Katalog

SAHİFE ÎKİ r I Mayıs 1968 CUMHURÎTET Cumhurboşkonhğı Hukuk Müşavirliği Baha ARIKAN imâiye kadar hiç bir Oerlet Başkammm, Cumhurbaşkanlıgındaki vaztfelerinl lfa e> derken, tnütalâasına müracmat edeceklerl Mr lmkuk müşavirüği müessesesine ihtiyaç eOrmemişlerdlr. Bu çok isabetU ihtiyacı hisseden ve tatbik sahasına koyan ilk Devlet Başkanı, Saym Sunay olmuştur. Cumhurbaşkanlığı gorevlerinin hukuk müşavirine olan ihtiyacı, bugunkü Anayasamızın Cumhurbaşkanına ayırmış oldugu bölümdekJ maddeler mütalâa edflince, kendiliğinden meydan» çıkacaktır. Cumhurbaşkanı, Devletin rürütme orffanının başıdır. Hükümet Başkanmın, devlet mekanizmaauu ilgilendiren bütiın kararları, CumhurbaşkanıDin tasdiküıe iktiran ettikteo sonradır ki, bır hüküm ifade edebilmektedir. knk mflşavlrlifi mfiessesesfnin Mzumu, kendfllğinden tezahür etmektedir. Kaldı ki Cumhurbaşkam veto hakkim kaUanırken, kannnu geri çevirme sebeplerinln hukukt gerekçesini göstennek mecburiyetindedir. Cumhurbaşkanlan görevlerine başlarken, Bdytik Millet Meclisi huzurunda and içmektedirler. Tapacaklan yeminin formüld Anayasanın 96 nci maddesinde yazdıdır. Bu yemin sureti de incelendiği takdirde, hukuk müşavirliği müessesesinin faydası, ayrı bir bakundan da anlaşılacaktır. Bu yemine göre Cumhurbaşkanı miUetin icayıtsız, şartsız eğemenliğini savunmayı taahhüt etmektedir. Eğemenlik meselesi, uzerinde önemle durulan bir Anayasa hukuku konusudur. Önemli hokuk bilginleri bu mesele uzerinde senelerce çalışmışlar, hâlâ da çalışraakta bulunarak bir takım eaaslı prensipler ortaya koymuşlardır. Cumhurbaşkanı bu yemininin hükmünu icra ederken, bStün bu nazariye ve prensipler hakkında özet olarak bilgi alması lâzım gelecektir ki bunu da ona, hukuk müşavirliği müessesesi temin edecektir. Kezalik yine bu yemin içinde Cumhurbaşkanının Anayasayı sayacağına, savunacağına, insan haklaruia dayanan demokrasi ve hukuk devleti ilkelerine sadakat göstereceğine dair hnkfimler mercut buiunmaktadır. Kanunda yalnız bir mefhum olarak gösterilen «Anayasayı saymak» kcvfiyeti, bfitun bir anayasa bukukunn teşkil etmektedir. Anayasamızın yalnız başlıklarına göz atmak, bu hukuk sahasuun ne kadar geniş, ne kadar derui olduğunu göstermek için kâfidir. Devlet şekli, devlet butunlugü, yasama yetkisl, yörütme görevi, Anayasa fistünlüğu ve bağlayıcılıgı, kuvvetlerin ayrılması, yasama vetkisi gibi, her birisi ayn ayn bir kitap olacak kadar geniş olan bu konularda, hiç bir cumhurbaşkamndan Uıtiaas sahibi olması beklenemez ve istenemez. tnsan hakları da böyledir. Kanun, bu haklan da temel haklar, eşitlik, kişi dokunulmazlığı, özel hayatın korunması, haberleşme, düşünce, seyabat etmek, bilim ve sanat, basın, toplantı, hak arama hürriyctleri gibi kısa, küçük mefhumJarla belirtmiş tefsir ve tafsilini yapmamıştır. Demokrasi ve hukuk devleti mefhumlan da böyledir. Demokrasi mefhumu övle geniş bir bukuk konusudur ki, aradan yuzyıUar geçmiş olmasma rağmen, dünra hukuk edebiyatı sahasında bugün hâlâ münakaşası yapılmakta, yeni veni nazariyeler ortaya konulmakta, yeni yeni esaslar, prensipler vazedilmektedir. ••»• •>>• I Bugiinkü nizamın mayası Şevket Süreyya AYDEMİR Bugünün hamuru dün yoğuruldu. Bu hamurun mayasında Demokrat Parti öncüîerinin ve iktidannın damgasını yannki tarihci ler, daha soğukkanlılıkla işleyeceklerdir. Ama bugünden de soylenecek bazı sözler de var.. ^^^^^^^ de, Demokrat Parti ıktıdan devnnın dış sıyaseti en tafsılâtlı bahıs olarak ışlenır. Samet Bey bu bahse tek kelıme ile temas etmemıştır Halbukı Demokrat Parti devrınm mırası ve hatırası demek, yan yanya «Dış munasebetler ve Turkijenin zedelenen özgürlük nizamı» demektır Ikmcı Dunya Har bı sırasmda Turkıyenm karşılaşfğı tehlıkeler, Turkiye uzennde yü rutulen taksım projelerı ve bunıara karşı îkıncı Adanun msanusrü dırenışleri ile Türkıyeyi harb dısı tutabılmesının hıkâyesı, Ikmci Adamın ıkıncl cıldınde vesikalan ilo işlenmıştır. Boyle bır bâdiredpn sonra Turkıyenın Batıda ve bır ta kım ıttıfaklar manzumesı ıçmde kendıne dayanaklar aramasını elbette tabıl gormek lâzımdır. Ama Demokrat Parti ıktidarı zamanın da surüklenılen eşıtlık dısı and laşmalar ve hele CENTO denilen belirsızlık nizamı yolundan kabullenılen ıkılı anlaşmaların, mem'e ketı bır vesayet rejımı altına ıttlgı de bır gerçektir Hattâ MecLse dahi getırılmeden gınşılen Kore muharebeleri ile başlıyan bu ge lışme, ilende benım tkınci Adam kıtabımdakmden her halde daha denn cepheleri ile işlenecektır Kaldı kı Ikmcı /tdamda da bunun temel konulan, CENTO ya dayandınlan ıkılı ana anlaşma ve son ra buna gore yurutulup, ne Meclısın, ne Cumhurbaşkanının, ne hükumetın malumatına arzolunma dan ve sadece Harıcıye Vekıli Zorlunun ımzasıyle yururlüğe giren taahhütler, Ağaoğlunun Tanzımattanberı çabasmı kaydettıği devlet oluşla bağdaşır mı' öyle anlaşmalar kı, bızzat Hanriye Vekılıne gore bıle bunlann değerlendırılme sınde ve tatbıkmde, takdır hakkı Amerıkaya aıttır1 Sonra bunlar neyı getınyorlar? Haydı Ruslar bıze saldırdı, Amenka da yardınıtmıza koştu anladık. Ama sızma ne demek' Sızma nerede başlar, nerede bıter' Haydl onu da anlıyalım Ya yıkıcı faalıyetler'' Ya do laylı saldırı' Ya sıvıl saldın? Bun lar ne demektır' Nerede başlarlar? Nerede bıterler? Sonra bu anlaşmalar kaç tanedır' Nerededırlcr? Neden bız hâlâ bunların sayısırı ve aslını Amenkadan ögrenmeys çalışırız? Amerıka, D.P. zamanmda ve hükümete de haber vermeden Adana hava alanına nasıl ssker ındırebılır' Amenka ne NATO, ne de CENTO ftzası olmadıgı halde Lübnandaki iç kanşıklıklara nasıl mudahale eder ve bunda neden Turkıyeyı basamak tahtası gıbı kullanabılır? Hatta nasıl olur da o zamanla Turk Harıciye Vekılı Zorlu, Turkıyenın de oralara müdahalesı ıhtimalınden bah.seder' Nıçın Iraka karşı tedbırler ahnır? CENTO denilen meçhule veya golgeye dayanılarak yapılan ilk ana ıkılı anlaşma neden Meclıse gelmez' Halbuki bu anlaşma bızım, millet ve vatan olarak butun mukadderatımızı baglamaktadır. Nıtekım ve bır sıra kavgalardan sonra DP. hükümetı bunu ve ancak 14 ay sonra Mület Meclısme getırdıgı zaman bu meydana çıkar Ama ne var kı, DJ>. hukumeü ve ya onun da haben olmadan bu hukumetm Hancıye Vekıli, bu gtzlenmış \esikaya dayanarak, savıları bıle bellı olmıyan ve hâlâ da bılınmıjen anlaşmalara ımzaların) atmıştır Turkıye, teşebbus gucU ve kendı emniyetını kontrol hakKi elınden ahnmış bır uydu halıns getırılmıştır1 Ankara meydanlarında kan lekelerL III Dnnyamn her varunda oyun aym biçimde sahneye konuyor. Babıâli basınında satılık Saygon hükümeti cephesi uzun süre «müliyetçiler» adıyla amldı. Işin ıçyuzunu bılenler ıçın Saygon hükümeti 1920 lerin istanbul iktidarından farksızdı: Ama gazete başlıklarında gelsin milliyetçiler, gitsin mUIiyetçiler... Vatanlarını ve bajraklannı satışa çıkaran ne kadar soysuz varsa milliyetçive çıktı adları. Vatanı düşmandan korumak için tarihin gormediği bir kahramanlıkla dövüsea nlusal kurtuluş cephesi de «komunistler» diye takdim edildi. Dünkü gazeteleri açtığım zaman aym şevi gördum. 28 29 Nisanı anmak için Ankara Zafer mevdanmda toplanmış olan gençlik, sağrı basımn dilinde komunist olmuştu. Ataturkün anıtmı taş vağmuruna tutan eli sopalı yaratıklar da millivetçi idiler. Babıâli hükumetinın tarihî kalıntılan, ummetçiler, şeriatçüar ve uyduluk politikasının hacıvatmazlan «milliyetçilik» rütbesini kimden ve ne zaman aldılar? Yabancı kumpanya goygoyculanmn adı millivetçi değildir. Millet tanımavıp ummet tam\anlaın adı milliyetçi değildir.. \e: « Ancak şeriatin yururlukte bulunduğu toprak vataaundır» diyenlerin adı milli\etçi değildir. Milliyetçi olanm Türkluğü, tslâmlığından önce gelir. Gerçekte buçun Türkivedeki sağcı akım bir yandan Suudi Arabistan şeriatçılığına, ote vandan Amerikan empervalizmine davanarak vürümektedir. Türkivedeki sağcı akımın öncülerinin hepsi V merikan kumpanyalarıyle ortaktırlar. Bugün Türkiyede millî bağım sızlık akımının karşısına çıkanların akraba ve taallukatı ile iktisadi sicülerine bakınız. Hepsinin dolar üstüne menfaatleri vardır. Limited. anonim, kollektif şirketlerle, vabancı firma komisvonculuğuvla A merikan kapitalizmine vamanmış bır kadronun Atatürk gençliği fis tfine surdüğü taslı sopalı zavallılara «millivetçi» denemez. Bunlar ne biçim millivetçidirler ki Gazı Mustafa Kemal'in anıtını taşlarlar, hevkelini kırarlar. Amerikan empervalizmi Türkiyede kökleşsin diye kendi kardeşlerinin üstüne saldırırlar? çılmıyan nice sathalara gireceğıni de kabul etmelıdır. Çunku bu de vır, hem efsaneleştırilebılır. Henı bır takım karanlık çıkmazlarda, bızzat bu ıktıdan ve mensuplannı muşkul durumlara sokabüır. Ama bugune kadar kamu efkânnda dal galandırılan, onu daha zıyade, ef sane bayrağıdır.. Madalyonun lers taraf ı 97. Madde umhurbaşkanınm görevlerini Anayasanın 97 nci maddesi tesbit etmiş bulunmaktadır. Buna göre Cumhurbaşkanı, Devletin başı olması Hibariyle, Turkiye Cnmhuriyetinin ve tnilletin birlifini temsü etmektedir. Çok tabiidir ki bn lemaü görevi yerine Betirilirken Cumhurbaşkanı, bir Çok hukukî meselelerle karşı karşıya gelecek, bu iemsilin icabettirdiği bir taknn hukukî konular meydana çıkacaktır. Bunlann en basiti, bilfarz Devlet Başkanının, muhteliı memleket meseleleri hakkında basına beyanat vermesi ve bu beyanatta hukuk meselelerinin yer ahnası cihetidir. Çünkii devlet idaresinde hemen hemen hiç bir mesele yoktur ki, gerek dolayısiyle ve gerekse dofnıdan doğruya bir hukukî görüşu gerektirmesuı. Her Devlet Başkanının, behemehal buloıkşinas olması mecburî değildir. Nitekim şiradiye kadar bu makanu ihraz buvuranlar arasında «mutehasn s hukukçu» olarak hiç bir kimse bulunamamıp S iii tar. Başka bir görevi umhurbaşkanının başka bir gdrevi de, gerekli hallerde, Bakaniar Kuruiuna Baskanlık etmesi keyfiyetidir. Anayasanın cgerekli haller» dedlğine göre, bu hallerin deUetin genel ve Snemii menfaatlerine ilişkin olan haller bulunduğu anlaşılmaktadır ki bu gibi vametlerde, hukuk meselelerinın genişliğine ve derinliğine yer almif olması buvük bir ihtimal dahilindedir. Fikrimtzt bir misal ile anlatalun: Faraza, son gıinlerde geniş çapts tezahıirü gorülen gericilik hareketlerinin. Bakaolar Kurulunda müzakere konusu yapılması ve bu toplantrva da Cumhurbaşkanımn başkanlık etmesi hali, her zaman için duşunülebilecek olayUrdandır. Böyle bir meselede ceza tnıkukunun ve bu arada ceza kanunumuztın bu giW hareketler için koymuş olduğu müevvidelerin. bütün unsurlan ile bilinmesi, alınacak tedbirlerin yine ceza hukuku çerçevesinde ele alrnması, bukfimetin alacağı kararlar hakkında ışık tutulma•ı, ceza hukukunda ihtisas sabibi bulunulmasına baglıdır ki, bu hususta Cnmburbaşkanını aydmlatacak tek mflessese, bukuk müşavirligi müessesesi olacaktır. C •••a • ••• • ••• •••« • ••• • ••• «••• • ••• • ••• Hukuk devleti 9 9 ~tX" ufcuk Devleti» mefhumunun sınırlannın *•*• nereden başlayıp nereye kadar gittiği, bir hükümetin hangi noktalarda hukuk devleti ilkesini yitirdigini tesbit etmek de önemli bir hukuk işi, bir ihtisas meselesidir. tşte bütün bu meselelerde, Cumhurbaşkanlıfı yanındaki hukuk Rifisavirliginin istişari olarak Cumhurbaşkanına sunacmfı bilgiler, Cumhurbaşkamn alacağı kararlarda çok mfihim bir yer tutacaktır. Burada şöyle bir sual varid olabilmektedir. Denilebilir ki hükümeti teşkil eden Bakanlıklann her birisinde o işlerde ihtisas sahibi kimseler, mfidUrler, umum mfidürler vardır. Bakan bu gibi kimselerden aldığı bilggeri her zaman için Cumhurbaşkanına iletebilmektedir. Vaziyet böyle olunca. Cumlıurbaşkanligı yanındaki hukuk müşavirlifi, faydasız, lfizumsuı bir müessese olarak kalmaya tnahkumdur. Böyle bir görüş. kanaatimıze göre yanlış bır görüştür. Çflnkü Cumhurbaşkanlığı müessesesi tsrafsız bir müessese bulunmakta, hükümetin tesirlerinden tamamiyle masun kalmaktadır. Nitekün Bfiyfik Millet Meclisi fiyeleri arasından Cumhurbaşkanı seçilen zatın, seçilmesiyle beraber Büyiık Millet Meclisi liyeliği sıfatmın da sona f recepi ve partisi ile olan alâkasının kesıleceği, Anavasamn 95 inci maddesinin âmir hükumleri arasında buiunmaktadır. Hükümet Başkanının veya hükümete dahil bir Bakamn Cumhurbaşkanına vereceği bilgı, Büvoık Millet Mechsınce go>tcrilmiş ulan gerekçeler, bu orçanlann kendi «orüşlerini aksettiren birer belgedir. Cumhurbaşkanımn bu hükumleri incelerken, ayrı bir görüş gostermesi huknki bir ihtisasa ihtiyaç göstermektedir ki, tarafsız olan Cumhurbaşkanımn görevine bu hususta, hukuk müşavirliği müessesesi ışık ayın Samet Ağaoğlu eleştınie nnde Demokrat Partı harexe tını, bu memlekette Tanzırmt tan bu yana, çağdaş kavramlara göre bır millet ve devlet olma ça balarmın büyük bir merhalesı o larak alır. Formül çekıcıdir. Anw, esaslı degildır ve çelişmelidır. Çunku evvelâ Tanzımatta ve hattA Tanzımattan sonra bızde, mil.pt kavramı yoktur. Osmanlı toplulu ğu bır mület değıldi. Mületler, ce maatler manzumesı idı. Tanjamatın hedefı ise OsmanUhğın be'.:a sı, yabut sürdurülmesı ıdi. Hattâ Namık Kemaldeki millet anlayışı da bır Osmanlı ijpluluğu anla>ı şıdır. O millet deyınce Osmanlıyi tarıf edıyordu. Onda vatan kavrîmı da Osmanlı vatanı idı. «Kerbelâda Hazretl HUseyının Meşhed.ıı den» başhyarak, «Hıcazda Bavza i Nebl» ye yani Peygamberin meza rına uzanır ve sonra «Gene o asır içındeydı ki» diye başlıyan heye canlı bır tanfle Afrıkalara. Balkanlara, Tunalara kadar uzanan bır hasret ıçmde yaşatüırdı Builan yadırgamamak lâzımdır. Ama bıze mılhyetçılık ancak îkıncı Meş rutıyette ve ırkçılıkla kanşık oU rak gırdi Gerçek millet ve vafnn kavramı ise «Mısakı Mılli» ile g.r mıştır. Mustaia 'Cemal anlayışnda millet «ımtiyazsız, sınıfsız, b:rleşmış» bir topluiuk, vatan ıse, kontrol ve murakabe kabul etm?z bır dzgürlük kavramı idı. Fakat mületlesme ve devletleşmo çabalanmızt ıster Tanzımattan, ıs ter Binnci Meşrutıyetten, ıs'er Mustafa Kemal hareketmden ba? latalım. Acaba D P bu ıkı a s j cevherın ustünde kusursuz işlıye bildi mı 9 Tarıh bunu da araştıra caktır. Çıinku Mustafa Kemal devrırun hattâ bıraz saiıyane de ols.ı «ımtiyazsız, eınılsu, bırleşmış oır mllletiz» Ullrtisü ve meselâ Halıc Partisini kurarken Gazının, mus takbel Turk milletinı «sınıfsız» ve ya sınıf kavgalan hâkim olmıyon bır toplum tasavvur edışı, Dr mokrat Partinin Türk mılletınl sınıflaştırma ve «her mahallede hır mılyoner yaratma» sıyaseti ile ba<daşabılır mi? Demokrat Partın'n çok partıll rejimı perkıştırdısı dogrudur. Ama bu rejımı, ancaK orta sınıfın ve ıktlsadi sıyasî o hgarşının yonettığı bır temsıl s's temı ile yüruttügıi de bır gerçeıc tır. Onun bır devamı olan bugar1 ku nizamın ise, Turkıyede aşın 6inıflaşmavı ve bu suretle sosy1 yapıda sosyal çelışmelerı ve mus takbel sosyal çatışmaları beslıven bır mzam halmde gınştıgı de âşı kardır. Yam Turk cemıyetının sos yal yapısında aşın sınıflaşma \e sosyal çehşmeler nasıl ve ne % a kıt beslendı? Bu gelışme dain ahenkiı duzenlenemez mıydı? Hi' lâsa, Mılll Mücadele ile başlıyan mıllî gehşmemızde bu yön ve >a pı değıştırmenın mesulu, sorumiı su kım' Sonra devleti alalım Mus tafa Kemalde ve MılU Mücadelecie ozgur devlet anlayışı, hiç bır rejım de bu kadar ıhtırasla benımsenmp mıştır Ama Demokrat Parti a»a ba Mustafa Kemalın ve tkıncı A damın ıktıdar devrimn bu dıs mı nasebetlerde «kayıtsız şartsız ı » şıtlık» nızamını zedelemış d3,"xl mıdır' Meselft ıkili anlaşmalarla . Tabancı devletlere, Tfirk devletinln temsfldJerini göndermek, Cumhurbaşkanımn görevleri arasındadır. Yabancı devletler yanında devleti temsfl edecek olan bu memurlara direktif vermek. devletin yüksek menfaatlerini korumak için yt»I göstermekte de hiç şüphesiz ki, Cumhurbaşkanımn büvuk bir rolfî vardır Butun bu islerde hâkint olan nokta, yine netice itibarivle hukuk premlplerine dayanmaktadır. Şu balde Cumhurbaşkaııı bn görevini görürken de hukuk müşavirliği mtiessesesinden istifade edebilecektir. Cumhurbaşkanının görevlerine giren milletlerarMi antlaşmalan onayiamakta da durum, aynen böyledir. Cumhurbaşkanımn yetkilerinden birisi de sürekli hastalık, sakatbk ve kocama sebebiyle belirli kişilerin cezalannı hafifletmek veya büsbütün kaldırmaktır. Bu husus, ceza hukukunu llgilendiren önemli meselelerden birisi bulunmaktadır ki yerinde kullanıldığı takdirde cemiyet için faydası, yerinde kullanılamadığı hallerde ise mazsrratı vardır. Bunun için hukukî bir takun fnmalitelerin yerine getirilmesi, araştırmalar yapüması, cürmiin nev'i ve mahiyetine gdre cetanın kaldınlıp kaldırılamıyacağında içtünaî menfaatın mevcut bulunup bulunmadığını takdir etmek, hiç şüphesiz, bir ceza hukuku ihtisası meselesidir. Bu hususta da meselenin önemi gözönüne alımnca, hukuk muşavirliğine olan ihtiyaç kendüiğiuden tezahür etmektedir. •••• •<•» tutacaktır. Sonuç umhurbaşkanınm hukuk müşavirliği müessesesi nin göstereceği mütalâalara uyması İçin bir mecbnriyet yoktur. Hukuk müşaririnın bu hususlardaki rey ve mütalâası, tamamiyle it>tişarî mahiyettedir. Kabul edîp etmemek Cunıburbaşkanma aıt bir keyfiyettir. Cumburbaşkanlığı Hukuk Muşavirliğine atanan Prof. Faruk Eren. memleketimizin nadir yetiştirdigi hukuk elemanianndan birisidir. Saym Başkan Snnay'ın, Cumhuriyet tarihimizde ilk defa olarak, Cumhurbaşkanlığmda Hukuk Mflşavirliği müessesesine yer vermiş olması keyflyeti, kendilerinin «hukuk devleti» ilkesine ne derecede önem verdiğini gÖ5termesi bakımından, hukuk tarihimizde önemli bir hâdise olarak ver alacaktır. Müessesenin memleket için faydalı olması temennisi, yürek Veto yetkisi nayasanın 93 fincü maddesi, Cumhurbaskanına, devlet idaresinde havati önemi haız bir görev yüklemektedir. Bu maddeye gore Cuınhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul edilen kanunları on gfln içinde yayınlamak zorundadır. Ancak bu görevin ifastnda kanun, Cumhurbaşkanına, kanunu veto etmek hakkını vermiş buiunmaktadır. Butçe kanunlan hariç olmak uzere Cumhurbaşkanı, uygun bulmadığı kanunlan tekrar gomşulmek üzere Biıvuk Millet Meclisine geri çevirebilmektedir. Bir kanunu uvgun bulmak veya bulmamak kevfivetinin, tamv mlyle bir Lukuk ihtisası meselesi olduğu aşikârdır. Burada da Cumhurbaşkanlığı yanındaki ho C A Müteessirim 6 ten kopan dilefimizdir. •••• •••• •••• •••• *••• •••• •••• Zedelenen bir nizam B enım Samet Ağaoğiu taraiın dan eleştınlen îkıncı Adam ısımlı eserımın üçuncu cıldın ABDULLAH EFENDİİ 1 Hatıpoğln VĞVH VAŞAT nışanlandılar 27 4 1968 Ankara jle LOKANTASINDAN Beyoğlu Istiklâl Caddesmdekı lokantasını Emırgândakı ABDULLAH LOKANTASFna naklettığını sayın muşterılerıne arzeder. EMRE'nln dogumu dostlara duyurulur Haun ve Zeynep Erturk AT\ Cumhuriyet 4592 Heri; R kâ 1 3 6 4 e l m 3 84 0 »• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • • • • • • • • • • • # • • • • • • • • • Yeni Ajans: 2245/4579 Kızımızın doğumunu dost ve akrabalarımıza tnüjdejlerlz. V«H» Tılmu Onl erçı bunlan yazmaktan muteessırım Çunkü Sayın Agaog.u, D P devrının aktıf bır şahs>ıYARIN : yetı ve bır parti ve hükümet s > Millet ve Demokrasi rumlusu olarak eleştırme ve tar tışmalarını bır D P savunusu o.a kavramı rak yapabıhr. Ama ben bır partı adamı degılım. Bır partılı değı lım Kıtaplarım da bır partinin ••»•••»•••••»••»»•••• veva bır partı şefınin savunulması değıldır. Nıtekım îkıncı Adaın da bızzat Sayın Inonu ve onun devrı de şıddetle eleştınlır. Mşsi la Inonu'nun toprak ve ıskân sı yasetı bu senmın ıkınei cıldınde «Bır sahıpsızlığın hıkâyesı» olaras tasvır edılır Ve boyle bahısler bT tane degıldır Ataturku devam e* ti'mek ve ıkmal etmek bahsınde de ıncelemelenmın sonucu, açıs bır tenkıd ve olumsuzlukla bağla nır. Ama ne de olsa burada bahs n jjişesinde D P devrı munakaşasına akışı, k i lemımı bağlıvor ve cevaplarımı Mulkıyehler Bırhği ıster ıstemez kısa bır sıra ıçınde • • • • • » • • • • • • • • • •• • • • • kesmeye benı mecbur edecektir. Cumhuriyet 4606 Çunku konu, ıster ıstemez Lir partı munakaşasına kaymaktadır Fakat dığer konulara geçmeden burada şu kadannı kaydetmelıyım kı, Sayın Samet Ağaoğlu, DP. dev rl munakaşalanna gırerken, aa munakaşalann bugune kadar a vet, madalyonun bır de ters tarafı var. Ve bu ters tarafı.a çeşıtlı problemler, çeşıtlı çeı;y meler yer alır Menderesin zuhuru, halkın sevgilısı oluşu, üretim Biz, bu sokak yaratıklanna kızmnoruz, acıvoruz onlara.. dün artışları, Menderesin büyük r* yanın ber yanında cahil ve bilinçsiz kalabalıklar kardeşlerine duş kamlardan ve büyük inşa kararlimanhk duygularivle kışkırtılırlar. Bunlann ellerine ya taş ve sopu nndan korkmıyan bır aksıyon a verilir; ya da silâh, cephane, bomba.. iç savaşlann tohumlan dündamı oluşu, sıyasî vatandaş ve ık vanın çeşitii ülkelerinde bövle atılmıştır Bugün Türkive avnı tehli tısadi vatandaş tiplennın, halıc kenin eşiğine süriılüyor. Gazi Mustafa Kemal çağında rüvanuzria içinde halk lıderlerinin yaratılışı' görsek inanamıvacağımiz işler oluyor. Duşunebiliyor musunuz: Bu Bunlar bırer gerçek Ama bunlara memleketin gençleri toplanıp: muvazı olarak Turkıyeyi, etkilerl a « Amerikan emperyalizmine karşıyız» diyorlar. deta ebedî borçlanmalara suruk;Ve gene bu memleketin bazı e\lâtları: leyış, enflâsyon, banka rüşvetÇL'ı« Sen Amerikava nasıl karşı olurmuşsun?» dlve taşlarla, ğımn doğuşu ve bunun bugun â sopalarla kardeşlerinin ustune yüriivorlar. Am«rikayı sa deta bır olıgarşı nizamı halinde vunmak için Türklerin Türkler ustune vııruduğü, ve Türklerin Türk kangrenleşmesı, fıyatlara bılgiaı? leri öldürmeye çalıştıği bır ortama girdik busün. ce ve lâübalı müdahaleler, paıa istıkrartnın sarsılışı ve nıhayet es Işte bu şaşılacak çatışma büyudüğü zaman bir milletin kana bo ki Beisıcumhur Bayar'ın, büyük yanması işten değildir. Ankara meydanlarında dunkü kan lekelen bır vazife ifa edeceğinin açıklanmilli büincin ne kadar korleştiğioi gosteren ışarettir. Bu ışı yapan ması ile Amerikaya koşuşu ve ne lar milliyetçi olamaz, sevemezler Türk milletini. ticenin haysıyet krncı bir fiyasMtLLtYETÇILIK: ko ile bıtişi ve daha yüzlerce 1 Türkiyede yabancı devlet güdumune karşı.. menfi faktor?.. 2 Şeriatçılığa karşı.. Meselâ şu sıstemin o devnn bir 3 İmmetçiliğe karşı.. lcadı olduğunu kıtabunda İşi» 4 Yabancı kumpanjalara karşı.. dün: 5 Yabancılarla işbirlikçı komprador sınıfına karşı.. • Gizli ihale 6 Emperyalizme karşı.. olmakla mümkündür. • Dilediğine ihale Müliyetçi hiç bir yabancı deUetın Turkiye içinde nüfuz kade •Değişir Hyatia ihale... meleri kurmasını kabullenemez. Miiliyelçiliğin en buyük iideri Gari Bunun ne olduğunu ve nelere Mustafa Kemal Ataturk'tur. Ataturk devrimlerine karşı olan milliyetçi sebep olup, iktıdara ne presti] vaolamaz. ralan getirdiğıni, Sayın Agaoglu en Milliyetçiliğin künyesi bu kadar açık iken komprador sıntfmın lyı takdır edeceklerden biridir. sokağa salıp beslediği taşlı sopalı bilinçsizlerin milliyetçi adını alÇunkü bu sistemın tatbiklnde vumalan Türk halkı karşısında en buyük yalanı söylemektir. zıfelıdır. Ben de geregi kadar lzab ettım. Ama bu arada Ağaoğlunun bazı satırlan benl şu açıklamaya mecbur bırakmıştır. Ağaoğlu 7 yazısında ve benım tnönü*nün stratejık sloganlan olarak sıraladığıro •^••••••••••«•••a•>••••••• 6 maddeyi saydıktan sonra şöy'e •••••••••••••••• ••••••••• devam ediyor: «Aydemir'ın sıraladığı şu slogan• lafa bir de aşağıdakı propaganJa sdsslerinl katmak gerekir: # Türk kadın ve kulmn Amerikaulara satılmıştır. A Şark vil&yetlerinın bir tas J Yardımlannızn tesekkür eder. 100 bin lira rutan kâğıt masrafını J mı Buslara satılmıştır. karşılamak için tekrar jardımlaruuzı bekler. # Türk topnklannın bütün TİP Genel Merkezi J mahsullerl ecnebilere verilT. C. Zıraat Bankası, Kızılay Şubesi Hesap No. 630/87 • miştir. YLNIŞEHIR ANKARA + ^ Demokrat Partı Iktıdan muhalefetı Amerikan kiıv > • • • » • • • • • • • • • » • » • • • • • • • • • •• • • » • • » • • •• •• • • • • • vetleri ile ezmek İçin Iktlı Cumhuriyet 4575 anlaşmalar yapmıştır. O Demokrat Parti iktidannın, başta Cumhurbaşkanı olmak iizere, bütün liderleri bırsızdır.. Derhal belırtmelıyım kl, benim Emekli Tumgeneral NEŞET TORON un eşı, Op Dr Albay kıtabımda bu maddeler yoktur. t BEDİ TORON, BETUL ve FATMA'nm annelerı, GÜLER TOkılı anlaşmaların ise, Halk Partı sıne, yanı muhalefete karşı degıl, RON ve Dr. ORHAN KANTARCImn kayınvalidelen ve FETmemlekete karşı olan cephelertnı, HİYE TORON'un yengesı, terımlen vererek yukanda belirttım. Yukandaki kadar saçtna ıd dıalara ben hiç bır zaman ıltifat etmıyeceğım pıbi, Sayın Ağaoğiu nun da bunlan, bsni hedef tufan yazılarına almaması mümkundü Hakkın rahmptine kavuşmuşrur. Azız nâaşı 30 Nısan 1968 Herkesin bır şeyler bilmlş olabıipgunu Karşıyaka mezarlığmda toprağa verılmıştır. Allah rahceği hırsızlıklar bahsıne ise K i met eyleve AILESİ taplarımda tek kelıme İle yer var medım Ben sadece sıstemı ald'm Cumhuriyet 4599 ve eleştırdlm. Şimdi konumuya devam edebiliriz. E TURKİYE PARTİSİ VEFAT Emine Suat Toron ACI BİR ÖLÜM Bav \e Bavan doktor Ke\ork Basmacı ve evlâtları Bay \t Ba>an Agop Agop>an ve e\l&tları se\gılı babalan ve buvukbabalan NORAYR BASMACVnın | >My Fair Lady i < • j | 5 Mayıs Pazar • <\ gecesi biletleri | Yenişehir Millî Piyango ıHırdcVatçı) ani \efattni teessürle bıldırır'cr Cenaze m«roMmı f>arınkı> Perçembe 2 Mayıs 1968 saat 13 • d* Bc^oslu Bahkpazarı Uç Horan Ermeni kiliO ' seslnde 'cra oîunacaktır işbu 11ar davptıye >erıne k?undır Taziyet ziyaretlermdert ımtına edılmesı rıca oJunur Cenaze ıçlen servisi BECIDYAN Tel 44 12 39 48 »9 98 Ilâncılık 65244609 IKTISAT DERG iSj 15 YAŞINDA ÜNİVERSİTE ÖĞRETİM UYELERILE MALIYE MESAP UZMANLARINDAN, MALİYE MUFETTİŞLERİNDEN VE AVUKATLARDAN KURULU GÜÇLÜ YAZI KADROSUNU DAHA GENİŞLETEN OERCİNİN 15 mci CİLDİNİN İLK SAYISI ÇIKTI BU SAYIDA: Ayın IktiMdî v» M«li Kronığı Prof H Cıllov ve Doç S Tuncer • V«rgi Sistcmlfrinın Uluslararası Tıc»rettekı Rolü V Edıl • P*ra Dsğermdeki D«ğifm*l*r Ktrfisında Sermay* ve Kâr O Guvemlı • Sosyal Hukuk v« Tatbıkatı dyın ifçı va i}v«ren torunları) Doç M Kutal • Içtıh.Har Kroniği (Sermaye şırkctlennın ayırdıgı olaganustu yedek akçelerd» tuı«l kifi ortakların hıualen bulunduğu g«rek;esıle stopa| matrahından ındırım yıpiUbilir mi?) V Özgozen ve E Karakovunlu • Vergı Kanunlan ve Tatbıkıtı (II nci Tertıb Yedek Akçenin nnırı var mıdır?) B Kanda; • Ayın Piyaıa Hareketleri Prof K Gurtan BAŞLICA BAYİLERLE KtTAPEVLERtNDE ARAYIK1Z Buro : Vakıf I« Hanı Kat 3, No 19, Tel. : 22 74 02 ve 27 49 48 Cumhuriyet 4S0O AGI BİR KAYIP Mfrhum Kar» mebusu Husrev Samı Kızıldoğan ve Semiye Kı z<ldoğan'ın oglu, Nermın Kızıldogan'ın sevgılı kocası Şener, Senım Kızıldoğan'ın bırıcık babaları, Uhan, Turkan ve Turan Kızıldoğan'ın kardeşlerı, değerlı varhğ;mız P. Albay İsfanbul jandarma Levazım Âmirliği Satınaima Komisyon Başkanhğından: Jandarma Dıkimevî ihtiyacı için (11.50Q) onbirbinbeşyuz adet astarhk meşin kapalı zarf usulüyle satınalınacaktır. Tahmıni bedelı (195500) yuzroksanbeşbınbeşyuz Lra olup geçici temınatı (11025) onbirbinyirmibeş liradır. Tamamı bu istekliye verilebıleceği gjbı iki eşit parti halmde ayn ayrı ısteklilere de venlebılir. Avrı ayrı ısteklilere verildiğı takdude her partmın tahmini bedeli (97 750) doksanyedıbınyedıyuzellı itra olup geçıci temınatı (6 137 50( altıbınyuzotuzyedi lıra elli kunıştur. İhalesi 18 Mayıs 1968 cumartesi günu saat 11.00 de Demirkapı'daki Komısyonda yapılacaktır. Teklif mekttıplannm ihale saatinden bır saat evvel Komisyona verilme=i lâzimdu Postadakı gecıkmeler kabul edilmez. Evsaf ve şartnamesı İstanbul, Ankara J. Satınaima Komisyon Başkanlıklan ve Izmir Ege J. Deniz Bolge Komutanhğında gorülebilır. (Basın: 16647/4586) Reklâm Prodüksıyon 68'133 MEVLIT ölumunün 1 ınci sene i devriyesı dolayısiyle merhume vefakâr ve sevgılı annemız TESEKKÜR Vefafiyle blzlert sonsuz acılara garkeden kıymetll varlığımız Necdet Dundar'ın âni hastalığında yakın alâkalarını esirgenuyen Beyoğlu Beledıye Hastaanesi Nob doktor ve personeli ile cenaze merasımlne gelmek zahmetınde bulunan ve çelenk gonderen muhterera dostlarımıza ayrı ayrı tejekkürü bir borç bülnz AİLESİ Cumhuriyt *«07 SAI.İHA GÜNSAL MEHMET GÜNSAL"ın ıle merhum babamız Eczacı Azız ruhlanna ıthaf edılmek uzere 2 mayıs 1968 Perşembe gunu ıkındı namazım muteakıp Fatıh Malta Pınnççı Suıan camıınde Kur'an ı Kerım ve Mevlıt kıraat olunacaktır Sayın dost, akraba ve arzu eden dm kardeşlenmizm teşrıfleri rıca olunur A ıle Adına Dr. Yaşar GtNSAL. (Cumhuriyet: 4602) OR1L4N KIZILDOĞAN 941b203 getırdıgı ralde kanamasl sonucu Sebınkarahisarda Tanrının rah mttüıe kavuşmuştur Cenazesi lS1968 günu oğle namazından sonra Bostancı camıinden kaldırılacaktır. AILESİ HertJ 13414*04 ÇAG1MIZLN DIŞINDA DEOÎL, ÎÇİNDE YAŞIYORSANIZ Bü KİTABI TEKRAR TEKRAR OKUMANIZ GEREKİR !„ 280 Sayfa 15 Lira Sander Kltabevl Beyoğlu RECEPTIONIST WANTED I B M is lookıng for a female receptıonıst who has good knowledge of Ençlısh and typıng Applıcants shoüld apply personally to Gumüjsuyu Caddesi 96/1. H&nalık; 6507/4590) İlâncıhk: 6511/4589