Katalog

Bilgi Yayiftevı SO\ YAYTNLAR MAHPÜSANEDEN MEKTUPLAR (Nâzım Hikm«t) İS, TL KÜVATİ MİLLİTE 1J.50 » (Nizım Hikmet) TASAK SEVİŞMEK «. » (Attılft llhan) PAMUK tŞÇlLERİ (B. TraTen) 7,50 » TÜRK SİNEMAS1 (Nijat özön) 15, » İNKILÂP VE KADRO 10, • (Şevket Süreyya) DEVLET ANA (Kemal Tahir) 20, » (Cumhuriyet 9015) umhuriyet KURÜCDSÜ: YTTNUS NADİ 45. yıl sayı 1S808 Telgral r e melctup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 Telefonlan 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 »9 nlü ekonojfji bılgınlerın«KAPÎTAVE DHMOKRASİ» hahnd| VARLIK îlk cıldi sa zamanda tumıştır. yCitabın a bır 8 IVadır. Perşembe f Ağustos 1968 CUMHURB4ŞKANI GNL. EL BEKR, BAŞBAKANLIK GÖREVİNİ DE ÜZERİNE ALDI Toplantıya bugün devam edilecek Rusya'da bir Türk turist kafilesi kaza geçirdi MTTB'LI GENÇLER VE SİYAH BANDL1 ÇELENK SOVYET BAŞKONSOLOSLUĞU ÖNÜNDE 'Devrilen Irak Başbakanı petrolün millîleşmesine karşı koyuyordu, (DIŞ IIABERLER SERVİSİ) BAGDAT, önceki gece Irak'ta yer alan darbe sonunda, Cumhurbaşkanı El Bekr'ın sınırdışı ettığı Başbakan Albay El Naif, Fas'a yerleşmeye karar vermiştır. Darbe hakkında dun bir konusma yapan Cumhurbaşkam, devnlen Başbakanın Irak Petrollerinin Millileştirilmesine karşı koyduğunu açıklamıştır. Bu arada, General El "Jekr, Başbakanlık görevini de üzerine almıştır. Radyo konuşması sırasında El Bekr, El Naif ile taraftarlannı ülkenin politikasmı değiştirmeye ve Irak'ı «ilerici yoldan» uzaklaştırmaya çalışmakla suçlamıştır. El Bekr'in «ilerici yol» sözüyle sosyalizmi kastettiği anlaşılmaktadır. Brejnef hastalamnca göriişme kesildi ÇEKOSLOVAKYA'DA RUS BASKISl HAFİFLİYOR YANLIŞ ANLAMALARA SEBEP OLAN BUKET ÇEKOSLOVAK BAŞKONSOLOSU BLAHA'YA VERİLİYOR Devrilen otobüste dört ağır yaralı var | ŞEVKET SÜREYY\ AYDEMİR DE AĞÎR Y4RALILAR ARASINDA ANKARA Başkente gelen haberlere göre, 80 kişilik bir Türk turist kafilesini taşunakta olan iki otobttsten biri. Sovyet Rusya'da Moskn\a Kief arasında trafik kazası geçirmiş ve aralannda Şevket Sureyya Aydemır'in de bulunduğu 4 Türk, ağır yaralanarak hastaneye kaldırılmıştır. Dünya Bankası, faizleri yjne arttırdı (DIŞ HABERLER SERVİSt VVASHÎNGTON Dünya üankası. banka üyesi ülkelere aotığı kredilerin faiz hadlennı, bır yıl içinde ikinci defa arttırarak, yüzde 6,5'e çıkamuşUr. Bu durum, bundan böyle Türtoye'nin de bankadan alacagı kredilen itkıleyecektir. Bu konuda Ankaia Büromuza demeç veren Maliye Bakanlığının bir yetkilisi haberi dogrulamış ve şunlan söylemisUr: «Türkıye'nın 2 Ağustostan son ra bankadan alacağı proje kredılenne yüzde ö,5 oraötnda faia haddi uygulanacaktır. Y«ni arttırım, bugüne kadar alınmış kre dileri etkilemıyecektir. Diğer Konsorsıyum üyelerinin Türkiy» ye verdikleri kredilerin söz konusu zam içine girtnesi de söJ konusu değildir » Ankara doğruluyor Yaralılann isimleri Suçu El Bekr aynca rejimin ülkede demokrasinin yerleşmesine çalı«acağını ve ülkedeki petrol ürünlerinin «yabancı şirketlerin. aracılıfcı olmadan doğrudan doğruya devlet kontrolundaki «Irak dusal Petrol Şirketi» tarafından çıkanlmasını sağlayacak «milliyetçi bir petrol politikası izlenecegini söylemiştir. El Bekr'in Jrak'taki (Arka«ı S». 7. Sü. " de> tstanbul'daki bır tunzm şirketı tarafından düzenlenen 33 günlük gezı programınca Rusya'yı dolaşmakta olan kafilenın otobüsünun devnlmesı sonucu, Şevket Süreyya Aydemır'den baska, Ziraat Mühendisi Ahmet Çetiner. öğretmen Handan Türker ile ev kadını Nazife tşbulak ağır yaralanmıştır. 20 günlük tedavi Yaralı Türk'Ier, Harkof'ta hastaneye kaldırılmış ve Sovyet makamlarınca durum, Moskova'dakl Türk Büyükelçiliğine bildırilmiştir. Alman bilgiye gbre, yaralılann tedavisi, 20 gün kadar süıecektır. Kazadan sonra yolcular, baska bir otobüsle gezilerine devam etmişlerdir. Gezi, 23 Temmuz'da îstanbul'dan başlamıştı. Kazaya uğrayan otobüs, onanm için, Türkıye'ye gönderilmiştir. öğrenildigine göre Şevket Süreyya Aydemir, Enver Pasa hakkında bir kitap hazırlamaktaycu ve kitapla ilgili, bazı ıncelemelerde bulunmak Uzere bu kafila ile Rusya'ya gitmişti. (Dış Haberler Servisi) Doğu Slovakya'daki <'Ciema Nad Tisou» isimli ufak bir Çek köyünde, Çekoslovakya ile Rusya arasında yapılan «Tarihî vc hayatj gör:işmeler:> dıin oğleye doğru Sovyet Komiinist Par£ tisi Genel Sekreteri Leonid Brcjnef'in toplantıda anî bir rahatsızlık geçirmesi üzerine, kesilmiştir. Londra BBC Radyosuna göre görüşmelere, bugün de devam edilecpktir. Birbirini tutmayan haberler Çekoslovakya Rusya ara sındaki dünkü görüşmeler konusnnda çeşitli kaynaklardan dün gelen haberler, ögleden sonra birbirini tutmaz olmnştur. Ajanslar, önce görüşmelerin sona erdigini, son ra sonucun belirsiz bir hale geldiğini ve daha da sonra bitmeyip kesildiğini bildirmiş lerdir. tngiltere'nin BBC Radyoso, gece yarısına dogra verdiği bir haberde, görüsmelerin >a yınlanacak ortak bildiri üzerinde çıkan görüş aynlıklarından uıadıtını bildirmiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Nefes darlığı ıfâcı imâl olunacak ANKARA, (a.*) SağJık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, halkın siddetle «radıgı «Dyspneınhal» adh ilâcın bundan böyle memleketimizde ımâl edileceğıni açıklamıstır. Sağlık v e Sosyal Yardım BaVanlığı'nın bu konudakı açıklamasında şöyle denilmektedır: «Memleketirniıde benzerleri ol dugn gerekçesiyle ithali dnrdurnlan, ancak halkın siddetle «ramasından dolavı Stjlık v e Soı yal Yardım Bakanhgı'ncs zaman zaman ıthâl edilen (Dvspaneinhal) adlı ilicın, bandan bövle firraası tarafından memleketimizde imaline mtisaade edilmiştir.» Söz konusu ilâç, ncfes darlığı ve astım gibı hasta'.ıklarda kullanılmaktadır. Çek Konsolosu, buket veren gençleri "aydınlattı,, Çekoslovakya'nm îstanbul Baş > konsolosuna, •komıinizm'e kar I ?ı verdikleri savaşı» kutlamak a ] macıyla çıçek götüren, Mılli Tiirk Talebe Birliği'nden bir grup genç, Başkonsolos Blaha'nın, «Çekoslovakya komünizme karsı savaşmıyor, çünkü kendisi komünisttir» demesınden sonra, «Hayâl kırgmlığına uğramış» olarak konsolosluktan aynlmışlardır. KOMANDO NAMZETLERİ IDMANDA Askerî $uro'da teıfi konusu ele olınacok CtflMP Komandoları Seçim Kanunundaki değişiklik teklifleri CeJenk ve çiçek MUlî Tiirk Talebe Birliği'nden bir grup genç, dün Sovyetlar Birliğinin İstanbuı .lonsolosluguna, siyah bandlı bir çelenfc koyarak, «Sovyetlerin Çekoslovakya üzerinde kurmak istedikleri baskıyı» yermişlerdir. Gençler daha sonra, Çekoslovakya'nm îstanbul Başkonsolosluğuna giderek, burada, Başkonsolos Bohumil Blaha'nın yanına çıkmıslar ve kendisinı. «komünizme karşı verdikleri savaş» için hararetle kutlamışlardır. Ancak Başkonsolos, ?ençlere, «Çekoslo(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) 100 genç lımir'de hergün talim yapıyor unün notıarı Asılsız ' ihbarları önlemek 21 Mayıg Devriminden bemen sonra kamn hizmeti görenler için korkunç bir ihbar fnryası başlamıştı. Sadece korkunç değil, avnı zamanda çirkindi de bu ihbarlar. Şefine kızan memur, ev sahibine sinirlenen kiracı aslı astarı olmayan suç yaratıyor, ihbarı bastırıyordn. tlk giinlerde bnnları ciddiye alan Devrim yönetimi, tutnmunon yanlıslığını bir süre sonra anladı. Anladı ama, o süre içinde de çok kişi asılsız isnadlar yfizünden isinden oldu, tutnklandı, mahkemelere kadar sârüklendi. M.B.K.'nin geç kalan genelgelerine rafmen ihbarların tamamen durdurnlmuş olduğu ve isnadların dikkate alınmadığı da söylenemez. thbarı alan yetkililer ya ilerde kendi baslarına bir sey gelmemesi için, ya da is yapar görünmek için bnnları işleme sokuyor, teftis kurullannı harekete geçiriyorlardı. Koalisyonlar döneminde isnat ve ihbar çarkı daha degişik biçimde islemeğe basladı. Bu defa, Bakanlığın basındaki politikacının partisine göre davranılıyordu. Bakan C.H.P.'li ise ibbar edilen genellıkle «knyrnk» tu, Bakan A.P.'li ise isnadların. şikâyetlerin konusu C.H.P.'lî memurun marifetiydi. Inönü hükumetleri asılsız ihbar ve şikâyetler yfizünden hayli sıkıntı çektiler. Arkadan gelen trgüplii Hükumeti ve A.P. iktidarı zamanında âdeta 27 Mayıs sonrasına benzer bir furya yine basladı. Kin yüıünden, yaranmak yüzünden herkes birbirini çekistiriyor, şikâyet ediyor, türlü suçlamalarda bulnnuyordu. Onceleri bn ihbarlara iltifat edilrnedi değil. Aneak kısa sürede göruldü ki çogu yalandır, çofu ezelî hastalığın yazılı ârazıdır. İhbar ve şikâyetlerin bolca yapıldığı Bakanlıklardan biri alan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı iste bn dnrumu önlemek için bir genelge yayınlamıstır. Genelşede Bakanlık, «Anayasamızın herkesin ksmu hizmetlen ile hizmeti yürüten kimselerden sıkâyetlerını tem:nat altına aldığı ve şikâyet sonucunun ilgilılere yazılı olarak bildırilme^ini hükme bağladığı» nı belirttikten sonra söyle diyor : «Ancak kamu hizmeti gören persone'ın de haksız ve yersiz şikâjetlerle seref ve ha\sıyetlerınin zedelenmeme=im teminen, ihbar ve sıkâyetin asılçızlığının meydana çıkması hahnde. ılgililer hakkında gerekli takibin yapılmasma mevzuatımız imkân tanımıstır. Bu itıbarla herhangı bir konurfa yazılı ihbar ve şıkâvette bulunacak kimsenın ihbar ve şikâyetinde madde tasrıh etmesı, isim ve adresini açık olarak yazması ve mektuba imzasım atması gerekmektedir. Bundan böyle imzasız ve adressiz yapılacak ihbar ve şikâyetler hiçbir suretle muameteye konulmayacaktır. Herhangı bir şikâyet ve ıhbarın müstear isım veya yanlış adres gösterılmek suretıyle yapıldığı şüphesinın mevcut olduğu hallerde, keyfiyet önce bu yönden incelenecek ve ihbarın müstear isimle veya yanlış adres verilmek suretiyle yapıldığı anlaşılırsa ihbar ve şikâyetler yıne muameleye konulmayacaktır.» Sağlık Bakanlığının bn genelgesi gerçekten çirkin ve aynı zamanda devlet çarkma çomak sokan asılsız ihbar v e sikâyetleri 8nlemeğe jardımcı olmak bakımından önemli. Ancak taemen isaret edelim ki, meseie sadece bir Bakanlıfın değil. tüm olarak vüriitmenin meselesidir. Eğer hata yapılmıssa. suç varsa, kamu görevlisini şikâyet etmek, ilıbarda bulnnmak elbette vatandasin hakkıdır. Ama asılsız ihbar ve suçlaroalara karşı devletin kamu görevlisinı kornması da gereklidir. Kanaatimi7e çöre ihbar, isnad ve şikâyetler konusu Hükumetçe ele alınmalı, 'ıattâ gerekirse, şikâyet nsulü, şikâyetlerin nasıl irleneeeği Anayasa ile çatısmavacak sekilde bir kanuna baglanmalıdır. KONYA OLAYLARI SANIKLARI, BUGÜN YAROILANIYOR KONYA, a.a.) Konya olaylarıyla ilgili sanıkların yargılanmasına, bugün saat 9'da, Nöbetçi Aslıye Ceza Mahkemesinde baslanacaktır. Savcılıkça adalete sevkedilen 48 sanıkîan 16'sı tutuklu bulunmaktadır. Olaym 78 şahidinin ifadesi, yarın almacaktır. RİFAT BAYKAL EĞİTEHDE "Kendi kendilerinin yalancısıdırlar,, Ecevit, Demirel'e cevap verdi CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit, Başbakan Demırei'ın CHP Partı Meclısine «yalancılık» ısnat eden sozlerıne değınmış ve «Kendi yarattıkları gerçeklere yalan diyenler, kendi kendilerinin yalancısıdırlar» demıştir. Ecevıt, Partı Meclısinın son bildırısınde, gerçeklerın açıklandığını belırtmış, Başbakanın «nefes alamaz duruma» gelış nedenının de «Anayasa düşmanı irtica hareketlerinin, yetkililerden gördüğü teşvikle, memlekete getirdiği boğucu havadan» olduğunu soylemıstır. CHP üenel Sekreteri, Başbakanın sbalennı şöyle cevaplandırmıştır : «Bugüne kadar, Konya olayları ile ilgili olarak söylenen yalanlar, ancak Hükumet adına verilen beyanlardır. Ronyada olup bitenler gözler önünde olduğn halde, tçisleri Bakanı olaylann irticaî mahiyeti bnlnnmadıjrını, çapulculuk yapıl(Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Adalet Bak&nlığının istemı ü«erıne, bazı partilerm seçım mekanızması konusundakı teklifleri bellı olmuştur. Bazı partiler ise cieğışıldıkler konusunda çaüşmalarına devam etmektedirler. Adalet Bakanlığının 16 temmuz 1968 CUMHURİYET tarihinde partilere yazdığı yazıd3 Ege Bürosu belirtilen 15 günlük süre bugün sona erecektir. YTP ve GP ls^âdikleri degişikliklerı açıklamışlardır. CHP daha önce seçmen yaşının 18'e indiriltZMtR «Hszır mısınız mesi yolunda bir teklifte bulunçocuklar?» muş, aynca mesele parti mecli«Heyyyy....» sinde görüşülmüştür. AP Genel «ölüm Tanrının emri. korDoviz kaçakçılığından müebkaklık ölüm e yaklaşmayan j Merkezinde ise çalışmalar bitmek bed hapis cezasına mahkâm Ruüzeredir. ınsanların son arzosu..» ben Asayı kaçırmaktan sanık ocHeyyy...» larak aranan ve hakkında gıyaY. T. P'nin teklifleri Komandoların geleneksel bi tevkif kararı bulunan AbdulYTP Genel Başkanı Yusul Aziz• Heyyy!» lerı Gümüldur'ün Aklah Yazıcı dün polise teslim oloğlu imzasıyla Adalet Bakanlığırepkayasında duvuluyor. Akrepmuştur. Abdullah Yazıcı kaçıroa dün gönderilen yazıda YTP kaya'da bır Komanao Bırlığı ma plânıru şöyle anlatmıştır; eğıtım görmekte. Ancak eğıtı(Arkası Sa I. Sü 2 de) (Arkası »>a. 1 Sü 2 de) mın özellığı şu; Rirlik Türk Silâhlı Kuvvetlenne bağlı değil, bır siyasî partıye, CKMP'ye bağ lı. CKMP Akrepkayada komandolar yetıştırıyor. Başlarında hâlen CKMP Mılle'vekilı oian eskı MBK cı Rıfat B3ykal var. Birliğin kısa adı «ED» teskılâtı. Kurs'ta çoğunluğu MTTB li olan 100 kadar gence juclo, taş ve sopa kullanma, bunlara karşı korunma, açlığa ve eziyete dayanma teknıği öŞretilıyor. Kısacası CKMP li genç'.er «Saldırı» ve «Saldırıdan korunma» bılımı üzerinde ınce mce eğilıliyorlar. Amerikan 6 ncı Fılosunun !stanbula gelişınden sonra çıkan olaylar dolavısıyle Partıntn açıl masına lüzum gördüğü Komando Kampına, öyle h°r çenç elını koiunu sallaya sall.iva giremıTALİHSİZ KARDEŞLER EMNTYETTE yor. Önce «Başbuğ» dan izin ahnacak, gıriş fisleri dol durulacak.. Sonra'.. Butıu bılmeyecek ne var canım? «Tann Türkü korusun!» rlıve bağrılacak. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) ANKARA Yüksek Askerî Şura, Ağustos ayının ıkıncı yarısında mutad toplantısını yaparak, bir üst dereceye yükselecek Arnırâl ve Ge> nerallerle. Albaylıktan Amı« râl ve Generalhğe yükselecek olan Kara, Deniz ve Ha> va Kuvvetlerınde görevl^ Albaylann durumunu ınce» leyecektır. ' Yüksek Askerl Sura'nın bv defakı gündemınde c*ellikle teı filer konusu yer «Imaktadır. Tertıler konusunıın müzaken sı sırasında, Danıştayın bâzı meklilik kararlanmn ıptâlı ^ ilgiü ışlemler üzerinde durula cak. ve Türk Silâhlı Kuvvetieri Personel Kanununun emeklilıfc le ilgili hükümleriTiın 1970 yılu dan önce ışletilmesı için vapılaı çalışmaların hızlandırılması yo lundaki tedbirler incelenecekı tir. (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) Roben flsa'yı ynrt dışma kaçıran sanık teslira olda Almanya'da çalışan babalarınm yanına gitmek istediler O. Almanyalı iki tiıik mühendisi ite bir Yunanlı fffıca etti Doğu Aîmanyah 2 fızik mühendısı, oncekı gece sabaha karşı Bulgarıstan'dan kaçırıîıkları bır botla Kırklareh'nın tğneada sahıllerıne çıkarak, ıltıca etmışlerdır. Çok sıkı bır muhafaza altında Kırklarelı'nden tstanbul'a getirılen ve Siyasî Polıs tarafından sorguya çekılmeğe başlanan Jı muhendısler hakkında, herhangı ^ bır açıklama vapılmamıstır 'M (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) ?A FAKAT Seiuhattin GÜLEJl Küçüçük dünyaiannın sert kabuğunu yumuşak yumruklan ile parçalamafc ısteyen 8 ve 11 yaşındakı ıkı knkardeş, gecenın gürültülü yorgunluğunu birkaç yudum çayla gidermeğe çalışıyorlardı. Ernnıyet Müdürlüğünün çekilroeyen sabah kokusu İle sarhoş pibi ldiler. tkisinin de gözlertDde kor kuyu gösteren belırtıler vardı. Kaatillerüı.' semt kabadar yılannın, sâbıkalıların kapısını aşındırdıklan, «argo» nun eksık olmadığı bir kısımdı Ud kızkardeşin oturduklan oda. Nöbetçi memur, «Evlerinden kaçtı bu çocuklar» dedi. Sonra, «Almanya'ya «ideceklerdi. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) ECVET GÜRESIN *<