Katalog

SAHİFE DÖRT 3 Temmuz 1967 CUMHÜRİYET Cambridge'de Rutherford (solda) atomlarm parçalandığını ispatladıktan sonra tarihin en onemli keşifle^ rinden birini japtı ve nitrojenin çekirdeğini alfa partikullerine sağda gorulen aygıtla parçaladı Atomlar sankl tenis topupdu sağlamdı, oyle de kaldı. Atomları tenıs topları ımış gıbı dusunuyordu Atomdarı daha kuçuk parça cıkların bulundugunu ve bunlarm nasıl kımıldadıklarını ya da sektıklerını keşfettı Kımı vaklt ters yana sıçnyorlardı Sonra gerçeklerı değerlendırdi Yem, fakat her zamankı gıbı sade bir tarıf japtı Bu yolda, kararsız radyoaktıf atomlardan atom çekırdegının ve atom yapısının keşfine ulaştı 1916 da tarıhın en onernlı ke şıflerınden bırmı yaptı Bır Alfa parçacığı vuruşuyla nıtrojen çe kırdeğını parçaladı Bu sayede, ar tık ınsanlar, uygun mermı bul dukları takdırde, atom çekırdeğı nın ıçıne ulaşabılecek ve onunla oynayabıleceklerdı Bu mermıler, elektrık makıne tı ona. Sankı araştırma denen «ev dunjanm en kolav, en rahat, en tabıı ışıjdı. Zaten Rutherford'un \aratıcı sanata, ozellıkle edebıvata da denn bır sempatisı vardı. Edebıyatçılann çoğundan fazla roman okumustu Kendı gucunu tanımakta ger çekçıydı, o gucu butun genıshgıjle bılıyordu. Bır gun kaiabalık bır dınlejıcı karşısında so< le seslenıyordu: «Bu parracı£ın benim çizdigim atomda verı voktur.» Dunya çapında un salmıstı Bu şohretın her dakıkasım sevıyordu. Övulmek, unvanlar dunya buyuklerıjle arkadashklar, hepsıni... Bır konuşmasmda «Trinity'de, salonda duruvordnm bir gun, dıve anla'ıvordu bır adam girdi içerıve. Ben Rutherford'nm, dedim. Ben de. dedı, New York baspıskoposo... Ne ben ona inanmıstım, ne de o benım Rutherford olabılecegımej dujgusuna kapıldı Bır çırpıda. son ay ıçınde okuduklarmın koskoca lıstesını sayıp doktu. Sonra j a n saf yarı alaycı, sordu. «Ya siz. efendimiz, siz neler oku jorsuuuz?» Baspıskopos «Korkarım, dedı be nım durumumda bir kimsenin okuma^a vakti olmaz.» • \. evet...» dedı Rutherford Desenıze bir kopek yajantısı....» Bizi rahat bırakınız» B ir kere de ben onun meydan oku>uşunu gormek fırsatını bulmuştum: 1934 te, ılk romanım «Araştırma» jı yenı yavmlamıştım. Konusu bılım dunvasıjdı. O sıra, Ruthrford'a rasladım «Neler yazıyorsan bakalım, delıkanlım?» dedı. Romanımı anlatmaja oaşladım Meğer oku musmuş. Önce ovdu, arkasmdan. «Cinsel aşklar bölüraünü beğenmedim» dedı. Bence kıtap jeterı kadar kapalıjdı. Ne ce\ ap \ereceğımı kestıremedım. O tam bır cıddîlık ve sâdelıkle : «Inşallah,» dedı, «bütün romanlannızın konusu bilim adamları olmaz.» Olmıyacağını, hıç değılse uzun bır sure olmıyacağını sojledım «Kfiçük bır dunva bu» dedı Bılım adamlarının dunjasını soylemek ıstıyordu «Uzak durannz bizden. Hepimızin, baskalannın gormesini istemedığimiz îeylerimiz vardır.» ıhtıjarlamaması ıç>n sebep sajılamazdı bu. Cambrıdge'ın o çok guzellestığı guneçlı, durgun sabahlanndan bırndı Lâboratuvara >enı gırmı«tım Bırı başını uzattı kapıdan : «Profesör ölmüş!» dedı. Pek konusan olmadı Uzulmekten çok sasırmıstık. Tabıî bır şey gıbi gelmnordu ınsana. YARIN: Yarın: (Stalin nasıl bir adamdı?) DENÎZ KUVVETLERİ R0MITANL1G1 Scyır ve Bidrografr Daıresi Baskanlığmdan bıldınlmistır. DENIZCİLERE VE HAVACILARA 64 SAYIL1 BİLDIRI 4 Uâ 7 Teırmuz 1967 tarihlennde 0P45 ile 16 00 saatlen arasmda aşağrıdakı noktaların bir'estıği saha içinde sevretme, demirleme, avlanma ve bu sahanın 5000 metreye kadar olan yukseklıği can ve mrl emniyeti bakımından tehlıkehdır. KARADENİZ RUMELİ KARABCRUN AÇTKLARI 1 ncı nokta : E. 4954 No K ı Karaburun fenerinden 323 derece ve 4 mil mesafede enlemı 41 derece 24 dakıka Kuzey, Boylamı 28 derece 38 dakika Dogu 2 ncl nokta : Enlemi 41 derece 29 derece Kuzey Boylamı 28 derece 41 dakıka Doğu 3 üncu nokta : Enlemi 41 derece 34 dakıka Kuzey Boylamı 28 derece 28 dakıka Doğu 4üncü nokta : Enlemi 41 derece 29 dakıka Kuzey Boylamı 28 derece 25 dakika Doğu DENİZCİLERE VE HAVACILARA ÖNEMLE DUYURULUR (Basın 18198) 7806 O O * t O B Birden öldii R utherford, 66 yaşında, daha guclu kuvvethyken, bırdenbıre oluverdı Yalnız birden de değıl, bır tıp kazası denebılecek cınsten bır olumle Fıtığı vardı, daha uzun yılijr yasajıp utherford, Cambrıdge'e kendi telsız çalışmalarını getırdi Fakat sonra, onu bıraktı Bılun bakımından daha ılgmç bır ala ru, radyoaktıvıleyı bulmuştu Kazara telsız konusu ustunde dur saydı, ıstemese de zengın olacastı. Ama, ona ayıracak vakti joktu artık. Çalışmaları onu dogrudan doğruva atom enenjsine go turmuştu, bu enerjı ugrunda 10 yılda mılyonlar ve mılyonlar har canmıştı O hıç bır şey kazanmadı, bır profesor maaşmdan fazlasını kazanmayı da istemedı Vasıyetnamesınde gerıye, topu topu, Nobel mukâfatıru bırakıyordu n adyoaktıf arastırmaları ıle * * hayatının çabasına dalmış bulunuyordu. Duşuncelerı sade ve lerıyle hızlandırümış radyoaktif atomlar, ya da âdı atomlardan elde edıleceklerdı Hikâyenın sonu gunumuzun teknık ve askerî tarıhine dayanır 0 kadar roman okumuştu ki... n utherford, modern parçacık* * lar fızığmı yoneten büyük makmelerı kullanmış değıldır. Garıp denecek kadar basıt araçlarla çalışıyordu. Arastırmaları, fızık tarıhınin tek başma erlşılmış son başarısı olarak kalacaktır. Bu başarıva sessız, gurultusuz ulaşılmış değüdır. öfkeler, fırtınalarîa, onlarJa bırlıkte, varatıcı enerjının coskunluğu, tomerthğı, taşkınlığı ıle varılmış üvuk adamdı Rutherford, hangı bakımdan almırsa alınsm, çok buyuk adamdı. lnce duşunceb değıldı, ama zekı, yaratıcı ve ıçtendı Muzıce gıbi bır yaşantının ta dını çıkarıyordu. Aslında, kendi kı şıhğinm tadmı. ama, kesin olarak bılıyorum, son yıllannda bile hastahk derecesinde bir guvensizliğın acısını çekıyordu O yaratıcı, o verimli yaradılısın koklerınde bır yerde, kıvranan, acı veren bır sinir vardı Bunu anlama ya gençlığmde yazdığı mektuplar \eter Bu mektuplarda oyle yerleri var kı jalnız, bır taşralı çocuk olmakla izah edilemez Dunja çapında un salmışken bile bırı azıcık ustten konuşsa nefret ederdı Bır gun, Baspıskopos Lang: «Unlu bir bilim adamının oknmaya vakti kalmaz» demışti. Rutherford hemen, bır câhıl yerıne konulduğu Ama o yaratıcı yaradılışın köklerinde. B T. Ziya Kırbakan Dert Sae wt Zflhrerl Rastahklan MDtchmtnn t5t1kllı Csd PumaKlntn No M I«lı u It n DAHİLfYK Dr. Kâmran Şenel Cambridge'de Lord Rutherford'un atom uzerınde çalıştığı \e parçalinabıleceklerini ısbat ettığı oda rakslm StraselvUer Oaa ıll/B Teı.: 44 &M« Beı gün (15 • 18) (Alman Bastananes) yanı) HAFTALIK BULMACANLN HALUEDILMIŞ ŞEKL1 5SS Dişi Bond Açıh$ program Turkuler Konusma Ovun havsları Kove haberler Sabah Melodllerı Haberler ve hava durumu Iitanbul'da Bueun Kuçuk ılânlar Bu sabah sızınle Radvo H muzık Orkestrası T Yakarcelrk ten sarkılar Anneler ıcm Taneolar Sabah turkulert Keman Soloları Muzık kutusu Tarım Dunva>=i Melahat Pars tan sarkılar Arkası varın Kısa habeı/er ÖSleve do£ru muîlk Ilhan Fevman Orkestrası Kucuk ılânlar Dort Ses Dort Saz'dan Turkuler 12 30 Ekrem Varol Sabıte G ü lerman dan sarkıtar 13 20 Hafıf muzık 13 30 Reklâm Droeramlan 14 00 Samı Go6us ten sarkılar 14 20 Necdet Kovuturk Orkestrası 14 35 Saz eseıien 14 50 Konser Saati 15 40 N InnaD't?n turkuler 15 55 Kısa hab»rler 16 00 Okul RadNOaiı 16 40 Cocuk Bahcesı 16 ">5 Cocuk korosu 17 00 Her ulkeden Bır Demet 17 13 Kısa haberler 17 20 Karma Fasıl TODIUIUSU 17 50 Reklam Droeramları 19 00 Haberler ve hava durumu 19 40 Kuctık llânlar 19 45 Parlâmentoda Geçen hafta 20 00 N Mercanh dan Turkuler 20 15 Yuksek Oeretım sorunlari 20 30 Oda mıızısı 2100 24 Saatın Olavları 21 05 Ekonomi Dunyamız 21 25 N Sıoahı'den saıkılar 21 45 Anılarla Ataturk 22 00 Reklâm Drofframları 22 45 Haberler \ e hava durumu 23 00 Buvuk Bestecıler 23 45 Hflfıf muzık 24 00 Kaoanıs ISTANBLLI IL RADYOSU 16 5j Acılıs \e Droeram 17 00 Sızın ıcın 17 30 Kuçuk Konser 18 00 Ivı aksamlar 18 00 ^enfonık muzık 19 00 T u ı k ı v e v e hos seldıruı 19 30 Aksarn konsen 2015 Beraber Secelım 21 4a Fransızca sarkılar 22 00 Gece konserl 23 00 Caz muzıaı 23 30 Sev ılen Sesler 24 00 Gece varısı ıcın 00 ",0 Dunden Bugı^nden 01 00 Pıoeram ve kapanıs 06 25 06 30 06 45 06 50 07 00 07 05 07 10 07 45 07 50 08 00 08 20 08 40 09 00 09 10 09 30 09 4o 10 00 10 15 10 25 10 40 11 00 11 05 11 W 12 10 1215 MODESTY BLAISE , BULMACA 123456789 YUKAR1DAN AŞAĞIYA: 1 «Karşındakine saldır'» karşılığı karma bir ernir. 2 Denız paşası, «hızmet» In tersl 3 Papaz, etrafı su ile çevrıli kara parçası 4 «Kaybolan şeyi ele geçırmeye bak1» mânasına ikı sözlu bır emır 5 «Kotü kalıteli durumdaki borç karşılığı bırakılmış esya ve mal» anlamına lki söz. 6 Bır edat, buyukçe çapta 7 Yeryıizunde yazın çoğalıp kı Cvvelki rflnlrO halrnacanın şın azalan, durmadan yüniyup taaUedllnüs «ekU dolaşan 8 «Altın madenıne benzer durumda» mânasına ıkı soz (ılk soz üsmanlıcadır, )klnci soz bır edat) 9 Tanrı va ıbadet etme ışı (dıvan edebıyatında), tertemız v e leke • siz. Tıffany Jones HDLDAN SACA: , 1 Ortadogndaki savasta Hukumetımız boyle kalacağmı ilân ettı. 2 Belırtı, uzennden atlanıp geçilmesi gereken tıimseklerden, 3 Dunya, secıye ve karakter (yenı terım), 4 «Hınd • Avrupa ırkından bır erkek zat» mânasına ikı soz, bır çeşıt hayvan ağzının yansı 5 Buharlı deniz vasıtasma binmek üzere yola çık!» karşılığı ikı sozlu bır emır 6 Bır sıfat takısının tersl, bır edatın kısaltılmışı, dogum uzmanının uçte ikısı. 7 Topluluklar arasında olan bolunme gruplarına eskıden boyle denılirdi. 8 «Bırbırının aynı apartman ıçi konut» anlamına ıki soz 9 Çevrılınce «mensupluğu var» karşılığı bır edat belırir, çevrüince bir çeşit sıtma ılâcı meydana çıkar. EVVELKÎ GÜNKÜ BÜLMACANIN HALLEDtLMİy SJEKLİ NASIL HALLEDILECEK Yokaridakj rakamlı bulmacada *«dece 4 tane anahtat (ipucu) ve 8 tane sonuç vardu. B05 kalan 12 karenin içine 1 den 9 a kadar aygun birer rakam koyarak ve top* lama, çarpma, çıkartma, bölme işarellerine dikkat ederek soldan sağa ve yukarıdao aşağıya bulmacada gösterilen sonuçlan balunu/ Biraz vaktinıri alır ama, boş vaktinizi boşça geçirmiş olursunuz 19 BEYAZ GUL A N K A R A 06 25 06 30 07 00 07 05 07 30 07 45 08 00 08 05 08 10 08 40 09 00 09 20 09 35 09^0 10 00 10 40 10 55 11 15 11 30 12 00 12 15 12 25 12 30 13 00 13 20 1130 14 00 14 15 14 35 14 55 15 00 15 15 15 45 15 S5 16 10 16 30 16 55 17 00 17 30 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 2010 20 20 20 40 20 55 2100 2ı 05 22 05 22 25 2S 45 23 00 23 45 24 00 Açılı; program Gunavdın Kove haberler M Guver ve Alı Rıza Koorululeıoğlu dan sarkılar Haberler ve hava duromu Sabah muzıSı Ankara da Bueun Kucuk ılanlar Her telden Turkuler eecıdı Kısı ve çevresi Sabah konsen Kısa haberler ve fcuculr ılânlar Arkası varın Okul Radvosu Mulkıve Tooerden sarkıU» Melodıden melodıv e Cocuk BahceBi Konser saatı Kma! Karasuleymanoâlu dan turkuler Kıbrıs Saatı Kucuk ılânlar Beraber ve Solo sarkılar Haberler Re*mı Gazetede Busun Cesitlı muzık Reklâm oroeramlan Cocuk Bahcesı Nevzat Guver den sarkılar Bueun ıcın secüklerımız Kısa Haberler Neclâ Ercl dan Turkuler Konser Saatı Plaklar Arasında M Gecevatmaz dan ttirkuler Emel Sa'in"dan sarkılar Ces.tlı muzık Kısa haberler Yurttan sesler Kov Odası Reklam orofframları Haberler ve hava durumu Kucuk ılânlar Avnur Gurkan'dan turkuler Bırlıkte Dusunelım Kandıl dolayısıvle Mevlld T Tooer'den sarkılar Kucuk Konser Uvkudan once 24 Saatm Olavları ve lcüc j k ılânlar Mıkrofonda tıvatro T B M M Saatı S TeBmen'den sarkılar Haberler ve hava durumu Or>era Alburnunden Gece varısına doiru Kapanıs Karnmı makamayla, koftey e doy\ırmu$, para ısteyınce bır guzel kızp so>lenmıs şımdı yatmaya gıdıyordu yukarı Jaguarla ılgıh değıldı. Hıç ama hıç değıldı Babasuıın yorgun, auşuk omuzlarına, arkalarına ba^arak terıık gıb. gıjd.ğı eskı pabuçlarma, paçalan fıl fıl saıkan pantolonuna baktı kız Bılse1 dıye, duçunuu Yuıeğı gumbur gumbur atmaya kovuldu Bıraz sonra ışığı sondurup. mutfağın kapısını kapıvor, o da merdıvenlere yonleniyordu Bulaşıklan ertesı gune bırakrmtı Baba«ı kadar olmasa bile vorgunluğu azımlanır eıbı değıldı Korku canına okumuştu Hele ıçır.de pıelenmış kuş gıbi durmadan çırpman o garıp sev se\ınçten mı nedır, o bıtmek hıımeven kpırdı' Yukarda, kaTJinm onunde durup babaaina kulak verdı Yere dusen pabuçların »esını dujdu Soyunuyordu bellı Se»sız adamdı doğrusu Arabalan yıka, benz>n ver he^ap tut patıonun havhuyuna koş. ne hayat sma onunkı de' Sabphın altfindan akşamın selcızıne kadar' Yuh be' dedı vavasça vuh be 1 Ama Jaguar butun butun elıne geçüğmde. Belkı o zamaa her "evın care<ı bulunabılırdı Ancak o zaman Arap karısına bile ona bile bır çaıe bulmaya hazırdı. Bel kı saçlarını sarıva boyatnsa yuzune yenı çıkan o açık renk bovalardan surer=e Hacının torunu bıle' Okumalıvdı o oğlan çaresı yoktu başka Ben Jaguar la evlendığımde1 ^ık sık tekraıladığı o kuçuk sakasına guldj usu'dan Arabın koeası aklına geldı. Yalnız o gececık ıçm Sarı Kâhvanın evıne donmemış olmasına dua ettı ıçınden Atabıkocuk sevdalı budalacık ne ha'e duserdı sonra1 O da sevdalıvdı Sevdalıydı ama başka bır seve bu guzelım Jaguara kaptırmıMı >ureğını E~aslı kaptırmıstı hem' Dostuna ken dını kolayca verm's bırı eıbı rip fınaır fıngır guluyordu bu vuzden ışte Odasına gırdığınde kostu cumbava camı yukarı ıtip acıverdı Penceresme ^okulmuş duran karşı cumbaya baktı merakla Perdenın ovnadığını gordu hemen Kâh\a donmemıstı anla"=ılan Arabıko da perde arkasma saklanmış volunu go?luyordu bellı Hişt. Hişt.. dıye, seslendı kız Sokak karanhktı Tâ uzakta çarpık bır dıreğin ucundan sarı, pıs bır ışık hafıften aydınlatıyordu yokuşun aşağısını Mezar taşları beyaz hayaletler gıbl ayakta beklıyordu alçak duvarların arkasmda. Muhtarın vukarı katında kırmızı bır ışık parhvordu Mahalle yatağa Rirmıştı çoktan Kız, mınderın uzerme bıraktığı seker kulâhını elıle araştınp buldu karanlıkta I"ulâh»an aldığı çıkolatalı fmdıkiarı bır bır atmava kovuldu karşı pencereye Perde aralandı usulca «onunda Gecenın ıçınde bir baska gece' dıye dusundu kız Gulmemek ıçtn kendını guç tuttu Sabahtan ben herşeje guluyordu öyle Gecelığının uzerıne atkısmı alm ştı kadın Gozlen parlıyordu karanlıkta ıslak ıslak. Yaslanıp kal dı camın pervazına Yavaiça Allah benı kahretsın de olevım b a n ' dedı. Bugun de donmedı ha' dedı kız. On lua gondermıs a'ağı kahvenm çırağıyla. Gondermıs ya ona bak sen . Izmırlıvmıs karı, larkıcıvmış Pe^ınden gıünıj dıyorlar, belkı donmez dıyorlar Dıyorlar, doorlar 1 Kım dıyor vanı 1 Kahveeının (.ırağı kahvede ko> sur ırken duy mus Halt etmış kahveeımn çııagı o^nıkodu bunlar kiz. manılır mı hemen' Şeytan dıyor kı al pıc nı at bır kaoı csığına çık git gozunun aldığı vere Çocuğun ne suçu varnıışğ sankı' Sen de buyütuyorsun \alla' Butım butun gıden adam para gonderır mı h'c' Bırak bıraz da tzmırde essm bakalım! Acımanın verını ofke aiıyordu javaştan ıçınde. Bu mızmız, meraksız prap karısı da 'aguarı gormuş tu her şevı gormustu gene de 1 tnsan sornaz mı be! Benım başıma şelenın yanında onun ıt kocasımn lzmıre gıtmesı buyuk ış mı sankı' dıve ofkevle dıkıldi olduğu yerde Sen ne dıvor^un kardeş ben o Jaguara bmdım gezdım hem de ne eleıde' Kah1 e erde oturdum, pasta jedım' Ulan. ulan uiar.' Dumanım başımdan çıkıjor da gornrıvor bu karı be1 Kendını tut masa bağıracakti ona Benım baMiTid bır »ev geldı. hem ovle bır «<"v' O cama ıttıkların neydı" ri've UiUlca sordu ka dm Elıme şeldı. «ıvastı bır tane^ı. Kızın ^evıncı tasıvercı karaniıkta av gıbı parladı yuzu Allah kahretsın ne de beyaz, ne de beyaz' dıve, oaka kaldı kadın ona Karalığını, gecenın ıçınde erıt'p «aklamak ı«tercesme buzjldu kuçuluverdı mınderın uzerınde Tadma bak anlarsın ne olduğunu' dedı kız. Guleıek yeniden çıkolatalı fındık yagdırmava baş ladı karşı pencereye Al ıste al. al Aç?ında kır ez de oğlana da ' er. Alasından fındıklı çıkolata' Sonunda kulahı uzattı cumbaya do|ru Al kardes hepsıni al1 Hatırım kahr almazsan sahı gucenırım' Isteksız, uzanıp aldı kadın kulahı Hıç yememı<!tım fındıklı çıkolata 1 dedı. Harıka' dedı kız Ah bugun oyle =evler oldu kı' Cumbanın ıçınde orarîan oraja kıpırdıjor, jerinde duramıvordu Sahı «en ne zamart dnndun gezmeden'' dedı kadın Kız kıkırrtidı Seınır gecenırı ıçınde se\ınçle sıkırdayıçırdan korkmuscasına ehnı ağzma kapadı hemen Parmaklarının aasından fısıldadı yavasca • Beste mı ne geldım 1 riemen mutbağa kapandım, bır suru ış vardı japacak (Arkası var)