Katalog

SAfflFE r 12 Afostos 1968 ÜÜMHURf T E T Millî Mücadelede g 920 yılında Büyük Millet Meclisi açılır. 1. ken Ankara, kuzeyindcn ve batısından iç' •yaklanmaiarın kızgın atesiyle kavruluyordu. Kurtulus Savaşımızda. Milli Harekete başkaldıran irili nfaklı ayaklanmanın sayısı altmıs kadardır. tç ayaklanmaların ilk belirtileri Sivas Kongresi günlerinde başlar. Mustafa Kemal ve arkadasları, vatanı Islilâya kalkışan Yunan knvvetlerinden daha çok, memleketi kana hoyayan bn iç ayaklanmslarla nğraşmışlardır. Dış düsmana gönderecegimiz sayılı ve sınırlı nlnsai kuvvetlerimilin önemli bir kısmını içimizdeki düşman kahretmis. eritmiştir. Ba iç ayaklanmalar, Yunanhların serbestçe Ankara dolaylarına kadar sokulmalanna ve pek çok da kardes kanının dökiilmesine sebep olmustnr. Bütün Milli Mücadele boynnca şeriatçılıfın ne kadar yaygın ve knvvetli olduğnnn Falih Rıfkı Atay su satırlarla anlatıyor: «Bütün savas vıllannda Mustafa Kemal, ne cumhuriyetçilikten, ne garpçıhktan, ne inkılâpçılıktan bahsetmiştir. trtica her tarafta idi. Hocalar ve şeriatçılık tahrikleri üçe bölünmüştü: Bir kısmı tstanbul'da Halife ile beraber, bir kısmı Ankara'da Mustafa Kemal ile beraber, bir kısmı da tngi'.iz ve Yunanlılann emrinde idi Fakat hepsinin ortaklaşa düşmanı, tâ Tanztmata kadar, topyekun «TecetfdüN riâvas: idi.» (1) leopolitik inceieme Konyo oyaklonması Mustafa BAYDAR (MUSTAFA KEMAL DERNEĞt BÜYÜK DEVRİM KONSEYÎ GENEL SEKRETERİ) baş Mehmet, Çumra'nın Alibey köyünde, çogu asker kaçağı olan 500 kadar silâhlıyı etrafına topladı. Durum Konya'la öğrenilince buradaki elebaşılar, Delibaş'a hemen harekete geçmesini bildirdiler. Bu ayaklanmaya katılanlar, Delibaş'm, gerici bir hocaya yazdırdığı dua ile, davullu znrnalı bir törenle <Padişahım çok yaça» nidalan arasında yola çıktılar (3). Ayaklanma ktsa biT güre içinde Çnmra'dan başlıyarak Koçhisar, Karapınar, Karaman, Ilçın, Aksehir, Seydişehir, Beyşehir, Akseki, Manavgat ve Alanya'ya kadar yayıldı. tsvanın kısa zamanda bu kadar geniş bir alana yayılması düsündüriicüdür. ön plânda bn ayaklanmada tngiliz Gizli Hizmeti'nin çabalan ve para desteği büyük rol oynamıstı. Şoııra da isyancılar, yerli kaynaklar tarafından çok iyi finanse edilmişlerdi. örneğin tstanbul'dan gelip ba bölgelerde teşkilât kıırmus olan âsî elebaşılarına lüzumlu talimatı veren. beraberlerinde getirdikleri paraları bunlara dağıtan Tüccardan Kadınhanlı Hoca Ahmet ve yine Tüccardan Gördesli Celâl isimli şahıslar, aylarca bn bölgelerde faaliyetlerini devam ettirerek gizli teşkilâtlannı knrmns bulnnnyorlardı (4). Âsilerin Konva'yı Işgal etmelerl fizerine P.T.T. tdaresi mensahn Kasım Efendi. 3 Ekim 1920 sabahı, Ankara'da bnlanan Mnstafa Kemal Pasa'ya kendi inisyatifi ile sn telgrafı çekti: «Konya Vilâyeti âsiler tarafından işgal oInnmaktadır. Şimdi şehir içine girdiler. Telgrafbane mnhasara altındadır. Vali Bey bir telgraf gönderemiyor. Aman knvvet gönderiniz.» Âsiler ilk giin Konya Jandarma Tabnr Komutanı ile askerî uçak istasyonunda bir subayı şehit ettiler. Sonra Mevki Komutanlıgı binasını savunan erlcr sehit edildi. 10 Ekim 1920 de Yalvaç'a giren Ssileri haîk, dini törenle karsıladı. Bundan cesaret alan isyancılar. Askerlik Şnbesinin ve snbaylanr evlerini yaima ettiler. Konya avaklanmasının bastırılması işi. Büyük Millet Meclisi Hükumetince Albay Refet (Bele)ye verîlmişti. Albay Refet, emrindeki kuvvetlerle Konya'ya girdi. Fakat Konya'nm yine de bazı kesimleri âsilerin elinde idi. Çumra'daki âsiler Bozkır istikametine kaçmıslardı. 16 Ekim 1920 de Albay Refet'in kuvvetleri Bozkır'a girebildi. Bozkır hareketine katılan miifrezelerimiz 22 şehit vermisti. Ayrıca 11 yaralı. İB <\a kavıp vardi. Boıkır Kaymakamı Demir Asaf Bev, Askerlik Şubesi BasUanı ve Jandarma Komutanı âsilcr tarafından sehit edilmislerdi. Konya ayaklanmasımn bastırılması isi. bir bııcuk av kadar sürdü. Bn ayaklanma sonunda kurulan divanı harb kararları nyarınca 250 kadar âsi idam edildi. Bu isvanın elebasısı Delibaş Mehmet de Konya'dan kacarak Mersin bölgesindeki Fransızlara katılmış, fakat sonradan bir fedaî tarafından öldürülmüstür. Jeopolitik yönden O. Doğunun geleceği ; ç meselelerimiz veya BatıdaKl I olaj'lar, Ortadoğudald siyasl " gelişmelerl izlemekten ekseriyetle halk olarak bizleri alıfeoymak tadır. Ancak hükümet darbeleri veya bir harb lhtimall haberlerl dikkatlerl kısa bir süre bu bölgedekl olaylara çekebilmektedir. Oy sa, Ortadoğu Türkiyeyl gelecekte ciddî surette ilgilendirecek mese lelerle yoğunılmaktBdır. Dünyarun başka taraflannda değişiklikler olurken, Ortadogum'n bunun dışmda kalması tabiatiyle imkâns:zdır. Aksine, kendisl bir mihraktır. Türkiye olarak Oıtadoğudaki gelişmeleri, milli güvenlik ve ekonomik alâkalar bakımmdan yakmdan takip etmek, ileriye ait çok yönlü uypulamalann ve bilhassa büyük devletlerin menfaat çatışmalanmn arasmda mümkün olabilen bagımsız bir politikanın temel görüşlerini hazırlamak zonm da oldugumuz bir vakıftdır. Türkiye, kuzey dopjsundan icu zey batısına kada. geniş bir ku zey kavsi Uzerinde kendi ideo'.a jisine aykın düşen. batjlı oldukları siyasî rejim ve Varşova Paktı itibariyle muhasım dummdaki bir blokta mevki alan milletlerle çevrilidir. Türkiyenin serbest sahalan güneye dönük yöndedir. Bunun bir yanı denlz, diğe yanı Ortadoğu topraklandır. 1963 e kadar Akdeniz, savaş şartları itibariyle Türkiyenin desteği için yeteri kadar bir emniyete, açıklığa sahip bulunmaktaydı. Bu tarihten sonra, Sovyetler Birli*inin ciddl, ısrarlı ve metodik çaüşmalar sonucu Doğu Akdenizde donanma gücü Ue aktif bir rol oynamaya başlaması. askerl anlamda Türkiye için ters etkenli olmuştur. Daha açıkçası, bölgenln serbestligl büyük ölçüde tahdide ugramıştır. Dlğer yön lse, Ortadoğu ve Basra körfezidir. Bu bölgede halen gittikçe artan bir tehdit İle karşı karşıyadır. Bu yönde, Işlediğlmiz ve lüzumundan fazla Atlantik devletlerinin politikasına dönük mükerrer hatalar dolayısiyle, Türkiyeye karşı ax sempati besliyen kuvvetler tarafından kontrol altına alındıgı zam<uı, siyasl coğrafya, Osmanlı tmparator luğunun son zamanlanndaki durumundan daha da vahim bir manzara arzedecektir. Bu sebeple, yalraz Dışişlerl Bakanlıgının ve Genel Kurmayın rnuayyen servisleriyle değil, fakat bütün düşünürlerle de gözleri Ortadoğuya çevirmekte sayısız faydalar vardır. Ya yürüyeceksin, yo çörüyeceksin.. •••• ayaklanmaların nedenleri TV/T ill! Mücadele boynnca vatanı kana bo* ^ * yayan bn iç ayaklanmaların sebeplerl nelerdi? GericiliŞin açır bastı&ı bn tsyanlar birçok nedenlerin biraraya çelmesiyle patlak vermisti. îate bu nedenlerden birkaçı: 0 Bitmek tükenmek bilmeyen yıpratıcı savasların mevdana getirdiği yoklnk, ümitsizlik ve bezginlik. & Macera pesinde kosan tecrübesiı îttihatçı liderlerden canı yanmıs kimselerin, ba Kamitenin devamı olarak propagandan edilen Millî Mücadelecilerin pesinden gitmek istemeyişleri A Sonn belli olmıyan veya kestirilemiyen veni bir macerava atılmaktan çekinmek. A Milli Mücadelenin vatan savunması yonünden yükledigi agu fedakârlık ve külfetlerden kaçınmak. A Padişaha ve halifeye batlılık. O Dingel inanışları, kişisel yararların» âiet edenlerin kıskırtıcı çabalan. A Vatan haini, zayıf »hlâklı kimselerin p«r» İle satılmalan. H Tnnanlıların, Halife Orduın adın» Anadoln'ya geidiklerinin löylenmeil «uretiyle halkın aldatilması. #1 H»ll(e X? padisahın destekledi|i jericl s .. ' aknniaf.' . .". " " ' 0 © Hflrrlret Te ttiHf rırkası nffnsnplannın memlekette olnmsnı propagandalar yapnati. A Mnstafa Kemalin tttihat re Terrakkl rejimini diriltmek istedifi biçiminde söylentiler ctkması. f A Mnstafa Kemal'in memlekete Bolsevikllgi tetirecegi haberlerinin yayılması (2). < tradel Şab&ne olmadan askerin topH lanması. A Ankara'da Meclis toplanmasının Padi•ahın arzusnna ve kannnlara aykırı oldağuBnn propaganda edilmesl v.b. :::: •••• •••• •••• •••• • ••• :::: •••• Son olay V Konya ayaklanması e 23 Temmuz aksamı saat 1830 da Konya yeniden karıstı. Toplumcn ve devrimci öğretmenleri bağrında toplayan Konya ÖJretmenler Dernefi ve TÖS Şubesi yerle bir edildi. îeni Konya Gazetesi, TİP tl Merkezi, hemen bütün kitabevleri, içkili gazino. lokanta ve pavyonlar, ayrıca iki otel tahrip edildi. tçisleri Bakanı. Hüknmet ve iktidar çevreleri, parti liderleri, aydınlar bn olaya birbirine karsıt teshisler koydnlar. Artık mahkemeye intikal eden bn olay üzerindeki son söz elbetteki Adaletin olacaktır. (1) Falih Rıfkı Atay, ÇANKAYA, C. I. Sh. 182. (2) $evket Süreyya Ayderoir, TEK ADAM, C. 2. Sh. 356 (3) Türk Istiklâl Harbi, C. VI. Iç ayaklanmalar, Genel Kurmay Başkanhğı Vayını, Ankara, 1964. Sh. 119. (4) Türk tstiklâl Harbi, C. VI, Genel Kurmay Bşk. Yayını, Sh. 120. İdeolojik elkenler: •••• Y (2 Ekim 15 Kasım 1920) nkardaki nedenlere dayanan Isyanlann en önemlilerinden biri de Konya ayaklanmasıdır. Bn hareket, tstanbnl'da otnran Konya'lı Zeynelâbidin'in kardeşlerl tarafından Konya ve civannda gizli bir snrette hazırianmıştır. 1919 Bozkır ayaklanmasımn tertipçisi Deli »•«ı • ••L • ••P • •«• •• • ••• iiii rtadoğu Arap memleketlerl, bir siyasl vahdet için çok önemli olan ırk dll ve din birliğine sahip olmakla beraber, milliyetçi akımlarla monarşik idare!er arasmda bocalamakta ve sosyalist devletler Rusyadan, monarşik idareler de Batı devletlerinden destek görmektedirler. Aralarmda, Araplıklanndan ve tsrail düşmanhğından başka şiradilik müşterek bir bedef ve anlayış bulunmamaktadır. Ortadogudakl mücadelenin teme linde fktisadl ve siyasl emeller yatar. Bölgedeki ı.emleketlerin büyük bir kısmı bu oyunun figüranlarıdır. Batı devletlerinin denlz aşın «ermaye yatınmları, bu sermaye O HaBk Partisi üstüne gene bir kıyamet kopuyor, veya kopanlıyor. Son yıllarda, Türkiyenin kaderini tâyin edecek en önemli kavgalardan biri CHP'de sürmektedir. Bu kavganın nedeni İlk bakışta kolayca anlaşılmaz. Herkesin bildiği üzre Halk Partisinin bir yıl sonra olağanüstü bir oy artışıyla iktidara geçmesine imkân jok gibidir. Demek kı mesele yakın bir iktidar meselesi degildir. Öyleyse nedir? Bu »oruyu cevaplandırabilmek için Halk Partisindekl sol «knnın niteliklerini ortaya kojmak gerekir. Gerçi .Halk Partisinin sol harepetrol kuyusundan itibaren sevfcl • keti» bilimsel açıdan her köşesiyle izah edilmiş degildir: ama son yıııanin yatırıldıgı topraklarda kendisi yatın yapıldığı terminallere kadar, J nn gelişmesini değerlendirerek ortanın solu akımını açıklamak mumne bağlı veya hlç değüse taraftar boru hatlan dahil bütün faaliyst • kündür: Öyle sanıyoruz ki bn akımı İkl yönden ele alabilım: siyasî ve askerl bir istikrar arar Bunun en ilkel ve rahat ortamı sö lerl kontrol etmek ister. Boru hat S 1 Millî bağımsızlık yönü. mürgedir. Sömürgecilik terkedil ları, bölge petrol şirketleri İçin S 2 Emeği değerlendirme yönü. miş olduğuna göre, arkasmda dev hayatîdir. Muhtelif memleket top i Milli bagımsızlık vönü İle Halk Partlsi solu'nda Milli Kurtulu, Saletinin ağırhğı ol^.ı yabancı serma raklanndan geçtiklerinden milliloş • ye, çahşacagı topraklarda ya lib? tirmeye ve tehdide hassastırlar. Eu S vajı ilkelerine dönü, görülmektedir. Yabanc, b,r devletm gudumune ral bir iktisad! düzeni veya serma itibarla boru hatlan ya tam şir • kars, olmak. vabanc, nüfuzunun Türkiyedeki ikt.sadı ve slyasl karar ye düşmanlığı yapmıyan bir reji ketin malı olur, veya meniaatler • kademelerini tasfiye etmek politikası Bülent Ecevıfın eylemmde kesınmi arzular. Kıralhk veya Batı an gösterilerek hiç değilse iştirak sağ ; likle beliriyor. Genel Sekreter, son seçim konuşmalarının onemll bir lcmı İçinde demokratik bir idare lanır. Mall İştirak. banşta ve «e • kısmında yabancı sermayenln Türkiyedekl sömürüsııne değgın «.mut örnekleri işlemişti. Ne var ki yabancı nüfuzunu memleketten tasfıye etşekli sermaye için farketmez. Her ferde şirketlerin siyasi kontrol ve • mek. yâni .emperyalizmin memleket toprakları üstündeki ve altındakı nüfuzlannı sağlar. Türkiyedeki bo ; ikl ortamda da bu sermaye geli* sömürüsünü yokefmek için millî sın.f ve tabaka temsilcilerinin ıktıru hatlanna ortak olma ısrar ve Z me zemini bulur. Ancak, bu ser dara geçmesi gerekiyor. Çünkü Türkiye Jfibi az gclışmış bir ulke emçalışmalannm bir yönü de budur. 2 mayenin en çok çekindiği husus peryalizmin baskısı altında bulunuyorsa toplumdaki sınıflan ve tabatran hariç, Ortadoğunun ortala ! bir tarafta komünizm, diğer taraf kaları ikiye ayırmak mümkundür: ma petrol üretimi metrik ton ola I ta thtilâlci milliyetçilik akımları a Millî niteliktc olanlar.. rak (400) milyon ton kadardır * dır. b Gayrımillî nitelikte olanlar.. (106) milyon ton civanndaki İran • Komünizm, oturdugu sert sosya petrolü de buna ilâve edilirse (500) î list temel ve tedbirler bakımından Kesinlikle gayrimilli sınıf. yabancılarla Işbirliğine girmis kompramilyon tonu geçen bir üretim güc'ii j dor burjuvasıdır. Çesitli sınıf ve tabakalar arasmda kompradorlara kaimtiyazlı yabancı atınmlara kat'imeydana gelir. J derini hağlamıs çevreler çıkabilir. Ne var ki vabancı desteği olmadan yen tahammül etmez. Onun girdiği yerden vabancı sermaye ya ica 1966 jilının kat'l rakamlarına s ö " yaşıyamıyacak ve kökü kurumuş bir a*aç gibi yıkılacak olan sınıf kevar, veya massedilir. Yabancı ser re Irak (68), Suudî Arabistan • siıılikle gayrımillî sınıf sayılmalıdır. Emperyalizmle az gelişmis ulke maye, haklı olarak, kımünizm *îa (119.5). Kuveyt, tarafsız bölgesi ı j arasındaki çelişmede yabancılara bağlanmıs. ve siyasl İktidara geçedar katı devletçilik ve milliyetçilik le birlikte (136.5) milyon ton i!a j rek memleketi de bağlamıs olan komprador burjuvasınm gaynmilli nianlayışlarından da korkar. Bunun bölgenln üretim siklet merkezini j tclîğî su ffötürmpz. içindir ki, Amerikalı, hem yatınm teşkil eder. Basra körfezi boyunca J tşte bu sınıfın gayrımillî iktidarına karsı cıkan muhaleferln özü lar ve hem de onun doğurduğu si dagılan diğer şeyhlik ve emirliklpr ; millidir. Köylüler, işciler. esnaf. öğretmenler. memurlar. küçük toprak yasl sebepler yönünden barutun i den Katar, Bahreyn. Abu Dabi, ; sahipleri vanında millî niteliğini kavbetmemiş burjuvalar da bu milli cadmdan sonra en tehlikeli keşfin Muskat'ın üretim toplamı, 41 mıl S harekete katılahilir. ve yabancı sömiiriisüne karşı direnme gücü gosmilliyetçilik akımları olduğunu ı yon ton kadardır. Mısır ise (6.5) ! terebilir. Bu jfücü göstermek isteyenlerin ortanın solu hareketinde defadede zaruret duymuştur. milyon ton üretmektedir. S ğcrlendirildiği anlaşılıyor. Çünkü süreli karma ekonomi düzenini kaBu itibarla, refahlan lçm dıs yaSovyetler Birliğl, kendi siyasl • hul etmiştir CHP'nin solu... Böylece özel tesebbüse hem tarım düzenintınmlara veya ham madde kaygörüşüne göre Avrupayı, bu kay J de. hem de sanayi ve ticarette millî olmak şartıyla yer verdiği anlaşıl naklarına İhtiyaç duyan büyük sanaktan mahrum etmek için bölge J maktadır. nayi memleketleri. kendi pazarlade yapabileceği her tesirden, tes " CHP'deki sol akımııt emeği değerlendirme yönü'ne gelince... nnın, pazar olması muhtemel sahalann ne komünizme kaymaları vik edebilecegl her fırsattan lsti S Aracıyı tefeciyi tasfiye etmek. köyliinün ürününü değerlendirmek, fade etmeye çalışmaktadır. S na ve ne de milliyetçi bir sosyalizm dış ticareti kooperatifleştirmek, vergi ve toprak reformunu gerçekleşlzlemelerine açık veya kapalı her tirmek gibi amaclara yönelen ortanın solu; gaynmillî sınıflarm nümetod ile karşı koymak isterler. fuzunu tasfiye ettiklen sonra milîi sınıflar arasmda bir denge politikası.nı yürütmek istiyor.. Sınıf mücadelesinden cok, »ınıflar arasında Sovyetler Birliği için ise hedef, bir uyuşmayı ve uzlaşmayı savunuyor. Bu niteliğiyle sosyalist partişimdilik lktlsadl olmaktan çok p> alen bölge Ue İktisad] rnmlcrin programlarından uzaklaşıyor. Ama gaynmlllî sınıflara karjı alUtiktir. Bütün Orta agunun, <cofaatleri itibariyle en çok ilsili dığı sert tavır. Atatürkiin kurduğu bu emektar parttvi ister istemez çemünist bir blok halinr gelmesl *aolan devlet tngilteredir. tngiltin bir sınıf mücadelesinin içine atmaktadır. , ye olmakla beraber, halen bu nofcterenin ekonomisi. tamamen dış ta Sovyetler Birllgini ziyadeslyle Ve iste kıyamet bu yüzden kopmaktadır. dünya ile tngiltere arasındakl tiilgilendiren bir konu degildir. Kıcaretine, deniz nakliyat yollannın Çünkü bugün Türkiyede sınıf gerçeğini Istediğiniı kadar reddedlzıl Çin de, Ortadoğuda ldeolojlk niz; gerçck bir milliyetçi olduğunuz an. vabancı kapltalistlerle Isbiryönden daha başka bir çalısma » idamesine, pazarlannın ve ticarl • haklannın korunmasına bağhdır. liğine girmis gayrimilli komprador sınıfı ve mütteflklerintn dü}m«nı çindedir. Bu memleketin tüketiminin yarısı, sayılırsınız. Bölgedeki memleketlerin sosyal bu kaynaklardan temin edildiğl giyapılan icabı yer yer meydana geBundan ötesl can pazarıdır çünkü.„ Türkiyede, bhe karfi ikl de|H bi. satışmın yarısı da bu bölgelere len sosyalist düzen ve batuıın buhcş dcğil. on değil. yüz kazanan gnyrımillî sınıflar, bu sömürünün elyapılır. Yalnız Ortadoğu memleket na karşı sert muhafazakar davraleriııden gideceğini hissettikleri dakika dünyanın en hunhar canavan lerine lhracatı (4) milyar Türk mşı, Sovyetler Birliginin lktisadl, kesilirlpr. Bizim burjuvalanmız. daha doğru deyişle kapltallstlerimU, lirasını geçer. Asıl önemli olan 'jnaskeri ve teknik yardımlannı, <• !> vabancı kapitalizmine dayanmadan ayakta duramaz, yıkılır; çünkü kö sur, bu görünUr ticaretin yanmda layısiyle siyasl destegini rahatça kü dısardadır. olan görünmiyen faaliyetlerdir. Bun bölgeye sokabilmiştir. Bununla beİste Halk Partisf içindeki bltmiyen kavganın püf noktasi buradadır. ların sosyal ve ekonomik yönlerraber, Ruslar da, komünizme düşCHP. Utediği kadar: den mahalll hayat Uzerindeki etmanlık eden nasyonal sosyalist Sınıf mücadrlesine karsıyiz, NATO'dan çıkmayı istemlyoruz, sosdavranışlardan hoşlanmazlar. He kenleri çok buyüktür. Büyük ölyalist değlliz, seçlm yolundan ve çok partili rejimden baska hlç bir deflerinden biri. sosyalizmi vay çüde yatırımlar, bankacılık, sigorşey düsünmüyonız diye bağımn... tacılık, deniz nakliyatçılığı, sivil mak suretiyle lktisadl imkanları Nafiledir. havacılık yolcu ve yük nakliyatı, Batıya kapatmaktır. 4MU«ınanük 'lizmeaf rİL Cibt fa%llÇimkii hirrön tnn»hrr%tıjük çelijme ve çatışmanın çevresinde önemAmerikanın bölgede petrA lşl«t yetlerle, tngilterenır elde ettiği ge siz kalmaktadır. Halk Partfsi solu, gayrımillî »uııfUrı ve tabil müttemelerine ortak şirketlerl olmakla Urler ticarl endekslerden görülsn fiklerinl karşısına almıstır bir kere... Bundan sonra da (eriye dönüjii beraber, bunlann Amerikan iktl3» rakamlann muhakkak ki çok Usyoktur: Ya yürüyeceksln, ya çürüyeceksin!.. Yürümek, milli olmak, diyatına katkısı cüz'ldlr. Bu ba tünde bulunmaktadır. Yine resml bagımsız olmak ülküsünde Israr etmektir... feriye dönmek, gayrimilli kımdan Amerika için hedef, OrtAkayıtlardan öğr ndiğimize göre sınıfların sultasına teslim ve milli varllğımııa Ihanet demektir. doğuyu komünist dünyanın dışında Ingllterenin dış kaynaklara dayaVar seç bu ikisinden birini Halk Partiıü... tutma gayreti ile, sınırlıdır. Bü nan ticaretinin gelirlerl, tngiliz hal yük iktisadl menfaatlerin lnglltekının kazancının yansını ve verpi reyi mecbur ettiği şekilde bir bağ gelirlerinin de yansından fazlasılantısı yoktur. Fakat, Ortadoğu, nı temin etmektedir. tngiliz baııAvrupa • Asya Afrika arasında kalanndaki deniz aşın yatırımlarstartejik bir transit bölgesl oldu dan elde edilen tasarrufların as^a •••••••• I ••••••••••••••••• ••••••••••••••••••••••••«••••••••••••••••k^ gundan Batıya müzahir kalması da ri (34) milyar dolar civannda olşarttır. Mısır ile her şeye ragrnen ması yatırımların hacmini göstermünasebetlerini Hame etmesi de mesi bakımından ilgi çekicidir. bu sebeptendir. Amiral Sezai ORKUNT İktisadî ahtapot j H Devren Kiralık Liiks Otel , Cumhuriyet 9532 Zamanınız elbette değerlidir ! l}inizde önemli bir hamle yapmak, mufassal bilgi edinmek. milletlerarası betlerinizi geliştirmek boyunca kazanabileceğiniz çapta temaslardt sözleşmeler gün bulunmak, i} münaseimzaltmak) gibi, yıllar gerçekleştirmeniz alanlartfaki yeni hal yenilik talepletarzlarıyla. (veya avantajlı şeyleri Bölgenin asıl sahibı olan Araplar ise, kendileri için milliyetçilik açısından hayırlı olmıyan bu dış menfaat çatışmalarına karşı birleşerek kuvvetli bir federasyon kurmak egiliminde görülmemelctedirler. Bölgede muhtellf rejimler mevcut olduğundan, içeridekl ztimre menfaatleri federatif bir Arap birligine imkân vermediğl glbi, dış güçlerin arasındakl sosyalizm • Stapitalizm mücadelesi de etklll propagandasmı sürdürmek suretiyle vahdet fikrine sed çekmektedir. Bu suretle, Ortadogunun kaderine bu iktisadi siyasi mücadelenin damgası basılmıs bulunmaktadır Bu sebeplerle, ha! nın refahını, deniz aşın monfaatlere bağlamış bulunan tngiltere bir Atlantik dav leti olan Amerik? ile, aralanndakl rekabete rağmen, bağlarımn sıkı olarak tutulmasında ve Ortak Pazara glrme gayretlerlnde Amerikadan kapmak istenıeyişinin altında, Amerikanın husumetindsn riyade dostluğur.a Ihtiyaç duym» sı vatar. Bu genel durum içinde, Ortadoğı 'a ekonomik faaliyetler geniş bir şekilde tngllizlerin kontrolundadır. Petrol şirketleri. deniz ve hava nakliyatı, banka ve sigortacılık, danışmanlık gibi akıl hocalıc< lan, mamul madd' ihracatı sihi her yönden işliyen ekonomik' et kenlerin kıralhklar. küçük emirlik ve şeyhliklerin mahalll kadrolanna ne kadar kuvvetli olarak tesir edebileceğini tahmin zor degildir. Br tesirlerden, ihtilâld bir matodla kurtulan yegfine devlet Mısır olmuştur. Basra körfezini çevreliyen diğerlerinin böyle bir özgürlüğe ulaşmalan, ^öyle bir iktisadl ahtapotun kollan arasında şimdil!k imkânsızdır. Amerika ve tngilferenin tesirinden çıkabllmelerine ancak Mısmn da destekliyebilec«ği ihtilfllc) davranışlar son verebilir. Bununla beraber, böyle bir davranışm sonunda, bir kısmı küçük. bir kısmı büyük topraklara ve fakat jtk az nüfusa sahip v bilhassa > fecrübe ve bilgiden mahrum olan bu memleketle'in. yıkılan ekono mik düzeni nasıl ve ne şekilde rlü z«ltebilecekleri de şüphelidir. An cak, belll olan bir durum varaa o da ihtilâld hareketlerin, bölgeve sosyallzmin iktisadî düzenini geMr meslne uygun bir ortamın mevcu diyetidlr. î OTEL TAKLAN ^ Hocapaşa sokak No: 36 Sirkeci J * Tel: 27 83 1011 J •••••••••»•»•»»•••••••••••••••••••••••••»•••• TEŞEKKÜR Nuran ve Sunfu Gökçen kızları Oya Avşeu'in doğumunu «kraba ve dostlarına müidelerler İngillcreReading 9.8.968 Dflçar olduSum rahatsızlıjh büyük bir dikkat ve hazakatle teşhlt ve çok kısa bir zamanda tedavl eden İstsnbul Tıp Fakültesl D«ri Hast8lıkl»tı Klinljti Or<i. ProfMür Dr. Cev«t Kerim İN'CEI'AVI Ue Brşısistsn Dr. Afop KOTOKYANa teşekkkürlerimi lunmayı zevkll hir ödev teükkl etlinı. Ahmet Hi<Uyet RECL Cumhuriyet 9527 ÖZDEN AKKATA ile NEJAT KİPKt'RT Niçanlandılar 11.S.1968 Gnztep* Cumhuriyet 9328 £•••»»•«•«•• birka; içinde Ekonomik sartlar: mümkundür. Gelecek yılları Leipzig Fuarı bugünden önünüze getirebilir: Gerek kendi alanınızdaki, gerekse sizinle ilgili dığer temayuüeriyle, rakiplerinizin teslim şartlarıyla, müjterilerinizin ve S Leipzig 1 8 Evlül 1968 Tüketim malları 211 Mart 1969 Teknik mamuive tüketim malları Demokrat Alman Cumhuriyeti riyle, çejitli alanlardaki mukayese imkânlarıyla orada karşı karşıya geleceksiniz. ister alıcı, isterse bilim adamı veya tekmemleketteki en son yenianlaşılabilecek, başlıca imkânlar merkezi arzeden rasolan bir Rahatça ve kolayca ula nisyen olunuz, aradığınız her jeyi, 65 kadar Fuarı likleri, her insanın seviyesinde, ilk bakışta etraflıca yonel bir tertip içinde Leipzig'te bulabilirsiniz. şılabılen ve yüzyıllardır DoğuBatı ticaretinin cenis Leipzig, sanayileşmiş Fuar j e h r i d ı r . Zamanda ön almanız Hasan Palas, bir sosyalist devletin için Leipzig ovyetler Birliğl, Stalin'in ölü müne kadar. genel bir harb tch didini, komünist yayılma po litikasının etkili bir vasıtası olarak kullanmıştır. Nükleer silâhlar ve bunlann sevk vasıtalarının ge'.iş mesi tehlikeli bir hal aldığı zaman lse Rusya genel bir harb tehdidinı bir yana bırakmış ve siyasl gücü nü batının ekonomik menfaatleri ni tahribe yöneltmiştir. Bu itibar la, Sovyetler Birliği uzun bir za mandanberi, kapitallst dünyanın denizler aşın ekonomik tesir ve büyük menfaatlerine karşı clddi bir kampanya içindedir. Başta Amerika olmak Uzere btl ytik sanayl devletlerini. Güney Do ğu Asya ve Ortadof1! pazarlann dan ve ham midde kaynaklanndan mahrum edebilmek üzere, Çin Hın dinde, Endonezyada ve Ortadoğu da girişilmiş hareketler bu bü yük iktisadl taarruzun mihrak nok talannı teşkil eder. Amerika ve îngiltere Endonezya meselesinl «or atlatmıştır. Vietnam, çetin cerizliğini devam ettirmektedir. Malaysia Federasyonu güçlükle emnlyet altına alınmıştır. Ortadoğuda lse komünismln t*siri duraklama yar>mt.kla beraber gerileme göstermemlştir. Ortadoğu. Avrupa ekonomlslntn el'ân sıkı sıkıya bağlı olduğu bir petrol bölgesidir. Jbya ve Cezavir petrol kaynaklan daha uzun bn süre Ortadoğu petrollerine rekabct jdecek durumda deflldir. Aynca, gelecek on yıl içinde pe: rollin yerine yepyeni ve pratikrp istimali kolay ve ucuz bir enerjı kaynağı meydana getlrilmediği tak dirde, bölge petrolleri öneminl kay betmiyecek, aksine artan İhtiyaç lar, halen olduğu glbl, petrol »ra?tırma ve Uretim lmkftnlanru Basri körferinde tata »aglıgı Uzerindeki muhtemel kaynaklarm dofru y*yaoaktar. Ttbaaeı petrol «Irkattarl, ••••»3 \ | J : ; 2 «•••«••«••••••••a•••••••>•••••••*••••••••v^ * YEŞtLKÖYDE SAHIB1NDEN AÇELE SATILIK Döşeli 130 metrekare Apt. katı. Adres: Firuz Abat Sokak No: 16/6 Tel: 22 81 16 Cumhuriyet 9530 ••••••••••••••••«••••••••••••••«••••••a9 size yardımcı olmaktadır. ihtiyaç duyacağınız bilgileri ve Fuarı ziyarec kartlarını T a k ı j o g l u Şehit Muhtar Caddesi No. 3 / 4 Talimhane adresinden veya Demokrat fl4î Basın: 30684 • 9504 Telefon 47 51 84 Taksim İscanbul ••••• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Alman Cumhuriyeti Sınır makamlarından sağlayabilirsiniz. Yarın: O. Doğu'da askerî durum ve Türkiye • • • • • •» •• • • •• • • • • • • » • • • • • • • • »• » • • • » • • • • • • •• • • Cumhuriyet 9531 OİKKAT OİKKAT! E. R. Squibb & Sons Öâçlar A. Şirketi Laboratuvannda l s " tihdam edilmek üzere Bayan Y. Kimya Mühendisi veya Kimyager alınacaktır. Taliplerin Levent'te kurulu fabrika Personel Şefliğine müracaatları rica olunur. Y. KIMYA MÜHENDİSÎ VEYA • KÎMYAGER ALINACAKTIR % « J 4 J Ist, 3z= Tek. M\ı. Sat. Al. Koms. Başkanlısından 1 Kanalı zarf usulü 11e Taşkızak Tprsane Kumandanlıgı Krevn volu ve tekne fabrikası çatı ytlkspltme tşı yaptınlacaktır Kesıt bPdelı S22fi45 lira olup geçici teminatı 1RR55.R0 Mradır 2 Keşil ve ^artnameleı Komlsyonumuzda K.K.K. Anka ra ve tzmır Lv AmirliklPnnde bertplsl? eörti!?bilir. 3 thalpst 2:i Agustns 196H stinü «aat U.nn dp Kasımpasada kl K.jmısyonurrmzaa t'apılafaktır 1 îs'plchlerin 19 Agıı?tns 1 H siinü mesal saan sonuna ka 9 R dar tstanbul Deni7 tnşaat Emlâk Kumandanlı&ına (Kasım pasa> mliracaatle alacaklan veterlik oelgelerl»ıi navl tfiltlit mpktııplarını 2490 sayılı fcanıın hflkümleri dahllin de hazırlıvarak thale jünü saat 10.00 a Kadar Komls vonumuza vermelerl. (Basın: 23619 • 9531) İsfanbul jandarma Levazım Âmirliği Satınalma Komisyon Başkanlığından: Jandarma Teşkilâtı ihtiyacı için (3) üç adet ISstik tekerlekli ve motorlu Grayder Loder kepçesi ve Dozer bıçağı i!e birlikte kapalı zarf usulüyle satınalınacaktır. Tahmini bedeli (759.990) Yediyüzellidokuzbin dokuzyüz doksan lira olup geçici teminatı (34.64960) Otuzdortbinyüzkırkdokuz lira altmış kuruştur. Ihalesi 24 Ağustos 1968 Cumartesi günö saat 11.000 de Demirkapırfaki Komisyonda yapılacaktır. Teklif mektuplarının ihale saatından bir saat evvel Komisyona verilmesi lâzımdır. Postadaki gecikmeler kabul edilmez. Evsaf ve şartnamesi f?tanbul, Ankara J. SatınaN ma Komisyon Bşk. hklannd» ve Ege J. Deniı Bölge K. lığında görülebilir. (BUUU 3»61 • 9520) Bahçekapıdaki 40 yıllık Saaiçmız OÇ KARDEŞLER (Tahliye dolayısila ) Peşln, Taksitle Saat Satiflan ve tamir sarvisi ile Bahçekapı 4 uneu Vakıt Han (Hacı Bıkir K»rfısı) z»mln kat No. 7 da hlzmatinif