Katalog

SAHİFE DÖBT Harfran 1967 CUMHURİYEr C. S. Barlas, eski kaialı liberalleri cevaplandırıyordu: ANAYASA "Biz devletçi prensiplere dayanmalıyız,, 1924 Anayasasının getirdigi özgurlukler ıçınde bile «ben «osyalıstim» diyebilmis v« politik hayatta daıma »aygı gormüı rahmetli Cemü Saıt Barlaı, Kurucu Meclute kuTsuye çıkıp «efendim endişe ediyoruz, kişl faürriyetlerinin daha çok güven liğe kavnjturnlmasııu Istiyoruı» gıbı yuvarlak sozlerle 27 Mayıs jhtılâlinin nedenlerini unutan ve eski bozuk duzenın bozulmasından âdeta endişe duyan eski ka'alı lıberallere söyle hitap edıjordu: «Arkadaşlar, Türkiye lktl•aden jeri kalraıa bir memlekettir. Iktisaden geri kalmış bir memleketfn, ferdiyetçi prensiplerden ziya.de Devletçi prensiplere dayanmam lâzımdır. Turkiye geri kalmıs bir memlekettir. Bn itibarU Anayasads gerek knltflr bakımından, gerek sosyal bakımdan, gerek Iktisadî bakım dan, amumi gidiş bakımından Devletçi bir rejim olarak direkttf veren hflkOmlere ihtiyaç vardır.» Sonra da, 'Anaya»ayı «blraı fazla MMyalist» bulanlara, ikincı maddedeki «soayal deTİeU deyımınden kuskulananlara §u c«vabı verıyordu: «Ben bn yenl Anayaaanuı Ikln ci maddesinın ikinci eümlesindeki, Türkiyenin soıyal bir derlet oldnğnna aıt hiikmnnu tama miyle ynmnşak bnldnmj» Aşçı dükkânıoda «as pilftv» U ter gıbi, Anayasanın da «as M*yalist. olmasını dileyenler •• onu «fazla loıyalirt» bulanlar, rahmetli Cemil Sait'in bu «az sosyalisttir» tanıklığı ile tatmın olacak değillerdi. Onlar hıç bir zaman tatmin olmayacaklardır. Onlar meselâ, Kurucu Meclıs Anasaya Komisyonu Raporunda belırtilen gerçekleri de israrla anlamamışlardır. Anayasanın ki şı haklarını »ınırlayıp, toplum haklannı üstun hale getırdığınden yalınmıslardır. Devletın soı yal ve iktisadl yönden yeni ve genis görevlerle yükümlenmesinı «doktrlner» bulmuslardır. Ansya sa Komısyonu Raporunda ise, bu endışelere, tu eevaplar Terilıyordu: (*) «Batı Demokraıisi, hflrriyetçi yollarla daha fazl» hflr riyet elde etme rejimidir. Ça ğımızın karmaşık sosyal ve iktisadl dünyası lçinde daha fazla hfirriyet ise, iktisadl ve sosyal bakımdan zayıf olan kişileri, gnıplan kornmak; bnnlann maddî ve manevf varhklarım geliştirme şartlarını hazırlsmak ve bnnlara klâsik kisi hak ve hfirriyetleri yanında, iktisad! ve sosyal haklar tanımakla kabildir. Zamanımııın demokratik devleti bn Sdeve sahiptir. Devlet hayatı lçinde, bu hlmayenin ve hizmetlerln «a|lanmasını, bn alandaki engel lerin kaldırılmasını isteraek de «osyal bir haktır. Türklye de, çağdaa bir demokrasinin gereklerini yerine getinnek Için bn yolds yflrtimek zornn dadır.» hs «Çflnkn taaan, kisinin yauhürriyete degil, aosyete içinde bir iktisadîttniteolarak varlığını devam ettirmeye de hakkı oldnğnnn kabul etmektedir.» «Deviete de bn husnsta bir ödev ve onu yerine getirmek üzere de »osyal ye ikti sadî bakımdan teşkilâtlanma vecibesi yüklenıniştir.» «Bn rdrevini verine eetirebilmesi için de Devletin gerekli yetkiler ve hareket ser bestliği ile techiz edilmesi sonucu ile karşılaşılır. Devlet bnnu demokratik usullerle, demokrasi müesseselerıni zedclemeden yapmak zorundadır. Bu suretle bir taurrnet \e kalkınraa sentezınin eerçeklestirilmesi, Türk toplumuııun temel meselesi olarak tasarıda ortava konrauştur.» «Türk demokraslsinin temel nnsnrları bn sentezde saklıdır. Ferdî mülkiyet, özel tesebbüs ,aile gibi esaslar, topiumsal değerleri içinde düzenlenmistir. Bilhassa çalışmanın değerlendirilmesi ve toplumda gerçek yerini alma sı Turkiye Cntnhuriyetinin niteliklerinden biri olarak ka bul ediimistir.» DOLATLI HÜCUMLAR Anavasa Komisyonu Ba^kanı Enver Ziva Karal'ın sozıerıvle «Devletin temel ilkelerine yeni anlamlar kazandıran* bu devnmcı Anayasa, Turkıvede olması gereklı değışımı reddedemıyen, fakat o değısımden urken, hatta nefret eden pek çok temsılcıjı Kurucu Meelıs kursusune ıtıyor ve onlarm dolaylı hucumlarıyla karşılaşıyordu. Sağ'dan gelen bu hııcumlar, ilerde, Anayasa maddeleri uzerındeki goruşmeler ozetlemrken genis sekilde verılecektır. Fakat, bu hucumlara kar«ı çıkanlar, meselâ bir Prof Ismet Gırıtli, Anavasa hakkmda soyledıği şu sozlerle «solcu» damgasını yiyordu• «övle fimlt ediyornm kl, bundan sonra bn kubbe altında biçbir basvekil, da^an• dıgı sivasî çoğunlnk ne olur«a olsun, «siz isterseniz hilifeti de bu memlekete getirebilirsiniz» dı>emiyecektir. Anayasa tasarısının ikinci önemli hususiyeti de, memleketimize getirdiği ikinci önemli yeniliktir. İkinci Cumburiyet tasarısının siyasi, soı yal ve ekonomik demokrasiyi tam anlamı ile gerçekleştirmiş olmasıdır. 1924 An»yasamıı 18 inci yfiz yıldan mülhem olan, münhasıran liyasî demokrasiyi getirmiştir. Bugün ise tasarı en genlş se kilde sosyal devlet telâkkislni ve demokrasiyi, en giizel sekilde hnznrnnnza getirmi» bnlnnmaktadır. 18 inci yüz yılın tadeee siyasi olan demokra • sisi biliyorsnnnz bugün bir sey ifade etmemektedir. Sosyal ve ekonomik hiirriyetlerle takviye edilmeden bnnlann kâğıj üzerinde kslmays mahkum olduğu göz önünde tutulmuş bulunmaktadır.» Profesor Girıtli, Sağ'ın dolaylı hucumlarına .karsı sol gorusleri oyle bır ateşle savunuyordu kı, tasarıda 51'ınci madde olarak gorunen, Anayasanın bugun 54'uncu maddesıni teşkıl eden: «Devlet, bn bölümde belirtilen iktisadî ve sosyal amaç lara nlaşma ödevlerini ancak iktisadî gelisme ve malî kay naklarımn yeterliği ölçüsünde yerine getirir» hukmunu su sozlerle çürutmeğt calışıyordu: «Anayasamızı karekteriza eden en güzel tarafı sosval ve ekonomik hak ve miiesseselere ycr \crmesidır. Fakat avni Anavasanın 51'inci mad desinde «iktisadî \e malî imkânlara göre butun sos\al ve ekonomik haklann gtfrçek lestirilecefu ifade edilmekte dir \e a>ni zamanda bunnn takdiri de devlet ve hükumet lere bırakılmaktadır ki, bn CEMİL SAİT BARLAS da sn demektir: Bir elden v« riyornz, öbür elden alıyornı! Biz böyle bir hükmün Anayasa tasarısında yer almasının Anayass tasarısının ruh ve sistemine uygnn olmayacagını, bu bakımdan bn mad denin behemehal çıkarılması gerektiğine inanıyornz^ (*) Knrnen Meclis Anayasa Komisyonu: Baskan Enver Ziya Karal, Başk. Vek. Emin Paksüt, Sözcü Muammer Aksov, Sözcü Tnran Gfineı, Sözeü Tarık Zafer Tunaya, Kfitip Coşknn Kırca; Uyeler: Sadık Aldoğan, Nurcttin Ardıçogiu, Amil Artus, Doğan Avcıofln, Hazım UaÇ lı, Mfinci Kapani, Mnın Kıiley, Ragıp Sarıca, Bahri Savcı, Celâl Sait Siren, Mümtaz Soysal, Cafer Tüzel, Hıf»ı Veldet Velidedeoçln, Abdülbak Kemâl Torük. YARIN SOSYAL DEVLET ÜZERİNDE KOPAN GÜRÜLTÜ PROF. tSMET GİRİTLİ Dişi Bond MODESTY BLAISE UAE Kf BİB İ S T A N B U L Acılıs. P r o e r a m Turkuler Kovden RODOrtai Kove Haberler Istediâınız Turkuler Haberler \e Ha\a durumu tstanbul'da Bucun Kucuk Ilanlar \ e Haflf Muzık Bu sabah Sızınle Pasadobleler Sabah S a r k ı l a r ı Doktorunuz Dıvor kl Pı\ano Sololan OMin Havaları Carlı Rahcı Orkestrası Muzık Kutusu Eserler A r m a e a n l a r Saz Eserlerı Arkası Yarın S a b a h " KVısrrl " ' * Vural Doeu Cıean IODIUIUSU Bu hafta Dınle\eceklerımz Kucuk Tlânlar JDıvan Sazı Baelama ve Curadan Ovun Havaları Beraber v e Solo S a r k ı l a r 12 10 Haberler. Resmı Gazetede 13 00 Bueıın Hffıf Muzık Reklâm Proeramları Cumartesı Konesrı Genclık Saatı Selım Özer Orkestrası R Sonmezocak'tan Sarkll&r Turk Rıvatrosu Kısa Haberler. K. ilânlar Mac Naklı C Cevhercıcek ten T u r k u l e r Reklâm Proeramları Haberler ve H a \ a D u r u m u Kucuk i l â n l a r Karma T Muzıeı Ozel o r o ı ramı 20 30 Levleeın Omru 21 00 ReceD Bırcıt ten S a r k ı l a r 21 15 SıZ»n Sectıklerınız 2155 24 Saatm O l a \ l a n ve K u cuk i l â n l a r 22 00 Reklâm Proramları 22 '.5 Haberler \ e H a \ a durumu 23 00 Genclerle Basbasa 24 00 Kaoanıs . IST4NBUL IL RADYOSU 11 55 Acılıs ve Profiram 12 00 Sızın I c m 12 30 Mınvatur Muzık 13 00 Sevılen Sesler 13 30 Lıed Saatı 14 00 Tatıl Melodılerl 14 10 Koncerto 16 00 Cumartesı Konsert 17 30 Kucuk Konser 1S00 I M Aksamlar 18 30 Servforuk Muzık 19 00 Cekıtlı Melodller 20 15 Gcnclerın Sevdıkleri 21 00 F ı k ı a l a r ve Muzık 21 30 H e r Ulkeden Halk s a r k ı l a r ı 22 00 Gece Konseı ı 23 30 Bu Hafta Neler Dınleveceksınız 22 45 K a r ı s ı k Sololar 23 00 Hafıf Muzık 23 30 Sevılen Sesler 24 00 Gece Yarısı Icın 00 30 D u n d e n B u e u n d e n 01 00 P r o e r a m ve KaDanıs. 13 13 15 15 15 15 16 16 16 17 17 19 19 19 20 30 00 30 40 55 15 45 50 35 50 00 40 45 123456789'' Bsr edat. ledikleri söz belirlr, fare avcısıYUKARIDAN AŞAĞIYA: run yarısı, sonradan ılâva olun1 Buna binip kervana katıl muş parça. 6 «Uzerıne çullamak gıilünç olur (iki söz). 2 nan. bır takı 7 Eski savaş larYabancı memlektlerdeki elçilik) 7 8 ? ^ a öuşman^811 lerde vazife goren memurlardan 'hnan mallara (çoğul). 3 Bir meyvaiun ekşlboyle denılirdL tılmesi ile meydana getirilen lçkj, 8 Çevrilınce buyuk olçülerden. 4 Bir çeyin ıskambıldekı «ıs başka bir şey ile olçülmesi ve jati beyi» meynısbet edilmesi sonucu meydana dana çıkar (iki çıkan, yırtık büyük bu da küçük soz). 9 Bir olursa hıç bır faydası görülraez. (,eşıt generalın 5 Tekrarlanınca çocuklann ta Dinn hutına • 'ki başı, bır top banca sesı takiıdi yaparken soy kall*«nml* «ekB rak cınsi. VOGL'UN MOSU 1 Bina ve duvarların yapırrunda kuilanılan bır maddenin toprak altından çıkanldıgı yer (karma soz) 2 «Saman taşımaya mahsus dort veya iki tekerlekll naklıye vasıtası» anlamına iki söz. 3 Genış salonlarda bazı kısımlan ayırmak için kuilanılan açılır kapanır ve istenilen yere taşınır olan şey. 4 Bır yukseklığın üstünden atlayıp geçen, bır Rum erkeğınin adı. 5 Dudak (Dıvan edebıyatında, ay (eski dilde). 6 Yabancı, kendısı ile çekışmek istiyeni yere vuran. 7 Bır projeyi ayrıntılı çız gılerle gosteren resım, bir sinır hastalığı. 8 Guneş altında kalmış buz tabakasının yapmaya mecbur olduğu hareket, nota. 9 DÜNKC BUUMACANTN HALLJSDtLMTŞ 5EKLÎ Tifffony TIFFANY JONES NASIL HALLEDİLECEK Yukaridaki rakamlı bnlmacada sadece 4 tane anahtar (ipucu) ve 8 tane sonuç vardır. Boj kalan 12 kareni'i içine 1 den 9 a kadar uygnn birer rakam koyarak ve toplama, çarpma, çıkartma, bölme işaretlerine dikkat ederek soldan sağa ve ynkarıdan aşağıya buimacada gösterilen sonuçlan bulunuz Biraz Taktinizi alır ama, bog vaktiniri hogça geçirtnis olursunuz Arkadaş Islılcları •V ORHAN KEMAt 56 konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU BEYflZGUL ANKARA Proerarn 06 25 Acılıs 06 30 G u n a \ d ı n 07 00 K o \ e Haberler 07 00 Cesıtlı seslerden S a r k ı l a r durumu 07 30 Haberler \ e Hava 07 45 Sabah Muzıâı 08 00 Ankara da B u z ü n Ilanlar 08 05 Kucuk 08 10 Her Telden 08 45" Baelama T Ovun h a v a l a r ı Melodller 09 00 Se\ ılen Konserı 09 20 Sabah 09 35 Kısa haberler ve K U&nlar 09 40 Arkası Yarın Demırdoven'den sarkılar 10 00 S Turkuler 10 20 N Camhdafc'dan 10 35 Melodıden Melodlve 10 53 Nusret Ersoz d e n S a r k ı l a r 11 15 Cocuk Bahcesı 10 30 Konser Saatı Turkuler 12 00 Alıve A k k ı l ı c ' t a n 12 15 K ı b r ı s Saatı 12 2 Kucuk ilânlar 12 30 Alı Senozan ve Sevlm Sıier'den s a r k ı l a r Haberler Resml Gazetede Hafıf Muzık Kadınlar ToDİuluiu Haftannı Proeramları Cocuk Bahcesı Reklâm Proeramları Kısa haberler ve K ü â n l a r Genclık Saati Ovun Havaları KaviD MektuDİarı Is Donusu Kısa haberler ve K. ll&nlar Cocuk Saatl Reklâm Proaramları Haberler v e Hava durumu Kucuk Ilanlar B Akarturk'ten Turkuler Hafıf Muzık Kutlu Pavaslı'dan Sarkılar V Doeu dan Cısan MuziSi U\kudan Once 24 Saatın Olavları ve K ü cuk Ilânlar 21 05 Zulme Karsı 21 25 Turk Muzlfı Özel P r o e r a m ı Ce«ıtli Muzık 21 22 05 T B M M Saatl Akol'dan Turkuler 22 25 N'evın durumu 22 45 Haberler ve Hava 23 00 Slrin Sectlklerlnlı 23 45 Gece Y a r u ı n a DoSru 24 00 K a r a n ı s « Sana da beni unutup akıllanmanı dılerim!» Akıllanmamı dılermış. Aferın. Hemencık sözunü dınler akıllanıverırun. Ayaklanmın altında paspas olmuş kadın. ınek. Akıllanmamı. Soracam sana. Saçlarından yakalayıp o havalardaki zengin kız burnunu yerlere surecem. It. Akıllanmamı. Yenır mı içılir mı bu akıüanmak? Sevıyorum ulan senı, akıllanamıyorum. Sen nasıl akıllanıverdin şıp diye? Demek sevmiyordun? Demek bana numara yapıyoıdun sevıyormuj gıbı? Mâdem sevmıyordun, ne ıhtıyacın vardı da ardıma takılıp dunyamı zehır ettın sonunda? Biliyorum, çok yalvardın ama, benım huyum. Beni çımartan, tepene çıkaran sen değıl mısın? Gidemez, benden ayrılamaz sanmıştım seni. Gitse bile geri ddner, gelır sanmıştım. Ne bılecektım böylesine sıkı tutacağını? Beni Osman bey gıbi, erkekliğin ayaklar altına alındığı bıri önunde madara ettin. Yanma komıyacağım. Saçlarından, yerlerde.. o havalardaki Dumunu süreceğım yerlere, Sonra? Ne olursa olsun, kaça patlarsa patlasın. Içeri mı atarlar? Atsınlar. Sabıkalanır, hayatım mı soner? Sonsun. Zâten seni unutamamakla söndü gıtti o. Busbutun sonsün! A"kıl dlyor ki, dedlm. Ortahaf: Ne dıyor? Atla gıt şimdi fabrika resnrine, bul. Saçlarından suru yerlerde inek oğlu ineği! Sankı fırlayıp gıdecekmışım gibi, koluma daha sıkı sarılıyor. Boşver, değmez .. lyı1 ama bana anammış, ablammıı gıbı öğüi verdı be Ne dedi? Yollarımız aynldı diyorum anlamıyor musun, dedi. Yalan mı? Ayrılmadı mı? îçimde kabarıp duran mayalı hamur. Ortahaf kolumdan çıktı, ellerini arkasuıda baglayıp çıkışmağa başladı: Nedır kadından istedığin? Kandır. Kaçır Arduıda dolaştır. Senin için baba evini terk etsinı Sonra da at karıyı. Karı da çekıp gitsın. Don sonra vay şdyle, vay böyle. Ne sanıyorsun kendıni '•>e' Prens mi'iın'' Kral mı yoksa? Osman beye içerlemıştım de Ortahaf'a... Koluna ben gırdım bu' sefer: Butün bunlar doğru. Doğruysa,.daha ne? Bılmıyorum Bılsem . tvı be Elın kızını al, kedınm fareyle oynadığı gıbı oyna oyna. Hakaretlerın, belkı de dayağın danıskası. Sonra Benden syrılmaz sanıyordum. Kadın oglum, kadın 1 I En iyisi anam biludım, onu da babamla gördüm! Sehrin en büyuk caddesi, ana caddenin elektrikleri boydan boya yanmıştı. Beledıye arazozunun az once suladığı bozuk parkelerden ılık ılık hayvan pıslığı kokusu yukselıyordu. Derınden derıne bır caz. Daha çok da cazın davulu. Ben bu caz sesiyle cazm kalın, tok davul gumburtu=ı.'nu yıllar yılı duyardım ama, ne cazı yakından goımuştum, ne de bara gıtmışlığım vardı. Ortahaf: Şımdi bıldırcın gıbi karılara sarılır dan? ederiz. Göreceksin, ne senınkı kalacak, ne de dunya? Durakladım: Ivi ama... Evet? Ben dans bılmem. Saştr Bılmez misin? Bılmem .. Çok ayıp! • Nıçm? . Nıçmi var mı7 Şehır insanısın, sporcusun .. Mamafı anlıyorum seni .. Kadın, kız çevren çok dar da onun ıçın abayı yakıvermışsın bir kıza. Soylemıştım ya? Ben sımdıj'e kadar hıç bir kadına, veya kıza âşık olmadım! Kapısmda kırmızı, mavi. sarı. lâchert ampullerin yanıp sönduğü «Bar« dan içerı g»rdık: Henuz masalar bomboş. Pek az insan Gıne de sigara dumanlanyla hafifçe tüllenmış havasında alkol kokusu. Solda, vur patlasın caz Cazın kâfamı karmakarışık eden giımburtiisunde benimkını unutur gibi oluyorsam da, çok geçmeden yuze çıkı\ eriyordu. Sanki ufacık, inatçı. zâlım bır çocııktu Bpnden zorla alınıp ona verılmış bır lâstik toou gostererek: « Oh, oh senin topun yok'> dıjordu. Ortahaf ne derse desin, burada kafavı hulup gıdeceğim ona. Uytıyorsa uvandıracasım Saçlarından verlerHe sürükl<>m'"!em b'V fi'ie dp «nrts"=ıeım h". ni neden bıraktığını. Aslında onun beni değıl, benim onu bıraktığımı biliyorum ama. olsun, soracağun. Kımbilir, belki de takılır ardıma gelır. Yenıden yaşamağa başlarız. Buna ınanıyorum, inanmak istiyorum, avutuyorum kendımi. Buradan kalkıp, zjl zurna gideceğim. bulacağım, yeniden ardıma takılırsa ne âlâ takılmazsa .. Birden ufak tefek. esmrr. ama ıri kapkara gözlerivle insanı sarsan bir <Bar karısı.» Ortahaf: Neriman, diyor. Benimki Neriman uzun kirpikli iri gözleriyle cıvıl cıvıl. El sıkışıyoruz. Otursana. divor Ortahaf Bılmem ki, oturayım mı* Her gun bir bolün var bende Fazla içmek yok. Kadın, yuklu goğsunu yerleştırır gıbı, ama gulerek: Yt fazla igersem? (Arkası var)