Katalog

6AHÎFE DORT 89 Arahk 1968 CUMHtJRÎIHI KOMÜNDE ÇOCUKLAR OKVLA CtTMEYE MECBVR 20 evriın Komitesi Başkam Koan Yao Haung ile koyu bir muhabbete dalmış hem konuçuyor, hem yürüyorduk... Eınl Nehir Halk Komününün bir numarah adamı, eski çekingen halini bnakmış, geçmis günleri anlatıyordu... Bn arada, yeni açılan sn kanaUan, onanlan yollar, inşa edilen köy evleri çüayordu karşımıza... Omuzlanna aldıklan uznn bir sınğm ucunda jiik taszyan Çinli kadınlar, nasırlı, çıplak ayaklanyla ynmuşak toprağs basıyorlardı.~ Az llertmizden «Leoşl» ırmağı akıyordu gürül gürül... Yeşil ile sarı arası bulanık bir rengi vardı sulann... Üzerinden beton ve taş karışımı sağlam bir köprü geçiyordu karşı tarafa... Kuan Yao Huang eliyle işaret •derek: İste dedl, köyiüler yaptı bn flO'YA kan Mao, çok dogru söylemlş... Yalnız ben şunu merak ediyorum!. Köylüler plftn, proje nasıl yapmışlar?.. Veya plânsız, projesiz bu köprtl nasıl kurulmus? Komite Başkam cevap verdi: Yıllarca önce şehirde raühendislere çizdirmiştik bir pl&n.. Onlar 830 bin ynanlık hesap çıkarmıslardı karşımıza... Blzim bu kadar fazla parayı ödeyecek kudretimiz yoktu... Ve üstelik kendi nstsJanmız, «Bu iş «Dede» den kalma usullerle çok ucuzs ve çok daha sağlam ohır» diyorkeceklerdi... Biz onun yerlne «Samaa torbası» (pirinç sapından) kullandık... Işçiliğini köylüler bedava yaptı.. Ben de aylarca taş taşıdrm orada!.. Konuşa konuşa köprtuıün başına gelmiştik!.. Bisikletli, kağnıü, yaya köylüler, geçiyordu yanımızdan... Zaman zaman kabaran, taşan sular kale duvarlannı tndıran yenl köprünün ayaklanaa çarpıyor ve sonra tekrar sâfcin, aşağıya doğru akıp gidiyordu... Ve Mao'nun bir resmiyle, torde. Bunlann görevl sadece «Bttyük Proleter Kültür Ihtilâlini» yürütmek degil, aynı zarnanda siyasal ve sosyal yönetimdi... Çin Halk Ordusu, ldarecl kadrolar ve köylüler İle işçüeıi blrleştiriyor, onlan temsil ediyordu Devrim Komiteleri... Mao Çe Tung'un fiklrlertnl en lyi kavrayanlar, proleter devrimcüer tarafından seçiliyor. Komltede görev alıyorlardı.. Bu komünde bütün çocuklar okula gidiyor mu? Kuan Yao Haung'un yardımcir n Can Çing katıldı konuşmaya: Bütün çocuklar okula gitme» ye mecburdur, dedi. Ne kadar okul, ne kadar ö#retmen var acabaî Can Çing düşündü bir an... sonra Başkan defterine el attt.. okumaya başladı: Kurtuluş savasmdan ftno* 1 Ukokul vardı bu komünde... 1516 bindl nüfusumuı... simdi 25 biniz ama 18 ilkokula, 5 orta okula sahibiz.. öğretmenlerimia de eskiyle kıyaslanmayacak kadar çoğaldı... Pekl bu komünden hiç yüksek öğrenim yapan var mı? Eskiden bir tek insan yoktn flniversiteye giden... Şimdi 50 öfrenci, hem orada okuyor, hem de çalışıyor!.. GeneUikle hangl deraler okutulur? Neler öğretilir ögrendlere?. Kuan Yao Haung İle Can Çing birbirlerine baktılar önce, hatırlamaya çalıştılar programlan... sonra şunlan söylediler: Kültür ihtüâlinden evvel yalnız teorik bilgiler veriliyordu çocuklara... Şimdi değisti bu sist«m. Sade öçretmenler değil, köylüler, askerler, işçiler de gerçekleri öğretiyor onlara. Meselâ, «Sınıfların terbiye edilmesi» «Çin ailesinin acı tarihi» anlatılıyor... Sonra Başkan Mao'nun eserlerinl ezberliyorlar hep beraber!.. Başka? Başka, az miktarda matematik, edebiyat, coğrafya da var ama... üretim derslerl daha önemli!.. Pirinç nasıl ekilir? Şeker kamışı bakımı nasıl olur? Ve hayvanlara ait bilgiler... Aynca, çocuklara askerlik öğretiliyor !„ akit bir hayU ilerlemişti. biz bunları konuşurken... Öğrenciler, işçiler öğlen tatiline başlamışlardı... Ağaçların altmda güle oynaya yemek yiyordu çogu... Bir köşede top oynayanlar... başbaşa fısıl fısıl konuşanlar... gölgede hafifçe uykuya dalanlar görülüyordu... flNLflR D edilen standart flyatlarl» satümakla beraber, bir kısmının degerini ytoe Komünler tayin edlyordu... Bazı mevsimler dışardan gellp, geçici olarak çalışan işçiler, buralarda 2030 yuan aylık alıyorlardı... Bir fabrika işçisine göre, az olmakla beraber köylünün kazancı yanında çok sayılırdı bu para!.. Komünlerde yaşayan insanlann yıllık yiyecek ihtiyaçlan kendilerine verildikten sonra, sosyal hizmetlere harcanacak para Herhalde aralarmda para topladılar! Veya bir kısmını Komün onlar adina verdi, geri kalanını da Devlet, değil mi? Komite Başkanı güldü: Hayır... Tamamını köylüler yaptı!.. Flân ve projeyi de onlar çizdi... Parasım da onlar verdi!. 234 metredlr köprünttn boyn.. eni ise 8 metre.. 400 bin yuan harcanarak 1,5 yılda bitirildi inşaat... Görüyordum ki; Komünler ken«11 kendilerine yeterli olmaya çalışıyorlar... Kalkınmalannı kendileri yapryorlardı... Fabrikalar, okullar ve bütün işletme örgütlerintn mali, iktisadî özerkliği vardı... Ürünler devlete tespit nn!.. Köy ustalarının yaptığı köprü bir kenara aynlryor... Geriye kalan da bir nevi «Temettü» şeklinde köylülere dagıtuıyordu.. Her şeyl «ıi«Hı.n ama, projeyi nasıl çtadi köyluler?.. Hesabı, kitabı var bu işin!.. Kolay değil!. Boş yere mühendis, mimar yetiştirmiyor üniversiteler? Kuan Yao Haung'un yüzü ciddileşti... Başkan Mao diyor M, dedl.. Kitleler hakikl kahramanlardır. Komün idarecileri geniş halk kitlelerine güvenmelidirler!. Pekiy doğru söylenüş Başl*rdı Bdylece Işe baştodık... Evet başlamıa ye bitirmlşglnl> amma!.. Endişeniri anlıyomm. Saflam nu diye düşünfiyorsnnuz!. Eski kaleler de bu sistemle yapUmiftır.. Çin seddini kuranlar Çinll ustalar defü miydi? ŞundiHler de onların torunUn!.. Bakıntz dxc ixah edeyim lıjin teknipni... Bn bir eskl Çin usnlfldiir.. Möhendisler, köprünün u> şaatında demir kull»nacaklardı Biz pahaü obm demirin yerine «Bambu» kamısını tercih ettik... Mühendialer köprünün dibine «Kendir» torbalarıyla çimento domızı yazılı iri Wr levha duruyordu hemen karşunızda... Bay Huang, ne söylüyor Başkamnız acaba? Adam başını kaldırdı... levhaya baktı... Belkl de on bin defa okudugu yazryı yeniden beceleme7» basladı: Bb kendl... knvvetlerlmV ae... dayanarak... daha... çok... ia .. r»pabüiriı! Komünde her çocuk okula gitmeğe mecburdu... Askerlik ve üretim dersleri de görüyordn ög renriler... Fotofrafta, Mao rozetli çocuklan askerlik dersinde görüyorsunur... Başı hasır şapkalı, beyaz gömlekli bir genç ise, kooperatiften yeni aldığı ayaklı dikiş makinasını bisikletine bir iple bağlamaya çalışryordu... Kimbilir kaç yıl para biriktimüşti bunu alabilmek için?.. Kimbilir ne kadar sevinecekti kan» bu armagam görünce!.. tnsanuı işini gücünü bırakıp şu bisikletin peşini takip edecegi geliyor!. Bir dikiş makinasınm bir köylü aileye geürdigi mutlulugu görebilmek için!.. IARIN: Nasıl evleniyorlar? H er Komünde ve bütün örgiltlerde vardı Devrim Komite1 leri... Orduda, üniversitede, fabrikada, ejaletlerde, her yer Bond MODESTY BLAISE ' 24 Saz benizli, bilkin, uykulu ve sessiz, ölü bakı;lı kızları, alacağı her ?eyi babasından almif, annesine hiç çekmemişti. Ağzından dirhemle çıkan sözleri duyabilmek için ona iyice sokulmak gerekti, ama soluğundan yükselen kokuya değme babayiğit dayanamazdı. Okuması için zorlamıyorlar, üstelemiyorlardı. Kendisi de, her suııfı iki, bazan iiç yıl okuyup, şimdi üçüncü sınıfa geçmuj. Eskiden, beşine altısına kadar böyle değümij, devecilerin, •Ülen yapmayın, bir tepikte duvara yapışır kaiırsınız..» diye bağrışarak, çan sesleriyle geçirdikleri, yolu tıkayan, hotnurdanan, ağızları köpüklü, çocuklara aldırmayan, tistüste yığıluıca birbirlerini ısıran kömür develeri var ya? Onların korkusundan olmuş. öbür çocuklara ünrenip, devîenin karnı altından ben de geçeyim derken, deve bunu iki bacağı arasına süuatırmıa. Üstüne çöküp ezmiyor, ama bıramıyor da.. Kurtarana kadar akla karayı seçmişler. îşte ondan sonra, böyle azıcık «havaleli» olup, sesi soluğu kısılmif. Doktora göstermigler. Doktor, «Evlenince geçer, kalmaz blr şeyciği..» demiş. Baba, bir kıza, bir çocuğa baktı.. Bakıp aordu: Arkadaş bulabildin mi? V Garth İ | DAHtLİYE MÜTEHASSISI Dr. Kâmran Şenel : Taksim Sıraselviler Cad. | III/6. Tel: 44 5514. Her gün ; (1518 Alman Hastanesi yanı) Çocuk: Bulamadım baba, dedi. Her hayvan bir jeysiyle korunur, ona sığuur. Sözgelimi sümüklü böceklerle koplumbagalaruı kabuklan •ardır. Ödlek tavşanm arka ayaklan. Geyiğin boynuzlan. Kedi soyundan, yırtıcı dört ayaklılann pençeleriyle keskin disleri. Klrpinin dikeni. Çocuk, annenin yatak fısıltılanyla gelisen baba zılgıtlarından sığuııp kaçacak bir delik bulamayınca, bulur gibi olduklan sürekli olmayınca kimseler onu yanlarında uzun boylu istemeyince, gitmis kitaplara, romanlara sığınmıştı. Bir günd« bir roman haklıyordu. Ömer Seyfettin'lerle, Hüseyin Rahmi'lerle, Reşat Nuri'lerle, Burhan Cahif lerle tanıstl. Babaya sefertasıyla öğle yemeklerinl götürdükten, çesmeden su ta;ıdıktan, çarfida «Yağcılar» mağazasına gidip, dertera yazdırarak, undu, tuzdu, peynirdl, sekerdi, yağdı, gazdı, öteberiyi •lıp getirdLkten sonra kalan zamanlar bostu, onundu. Arkadaki küçük, çiçekli bahçeye abyordu ukemleyi, Fatih SulUn Mehmet'i tokatlayan «Kan Davut> u bitirip, aynı yazann «Köroğlu» suna baslıyordu. Bir gün. Hüseyin Rahmi'nin bir romanını okurken, kendini tutamayıp güle güle, az kaldı arkaya düjecekti. (Arkası var) Tıfffany Jones Öğrenciler, ögretmenler ve mesleği ne olursa olsun bütun aydınlann dikkatîne: konu ve resim: AYHAN BAŞOĞLU ıiı BUDIN KOPRUSU ediyeniz hazırdır! Cç yıldıraralıksız çalışan yüzTerce uzman, herkesin anlayabileceği bir dil ve üslupla. dev bir bil^i hazinesi hazırladılar. AkJınıza ne gelirse sorımuz... Yalnız siz değil, okuldan dönen çocuğunuz, tanıdıklarınız istediklerini sorsunlar... Hepsinin cevabı hazırdır. Bahsettiğimiz bilgi hazinesinin adı: Meydan Larousse (Büyük Lugat ve Ansiklopedi) Tamamlandığı zaman herbiri 1.000 sayfahk 12ciit olacaktır. İçinde, izahları 21 milvondan fazla kelime tutan, 500 binin Ostünde madde vardır. 2.000'i renkli olmak üzere 52.000 reslm, fotoğraf, şema ve harita, bu bilgi hazinesine ayrı bir değer kazandırmaktadır. Meydan Larousse (Büyük Lugat ve Ansiklopedi) öğrencilerin, öğretmenlerin, mesleği ne olursa olsun bütün aydınlann elinin altında mutlaka bulunması icap eden bir eserdir. 1 Ocak'tan itibaren 15 günde bir 5 liralık fasiküller halinde çıkıyor. Gazetecinize şimdiden tenbih ediniz. 1969 yılı abonesi 120 liradır. Yayımlayan: Meydan Gazetecilik ve Neşriyat Ltd. Şti. Sultan Mektebi Sok. 2325, Cağaloğlu. Istanbul. Tel: 27 93 10 Genel Daeıtım: Hürdaântım. İstanbul Manajans: 4020/1593?