Katalog

DUVAR TAKVİMİ ULKU RENKLİ IfuesMselerin mü$terüerin« verebüeeeği eo kıymetb yübaşı hediyesıdir. tntaa S*m Ycri âUVEN BASIM Vt VAVINEVl Yoktan, Marlıtaltç* & R& I I tSTANBUl umhuriyet KURUCUSU: I U N U S NAD1 | Dostoyevski DUnyanm en oüyük romanon aayüi DuatujeTgklyi Andrt Olda, hayatt tk ««Uerek, eserlerinin ısığmda arü tryor. Her aydını etklleyecek bir şah ser kitaptır bu. VARLIK Yayınla; ftoö: t lira (îlAncüık: 10^474 45. yıl sayı: 15931 Telgraf re mektup adresi: Cumhuriyet igtanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Pazartesi 2 Arabk 1968 Süleyman Demirel yine AP Genel Başkanı seçildi Yeminliler,, listesi seçimi kazandı Boztepefnin sözlerinin yanlış anlasıldığını açiklayan Demirel «Buna isyan ediyorum^ dedi Orhan DURU ANKARA (Cıimhuriyet Bürosu) AP. dördüncü büyiık kongresinde Süleyman Demirel «iş'ari» oylama sonucunda üçüncü defa Genel Başkanlığına seçüirken, «Yeminliler Grubu» Genel Idare Kurulu seçimlerini kazanmışlardır. A.P. çevrelerine göre, Bilgiççiler, uçüncü dünya ve eski DP'lilerin karma listesinin seçimlerde başan saglayamaması «Sürpriz» olarak nitelendirilmektedir. Süleyman Demirel, Genel Başkan seçilinceye kadar, kongre salonuna dun delegelerden başka hiç kimse sokulmamış, sabahtan iübaren kalabalılc bir toplum polisl ekibi tarafından Âtatürk Kapalı Spor Salonunun dış kapılan tu'ulmuş ve içeriye sadece delegeler aluımıştır. Bu sırada, içeriye girmek isteyen delegeler, polis taralından coplanmıs, basın mensırplan itilip kakılmış, dâvetUlerden GP.'U Pethi Çelikbaş, Hil mi Incesulu, C. :.*>'li AU thsan Göğüs ve Nermin Abadan kapıdan geri dönmek zorunda kalmışlı.rdır. emirel, seçimden önce yaptığı bir konuşmada, Antalya MİUetvekili Hasan Fc mi Boztepanin öncekl günkü konuşmasının yanlış anlaşıldığıru ileri sürerek, «Bizi çeşitli tohmet altında bırakıyorlar. Buna isyan ediyonnn> demiştir. Sabahleyin kongTe açıldıktan sonra seçimlerin öne alınması için bir öncrge verümiş, ancak bu önerge reddedilmiştir. Bunun Uzerine tüzük t "i raponınun okunmasına ve görüşültaesine geçllmiş tir. Sabahtan itibaren delegelere aday listeleri dağıtılmaya başlanmıştır. İki ana liste dışındı bunlara yan listelerle birlikte 17 hste tesbit edilmiştir. Görüşmeler devam ederken Imar ve Iskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu ile Enerji Bakanı Refet Sezgm'in adayhklarını koymadıkları açıklanmıştır. Y» minliler listesinde bulunan Men teşeoğlunun yerine Talât Asal alınmıştır. Refet Sezginin adına ise sadece bazı yan listelerd» raslanmıstır. Yeminhlerın listesi şa.ledır: (Arkam Sa. 1 8ü. Z de) KO1SGREDE <YARALARI1\ SARlLMASh KABVl 3 üncü GİİN BAKAISLAR ORTADA El >u * YOKTL tRKE Milliyetçi Genç,, görevde! İktidara Anayasay değiştirm görevi verild Tümaz GÜMÜŞBAŞ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başkentte önceki gece ı lerın 21.45'ı gosterdığı »ıralarda, Atatürk'ün adını taşıyan bir ı salonunda, iktidara ve nnun «baş» ına, 1961 Devrim Anayasasını ğiştirme görevi verildı. «Yaralann «arılması», «aziz ölülerin» ve de «aziz dirilerin» ten çıkanlmalan için gerek AP içinden ve gerekse dışardan yürüti kampanya, nihayet meyvalarını vermis ve iktidann başı Demi Türkiye'nin bütün devrimcl güclerine, bütün Atatürkçülere rağn hayatının en büyük görevini yüklenmiştir. Donmuş gibi... Sülevman Demirel yeniden AP Genel Başkanlığına seçillnce delegelerin biİTÜk tezahnratı ile kar;ılandı. Fotografta, Demirel, Bakanlar ve Genel îdare Knrnlu ttyelerl taralnMUn tebrik edilirken görttlüyor. ünün Kabul edilen önerge notiörı «Demokratların siyasi haklsrı> sdıyla snılan karar a»lında sadece »iyasi hakkın verilmesini değil, aynı lamanda 27 Mayıatan tonra ihtilâlin bünyesinden gelen ve halen ortada dnran blrtakım kalıntılan da temizlemek istemektedir. Kabal edilen önergenin 1 Inci maddesine g5re oknl kitıpUrında eski iktidar mensuplannı topyekun mçlayan hüköraler temislenecektir. Bu bölümler hangi kitaplardadır? Fazla bir şev bilmiyomı. Herbalde tarih ya da yurtbilgisi dersleriyle ilgüi olacak. Gerçekten bnnlar, önergede sözü edilen nitelikteyse, ve gerçekte eski iktidar mensuplan haksız ve dayanaksız olarak topyekun snçlanıyorsa, Millî Eğitim Bakanlıgının, böyle bir kararı bile beklemeden bu çirkin isnadları oknl kitaplarından çıkannası yahut kitaplan •atıştan kaldırması gerekirdi. Zira bırakalım haksız isnadın haknzlığa ngrayanlarda yaratacağı jnfiali, eski iktidar mensnplannı hırsız, vurguncu diye alenen kötülemek, onlan kamn önfinde kiiçültücfi yazılar yazmak, söz söylemek, kaldırılması istenen 38 sayılı Tedbirler Kannnuna göre de suç idi. Anlaşılıyor ki Bakanhk, buçüne kadar temizletne yoluna gitmemekle hata etmiştir ve eski iktidar mensuplarının gösterdikleri hassasiyet herhalde fazla g&rülmemelidir. 38 sayılı Tedbirlfr Kannnnnnn kaldınlması konusunda da gerek önergedeki imza sahipleriyle gerekse bu önergeyi kabul eden konçre delegeleriyle hemfikir olmamak imkânsızdır. 22 Şubat'ın heyecan havası icinde alelacele çıkarılmış olan bu kanun aslında güdükleşmege, islememeğe ya da tek yanlı işlemege mahkum idi. Kitekim haslangıçta tek yanlı işletildi. Zamanla eski iktidan övijcü yavınlar hızla geliştikten sonra da dostlar alışverişte görsün kabiİinden birkaç talihsiz gazeteci hükiim giydi. Kısacası 38 sayılı Tedbirler Kanunu, fonksiyonunu kaybetmis, güniinü çoktan doldnrmuştnr. Kaldırılması elbetteki yerinde olacaktır. Kabul edilen önergenin bizce önemli hükümleri 2 nci ve 4 fincfl maddelerde toplanmış bulunuyor. 2 nci maddedeki hükme göre, Siyasi Partiler Kanunu ve seçimlerle ilgili mevzuattan vatandaşlık haklarını iptal mataiyetindeki hükümler çıkanlacaktır. Parlâmentoda çoğunluğu elinde tutan bir iktidar partisi bu degisikligi kolaylıkla yapabilir. Nibayet değiştirilecek olan Siyasi Partiler Kanunu ve scçim kanunlanndaki birkaç maddedir. Ancak bu maddeler değişince ne olacak? Sadece hükiim giymis olanlara milletvekilliği ve senatörlük dısındaki seçimlere girebilmek hakkı verilecek. Ovsa aslında istenen tant seçilme hakkıdır. Yani B.M.M.'ne girebilmek hakkı. Işte bunu gerçeklestirebilmek için önergenin 4 üncü maddesi söyle hazırlanmış : «Siyasi hükümleri istihdaf ettiği açıkça anlasılan ve âmrae viedanını hu/ursuz kılan Anayasanın Baslangıç'ı ile seçilme hürriyetini kaldıran ve özellikle Vassıada Adalet Divanı kararlanna mâruz tutulanları hedef alan Anayasadaki seçilme yetersizliği tahditlerinden, sözü edilen şahsiyetlerin müstesna tutnlmalarını temin edecek yasama fonksiyonunun yerine getirilmesini, bu guretle Yassıada macerasının kesin tasfiyesini ..» lnrelendiği zaman görülmektedir ki, bu madde, istekleri iki bSlümde toplamaktadır. Birinci istek, Anayasanın «Baslangıç» ından 2* Mayıs Devrimine ait gerekçeyi, (Anayasa ve hukuk dısı tutum ve davranıslarıyla meşruluğunu kaybetmis bir iktidara karsı direnme hakkını kullanarak 27 Mayıs Devrimini yapan Türk milleti) ibaresini çıkartmak; diğeri ise, Anayasanın geçici 11 inci maddesini kaldırarak, affa uğramıs îassıada hükümlülerini 68 inci maddenin dısında bırakmaktır. Ve her ikisi de sonnçta «Tassıada macerası» nı tasfiye amacına dayanıyor. Huzurun bütün olarak sağlanması için geçmiş günlerin ıstırap veren kalıntılarını tasfiye etmek, böylece yeni bir döneme daha girmek elbetteki peşinen istenmiyecek ve reddedilecek bir teklif değildir. Çünkü hüküm giymis Demokratlara seçilme imkânı verilse de siyasi alanda önemli bir de|işikligin meydana gelebileceği, hattâ A.P içinde dahi bir teslim tesellüm muamelesinin cereyan edeceği sanılmaz. Ne var ki, Anayasanın değistirilmesi Siyasi Partiler Kanununa ya da seçim mevzaatımn değişikliğine benzememektedir. Zira Anayasamız 155 inci maddesiyle değisikligi, evvelemirde üçte iki çoğunluğa bağlamıştır. Bugün ise A.P.'nin gerek Mecliste, gerekse Senatoda böyle bir çoğanlugn yoktur. O halde nasıl gerçeklesecek bu karar? Düşünülen iki ihtimal var : Birincisi, C.H.P. dabil, sandalyesi fazla partilerin A.P. ile oy vermede birleşmeleri, diğeri ise Adalet Partisinin kararın bu kısmını 1969 seçimlerinde kullanarak üçte iki çoğnnlnğiı sağlaması ve ondan »onra da degişikliğe gidilmesi. Birinci ihtimalin sadece bir hayale dayandıgı açıktır. Çünkfl, bırakınız C.H.P.'yi, öteki partilerden meselâ G.P.'nin bile bugünkü hava içinde Anayasanın «Baslangıç» kısmına dokunmak isteyeceği akla getirilemez. îkincisine gelince; A.P. önümüzdeki seçimlerde «Anayasavı degistirme» sloeanındar. hayli faydalanacak ve belki oy sayısını elbirliğiyle artıracaktır. Hepsi o kadar... Nizamı temin eîîi 14 Şubat 1M8 htriİ7fmlt Anksra'da «Ana>^sa Mittngi» dözenleyen gençler'e 200 kışilik bir grup Kurtuluş Alamnda tahta, cop ve demir çengellerle galdırmıştı. Bunlann arasında bulunan ve 26 Şubat 1968 Urihll gazetemizde yakaııdan (örüldügü şekilde fotografı yayınlanan eli cop'ln «Milliyetçl Genç!», brinli miting düzenleyenlere saldınrken iki polis tarafından yakmlanarak götürülmustfi. Miting yapan gençlerin kârsısın» ıık nk eopla çıksn «Milliyetçi Genç!» simdi de AP kongresinde nizamı saglamakla görevlendlrilmis bulunuyor. Bu defa elinde eop yok, ama rakunnda AP roaeti ve kotanda AP Genel Merkeri tarafından gbrevlendfrfldigi beUrtllen btr şertt var. Kırafeti ş, bıyıtım da yukanya doğrn kaldınnif. Vnlü şarkıcı Türk olmakla övünürdü Dario Moreno beyin kanamasmdan öldü İlk kalb naklinden bu yana bir yıl geçti PARİS, (a.a.) Bundan bir yıl once, 1967nin 2 Arahk gününu 3'e bağlayan gece, Güney Afrıka'nın guney ucundaki Cap şehrinin Groote Schur Hastanesınde bir operatör, hastasının goğüs boşluğunu açtığı sırada, kendisi için de tarih sayfaları açılmış oluyordu. Prof. Chnstian Barnard, o gün bir trafik kazasında annesiyle birlikte ölen genç bir kızın, Denise Darval'in kalbmi 45 yaşmdaki hastası Louis Washkansky'nin hasta kalbinin yerine takıyordu. O günden bugüne kadar aynı ameliyat 95 defa tekrarlandı. Sonuncu, yani 96'mcı kalb değiştirme ameliyatı dün Amerika'daki Houston Hastahanesinde Dr. Coo ley'nm yaptığı ameliyat oldu. Geçen hafta Paris'te bulunan Barnard'ın, Türkiye'deki iki trausplan tasyonu övdüğü ve Siyami Ersek'l tebrik ettiği bildirilmektedîr. Tıp tarihinde hiçbir ameliyat icalb değiştirme ameliyatı kadar çok ilgi ve yankı uyandırmamıştjr. Dünya kamu JVU. bu çeşit ameliyatm yapıldığı hastahanelerde olup bitenlerden dakikası dakikasına haberdar edilmiştir. Kalbi değiştirilen Jfi kişiden 411 bugün hayatta ise de bunlardan ancak 10'u üç aydan fazla btr zamandır yaşamaktadtr. Organ değiştirme alanmda JU yıl karaciğer ve böbrek değiştirme ameliyatına da birçok defa başvurulmuşsa da, bunların uyandırdığı ilgi, karaciğer değiştirme ameliyatı daha nazik bir tıbbî amelivat olduğu hal (.ırkası S. 7, Sütuıı i de) ı Önceki gün Paris'e gitmek üzereyken, Yeşilköy Havaalanında ansızm yere düşerek başından ağırt surette yaralanan ve sağ tarafına felç gelen ünlü şarkıcı Dario Moreno, dün sabah Teşvikiye Sağlık Yurdunda komadan kurtulamıyarak ölmüştür. Avrupada, özellikle Fransa'da ün yapan ve her fırsatta «Türk» olduğunu gururla belirten Dario Moreno'ı.un 42 yaşmda şeker ve tansiyon sonucu «Beyin kanamasmdan» ölümil, fcss zamanda muzik çevrelerınde duyulmuş ve büyük üzüntU uyar.dınrnştır. Ünlü sanatçmın, 60 milyon lira kadar tutan servetinin bir kısmıyla Türkiye'deki yoksullar için «vakıf» açmayı düşündüğü yakmlan tarafından açıklanmıştır. Ancak, görevi alanın, görevi verenler kadar hayatından memnun olmadığını söylemek gerek, örneğin, görevi verenler alkışlarla salonu yıkar, gözyaş'.arıyla birbirine »arılıp öpüşür ve telefonlarla telefon başında bekleyenJere «müjdeler» verirken, görevi alanlan ortada görmek mümkun olmadı. Başbakan Demirel ve Genel Idare Kurulu üyelerinin oturduğu uzun masalarda kim?ecikler kalmamıştı. Bakan sıraları da öyle. tki kişi vardr yerinden kıpırdamavan: Donmuş gibi, »aşırmıs gibi, Başbakan Demirel ve Yardımcısı Talât Asal. Birincisi sarıya dönüşmüş yüzünü oturduğu masaya yaklaştırarak clanlan anlamaya çahşırken, ikincisi suni bir neşeyle çevresini seyredîyor ve «ırf oylamada bulunmamak için sırra kadem basan Bakanların boş sıralarına bakıyordu. Genel îdare Kurulu üyeleri de, kadro halinde tam o sırada erenlere kanşmıs, ortadan kaybolmuşlardı. NOTLAH DEMİREL SINİRLENDİ Fikret OTYA ANKARA, (Cumhuriyet Bürı Kongre boyunca «Saygı ve ! metle» selâmlanan basın, ( «kahrolsunlar»la selftmlandı ve zı delegeler de basın mensup nı» çocuklan» olarak taı ladı, yumruklar gösterildi. Genel Başkan Bay Süleyman mirel'in uykusuz, yorgun ve aı li yahut neş'eli olduğunu artık diye anıar olduk. Demirel yorgundu, uykusuzdu ve sini di, rengi de soloktu. önündeki zeteleri kanştnarak yanmdaki sert sert birşeyler anlatıyor ve ni, başlığının kenj inda bir n ale olan gazeteye vurup duru. du. Başkanlık divanından biris de konuştu, Nihat Kürşat gaz yi ahp dışan çıkta. Dönüşte mirel'e bilgi verdi. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 Şaha kalkmış... Sahneyi, oyunun rejisörlerinden olduğu bilinen Mendereslenn avukatı Orhan Cemal Fersoy açtı. Genel Başkan Vekili Talât Asal tenkidleri cevaplandırmış ve delegeleri tam «Hüdaya emanet» etmişti ki, mikrofonda Fersoy'un sesi duyuldu. Kongre Ikinci Başkanlığını yapmakta olan Fersoy, Divana verilmiş ve toplam 439 imza taşıyan önergeler olduğunu, bunlan okutarak oylamaya koyacağını söylediği zaman, salon alkıştan yıkılıyordu. Ya da Demirel'in açış konuşmasında belirttiği gibi, «Kırat tozn (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Siyasî haklara karşı ilk çıkışı Giiveıt Partisi yap ANKARA, (Cumhuriyet Büro Guven Partisi Genel Yöne Kurulu dün saat 13'de Genel I kan Turhan Peyzioglunun başl hğında toplan.."uş ve son siyasi lişmelerle, AP 'congresinde alı kararlan görüşmüsU'r. Toplantıdan s^nra bir deı veren Genel Başkan Yardım (Arkası sa. 1. Sü. l Menejerinin sözleri Acı haberi duyunca, Türkiye'ye gelen Dario Moreno'nun menejeri Erkan Özerman, olayuı Pransız televizyon ve gazetelerinde, «Başına mi ruruldu?». «Tecavüz mü var?» şeklinde tamamen j'anlış aksettirildiğini belirtmiş ve «Onun ölümü Fransa sahne hayatını felce uğratmıştır» demiştir. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Bir kalb nakli 300 bin lira 1969 da orlak Pazar, ekonomik durumumuzu açıklayacak ANTCARA, (Cumhuriyet Bürosu' Türk ekonomisinin ne ölçüde g lü, ya da güçsüz olduğu ve ayı Türk siyasal hayatının ne ölçü i de istikrarh ya da istikrarsız lunduğu 1969 yıhnda Ortak PE tarafından dünya kamu oyuna çıklanacaktır. Eğer, Türk ekonomisi güçlü vı yasal hayatı istikrarlı ise, Türk: Ortak Pazar ile ilişkilerinde y bir aşama olan «geçiş dönemunt rebilecek. aksi halde, bu girme birkaç yıl ertelenebilecektir. Bu soruna ışık tutmak amacı; 9 aralık'ta Brüksel'de «Türkiy» AEF Ortaklık Konseyi» toplan yapıîacaktır. Toplantıda. geçiş ı nemi ile ilgili katma protokolün 7.ırlanmasını öngören müzakerel baslanması kararı alınacaktır. Türk ekonomisinin ve siyasal yatının durumunu değerlendireı olan bu müzakerelerin 1 ara 1969'a kadar tamamlanması ve ol lu bir sonuca ulaşıldığı takdr hazırlanacak katma protokolün rüre içinde altıların Parlâmento rından geçmesi gerekmektedir. B ir Isviçre tıp dergisine göre, bir kalb değiştirme ameliya tı hastahanelere ortalama 148.820 franka (yaklaşık olarak 300 bin TL. sı) mâl olmaktadır. Derginin uzun araştırmalardan sonra ortaya koyduğu bu rakam su masrafların toplamıdır: • 15 günlük hastahane bakım ve ikarne masrafı: 1168.90 frank. 0 Vericinin kalbini yeniden ha reketlendirme masrafı: 499.10 frank. 9 Anestezi ameliyesi: 112.90 frank. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) ECVET GÜRESİN Yann Cumhuriyet'te