Katalog

SAHİFE tKİ 15 Kasım 1968 CTTMHTrRÎYET ••••••••••••••• • ••••ri NATO'ya BAGLILIK Sezai ORKUNT leri bakanları ve askerleri toplıtnır, sokakta gösteriler yapılır, filolar gelir, daha baçka sebepler doğar ve her seferinde devlet büyükleri (NATOya bağlıtaklanıu) dile getirir er. Bu öylesine alışılmış, doğal bir hal almıştır ki onsuz söylevler sanki temeiden yoksun kalır. Türldyenin NATO'ya bağlıhjfrndan kimse şüphe etmivor ki bunu mütemadiyen tekrarlıyoruz. Türkiyenin NATO'ya bağlüığından bütfln üyeler ziyadesiyle emindir. Bu sözden başka bir seyler, veva muhakkak bu söylene«.ek ise onunla beraber afırhğı bulunan şeyler de söylenmelidir. NATO'ya bağlılık teminatını Fransa verirse bılgünkü ortamda bir anlam ifade eder. Amerika. zarnan zaman bundan bahscderse ittifak için bir kuvvct şırıngası olur. Biz, (N TO'dan çıkıvoruz) dersek herkes bizimle vs sebeplerimizle ilgilenir. Ama, bilinenin sık sık tekrsn onu aranılan etkiden mahrum kjlar. Zafer bayramlan olnr, yaC umhuriyet vebaşkanlan gelir, NATO ülkebancı devlet EMEKLİ AMtRAL bugün dünyanın en güçlü klâsik kuvvetlerine sahip bulunmaktadır.» demekte ve diğer taraftan Amerikanın Avrupada izlemekte olduğu stratejik politikanın çürüklügüne dikkati çekmekte, NATO'nun takviyesi konusunda da gerekli tedbirler meyamnda kaliteyi ele alarak insan, malzeme ve kaynakların bu yönde arttırılması gerektiğini ve Kasım ayında yapılacak Bakanlar toplantısında bu yolda tnüspet bir karar alırunasını tundugunn* ifade etmektedir. Amerikan resmî makamlarının General Lemnitzer'in bu açık tenkidine ne tepki göstereceklerini bilmiyoruz. Şurası mnhakkaktır ki iç seçim ve NATO Bakanlar toplantısı arifesinde bir Başkomutamn bu tarz beyanı, konulan alevlendirmek istemiyen NATO çevrelerini hiç de memnun etmiyecektir. Fakat gerçek budur. NATO'ya hep beraber bağlıyız ama bn knrn baglıhk Generalin dedigi gibi «tkinci Dünya Savaşından bu yana en önemli ve kullanılmaya en müsait savaş gücünü ellerinde bulunduran Busların.», bizim ölçülerimize göre on beş gün içinde Gaskonya ve Manş kıyılarma inmesine mâni değildir. Çünkü, Avrupah gefekeni yapmamaktad»r. Insan Hakları Yı/ı Münasebetıy/e H&BERIEŞHE HÜRRİYETİ 1961 AHAYASASI İsmet Paşanın son manevrası tsmet Pasa'nm son manevrası üstüne çesitli yorumlar yapılıyor. Gerçekten de tsmet Pasa sol'a karşı bir tavır almıs gibidir. Beklenmiyen bir etken ortaya çıkmazsa, bu tutumun önümüzdeki aylarda ağırlaşacağı umulur. îste Pasa'nm bu haline bakan sagcılar : Pasa yola geldi.. dive sevinirken. C.H.P. solcuları da : Pasa bizi sattı.. diye kara kara düsünmektedirler. Oysa Pasa ne solculan satmıstır, ne de satcılann yoluna girmiştir. Paşa 40 yılhk paşahğını sürdürmektedir, Yarın öbürgün, hesaplar deçisince, gene Pasalığım yapacak, sağcılara bir kılçık atıp gene solculara döneeektir. Zira Pasa, bir inanç adamı deçil, bir heşap adamıdır. tsmet Pasa bir devrimci harekete, hareket basan kazandığı ölçüde. sahip çıkar: karşı devrimci hareket tepki gösterince, mevziine çekilir. Köy Enstitüleri akımının ucunu böyle bırakmıstır. llkbaharda eencligin boykot ve isçal eylemine sahip çıkması. hareketin güciü ve basarılı olduSunu anlaması yüzündendir. Bugünlerde ^ençlik hareketlerinin karsısma çıkar çörünmesi. öğrenci evlemlerinin cılız, basarısız, bölük pörcük olması yüzündenâir. S7 >layıs basarıya ulastıktan sonra Pasa devrime sabîp çıkmıştır. Acaba 2"! Mavısta askerler basarıya ulasmasa, Paşa nasıl bir tavır takmacaktı? * Unntmayalım ki, Pasa mesmivetçidir. Ortanın solu hareketi 18 inci Kurultayda gümbür gümbür kazanmasa ve Bülent Ecevit yenilsevdi. Pasa şimdi Güven Partisini kuran kadroyla ve belki de Turhan Fevzioğlu'yta birlikte yürüme ve calısacaktı. Rfıtiin havatınca Pasa'nm kuralı, eldeki malzemeyle is çörmek, mümkün olanı yürürlüje koymak, iki ayaSmı saŞlam vere basmak olmuştur. tsmet Pasa daima bir hesap makinası eibi iç ve dıs kuvvetlerin hesabını yapmıs ve bir satranç ustası gibi taslannı oynamıştır. Pasa'nm son manevTasını da bu açıdan izlemek gerekir : 1 Halk Partisi Jçinde sol hareket iktidara eeçtikten sonra iç çelisme basladı. Tabiat kanunudur bu Ortak düsman ortadan kalktı mı. iç çatısma kesimine çirilir. Ne var ki. bu kesimde orta nin solcuları hir türlü baSdasıp da saSlam bir kadro kuramadılar. Bölük bölük bölündüler. koltuk kavgasına düstüler. Kimisi fazla heyecanlı. kimisi oportünist, kimisi vetersiz, kimisi tecrübesiz, ki misi fazla fılkücü Pasa dnrumu izliyordu. Halk yıçınlarıyla bü yük irtibat kurmakta ?erçek bir lider niteliğine sahip olan Bülent Ecevit. arkadaslanvla teker teker irtibat kurmakta ustalık çöste remedi. Ortanın solunun teme' felsefesinde avdınlık ve net çizei Ifrden kacıltnası birlesmevi zorlastırıyordu. Teşkilât hızlıvdı ama. vukarı yönetim kadro«u dajınıktı. Parti vönetim kadrosundaki hafiflik. ayaklannı saflam yere basmak istiyen Paşa'yı rahatsız etti. Hareketin hızıvla hareket sahiplerinin acemiligi arasındaki orantısızlık Pasa'yı korknttu. 2 tsçi Partisi kendi iç kaveılanyla doluydu. Parçalanma e^ilimleri çösterivordu. C.H.P. artık tsçi Partîsinln nefesini ensesinde bissetmiyordu. Türkivenin sol kanadı sınırındaki bu hafifleme, sa|ını da solunu da muharebedeki asker gibi emniyete almak istiven Pasa'ya bir isaret çaktı. Nitekim tsci Partisi, konçresinden saİa kaymıs ve bölünmüs olarak çıkmıştır. 3 Gençlik hareketleri lidersiz ve bölük pörçük olarak devam edivordu. Buna rafmen üniversitedeki devrimci potansiyel Pasa'yı her zaman ürkfitmiistür. A.P. polisi. eençliçi sopava düsürmek plânlan içindevdi. Otrenciler arasına sokulan polislerle bir kalab?lıkta sabotaj tertiplenecekti. Gelen giden haberciler, tsmet Pasa'nın kafaüinı bulandmyordu. 4 Halk Partisinin eöbekçileri Pasa'nın karsısında el pençe divan duruyorlardı. Akraba ve yakınlanyla birlikte bir çevre : Pasam nereye gidiyoruz? havasını isliyorlardı. Ecevit, halk vıjınlartnca daha çok alkıslanıyordu. tstanbol'daki is çevreleri ortanın göbekçileri aracılıçıyla Paşa'ya yeniden «öz kırpıyorlardı. Çünkü askerler arasında veni kıpırdanmalar başlamıştı. 5 Ortadoguda Arap miiletleri kesin bir avrıma geçmek üzere idiler. tsrail Amerikanın elinde bir kozdu. Wasbington, uyanan Arap miIlivetçiliSine bir verde darbevi vurmak istiyordu. Ama Rusya, Türkiveyi asarak OrtadoSuya inmisti, ve arada kalmıştık tsmet Pasa Amerikanın kui'vetini sezmisti. Amerikan nüfuzu içinde bir tsmet Pasa olarak kalmak kolaydı, ama Amerikan nüfuzuna karşı bir tsmet Pasa olmak, Pasa'nın bnçünkü gücünü tarttığında rizikolu çörünflyordu. 1961 Anayasasında haberleşme hürriyeti ıDr. nayasanın 20 nci maddesinde, fikir ve kanaatlerin söz, yazı, resimden başka «herhangi bir yolla» açıklanabUmesi ve yayılabilmesi teminat altına alınmıştır. 1948 tnsan Haklan Evrensel Bevannamesi (M. 19), 1950 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesı (M. l'l) ndeki hükümlere pek benziyen bu ifade ile düşünee ve haberleşme hürriyetleri en geniş anlamıyla tanınmıştır. Bu hürriyetlerin temel sartım teşkll eden «sansür yasağı», bir ki3im haberleşme araçlan (P.T.T. araçlan ile gazete v dergi gibi mevkuteler, kitap ve broşürler'» bakımından Ayn.nm 17/2, 22/1 ve 24/1. maddelerindeki hükümlerle açıkça kabul edilmiştir. bu hürriyetin lirer uzantısmı teşk' eden hak ve hürnyetler bakımmdan belirtilmiştir. Jfcnce, basın ve haber alma hürllrıyetinin sınırlan üzerinde KI" saca duralım: Anayasa, M. 22/3 te bu hürrivetin hangi hallerde smırlanabileceği gösterilmiştir. Belirtilen sınırlar. Türkiyenin de katıldıjı 4/11'1950 tarihU Avnrpa tnsan Haklan ve Ana Hürriyetlerini Korumaya dair sözleşmenin 10 uncu maddesinde açıklanan ölçülere uygundur. Bunlar, «millî güvenliği veya genel ahlâta korumak, Tişilerin şeref, haysiyet ve haklanna tecavüzü. suç işlemeye kışkırtmayı önlemek ve yarga görevinin amacma uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak» tır. Bu amiçlar dışında basın ve haber alma hürriyeti kanunla da olsa sınırlanamaz. Özkan TIKVEŞ*' haberleşme araçlannın sansüre tâbi tutulamıyacajı açıkça belırtilmiş ol maktadır. Sinema yoluyla yapılan yaymlar bakımından, Anayassda pozitif hiç bir hüküm yer almadtğı için filim sansürünün Anayasaya uygun bulunup bulunmadığı hususu tefsire muhtaçtır. Anayasanın çesitli maddelerinde yer alan hükümler. sinema filimle riyle sıkı sıkıya ilgilidir: 20., 21/1. ve 22/3 ve 4. maddelerdeki hükümler le îilim hürriyeti teminat altına alın mıştır. Bu sebeple, Anayasa filim sansürünün kaldmlmasına engel de ğil, bilâkis bir polis tedbiri olarak Devlet teskilâtı tarafından uygulanan bir filim ve senaryo sansürü, bu hürriyeti yokedeceği icin Anayasaya aykındır. Bu konuda şu hususu tesbit edebiliriz: Anayasa. sinema filimleri yoluyla düşünceleri ifade etme hürriyetini yâni filim hürriyetini. düşünee ve haberle$me hürriyetlerinin bir parçası olarak teminat altuıa almıştır. Bu hürriyet, düşünee ve haberleşme hürriyetleri ile iç ice girmiş bir vaziyettedir. Kanun koyucu, bu konudaki Anayasa hükümlerini gözönünde bulundurarak filim hürriyetini düzenlerken. bu hürriyetin tamamen ortadan kaldırılması demek olan bir çeşit sansürü yâni Devlet san sürünü ihdas etmemek mecburiyetindedir. Esasen. normal tamanlarda. polis müeyyidelerine en az yer vermek (düşünee ve haberleşme hür riyetlerine taalluk eden konularda hiç yer vermemek). demokratik bir sistemin icap ettirdiği bir borç yâni üstün bir anayasa kuralı hükmün dedir. İ i Bize ne kadar bağlı TVT eden NATO'ya bafhyız dlyurnı da. (NATO •^^ bize ne kadar ba|hdır?) sorusunu sormuyor, araştırmıyoruz. Eski Başkan Kennedy'nin Amerikan milletine meşbur bir sözü vardır: «Kendim için ne yapabilirim demeyinlz. Memleketim için neler yapabilirim deyiniz.» der. Ferdiyetçi Amerikan halkı bakımından anlamı çok derin bir sözdür bn... Türkiye olarak biz bunu, Kennedy'nin bu sözü söylemesinden çok evvel uluslararası alanda uvgulamış ve kendimiz için ne yapabüeceümizl değil de başkalan için ne yap«.bileeeğimizi daima ortaya koymuşuzdur. tktisadî hayatımızın akışı içinde de yer yer aynı izleri görmekteyiz. Biraz da NATO'ya soralım: Sen benim için neler yapabileceksin!» diye.. Bir genel harb olnrsa. NATO Türkiyeyi otomatiknıan yanında görmek istiyecek, Türkiye ıle NATO'ya bağlı olduğundan taahhüdünü yerine getirecektir. Mahalli bir hareket vukua gelirse, Türkiye yine seferber olacaktır. Ama, NATO'nun Avrupa üyelerinden bir çoğu çok muhtemeldir ki hemen andlaşmamn beşinci maddesinin esnek ifadesi içinde mevziî neticelere intizaren NATO askerî çarkının tümü ile döndürülmesinde tereddüt göstereceklerdir. Sadece, 1959 ikili güvenlik anlaşması muayyen bir ölçüde Amerikayı Türkiyenin yanına getirebîlecektir. Mahalli olarak bir nükleer larbeye maruz kahnırsa, «benim için ne yapacaksın!» dedlğimiz NATO susacaktır. İsterse, Amerika bir şeyler yapacaak veya söyliyecek, fakat sonradan gelen tedbirler Türkiyeye pek yaraflı olmıyacaktır. Evvelce, Cumhuriyet gazetesinin hu sütunlar> çıkan bir kaç yazunızda ifade edildiği gibi, Brk Geıfttkurroavı ftoalisyon hukümrtJerhıin destekledigi (yeni stratejide NATO biıe neler vapabilir?) gayesini güden araştırmasım bugünkü iktidar NATO masasından geri alırken acaba neler düşünmüştür? Yoksa, sadece; «NATO'nun bana bir şey vermesi bahis konusu değildir. Biz NATO'ya neler vermeliyiz. Mesele budur» mu denilmiştir. NATO'nun küçük devletleri, NATO bana üvenlik getirsin diye bu örgüte girmiştir. Bn örgüt, küçükler, büyükler için ne yapabilir haline getirilmemelidir. O takdirde, Varşova paktından farklr tarafıraız kalmaz. Sorumlu, sorumsuz, sivil veva asker bütün genç kuşaklar bu konu, hu ayrıntı üzerinde durmalı. zihin yormalı. gerçekleri aramalı ve millî olmak vasfmdan fedakârhk ettnemeyi düstur bellemelidirler. ayın Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet gaıetesine verdikleri demeçte şu son derece dikkate değer tavsiyeyi yapmaktadır: c Vukua gelen uluslararası olaylan nazan itibara alarak bölgesel ve r.ıahallî hasmane hareketlerinde baş gösterebüeceğine ihtimal vermek ve bu gibi olaylara tâbi «re emrivâkilere mahkum bir duruma düşmemek için geçen 30 Ağustos konuşmasında belirttigim gibi, devlet teşkilâtım ve bütün vatandaşlanmı dünyada cereyan eden olaylan dikkatle izlemeye ve gelişebilecek ihtimalleri ve ihtilâtları ihtimamla incelemeve ve devamlı surette uyanık olmaya bir kere daha dâvet ederim» demektedirler. Sayın Cumhurbaşkanının beyanlanndaki, olaylara tâhüyet, emrivâkilere mahkumiyet, uluslararası ihtimaller ve ihtilâtlar, yukarıda NATO için kısaca belirtilen şartlann içinde tüm olarak yatmaktadır. Tekrar edelim ki Türldvenin bekası, onun NATO'ya bağUIığı ile değil, her hal ve şart içinde NATO'nun bütünü ile küçük devletlerin güvenliklerine göstereceği kat'î teminat ile mümkündür. Başkan De Gaulle Fransası, askerî olarak NATO kendisine aradığını veremediği için muhalefet göstermiş ve askerî entegrasyondan çekilmiştir. Fransada. asker vc politikacı bir araya gelerek meselenin kendi yönlerinden çözümünü yapabitnişlerdir. Diğer ülkelerde ise politikacı askeri dinlemekte, fakat tavsiyesini yapmamaktadır. Çünkü asker gerçekçi olmaya mecburdur. Gerçek ise yenilmesi güç sonınlar meydana getirir. Buna da politikacının gücü yetmediği için diplomatlara bol bol söylenecek yovarlak lât çıkar. •••• Azamisini verdik itibarla. idarecilerimiz artık NATO'ya B ubağulık sözünü imsâk ile kullanmalıdırlar. Öteki üyelerin durumu Orgeneral Lemnitzer, Washington'da önemli hir demeç vermiştir. General, «Varşova paktı üyeleri gelelim S imdi NATO'yadiğer bir noktaya, öteld üyelerin bağlıüklarına... Avrupa Müttefik Kuvvetleri Başkomutam t V ti İL Görülüyor ki, Anayasada basın Türkiye bugüne kadar gücünün azamisini NATO've haber alma hürriyetinin aynı Sinema f ilimlerine gelince : ya vermiştir. Geri almaya da niyeti yoktur. Bu Bizce, Anayasanın 20., 21/1 ve ölçülerle sınırlanabilmesi öngörülda bağlılığunn fiilî teminatıdır. Fazla söze hacet 22/2, 3. maddelerinde yer alan bti müştür. Anayasanın «haber ahna kalmanuştiT. kümlerle fikir ve kanaatlerin si hürriyetl» ne bu kadar önem veNATO toplantılarında Türkiye, diğerlerinin nema filimleri yoluyla ifade hür rerek «basın Sürriyeti ile Mr tutNATO'ya ne vereceklerini görmek ve istemek duriyeti yani kısaca tîlim hürriyeti ması sebepsiz değildir. Çünkü, •••• rumundadır. Beklenen ilk şart tehlike karşısında «••• açıkça değilse bile dolaylı olarak basm hürriyetmin fiilen gerçeklesiyasî ve askeri birliktir. Yani. Coğu Batı blokteminat altına alınmıştır. Bu se şebilmesinin bir sartı da basınm lan arasında banş içinde birlikte yaşama araştırbeple, sözü geçen hükümlerin fi haber kaynaklan olan öteki kitle • ••• ması yanında, bunun mümkün olmadığı hali alim sansürünün kaldınlmasını en haberleşme araçlanna «haber alçık ve seçik görebilmek, benimsemek, topyekfm gelleyici değil, bilâkis filim hürri ma hürriyeti» nin tanınmasına tepki gösterebilmektir. Bu hal, ölüm kalım miiyetinin gerçekten varolabilmesinin bağlıdır. Zaten. basın, radvo, tecadelesidir. Böylesine bir mficadelede yok mailk şartını teşkil eden filim san levizyon ve sinema gibi başlıca halli hasmane hareketler, yok daha başka ihtisürü yasağını ihtlva ettUderi ka kitle haberleşme araçlannın ortak •••• mali plânlarla tehlikeyi kendilerinden uzak tut •••• naatindeyiz. Böyle bir yorum, dü fonksiyonu haber vermektir. •••• mava çahşanlar NATO'ya samimiyetle bağlı de •••• şünce ve haberleşme hürriyeti an•••• •«•• RADYO (TEf,EVtZYON) Y A ğildirler. NATO, NATO ise, bn var veya yok olma layışımızın tabil bir sonucudur. YINLARININ DURUMU: Anayasamücadelesinin tek savaş termi (genel harbdir) Belirtmeliyiz kl, Anayasanın te nın gerekçesiade, radyo (televizNATO evvelâ buna inanacaktır. Doğu bloku ile minat altına aldığı filim hürriye yon> neşriyatı yapma hürriyetinln hangi şekilde olursa olsun mahdut gayeli savaş ti, diğer kamu hürriyetleri gibi sı kabul edilmediği kesin olarak adoktrinlerini benimsemek Avrupa cephesinin en nTsız değildir. Bu hürriyetin sı çıklanmıştır. Buna sebep olarak, uzak üyesi tngiltereye dahi sadece bir kaç ay rurlanabUmesinde prensip olarak radyo (televizyon) yayınlannm etkazandınr. Hepsi o kadar.. M. 11/2 deld genel ölçü caridir. kl alanuun çok geniş oluşu gösteüşünee hürriyetinin bir sonucu Düşmanın; bölme, parçalama ve küçük lokHaber filimleri ise. Anayasa M. rilmiştir. ve uzantısı olan haberleşme hür malan kolayca yutma ihtimallerini ifade eden es22/2 deki haber alma hürriyeti ıle Anayasamn 121 ind maddesinin riyetinin başlıca unsurlannı baki (Salam taktigi) ne karşı fantazik tedbirler, ;eaçıkça teminat altına alındığından ilk fıkrasında. radyo ve televizyon sın, radyo (televizyon^ ve filim hür Iişen olaylar karşısında artık terkedilmelidir. bu füimler hakkında M. 22/3 de istasyonlannın idaresinin «özerfe riyetleri teşkil etmektedir. ki sınırlama ölçüleri uygulanmalı kamu tüzel Kişiliği» halinde ka«Karşımızdakini, manevra yapamıyacağı çeBu hürriyetlerin düzenlenmesi ve dır. kilde köşeye sıkıştırmıyalım. Biraz biz yumuşanunla düzenlenmesi öngörülmüş sınırlanması konusunun, diğeT kamu + yalım. Muhasım taraf da yumuşasm. Böylece si1961 Anayasası bakımından du tür. Bu hükUmle, radyo ve tele hürriyetlerine nazaran çesitli bavcuttur Bunun üzerine tsmet Pasa hesabını yaptı : Gelecek olaylar karlShsızlanmarun da yolunu anyarak birbirimize itivjjyon idaresine gördügü hizme kımlardan özellikleri njs jjçum buplmakla beraber, mevcut şıund» «esitli umutların ve eğiIiNİedV.kavşak noktasında bnlun mat telkin edelim ve neticede banş içinde bue « '..".. J .% filUnlerin ve filim ..ün,r ^zellikleri ve. tekiik. naahiyetl 'Söyle ki: malıydı. öyle biı j^ktada mevzi alnjakydı kl, yakın hâdiselerin bef' ^'aşıyah"rnrS)= deniyönâ, bnnu milletier" t U i .' VS.V .mevzuata. ,göre,devletçe sansürüne b:üamından bağımsız bir varlık, senaryolannın Haberleşnıe hürriyetinin bir par::: trafiği 0 noktada düğümlensin ve İsmet Paşa işaret me'muru olarak rnüstakilen yapmaktadırlar. NATO üyeleri, Dogu bir idart muhtariyet tanmmıştır. devam eriilmektedir. kalsın. bloku Ue münasebetlerini olabildiği kadar tatlı :::: Diğer taraftan, Anayasanın 26 nci çası olan radyo (televizyon) ve filim örülüyor ki, Anayasada haber maddesindeki hükümlerle radyo hürriyetlerinin sınırlanabilmesinde •••• bir şekilde yürütmekte, ticaretlerini yapmakta, Şimdi o noktadadır. leşme hürriyeti en geniş an (televizyon) dan faydalanma hakta çesitli ülkelerde uygulanan esaslar, hattâ teknik yardım anlaşmaları meydana getirVe C.H.P. solculan bundan dolayı hiç bozulmasıniar. Suç ken ::: birbirlerinden çok farklıdır. Hâlen, lamiyle teminat altına alın kabul edilmiştir. mektedirler. Bunlann NATO ile ilgisi yoktur. >••• dilerindedir. Devrimci akım, tsmet Pasa'nın kabul edeceği bir ajırDevletten müsaade almadan radyo !«•• mıştır. Nitekim Temsilciler Mec!••• Radyo ve televizyonla ilgili olarak 'televizyon) teâsleri kurmak ve iş lık kazansaydı. Paşa tereddütsüz sahip çıkardı ona... Ama Paşa, lisi Anayasa Komisyonunun habütün bunlar yürümediai; hiçbir fikir ve inanç için rizikoya çirmlyecektir. zırladıgı metinde, «Herkes her Anayasada yer alan bu hükümlerle letmek anlamında bir radyo hürriye dostluklar düşmanhğa, satürlü araçlarl» haberleşme hürri siyasi alandaki eşitliğin gerçekleş ti hiç bir ülkede kabul edilmij devaşa döndüğü zaman kendisini gösterecek bir ypöne sahiptir (M. 17)» şeklinde mesi ve bu araçların «partizan ya ğjldir. örgüttür. Bütün üyelerini bir birlik halinde sabir ifade kullanılmıştır. «Her tür yım yapmalarınm önlenmek istenBasın. radyo (televizyon) ve filim vunsun, uygarlıklannı ancak bu yolda yok olmaklü araçlarla» ibaresinin radyo ve diçi açıktır. Bu gayeye uygun ola hürriyetlerinin düzenleme ııiteliğintan veya asgari tabribat ile kurtarsın ve her ş;etelevizyon gibi araçlan da kapsı rak. m. 27 ile düzeltme ve cevap deki sınırlamalan bakımından ortak 'innıııııiHiuııiHmııııunıııumiHinıımıılınnHiım yin başında da muhtemel bir harbi önliyecek siyabileceğinden bu ibare çıkarılmış hakkı bir Anayasa müessesesi ha ölçüler, sadece 1949 Almanya Fedeyasî rolü oynasın diye meydana getiriimistir. • • • • • • • • • • » • • • • •• • • •• • • • • • • • • • • •• • • • • » • • • » • • ve hüküm, görüşmeler sırasında line getiriimistir. Düzeltme ve ce ral Cumhuriyeti (Bonn) AnayasaDolayısiyle. üyelerin NATO'ya baglılıklan de«Herkes» haberleşme hürriyetine vap hakkı . teknik imkânlar göz sında gösterilmiştir. Bu Anayasanın ğil, topyekun NATO'nun müster»k dâvaya bağlıf.ahiptir» şekline :onularak kabul önünde bulundurulmak şartiyle bü 5 inci maddesinde. haberleşme hür tün kitle haberleşme araçlannm ya riyetinin temel şartı olan sansür ya lığı önemlidir. Hepimiz birimiz için olduğumuzu edilmiştir. yınlarına karşı tanıyan Anayasanın sağı hiç bir tefrik vapılmadan genel ciddiyet ve samimiyetle masaya koyduğumnz ve Bu ifade, ilk balnşta, maddenin 27 nci maddenin bir benzeri diğer olarak ilân edilmis. bu hürriyetin buna nyan geçerli askeri tedbirleri de aldıgunız ikinci fıkrası da gözönünde bulun Anayasalarda mevcut değildir. sınırlan açıklanmıştır. Bu hükümzaman sorun çözümlenir. DÖRT YILDIZLI TURİSTîK OTEL İ Z M İ U • dar blr yoruma tâbi StNEMA YAPILAN iki •i:: durularak modern anlamıyla «ha YAYINLAR:YOLUYLA filim hür lerin konulmasmda.sürendünya sava Varşova Paktı içinde vukua gelen bir siyasî Rahat. temiz. iyi yemek ve samimî bir hava içinde • tutularak, Anayasada şı arasında hüküm nasyonal • ılt ve askeri olayı parmağımıza dolayıp, «Avrupada ::: berleşme hürriyeti» tanınmadığı riyetinin tanmdığım açıkça beürten sosyallst rejün sebebiyle uğranılan tatillerinizi guzel İZMİR"de BİZDE geçirmenizi dilenz. J •:: askeri denge bozulmuştur», «Do»u bloku dünyaileri sürülebilir. Pakat, maddenin bir hüküm yer almamıştır. Ancak, telâfisi imkânsız zararlar ve acı tec!•*• Oda fiatlan: 40.00 TL. ve yukan J !••• !>•• nm en güçlü konvansiyonel kuvvetlerine sahiphazırlık çalışmalan dahi bu yobu hürriyetle ilgi kurulabilecek çe rübeler başlıca etken olmuştur. !•*• BEZEKVASTON : 39860 • tin», «Sovyetler Birliği denizlerde büyük bir tehrum şekline hak verdirmemekte şitli hüküraler (Any. m. 20, 21/1, Siyasî ve sosyal düzenin korunma •••••••••••••••••••••••••••»•»•••••••••••••t» Uke olmaya başlamıştır», «NATO, insan, malzeme dir. 22/2. 3 ve 11) sevkedilmiştir. sı ve millî RÜvenliğin sağlanması ve silâh kaütesini arttırmalıdır» ve daha bunlara Filim hürriyetinin sınırlanabilme maksadiyle olağanüstü hallerde, büCumhuriyet 13911 benzer ve maruz kalınan tebdidi anlatmaya çalısine hangi ölçülerin uygulanabilece tün haberleşme araçlarını kapsayaşan sözleri söyler ve normal NATO toplantı taği meselesme gelince: Anayasanın cak şekilde önlevici tedbirlerin alın rihüıi âcil bir duruma çare aramak gibi bir haI aberleşme, 1961 Anayasasının 22 nci maddesinin üçüncü fıkrası ması ppnellikle kabul edilmektedir. va içinde Kasım ayına alırsak bunun anlamı, 117 nci ve 26 nci maddelerinde kapsamına giren haber filimleri bir Bu tedbirlerin en başında sansür ko yana bırakılırsa, filim hürriyetinin • ••1 NATO'vu hepimize inanç verecek hale getirmek «muhabere» karşılığı ktülanıl sınırlanabilmesinde m. 11/2'deki ge nulması gelmektedir. ::: demektir. mıştır. 26 nci madde, radyo, teie nel ölçü câridir. Normal zamanlarda, haberleşme vızyon gibi kitle haberleşme araçtşte, Türkiye bunu istiyecek durumdadır. Alhürriyetinin saplanmasının ilk şartı ları ile ügili bulunduğundan diğer dığı iktisadi ve askeri yardımlar kendisini konı sansür yasağı teşkil etmektedir. haberleşme araçlanndan ayırdedinuşturmamaya değil, bilâkis konuşmaya sevkeBu yasağın. mutlak olarak uygulan lebilmesi için bu araçlara «basın der. Zira, Türkiye bu yardunlann getirdiği baması. gerek 1948 İnsan Hakları Evi^«<s«a«<«««^Ba dışı haberleşme araçlan» denilmişğımlı duruma bekası için katlanmaktadır. rensel Beyannâmesinde ve gerekse tir. Temsilciler Meclisi Anaya Ko1950 1 Avrupa însan Hakları Sözleşme Onun için de söylenecek sö'j vardır. tktidarTt'L\T misyonunun hazırladığı Tasannın s'""" "1' hükümlerie teminat altına lar, kendilerinde bu cesareti gönnezlerse, aldıkERENTÜRK 17 nci maddesinde «her türlü aa'mmıştır. ları oyları hak edemezler. Söylenecek söıler. dost ile raçlarla» ibaresi radyo (ve televizAnayasasında haberluklan bozmak, gücendirmek icin değildir. Taitle haberleşme araçlannın ideyona) hürriyet tanmdıjjı anlamını LEVENT leşme hürriyetinın lep edilecek husus, bizun NATO'ya oldnğn kaal bir dördüncü kuvvet haline verebileceğinden Temsilciler MecIŞ1KSAÇAR temel şartını teşkil dar, bu örgütün de tümü ile bizim ve bütün ügelebilmesinin en önde gelen lisindeki görüşmeler sırasında çı eden sansür yasağı bir kısun haber sartım ise. bu araclar üzerindeki hu Evlendiler yelerin'n varlığmı şartlı savunmaya. Makvavelist karılmış, böylece sözü geçen mad leşme araçlan CPTT araçlan. gazete kukî ve fiilî sınırlamalan kaldırma tutumlara sapmadan her veçhesiyle (birlik, tesaReklâmcüık: 4546/13918 de «Herkes haberleşme hürriyeti ve dergi gibi mevkuteler ile kitap yı hedef tutan tedbirler teşkil etmek nüt) anlamına bağlı olmasını istemektir. n sahiptir» şeklinde kabul edil ve broşürler) bakımından açıkça t=dir. Bu yüzden diisünce hürriyeti miştir. belirtilmiştir: 17 nci maddenin ikin ve bu hürrivetin bir uzantısı olan Kaldı M, 17 nci maddenin ilk ci fıkrasındaki «haberleşme gizlili haberleşme hürriyetinin sağlanması (Cumhuriyet: 13894) fıkrasında geçen (.haberleşme hür ği> esası, PTT'nin tekeli altında bu ve korunması. BÜC bir Droblem haliğer âcil toplantıda kimse bir şev vermiveGULSÜM BILGİ lunan haberleşme araçlan bakımın ne gelmiştir. Çünkü, bu hüıriyetin riyeti» terimi ile arf P.T.T. araç dan sansür yasağı teminatını ihtiva cek ve diplomatça yuvarlak lâflar zapta ile UAHILIVK Z lıriyle yapılan haberleşmeler kas etmektedir. 22 nci maddenin ilk fık gerçekten varolabilmesi yalnız bageçirilip tezekkür ve tavsiyelerde bulunmak icin MCSTAFA CAĞ1RMAN suıı deçil. Radyo ve Televizyon, top dedilmiş olsa dahi, Anayasanın 20 rasında ise. sansür yasağı. gazete ve lum üzerindeki etki eücü hiç bir Daimî Konseye havale edilecekse. bizim de «N\MCTKIIASSISI : Nisanlandılar TO"ya bağlıyız» nakaratmdan evvel külâhımızı onci maddesinde 'cullanılan «Her dergi gibi mevkuteler hakkında «Ba aracla kıyaslanamıyacak kadar de14 Kasım 196? Dr. Kâmran Senel \ nümüze koyup kendimize bir çeki düzpn vermekes,... düşünee ve kanaatlerini, sm hürdür: sansür edilemez» hük rin olan sinemayı ve diğer kitle ha• • miz gerekecektir. söz, yazı, resim ile veya başka mü ile açıklanmışhr. 24 üncü madcîe berleşme araçlarını fo"V«iyonlarını Takslm Sıraselvller Cad ; yollarla... açıklıyabilir ve yayabi nin birinci fıkrasmda avnı ya?=ık, tam olarok vapabilecek hale getirSavm CcmhuTbaşkammn yukarıda bir paIÎ1/B Tel: 44 55 14 Het eütı ; lir» formülü, bu .»ürriyetin pren kitap ve brosürler bakımından ka meye bağlıdır. ragrafım kaydettigitniz demeçierindeki ikaz ve (1518 Alman Ha?tane?1 vanı) S (Cumhuriyet: 13*93) sip olarak tanmmış bulunduğunun bul edilmiştir. Bovlce. bir kısım tavsiyelerinin gerçek anlamı da budur. • S O N kesin bir delilidir. Anayasamızda lirifl yapılmıyan haberleşme hürriyetinin sımrlan, :: Filim sansürü iüi :::: Sonuo D 6 ! OTEL KISMET | Neden? H Yasağın kapsamı K SO NU Ç I DENİZ KUVVETIMİ ROMUTANLIGI Seyir ve Hidrografi Dairesi Baskanhginâan bîldirilmiştir. DENİZCİLERE VE HAVACILARA 1 » SAYILI BİLDÎRÎ 25 ilâ 29 Kasım 1968 tarihlerinde 09.00 ile 17.00 saatleri arasında aşağıdaki noktalan birleştiren saha içinde seyretme, demir. letne, avlanma ve bu sahanın 6000 metreye kadar olan yüksekligi ean ve mal emniyeti bakımından tehlikelidir. KARADENtZ ŞtLE 1 inci nokta: E. 5832 No. lu Şile fenerinden 272 derece ve 3.8 mil mesafede enlemi 41 derece 11 dakika Kuzey, Boylamı 29 derece 32 dakika Doğu. 2 nci nokta: Enlemi 41 derece 19 dakika Kuzey Boylamı 29 derece 32 dakika Doğu 3 üncü nokta: Enlemi 41 derece 19 dakika Kuzey Boylamı 29 derece 45 dakika Doğu 4 üncü nokta: Enlemi 41 derece 09 dakika Kuzey Boylamı 29 derece 45 dakika Doğu. DENtZCÎLERE VE HAVACILARA ÖNEMLE DUYT7RULUR. (Basm: 27605 '138861 Konkordalo Komiserliğinden Duyuru Eminönü Hacıkadm Hızırbey Camii sokak No: 10 da İcrayi ticaret eden Bekir Eliaçık ve Süleyman Çubukçu Kollektif Şirketinin Konkordato isteği Istanbul Üçüncü Icra Mercii Hâkimliğince 25.10.1968 gün ve 968/766 sayıh kararla kabul edilip keyfiyet Haber Gazetesinin 26 ekim 968 günlü nüshasiyle ilân edilmiştir. Mahkemece Konkordato Komiseri oîarak Sultan Hamam Balcı Han 305 de Avukat BSki Tekin tâyin edildiğinden: Adı geçen şirketten alacakları bulunan hakiki ve hükmi şahısların alacaklarını dayandıkları vesikalariyle birlikte yirmi gün içinde saat 1213 arasında komisere kayıt ettirmeleri, konkordato müzakeresinin 6. aralık. 1968 cuma günü 1618 arasında yapılacağı. vesikaların takaddüm eden on gün içinde tetkik edilebileceği mürakere toplantısmm Komiserin yazıhanesinde yapılacağı, müzakereye katılmamış alacaklılann alman karara on gün içinde katümak istediklerini kayıt ettirmeleri gerektiği, alacaklılara duyrulur. Siit Endiistrisi Kurumu İzntir Pastörize Süt ve Mamulleri Sanavii Müessese Müdürlüfüntîen: 1 Müessesemizin mEmullerinin tzmir Manisa ve Aydın illerinde satışını yapacak bölge bayilikleri kapah zarfla teklif alma usulü ile verilecektir 2 İzmir ili 12 böi^evp »vnlmıs olur» her bölgc bir bayiye verilecektir Böleelerin yerleri ve hudutlan Müessese Müc'ürlfıSünden öğreriiebilir 3 İşbu bavilife mOtpallik mukavele tasansı bedelsiz olarak Müessese MüdOrlüğünden temin edilebilir. 4 Teklifler en gec 23.11.1968 gönü saat 17 00 ye kadar Müessese MudurlöfeCnP verilmiş olacaktır. 5 Müessese ihal°vi kısmen veya tamamen yapıp yapmamakta. rlilediSi talibe vermektp ^erbesttir Akdeniz Gübre Sanayii A. Ş. Mersin'deki Gübre Fabrikaları faaliyete gectigi zaman oraya nakledilmek üzere aşağıda kayıtlı e'emanlan angaje etmek arzusundadır: Umum Miidür Maavini (İdarî işler) IJmunı iMüdür Mnavini ^Teknik Işler) Muhasebe Müdürü Personel Müdürü Nakliyat İşleri IMüdürü (Basın: 7820/13874) İlgüilerin. İngilizceyi iyi bilmek şartını nazarı dikkate alarak, tahsil, tecrübe ve karakterlerini belirten referanslan ile Selânik Caddesi 30^3 Ankara (Telefon: 12 94 08ı adresine 30 Kasım tarihine kadar yazılı müracaatlan rica olıınur. Cumhurivet 13891 (Basın: 2 3 3 1 8 3 • • • • • • • > # •#•• f • • • • • ^ • • • » 6 6 / 3 8 ) • • • • • • ••• ^ • • • •» • • •