Katalog

3 üncü Baskı Şevket Süreyya Aydemir'in bu şaheserinde çağımızın bunalımıran kaynaklarını ve nedenleriru bulacaksmız. Fiyatı: 15 TL. REMZİ KİTABEVİ İâncılık: 5329/215S SUYU ADAM Şevket Sure\\« AYDEM1K 44. yıi soy» 1S660 umhuriyet KTJRDCUSÜ: FTJNUS NADİ Telgrai ve mektup Telefonlar: 22 42 adresi: C u m h u r i y e t 9 0 2 2 4 2 9 6 İstanbul Posta K u t u s u : İstanbul *7o. 248 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 6 2242 99 çi Yâhları oskleri Abdülhak Şin; lerini bir seri lık, dördüncü vatçımız'n iki kitabını Tadına doyulmaz güzelli Fiatı: 6 liradır. tâncılık: Pazar 3 Mart 1968 Damga resminden sonra Gaz, mototin ve benzine 1 hutuş zam papılıpov Asıl Tehlike akın lamanlara gelinceye değin oldnkça sessiz, uysal, battâ silik diyebileceğimiz bir politika yürüten C.H.P.'nin birden sahlanarak sert bir mnhalefete yönelmesini biraz yadırgadıgımızı söy lemeliyiz. Sayın tnönü'nfin önceki gün Mecliste yaptığı konnsmaya hâkim olan dramatik havayı biz daha ziyade bir umnt kmlısımn belirtisi olarak nitelendirmek eğilimindeyiz. Yoksa, Seçim Kanununn degiştirme hevesi iktidar partisinin yüreğine dün gece zembille gökten inmis degildir. A.P. bu kanundan hoslanmadığını ve seçimleri kazanırsa olusal artık sistemini tnntlaka kaldıracaSını seeimlerden önce de söylüyordn. Geçen yıl muhalefetin basarılı engellemeleri karsısında hükâmetin geri çekilmesini hiç kimse bn isten vazteçildigine bir işaret saymamıstı. Hattâ bu dönem baslangıeında bir ara iktidarla muhalefrt arasında Seçim Kanunu ile ilgili zımnî bir anlasmaya vanldıfcı kanısı ortalıkta yaygın bir hal almıstı. Senato seçimlerine «logru degiıiklik tasarısının Meclise çetmlecegİ bilinivordü. Bn sefer C.H.P. engellemeye basvurmayacak. sadece vaktiyle kendi savundufeu bir kanun oldaçn için değisikliğe muhalefet etmekle yetinecek deniyordn. Snn dakikada toplanan C.H.P. ortak grnpunda sinirli bir hava e?miş, çeşitli düsünceler tartısılmıs. nihayet tasarı Genel Knrulda ele alındiktan sonra da yarım yamalak, basarısız bir enRelleme teşebbüsünün arkasından C.H.P. ve T.Î.P. Meclis ?rupları «fktidar partisini kendi sorıımn ile başbaşa bırakmak» istedikleri gerekçesiyle salonu terk etmişlerdir. C.H.P.'nin tntumunn, kınlan bir umudun belirtileri diye nitelerken, Sayın lnönü'nün son düşünce ve davranıslarını değerlendirdifimizi sanıyornz. C.H.P. Genel Baskanı çerçekten yurdumuzda dogru dürüst işleyen hılesiz bir demokrasinin kurulması için çırpınıp durmaktadır. Bu da yalnız muhalefetin değil. iktidarların da birtakım temel ilkelcre savçı duvmaları ile mümkündür. Lâikliğe içtenlikle bağ]ı kalmak, fikir ve vicdan özgürlüeünü Batılı anlamıyla korumak bu ilkelerin basında eelir. Akıllı ve yctenekli bir kisi bildiçi Süleyman Demirel'i bn yolda e|itmek, yetistirmek amacı ile tnönii, nznn süre çaba harcamıs, kendi partisini ihmal ede. rek genç Basbakana umut baçlatnıstır. Tazık ki, bu umutlar bosa çıknustır. Basbakan, vicdan özgürlâğiinü baskı altına almaya çaIısan gerici güclere karsı çıkacak yerde bunlara kanat gernaeyi yeg bnlmus, partisi besabına bn güclerden yararlanmak istemisti. lnönü'nün, dayak olayından sonra Mecliste yaptıih acı konnsma bu uraut kırılısını dile getiriyordn. önceki çünkü konusması da aynı kınklığın kesin belirtisinden baska bir sey degildir. Inönü. bir Konya müftüsünden sözetmis ve bunu bir sembol olarak ortaya koymustur. Müftünün ne söyledilini bilmediğimiz için burada ona değinmiyomz. Ama çerçekte din adamı kılıgına bürünmüs binlerce gerici. memleketin en ücra köselerine kadar yayılarak sabah ahşam «Halk Partisi dinsizdir, Halk Partisi gâvurdnr, Halk Partisi komünisttir» sloganları ile «Demirel düzeni» nin propagandasını yapmakta ve Demirel de bunu vicdan özgürlütünün ifadesi diye nitelemektedir. Bn kosullar altında demokratik düzenin de, battâ «Demirel düzeni» nin de korunup vaşatılabilece|ine inannaak güçtür. Ozgürlük rejimlerinde politik maksatlarla zaman zaman demaçoiiye kayıldıçı görülmemis sey değildir. Ama bunun bir sınırı olmak gerekir. tktidarda kalmak uğruna vicdan özgürlüğünün bövle">ine zedelenmesi demokrashi kökünden haltnlamak demektir. Kanunu so\ le ıa da b(i\le olmus. ne çıkar? Bız asıl tehlikeyi görclim. CKMP: "Mecfis, iki partili bir heyel oluyor „ Yeoi Kannn, 1965 Genel seçimlerinde nygolansa, ne olnrdn ? Çıkarmıs Çıkardıkları Mecliste olacağı Aldıklan MUletvekili temsil yitzdesi M. V. sayısı Partiler Oy yüzdesi sayısı 52,9 288 A.P. »,o 53,5 241 28,7 C.H.P. •o 29,7 142 134 2,2 U 2,4 C.K.M.P. 1 11 °/« 6,8 M.P. 6,3 9 31 % 3,3 T.t.P. 3 3 15 »'. 4 Y.T.P. 3,7 7 18 Yolc Bağımsız Yok 1965 genel seçinıleri sonucu 1965 de uygulansaydı Yeıii Seçim Kanununun, şekil bahımından iptâl edilebileceği öne sürüldü Mecliste temsil yfizdesi °o 64 »/o 31,5 Binde 2 ',<, 2 Binde 6 % 1,5 Turistlere satılmak üzere yüksek oktanlı ve fiatlı benzin hazırlanacak ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Petrol ürünleri fiatlarına yeniden litre başına 80 santim ile 1 kuruş arasında veni bir zam yapılacaktır. Ayrıca Türkiyeye gelecek olan turistlere yüksek fiatla ve yüksek oktanlı benzin satüması yolundaki çalışmalar da tamanılaııınıştır. Benzin, motorin ve gazyağı fiatlanna yapılacak zam miktannı tesbit etmek amacıyla, dün Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlıj>ı Müstcşannın başkanlığında «çok gizli» bir toplantı yapılmıştır. Geç saatlere kadar devam eden müzakereler sırasrnda, yapılacak zammın kesin miktarı tesbit edilememiştir. CHP'ye göre AP telâş içinde ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Anayasa Mahkemesinin Meclis Başkanlık divanının teşckkül tarzı hakkında aldığı karar dün yorumlara sebep olmuş ve yeni Seçim Kanununun da iptâl edilece^i ihtimalleri belirmiştir. Bn arada, iktidarın gidişi niyetleri üzerinde durulan dünkü CHP Grupu bildirisinde, «Demirel duzenı cfeğişecektır. denilmektedir. D'Hont Seyım Kanunonun değisikliği dolayısiyle D'Hont isminden son günlerde sık sık sözediliyor. Bu bakımdan bizde, sistem hakkında kısaca bilgi vermeği faydalı gördiik. Belçikalı D'Hont. Gand Onıversitesinin matematik profesörâdür. Ve seçimlerde oyların en ıvı şekilde değerlendirilmesi konusanda çalışmalar yapmıs, kendi adını verdiği sistemi bulmnstur. Milletvekillerinin listeler arasında tek bir ameliye ile dagıtılmasını öngören klfisik D'Hont sistemi şöyledlr : Bir seçim çevresinde her partinin aldıgi oy sırasiyle 1, Z, 3, 4 ile bölünür. elde edilen sayılar, parti ayırımı gözetilmeksizin en büyükten en küçüğüne göre sıralanır. Meselâ 6 milletvekili seçilecekse, sıradski 6 ncı rakam baraj rakamıdır OLAYLARIN ARDINDAKİ Enerjı ve Taoıi Kavraklar Ba kanlığı ılgililerı. petrol ürunlerıne yapılacak yenı zam sonucunda 1968 vüı butçeiine yaklaşık olarak 30 ıiıılyon hra cıvarında ek gelır sağlanacağını belııtmislerdır. Ithalden alınan yüzde 10 oranındakı damga resminın yüzde 15 e yukseltümesınden sonra ithal edılen petrol ürünlerine de bir miktar zam yapılması zorun luğu ortaya çıkmış ve bu konudakı çahşmalara dün Enerji ve Tabıi Kaynaklar Bskanlığınd» derhal başlanmıştır. Ithal edılen petrole yapılacak zammın yanısıra Türkıyede üretılen petrol ürünlerine de ay nı olçude zam vapılacJktır. Zam mıktarları kesın olarak bellı olmamakla beraber motorine litrede 6070 santım, eazyağına 7080 santim, benzine ıse 1 kuruş cıvarında venı bir zam yapılacağı oelırtılmektedır. «ŞAHLANIŞ Mitingi» bııgün Yüzde 10'dan 15e Konya'da "Millet Haykınyor Mjtingi,, yapıldı KONYA (Sofu TUĞRUL Bildiriyor) Mucadele Birlığı, Esnaf Derneklen ve Mılliyetçı ler Derneği tarafından ortaklv şa duzenlenen «Millet Haykınyor!» mitingi, dün saat 14'de, Hükümet Alanında yapılmıştır. Bunun «Uyanış Mitingi.ne ü* cevap olduğu belirtümiştır. İki bin kişiye yakın bir toplulugun katıldığı mıtingde, «Anadolu Komünistlere mezar olacaktır Neden Türkistan değil de Vietnam? Osman Batur. intikamım Bİacağız Komünist Nâzun'ı övenler, hainlerdir Din düşmanları. Moskof hayranları komünistlere ölüm'.» gıbi dovızler taşımış lardır. Meydanı dolduran halk, zaman zaman söylenen «Komunistlere ölüm, kahrolsun solcular. namussuzlar. alçaklar, vatan hainleri . • gıbi lâfları sık sık alkışlamışlar ve tezahuratta bulunmuşlardır. (Arkası Sa. 7. Su. 4 de) • Yüksek oktanlı benzin öte yandan, lurıstlerın yuksek oktanlı benzin kullanmaları sebebiyle, Turkiyede satılan ben zınden şikâyetçı olmalannı gözönunde bulunduran Turizm ve Tanıtma Bakanlığı ilgilileri yalnız turıstlere satılmak uzere yüksek oktanlı benzin satısını kararlaştırmışlardır. Bılindiğı gi (Arkası Sa. 7. Sii. 3 de) l'ASAKLANMIŞ OLMAS1NA RAĞMEN HALK ŞIŞE SL'LARINI İÇMEftE DEVAM EDİYOR Satışı yasaklanan memba suları serbestçe satılı/or Şükran SONER Anayasa Mahkemesının, Meclts Başkanlık Divanında bütün parti gruplannın temsil edilmesi gerektigi yolunda karar vermesi dün Başkentte çeşitli yorumlara voi açmıştır. Bılındigi gıbi bu yasama yılı başında Merüs Başkanl'k Divanı seçilırken T.I.P. grupundan herhangı bir üye 13 kişılik Meclis Başkanlık Divamna alınmamı? tı. T.İ.P. yetkılılert bütün partifc* rin Meclis Başkanlık Divanında temsil edilmesi gerektiğinl öne sürmüşler ve Anayasa Mahkemesine başvurmuşlardı. Mahkeme bu müracaatı tncelemiş ve 27 Şubat 1968 tarihinde 3 muhalif oya karşı eksenyetle, bü tün parti gruplannın Meclis Başkanlık Divanında temsili karannı almıştır. Anayasa Mahkemesi fcararlan. karann venldigı tarihten itibaren yürürlüğe girmektedir. Bu durumda 27 Şubattan bu yana çıkan (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Anayasa Mahkemesi karan ve yorumlar ve bnna «seçim kasımı» denllir. Her partinin aldıgı oy miktarı ba kasımı kaç defa ihtiva ediyorsa, o parti, seçim çevresinden o kadar milIetvekilHŞİ kazanmıs olur. Sözgelişi bir seçim çevresinde 150 bin mnteber oy kullanılsa, A partisi 33 bin, B partisi 69 bin, C partisi de 48 bin oy alsalar ve geçilecek milletveMH tayın da 8 ise dannn «öyle elacaktır : 1 3 3 4 ile ile ile ile En B. A. bölme 33000 69000 bölme 16500 34500 böbne 11000 23000 bölme 8250 17250 büyükten başlıyarak (Arkası Sa. 7. Sü. C 48000 24000 16000 12000 seklz i de) Partinin devamı konusunda anlaşmazlık Yusuf Azizoğlu, YTP Genel Başkanı oldu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başkanlık Divanı, «Partinin devamı. konusunda çıkan bir anlaşmazlıktan ötürü, başta Genel Başkan Irfan Aksu olmak üzere, dün gece istifa etmis, yapılan toplantı ve seçim sonueunda Genel Başkanlığa, Diyarbakır Milletvekili Dr. Yusuf Azizoğlu getirilmiştir. Toplantıdan sonra yayınlanan ortak bildiride, YTP'nın feshedıleceği yolunda çıkan haberler, «Maksatlı bir söylenti» olarak nitelenmekte ve bu konudakı iddialar reddedilerek, ozetle şoyîe denilmektedir • «Bngüne kadar Türk siyasi hayatında fevkalâde yararlı ve faziletli neticeler sağlayan YTP'nin, inanmış oldağu olumlu yolda devamı, bir memleket hizmeti olarak kabul edilmiştirj. | «İhtilâl yapacak, Inönü, yann Konya'ya gidiyor ANKARA. (Cumhuriyet Biirosu) CHP Partı Meclisı, 5 Mart Salı günü Konya'da toplanacaktır. Kon ya Müftüsünün demecı sonucunda alınan bir karar gereğınce Parti Meclisi toplantısı, Konya'ya nakledilmıştir. CHP Genel Başkanı Inonu. yarın Konya'ya hareket edeettktır. m Sağlık Müdürii ve 32 dofctor toptan istifa etti Amerika. Türkiye'nin yardımları kullanış şeklini beğemnîyor METİN ZARİFHAN (Kardeşınin evınde yakalandı) WASHİNGTO>. (AP) Hükumet hesap uzmanlan Türkiyeye yapüan yıllık ortalama 134 milyon dolarlık yardımının bir kısmının kullanılış şeklini tenkıt etmişlerdır. Hükumetın Genel Muhasebe Dairesi tarafından hazırlanıp Kongreye verilen bır raporda şu noktalara dikkat çekilmiştir: Türkiye Hükumeti tarafından Amerikan yardım fonları kullanılarak 1.8 milyon dolarlık yeni yol ve sulama makinalan alınmıstır. Halbuki aynı makinalar Amerikan ihtiyaç fazlası stoklanndan 370,000 dolara alınabilirdi. (Arkası Sa. 1. Sü. 3 de) Basbakana teslim olacaktı, iakat daha önce yakalandı Selâhattin GÜLER Fırari gangster Nail Sevin'in Içışlen Bakaru Dr. Faruk Sükan'a, başka bir kaatilin Emrıi. yet Genel Müdürii Hayrettin Nakiboğlu'na teslim olmasından sonra, bır hafta önce Tarlabaşmda pohslenn elınden kaçan azılı hır sız Metın Zarifhan da, «Ben de Basbakana teslim olacaktun» şek Imde konuşmuştur. Sovrfuğu evlen gosterdikten «onra elleri ıple bağlı olarak Emnıyet Mudurluğune goturulHuğu sırada bındığı otomobilın ka?a vapmasından faydalanıp kaçan Metın. Ankara'da Garajlar femHndeki kardeşınin evınde \ dkalanmıştır. 1 Mart'ta yururluğe gıren j'onetmelık gereğınce satışı yasaklanan şıse sularını, halk lokanta ve bufelerden ıçmeye devam etmektedır. 1965 yılından bu yana 3 defa ertelenen ve otomatık yıkama cıhazı olmıyan memba sularımn faahyetını meneden yonetmeliğe goıe, şehıımızdekı memba sulannın hıçbırınde otomatık tesıs olmadığından, jişe suyu saüşlarının Umamen durdurulmuş Mmasl 1 gereknıekteydi. Anrak, iki gundur şehrımizde bu konuda hiçbır teşebbusun yapılmadığı ve halkın eskisi gibi saglığını tehdıt eden çoğu yıkanmamış şışelerden su ıçmeye devam ettıği tesbit edilmiştir. Yurdun çeşitli yerlerınden aldlDIYARBAK1K (Mehmet ğımız haberlere göre de durum, CAN bildiriyor* Altı sılâhh jan İstanbul'dakinin aynıdır: İlgililer, darma ile Alos bucagı sağlık Ocağım basan ve doktorun 60 va otomatik yıkama cihazı bulunmayan şişe memba sulannın satısını şındakı annesını tabanca kabzası önleyememektedir. ile yaralıyan Bucak Müdürii Renı zı Erbıl ile Assubay Başçavuş Mehmet Kuçükoda'uın aradan do Tural, Iran'a gitti kuz gün geçmış olmasına rağmrı cezalandınlmamalan, ılıınızde goANKARA (Cumhur'.yet Börosa) revlı Sağlık Ocağı doktorlannın Genel Kurmay Başkanı Orgetoptan ıstifalarına sebep olmusneral Cemal Tural. dun İran'a g ^ tur. mış, hareketinden once Basbakan Başta Dıyarbakır SağlıK Mudu Demirel ile göruşmuştür. Tural'a, ru Dr. Irtan Ozer olmak üzere 3. Ordu Komutanı Orgeneral Ra32 doktor teker teker jazdıklan fet Ulgenalp eşlık etmektedır. dılekçelerle ıstıta etmişlerdır Sag lık Bakanlığına gonderdıklen di lekçelerınde doktorlar, «Sanıklar cezalandınlmadıkça Turkiyede zo rev yapmıvacaklannı...» bıldırnrş lerdır. Vali ise. tahkıkatın devam ettığını sbylemıştır Demirel: Ümit ederim ki, bu beyanlarım, muarızlarımı hiddellendirmez» ANKARA Basbakan Demirel, dün yaptığı bır konuşmada, «Türkiye'de huzuru istemeyenler vardır. Daüna da olagelmiştir. Bunu, Tiirkiye'nin menfaati için değîl, sadece kendi düşünceleri, kendi çıkarlan ve kendi kendilerini tatmin için yaparlar. Milletin huzuru üzerinde kimsenin oynamaya hakkı yoktur» demiştir. Demirel, bu konuşmasmı, Karayollan eskl Genel Müdürü Dr. Tahsin Öna;p ile Mühendıs Abdunahman Durjkal'ın AP'ye gırışı münasebetıyls, parti genel merkezinde yapmıştır. «Bize taraftar olanlann da, olmıyanların da esit baklar içinde yaşadıgı, birbirine htirtnet ettigi. birbirine hayat hakkı tanıdı(Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) GP'liler, dün Komünizmle mucadele için ant ıçtfler henüz anasmdan doğmamıştır...» İstifa sebebi? îstifa hakkında ıse bildiride, şu sözlere yer verilmiştir: «YTP Başkanlık Divanı, memleket sathında yeni çalısmalara imkân verebilmek için görevlerinden avrılmışlardır.» E«kı Bs^kanlık Divanının, partinin feshi konusunda dırendıgı ve bu sebcple istifa ettıği. sızan haberlerdpn anla^ılmaktadır. Ko(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) Toplu iğneden bugüne Sanayileşmenin Neresindeyiz ? Hazırlayan: Mücahit BEŞER Bugün 5. Sayfamızda hhan Selçuk ve Mih/i Belli iç'n dâva açıldı Açık oturumlardan bırinde yaptıkları konuşmalardan oturu gazetemiz yazarı tlhan Selçuk ile Doç. Mihri Belh hakkında. dun Basın Savcılığınca dâva açılınıştır. TOS Salonlarında duzenlenen «Türkiyenin Devrım Stratejisi» adlı seminerin sonunda Ilhan Selçuk ile Mihri Belli'nin yaptıkları ko nuşmaları yayınlayan «Ant» ve «Türk Solu» dergilerinin sorumlı Yazı lşleri Mudürleri hakkında dSavcılık dâva açmıştır. TCK'nırı 142. madde«.ınp a>kiri kon"=nıa (Arkaıı Sa. 7. Sü. 1 ue) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) GP Bırıncı Genel Kurul müzdkerelen dun tamamlanmış ve Prof. Turhan Feyzıoğlu yerıden Genel Başkanlığa seçilmıstır. Saat 10 da ıkıncı gun çalışmalarınıi başlanmış ve önceki gun delegeler tarafından yapılan çeşıtlı tenkıd ve dıleklerı Feyzioelu uzun bır konuşma ile cevaplandırmıştır. Muzakereleri AP adına Prof. Aydın Yalçın ve'YTP adına Ali thsan ÇelikKan ızlemışlerdlr. Feyzıoğlu Konuşmasında, kon;rede, hızıp. çekişme ve kavga ol tnadığını, vatanın selâmetı için delegelerın tek nabız halınde bırleştıklennı soylıyerek «Bizler, bir dâvanın büyük ülkülerin bir araya setirdiji insanlar olarak her engeli venere&iz. Asa mıvacaSimız hiçbir engel yoktur» demiştir (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Elmah, MP'ye girdi Demirel. TtP içJn ıKöyleri slze vermeyiı. koylere üidemezsiniz» dedı. Gazeteler ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Eskı Dıyanet lşlen Başkanı îbrahım Elmah, politikava atılmış ve dun Mıllet Partırıne kay dını vaptırmıştır tbrahını Elmalının yirış belp E lerını Genel Başkan Üsman Bolükbası ımzalamıştır. Bu vest".eyle MP Genel Mprkezinde bir tören duzenlenmıştır. Orda bfr köy var uasakta... O köy birim kövümüzdür.. Gitmesek de, gö'rmesek de, o köy bizim kövümüzdür..» NAUİK NADİ