Katalog

CUMHURİYET 30 Tcmmuz 1967 SAHİFF RADYOLAR IRK ÇATIŞMAS Detroitte durum normale dönerken, diğer birçok (DIŞ HABERLKR SEBVtSl) Amerikan şehirde DETROİT Beş gün Kongresi ve ' süren kanlı zenci ayaktedhiş lanmasının sona erer I gibi görünmesi üzerine, zenciler şehre giren paraşütçü devam ediyor rk kavgalarını kıskırtmak hadiseler Kızıl Çin'de Fransız hükumetinin, Kanada ziyareti ile Mao'nun Wuhan Hayat pahalılığı, ayaklanmâsını ilgili bir medeniyet meselesi bastırdığı ayat pahalıdır. 'Ben kendimi bildim bileaçıklamada li hayat pahalılığından şianlaşıbyor kâyet edilir, ben de edePEKİN (aj.) Pekin radyorün. Çünkü hayat düne nazaran bulunması su, Wuhan şehrindeki bazı askerl pahalıdır. Halbuki hayat pahalıliderlerin «Hatâlannı itiraf edelığı sözünün mânası bu bizim anrek Mao Tse Tnne*nn ihtflâlci ladığımız kıvamda değildir. Habekleniyor felsefesine bafb kalmaya and iç yat pahalılığı insanın meselâ bir tiklerinl» ilân etmiştir. günlük emeğine mukabil elde et1 birliklerinden 1000 kiamacıyla bir eyaletten diğe . rine geçmeyi yasaklayan ka I şilik bir kuvvet dün genun yürürlüğe girerkfn, ' ce Detroit'in bir enkaz mikrop taşıyıcı farelerle müca I yığını haline glmiş isdelevi öngören tasarının reddı, | yan bölgesinden çekilmükemmel bir delildir. Bugünkii Kongre'nin, Amerikayı, iç I miştir. Ulusal Muhafız savastan beriye karsılastığı en I Kuvvetlerinden bir bövahım buhrandan kurtaracak lük de Detroit'ten ayzihniyetten yoksun olduğnnun I delili. Çünkü kan dokümü. yağ I nlmak için emir almışma, kundaklama ve tahribi tır. Fakat diğer şehirdurdurmak için gerekli olan po I lerde, şiddet olaylannın lis tedbirleri değil, sosyal ada | devam ettiği bildirillettir. mektedir. Temsilciler Meclisi'nin meş I hur Amerikan Aleyhtan Faali | Kanlı olaylar en az 39 kişinin öyetlerle Mücadele Komisyonu lümune yol açmıştır. Gayriresmi Baskanının sözlerine kargalar haberlere göre ise ölu sayısı 41 bile makarayı koyverir, Sayın dir. Polis, nezaret altında bulumilletvekili VYILLIS'e göre, zen nan 5000 zanlıdan bir kısmını ilk cileri kıskırtan «yıkıcı unsnrlar» sorgulanndan sonra ikametgâha dir. VYILLIS. Amerika kurun I tn mahsulu bütün «yıkıcı unsur j rapten serbest bırakmaya başla lar» dan temizlendikten sonra I mıştır. Vali George Romney, basına verda kavganın devam ettiğini görmekten herhalde sasıracaktır. I dıği bir demeçte «Detroitte âsabelirtmişür. Avaklanmanın arkasında sefa | yişin sağlandığmı» Ancak, bir subay, sabaha karşı let. issizlik ve kötü mesken sart ları gibi sosval problemlerin I Uyan bölgesinde sekız el silâh a bnlnnduğunu bilmek için, ırkçı I tıldığını, fakat yaralanan olmadığını söylemıştır. ve gerici olmamak veterlidir. Başkan JOHNSON dnrnmn I «Demir yumruk» kavramıştır. Ancak, ırkçı ve ge | ricilerin hâkimiyetindeki bir Polis ve askerî birliklerin «demir Kongre elini koluna bağlamak I yumruk taktiği» Detroıt'ı biraz tadır. öyle bir kongre ki, Viet I olsun sükuna kavuşturmuş ginam savasının tırmandırılması , bi görunurken, Amerikanın dimasraflarını mirasyedi hovarda I ğer şehirlerinde, şiddet olaylığı ile karsılarken, is en fazla I larının önu hâlâ alınamamıştır. kara derililerin yararlanacağı . Knoxvılle (Tennessee) Amerı yoksulluğu yenme proırramına I kanın guneyındeki bu şehirde, gelince. birdenbire hasislesmek I genç bir zencinın beyazlarca tedir. JOHNSON'ın talep ettiği . öldurülmesi havayı elektnkletahsisleri knşa çevırmektedir. I mıştir. Resmi makamlar, şıd Zencilerin sömürü ve baskı ' det olaylarma karşı muhafız karsısında sabırları lükenmistir. birliklerinden yardım ısteme Beyazların, hak değil de lütnfyi düşünmektedırler. musçasına verdikleri ufak tefek Memphis (Tennessee) Renklı tâvizler, 20 küsnr milvon kara ırkın kalkındırılması ulusal deriliyi artık tatmin etmemekte I derneği (Naacp), şehirde ha dir. JOHNSON dünyayı yerle | vanın iyice gerginleşmesı üzebir edecek kadar güçlüdür. Farine, dün gece için plânlanan kat, Amerikan sebirlerinin babuyuk yürüyüşten vazgeçmışrut ve ölüm kokan harabeler tır. Alârm durumuna geçirilen haline gelmesini Önleycmemek4000 kişilık bir ulusal muhafız tedir. Federal askerler göndere I kuvvetı, her ıhtimale karşı bolrek ayaklanmaları mevzî ve ge | gede toplanmıştır. çicî olarak bastırabilir ama, Kongre aklını basına toplayıp I South Bend (îndıana) Her iki gerici ve ırkçı tuturaundan vaz | ırkın da bır arada yaşadığı bır geçmedikçe, daha öteye gidesemtte, iki beyaz ailenin evine yangm bombaları atılmıştır. mez. I Şehir sokaklannda kimse goKayhan SAĞLAMER \ rünmemektedır. 500 ulusal ırtu I hafız, harekete hazır bir durumda beklemektedir. Irk kavgalarının sirayet ettiği diğer şehirler şunlardır: Albany ve Peekskill (New York\ Newark ve Passaic (New Jersey), Philadelphia, Waterbury (Connecticut), Sacramento, Marin City ve San Francisco (Califomıa), Lake land (Florida), Dayton (Ohio) ve Seattle (Washington). Bu arada Phıladelphia'da, kısmi olağanüstü hal ilân edılmesi, be yaz ve zenci medenî haklar liderlerıni öfkelendirmiştir. Laderler, alınan aşın tedbirlerin gerginliği arttırdığını ileri sürerek olağanüstü haltn kaldınlmasını talep etmişlenür. Olağanüstü hal hükümlerine göre. 12 kışıden fazla kımsenin bir arada toplanması yasaktır. PARtS, (a. a.) Hukumet kaynaklarından oğrenıldığine gore, kabıne pazartesı gunu toplanacak ve Cumhurbaşkanı De Gaulle'un Kanada'yı ziyareti ile ılgıli bir açıklama yapacaktır. Bızzat De Gaulle tarafından hazırlanacağı sanılan bıldırıde, Kanada zıyaretımn sebebi ve Cumhurbaşkanının Kanada'da yaptığı konuşmaların ardında yatan siyasî goruş açıklanacaktır. Bilânço Bu ay içınde Amerikanın en az 30 şehrine yayılan ırk kavgalarında 70 ten fazla insan ölmuş. 5000 kışi yaralanmış ve 600 milyon dolarlık maddi hasar tesbit edihniştir. Şiddet olaylan, renkli ve beyaz ırkın arasını oylesıne açmıştır ki. bu kin ve nefret duygusunun gıderilmesı pek kolay olmayacaktır. Ülkenin sorumlu zenci ve be yaz liderlerı, bir ıç savaş niteliğinden zıyade sorumsuzca bir a yaklanma mahıyeti taşıyan son olayların tekrarma mânı olabilmek için alınacak tedbırlen aralarında muzakereye başlamışlardır. Diğer taraftan Florida Senatörü George Smathers, Amerıkalı zencilerı «beyaz adama karşı ayaklanmaya» kıskırtan ve «Detroit ile New York'un yeni birer Vietaam haline getinlmesini «istiyen» kara kuvvet» lideri Stokely Carmichael'ın Amerikan vatandaşlığından çıkanlması için Adalet Bakanlığına başvurduğunu açıklamıştır. Amerika'da bilâncosu en yıiksek olan Detroit zenci ayaklatımasınm samklan karakollan koridorlara kadar doldurmaktadırlar. lyi haber alan kaynaklara göre De Gaulle Kanada'ya Fransız asıllı Kanada'lıların Fransa ile bağlannı kuvvetlendirmek amacıyla gıtmiştir. Yaymlanacak hukumet bildirısınde, Kanada Fransız ılışkı lennden de soz edilecektır. B.B.C. TELEVÎZYONUNDA Diğer taraftan B.B C. Televizyonu dün gece Fransa Cumhurbaşkanı General De Gaulle'ü ka rıkaturıze eden bir skeç yayınlamıştır. Skeç, ıçeri beyazlar giymıs İki hemşirenın ginp «Generali» bır koltuğa oturtarak goturmeleri ile son bulmuştur. İki dakikadan bıraz fazla süren bu yayın, Londra'daki Fransa Buyukelçiliği tarafından derhal protesto edılmıştir. Radyonun bu açıklaması, kızıl rmıhafızlarla ayaklanan bazı ordu birlikleri arasında kanlı çarçışmalara sabne olan Wuhan'ın ye nlden Mao'ya bağlı unsurlann kon trolu altına glrdiginl göstcrmektedir. Wuhan, Çin'in en önemli sı nal ve nakliyat merkezlerinden bıridir. Pekln radyosu, mahalll komutanlığa bağlı subaylann «Mao'nnn ihtilâlci sol*unn destekleraemekle büyük bir bataya duştüklerini açıkça itiraf ettiklerini» belirtmıştır Pekine gbre, askerl liderlerin bu itirafı, Wuhan'daki «Bir avuç gericiye ağır bir darbe» olmuştur. BAS SORUMLU: LİU ŞAO Şİ «Halkın sesi» gazetesı ise, Wuhan'daki ayaklarunanın baş sorum lusunun «Çin'in Kmçefi» olduğunu yazmaktadır. «Çinin KruçefU deylml, sadece Devlet Başkanı Liu Şao Şi için kullanılmaktadır. Nerihe Ercan AKKÖ6K Ue M. Necati ONTJR Nişanlandılar Yeîllyurt 28/7 A9S7 (Cumhunyet 8984) TEŞEKVÜR Vefatı dolayısiyle beni büyuk acılara garkeden sevgıli anneciğım â Fatma Saffet Pasiner'in çok kısa suren hastalığı esnasında başından ayrılmayan vefakâr dostlarımız ZAHÎR UZ beye ve gerek telefonla gerekse sahsen evımıze kadar zahmet edıp gelen, aynı zamanda kabrıstana kadar ıcabet eden dost ve akrabalara sonsuz mınnet ve şukranlarımı arz edenm. Kızı: Süheylâ CANEL Cumhuriyet 8981 PEŞİN PARA Veya İNŞAATIN YARISI Arsa sahibine verilmek şartile (Cumhuriyet Halâskârgazi Valıkonağı • Rumeli Teşvikiye Maçka caddelennde eski bina veya arsa alınacaktır. Acele mektupla, Asireiendi Cad. Gürün Han 499 İst. Cumhuriyet 8966 AEG buzdolabı bulunan evlerde tutarındaki ikramiye plânının ilk çeküisi 10 Evlül irazar günü qene halk huzurunda yapılacaktır. Birikmiş paranızi) hesabınızda mutıafaza etmekle bu çekiliştekj kazanma şansınızı korumuş olursunuz susamak zevk oluyor! Bu da ne demek? Bu, şu demek kı, ortalığı kasıp kcvuron en sıcak, en boğjcu gunlerde dahı ınsan, bır AEG buzdolabı scvesınde, hayotın tadını saadet içınde yudumlayabılır. AEG'den çıkarılmış buğulu bir surahiden, yahut buz gıbı bir bıra şışesınden alınan zevkin derecesı, §u gunlerde busbütun yukselmış bulunuyor. Termometre ile beraberl Çunku AEG'nın bambaşka bir izolasyon sıstemı var. Dolap duvarlgrı grosmda kullanılan comyununün, gerek mık*orı, gerekse kesafeti dikkgtli hesaplarla ayarlı. Govdenın ıçını koplayon emaye de, kalınlığı ve ozellıklerı bakımından, soğuk hovanın ahenkle dağıİTiosına ımkân verecek şekılde seçılmış bulunuyor. Bunlara, kapıyı dort tarafından çepeçevre saran manyetik contayı ve 100 seneden fazla bır tecrubenm eserı olan rakıpsiz AEG motorunu da ekledmız mı, işte parcnızm munakaşasız en iyi karşılığı olan buzdolabı... Sız de AEG almız ve hayatın zevkine, sevdıklerınızle beraber yudum yudurn varınız!^ YÂPl ve KREDİ RANKASI Daima en iyi hizmet • • • • • • • • • • » • • • • » • • • • • • • • • • • • • • • « > • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » » • • » Moran: 1660/8957 AEO Y A RIN 1 ÜNUTMAYINIZ • Maaajans: 2156,8956 "Kendisi en büyük ikramiye olan buzdolabı, Piyango'sıun (Basın 19309/8975) BÜYÜK YAZ ÇEKiLiŞi yarın şansınız açık olsun • • • • • • • • • • • • • » » • • • • • • » • • • • • » • • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » • • • • • • • • • • • • • • • • • tiği maddelerle ölçülür. Toksa parasiyle değil. Çünkü bu para bir şey ifade etmez. Amerikayı hepimiz pahalı memleket sayanz. Gidip gördük de. Buna rağmen geçende elime geçen bir istatistikte luzumlu ihtiyaç maddelerinin şn yukanda anlattığım sistenüe dizümiş bir değer listesini gördüm. Buna göre Amerikada bayat bizden ucuz. Şimdi bu hakiki pahalüık keyfiyetini bir yana koyalım. Onu hesap edersek işin içinden çıkamayız. Biz, şu bize göre gördüğümnz pahalılığı mütalâa edelim. Bakıyorsunnz, dünya zerzevat ve yemiş dolu. Ama fiyatlar taş gibi.. gidiyorsunuz Dazarlara.. ma> halleye göre yan yarıya. Burada kötü bir madrabazlık işe karışıyor ve mutav assıtlar hesapsız kâr ediyorlar. Fakir fukara dediğüniz bir takıın adamlar her türlü vergi ve kontrol dışında gezer satıcı olarak hem dükkândan pahalı hem de daha kötü satarak halki tırtıklarlar. Türkiyede yalnız istihsali değil, istihlâki de tanzim lâamdır. Türkiyede iyi mal bulmak da zordur. Hâlâ Türkiyede tanesi on liraya satılan karpuzlann içinde bir tane tatlı bulmak için dört tane hışır atmak lânmdır. Çünkü müstahsil erken mal satmak için, satıcı okkada ağır bassm diye karpuzu olmadan keser. Kaça alınır, kaça satüır belli değildir. Sergici yahut manav sizden bir fiyat ister. Inmez de. Hepsi ağız birliği yapmıstır. Bütün yemişler Türkiyede ham kesilir. Nakliyeve ve dükkânda beklemeye dayansın diye. Müşteri olmadığı için dejjil. Tüksek fiyatla ağır satılır da onu beklesin diye. Derken tam yemişin olduğu zaman bir bollasır. O zaman da yerınde o kadar düşük fiyat verirler ki müstahsil toplanma masrafını karşılıyamıvj cağından korkar ve ağacmda çürütür; ama biz gene yemişi hem ham bem pahah yeriz. Bu da bizde yemişçiliğin ileri gidememesine sebep olur. Sokaklarda ibadullah satılan güzel manzaralı şeftaliler ağıza alınacak şey değildir. Zoraki olmuş seylerdir. Bunlar da heder olur. Bu oldnm olası böyledir. Mutavassıtlar ve meyva satı?ının dürensiz düzeni buna sebep olmaktadır. Ne yapmak lâzım gelir?.. Çok söylenmiş ve yazılmıştır. Bulunan çarelerin tatbiki kabil değildin. Pen» bir iktisadi dözen vardır. Menfaat üzerine mnessestir. Politika kanşır. Hâl bir politika sahnesidir. Bozup yeniden kurmadan düzelmesi kabil değildir, Bunlan yazanlara fakir fnkaranm ekmeğiyle oynuyor derler. Fa kir fukaralık oniar kadar fakirle dolu olan halkın tırtıklanmasına aebep ohnamalıdır. Dâva bir takım kontrolsuz ihtiyaç maddeleri satısının hiç bır külfete, hiç bir kontrola tâbı olmadan gayn mesul khnseler tarafından satılması ve böylece keyfi bir pahalüık tesis edilebilmesindedir. Bunun en kestirme çaresi bu maddeleri kooperatifler ve Migros gibi büyük ticaret müesseselerinin satış yapmalarıdır. Bu mii esseseler yemişi, sebzeyi müstahsilden alır. mâkul kârını koyar ve satarsa en kanaatkâr seyyar satıcıdan daha ucuza verir. Biz daha Türkiyede ekmek meselesini bile halledememişizdir. Ona da politika kanşır. Ekmekte ondahk diye bakkallara verilen bir para vardır ki yerınc göre somnn basına 10 kuruşa kadar çıktığım söylemektedirler. Beş kuruş olsa. bir fınncı gayet dakik hesaplarla vapılan narhtan beş kuruş eksiğine ekmeği satıyor demektir. Bu ekmeğin ağırhğından veya kalitesinden çaunadan yapUacak bir ticaret değildir. Bir mahalle satıcısında 150 kuruşa satılan domatesi Üsküdar, Aksaray gibi verlerin açık pazarlannda 100, hattâ 75 kurusa alabflirsiniz. Aradaki fark pahalının kârıdır. Ucuz satan da kâr etmektedir. Bütün bnnlar geçim hususunda en büyük şehirlerimizin dahi bir ortaçağ pazan içinde yaşamaya mecbur olduğunu gösterir. Sosyal adalet bu mudur?. Ekonomik adalet bu mudur?. Bütün bu satışlardaki âmü perakendecinin kâr ölçüsünü kendi isteğine göre tâyin ve empoze edebümesindedir Bu kânn yiizde yüze kadar çıktığını gösteren âmiller vardır. Demek ki Türkiyedeki kâr mü. essesesi keyfîdir ve mutlaka tanrinı edilmek ister. Bn bir çetrefil meseledir. Hâlâ fabrikalarda büe tatbik edflememektedir. Bunun yanmda standardizasyon dedikleri kalite bakımırdan malları boy etme gelir ki o daha mühimdir. Hangi manavdan alırsanız alınız bir sepet veya kutu, ya sandık yemişüı üstü iyi, altı bozukhır. Çoğu manavlar el çabukluğuyla, çoğu da göz göre göre bir kaç tane çürük ve bozuk yemişi size sürer. Itiraz ederseniz: Ben bunları kime satacağım! diye sorar. Bu bir cevap değildir; ama tığrasamazsınız. Omm için pahalıhk meselesi sürer gider. Ve bn bir maliyet pahalılığı değil; sadece ticari siste"nimizin bozukluğu ve ahlâkunızın ^a oralara kadar tesir edememe.idir. Sıkı bir kontrol olmadan bir şey yapamazsınız Onu da Dartfler yaprırmazlar. Ve işin kötüsu iktidarda iken ses çıkarmadığı şeylere muhalefete çeçince ttiraz ve şıkâyet ederler. Bu, bizim hâlâ medenilesemc'ifinıizin Wr kuvvetli delilidir B, FELEK