Katalog

11 Mayıs 1968 CUMHURİYET SAHİFE ÜÇ DIS HABERLER Ingüizlerin Amerikan çevrelerinde hayal kmklığı Usturuphı askerî müdahele ört aylık Çekoslovsk «Sosyalist Rönesausının» akabeti, önenüi ölçüde yoldaşı ülkelerin hoşgörü derecesine bağlıdır. Moskova ve saUklerinde ise hoşgörüden pek '"çekosîovakyadaki überalizasyon ve demokratlaşma, basit bir revizyonist bareket olmaktan çıtap bir karsı ihtilâl niteliğine büründükçe, Moskovanın endişesi artıyor. Çünkü tehdit, komünizmin temellerine yönetaıiştir. Çekoslovakyanın reformcu lideri DUBÇEK, geçtiğimiz hafta sonunda Moskovadan Prag'a döndüğünde, Sovyet yöneticilerinin liberalizasyon ve demokratlaşmanın sosyalizm aleyhinde istismar edilebileceğinden yakındıklanru açıklamıştı. Kremlin llderlerinin kasdettikleri, düpedüz, özgürlüklerin verilmesinde cömert davranılmasıydı. Eğer BREJNEF ve KOSİGlN dikbaşiı DUBÇEK'i yola getirebilselerdi, sadece muhafazakâr müttefîklerinin Polonya, Doğu Almanya, Macaristan ve Bulgaristan dâvet edildiği olağanüstü ve beklenmedik küçük zirveyi toplamazlardı. Marksist ideoloji tek parti devletini, proleter diktatörlüğünü öngöriir. Dolayısıyla ber türlü organize muhalefeti reddeder. Halbuki bugün Çekoslovakya'da, henüz kanuni teminata kavuşmamış ve tam manasıyla teşkilâtlanmamış olmakla beraber, gerçek bir muhalefet fiilen kurulmuştur. Meselâ Josef VEVALDA isimli bir Teknik Üniversite öğrencisi, bir mitingde kalkıp birikmişleri boşaltabiliyor, «Komiinist Partisine minnettar olmanuı gerektiği söyleniyor. Evet, konut yetersizliği, kötü işçi morali ve hukuki güvensizlik için faılasıyla minnettanz» diyebiliyor. Moskova'nın esas korkusu, Çekoslovakyanın Yugoslavya ve Romanyayı izleyerek yörüngeden çıkması değildir. Tito tecriibesinden itibaren, her revizyonist kıpırdanışın bir virüsmüşçesine, öteki komünist ülkelere kolaylıkla sızdığı görülmüştür. Revizyonizm doğu komünizmi dısında Çatal Kuyrukln Şeytan olmaktan artık çıkmıştır. Hattâ «kendini yenileme» maskesi altında moda olmuştur. Ama revizyonizm karşı ihtilâllere ortam hazırlayabilecek ve zaten buhran geçiren Marksist ideolojiyi çökertebilecek aşırüığa vanrsa, iş tabiatıyİ3 deçişmektedir. Küçük zirvenin bemen arkasından Polonyanın Çekoslovakya sınınnda Kızüordu yiğınağı haberi alıyoruz. Sebep, «Dresden konferansı fizerine ertelenen Varşova Paktı askeri manevraları» olsa bile, Moskova nazik bir ameliyat geçiren, dönüsüm içinde olan Çekoslovakya karşısında titizlik göstermesi, saygilı davranması gerekirdi. Yapılanın diplomasi sözlüklerinde karşıhği, resmen baskı, ya da içişlerine müdabeledir. Ayni münasebetsizlik, Sovyetlerin Prag'daki Büyükelçisinin DUBÇEK'çilerin devirdiği STALtN'ci eskı $ef NOVOTNİ Ue temaslarını sürdürmesiyle tekrarlanmıştır. Çekoslovakyanın, ya da bir başka komünist filkenin Moskovadaki temsUcisinin BREJNEF • KOSİGİN koUektif liderliğinin ıktidara gelmesinden sonra KRUSÇEF'i ziyarete yeltendiğini sanmıyoruz. OzgürlUğüne kavuşan Çekoslovak basmı, bir Sovyet askerî müdahelesinden korktnklannı gizlemiyor. Prag Radyosu yorumcusu adeta yalvanyor: «Allah aşkma Macaristan olaylannın trajik denemesini tekrarlamıyaUm.» Çekoslovakyadaki gelişmeler üzerine daha önce kaleme aldığımız yazılarda, askerî müdabele ihtimalinin uzaklığına değinmiştik. Ancak, o zaman liberalizasyon ve demokratlaşma akımı böylesine bızlanmamıştı. Korkunç STALİN, 20 yı) önce TtTO'ya karşı askerî müdahelenin dışmdaki her tedbire baş vurmuş, fakat Yugoslavya direnmiş, bildiğinden şaşmamıştı. Oysa askeri müdahele, 1956 da Macaristam kesinlikle tedavi etmişti. Hastalıktan, acı bir hâtıradan başka bir iz kalmamıştır. Macaristan tipi açık vr kanlı bir askeri müdahelenin tekrarlanabileceğine hâlâ inanmıyonız. Ama, 1965 de Amerikanın Dominikte yaptığı gibi, asturuplu bir askerî müdahele ihtimali de tamamen bertaraf edilemez. Çıkarlan tehlikeye girdisiııde. süper devletler dünya kanıu oyunun tepkisini umursamamaktadırlar. %71İ Wilson'dan * PARIS'TE ILK GÖRÜŞME 115 DAKIKA SÜRDÜ PARİS, (a a AP) tRLEŞtK Amerika ile Kuzey Vietnam temsılcileri, «ön banş görüşmeleri» ne ilişkin usul meselelerini görüşmek üzere dün mahalli saatle 16'da, Uluslararası Konferanslar Merkezinde toplanmışlardır. Kuzey Vietnam'ın, görüşmelerin Ilk safhasında, teknik sorunlar üzerinde durulmasıoru istemesi, mümkün olan en kısa zamanda fıili banş müzakerelerine geçilmesini arzu eden Amerikan çevrelerinde hayal kınklığı uyandırmıştır. Paris görüşmeleri, bu şekilde, hiç beklenmedik sınırlı bir «Teknik gündem» üzerinde açılmış, 1 saat 55 dakika sürmüştür. BflSINOflH etlerin te I memnun değil Başbakan WUson B Belediye Seçimlerinde Işçi Partisi tekrar agır bir yenilgiye uğradı (Dış Haberler Servisi) Hanoi, şikâyetçi I ONDRA Belediye Meclisi seçimleri İngiliz İjcl Partisinfaı buyuk yenilgisiyle sonuçlanmıştır. İngiltere ve Galler bölgeshıde Muhafazakârların net kazancı 1282 sandalye, İsçilerin kayıplan ise 1269 sandalyedir. Seçlm sonucn milletin İKİ Partisine olan güvenini tamamiyle kaybettiğinin ve mahalli seçimler vasıtasiyle Başkan VV'ilson ve hükumetine gösterilen güvenllğinln açık bir delUidir. Kuzey Vietnam'ın, konferans hazırUklanndan şikâyetçi oldugu söylenmektedir. Bir habere göre, Hanoi Heyetinin Başkanı, konferans mahallinde, Amerikan tarafına daha geniş haberleşme imkânları tanındığını ileri sürmüîtür. Görüşmelere, bugün devam edi lecektir. «Teknik» mahiyetteki toplantıda, Amerika'yı Başdelege Yardımcısı Cyrns Vance ile Dışişleri Bakan lığının Uzak Doğu Dairesi Başkanı Philip Habib; Kuzey Vietnamı ise, Vietnam Uluslararası Kontrol Komisyonu nezdindeki Kuzey Vietnam delegesi Albay Ha Van Lau ile Nguyen Minh By adında bir diplomat temsü etmiştir. Vance, toplantı odasına gırmeden ön ce, sivil elbiseler içindeki Albay Van Lau ile el sıkışmıştır. Amerikan Başdelegesi Averell Harriman ile Kuzey Vietnam Baş delegesi Ksuan Thuy, bu toplanüya katümamışlardır. Güney Vietnam'm Washington BUyükelçisi Budl Diem, konferatısı gözlemci olarak izlemek üzere, dün Paris'e gelmiştir. Vietnam sa vaşına asker gönderen Avusturalya, K. Kore, Yeni Zelanda ve Filipinler ise, gözlemci gonderme tesebbüsünde bulunmamışlardır. Kimler temsil ediyor? Masonların dinsiz ya da katolik mezhebi aleyhtan olmadıklan ülkelerde, katoliklerin mason locala Bu karanlık görünüm, hükumerına üye kaydedilmeleri «arza etin mevcudiyetini de tehlikeye at maktadır. Gerçekten de dün ak dilmekle bürlikte serbest» bırakılmıştır. şamki Işçi Parlâmento grupu topVatikan, Mason localanna giren lantısında, parti milletvekillerinin lerin otomatik olarak afaroz edilen yaşlısı ve «Müthiş çocuğu» EmGazeteciler melerini gerektiren eski bir kanun menuel Shinvvell, Harold Wilson'hükmünü bu suretle hafifletmi? ol un liderliğine karşı üstü pek de ka Müzakereleri yerinde izlemek ve palı olmayan bir çağrıda bulunmaktadır. haberleri fotoğrafları ile dünyaya rnuş ve «Hükumetin yaşamasından yaymak için 2 bin gazeteci, seferBirkaç ay önce îskandinavyalı çok partinin yaşamasını tercih ede bir papaz, Vatikana müracaatla bir ber olmuştur. Amerika, müzakere rim. demiştir. Başbakanın en sâ katoliğin afaroz edilme tehlikesiyle ler konusunda hergün açıklama yadık müttefiklerinden birinin söyle karşılaşmadan mason olup olamı pacağını bildirmiştir. Vietnam'ın diği bu sözler. Işçi Partisi içindeki yacağını sormuştur. Verilen oeda aynı şeyi yapacağı sarulmaktasıkıntının derecesini göstermek vapta, mason localarınm «gizli roa dır. bakımından ilginçtir. Shinvvell, Hü hiyeti» dolayısile katoliklerin bu Vietkong kumetin sendikaların elini koluteşkilâta girmelerinin arzu edilmenu bağlayan fiyat ve ücret siyase yeceği fakat yine mason localarının SATGON Paris'de; Ameritinin, Işei Partiîini. gelecek ge»el birçok ülkedeki •sosyal yardım» kahlarta Kuzey Vıetnamlılar seçimlerde tarfl Wr'f«öhva sürüllle faaHyStTeri gözönünde tutularak,' arasında barış temaslarl baslaryeceğini ileri sürmüştür. teşkilâta girmek isteyenlere karşı ken, Vietkong çetecileri, Saygon Öte yandan, Muhafazakârlar, Wil müsamaha gösterilmesi tavsiye e civarından çekilmektedîr. Fason Hükumetinin Avaaı Kamaradilmiştir. kat, Guney Vietnam yetkılıleri smdaki 73 sandalyelık çoğunluğa ve Saygon'daki Amerikan misBu karar, İngiltere, Birleşik Ame rağmen bir •azınhk hükumeti» ha yonu, bu çekilmenin bir gosteri rika, Iskandinavya ülkelerinde ge line geldiğini söylemekte ve «Ger olabıleceğıni, ele geçırilen evçerli sayılmakta, İtalya, Fransa, Isçekten de. demektedirler, •Şimdi raktan, çatışmanın daha 5 gün panya ve Lâtin Amerika ülkelerinbir seçim yapılsa, İşçi Partisi en elsureceğinın anlaşıldığını ileri de eski hüküm sıkıca uygulanmak verişli şartlar altında dahi Avam surmekted'ırler. tadır. Kamarasında ancak yüz kadar san dalye kazanabilir.» •Daily Mail» gazetesinde dün yayınlanan ve yapılmakta olan Belediye seçimlerinde isçilerin uğradık ları ağır kayıpların da teyit ettiği bir nabız yoklamasından anlaşıldığına göre Ingiliz seçmenlerinin Wilson Hükumetine karşı memnu niyetsizJikleri gitgide artmaktadır. Yapılan nabız yoklamasına göre, fikirleri sorulan kimselerin % Yl'i hükumetin ülkeyi yönetiş şeklinden memnun değildir. Bu kimselerin % 21'i hükumetten memnundur, °,'o 8'i ise hiç bir fikir beyan etmemiştir. Nabız yoklamasına göre, şu anda bir genel seçim yapıldığı takdirde Muhafazârlar işçilerden °'o 21^ ora nında ileride olacaklardır. MASON OLAN KflTOÜK AFAROZ EDİLMEYEGEK VATİKAN (a.a.) ekoslovakyadaki son liberalizasyon hareketlenne kar şı Rusyanın duyduğu tepki çarşambayı perşembeye bağlayan gunun konusu olmakla devam gece Selânik'te tutuklamıştır. ediyor. Nıtekim «International Herold Tribune»raubabırıDan • ORTADOGü Birleşik AMorgan'ın Prague'dan. bildirdirap Cumhuriyeti, New York'ta ğine göre Sovyet Komünist Par• YASAKLANDl TartışOrtadoğu barış müzakerelerine tisi Merkez Komitesi Nisan ayın ma konusu olan «FIIIA» tipi katılmayı kabul etmiş, fakat tsda yeni Çekoslovak yönetimini uçakların havalanması süresiz o«revizyonist» olmakla suçlandırrail ile doğrudan doğruya görüşlarak yasaklanmıştır. Amerikan mıştır. Hava Kuvvetleri, Las Veças'ın meyi reddetmiştir. Merkez Komitesinden gelen 60 mil kuzeyinde eğitim uçuşu • PROTESTO Sovyetler bu revizyonizm suçlaması, Avyapmakta olan «FIIIA» lardan rupa politik çevrelerinde çok birinin daha «Bilinmeyen bir se Bırhği, Batılı müttefiklerin Doğu Almanyanın Batı Berline serağır olarak kabul edilmekte ve bepten» düştüğünü ve 8 mayıstabest gırış ve çıkışlan engellemeRusların bu ithamından sonra ki kaza Ue ilgili soruşturmanın iki ülke arasında bir «Modern sı ile ilgili protestolannı reddetsonucu alınmadan uçmasına izin Vivendi»nin kurulabilmesi ihtiverilmeyeceğini bildirmişitr. miştir. Moskova, «Doğu Almanmalinin çok zayıfladığı belirya, Sovyetler Birliği Ue 20 eylul • NKRUMAH 1966 da devtilmektedır. 1955 de ımzalanan anlaşmaya darilen eski Cumhurbaşkanı KvaDubçek yönetimıne karşı, Mosyanarak Batı Alman Bakanlanme Nkrumah, Gana'da resmi gokovanın tepkisindeki bu son geli nın ve aşın sağcı Nasyonal Derev alamayacaklan açıklanan 325 şim, geçen hafta sonunda Çemokrat Parti (NPD) üyelerinin kişinin başında gelmektedır. Lıskoslovak Komünist Partisi lider Batı Berlin'e kara yoluyla girmetede yasaklanan Halk Partisi lerinin Moskovaya yaptıklan âni lerini engellemiştir» demektedir. Merkez Komitesi üyelerinin, ziyaretin de nedeni olabilir. Nkrumah hükumetinde görev al• «PUEBLO» VVashington' Bu arada Dubçek 7 Mayıs akmış bakanlann ve 209 eski madaki resmi çevrelerden öğrenilşamı parti gazetesi «Rnde Prahallî yöneticinin adlan yer al diğine göre, bu yılın başlarında vo» ya verdiği bir beyanatda, mıştır. Kuzey Kore tayüan açıkUrında Moskova liderlerinin Çekoslovak yakalanan Amerikan casus gemiyadaki liberalizasyon hareketi• BLRGİBA Tunus CuraSİ «PueblO» O, •ranmnrian berİ nin sosyalist tesanüde karşı bir hurbaşkam Habib Burgiba, Ka bulunduğn Won San limanından silâh olarak kullanılmasından nadayı resmen ziyaret amacıyla bir başka yere götürülmüştür. korktuklannı, soylemiştir. Bununla birlikte, «Pueblo» gemiOttawa hava «Janma gelmiştir. Buna karşıhk Pazar günkü sinin hangi limana götürüldiiğü «Le Monde» gazetesi ise Sovyet ve Birleşik Amerika'nm bu ha Komünist Partisi Başkanı Brej• KOMÜNİSTLER Selârük beri nasıl öğrendiği açıklanmaEmniyet Müdürlügü, gizU Yunan nef'in Çekoslovakyadaki son oKomünist Partisinin yedi üyesini mıştır. laylar hakkında «endisell» ve Kısaca..| Ç «karamsar» olduğunu bildirmii tir. Bu arada tkinci Düny» Sav» şı sonunda Çekoslovakyanın Al man işgalinden kurtulmasındi Ruslarla birlikte Amerikan as kerlerinin de rolleri bulundu. ğu ve Çekoslovakyanın kurtu luş bayramında bu gerçeğind» belirtilmesi gerektiği kanıs: Prag resmi çevrelerinde gittilı çe yayılmaktadır. öte yanda, 7 mayısta Çekoslo. vakyaya üç günlük ziyareti sona eren Italyan Komünist Paı tisi Başkanı Luigi Longo, gazetecilere verdiği beyanatta Dubçek rejiminin, «Modern, yeni ve sıbhatlj» sosyalist rejiminin ltal yan Komünistleri tarafmdan desteklendiğini ve iki ülkenin Komünist Partileri arasında tam bir fikir birliği olduğunu soylemiştir. Partisinin böylece, Çekoslovakyadaki yeni yönetimi destek lediğini belirten Longo, aynı za manda, bu liberalizyon hareketinin olumlu sonuçlar vereceği ne inanmakla beraber. bu konu da aşırı davranışlarında tehlika li olabileceğinede işaret etmiştir. Longo'nun konuşmasından da anlaşılabileceği gibi sosyalist hareketin tek merkezden yönetilmesinin doğru olmadığı ve her ülkenin kendi rejiminden sorumlu bulunması gerektiği fik ri son günlerde Komünist Blckunda giderek yayılmaktadır. Gözlemciler Müthiş çocuk ŞİMDİ PHIUPS BUZDOLABI DEVRİDİR Basın Kıralı, Wilsonu şiddetle yerdi tngiltere'nin «Basın Kıral» Cecü King, Wılson'u ve hukumetıni şiddetle yeren, ayrıca ülkenin malî durumunun «vahim» olduğunu belırten imzalı bir makalesinın, kendi gazetelerinden birinde yayımlanmasından bir kaç saat sonra, İngiltere Bankası'nın müdürlüğunden istifa etmiştir. King, makalesinde, Ingiltere'nin şu gunlerde, tarıhin en vahım mâli buhranı ıçınde buluncTuğunu kaydettikten sonra, «Ingiltere'yi ancak, yeni bir Iiderin cesnr ve basiretli davranışlarının knrtarabileceğini» soylemiştir. Makalenin yayımlanmasından hemen sonra, sterlin, kambiyo borsasında onemli bir rîuşüş kaydetmiş, esham ve tahvilât borsası da çalkalanmaya başlamıştır. Sıyasi çevrelere göre, Cecil King, kendisinın de dahıl olacağı ulusal bir koalısyon hükumeti fıkrini benımsemektedır. OSMANLI BANKASI A.Ş. Hissedarlar Umumî Heyeti 8 Mayıs 1968 günü Londra'da toplanmıştır. Komite tarafmdan Hissedarlarm tasvibine arzedilen kararlar kabul edilmiştir. 17 Mayıs 1968 tarihinden itibaren 95 sayılı kuponun ibrazı mukabilinde hisse başma 12 şilinlik bir temettü hissesi ve kurucu paylarına da aynı tarihten itibaren 38 sayılı kuponun ibrazı mukabilinde tam pay başına £.12.17.2 Isterlin ödenecektir. Osmanlı Bankası A. S. Sedef Reklâm: 1073/5099 •»» • • •• > »»> • • » • R E S T O R A N Her pazar bahçede DÖNERLİ PİKNİK Menü = 15 TL. Her akşam Çıgan Budapest Orkestrası Rumeli Hisan Tel: 63 B2 73 Kayhan SAĞLAMER Gökdelen mezarhklar SAO PAOLO, (Brezilya) a.a. Mımar üswaldo Gıraldes, gokdelen mezarhklar yapılmasını teklif ederek. ıstatıstıklen ınce lediğını, gelecek on yıl ıçınde şehrin butün mezarlıklann ta mamen dolacağını, bunun ıçın de dıkine mezarlıklar yapılmasının gereklı olduğunu söyle miştır. Bu «Cennettırmalayan» ların ılk ıkı katının kilıse ola rak kullanılabıleceğını söyleyen Giraldes, dığer katların da me zarlık olabıleceğinı ıfade etmiş tir. Surtel Kablo Sanayii Koll. Şti. Türk standardlan ensîiîusünun kalife belgesini ve <§p> markasım faşıyan kabloları im3; eden ılk Türk kablo fabrikasıdır. o/o 100 Türk malı, Türk sermayesi ve Türk emeğinin mahsulü olan Surtel enerji kabloları < Ş E > garantisi altında imâl edilmektedir. SURTEL, GÜVENEREK KULLANILACAK YÜKSEK KALİTELİ KABLODUR. SURTEL KABLO SANAYİİ Koll Ştı Muhtar Yalın ve ortakları Bankalar, Okçu Musa Cad. No. 8 0 KarakOy Istanbul MERKE2 T 8 I 44 65 83 49 97 9 0 FABRİKA Tel • 47 15 43 TELGRAF Surkablo Istanbul SURTEL çhşıda bîrharika! | ı ı ! • 11,2 ayak KALİTE Istlyorsanız PHILIPS alacaksınız 1968 WAVRUPA MODELİ PHILIPS'BUZDOLAPLARININ Yalanlama BERLtN, (a.a) Batı Almanya Merkez Bankası Genel Müdu rü Karl Blessıng Markın değennın venırten a\arlnnacağı söy lentilerını yalanlamıştır. !! PHI Lİ PS i • • • • • 10,5 ayak 8,5 ajak 7 ayak 1968 AVRUPA MODELİ PHILIPS Buzdolaplarının ilk bakışta göze çarpan üstünlüğü fevkalâde zarif hatlar ve şahane birgörünüştür. Bu harika dış görünüş, uluslararası şöhret ve tecrubeye sahip PHILtPS uzmanlarının üstün imalât tekniğinin eseridir Bütün metal kısımları fosfat banyosunrlan geçirilmiştir. Boya metale tamamer intibak eder, zamanla dökülmez, sararmaz. Dış kısımlar çift kat ve 120 derecede fınnlanmış emaye boyalıdır. Kapı 1 mm. dkp saçtan yapılmıştır, fevkalâde sağlamdır Kapılarda manyetık kapanma tertibatı mevcuttur. Kapı menteşeleri en son Avrupa normlarına göre hususi olarak krom nikel çelikten imal edilmiştir. Kapı kolu fevkalâde kromajlıdır. PHILIPS Buzdolapları yurt çapında servis, bol yedek parça ve PHİLIPS garantisini haizdir Keklârocılık: 2X158/ 5100