Katalog

SAHİFE İKİ 8 Ocak 1968 CUMHTJRİYET NATO SORUNLARI Sezai ORKUNT ıbns meselesi lle NATO arasında kurulmıya calışılan ilişkileri, arahk ayı ortasında yapılan NATO Bakanlar toplantısında, basına intlkal ettiği kadarıyla, alınan kararlan ve NATO'nun 20. yıluıı tamamladıktan sonra Ttirkiyenin bu andlaşma içindekl yerinl elestiren birçok yazılar, siyasî beyanat, son bir kaç aydanberi gazete siitunlannı işgal etmektedir. Bu eleştirroe ve beyanlar» dan üç esas fikir tebellür etmektedir. Bunlar: O NATO'dan ayrılış müracaatının, •ürenin dolmasından bir yıl evvcl mi, yoksa flllen sürenin tamamlanmasından bir yıl sonra mi olacağı konusu: £) NATO'nun devamlılıgı mMelesi; f ) Türkiyenin NATO'dan çıkıp cıkmaması fötüşüdür. mnııı K EMEKLt AMTRAL maraen serbest bırakmasıyla mfimkün olabllir. Her halde, tek tarafh olarak NATO'nun ilgan an. lamsız bir hareket olur. Türkiyenin durumu El Türkiyeain NATO'dan çıkıp çdunaman dlğer bir kona olarak halk efkârınuza intikal etmektedir. Törkiye, NATO'ya fiilen 1952 yılı başında girmiş ve o tarihten bugüne kadar paktın meydana getirdiği emniyet ve yatırımlardan istifade etmistir. Ekonomisini geliştirmek, ticaretini arttırmak bakımından Paktın jağladığı yakınlık bağlanndan faydalanmıştır. Askerî sahada, infrastrüktür yatırımlac yönünden NATO içinde uzun yıllar dördüncü devlet olarak istifade etmiş, müstakilen yapmakta büyük paralar ve raman sarfını intaç ettirecek projelerl tahakkuk ettirmiştir. Genel bir harp ihtlmali içinde yalnız değildir. Türkiyenin kayıplan varsa bu kendi tutumundan ileri gelir. Bunları şu şekilde özetliyebiliriz: Kıbns meselesi başladığındanberi NATO'nun milll politikamıza karşı çLktıjına dair bazı görüsler basında yer almıstır. Eğer bu görüşlerin arka> nnda özel mânâda bir siyasi anlayış mevcut değilse bir yanlış anlayış olduğu kabul edilebilir. NATO'nun, iki iiyesinin arasında silâhlj olabilecek bir ihtilâfa giden ve bilhasu kendi »orumluluk sahası içinde vukua gelen bir mesele ile Hgllenmesi tabiidir. ¥alnız bilinmesi icabeden husus sudur kl. Amerika djşındaki NATO üyelerinin ve onların adına genel sekretcrin siyasî mahiyette herhangi bir baskılan bahis konusu olamaz. NATO, henüz milletlerüstü bir teşkilât değildir. Bay Brosio'nun son olarak Türkiyeye gelişi de paktın iki üyesine tavsiye hududunu aşmıyan telkinlerde bulunmaktan başka bir anlam taşımaz. NATO' nun; üyelerinden herhangi birine, herhangi milll bir meseleyi dikte etmeye selâhiyeti yoktur. Bugüne kadar misali de olmamıştır. Sadece, ABD'leri resen ve NATO içinde yüklendiği lider devlet rolü itibanyla bölgesel bir müdahale yollannı anjabilir ve diğerlerinl kendinl yalnız kümamak için müsterek çalışmaya dâvet edebilir. Bu gibl münferit hareketlerinde NATO'ya bir sorum yüklememesi gereklr. Bu farklar, birbirine kanstınlmamalıdır. Bölgesel ihtilâflarda, Ttirkiye inandığı bir milli davâyı yürütmekte muhtardır. Biitün harekctlerinin sorumu kendisine aittir. Bilhassa Kıbns meselesinde kimsenin vesaya ve nasihahna muhtaç değildir. Tabli oluyorsa, bunun nedenlerini ne NATO'da ve ne de müdahil devletlerin tutumlannda aramamalıdır. Diğer bir nokta, Türkiyede uzun seneler NATO'dan bir yardım örgütü olarak İstifade etmek fikrinln bazı çevrelere hâkim olusudur. NATO bir yardım örgütü değildir. Tüm askeri kuvvetlerin (Deniz Kuvvetl hariç) NATO'ya tahsisi, böylesine yanhj bir yardım anlayışının neticesinde olmustur. Amerikan yardım Iarma karşı aştn tâvizlere gidiş ve ısrarla bunun devam ettirilmesi bu basit anlayısın bir neticesidir. Izmlrde bir NATO karargâhının kurularak Türk kuvvetlerinln de hiçbir bölgede oimadığı şekilde daba madun bir koınutan emrine verilmesinde kısmen bu fikirlcr hâkim olmustur. NATO stratejisinde. bölgesel risklere karfl dırenememenin sorumu ve kabahati varsa sadece bisimdir. Bu itibarla, NATO'ya girisimizden İtibaren meydana ge^a meselelerde^NATO'nun sorumuna aramaya lüzum yoktur. Keyli hatalanmızdan dolayı da NATO'dan çıkmak gibi bir davranıı da lojiğe aykırıdır. Inancımız sudur ki, 19501960 yıllan krasında islenen bu hatalar artüc Türk hükümetleri tarafmdan tasfiye edilebilmeli ve halk efkân da yanlış istikametlerde düsünnıekten kurtarılmalıdır. • Türkiye NATO'da kalmalıdır. Fakat, her türlü tesirden uzak olarak daha aktif olmalı. hak* larının savunulmasında başkalannın etkisi dışında inançlı ve kararlı bulunmalıdır. Mesele NATO' dan çıkmak değil, içinde nasıl ohırulacağını bilmektir. • Milli geliri, Varşova ve NATO Paktı üyelerl ve dışmdaki biitün Avrupa memleketlerinin gerisinde bulunan Türkiye. buna ilâveten Jeopolitiğinin özelliğini de bir kenara iterek NATO'dan çıkarma zannedildiği gibi daha müstakll bir politik» tâkip edemez. NATO içinde Türkiyeye kâfl geiecek serbest politika sahası mevcuttur. Yapılanuyorsa. hesabı politikacıdan sorulmalıdır. 9 Doğu Batı blokları arasında ciddî bir silâhsızlanma ve dolayısıyla ademi tecavüz anlasmasına adım atılıncaya kadar NATO'nun devamIılığına çalışılmalıdir. • Sovyetler Birliği ile dostluk (akviye edilmeli. ticari münasebetler geiiştirilmelidir. Sovyetler Birliği ile dost olmak başka, içeride komünlzm ile mücadele başka şeydir. Bunlann anlamı lyi anlaşılmalı ve birbirinden ayrılmalıdır. Zira, bllimsiz davranıs ve beyanlar sadece komünizmin yatınmı olur. (§ NATO bir yardım örgütü olarak göriilmemeli ve ikili anlaşmalarla alınan yardımların sikleti st'tında dostlanmızm mahrekine lüzumsuz bir şek l e düşmemelidir. Türkiyenin, silâh altında hudut boylarında bulundurduğu kuvvetlerle ve bu büyük kuvvetlerin ekonomisine olan ters etkileriyle aldığı yardımlan mânen ve maddeten fazlasıyla ödemiş olduğu, bundan fazla bir fedakârlığa ne mecbur ne de mahkum oimadığı hakikati asla unutulmamalıdır. üıııııliirııı ekonoınik ılıııııııııı' ı Memduh AYTUR, • >•• • ••• • ••• I KIBRIS TÜRKÜNÜN İKTİSADİ KALKINMA HAKKI Ucuz asker, kurbanlık koyun.. NATO üstüne tartısmalar önümüzdeki günlerde yofunla««eaktır. Bu gelişmeyi görerek şimdiye kadar yazdıkUrımınn bir faetini sunuvoruz bugün... NATO Türkiye için nedir? 1 NATO Türkiyenin bağımsızlığını kurtarmamıstır, tersine Türkiyeyi bağımlı kılmıştır : Sovyetler ile Türkiyenin arasında bunalıra 1945 yılında idi. Türkiye aynı yıl yapayalnız iken Kuzey komsusuna «H«yır» demistir. Rusya, Boğazlar üstündeki düzenin değişmesini isterken tngilterenin ve Amerikanın onayını almıştır. Tiirkiyenin NATO'ya girmesi 1952 yılındadır. 1945'te Rusya'ya «Hayır» diven Türkiye daba bsğunsu; ve 1967'de topraklanndaki yabancı üsleri ve ikili anlaımalanyla Kıbrıı dâvasında Johnson mektuplarının yolunn gözliyen Türkiye daha bagımhdır. 2 Türk Ordusunun NATO'daki durumu, Atatürkçülüğün geleneklerine. Cumhuriyetin Anayasasma aykırıdıv : a) Türk Ordnsunu bir yabancı generalin kumandasına bağlamak Atatürkçülük geleneğine aykırıdır. Türk Ordusu tümüyle NATO'da bir Amerikan teneralinin emrü kumandası altındadır. b) Ordunun bir yabancı ıreneral elinde bulunması 27 Mayıs 1961 Anayasası Baskumandanlık maddesine açıkca aykırıdır. c) NATO resmî organlarının çesitli zamanlarda ifade ettikleri (fibi, NATO, komünizm tehlikesine karsı kurulmuştnr. Rejimlere karsı antlasmalar içinde teminat aramak, bazı devletlerin resmî rejimlerine düsmanlık, ve bu yolda ordu bcslemek Türk Millî Knrlulus Savaiinda vo&unlasan devlet îelrnegimize avkındır. d) Türk Ordusunun tümüyle NATO'da hulnnması ve bir yabancı reneralin kumandasında bulunması Atatürk'ün millî ordu (relenegine aykmdır. Bu konuda Gari'den miras aldıjımız yazılı emir ve belreler vardır. 3 NATO'nun işleme düzeni Türk rrvHi çıkarlarına aykırıdır. Tarihî tecrübeyle (törülmüştür ki. N'ATO'nnn islemesi Amerika Cnmhnrbaskanının iki dudagı arasınHadır. Yahineı bir devlet baskanınm keyfine »öre isliyeceU bir «avnnmî» naktında teminat aranak kadar anlamuz sev yoktur. 1 Ml K'hrn huh<anmda NATO dü< v cenlnin ysnımızda degil kar«ımızd» oldn^'inıı sörmüsüzdür. 4 NATO savaş »tratejisi. Türk rtıHletini «ucuz asker» ve «kurbanlık koyun» yerine koyacak biçımde düzenlenmiştir. • ) Bir atom catısmasında Amerika, «Kad'emeli harb strateji»ini» kabnl etmiştir. Kademeli harb stratejisine eöre nükleer »avaşta büyük devletler dofrudan dotnıya blrbirlerine yBnelmek yerine, yakın devletler alanında savasarak harıs yollannı deneyeceklerdir. Nükleer »avasın büyiik tahrin cüciindrn ilk saatlerde kornnmak için yakın hedefleri sava«ın birinci kademesine sürmek stratejisinde Törkiye «ilk yakın hrdef» olarak topnn afzındadır. Atom silâh ve vasıtalarından Anadolu arınmadıkca 3Î milyon Türkfl ilk saatlerde feda etmek üzerinr bir rılgınî'k dflıevinde vasıyoruz flemektir. NATO flvesi bir Norvpo'te »tomiU Pnlrr voktnr. b) Atom *s»v»«n dınnda konvanrivonel hir harbte de Türk nrfiiet! >ıru^ a«uPr o'»n»V kurbanlık Voyun Jtihi cenheve sürfilmektrâir. rOnkü TjirİT r»^n«n. hasta Anıerik» ribi diinvanın en zen»HT>ft»fc»iı^»5f.^»«ırî vsrdımı kımtlı tntmaları vi'zandeıı NATO savas standp«liının altında kalmıstır. Ti'rk as^""""! NATO standartlanna viikseltmek icin 37 milvar lira eereklidir. Tunanistan ordusn NATO standartlanna Türkiveden daha v'» bi<imde donatılmtştır. Savaşlann hasit kaidesine «öre. bir ordn. uyguUyacaicı strsteünin ackprî standartlanna nyıtun hazırlanmamıssa insan k»ybı büvür. NATO. Tiirk askerini vabancılann çıkarın» narcamak flıerine ri'varn ptmektedir. c) Tiirkivp Yarsni^tanla on yıldan beri çatışmaktadır. Kıbns Ada»ınd»ki 120.00» Türkün havatını kom*acak mSrtahaleyi görev saa« eelriiH n m ı n perreklestiremediv. »»M. NATO ve basındaki Başksn yüzündendir. NATO strate:;^i 'V Vun?n savaşının ve Kıbns cıkarmasının birhirine avkn;':?> Himizi kolumuzu baglamıstır. 5 Dünyada çelişen harb stratejisi ve tecrübelerine göre NATO. modisı eecmis bir savunma anlaşmasıdır. Küçük devletler büyük devletiere karsı ya bir badka büyük devletin «tinheli teminatma sıginacaklar, ya da kendi milll gücierine ve Iradelerine eüvenerek bir strsteji nygralavacaklardır. Biz. "nsyava karsı Amerikanın süvenilmeı »özünde teminat arayarak bir vabancı strateilvi kabni etmişizdir. Viernam'da ise «örüyonıı ki. Amerika eibi bir dev'i göpsleyeeek milli bir savunma strateiisi Tfirütülüvor vp basanya ulasıyor. tlk milli knrtulns savasını \'rmi« bir Türk milletinin yabancı kumandanlar. yabancı nrmanlar. vabaneı savnnma stratejilfrinde teminatım araması bfiyük bir tarihi çeligmedlr. Ve Iste durum böyle iken : NATO'dan aynlamayız. NATO'dan avrılırsak yasıyamayız, NATO'dan aynlmak isteyenler komünistlerdir... diye bağıranlar J^tyinJLeri Amerikan sabunuyla iyice çitilenmis olsnlardır. Bu yarifıklara baktıkça «bevin» denilen organın PX'lerden saiın alınan Ame^kanlaşabilecejtine inanoeatimiB «cliyer. ' : Çıkma ihbarı D NATO'dan çıkma Jhbannm ne raman yspılacağı konusnnda iki kansat mevcutiur. Bunlardan biri müracaatjn 1968 Nisanından itibaren yapıbııatı ve 1969 da çıkılması; diğeri, 20. yılın fiilen tamamlanmasuıdan sonra yapılacak ihbarla 21. yılda teskilâttan aynlınması keyfiyetldir. Her iki kanaat da ayn tefsirlerin blrer netlcesidlr. Bu gibi iki ayn tefsirin doğuşuna sebep, Andlaf manın aynı dcrecede mutebcr olan Fransızca ve îngilizce metinlerindeki ifadelerden dotmaktadır. tngilizce metin sarih, Fransızca roetin ise münakaşayı mucip olabilecek anlamdadır. Türkçe metinde de sarahat mevcuttur. Türkçe metin olarak, andlajmanın 13. maddesl, «Andlaşma, yirmi yıl mer'iyette kaldıkUa «onra, taraflardan her biri, Amerika Birleşik Devletleri hükümetine feahi ihbar ettiği tarihten bir gene sonra kendisine taalluku itibarı ile andlasmaya nihayet verebilecektir. ABD'leri hükümeü her fesihnamenin durumunu diğer akidlere bildirecektir.> seklindedir. Andlaşma, 4. Nisan. 1949 tarihinde imzaJanıp flye devletlerin parlâmentolanndan geçerek tasdik edildikten sonra 24. Ağustos. 1949 tarihinden itibaren fülen yürürlüğe (rirdlğlne göre. 20. yıltn bitii tarihl 4. Nisan. 1969 olmayıp 24. Ağustos. 1969 dnr. Şimdi, 13. madde Ue bu tarihi esas alarak dunnnu gözden geçlrelim. Evvelâ, fesih lhbannm Ağustos 1968 mi yoksa 1969 mu olaeağı iirerlnde duralım. Bu konu, NATO içinde de mttnakasa edilmis, üye devletlerin fikirleri alınmıs ve NATO Genel Sekreteri Bay Manlio Brosio tarafından aşağı yukarı kat'iyete yakuı bir şekilde fesih ihbarı müraeaatının 24. Ağustos. 1969 tarihinden soara yapılabileceği de açıklanmıştır. Türkiyenin görüşii, Türkçe ve İngilirce metinlerde^i sarahat muvacehesinde, 20. yılın son bulacagı 24. Ağustos. 1969'dan itibaren fesih ihbarmın yapılacagı merkeıindedir. Andlaşmamn yukarıda ifade edillr 13. maddesi, Îngilizce metin müzakerelere esas teşkil ebnlştir. Bu itibarla da tngilizce raetindeki anlam ltibanyla yirminci yılm fiilen idrak edilmesi gerekmektedir. Netice olarak, basınımıza muhtelif zamanlarda intikal eden fikir ve beyanlarda olduğu üzere Nisan 1968 tarihi herhangi bir şekilde fesih ihbar konusunun konuşiılacağı bir bajlangıç tarihi degüdlr ve bu konu, ancak Ağustos 1969'dan itibaren ele alınabilecektir. t »türk demistir kl, «Siyasî ve «akeri maıaiferiyetler ne kadar büyflk olnrsa olsun, iktisadî muzafferiyetlerle tetvic edilemezlerse husule gelen zaferler payidar olamaı» Osmanh tarihi bu gerçeğin misalleri ile doludur. Kıhç'la gittiğimiz yerlerin cofundan dönmüşüzdür. Ama, ellerinden kılıçlanm altfıklarımız, iktisadt zaferler sayesinde şimdi o yerlerin »ahibi olmuşlardır. Anadolu ve Tnky» Türklüğünün kaderi ile Kıbnt Türklüğünün kaderi. hugün aynı gerçeğin etki alanı içine girmistir. Türkiye iktisad! zaferler kazanabildigi, yani kalkınmanm batıh komşularının hjzlanmn üstüne çıkarabildiği takdirde bu topraklar üstünde şerefle payidar olacaktır. Kıbns Türklüğü de geliştirilebildigl ölçüde yasayacak ve Ad'a'nın Türkiye için bir tehdid üssü olmasını önleyecektir. Bu yapılamadığı takdirde bugün elde ettiğimiz başanyı 1960 rejiminin ihyasına da vardırsak, hattâ Adada bir konfederasyon kurulmasını da sağlasak, Türkiyemizt bekleyen tehlikeler kalkmış olmıyacaktır. Kıbns Rumluğu ilerleroekte devam eder, Türk sektörü buna ayak uyduramazsa 1015 yıl sonra bu Ada bir milyondan fazla nüfusu, zengin halkı. ve elbette tahip olaeağı kara hava ve deniz gücii ile hıtınnı «ayrfırır bir devlet olacak: Türkiye'yi en has«aı yerinden tehdid edebilen A laşık olarak yüzde 12 yükselmistir. Aslında yükselişin bu rakkamın da üstünde olduğunu gösteren sebebler vardır. Meselâ, bu yüzrfeler Ada'nın tüm kaynaklarını içine alan verilerine dayanılarak hesaplanmaktadır. Bu veriler içinde Türk sektörünün geliri de vardır. îleride değineceğimiz üzere çok yoksullasmıı olan Türk nüfusu ortalamayı düsürmektedir. Maliye Bakanı Solomides'in verdiji bilgiye göre özel tüketim savaşın sürüp gitmesine, Arap tsrail çatısmasma rağmen 1966 da 100.000 i geçmiştir. Turizm gelirinin 3.6 milyon sterlini bulduğu, yeni bir Hilton dahil 126 otel açıldığı, Girne'de turistik yat liman! yapıldığı hildirilmektedir Kıbns Rum yönetimi altyapı tesisleri için heryıl 15 milyon sterlin harcamaktadır. Böylece I. Plân döneminde 224 mil yeni yol yapılmış, 1850 mil yol esash tamir görmüş ve genisletilmis, 520 mil'lik yol da asfaltlanmıştır. TABLO : n GOSTERGELER 1960 1963 196» 11.8 Sanayi geliri 14.4 16.8 8.1 6.3 9.6 Maden geliri 27.8 502 Elektrik Üretimi (SanMad> 23.4 63426 106166 97743 Turist 5817 12402 Kamyon 12738 Yol, köprü, liman yatınmı 565 1642800 1449100 harcamaları 1966 da yüzde 8,4 yükselmiştir. tki aileye bir otomobil düştüğünü de ilâve etmiştir. Bakana göre I. Beşyıllık Plân dönemi sonunda susuz sadece dört köy kalrmştır. Bu devrede 221 köye de elektrik verilmiştir. Mesken yapımı (oda sayısı olarak i 1963 de 19233 iken, 1966 da 25.398'e çıkmıstır. N OT milyon sterlin » * > KW/««at kişi adet Sterlin Tarım ı ARIM SEKTÖRÜ: Kıbns'ta tanm geliri 1960 da 15,5 milyon sterlin iken 1966 da 30 milyon sterlin'e yükselmiştir. Bu 196S NOT 29,2 milyon sterlin 72.5 Endeks 191,8 > 1958=100 94690 Ton 1370 Adet 380 000 bas 82 000 bas 2400 000 Okka M T TABLO : I TARIM GOSTEBGELERİ 1963 İM 15.5 21,0 Tarun Geliri (cari p i . ) Hububat Üretimi ıoo 159.0 Sulanan Arazi m,% 101T98 70091 Gübre Kullanınu 1719 2948 Su Pompan 430 Koyun 410 Domuz 26,4 40 1280 Zeytinyai 500 bir İKİNCİ Yunanistan haline ge> lecektir. Dünyaya yayılmı» baskı gruplan ile Arap aleml için tsrail ne ise, dünyaya aynı şekilde yayıhmt Yunanlıhğın yardımı ile o Kıbnt, Türkiye için öyle olacaktır. gelismeden sadece Rum çiftçisinin yararlandığını söylemek doğru olur. Plân döneminde 23 veGOSTERGELER Bütçe Gelirler Ticari Krediler Mevduat Rumların elindeki kamyon sayısında da büyük artıs vardır; Türk sektöründekı kamyonlar kullanılamaz hale düşerken, 1960 da 5817 olan kamvon sayısı 12738 e yükselmiştir. Bakıruz: Tablo • II) ALÎYE VE BANKALAR ı Rumların finansman KÜCÜ de yükselmiş bulunmaktadır. 196466 yıllan arasında hütçe gelirleri yüzde 23 kadar artmıştır. Bu sayede hem va'ınmlarına devam etmek hem d' askeri harcamalanni 1960 ın S .i O sterlîrtİT). RfO den. 1963 de 217.000. 19M da 2.870.000 sterline (70 milyon TL kadar) çıkarmak imkânını bulmu$lardır. Bankalann ticari kredilerindeki önemli artış, Rum ticaretinin d'e hızlı bir gelisme gösterdiğini doSrulamaktadır. Ticaret kredileri hacmı 196466 arasında yüzde 32 yükselmistir. Baklardaki mevduat 1968 sonu itibarile 76.000.000 sterlini bulmustur. Içsavaşa rağmen fiat istikrannm da bozulmadıgı, istatistik serilerindeki. cari ve sabit farklannın kabili ihmal oluşundan çıkarılabilmektedir. (Bakınız: Tablo III) NOT milyon ıterlin Süresiz andlaşma E l Andlaşmamn yukarıda ifade edilen 13. maddesl, Paktın süresini tâyin eden blr madde değlldlr. Andlaşraa eüresizdir. Sasece 13. madd» Ue araa ^eden üyelare, değişen şartlara. göre tesldttrtan çe" kilme imkânı vermek saretîyle" bir elâstlkiyet sağlanmıştır. NATO. geçlrdiği onsekiz senelik devıede muvaffak olmuş milletlerarası bir tesekküldür. Birlesmis MİIletler beyannamesinin 51. maddesindekl «ilâhlı bir tecavüze karsı münferiden ve müetemian haklannı savunma ükesi. NATO andlaşmasınm meydana getirdiğl müsterek ve mtiessir bir askeri teskilâtla, yerine getirllmiştir. Teşkilât, hâlen, bir savunma paktından çok lleride siyasi ve iktisadî iliskilerle daha da kuvvetlenraiş bir örgüttür. NATO, gayesiyle ve halihazır faaliyetlerlyle yapmakta ve oynamakta olduğu rol bakımuıdan, âkid taraflara bugüne kadar larar değil bilâkis fayda getinniş, muhtelif zamanlarda askerî ihtilâflara süriiklenmek istidadını gösteren buhranlar onbes devletin tesanüdü ile önlenmi$Ur. Sovyetler Birliginin siyasî baskılan ideolojik «ınnalan 4. Nisan. 1949'dakl yerinde tutuhnuş ve Andlaşma. sızmadan istilâya kadar giden siyasî ve askeri bUtün hareketlere tnâni olmus, bölgeye bir muvazene getirmiştir. undan sonra NATO'nun geleceği, Sovyetler Birliginin tutumuna bağlı olacaktır. HaHkaten; Sovyetler Birliği, Stalinin ölümünden sonra yumuşayan, Kruçefin çekilmesinden sonra daha da gevşeyen Avrupa politikasına ciddî bir samimiyet katarak anlaşma zemini hazırlıyabilir veya bu iimidi verebilirse Batının kendileriyle daha makül şartlarda anlaşraasına bir mâni yoktur. Batı Avrupalı, harpten kat'iyetle kaçinmaktadır. Sovyetler Birliği de kaçındıklaruıı ispat ederlerse evvelâ her iki pakt arasında bir yakınlaşma ve sonra silâhsızlanmada müessir adıralann atılması ile genel barışın sağlam zeminine basıknıs olabilecektir. Bu veçheleri itibariyle NATO dağıimamalı. akslne kuvvetlendirilmesine gayret gösterilmelidlr. NATO'nun ilgası bugünkü şartlarda. Sovyetler Birliginin de Varşova Paktını kaldırması ve kontrol altında tuttuğu Doğu Avrupa devletlerini ta Yanlış teşhis Y Sonııç unanblıfin Tflrklye k»rft«ındaki politikasının dejisebileceğini umanlar, Türk ve Yunan devletlerinin temellndeki malzemeyi incelemelidirler. Bu malzemeler uzlasır tabiatta değildir. Yunanlıhk hangi yönetim ve rejitn altında bulununa bulunsun, Türk Devletinin rayıf ıamanlannı kollayacaktır. Rum Or. todoks Kilisesi, gücünü ve evrenael itibınnı muhafaza ettiği «ürece, bu veriiere dayanacak teshislerde hata payı az olacaktır. Türk kamu oyunu etkileme mevkünde bulunanlar iyi bilmelidirler ki, «Tflıbin Kıbnslı için 32 milyono tehlikeye ıtmamahyıt.» formülü, yanhı teçhisleri yansıtmaktadır. Kıbns'taki Türklük, bu yanlıslığın görülebilmesi için, vannıyoğunu tüketmis elde silâh bize dört yıldır tarihin ıvığını tutmaktadır. Türk Devletl, Kıbns'ta, Türkiye'nin geleceğini güvenlik altına almağa çaiısmaktadır. Bunda muvaffak olmaga mecburdur. Ancak, böyle bir basannın sağlam ve sürekli olabilmesi için, ister «sıkılmıs yumruk»la elde edilmiş olsun. ister Ada'ya çakılan süngü ile olsun «iktisadî z»ter»le tamamlanması zorunluğu xrardır. Bundaki şansımızı tartmak için iktisadi kojullarma eğilmemiz gerekmektedir. Amerikada yaymlanan Newswek dergisine göre, Kıbns'taki içsavaş'm en cid'di sorunu oradaki Türklerin kale içlerine, dar mahallelere sıkışmıs ve sığmmıs halde dört yıldır çektikleri çiledir. 20.000 Türk yerinden yurdundan olmustur. 35.000 kişi issiz kalrnıstır. Bu insanlar Türkiye'nin yılda 10 milyon dolar kadar tutan yardımı ile geçinmeğe çalışmaktadır. Oysa Ada'nın kaynaklan son yıllarda yüzde 6.6 gelişrne hızı sağlamaktadır. Ama Türk kesiminde yollar bile geçilmez hale gelmiştir. Stratejik madde «fiye Rumlar Türklere benzin ve çimento bile vermemektedir. Aynı gerçeği Cumhuriyet'te Kayhan Sağlamer şöyle dile getiriyor: «Ekonomik iflSsın eşiğindeki Türk cemaati maddî ve manevî taıyik» nasıl olsa tahammfll edemeyip banalacak ve direnisi ıamanla çökecektir.» Durum gerçekten böyle midir? Böyle ise, geleceğimizi tehdidden korumak için ne gibi iktisadi tedbirler ahnabilirT Şimdi hükflmetimizin ciddi ve enerjik tutumu tayesinde AtinaLefkose mihverinin Kıbns salamından son dilimi kesemediğini; sayın B»sbakanın son 6*emecinin de buna bir daha Rumlarca teşebbüs edHemlyeceğinin teminatı olduğunu kıbul edelim. Ve korunmus can ve mal emniyetinin nasıl «Kslkmma ve kalkınma yardımı yapma hak ve hfirriyetleri» haline dönüstürülebileceğini arastırahm. TABLO : III 1960 1963 21.9 22.0 10.4 182 38.7 58.9 47.1 1.3 15.3 38 2 İİIS6 27 0 24 U 75.8 • S5.4 Kalkınma Kredilerl Yabancı Askerlerden Döviz Altın. Döviz Ihtiyatları ni baraj yapılmış, kapasite 6.5 misli artırılmıstır. Rumların yararlandığı bu yatmmlar, ötcki nedenlerin etkisi ile olumlu so nuçlar vermış, meselâ, domuz sayısı aynı dönemde 28.000 cîen 82.000 e yükselmiştir. Zeytin yağı üretiminde yüzde 100 artış olmuş. traktörler 244 den 786 ya çıkmıstır. «Tablo: l»in incelenmesinden de anlaşılacağı üzere bazı göstergeler düşüş göstermiştir. Bunlar içsavasın mağdur ettiği Türk çiftçisinin yüzde 2f) cıvarında veya daha fazla pav sahibi olduklan alanların göstergeleridir. Meseli hububat üretimi, koyun mevcudu, su pompası ve gübre kullanımı atalmıstır l.S 21.9 Dtş ilişkiler B S :::: :::: :::: :::: •••• :::: •••• NEW YORK EYALETİ TİCARET DEPARTMAN1 İMALÂTÇI BULMA SERVİSİ ÖCRETSİZ OLARAK HİZMETİNİZDEDİR. Kimyasal maddelerden elektronik teçhizata •ve ev eşyasından makinelere kadar, siılere kazanç sağlıyacak kaliteli mallar için sizi, hiçbir mecburiyete sokmaksızın, aradığınız imalâtçı ile derhol temasa getirebiliriz. Ücretsiz olan bu servis, New York Eyaleti'nin 50,000 imalâtçı ve ihracatçısı arasında, ihtiyacınız olan imalât kaynaklarını bulmağa yardım eder. îmalâtçı Bulma Servisi Bedavadır. Hangi mallara ihtiyacınız olduğunu, bunları satın almak mı yoksa imalâtçıyı temsil etmek mi istediğinizi, antetli mektup kâğıdınıza yazarak, bize bildiriniz. İstediginiz mallan ve kullanma maksatlonnı ne kadar açtk yazarsanız, size o kadar faydalı olabiliriz. LOtfen banka referansınızı bildiriniz. İngilizce muhaberat, isteğinizin •süratle ele alınmasını sağlar. Adres : New York State Department of Commerce, International Division, Dept. TR 1, 230 Park Avenue, NeW York, N. Y. 10017, U.S.A. VEFAT ELEKStN SANATİ LÎMİTED ŞTÎ. Kurucularından BAY PERTEV BENJAMEN BENJENK'in vefat ettiğini derin teessürle bildirirler. Cenaze merasimi 8 Ocak 1968 bugünkü Pazartesi günü saat 12.30 da Büyük Hendek Neve Şalom Sinagogunda icra olunacağı ilân olunuT. (îlâncıhk: 4491/221) VEFAT Baj'an Nelly Benjenk, Bay ve Bayan Adnan. Benjenk ve çocuklan, Bay Münir Benjenk (Washington), eşi, babalan ve büyükbabalan ve akrabaları BAY IŞ ÎKTlSADt MÜNASEBETLER : Kıbns'ın ithalâü 1963 de 47.1 milyon sterlin iken 1966 da 55.4 milyona varmıştır. Bu rakkam önemli bir rakkamdır (Otuz milyon nüfuslu Türkiye ithalâtının 1/6 ını değil, kabaca, 1/5 ini işaret etmektedir). îhracat ise aynı dönemd*e 215 mil yon sterlinden 29.2 milyona çıkmıştır. Sadece 1 > 6 artışı yüzde 17 <6 den fazladır Bu oranın içinde ticaret hadlerinin yaptığı yüzde 18 kadar lehte etkinin de payı vardır Kıbns'ın 20 milyon sterlinlik ticaret açıgını. GSrijnmeyen Kalemler, bu arada yabancı askeri birliklerin harcamaları, kapatmaktadır. Uzun ve kısa vadeli ANAYÎ VE MADENCİLİK : ile birlikte Ada'nın üanayii ve madenci sermaye hareketleri Kıbns alındıgı liği genellikle Rumlann, Er ele fark 5.6 takdirde sterlini lehimilyon bulmenilerin ve yabancı sermaye ne maktarfır. Yabancı askeri birliknin elindedir. Rum kaynaklanna lerden Rum yönetimine kalan dögöre, sanayi gelirind'e yüzde 91.8 yıhnda 15.3 milyon maden gelirinde yüzde 24.1 pay viz, 196322.2 milyon sterline iken, yüklarj vardır. Türk sektöriinün bun 1966 da selmiştir. Kıbns'ın aldığı resml lardaki payı, sırasiyle, yüzde 6.1 iktisadî yardımlar (Dünya Banve yüzde 1.2 olarak gösterilmekkası eibi) son üç yılda 2.5 milyon tedir. Madencilik gelirir.in yüzde sterlin kadardır. Bu suretle al74.7 i yabancı sermayece yaratıltın ve döviz rezervleri 1966 sonu maktadır. 1962 sanayi sayımının sonuçlan olarak verilen bu ra itibarile 53.8 milyon sterlin gibi kamlann içsavaş sebebiyle Türk (150 milyon dolar) önemli bir ölcüvü tutmustur. ler aleyhine daha çok dönmüş olATIRIMLAR: Rum Sektörü ması muhtemeldir. Türk kesiminyapmayı ve yürütmeyi başarde, buhran koşullannı karşıladığı kalkınma plânı döneminmak için geçici ikame atelyeleri de, tüketimi esaslı bir kısmtıya doğduğu kabul edilse bile, gelir, ham madd'e ve teçhizat darhkla ugratmaksızın. askerî masrafla»ına ragmen yatınmlannı daha n, savunma zorunlulukları dolayısiyle bu atelyelerin durumu de yüksek bir düzeye çıkarmak ve sürdürmek imkânını bulmuştur ğiştiremediği kabul edilebilir. 1966 yıhnda yapılan yatınmlar 32.1 milyon sterlin tutmaktadır. Rum kesiminin sanayi geliri Bunun Türk nüfusunu ö*üsük tü1963 d e 14.4 milyon sterlin iken, ketim koşullan altında tutmak, 1966 da 16.8 milyona; madencilik geliri ise 6.3 milyondan. 9.6 mil üriinlerini ucu^a kapatmak, mayona yükselmiştir. Bu büyük ar mulleri çok pahahya satmak ve tışta dünya maden (bakır) fiat Türk kesimlerine yapılacak cart ve yatınm harcamalanndan talarının artmasının büyük payı sarruf etmek ile bagıntısını görolmustur. Yabancı sermayenin Kıbrıs'tan transfer ettiği 1966 kâ memeSe imkân yoktur. Sözü edin 4.3 mil\on sterlindir. Sanayi ve len yatınm hacmi, GSMH'nm yözde 20.4 üne tekabül etmektemadencilikte kullamlan elektrik dir. Bu Türkive'mizin son yıllar üretiminin üç yılda bir misline da vardığı seviyenin üstünde bir yakın artması. gelişmenin ölçüsü orandır. ve yoğunlugu hakkında bir fikir vermektedir. Rum kaynaklan Yatınmlann elektrik rakamında, Türk kesimi nut, yüzde 23.7yüzde 37.4 O kosi diğer yapılar, nin dahil olmadığım açıkhkla beu u lirtmektedirler. (Bakınız: Tab yüzde 9 ve ulaştırma, yüzde 29.9omakine teçhizat yatınmlan lo II). larak Rörünmektedir. Kamu yatı i rımlan tanm, turizm ve altyapı ÜRİZM VE ÜLASTTRMA : olmak üzere toplam yatınmlann Bu alanlarda Rum sektörü yüzde 14 ü kadar tutmaktadır. özellikle büvük ilerlemeler (Bakınız: Tablo IV) göstermiştir. Kıbns'ı 1960 da 60.000 turist ziyaret etmişken, içYARIN: Türklerin dunrmu D YEFAT Trabzon ejratından Belediye Reisi merhutn Hacı Ahmet Barutçu'nuD kızı, merhuro Meh rtıet Kitapçıoglu'nun eşi. Hasan Kitapçıoğlu'nun teyzezadest. Mediha Karhklı. tiadüca Kulaksız, Asiye Kitapçıoğlu'nun anneleri, Zeyyat Ahmet KaMıklı ve Selcuk Kulalcsızın anneannelerl. merhum Sabrl Karhklı ve Hüseyin Kulaksız'ın kayınvallde leri. Alfan ve Selabattln Kitapçıoğlu ve Kemal Mollaoğlu'nun yengelerl. merhum Ahmet Barutçu, Zehra AJcgül. Artl, Emin Barutcu'nun ablaları. Kadriye Özbudak, Resan, Furkan, Ecmel Barutçu. Süheylâ ve Süheyl Barutcu'nun halaları, Hazime Seyhan ve Sahika ve tmadettin Akgül'ün teyzeleri ögretmen TÜLtN DEMTRCİOĞLU (ÖZGÖRKEY) Ue Makine Yüksek MühendUl Tegmen ÖMSR DFMtRCİOĞLD Nlkâhlandılar. Orduevl *rtana Cumhuriyet 225 VEFAT Giritli Hasan Remzi Bey ve Nakiye Nüzhet Hanımın kızlan. merhum Dr. Kc*nal Gülgönen'in eşi. Dr. Ayan Gülgönen ve Ahmet Gülgönen'ir, sevgili anneleri, Brigitte Cü>t»«nen'in kayınvaldesi Sıma GüİRönen'in babnannesi. Ankara Atatürk Lisesi emekll cojhafya öüretmenlerinden Sanavi FATMA KİTAPÇIOĞLU 7 Ocak 1968 de Hakkın rahroettae kavuşmustur Cer.azesi 8 Ocak 19<58 Pazartesi ögle nama^ını rnüteakıp Şişli camlinde namazı kılınarak Feriköy aile kabristanındaki ebedi istirahatgâhına tevdi edüecektir. Mevlâ rahmet eylesln. Not: Çelenk gönderilmemes) rica olunur. Cumhuriyet 226 FATMA REŞADET GÜLGÖNEN 6.1.196? Cumartesi günü Hakkm rahnıetlne kavusmuştur. Cenazesi 8.1.1968 Pazartesi günü öğle namazını müteakıp Hacıbayram carail jerifinden kaldırılacak tır. ÇOCUKLAH1 Cumhuriyet 227 Y V E F A T Bedıa Evrentufun eşi ve Metin Evrentuğ'un babası İnşaat Müteahl'idi Nizamettin Evrentuğ 7 Ocak 1968 Pazar günü vefat etnıiçtiı. Cenazesi 8 Ocak Pazartesi gümi ö?l? nsmazını müteakip Şişli Camiinden kaldınlarak ebedî istirahatgâhma tevdi edilecektir. Cumhuriyet 22S AYDIHIARIMI2A, kımdan Hayat boyunca faydalı olacak ansıklopedıler yalnız b i r defa alınır, aüe ve kütüphanelenn en kıymetlı hazınesi olurlar. Bu ba I B R I T A N N I C A 2 0 0 senelik * muısı ıle bu boşluğu dolduracak 24 cıltlık 28.CX>0 sahıie ve 36 milyon kelıme ile dünyanın en büyük esendır. Yeni türeyen ve mukayese kabul etmeyen diğer neşriyatı' almadan evvel aydınlarımızın uygun satış fıyatlarımızı ıstemesi menfaatlerı icabıdır. Bu zarurı açıklamayı dostlarımzada iletmenizi. nca edenz. ENCYCLOPAEDIA. PERTEV BENJAMEN BENJENK'in vefat ettiğini derin teessürle bildirirler. Cenaze merasimi 8 Ocak 1968 bugünkü Pazartesi günü saat 12.30 da Büyük Hendek Neve Salom Sinagogund» icrt olunacağı ilân olunur. (ÜOncıhk: 4481/224) Celir ve tüketim NEW YORK STATE 8ENDSITS BEST Jtom tfa»mdıng caslat ol Uorth Amanca K Cumhuriyet 231 IBRIS RUM SEKTÖRÜNDE GELÎR VE TÜKETÎM: îçsavas basladıktan aonra, yani 19641968 yıllan araıında Ada'nın GSMH'sı yüıde 18 artı» kaydetmistir. Bu (elisme ıtyesinde Ruzaların tüketim teviyeleri y«Jt GÖSTERGELER Gayri Safi Milli Hasıla Yatınmlar 'Cari p.f.) GSMH/Yabnm oranı Adambasına Ge. llr (GSMH(p.f> Adambasına Tüketim ( ö z e l ) 1961 114.9 16.7 14.5 199i 125.9 TABLO : 1963 1962 122.5 130.1 22.7 18S O12 130.3 25.7 194 220.9 140i rv 19C4 120.1 16.1 13.4 1965 147.4 242 16.4 24S.1 144.5 NOT 1966 1571 milyon Sterlin 32J milyon Sterlin 20.4 yüzde 260.5 Sterlin 1563 fiıdeks 1958.100 2044 1»J AMfRlKA.. ,.£ŞHİYATI 8ÜROSU Z i». Itliklil Cid 1«» T«l. : 44 26 )l «• J$ St A»k. HnhıtDiH C>d. 61 Tcl. : I] 7] II . 1 77 07 2 . ^^^^^^^^^ •BBBBHBBİ HERtŞ: 12 212