Katalog

TAKUPKADBt KARAOSMANOÖLU POLİTİKADA 45 YIL ÜDİfl romancının 19221048 jnllmn aruındtkl politik» aaüan, dddl t*rtiflmalar* 70I tçabileeek nitelikt* olan bu eaeri ilgiyle kliyecekalnii 10 Lira. BİLGİ YAYINEVİ 45. yıl sayı: Tenlşehlr, Ankara Cumhuriyet 14796 umhuriyet 15932 KDRtrCUSU: TDNTJ8 NAPÎ Telgraf re mektup adresl: Cumhuriyet îstanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 24fl Telefonlar: 22 42 M 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 RÜZGÂÎÇLI TEPE'* Kmily Bronte'nln bu ölümsus aok romanı Varlık Yayınlan arasında kısa zamanda tflkenmişti. Eserln yeni basfan j 6 lira fiyatla ve tam olarajtl çıkmıçtır. l llâncılık: 10/14$ Sah 3 Aralık 1968 " Yeni AP Genel Idare Kurulu ile çahşamam,, Sanayi Bakanı Turgut istifa etti «Yeminliler» hâkim oldu ve oyların ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Sanayi Bakanı Mehmet Turgut'un dün sabah İstifa ettiği, istifa mektubunu da Başbakan Demirel'in evine gönderdiği öğrenilmiştir. Mehmet Turgut, dün Bakanlığa da uğramamıştır. Sızan haberlere göre, AP Büyük Kongresınin son gunu, seçimlere geçilmeden önce Başbakan ve bazı Bakanlar aralarında bir toplantı yapmış, ortak bir listenin hazırlan masına çalı?mışlardı. Ancak, bu toplantıda, liste uzerinde anlaşma hasıl olmamıştır. Toplantıda geçen bazı konuşmalar; AP Genel Idar* Kuruluna seçılmesine rağmen Turgufu, istifaya kadar götürmüştür. Memurlar Bütçenin 1969 yılını dc esaslarını açıkladı avansla geçiştirecekler Bilgehan, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanı Cihat Bilgehan dün bir basın toplantısı yaparak 1969 malî yı konsolide bütçesinin 26 milyar 662 milyon lira olduğunu açıklamıştır. Personel Kî nıınu tasarısınm Meclise ne zaman sevkedileceğini bilmediğini söyleyen Bilgehan bütçeye sadece Avans Kanununun öngördüğü 470 milyon lirahk ödeneğin konu duğunu bildirmiştir. Buna karşılık, teel sektörü teşvik amacıyla devlet bütçesinde 700 milyon liralık bir ödeneğin aynldı ğını bildiren Bilgehan, bu yıl devlet bütçesinin en çok odacı, şoför, gece bekçisi ve daktilo gibi hizmet lilerin yararına olacağını. bunların 15 gün süreli yıllık izinlprinin bir aya çıkartıldığını söylemiştir. 1969 yılında ödenecek iç ve dış borç top lamının 2.5 milyar lirayı aştığını belirten Bilgehan'a göre dövizle ödenecek dış borç toplamı 161 milyon dolârdır. Bu rakam, plânlı kal kınma döneminin en yüksek dıj borç ödeme rakamıdır. Milli savun ma harcamalan bir önceki yıla kıyasla yarım milyar lira artbnlranbr. (Arkan S. 7, Sfitun 4 de) AP Kongresi «ki DP'lılerln «iyasl haklarının iadesmi kabul etti Cazeteler 1969 ve sonrası... myımına yeniden başlundı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) AP Genel İdare Kurulu geçlm •onuçlart dün «abah belli olmuı re cYeminlilanhı haarladıfı Ilste, çotunlnfu sağlamıstır. Genel îdare Kurulu leçimlerinl kazanamayan b»»ı «d«yl«nn ysptıklan itirazlar, Kongr» Baskanhk Divaaı tarmfından yerind* jörülmüj ve 4 noterin huzurunda iayımın yenilanmeıi kararlajtınlmıçtır. Bu konudaki itirazlar; Aydın Yalçın, Kadrl Eroğsn, Sabri Keskin, Ismet Angı, thsan Bfrinciogln, Mustafa Deliveli ve N'orl Bayar tarafından yapılmıştır. Sayım, dün aksam geç rakit, Partl Genel Merkezinde yeniden başlamıştır. Yakın çevreleri, istifayı doğruladı Turgut'a yakın çevreler, istifayı doğrulamış, ancak Başbakanın bunu kabul edıp etmediğıni öğrenemediklerini ıfade etmışlerdir. Aynı çevreler Turgut'un, yeni AP Genel Idare Kuruluna seçilen ban kimselerle çalışma imkânı olmadığını ileri sürdüğü, bunu iftifa mek tubunda heürtüğuu.ds asıklamt}*lardır. Evindeki telefona efi çıktığı için Mehmet Turgut'l» f6rü|tne imkânı sağlanamamiftır. Turgut'un istifası kabul •dlldijl •takdirde, bugün resml bir «çıklama yapılması beklenmektedir. Tehlikeli Slogan dalet Partisinin 4. Kongresi eski Demokratlara siyasal haklarının geri verilmesini öngören 4 maddelik bir önerçeyi onavlamıstır. Salonu dolduran delegelerin siddetli »lkışlan ile onaylanan bu önergeye Genel Başkan Demirel ve Bakan arkadaşları ov vermemişlcrdir. Gene Adalet Partisinin 4. Kongresi, oybirlifi ile yeniden Genel Başkanlığa seçilen Süleyman Demirel'in açış nutkunda ileri sürdüğü hnsusları direktif olarak benimsemis, n> gulanmak üzere bunları partiye maletmiştir. Oysa sayın Demirel, kongre açıs nutkunda Tedbirler Kanannnun kaldmlacağını, seçim ve TRT kanonlarının deçiştirileceJini, Temel Hak ve Hürriyetler Kanuııunun baska bir ad altında Meclislere getirilecegini açık geçik söylediği halde eski Demokratların siyasal haklarına prk üstü kapab değinmis, zemin ü zaman'dan, memleket hnzurundan sözederek bu konnyn biç de benimsemediginl göstermek istemistir. Bir devrim sonrası geçis devri «orumunu taşıyan bir Başbakan olması sıfativle sayın Demirel'in cekimserliğini kolayca aniıyoruz. Genel seçimlere sunun surasında 10 ay kala TRT ve Temel Hak ve Hürriyetler gibi, yurt düzeyinde fırtına yaratması çok mnhtemel olan ve nasıl bir lihniyetle hazırlandığını bilmemekle beraber A.P. çoğnnluğnna dayanılarak parlâmentodan ^eçirilebileceğini düsündüğümfiz kanun tasarılannın yanısıra, eski Demokratlara siyasal haklarını çeri vermeyi amaç edinecek tehlikeli bir çiricimi Başbakan elbette çozü kapalı benimseyecek değildi. Konu, birkaç düzine vatandası divasal haklarına kavosturmaktan ziyade yurdumuzda normalleştirmeye çalıstığımız devrim sonu kosnliarı ile ilgilidir ve bu kosulları yeni bastan aitüst edici bir nitelik tasıd;*ı için önemlidir. Rilindi«i üzere eski Demokratlara siyasal haklarının geri verilmesi Anayasamızda değisiklik yapılrnasını gerektirmektedir. Bu da, A.P.'nin en az Millet Meclisinde 300, Cumhuriyet Senatosnnda da 123 oya sahip olması şartiyle mümkündür. Demek ki, AJ*. 4. Kongresinde onaylanan 4 maddelik cnergenin tam uyjulanabilmesi ancak önümüzdeki seçimler sonunda A.P.' nin gerekli oy sayısını parlâmentoda ele geçirmesi halinde düşünülebilecektir. Şa hale göre A.P., birkaç ay •onra baslıyacak olan seçim kampanyası boyunca seçmenlere karşı «Bana yeter çoçunluSu saflayınız, Anayasayı deSistireyim» sioganını kullanmaya cesaret edebilecek midir? G«n«l îdar» Kunüu üyeliklerlni kazananlar «• «ldıklan oyl«j föjledir Yüksel Menderes (1381), Talat Asal (1175), îhsan Sabrl Çağlayangll (938), Sadettin Bllgiç (898), Ahmet Topaioğlu (850), Turan Kapanlı (826), Paruk Sükan (818), Kernl Nedimoğlu (813), Kamil O cak (810), Cihat Bilgehan (803), Îhsan AtaöT (800), Mehmet Turgut (792), Mustafa GUlcügU (789), Necmettin Cevherl (784), Ismet Sezgin (776), Nlzamettln Erkmen (770), Ahmet thsan Birincioğlu (770), Cevat önder (769), Fevzi Fırat (753), Ismail Hakkı Tekinel (748), Sırn Turanlı (748), Nuri Bayar (735), Aydın Yalçın (731), AIi Naili Erdem (725). Seçimleri kazananlar arasında 17 üye Yeminliler listesinde yer almıştı. Bilgiççilerin hazırladığı karşıt listeden Bilgiç, Sükan, Bü gehan, Turgut, Cevat Önder ve Alj Naili Erdem Genel İdare Ku(Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) Kazananlar Bmekli, dul ve yetim maaşlannı arttıran Tasan Komisyonda kabul edltdi AP BÜTÜK KONGRE8İNIM OTLAB KULLANILIYOR Cumhurb»şkanı Cevdet Sunay dün laat 18'de Basbakm Süleyman Demirel'i Çankay» Koşkünde kabul ederek kendi•iyle 2 saat görüşmüştür. Göruşme hakkmda herhangl bir açıklama yapılmamıştır. Sunay, Demirel'le 2 saat görüştü DARİO MORENO'NUN CENAZESİNİ, ANNESI İSRAİL'E GÖTÜRÜyOR önceki akşam Israil'den Dario' ^ ^ ^ ^ nun annesi Roza Moreno, kardeşleri Jako ve Avram Moreno ile kıı kardeşleri Aledra Neli ve Viktoria, Istanbul'a gelmiştir. Dün gece Sıraselvilerdeki bir otelde toplanan Moreno ailesi, cenazenin götürülüşü ve tören konusunu karara bağlamıştır. Moreno'nun 68 yaşındaki annesi, oğlunun Türkiye'yi çok sevdiğmi bilmesine rağmen, kalb BtJRSA Merkeze bağlı Çatalhastası olduğunu ve mezanru zitepe ve Burhaniye köylüleri arayaret için uzun yolculuk yapması sında, ormanlık bir alan yüzünna imkân bulunmadığmı ileri süden çıkan silâhlı çarpışma, Anrerek, «Oğlumun, evimin yakınınkara Bursa yolundaki trafiği bir daki bir mezarlığa gömülmesini saat kadar aksatmıştır. istemek ve onu İsrail'e götürmek, Birbirlerine ateş açıp bıçak, tas hakkımdır» demiştir. ve sopayla kıyasıya saldıranlar(Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) dan Burhaniye Köyü muhtarınm yeğeni İsmet Güleç, av tüfeğiyle yaralanmış, kardeşi Mehmet GUleç ise, Çataltepe köylülerince rehın olarak köye kacırılmıştır. Ormarüık bölgede çıkan kavga, Jandarma müfrezesi taraîından yatıştırılmış, Mehmet Güleç kurtanlarak ailesine teslim edilmiştir. Olaym elebaşılarından Süleyman Çelik ve Sabri U*ur yakalanmış, Çataltepe muhtannın ruhsatlı t£abancası da müsadere edilmiştir. «Pravda» gazetesi TurkJye'deki NATO faaliyetlerini yerdi MOSKOVA A.P. Ajansının bıldırdiğine gore, Sovyet KomünLst Partisi organı «Pravda», «Italya, Yunanistan ve Türkiye'de, NATO'nun tecavüzkâr faaliyetlerde bulunarak, komünist ülkeleri dogrudan tehdit ettiğini» ileri sürmektedir. «Pravda», Amerika'nm Doğu Akdenizde NATO'yu takviye ptmekte, «Kolonyalizmi diriltmek» emelıni guttüğünü yazrruştır. Ünlü şarkıcı Dario Moreno'nun cenazesi, annesinin ısrarlı isteği üzerine, Israil'e götüriilecektir. Kongrede olınan sonuç Orhan DURU A\KARA AP 4. Bu>uk Kongresi bu defa çekışmeli olmakla birlikte, bu o*elegen:n söylediği gibi ctatsız» geçti. Kongre sanki iki konuyu çözüme bağlamak için toplanmısü: # Eski Demokrat'arın siyasi haklarını ıarfe etmek üzere karar almak, • Yeni Genel îdar» Kurulunu seçmek. Eski Demokratlara siyast haklarım iade etmek üzere hazırlanan önergeler, uzerinde bir konuşma bile yapılmadan olduğu gıbi kabul edildi. Genel îdare Kurulu seçiminin hazırlığı ise delegelerin büyuk zamanını aldı. Genel Idare Kuruluna girerek, parti yönetimmi almak, gelecek yıl yapılacak seçimleri garantiye bağlamak isteyenler, deleşeler arasında mekik dokuriular. Toplantılar yapıldı, kararlar alırıdı. (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Silâhlı çatışma, Bursa Ankara trafiğini aksattı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Emekli, dul ve yeüm aylıklarını yüzd» 70'e çıkarmayı öngören kanun taarısı, Millet Meclisi Geçici Komisyonunda dün kabul edilmijtir. Tasannm getirdigi csaslar. daet1* îöyledir: (T) Hizmet sürelerinin toplamı 30 yıl olanlar için emeklilik kesenefine esas tutulan aylığın yüzde 79'i tutannda emekli maaşı verilecektir. 30 yıldan fazla çalı$anlar için, her tam yıl yüzde 1 ilâve edilecektir. (7) Emekli Sandığına halen ödennekte olan kesenekler yüzde S'e ve karsılıklar yüzde H'e çıkanlmaktadır. (S) Emeklilik lkramiyeleri. 12 aylık tutanndan 15 aylık tutanna yükseltilmektedir. d) Emekli aylıklan çekle ödeneeektir. (5) Vatanî hizmet aylıklan da Emekli Sandığınca ödenecektir. BOYKOTÇU ÖÛRENCtLER, ÜNIVERSİTE BAHÇESİNDE. Üniversite'de özel okulları protesto için boykotlar başladı öğrencs olan kansını, smıic girerek satırlc ağır yaralad BÜYÜK RÖPORTAJI Başka tedbirler özal Hukuk Fakültesi açılacağının ilânı üzerlne dün Hukuk, tisat, Eczacılık, Işletmecılık Fakultelerinde ve Gazetecilik Ensti sunde ozel okulları protesto ve devletleştirilmesini «ağlamak amac la boykot başlamıştır. Öğrencilerle gorüşen Hukuk Fakültesi Dekan ve bazı öğretim üyeleri, özel okulların Anayasaya aykırı olduğu ve devletleştinlmeleri gerektigı konularında Fakülte Genel Kurulunun kendileri ile birleştiğini belirtmışler, ögrencilerden hıssi davranışlar yenne olumlu teşebbus istemişlerdir. Geç saatlere kadar ÜniversiteSultanahmet Akşam TİCJ den ayntaıayan birkaç bın kışiOkulunda, dün saat 18'de c lık topluluk, açılacak mucadeleesnasında sınıfa giren Isr nin şekli hakkında uzun tartışGüngör Gelişkan, öğrenci malar yapmış, ilk anda üç gün rak «1 • D» sınıfında oku sonra tekrar toplanıp görüşmek karısı Meral'i satır ve bıçi NEW YORK, (aa) Amerika'şartıyla, boykot ve Eczacılık Faağır yaralamıştır. nin yeni Cumhurbaşkanı Richard kültesinin daha önceden kararlaşÖgrencilenn onunde geçen o Nixon, Harvard Üniversitesi öğretırdığı bugünkü mitinge katılma dan sonra kaçmak isteyen tsrr tim üyelerinden Alman asıllı Dr. karan almıştır. Hep birlikte Henry A. Kissinger'i, Beyaz Sasuç filetleriyle yakalanmış, ka Atatürk'ün Bursa nutkunu okuray'm ulusal güvenlik sorunlaruıise, başından ve kolundan ya yan ve özel okullar kapatılıncadaki danışmanlığına geürmiştir. olarak. koma halinde hastar ya kadar eylem içinde olmaya kaldınlmıştır. Nixon, Kissinger'in yardımcılığı and icen öğTencilerden bir grup na da. Stanford Üniversitesine bağOlayın çıkmasına, «Özyuva» Adliyeye giderek, uyarma göstelı Hoover Savaş, îhtilâl ve Ban} Dergısi sahip ve yazan İsmai (Arkası Sa. 7. Su. 3 de) Enstitüsünün öğretim üyesi Dr. geçimsizlik yüzünden araları : Richard Allen'i getirmiştir. Allen, olan karısı Meral'e yaptığı, ol 32 yaşuıdadır. devam etmeyip evine dönmesi lifine «Hayır» karşılığı alması bep ohnuştur. Nixon. genç öğreiim üyelerini Beyaz Saray'a tâyin ediyor OLAYLARIN an 8 ÂtaSıkta Cumhvfiyet'te Yeni Romanımız IHÎIYAR GEMÇLIK Yazan: MEHMET SEYDA N.4DİR XADİ (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Bugrün 4. sayfada Bir oyun ki. eşi menendi yok. siyasî hayatı hayll değişmiıj, 5A.P. kongresinde eski D.P. lile zellikle kanun fonksiyonuna kayrin siyasi hakları konusunda alı betmiştir. nan karardan söz ediyoruz. Ka2 Bugün, tamamiyle bir rar oybirliğine yakın çoçunlukla zümreyi istihdaf eden bir kanun alıntlı ve uyg^ılaması genel yöne yprine memleketin düzenini uçtim kuruluna bır.ıkıldı. Karardan lara doğnı götürmek isteyen aeski D.P. liler ve onlann takip kııniar ortaya çıkmış ve . 8 sayıçileri memnun. Nasıl memnun lı ki'iunun serekresi olan teholmasınlar ki, A.P. kongresini ükenin niteliği de^işmiştir. Bu bu noktaya getirmişlerdir, dolayı bakımdan Tedbirler Kaııunu yesiyle vönetim kurulu ve hükumet rine temel hak ve hörrıvetleri için artık «Büyük konçre ksrar koruyucu. yani aşın sağ \e snl'u versın» mazereti de kalmarnış önicyıci tankümlere ihtiyaç vartir. Şimdi yayın yoluyla. teşkiiât dır. Eskisi kaldırılmalı, yerine yoluyıa genel merkez. hükumet yenisi konulmalıdır. Nitetdm A. «ıkıstınlacak ve mese'enin, ya Y. Genel Başkanı da yine açış da kararların biri hariç par konuşmasında temel hürrivetleri lâmrnlodan geçirilmesine çalışı konıyucu «Tedbirler manzumesilacaktır. nin» hazır olduğunu bildirmiş• tir. A.P. Genel Başkanının açış 3 Nihayet Viai d"n bn yana konuşmasında da söylediği gibi, geçen intikal döneminde gerek hükumet karar maddeleri ara 3X sayılı kanun yrızünden, gereksında bulunan 38 sayılı tedbirler se baska suçlarls ceza kanunukanonanun kaldırılması ışine he na, basın kanununa dayanılarak, men girişecektir. gazeteciler. politikacılar mahkâm 38 sayılı kanunnn su çerekçelc edilmişlerdir. Uönemi kapatırre dayanılarak kaldırJacağı an ken, bir yandan daha etkili kanunlana düzen «ağlanmalı, öte 1 Tedbirler Kannnanun çık yandan o (rüne kadar islenen snçtığı jründen bn yana Türkivenin lar affedilmelidir. ARDINDAKİ Bir mühendisle e trafîk kazasında öl ANK.4RA, (Cumhuriyet Bürt Hasan Fehmı Polat adında yüksek muhendis, önceki g yanında eşi olduğu halde öze tomobıli ile Eskişehır'den Aı ra'ya gelirken yol kenarında zalı vaziyette duran bir ka na çarparak ölmüşlerdir. Kısatası bir dönemın tasfiyesl yapılırken yeni bir dönem «Temel haklar ve hürriyetlerin korunması» dönemi ba.ş'ayacaktır. «Teroel haklar» diye kısaltılan bu kanun kolay çıkır mı? Parlâmentodaki A.P. çotJBniuiiu ısterse ki tabiî isteyecektir derhal çıkar. Hattâ rtelki böyle bir k»noua baska partil'rocn ile Salılarua' olur. Bunun yanında af kaıunu da geçer ve giner. Olur ve gider ama, ondan sonra ne olur? Neler görülür? îşte işin bu yanı !ıayli kanşıktır. Zira «Temel haklar» denilen kanun gerçekte fikir özgürlüğiinü kısıtlayıcı bir merkezci zihniyctle hazirlanmıştı.. Böyle bir «Tcdbir manzunıpsi» hıç şüphc ctmemek gerelrir ki bir takım koırplikasvonları da beraberiııd<> getirecek ve yeni dönem muhtemelen daha huzursuzlı;k verici bir manzars gösterecektir. OLUMU YENENLER Şiikran SONE Hajdarpaşa Göğtis C rahisi IVIerkezinde ö me baş eğmiyen bir ı doktorun hikâyesiı anlatıyor ••• Bugün 4. sayfaa