayilan 516 bini bulan Vietnamdaki Amerikan kuvvetleri, şimdi 540 bine çıkmıstır.» Xew York Times, Kuzeyden Giineve sızmalann da büyük rakamlarla basına aktanldığını şöyle veriyor: «Johnson, ayda 30 bin Kuzey Victnamlının Güneye sızdığını söyierken, Saygondaki bir yetkili 20 bin diyor. Haber alrna kaynakları ise 2 bin rakamıru ileri sürmekte.» Ortadaki göriinüş gerçekten flmitsizdir. Savaştığı zaman yenme »ini bilen ve bunu ispat eden Vietkong, Amerikan banş çağnsını ciddiye almıştır. Ama çağn, bir oyundan ileri gitmemiştir. Eğer bugünlerde yeni Vietkong saldmlan duyulursa, şaşmamak geretriyor. Çünkü, karsı taraf da savaşın hesabını yapmaktadır. Üstelik bu hesabı Johnson değil, Giap kontrol ediyor. Nijerya Biafra iöripesi Başkan Adayı bugtin secilivor Reagan da yanşa resmen katildı DIS HABERLER SERVtSİ MÎAMÎ BEACH (Florida) «Günesin öptüçü portakallar» »yâleti Florida'nın, mihonerler şehri Miami'de yapılrnakta olan Cumhurıvetçı Partı Kuruttavı, çahsmalarına nararetle devam etmektedır. 1332 deleçenin katı lıp, 18 bin partilinin izlediğı kurultay, Kasım seçımlennde Cumhuriyetçılerı temsil edecek Başkan adayını bugün seçecektır. Başkan adayı ve vardımcısınin isımlerı, ancak Pprsembe oğleye doğru bellı olacaktır. Düne kadar Başkan ariavlığı ya rışına resmen katılmaktan kaçı nan HoIIywood'un ünlü kovboy aktörü Ronald Reagan, Calıfornıa delegasyonunun ısrarları üze rine, adaylıgını koyduğunu, resmen açıklamıştır. Üzerınde, portakal rengı Cev b;r tu balonun yükseldijı «Miami toplantı saravında» konuşan eskı Başkan Eısenhower, büyuk ılgı toplamıştır. tkıncı Dünya Savaşında. Avrupa cephesınin Başkomutam, konuçmasmda özellikle torunuyla evlenmey e hazırlanan genç kızm babası ve eskı yardımcısı Nixon'u desteklemiştir. Cumhuriyetçilerin çatışması Amerikan seçimleri Ergun BALCI w hadiseler arasın Seçim Kanunu 27 Mayıstan «onıa hanrlı olan simdiki rejinün bütün r feselerl tam mânasiyle kurul mıstır. Kanunlar ve teslsler siktir. Bazan isabetsizdir. B nn İlk on sene içinde, «rod yapılmalı, rötüs edilecek y düzeltilmelidir. Bu düzeltilecek şeylerin t da seçim mevzuah ve sisteır llyor. Zaten bu ijte hâlâ deu ler yapmaktayız. Bundan evvel Türkiyede fc türlü seçim olmustur: En eski seçim sisteroi iki celi idi. Yani seçmenler mu; daireler için muayyen adett sanlan seçerler; seçim ha1 onlara bırakıriar; onlar da buslan secerdi. Bn ikinci se< lere müntahibi sâni denirdi. rutiyet devri seçimleri hep 1 sul İle yapılmıştır. Cnmhuriyette de bir müddı vam etmis olan bu sistemin ne re'yiâm dediğimiz her doğnıdan doğnıya millert veya senaför secmesi usulü k du. Ancak bunda da muhteli temler vardı. Biz, önce biı Batı metnleketlerinde tatbik legelen «ekseriyet sistemi» r mıstik. Su farkla ki oralard sandalyalı seçim daireleri v: bizde kalabalık listeli il çe' ri ihdas edilmiştl. Böylece bir vilâyette seçirr tirak eden meselâ 200 bin st nin oylanndan en çoğunu : lar seçilmis sayılırdı. Birkaı te olduğu zaman adavlardar çok oy alanlar seçilebilir Meselâ 100 bin ovdan bir lis diğeri 30. üçüncüsü 25 bin 45 bin alanlar yandan eksik • ğu halde seçilmis olurdu. Tek ti devrinde böyle bir şev ol dı ve listeler daha hazırla zaman ve secimden evvel kitr seçileceği belli olurdu. Tıirk senelerce bu sistem tathik • miştir. Simdi komünistlerin » partili sos>alist)erin tatbik • sistem de budur. C Albay Ojukwu ve Afrika Birliği Genel Sekreteri Dialo TclU DIŞ HABERLER SERVtSİ ADDİS ABABA Bir yılı aşkın sureden beri suçsuz ınsanlann ölumune sebep olan Biafra Nijerya savaşının sonunu getirecegi ümit edılen gorüşmeler, dün başlamış; faJcat açılış oturumundan sonra kasılmiştır. Nijerya Başdelegesi Antonyo, bazı yabancı ulkeler temsılcilennın tfe Bıafra heyetındeymis gibı muzakerelere karıstıklarım one surmuş ve bu durum giderıhnceye kadar memleketinin gorüsmelere katılmayacağını bildirmiştır Biafra Yönetim Başkanı Yarbay Ojukwu da bunun uzerıne, Addis Ababa'dan ayrılacağını söylemiştir. * * * Ojukwu açılış konuşmasmda, bağımsıziıktan vazgeçm:veceklerini soylemış v e «Nijery» bir senede, bütün Afrika tarihinin gönnediÇi mikiardaki cinayetlere sebep oldu» demiştır. NEW YORK, (a.a.) Kızıl Çin'in tane uçağı var A.B.D., Kuzey Koreden öziir di^mivecek PHtLADELPHİA, ( a . a ) avunma Bakanlığının bir yetkilisi tarafından açıklandığına göre. Amerikan Deniz KuvvetIerine mensup «Pueblo» gemi«i mürettebatmın serbest bıralalması için Amerikan hükümeti, Kuzey Koreden bzur dilemiyecektir. I umhuriyetçl ParÜ bu »eçhBİ»re iki adayl» kaülmakta: W«ll Street'te büyük malî destek sağlamayı başarmıj, orta guuftan gelen bir avukat ve Amerikan üst suııfaun en ünlü ailelerinden birine mensup mülti milyoner bir Vali.... Nixon ile Rockefeller, 1968 seçimlerinde Demokrat ikiüsine karşı Cumhuriyetçilerin öne sürdükleri kozlar.. Rockefeller, Cumhuriyetçi Parti adaylıgını, 1960'ta Nixon'a, 1%4'te de gerici Gold\vater'e karşı kaybetmişti... bu onun üçüncü denemesi. Öte yanda Nixon da 1960'ta Başkanhk, 1962 de de Kaliforniya Valiliği seçimlerini kaybetmiştir. Geçmişlerindeki eşit sayıda yenilgiler iki adaym da ortak yönlerini teşkil etmekte... buna karşıhk Rockefeller'le Nixon, sözcülü ğünü ettikleri sınıflar bakımından birbirlerinden çok aynlırlar... Rockefeller, büyük Doğu kapitalinin, dev sermaye gruplarının temsilcisidir. Öte yanda Nixon, ya pılan nabız yoklamalannda iş çev releri tarafından en çok tutulan aday olduğu anlaşılmasma rağmen büyük sermayenin Rockefeller kadar güçlü bir temsilcisi değildir. Nixon daha çok, dinamik niteliklerini bir dereceye kadar yitirmiş, küçük kent Cumhuriyetçilerinin sözcüsüdur Rockefeller'in iç problemlerin çözümlenmesi konusundaki davranışı, genel olarak ihtiyat lı hareket eden Nixon'dan daha enerjiktir. Nıtekim, Rockefeller'in kentlerdeki sefalet mahallelerini kalkmdırmak için sunduğu, 150 mil yar dolâr harcamayı kapsıyan uzun vâdeli bir programına karşıhk, Nixon bu mevzuda büyük vaatlerde bulunmaktan çekinmiştir. birleşmiyeceklerini kararlaştıracak lardır. Böylece Vietnam konusunda ayrılan iki aday, Amerikanm dünya politika sahnesinde ağırhğını duyurması gerektiğine inanmakta ve yeni bir dış politika getirmek yerine, sadece mevcut politikada bazı değişıkhkler yapmıya taraftar görünmektedirler. alen doğruğuna ulasmış olan seçim mücadelesının sonucu ne olur? İki partiden hangı adaylar seçilir? Büyuk bir ıhtımalle, 5 ağustosta Miamide toplanan Cumhuriyetçi Partı Kurultayı ile, 26 ağustosta Şıkagoda toplanacak olan Demokrat Kunıltayında çok ılgınç olaylar cereyan edecektır. Kurultay toplama usulüne 1831 yılında başlanmış olup, bunlar son seçımden iki ay once, yaru Ağustosta toplanır. Kurultayda, o partinin Cumhurbaşkanı adayıru, çeşıtli eyaletlerden gelen delegeler seçecektır. Işte bu noktada, son günlerde Amerikan kamu oyunu çok ilgılendıren bir HI Sonuç A skerî havacılık alanında otorite sa.vilan bir yazar, Komünist Çin'in Hava Kuvvetlerinin dıinyadaki üçunrü büyük hava kuv veti olduğunu, ancak çoğu eski mo del olan uçakları ile, bir ülkenin Amerika ve Sovyetler Blrliğindeki gelişmelere yakın gelecekte yetişmcsi ihtimali olmadığı tahraininde bulunmuştur. Bilim adamları iVrat etti: "Açlığa karşı sova$(a yem/difc,, ENSHEDE, (Hollanda) (a a) îkınci Dunya Tanın Sosyolojisi Kongresıne katılan Hollandalı Prof. Hofstee, bılım adamlanmn açlığa karşı savaşta yenılgiye uğradıklannı söylemiştir. Profesor, bu arada, «Dünyad» hiçbir tarihte açların sayisı, buRünkü kadar çoğalmamıştı» demlştir. S Liberal kanat P Cunta artık politikacı tevkif etmeyecek «Air Heritage» dergisinin Uzakdoğu meselelerı yazarı Rıchard Boueschel. Taiwan ve Hong Kong'dakı muşahedeler, Koraünist yayınlar ve Amerika ile Ingiltere istihbarat hızmetlerinden edindiği bilgilere yanarak hazırladığı bir inceleme yazısında, Komünist Çin'in hava gucünün 115 000 asker ve 3.000 uçak tan meydana geldiğini yazmaktadır. ş... Sahıle yakın arsa, Kartal Maltepesinde 8T56 M2 arsa Uzenndeki büıalarla beraber satüıktır. Telefon: 27 M 2« (Cumhuriyet: 9316) Atina Belediye Başkanı Istanbul'a gelip gitti DIŞ HABERLER SERVİSİ ATİNA Yunan basınındaka ya yınlardan anlaşıldığına göre, Athenagoras'ın «âcil» dâveti üzerine Atina Belediye Başkanı pazar gunü Istanbula 24 saatlik bir ziyaret te bulunmuştur. Gözlemciierin ileri sürdükleri bir ihtimale göre, Ritsos'un seyahati, Atina'daki dinî kişilerin heykelleriyle ilgilidir. (Bunlardan en yenisi. bundan birkaç yıl önre Nea Smirnia adını taşıyan böleede dikilen unlü Tiirk düşmanı Hricnctomos'un heykelidir). Aynı çevreler, Atina Belediye Başkanmın bu âni ziyaretinin Onlü Amerika Metropo lidi Yakovas'ın ziyaretiyle aynı za mana raslamasının başka anlamlar taşıyabüeceğini de ileri sürmekte dirler. • SAVARONA Fransa"nın Tonlon limanına fiç giinlük bir «iyarette bnlunan Savarona o knl gemimiı ftalya'ya bareket etmiştir. • BAAS Baas Partisi ile Sovyet Komünist Partisi tem sılcıler arasında Suriye'd'e ya pılan görüşmeler sonunda yayınlanan bildırıde, görüşmelerde ikı partı arasındaki ılışkılerın gehştırılmesı ve uluslararası meselelerın ele ahnrfığını bildirmiştır. ATİNA. (a.a.) unanistan Başbakan Yardımcısı Stilyanos Pattakos haftalık basm toplantısında: «Bundan böyle hiç bir siyaset adamı tevkif edilmeyecektir. Zira, tevkifler on ları halkın gözünde büjTİltmekten başka bir seye yaramamaktadır. demiş ve sözlerine şoyle devam et miştir: «Bazi eski Bakan ve Millet vekilleri serimlerin yakm bir tarihte yapılmasından endişe etmek tedirler. Bunlar unutuimus olmaIarından korku duvmakta ve kendilerine reklâm için. rejim aleyhta rı bpvanatlar vermekte Y artinin liberal kanadına mensup olan Rockefeller, aşırı sağ cı Cumhuriyetçiler tarafından nefretedilır. Buna karçılık Nixon, Partinin sağcıları arasında, eski kovboy, yeni Kaliforniya Valisi Ro nald Reagan'dan sonra gözde olarak ikinci gelir. Rockefeller'in zen ci probleminde daha faal davranmak taraftarı olmasına karşılık, tu tucu Nixon, zencilerın de insan gibi yaşamıya hakları olduğunu söylemekle yetinmekte, fakat ortaya yeni bir fikir atmamaktadır. partinin Cumhurbaskanhğı adaylıgını kazanabilmek için, bir adaym 1312 oy toplaması gerekmektedir. ö t e yanda Cumhuriyetçilerin adayınm da, Kurultayda hlç olmazsa 667 delegenin oyunu sağlaması lâzımdır. Bu duruma göre, Demokrat Parti delegelerinden halen 727 sini kendi tarafına çekmiş bulunan Humphrey ile, Cumhunyetçi dele gelerın 550 sının desteğını 5 ağustostan once sağlamış bulunan Nıxon, kağıt ustunde partılerımn Başkan adaylıgını şimdıden garantılemiş göninmektedirler. Ne var ki, 1968 Amerikan seçimlen diğerlerine benzememekte, profesyonel politikacılara karşı, kamu oyunun baskısı giderek gıiçlenmektedır. Mc Carthy ile Rockefeller, parti patronlannın seçmeye karar verdıkleri Humphrey ile Nıxon'a karşı, halkın asıl destekledıgı adaylar olarak ortaya çıkmakta ve parti mekanizmasına karşı, kamu oyunun direncini temsil etrcektedırler. Robert Kennedy'nin ölümünden sonra, zencilerin ve gençliğın bir kısmınm destegini sağlamayı başaran Rockefeller'in taktıği, Nıxon'un kurultayda ilk turda kazanmasına engel olabilmektır. Çünkü birinci turdan sonra serbest kalacak olan Nixon'un delegeleri Rockefeller'e dönebüirler. Ote yanda, 26 ağustosta Şikago'da toplanacak olan Demokratlann Kunıltayında, Mc Cartby Humphrey çekışmesi daha da heyecanlı geçeceğe benzemektedır. Sonuç olarak, profesyonel politıkacüar ve parti mekanızması tarafından desteklenen Nıxon ile Humyhrey"nin kazanma şanslan çok fazia görünmekte; ama 1940 seçimlerinde pek tanınmamış bir kişi olan Wendell WUkie, Cumhuriyetçi Parti kurultaymda !Jd dev, Taft ve Dewey'i silindir gibi ezmişti. Aynı süprlzi Rockefeller İle Mc Carthy yapabilir mi? Bu sorunun cevabı, öntunüzdeki günlerde belli olacaktır. (3) 19 temmuz tarihll «Newsweek» ten. S O N Dış polîtika B VEFAT Merhum Avukat Münir Ahmet Polatay ile Merhume Rüveyde Polatay'ın oğlu, Eva Polatay'ın kjymetli eşi, Çetin ve Figen Polatay'ın sevgili babalan, Aysel ve İlhami Polatay'ın kardeşleri, Banu v e Arzu Polatay'ın amcaları, Yıldız Altulga'nın dayısı, D o ğan Akagündüz'ün yeğeni, Yani Micahidis'in damadı, Dimitri Miçakis, Despina Çakiridis'in kıymetli enişteleri, Dekorasyon v e Möble Fabrikatörü ockefeller'in liberal bir güvercin olmasına rağmen, her iki aday da komünistlerin destekle dikleri ulusal bağımsızhk savaşlarından kuşkulanmaktadır. Nixon bu savaşları. «Eski emperyalirmin değişik bir türii... olarak niteliyor. Rockefeller ise, az gelişmiş ülkelerin sömürü düzenine karşı verdik leri savaşları, sadece çok tehlikeli bulduğunu söylemekle yetiniyor. Ikisi de Rusyanın gücünden kaygılanmakta ve Doğu Batı ilişkilerini hâlâ soğuk savaşın çercevesi içinde goıen Nixon, Rusya güçlenirkenAmerikanm yartşmada }şeteri derecede çaba harcamadığını ileri sürüp ydnetimi suçlamaktadır. İki aday da Amerikanm Pasifikteki gücünü sürdürmesini dilemek tedirler. ŞÜKRA.V CAKTR ile SÜLE1TM4N BAHÇIVAN Evlendıler 5 Atustos 1968 Utanbul soru ortaya çıtauştır: Kurultaydaki delegeler, acaba halkın gerçek temsılcıleri mıdırler? Gerçi ön seçimlere katılan 14 Cumhuriyet 9313 eyaletten herbirınin kurultaya gonderdığı delegeler, o eyalette seçımi kazanan adkya oy ver5 mekle yükumlü bulunduklanndan halkın ıradesıni temsil ederler. Fakat, ya ön seçımlere kaBolayır dolaylarmda ç^çirditümayan dığer eyaletierden gonğimız otomobil kazasından derılen delegeler? sonra götürülduğümüz GelıboBu gıbi eyaletlerden bazılannlu Asker Hastanesinde bizleda, Kurultaya göndenlecek olan re hudutsuz yardımlannı esırdelegeler. sadece o eyaiettekı pargemeyen Nobetçi Tabip, B 3 . B . tının patronlan tarafından seçiMütehassısı lirler. Örneğin, Georgıa'dan Demokrat Kurultayına gıdecek olan Dr. Metin TOPRAK 64 delege, yalnız, ırkcı Wallace'i ve Esine destekleyen Vali Lester Maddox Hastane Nobetçi Subayına, ile, ej'alet partisi Başkam James Rontgen teknısyenıne HastaGray tarafından seçılmıştir ö t e ne personelıne ve tdarestne yanda, nüfusunun ° o 42 sı zenci . mmnet ve teşekkür)enm:zi olan Mıssısıpı eyaletı. Demokrat iletıriz. Parti Kurultayına 44 delege gonDoç. Dr. Ayknt Kazancıgil • derdığı halde, bu delegelenn ancak uçu zencıdır (3). ve Ailesi ; Demokrat Partt Kurultaymda, Cumhurivet: 9320 TEŞEKKÜR '• KORKUT POLATAY 4 Ağustos Pazar gunü kalp krizi neticesinde genç yaşmda vefat etmiştir. Cenazesi bugün Şijli Camıinde kılınacak öğle namazını müteakip Feriköy mezarhğmdaki aile kabristanhğına defnedilecektir. AİLESİ Cumhuriyet 9322 Yalnız Vietnam korusunda. savas taraftarı Nixon'un konuşmamasına karşılık, Rockefeller 13 temmuzda âni bir çıkış yaparak. bu buhran hakkında bir banş plânı sunmuştur. Plân gereğince, iki tarafın da bir lıkleri bir uluslararası Banş Gucü nün denetiminde. Güney Vietnamdan çekilecek, Vietkong'un siyasi kolu olan Ulusal Bağımsızhk cephesi, Saygon Hükumetinde rol ala cak ve nihayet Kuzey ile Güney Vi etnam yoneticıleri, aralannda yapacakları görüşmelerde birleşip Mehmet BARLAS Tasarruflannızî en geç bu cumartesi öğleye kadar İş Bankasında toplayarak yıhn ikinci çekilişine mutlaka katılınız... bu sonbahar siz de KAZAN1NIZ MİLYON LİRALIK GÜZ ÇEKİLİŞİN'E KATILABİLMEK İÇİN TUBIOYES BANKASI paranızm... istikbaünizin. emniyetidir MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ ÖIH YÜKSEK OKUIU » Gündüz ve Akşam oğretmü yapıhr. Kontenjan dahılinde kayıtiara devam edilmektedir. Okula alınacaklar mülâkat ile seçılir. • Çalışkan v e muhtaç öğrencılere burs verilir. İsteyene broşür ve burs beyannamesi gönderilır. Birinci taksit: Akşam: 2 000. TL. Gundüz: 3 000 TL. Ödeme: İş Bankası 902 Galatasaray, Akbank 46029 Beyoğlu GALATASARAY, İstiklâl Caddesi No: 311'78 Telefon: 49 25 72 49 82 30 Telgraf: GÜNEŞKÜLTÜR Beyoğlu Hâncıhk 8087 9293 Büyük Bir Malî Müessese Mütercim Arıyor Turkçeden İngilizce'ye, İngilizceden Türkçeye Mal! ve Ekoi i nomik konularda en iyi bir şekilde tercüme yapabilecek evsafta | | olan isteklilerin hal tercümeleri ile talep edecekleri ücreti Beyoğlu ı ı Posta Kutusu 404 adresin* bildirmeleri. Basın: 5512 9317 *eni Ajan«: 4477 »283 I Çok parti olunca bu siste' nrtı. Hakikatte verilen oy muhtelif partilere bölünmesi zünden yandan ek«ik almıs « lar secilebildi. Geri kalanlar oldu. Bunun üzerine nisbî seçi sulü kabnl edildi. Bugünkü tem budur. Ama bunun da tatbikatta • dalavereier ve mahnırları gı dfî. Şimdi bütün partiler S Kanununu bu bakımdan değ mek isriyorlar. Doğrusunu si mek lâzım gelirse, partllerin tai nazarlan kendi dunımla göre değişiyor. Hepsi norma rasyonel bir sistem aramaktaı yade kendi durumlarını kuv lendirecek <çâre> leri yeni k na karmak istiyorlar. Hakikatte bu seçim 1si ger ten çok çetrefil bir me^eledir bugün her memlekette baska ka ve kendine göre sistemler bik edilmektedir. Blzim de d ye deneve bize en uvpun bir bulacağimız muhakkaktır. simdi bütiin bu parti miılâh. larmın tMtine çiksrâk Türk de favdalı ve seçmen oylann l>i sekilde tesirti kılarak bazı < küm> leri burada yazacağiz. t lar seçmenlere, seçilenlere ve zat secim şekline ait olmak ü üçe ayrılır: 1 Tiirkivpde okuma yazm: len ve 21 yasına varmis olan dın ve erkek oy vermelidir eün okuma yazma sartı mevcul jrildir. Biz bu sartın konulaca da inanmamaki» beraber lüziii na kaniiz. Böylece okuma : ma şartı memleket idaresine rak demek olan «erimde elkili mahdır. 21 vas ivi vaştir. Bu .' ta normal olarnk herkes tahs: ve a^kprli^ini bitirmiş olur. 2 Serilebilmek için. millei kili için "!«. senütör için 35 kahul edilmelidir. Tahsilini bi dikten sonra bavatta 5 10 s yuvarlanmadan Millet Mecli: girmekte favda tasa\vur edem Tnhiî butıların ağir mahku yetleri ve âmme hizmetün memnuivetleri olmamalıdır. H kında ikame edilmiş dâvalan A sa seçimle durdurulmamalı. mshkumiyptlpri halinde sandal sini kayhetmelidir. Birçok val lar büiriz ki hicbir siyasî mulâ za olmadan şahıslar alevhine h lı dâvalar acılmıs. fakat bu dâ ların durması için Millet Mecl ne girmenin volu bulunarak a > let engellenmiştir. Parlâmento zasının en az lise tahsili yapı olması da sarttır. 3 Secim sistemine gelince Adaylann şimdiki sekilde ön secimle tesbitr son den mahzurludur. Bu hufusta sanıı ki butün partüer müttcfiktirl Bunu tâyinde daha baska bir • re bulraak, meselâ seçime girr yecek kıdemli partililerden rr rekkeb bir seçim knlejinin süzi cüıden geçirmek, yahut büt pariililerin oyları ile tesbit ed mek münasip olur. Partilere >i de 10 kontenjan tanınmalı. bun yarısını mahallî teşkilâta. yarı nı merkeze bırakmalıdır. Sor bu vilâ.vet listesi usulüne de I çare bulmak lâzım. Çok kalaba oluyor. Meselâ tstanbulun 40 t fazla milletvekili olacak. Bö} bir listeyi birer birer eleştirm mümkün değil. Halbuki seçiır isabetli olması için seçmenin, , da>ı şahsen tanıması ve tutm. şarttır. Başka türlüsü sun*î olı parti zoru ile olur. Türkiye partileri değil, şahısları seçmet iyi bir Meclis kurulabileceğini I diseler göstermiftir. Şimdi e | tek sandalyeli dar çevre usulü kabul edemezsek ki buna bug iciıı imkân göremiyorum mu Iaka karma üsteyi kabul ermel yiz. Yani seçmen, istediği üste istediği adayı ilâve edip istediğ ni çıkarabilmelidir. Başka türl sü sakat oluyor ve bir çok se menlerin seçime iştirak etmem lerine sebep oluyor. 20 kişilik 1 listenin içinde bir tare kötü ads bulunması o listenin lâ^nk old ğu oyu toplamasına mâni olma tadır. Yakmlarda yapılmış ol şu birkac seçim bunu bize gaj açık sekilde göstermiştir. Büyük hatlan ile benim isted ğim değişiklikler bunlar. Bu aı da oylann değerlendirilmesine hükümlerden millı artık usulü nihayet verilmiş olması da ıslâ doğru İyi bir adım olduğunu kı bul etmek lâzımdıı. B. FELE1