Katalog

Von nsra'mn îngilizlerie ve daha sonra da Atnerikalılarla sav»g ortaklığı devam ederken, jı cephe, yani Alman Italikilisinin Türkiye üzerinde;örüşmeleri kesilmiş değildir. ele Ingilizlerin yürüttüğü kiye'yi savaşa müttefikler yala «oktna çabaları, gerek lin, gerekse Roma için büyiik işe kayr.ağıdır. ğustos 1942 de, Hitler, Berieki Türk Elçisine şu temivermiştir: «Türkiye, Almaniçin Güney'de bir teminattır. ıanya. Türkiye üzerinde çaıa dogurabilecek hiçbir toparzusu taşımamaktadır; üsk ekonomik münasabetler de şmektedirj» irkiye, iki blokla da dosttur ünlerde... Ingilizlerle temasoulunmakta, Almanlara ise m ve bakır satmaktadır. ncak, müttefiklerin Kasım ! de, Kuzey Afrika haıekatın:i gelişmeleri üzerine, ağırlık Türkiye'nin yeri, daha çok ilde tngiliz Amerikan Sovortakiığına kayacaktır. ) Kasımda, Ankara'daki AIn Elçisi Von Papen, Berlin'e, •kiyenin durnmnnn şöyle raediyor: «Şu anda, savaşm ında olduğu gibi, Türkiye için aşa katılraak için sebep mevdeğildir. Baharda askerî duaumuz müsait olur ve Türkiye ihtiyaç halinde yardım elilirsek, bu ülkedeki oyunu :anabiliriz.» on Papen iyimserdir.. Ancak bu iyimserliğin devamı için, cephede başarı kazanmalan •ektiğini söylüyor... Aksi hal«Türkiye tizerindekl «yun fbedilebilir». litler'in endişesi, Rus ve Ku' Afrika cepheleri yanında, de üçüncü Trakya cephesinin lmasıdır. Churchill, 1915 te Ankara'daki Alman elçisi, Berlin'e teminat veriyor en iyimserdi Ve Ocak 1943 te, Churchill Adana'ya gelip Inönü ile görüşünce, bu ihtimalin gerçekleşmek üzere olduğu sanılıyor Berlin'de.. Bereket Von Papen'e... Churchill Inönü temasından sonra, Von Papen, Türk Dışişleri Bakanı Numan Menemencioğlu ile görüşüyor ve Berlin'e şu raporu yolluyor : «îngiltere, Türkiye'nin şimdiki tntnmnndan memnnndor; ayne» savaş sonrasına hanrlık olmak üzere bn politikasını takviye etmelidir. Churchill. Tnrkiye' nin Rnsya'ya yardım etmesi için talepte bulnnmamıştır ve tabiatiyle möttffik ordnlannın Tfirkiye'den Knzey'e transit geçmesi ihtimali yoktnr. Noman, Montrenx anlasroalanna baglıhklanm ifade etti ve bu bölgeden geçebilecek müttefik nçaklanna ateş açılabilecegini sSyledi.» Von Papen, yine iyimserdir... Çünkü Menemencioğlu O'na, Churchill'le konuşraalannı anlatırken, lngiliz Başbakanına Türkiye'nin bolşevik tehlikesinden endişe ettiğini söylediklerini nakletmistir. Papen'e göre, Rooswelt ve Churchill arasındaki Kazablanka Konferansı başarısızhğa uğramıştır. Çünkü bu konferansta alınan, tarafsızları savasa sokma karan, Adana'da Türkiye'nin reddi üzerine başarısızhğa uğramıştır. MEHMET BARLAS us;.a, Yunanistan üzerinde de tazyıke başladı. Ve 1 Haziranda Moskovada, Türklerin yeni bir dostluk antlaşması aktedebümek imkânları konusundski hakiki Sovyet niyet lerinî cjrenebilmek endişesi ve aynı zamanda Rusların diploma tik teşviki neticesinde Molotof, Ankarsnın Rusyadaki Büyük El çm Selim Sarperi kabul etti. Molotof, yeni bir sulh antlaşma sının aktedilebilmesi için, Türkiye ile Rusya arasındaki bütün bellibaşh rneselelerin halledilmesinin şart olduğunu açıkladı. Evvelemirlc 1921 TürkSov yet Antlaşmasında sıkıştırma ve tehdit gibi vasıtalarla deredilen topraklar meselesi vardı. Bu topraklar Kars ile Ardahan • Rusyaya devredilmeliydi. Sarper verdiği cevapta, Ankara Hükumetinin serbestçe müzâke re edildiğini bildiği 1921 TürkSovyet Antlaşması meselesini açmağa hazırhklı olmadığını belirtti. Türkiyenin toprak bütünlüğüne tesir edebilecek herhangi bir meseleyi müzakereyi reddetmesî zaruriydi. Mütaakiben Molotof, halledilmemiş telâkki edilerek bu mesele simdilik bir kenarda bırakılabilirdi. Nazarlar Boğazlar meselesine çevrilince teslim etmek gerekirdi ki, Türkiye Ikinci Dünya Harbi sırasında tabii su yolunun savunucusu olarak iyi ni R NUMAN M E N E M E N C İ O C L Ü VON PAPEN yapmak istediği gibi, Boğazlar yoluyla Karadeniz'e girerek Orta Avrupa'yı çökertmeğe kalkabilir. Yani yeni bir Gelibolu ihtimali... Fakat bu ihtimal zayıftır açıkçası... Bu arada bütün tedbirler alınmıştır. Bulgar Genelkunnayı ile yapılan plânlara göre (Arslık 19*2), Türkiye müttefikler safında savaşa girdiği anda. Trakya üzerinden tstanbul'a sarkılacaktır. Ya savaş sonrası B u bir noktada doğmdnr; ancak Türkiye'nin savaş sonrası dnmmn Adana'da ve » vaşın bitimine kadarki görüşmelerde sa£l»nmış nudır? Yani Türkiye üzerindeki Sovyet iddialan, neden devam etmiş ve 1945 teki notayla neden patlak vermiştir? 1945'i hatırlıyalım : 23 Subat 1945 te Türkiye Almanya'ya barp ilân etti, fakat Ruslar 19 Martta yeni müttefikleri aleyhine bir basın kam panyasına bashrarak defişen dnrnmdan dolayı 1925 tarihli TürkSovyet Saldırmatbk ve Tarafsızlık Antlaşmasım yenilemiyeceklerini Ankara Hükumetine ihtar ettiler. Güdümlü Sov yet basının Türkiyenin hasmane teşebbnslerine dair iddiaları Nisanda devam etti. Buyük Elçi Edwin C. Wilson, Ankaradaki görevi sona ermeden önce 25 Nisanda Cumhurbaşkanı Tru man'a Sovyetlerin yukarıda bah si geçen antlasmayı tammamalarının, vahim bir durum yara tabüeceğini bildirdi. Eğer Ruslarıa istedikleri sadece Montrö Mukavelesinin tadili ise, Türkler anlayış göstermeğe ve işbir liği yapmağa mütemayildiler. Yok eğer Türkiyenin hükümran hğını hâleldar edecek teklifler ilari sürerlerse, mukavemet ede ceklerdir. Böyle bir vaziyette Amerikanm Türkiyeyi desteklemesi lâzımdır. Esasen Doğu Av rupa kaybedümiçti ve Amerika nın Ortadoğuda ve daha genel olarak milletlerarası işbirliği ve emniyette menfaatleri vardı. A3.D. Başkanı muvalakat etti ve bunun yapılması gerektiğini söyledi. yetle ve başarıh bir şekiide ha reket etmiştir. Fakat 200 milyon insan bu meselede sadece Türklerin iyi niyetlerine sırtını dayıyamazdı. Aynca Türklerin Boğazlan savunma kaabiliyetleri de gözden ırak tutulmamalıy dı. Sarper lâfını sakmmıyarak pervasuca soîdu: Bu Rusyanın Türkiyede üsler istediği mânâsına mı geliyoTdu? Cevap evetti. Türk diplomatı bir defa daha böyle bir talebi de müzâkere et mesine imkân olmadığını zikretti. Bunu, taraflar arasındada ki Türklerin Boğazlann savunması ile ilgili ne gibi müessir garantiler teklif edebilecekleri konulu sert ve tartışma takip etti ve arkasmdan Molotof Mont reux mukavelesine sıçradı. Türki ye ile Boğazlar rejimi üzerinde îöyle bir prensip anlaşmasıca varmak istediğini söyledi: Mont Teux Mukavelesini tâdil için top lanacak herhangi müstakbel bir konferansta, diğer menfaat gruplannın görüşleri ne olursa olsun, Rusya ile Türkiye yanyana duracaklar ve aynı noktai nazarı savunacaklardır. Sarper ise cevabında, böyle bir yakın laşmamn itimatsızhk dofurmak tan baska hiçbir fayda sağlamı yacağını ifade etti. Diğer grupla rın da menfaatleri nazarı itiba ra alınmalıydı. Molotof, Türkiye ile Rusyanın bağımsız mem leketler olduklan, Boğazlar re jimi üzerinde başka kuvvetlerin görüşlerini araştırmak mecburiyetinde bulunmadıkları şekilde sert bir mukabelede bulundu. Bu mülâkat Sarperde, Molotof un, eğer Ankara Ingiltere ile it tifakım bozarsa, Rusyanın Tür kiye üzerindeki taleplerinde ısrar etmiyeceğini demeğe getirdiği intibaını uyandırdı. 12 Haziranda, Ankara Hükumeti Sar perin sıkı tutumunu tasvip etli ve ona Ruslara Türkiyenin Montrö Mukavelesi üzerinde mürakün tadüler yapılabilmesi için herzaman müzâkerelere hazır olduğunu açıklamak yetkisi ni verdi ve bütün olup bitenden de îngiltereyi haberdar etti. YARIN: Yenî gelişmeler Reklâmcılık: 2419/8313 Dişi Bond K3DESTV ILAISE I fKCBSÜTÜ Lf^BTtK, ZAVALL» İSTANBUL 082S 06.30 06.45 06 50 07.00 07.05 07.30 07.45 07.50 0S.00 08 20 08.40 09.00 09.10 0930 } 09.45 10.00 10.13 10.25 10.40 11.00 11.05 12.10 12 15 12.30 12.45 13.00 13.20 14.00 14.20 14.35 14.50 1540 15.55 16.00 16.40 16.55 17.15 17.20 17.50 19.00 19.40 18.45 20.00 20.15 20.30 20.45 21.00 21.05 22.00 22.45 23.00 24.00 16.55 17.00 17 30 18.00 18.30 19.00 19.30 20 15 2100 22.00 22.15 23 00 22.30 24.00 00.30 01.00 Acılıs ve nrocram Türküler Saehk öeütleri Ovun havaları Kövle haberler Sabah melodilerl Haberler ve hava durumu İstanbulda bueün Kucuk ilânlar Bu sabah sizinle Müzikli ovunlardan A. Yavasca'dan sarkılar Sosval Hizmette kadın Fransa'dan vankılar Sabah türküleri Gitar soloları Müîik kutusu Pratilc bileiler B. Sıtkı Sezein'den larkılar Arkası vann Kısa haberler Ö&leve doâru müzik Kücük ilânlar Saz eserleri İ. Çayırlıd»n sarkılar N. Mercanlıdan türküler Haberler. Resmi Gazete Hafif müzik M. Yıldırım'dan sarkılar Acar orkestr&sı Saı eserleri Konser saati M. Kemertas'tan türküler Kısa haberler Okul radvosu Cocuk bahcesi Caz sarkıcıları Kısa haberler Karma iasıl tophılu&u Reklâm Droeramları Haberler ve hava durumu Kücük ilânlar N. İnnaD'tan türküler Kitaclar arasında Radvo müzik orkestrası Lied sa.au M. Birtan'dan sarkılar 24 saatin olavları Radyo tivatrosu Reklâm oroeramları Haberler ve hava durumu Caz severlerle basbasa Kaoanıs İSTANBUL İL RADÎOSV Acılıs ve proaram Sizin icin Kücük konser İvi aksamlar Senfonik muzik Cesitli melodiler Akşam konseri Genclerle beraber Dinlevici istekleri Cisan melodilerl Gece konseri Hafif müzik Caz müziei Gece varısı icin Dünden Butünden Proeram ve kaDanıs 234S6789 ğenilen kızın boşuna gitmek için yapılan, «seyahat eder ve dolaşır» manasına bir çekim. 1 Adam&külı tokatlanıp yıraıTUklanaraK. 2 tVücudünün slnir ve adaleden teçekkül eden kısmıru iyt muhaiaza et!» anlamına iki sözlü bir emir. 3 Gölc (eski terim), oir kmuldakl şef. 4 tskambU kâğıtlarından çiit sayıyı temsil edenler (çoğul). 5 Tersi dinlenme gününe verüen ad dır. 6 Çevrilince Türk radyo sunun kendine verdiği adın llk harflerinin okunuş taızı belirir, erkek. ve damızlık keçinin yansı. Bir eda133456789 tın 7 kısaltılrnışı, «vaJdeden yoksun» manasına iki söz. 8 Kahramanlık 9) irleri çeşldl, ku lak süsü. 9 9 Kabul etmeme hareKeti, 1 zarar. SOLDAN SAĞA: 1 Büyülc kadın terzilerinln re sanat okullannın sık süs yaptıkları (çoğul). 2 «Şa yakındaki değU de daha ilerıdeki doruk» manasma iki söz. 3 Hastahanelerde doktorların hastalan muayene için yanlarına gelip yaptıkları inceleme işi, bir taayvan. 4 Şan ve şöhret kazanarak (iki söz). 5 Bir sıfat taki'i, flerrye doğru dürten. 6 «îlave parçaya sahip ol!» karşılığı iki sözlıl bir emir, motörlü mavna. 7 1kinci Dünya Savaşında Kuzey Afrikadaki A*ınan ordularına komutanlık ettniş olan general, şılt harumlar buna çok düşkündürler. 8 «Su haline gelir» manasına bir çekim, şişe mantan. 9 B« OOKKC BUUSACANTN HAt j.irntT.Mtş 5EKLJ NASIL BALLEDİLECKK înkmrniakl ralcamb balmacada M dece 4 tuw ambtu (tpaen) Te 8 tane »onuç varda. B09fcalan12 lt«r>nin içine 1 dea 9 • kadu oyfun biret rakam koyarak vt top* lama, çarpma, çıkartma, bölme tsarerierine dikkat ederek «otdıtn saga ve yukandao «şainya balmacada gösteriien »onpçlan bnlunuz. Birac «aktinul aiıt Hna, bos vaktiııizl bos^a geçinniî olorsonuı. Tiffanyt 29 Ulan ulan ulanl diye doğruldu oldugu yerde. Pırlantalarla donanmış, kürkler içinde ve Jaguar kapının önünde parlak burnunu uzatmış, ctns bir kedi gibi yatmış! Kimsenin gbzü değmesin diye ılk işi dikiz aynasının üzerine bir küçük göz boncuğu, bir maşallatı koymak olacaktı. Arka cama da başka arabalarda görüp de bayıldığı. araba yürüdükçe başı oynıyan oyuncak köpeklerden bir tane koyacaktı. İki yana iki san tüylü yastık! Böyle bir araba süslenmez de hangisi süslenirdi! Şu budala oğlan niç bakmıyordu güzelim Jaguara belli. Ama benim elime geçtiğinde! diye, düsündü kız. Neler olmaz şu dünyada! Biraz aklı eren, işini bilen biri için! Göğsü şişiyordu umutlu. Korkusunu unutuyor, oğlanı unutuyor, yayıhyordu olduğu yere. Dünya âlem görslin istiyordu o güzel Jaguan, o güzel Jaguara kurulmuş giden mutlu, güzel lazı! Araba vapuru yanasmıştı rıhtuua, Yolcular dönüp dönüp arkalarına, Jaguara batoyorlardı. Yanlarmda kalabalık toplanıyor. kadmlar, kızlar eğiliyorlardı arabanın içini daha iyi görmek Istercesine. Oğlanm aldırdığı yoktu pek. Alışık olmalıydı o böyle şeylere. Önüne dikmisti gözlerini. Tetikte bekliyordu anahtan açıp gaza basmak için. Kız yanak boşluğunda sakladığı tadı kaçmı? sakızı dertop eöip vuvarladı ağzmın içinde. Avucuna alıp yan açık pencereden fırlattı usulaa. Sakız giüip yandaki arabanın kapısına yanaşınca güldü kendi kendine. Vapurun ön tarafı tniyordu rıhtıma doğru. Garson çay bardaklarını topluyordu telâşla arabalardan. Sonra bir kınuldanıa oldu ileride. öndeki arabalar yavaştan stirünürcesine baş kaldınp yürümeye koyuldular peşpeşe. Sarsılarak, sallanarak hızlandılar. Araba vapurunun kilmbetli eşlğinl aşarken kız biletleri verdl yan pencereden biletçiye. Lâstikleri rıhtıma değer değmez Jaguar vummram! diye, öterek hızını aldı hemen. Aralardan ustalıkla süzülup ok gibi fırlayıp çıktı ana yola. Caddede yol alırken gülerek: Nasıl? diye sordu oğlan. Hârikasın! dedi kız. Aslmda ince, gürnüş burunlu Jaguann hflriku olduğunu düşünüyordu. Dostuydu arabanın. Onunla beraber onun hızında, gUcünde aynı kurum ve cesaretle sarmaş dolaştı. Her şey Jaguarla onun arasında olup bitiyormuş gibi, arabanın hızında, titremesinde inanılmaz bir muthıluîc, sevinç duyuyordu. Yaşa arslanım, yaşa, vur git alabildiğine hakalım!.. Iste böyle.. Böyle... konuveresim:AYHANBAŞOGLU BEYAZGUL ANKARA 06 25 07.00 07.03 07.30 07.45 08.00 08.05 08.10 08.40 09.00 09.20 09.25 09.40 10.00 10.40 1055 11.15 11.30 12.00 12.15 12.25 12 30 13 00 13 20 13.30 14.00 14.15 14.35 14.55 15 00 15.15 15.45 16,05 16.25 16.40 16.55 17.00 17.30 17.50 19.00 19.40 19 45 2000 20 10 20 15 20 S5 2055 21.00 21.05 21.30 21.45 22.05 2Î.25 22.45 23 00 23 45 Acılıs ve croeram Kcvc haberler Sarkılar ve ovun havaları Haberler ve hava durumu Sabah müziei Ankara'da bueün Kucük ilânlar Her Jelden Y. Özel'den sarkılar Hafil müzik Sabah konseri Kısa haberler Arkası vann Oku! radvosu B. Akartürk'ten türküler İsteSnize eöre Cocuk bahcesi ODeralardan secmeler A. Akkılıctan türküler Kıbns saati Kücük ilânlar Sarkılar Haberler. Resmî Guete Cesitli müzik Reklâm Droeramları Cocuk bahcesi H. Gökmen'den sarkılar Bueün icin sectlklerimiz Kısa haberler N. Bavramdan türküler Konser saati Cesitli müzik Sarkılar N. Tıifekci'den türküler Müzik dinlivelim Kısa haberler İnce saz Türküler Reklâm Droırramları Haberler ve hava durumu Kücük ilânlaT F. Tükân'dan Türküler Din ve ahlâk sohbeti Saz eserleri M. Erses'den sarkılar tstekleriniz mikrofonda Uvkudan önce 24 saatin olavları Toolmn ve sanst N. Camhdağdan türkkler Kücük konser TBMM saati Y. Kin'ten sarkıl»r Haberler ve hava durumu Gece konseri Gece varısına dojtru yandrn gittin kızım! Elbise gibi giyeceksin arabayı. Kolun, bacağın, gövden olacak araba.. Bak, geçiyorum ya... ülan ulan ulan! Öyle de bir geçıyordu nerit ama!. Kü kalıyordu sürtmesine öndeki kocaman otobüse hani! Gözleri yolda, yüzü sapsarı. İşte böyle! diyordu oğlan Bir aceminin elinde olsun bu direksiyon simdı... Saçlan düzgftrda uçup uçup yiizüne düşüyordu kızın Sevtnçle, korkuyla dört bir yanına bakıp bayram ediyordu. Gülüyordu nedenini bılmeden. Oglan da siilüyordu direksiyona eğilmiş Yol açıktı. TraiıK polisinin önünden hep övle kursun gibi vummmrn diye vızıldayarak geçtiler. Dolmabahçeden Taksirne çıkan vokusu bır solukta aldılar. Şişli caddesini sivri burnu ateşler saçaralc ok gibi geçti Jaguar. Yol boyundaki sokaklardan birine dalıp büyük bir köşe apartımanının önünde kakıhp kaldılar. İşte burası! dedi oğlan. Uçtugu bulutlardan gök vüzüne inmisçesine şöyle bir toparlanıp bakti dört bir vana kız. A partımanlar. gökyüzüne dogru kosfcr>caman apartımanlar! En bUyüğüydü onünde lurdııklan. Haydi. çabuk olalım dedı oSlan Jaguardan atlarruş, kapıyı sırarcasına vurmustuu arkasından Arabayı dolanıp kapıyı açtı kızın önünde. bekledi. Büjük. sıyan bir demir kapırtan ?irdiler içprl. Başına beyaz yernenj sarmış, vücudü öne egılm.ş, görünüşü kocanuş. yüzü saşılacak Kadar aenç oir kadın mermer taşlıkta şaşırmışcasına baktı arkalarından Aldırma! dedi oğlan. Elinden tutup çekti kızı asansöre dogru Oda gibiydi asansör Ostelik kırmızı kadifeden kanapesi vardı. Yaldıklanna. oırıl pırıl büytik avnasına şaştı kaldı kız. Elini tutan oğlana baktı Yüreği bir garip kabanyordu. Vur tekmevı. çck elini elinden!.. Asansör vınlayarak uçuyordu yukan doğru. Oğlanın eli kelepçe gibi sıkıyordu bilegini tutmuş. Bak öyle uzun kalmıyac8pız! diye, mınldandı yavaşça. Kalmayız. kalmayız.. dedi oglan. Sesı bir garlpti. Ayaklarını vere ıruruyor. papuçlarının ucuna bakıyordu sinirli sinirli. Dayanamadı kız. Sana ne oldu öyle! diye, sordu Dilini yuttun birdenbire bakıyorum!. Oglan uzanıverdi, beline sanldı sıkıca. Sana bayılıyorum! dedi. Vakit yok AUahm belâsı! Sinirleniyorum... Ben miyim AHahm belftsı dediğin! Sen olur musun kız! Allabın Delâsı baçka şey, işlerin karışıklığı, anlamazsm sen.