Katalog

CUMHTTRÎYET 24 Aralık 1968 SAHİFE Ü Kaderi, Çek kamu oyunun tutumuna bağlı PRAG, (A.A.) ekoslovakya Komunıst Parti Bınnci Sekreteri Alexandre Dubçek'in, bır ıhtar ve dısıpknlı olmaya çağn mahıyetındekl cumartesı gunku konuşmasımn Çekoslovakya kamu oyunda n&sü bir tepki uyandıracajp. merakla beklenmektedır. Ç Dubçek'in istifa etmesi ihtimali gittikçe artıyor Dubeek re dostlan halkın gflvemnl muhafaza etmeyi ba?anrlarsa, polemıklerde, fedoraîyonun getırdıği yeni partl ve hükumet organlannın fazla blr guçlükle karşılanmadan yerleşmesinl sağlayacakbır «ate» ke» meydana gelebüecektır. Fakat tersl olur da Dubçek'in çag nsı anlamsız bır mektup olarak kahr ve çımdıkl kavnaşma devara ederse, bırmci sekreter «kaçınılmaz tedbirler»e başvurmak zorunda kalacaktır. Zaten kısmen kaybettığı ıtıban o zaman tamamen tehlıkeye gırecek, yalnız kamu oyunda değil, fakat partının en ytıksek duzeyınde bıle zıncırlemesıne ve kontrolü imkânsız bır keşmekej baslavacaktır Gozlemciler, Noel arifeshıdeld resmî suküta rağmen, dnrum bo>le olduğu takdirde Dubçek'in istifa edebileceğini ilerl surmektedirler. Ajnı gozlemcilere gore, Ocak ayının başından itibaren, Dubçek'in jerini daha «gerçekçı» kimselerin alması ve birinci sekreterin cumartesi akşamı sozunu ettiği eklpte de değıjiklikler olması ile son bulacak, yeni ve muhtemelen kısa bir bunalımın patlak vermesi beklenebilir. Dubçek halkı disıplınli olmaya çağırırken, eskısı kadar tenkıtçı ve dık başh kamu oyunu muhtemelen çahsı ve ekıbı çevresmde tutmak ıçın son bır çaba harcanmaktadır. Dubçek'in oldukça dramatık olan bu çağrısı şımdıye kadar pek az yankı uyandırmış gorunmektedır Dunku Çek basını, çağnya pek fazla ılgı gostermemışür. Çağrı ha ben buyuk başlıklarla yayınlanmamıştır ve basının bu sukutunda Dubçek'ın basına karşı gınştığı hucumlann etkısı olduğu da ınkâr edılemez. Her Yaprağı Renkli Manzaralı DÜNYADA BUGİİN Steinbeck de öJdü evletin başındalrîler içta, dnğabılecek tehlikelerden en buvuğu halktan uzaklaşmak degü midir? Koltuğa yerleşmeden once her gün temasta olduklan kitlelerin yerini, bir garip çember alır. Taptıklan her işin iyı olduğuna inanmaya baslar vöneticiler. «Mademki çevredekilcr mutludur, övleyse halk da mutludur» gibl mantık uzantılarından ilerlerler. Somında hem kendileri, hem de halklan buvuk buhranlara sürüklenır. Bu kaçınılmaz çevrenin lararlı etkılerıne karşı kullanılacak ilâçların başmda «Okumak» gelir... Ama sadece gazete veva resmî bulten. ya da tarih kitabı okumak değil... özellikle gunun edebî akımJaruıın yansıdığı Htaplar okuması lâzımdır bir yöneticinin... Eğer 1930 larda Amerika'mn başına Rooswelt geçmiş ve «New Deal» programı Ue «Refah Devletine» ülkevi voneltmişse, bunda bir tpton Sinclair'in, ya da John Steinbeck'in rolü muhakkak ki, buyuk olmuştur. E\et John Steinbeck'in... Amerikan toplumunun ezilmişlerinl o knrak uslubu, o guçlü kalemi ile sa\falarca anlatan John Steinbeck'in rolu .. «Gazap Czümleri» nden «Tatlı Perşembe» ye, «Sardaha Sokağı» ndan «Insanlar ve Fareler» e uzanan kalın bir çizgiydi Steinbeck... Eğer Amerikan toplumundaki aksaklıklar bu toplumun buyuklükleri Ue örtülebildnse, en buvuk pay yine Amerika'mn çıkarttığı yazarlar» düşer.. Hemingwav, Caldwell, Faulkner, Capote, Williams. Miller, Sarovan, Sandburg, Frost ve benzerleri yaşamasaydı, tarihi biIe ohnavan Amerika'dan geriye ne kalacaktı?.. Edlnson'un fonografı, aya giden adamlann fotoğrafları ve Kennedy cinayetleri mi?.. Bavranun ilk jrfinünd* sadece Amerika değil, insanlık iki Amerikalı olaya sevindi ve üzüldfl.» Apollo8 ay'a, Steinbeck de her canlıvı bekleven ölume doğru yola çıkmışlardı... Gerçi Steinbeck, Nobell aldıgı 1962 de edebî ölümünü duymaya başlamıştı. Dılimize «A?k Otobüsu» adı ile çevrilen kitabı, sıradan bir romanı aşamazdı. 1940 da «Gazap Üzumleri» ile Pulitzer'i aldığı zaman Steinbeck Steinbeck'di.. tki yıl once Vietnam roportajlanm yazarken, sanıru ki Steinbeck, artık yazmaması gerektiğini düşunmeye baslamıştı... Johnson'm başında bulundngn tiiketim toplumunun adanu olmuştu John Steinbeck... îşln kötusıi, bu toplumun tahlilini yapacak kadar ilerletememişti kendlsini. Ve dün, Amerika Birleşik Devletleri Kuzey Kore'den özür dlleverek, geçen Ocak avından beri Kuzey Kore'nin elinde bulunan Pueblo gemisi ile 82 kiştlik mdrettebatını kurtardı. Dean Rusk'a gdre bu iş, soğuk harbten beri yer alan en karışık diplomatik faaliyetin sonucuydu. Bizce Pueblo'nun kiırtarılması o kadar karışık değildir. Bir «Gazap Üzumleri» ni vazan Steinbeck'in, «Ay Battı» yazarının Vietnam sa\aşını o\duğu çağda, Amerika da elbette Kuzey Kore' den ozür dilevecektir... D ransıı Sosyahst Partlsı (SFİO), uç gundur devam eden kongresınm sonunda, yenı bır sosyahst partl kurulmasına karar vermıştır. Sosyalist Partının 22 yıldır Genel Sekreteri olan guy Mollet, boy lece Marsılya Beledıye Ba^kanı Gaston Deferre taraftarlarına ve partıyı simdıkı şekhyle muhafaza etmek ısteyenlere karşı bir zafer kazanmıs olmaktadır. Buounla beraber bu zaferin kaza mlması guç olmuştur. Olaylann beşte uçu ile alınan bu karara gore, yenı partı Fran ;oıs Mıtterand'ın Komunist olmayan «olcularını bıraraya top layacaktır. 1 Mayıs 1969 tanhme kadar kurulması ongorülen par ti «Sosyalist Parti» adını taşıya cak ve Haziran seçımlerınden sonra sıyasl tutumlarını değıştırmıs olan komunızm aleyhtarı Radıkal Partl mensuplannı içıne almavacaktır. Sfıo'dan bazı sosvahstlenn de yeni partıye katılmayacaklan anlajılmaktadır. Franso'do Mollel'ciier yeni bir Sosyalisf Parti kuruyor F Ay yolculuğu gerekli mi? pollo8 in ay çerresindekl yolculuğu, muhakkak ki, olumlu olumsus çeşltll tepkllere yol açacaktır. Bu tanhl ve atal almaz deneme karsısmda Mşinin ük duygusu, hayranlık ve belki de bir dereceys kadar dehaet olacaktır. Hiç şüpheslz lnsanoğlunun bu göz kamaştıran başansı aynı zamanda bır okul çocugunküıl andıran mutluluk hissi de yaratacaktır. Fakat bu duygulann yaru sıra bir hüzün ve umutsuzluğun da yer aldığını unutmamak gereklr. Bu umutsuzluk ve kederin nedenl çudur: A PARİS, ( M I ) Dünyamızda fnsanoflnnun belini buken sayısu problemler çözulmeden dururken kfşinin tfim zekâsını ve yeteneğini biraı anlamsız ve luromsuz görünen bflyIe bir tecriıbeye yönrltmesl ve bu uğurda astronomik mssraflar yapması... Evet çuntı kabul etmek gerekir Id, bu teşebbüs aslında mantık temellerinden yoksundur. Bir zamanl&r, Amenkah generaller ayın askerî bakımdan önemli stratejık bir Us olacağuu öne stlrüyorlardı. Tezleri çuydu: «Aya hâHm olan fllke, dfinyaya da hâkim olur.» Fakat artık, bu tezden pek soz edılmemektedır En asın sanayl asker gruplan bile dünyanın aydan bombardımanının çok daha güç ve pahalıya mal olacağuu kabul etmiş gorünmektedlrler. Ay tecrübesinl blr de şa jekllde savunanlar var: însanoflu ayın esrannı çözebltecek en bUimsel ve yetkili araç. olduğundan, aya gitmesi zaruridir. Fakat aslında, bilim adamlan aya gidecek olan nzav adamlannıa biiyük keşiflerde bulnnacaklanna pek fazla lnımmşm»fc. tadırlar. içinde lnsan olmayan Orblter re Surveyor uzay gemılerl, uzay yolculuğundan dondüklerinde, ay' ın sathı hakJunda bylesıne zengın malumat getirmişlerdir M, herhangi bır uzay adamuun bundan daha çok bılgi toplayabileceğini pek sanmıyoruı. Ay'a inecek ilk uzay adamlanmn yapacaklan iş, muhtemelen oradan bir iki taş alıp, bunları plâstık torbalarda dünyaya getırmek olacaktır. Gerçı dunyamızdakl ilım adamlan insanlılt tarıhının bu en pahalı taşlannı incelemek içın sabırsızükla bekleyeceklerdır. Fakat herhalde aşağı yukan aynı işl yapabılecek bır araç çok daha ucuza lmâl edıle RIT4 18 yasında fllim çevlrnıeye başlayan Hollywood'un tazıl saçlı aşk ilâhesi Rita Hayworth, buyün 50 yaşmdadır ve yine setlerdedir. İki kuşak öncesinin de hayran olduğu Rita, evinde kendisiyle yapılan blr mulâkat sirasında çoruluyor. 2 günde neler oldu SULE EKBAY OKTAY IS1L ile cSabenaı Belçlka Hava Yolları Ankara Müdürü evlendiler 10 Aralık 1M8 Kazan Rertaurant Ankar* $ eker Bayramı dolayısıyla yayırJanmadığımız iki gün boyıınca, dunyamız onemlı onemsız çeşıtb ilgı çekicı olaylara «ahna oldu. Okurlarunıza ozetlıyoruz Herif Rek. 342415732 AT'DA NOEL bilır ve boylece insanın ay'a lnebümesı ıçın bu muazzam masraflara luzum kalmazdı. Bu noktada XASA (Amerikan MUli Uzay Dairesi) nın ay'a gıtme konusundakı duşuncesını belırtmek yerınde olur. NASA yetkılılerıne gore, uzay rekabeti hem ileri teknoloji ve bılımsel eğıtımi teşvık etmış, hem de Amenka'Bin, Rusların attıklan sputnıklenn golgesınde kalmayı kabul etmeyeceklenni türa dünyaya gostermıştır. Fakat bu tezin zayıf yönü şudur ki, mUli savunma için yapılan araştınnalar zaten ileri teknoloji ve bUimsel eğitimi teşvik etmektedirler. Üstelık çok daha acil problemler dururken, enerji, kaynaklar ve yetenekler boylesine fantazî HîF hedefe yoneltilmektedir. Ayrıca, modern teknolojının ba« dallan çok hızlı gehşmektedır! Yenı teknık ve araçların, yüzde yuz ıstıfade edılemeden, modası geçmekte, iktısadi ve sınaî gehşımın baş dondurucü hızı ise sosyal ve sıyasi evrime büyük yük olmaktadır Bu gerçek, kendınl gittikçe daha guçlu blr biçımde hlssettirmektedır. Amerika'da, uzay konusund» giderek artan bir hoşnutsuzluğun belirtileri görülmektedir. Nıxon'un uzay mevzuundakl düşuncelerı ıse halen muphemdır. Amenkanın yenı Cumhurbaşkaru gorevine başlar başlamaz NASA' nın gelecekte desteklenıp desteklenmeyeceğıne karar vermek zorunda kalacaktır. (Glecek yü a>'a ilk ınışten sonra örgutun faaliyetlerine devam etmesi için halen çok az para aynlmıstır.) öte yandan, uzay uçuşlannın tılrlü tehlıkelerle dolu olduklan bılmen bır gerçektır. Ufak bır hata yüzünden uzay gemısi ay'a duşebılir veya sonsuzluğa kadar ayın çevresınde dolanabüır Gerçı her yeni deneme tehlıkelıdır ve uzay adamlan bu işe kendl dıleklen ile gırışmişlerdır. Fakat butsçefcbuste ınsarıa pek hoş gelmeyen bır nokta vardır kı, o da şudur: Uzay adamlan kendı prestijini korumayı düşünen bir orgütun (NASA) yaranna bu tehIıkeye atümıslardır. Uzay macerası belki de ancak şu şekılde haklı gösterılebılir ve savunula bılir: Bu teşebbüs, kişiyi en zor iş leri başarmaya iten onu bazer büyük ihtıraslara, fakatfcimıza man da yuksek ıdealızme yonel ten insan içgudusunun bir neti cesıdir. (The Observer' DÜVAR TAKYİMİ Evinizin En Güzel Süsüdür İlâncılık: 265/15689 İlânen TEŞEKKÜR Sevgıh evlâdımız, eşımız, babamız, kardeşımız muteveffa: Y. MEVIAR FEVYAZ BAYSAL'ın kısa rahatsiilığı cıraanda. teşSayın Prof Dr. Mufıde Kuley, Sayın Prof. Operator Dr. Adnan Salepçı, Sayın Prof. Operator Suleyman Dırvana'>a; ve sonsuz ilgı ve yardımlannı esırgemeyen Sayın Dr. Osman Üçer ve Sayın Operator Dr. Doğan Aktay ve Teşvıkıye Sağlık Evınm dığer Dr. ve personehne, muşfık Hemşıre Bayan Gursel'e; hastalığı sırasmda ve vefatını mutaakıp her vesıle ile bızzat teşrıf ederek, mektup, telgraf, telefonla arıyarak, cenazeye çelenk gondererek, uzuntulü ve acı gunlenmızde bızlerı sıcak ılgılerı ile tesellî eden başta şahsen ve kalben bağlı olduğu sayın Sabahattin Sunguroğlu ve muessesesındekı sevgıh arkadaşlarına ve dığer sa\ın muesseselere, muhterem buyuklerunıze, dost, arkadaş ve akrabalarımıza ayrı ayrı teşekkure acımız mâni bulunduğundan, teşekkür ve mın netlerunızın sayın gazetenız delâletıle arzına müsaadelerını zı rıca ederız. Annesl, Eşl, Çocuklan ve Kardesi 0 GEMILER Sovvet Deniz Kuvvetlerinin üç jtemisnıden blri Akdeniz'den Karadenir'e, ikısi de Karadeniz'den Akdeniz'e geçmiştir. •CC2I» borda numaralı denizaltı kurtarma gemisi saat 08 30'da fenerler hattını bordala>arak Karadenız'e çıktıktan sonra, saat 12 45 sıralarmda Karadeniz'den Relen *436» \e «426. borda numaralı iki askerî tasıt gemısi Kız Kulesi Sarayburnu hattını geçerek Marmara yoln Ue Akdenız'e gecmıştir. • ILTtCA Karlsruhe Teorîk Fizık Ensütüsü mensuplarından Batj Alman>a'h Profesor Peter Moebıus Doğu Almanya'ya geçmij ve bu akşam Doğu Berlın televızyonunda gorunmuştur . • BULUNDU Nixon'ın yakm arkadaşı blr İ5 adammm kızı olan 23 yaşuıdaki Jane Mackle. kaçırıldıkten dort gun sonra Atlantada bulunmuştur. FBt Muduru Edgar Hoo^er, Atlanta'nın takriben 32 km. Kuzeyinde ormanlık bır bolgede yaptıkları uzun suren aramadan sonra genç kızj toprağın 50 cm. altında tabuta benze^en tahta bir kutu içinde bulduklannı açıklamıştır. Knpagı sımsıkı vidalanmıs olan kutuya, küçuk bir batarya ve velpaze\le, toprağın hemen uzerine çıkan iki tüp vasıtasıyla hava verilmekte\di. Hajdutlar, Barbara'nın habasından 50o*ln• dolarlık fldyeyl aldıktan «oora genç kızm jeruu bUdJrmışlerdir. J/m* M . » i k * l « • OLDU 1962 N Edebı>at Odulunü kazanmış olan tanınmış Amerlka'h yazar John Steınbeek dun olmuştur Steinbeck 66 yaşındaydı Aylardan ben kalb yetersızlığı çekmekte olan yazar, bır dıvanda duılenmekte ıken, Cuma akşamı erken saatlerde New York'takı e\mde olmuştur. Sekreteri Steinbeck'in bır kalb knzı sonunda olduğunü belırtmıştır. 21 Aralık Cunıartesi SCLÜN ÜNEB Ue ORHAN TUNCEB nıjanlandılar 23 12 1963 Ank&r* Herl? Rek: 342519734 Z'l Aralık Pazar • AZLEDILDİ Polonva Parlâmentosu, Dışişleri Bakanı Adam R«packi dahıl dort bakanın değıştirilmesi kararını ona>lamıştır. Rapackı'nm jerıne Dışışlen Bakanı olarak Politburo ujesi Stefan Jedrychowski atanmıştır. Orta Avrupa'da nukleer sılâhlardan armmış bir bolge kurulmasına ilişkın planın >azarı olarak un vapan Adam Rapacki, kalb rahatsızlıği dola>ısi>le geçen Marttan beri gorevine devam edememektej dL • ÇAĞRI Vıetkong, Amerıkan halkına bır Noel mesajı göndermis ve şo\le demıştır «Amerıkan halkmın geleneksel vasfı olan özgurluk ve adalet ilkelerını tevarus eden sızlerın, bu yolda mucadelenıze devam edeceğınıze, Amerıkan hukumetının Vıetnam'a karşı gınştığı saldırıları durdurması içın daha genış çapta ve daha kuvvetlı çaba harcayaeağımza ınanıyoruz » • AÇLIK Bir haftadan beri açlık greU >apmakta olan BrezUya mahalefet Lideri Carlos Lacerda'nın sağlık durumıı ciddiyet kesbetmiştir. Ozel doktoru, Lacerda'nın durumunun çok ciddî olduğunü, soylemi} ve durumdan hukumet yetkililerini sorumlu tutmuştur. • EVLENDİLER Birleşik Amerika Cumhurbaskanlığına seçılen Rıchard Nıxon'un kızı Julıa Nıxon ile eskı Cumhurbaşkanlarından Eısenhower'ın torunu Davıd Eısenhower New York'da e\ lenmışlerdır • UYARDI Çekoslo\akya Komunist Parti Birinci Sekreteri Alekundr Dubçek. Sovjet işgali altındaki ulusuna, «Rejiminm, oğrenci, gazetecı ve işçi protesto hareketlerini bastırabilmek icin kendılerıne demokratık gorunmeyebilecek tedbirlere başvurma zorunda kalabıleceğıni» ihtar etmiştır. 1 etmi; YILBASI FEVKALADE SAYISI Perşembe giinii çıhıyor • • • 24 sayfası renkli olmak uzere 64 sayfa mecmua Renkli bır gravurle 1969 yılı takvimi Vietnamdan yeni gelen Hikmet Feridun Es'in resımlı büyuk roportajı Bir' Ingiliz gazetecisi Çanakkale'yi anlatıyor Son derece meraklı ıkı yenı foto roman Cumhurıyet 15714 Doktor Op. Zivaeddin Maktav Kulak, Bnmn, BoSaz, Agis, Çene, Cerrahisi Mütehassısı Taskim Receppasa Cad, 5/1 İST DENİZ HAST 'den ayrılmış olup, hastalannı şışh, Halaskârgazı Cad 371/1 de, Her gun 1019 arası kabul etmektedır. Tel' 47 79 03 Cumhurıvet 15711 Dr. OKTAY C. AKKENT JİNEKOLOO OPERATOR Mehmet BARLAS • » Takvimli Omega Seamaster Bıleğınizde daımi bır takvim Kurmamza luîum yok Kendı kendıne çalısan dak k bır saat. aynt zamanda hıç aksamayan bır takvim Cunun tarıhı kuçuk 'akvım penceresınde her gece yansı otomatık olarak degışır. Takvimli Seamaster saatlerınm baska özellıklerı de vardır OTiega tarafından Ingıln havacılan ve demzcılen ıçın ozel olarak hazırlanan saatler gıbı su geçırmez ve uç muhafaralı olup ıkhm degışıklıklerınde hatta demzın derınlıklerınde dakıklıgını kaybetmez Takvımın yanında dayanıklılık ve dakıkl gı ile Seamaster saatı. sahıp olabılecegınız en kultanışlı ve en gmenılır otomatık saattır. Cafendar Seamaster Dünyanın guvendiği ÇEKİÜŞe OAVBT 4 MİLYON ÜRALJK İKRAMİYE ÇEKHİSİ 25 Aralık Carşamba gıınü saat IO.00 da bankamız Genel Müduıiuk konferans salotnmda yapılacakür. SAmMWİLERİMm TESRtFLERMBİCA EDER> hol şanslar dkrtz. 1969 Yılındo nayat'ın okuyculorına hedıye edeceği 5 apartman dairesinin ilk kuponiarı Havat YILBAŞI FEVKALADE SAYISI 250 OOO nüsha oıaratc basılıyor Perşembe gunu ilk sayıyı kaçırmayınız OMEGA Moran: 2911/15' O T.C. ZİRAATBANKASI İşyerı istanbul'da olup talıplerde aranılacak vasıflar şunlardır: İngüızce bılmek en az ıkı sene ış tecrübesı olmak, askerhğını yapmış olmak başka bır yerde mecburî bır hızmetı bulunmamak ve 35 yaşından yukan olmamak İlgılenenlerın P K. 666 Karakoy adresme yazmalan rlca olunur. Reklftmcıük: 8229/1872 Makina veya Makina Yüksek Mühendjsi aranıyor 16762 29553/1594), IConm: 3916/15726