Katalog

SAHİFE DÖRT Haziran 1967 CÜMHURtYET Anayasa Komisyonu sözcüsü ANAYASA şöyle diyordu: Saym Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın 27 Mayıs Devrımının yıldonümu dolayısiyle yayınladığı mesaj, önumuzdeki zaman içınde de tartısılacak bır anlaşmazlığı su ustune çıkarmış bulunuyor. Anlaşmazlığın konusu şudur: «Türk Anayasası, sosyalizme kapalı mıdır, açık mıdır?» Sayın Cevdet Sunay, kamuoyunda tartışmaları tazeleyen me "Bıı Anayasa ile sosyalizmi de, liberalizmi de tatbik edebilirsiniz,, sajında, şu ıfadeyi kuilandı: «Anayasamız, Atatürk'ün devrim ve ilkelerine dayanan temeli ve hürriyetçi, toplum cu, reforracu ve dinamik karakteriyle kntsiyetine inandıgı insan varhgının şu veya bu mulâhaza ile devlete veya topluma feda edilmesini önlemektedir. Ayrıca \e bilhassa millet hayatında bir zümrenin veya bir sınıfın hâkimiyet ve iktidannı öngoren asırı akımlara, YANÎ SOSYALÎZME, KOMÜNİZME \e FASİZME KARŞI DEVLETÎMİZİN KAPILARINI KAPAMIŞ BULUNMAKTADIR.» Sayın Cumhurbaşlîanınm rıesajının sadece bu bolumu cıddi bır ıncelemeden geçırıldığı zaman, meydana çıkan açık anlam, Turkıye'de. ınsanları ve ozgurluklerı devlete ve topluma feda etmeğe hazır bır sıyasi anlayısın Anayasadan ılham almak ıstedığıdır ve sayın Sunay, boyle umitleri sondurmek kararında gorulmektedir. Bu bolumden çıkan bır başka anlam, sosyalizmın de, komunızm veya faşizm gıbı bır «asırı akım» sajılmış olmasıdır. Ve yıne bu bolume hakım olan anlayışa gore, insan varlığı devlete veya topluma feda edılemez; yani, kışılerın ve bır zum renin mutlak hakimiyet iddıasına karşı bir tepki olarak doğmuş 27 Mayıs devrim hareketının tabıı netıcesi olan Anayasa'da toplumcu felsefenın ustunluğunu ileri surenler, dıkkatlı olmalıdırlar. man zaman sosyahzm konulaıı uzerinde tartısmalan alevlendırıyor ve demokratık hayatımızın bu yem alamnda; terımlerın gerçek aniamında buluşmayı guçlestırıyor. Sorumlu mevkılerde bulunanların bu konulara eğılmesıni fırsat bılen bazı çevreler, sosyalizmın bugun Batıda ve ılım dılınde kabul edılen anlamın değıl de, 19 uncu asırda lıberalızm ve kapıtalızme bır tepkı, bır tenkıd olarak doğduğu \ıllardakı urkuntusunu one çıkaran bır anlayışla mevdana fırhyorlar ve ılk ış olarak, Anavasa'nın, eksıksız bır demokratık havata açılmış kapılarım kapatmağa heveslenıvorlar. Bız, bu yazı dızısınde, Anavasa'nın hazırlandığı ve yururluge gırdığı son 7 yılın Turk duşuncesınde ve Turk toplumunda nasıl bır degışıklık meydana getırdığını; anlaşmazlıkların kavnağını ve bâzı terımlere modern zamanın getırdıği anlamların ısrarla kabul edılmeyış nedenlerını açıklığa kavusturmak için sovle bır yola basvuracağız: 27 Mavıs Devriminden sonra, Turk demokrasisinin kurtarılması ve gelecekte guvenle yaşama^ı içın bır Anavasa taslağı uzerınde çahşıhrken; «Yeni Anayasa sola mı açık olmalıdır, safa mı açık olmalıdır» meselesi uzerinde kanun yapıcı meclıslerde ve komısyonlarda kimler ne söylemışse, ne gıbi tartışmalar olmuşsa ve 'onunda hangi kararlar uzerinde beraberlığe varılmışsa, bunları hatırlatmağa çalışacağız. Meselâ sayın Cumhurbaşkanı. sosyalizmi, komumzm veya fasi7m gıbi bir aşırı akım saymaktadır; çunkıi bu terımi ve sıyasi felsefevı, bilhassa son elli yıl içınde Batıda kazandığı anlam ve dır. 36 nci asrın ulastığı medeniyet seviyesine uvçun. her parti programının tatbik edilmesine irakân veren bir Anayasa'dır. Orada devletçilik de tatbik edilebilir, liberalizm de tatbik edilebilir; fakat komünizm asla tatbik edilemez. Sosyalizmi tatbik edebilirsiniz, çünkü o da insan haklanna hürmetkârdır, demokrasiyi tanır, insan haklannı tanır, hukuk deUetıni tanır. Onun janında sosval zihniyete de sahiptir. Keza 30 nci asrın liberalizmini tatbik edebilirsiniz. Çünkü o da sosyal hakları tanır, insan haysiyetine gerçek manâda hurmet eder. Yoksa, sekiz ya ORb. PROF. sındaki çocukları yiiksek baSIDDIK SAMİ ONAR eaları temizlemek işinde kullanan, «uç defa inip çıktıktan gehsmelerın dışında gormektesonra ölürse ölsun, beni iifidır. Boyle bır goruş ve endışe, lendirmez» diyen 19 uncu asAnayasa hazırlanırken, bol bol rın liberalizmini defil.» ortaya konulmuştu ve demokraVe bu sozler, Kurucu Meclıstık sosyahzme kapılarım ardına kadar açan bır yeni Anayasa kar te uzun uzun alkışlanmıştır. Aşısında, eskı lıberal felsefeyı sanayasanın, 1961 yılına varmış ve vunma gayretınde bulunanlara, o gune kadar acı tecrubelerm. Anayasa Komisyonu Sozcusu turlu kısı>el ve toplumsal kaProf Muammer Aksoy şu cevabı hırların ımbığınden geçmıs doktvermıstı: rınlerın bır sentezı olduğunu an «Arkadaslar, bn Anayasa'da latabılmek kolay olmamıştır. Aasla doktrin yoktur. Bu A radan altıyedi yıl geçtikten na\asa'da biçbir partinin sonra bıle, hâlâ bu «sentez»ın* programı yoktur. Ne devietanlamını kavramıyan ve 27 Maçilik vardır, ne liberalizm, ne yıs ıhtılâlıni, ıstiraplar yaratmış sosyalizm ve ne de herhangi bır çağdışı ıktidar felsefesinın bir «ixm» vardır . Bu Ana bataklığında boğmak isteyen; bu yasa renksiz fakat renksiz nu bılerek veya bilmeyerek yadediysek karektersiz değil pan anlayı? sahiplerinın bulunkarakter sahibi bir Anayasa Anayasanın kapıları PKOF. MTJAMMER AKSOY Yeni Anayasa ile beraber Turkiye'nın sıyasi ve sosyal hayatında başlayan gelışmeler, za ırası, ve bunların son defa sajın Cumhurbaşkanı'nın yaptığı bır konuşmadakı terım ujuşmazlığından cesaret alarak >em >orumlara kalkısmaları, bızı bu «sentez» uzerındekı ızahlara vt tartısmalara zorlamaktadır. Anajasa, Istanbulda, Ord Prof. Sıddık Sami Onar başkanlığmda bır ılim hevetınce hazırlanmıs tasarı ile, Sıyasal BılgıIer Fakultesının hazırladığl bır tasarı, sıyasi partilerce hazırlanmış ta«arılar ve Tuık aydınlan arasmda yapılrai"; anketler uzerındekı sabırlı çalısmalarla bır son tasarı haline getirildıkten sonra, Kurucular Meclısinde goruşulmeğe baslandı. Bu bır ıhCUMHURBASKANI tılâl Anayasa'sı ıdı. hatta daha doğrusu bır ihtılâl ıçmde oluşudı. Zaten, Anayasa tarafından or yordu Bır sıvası ıktıdann çutaya konulan temel hedeflere ruttuğu, kokusturduğu duzeni yoneldıkten sonra, seçılen vasısaglam bir şekılde yenıden kurtalarm hiç bir tehlıkesi kalmımak iradesı, «adece ya"=anan zayordu. Ama, tek ybnlü, tek felman içın değıl, gelecek zamansefelı iktidarlar geleneğinde yelar içın de •guvenlık» arıyordu. Anayasayı hazırlıyanlar, on yıl tışmış kafalar, durmadan şüphe edıyorlardı. Çunku bu «sentez* surece jaşanmış ıstırapların, kat yenı ıdı. Turk demokrasisinin lanılmış çılelerın bır ihtılâl u ve parlâmento hayatının kapalı ıatmıs olan tcpkısıni gozonunde tutmak \e gelecek zamanları kalmıs kapılarım ve pencereleboyle sarsıntılardan koruyacak rıni açıyordu. Bu kapılardan çıbır temel kurmak emehndeydikıldıktan, bu pencerelerden ba)er. Bu Anayasa ile meydana gekıldıktan sonra, yenı açılan alecek olan duzen, ılk anda ellanda, nereye kadar gıdılebılecebette mukemmel'e kavuşamıyağı kestırılır mıydı? Halbukı, yacaktı; bu oluş'u, demokratık, güşanmış olan gerçek, bu kapı ve venh bır hayatın ıçınde, zamanpencereler açılmadığı zaman, ikla, bir serı ıktidarlar ancak tatıdar sahiplerinın nerelere kadar mamlıyabilecektı. Bu iktidarlar, gıdebılmış olmalarıydı. Toplumdevletçi veya liberal olabılırlerdakı butun meşru ve demokra CEVDET SUNAY tık fıkır akımlanna açık tutulmayan bır demokrasi tecrubesi ihtılâlle sonuçlanmıştı ve yeni Anayasa, güvenli, halkın butunune adalet ıçınde gorev ve nımet payı ayıran ve o gune kadarki devlet doktrınlerınde en ileri. en faydalı prensıpleri birlestıren, boylece, modern devlet idarelenne hâkım olmuş bır «sen tez» doktrını kabullenen çağdaş felsefesiyle demokratık hayat içınde kalmamızı sağlamak amacmı guduyordu. YARIN KAPALI ÜÇ KAPI: İRTİCA. KOMÜNİZM VE FAŞİZM: Dişi Bond 06 25 06 30 OS45 06 50 07 00 07 05 07 30 07 45 07 50 08 00 08 20 08 40 09 00 09 10 09 30 09 45 10 00 10 15 10 25 10 40 11 00 11 05 11 45 12 10 12 15 12 30 12 45 13 00 13 20 13 30 14 00 14 20 14 35 14 50 15 40 16 00 16 40 16 55 17 15 17 20 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 20 15 20 30 20 45 21 00 2155 22 00 22 45 23 00 24 00 Acılıs Drosranı Turkuler SaEhk oeütltri O>un havaları Ko\e haberler Sabah melodılerı Haberler ve hava durumu I^tanbulda b u s u n Kuçuk ilânlar ve hafıf muzık Bu sabah sızınle Muzıklı ovunlardan Tulun Kormandan sarkılar Sosval hızmette kadın Fransadan vankılar Sabah turkuleri Gıtar soloları Muzık kulusu Pratlk blleiler Sarkılar Arkası varın Kısa haberler Sabah konseri Oueret melodılerl Kııcuk ılânlar Saz eserleri Incı Cavırlıdan sarkılar Ovun havaları Haberler R G. de bueun Hafıf muzık Reklâm Drotframları Nesrın Smahıden sarkılar Acar orkestrası Saz eserleri Konser saatl Beraber turkuler Okul radvosu Cocuk bahcesı Caz sarkıcıları Kısa haberler Karma fasıl tooluluSu Reklâm Droeramları Haberler ve hava d u r u m u Kucuk ilânlar Turkuler eecıdı Kıtanlar arasında Radvo haflf muzık orkestrası San soloları Muzaffer Birtandan sarkılar Radvo tıvatrosu 24 saatın olavlan Reklâm Droeramları Haberler ve hava durumu Caz severlerle basbasa KaDanıs ISTANBUL IL RADYOSU 16 55 Acılıs ve Droeram 17 00 Sızın ıcın 17 30 Kucuk konser 18 00 Ivı aksamlar 18 30 Sentonık muzık 19 00 Cesıtli melodıler 19 30 Aksam kon=erı 20 15 Genclerle beraber 21 00 Klasık Batı muzığı dlnlevıci ısteklerı 22 00 Cısan mplodileri 22 15 Gece konseri 23 00 Hafıf muzık 23 30 Caz muzıeı 24 00 Gece yarısı içın 00 30 Dunden Bugusden 01 00 Proeram ve kaoanıs 123456789V yemekler böyle vasıflandınhr. 6 Bır zaman 1 Rahmetli Halide Edip Aparçasının terdıvar'ın bir uzun hikâyesinin issi, su satıası. mi. 2 Bir emlr, sinirler (eskl 7 «Piyes yausul çoğul). 3 Musiki âhengine zan» karşılığı uygun bir durumda (uluslararası uluslararası bir bır terim), Matematıkte bır ruterim. 8 Saç muz. 4 Yoksullar. 5 Eskiler duzeltme ve düher tarafa yayılmış dedıkoduların zene koyma haboyle adlandırdıkları yuksek yereketi. 9 Bır re ulaşmış olduğunu belırtirlerdı, MnM iMinuu>n.> soru edatı, bir bol yağda kızartümış alafranga wkU takı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: SOLDAN SAGA: 1 tlkbaharda zamanından once pıyasaya çıkarümış meyva ve sebzelere boyle denilir. 2 «Bırdenbue kendi hareketlerini başkasının gosterdıği yöne sevkeder» anlamına ıki özlü bir çekım. 3 «Kara sevda» ya karşıuk olarak bulunmuş yenı terim, üç zamandan bıri. 4 Bır şeyi fırlatmak hareketi, u por karşılaşması. 5 Komşumuz ve dostumuz bır devletın yansı, bulaşıcı hastalıklara eskıden boyle denüırdi (tıp terımı). 6 Bobürlenen ve afl kesen» karşılığı ıkı söz. 7 Sahip, alaturka yumuşak şekerleme. 8 Bir şeyin dışan ile ilişiğınl keserek. 9 Zıplayan bır parazıt. DÜNKC BOLMACANIN Tiffany SEKU NASIL HAIXEDİLECEK TukaridakJ rakamlı bulmacada sadece 4 tane anahtar (ipucu) ve 8 tane sonoç vardır. B05 kalan 12 kareni" içine 1 den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve toplama, çarpma, çıkartma, bölme işaretlerine dikkat ederek soldan sağa ve yukandan aşağıya bulmacada gösterilen sonuçlan bulunuz. Biraz vaktinizi aiıt ama, boş vaktinizi hoşça geçirmij olursunuz. m SE • ?L1M> f ^ , Islıkları 54 Evet 0' Seslennorum : Anneee! Kardeslerımle falan şıp, geliveriyorlar : Annem' Burada ne gezıyorum? Ne oldu bana? Hasta mıjdım? Yoo.. diyor annem. Hasta falan değıldın de, fazlaca ıçmıştın hepsı bu. Içimde, ıçimm derınlerınde o. O nerde? Nıçın yok? Neden yanımda değıl? Şaraptan ağrıyan ba^ımı dızıne kordum, ilâç verirdi, hemencik geçerdi başımm ağrısı. Şimdi neden, neden yok? Annem, kardeşlerim her bırı bır yandan bır sevler anlatmağa çalısıyorlar ama, hayır. Kulağıma girmıyor. O, o nerde"" Bılıyorum, benı bırakıp gitmıştı. Çunku ben daha önce bırakmıştım onu da ondan. Demek benı ciddiye almıs? lyı ama ben şimdi . Kapı açıhyor: O! O mu? înanamıyorum. lyıce durulmuş apak bulutlar yenıden sarıyor, dalıyorum. Sonra çıkıjorum, dalıyorum, çıkıyorum.. Yanıma gelıyor : Geçmiş olsun! Annem, kardeslerim çıkıyorlar dışan. Yalnız kahyoruz. Yatağıma yaklasıyor, elimi tutuyor : Geçmiş olsun dedim! Muthış bır sevınç fırtınası ıçınde, ama dargınım, kırgınım, küskunum. Butün bunlar onun yuzünden; ayaklanna ben kapanmışım, gıtmemesıni ben yalvarmışım da çiğneyip fiyakayla giden ovmuş. Zorla : Mersi, diyorum. Elini alnıma koyuyor : Nasılsın? Dunyalar benim olduğu halde : Ne yapacaksın nasıl olduğumu 7 lli^tiği yerden kalkıyor : Rahatsız ediyorsam .. Yuzüne merakla bakıyorum : Evet? Gıdeyim! Başımı ondan nefretle çevirivorum Hep 0\um: « Beni bırakma. gitme'» dıye avaklanma kapanıp, yalvardıÇı andaki ben « Git, defol!» dıvebilırim. c Neden geldin7 Çağırdım mı senı9» Divemiyorum. demelıvim oysa Gitmemeli. aftlamalı. avaklanma kapanmah. ağlamalı. hıçLir»v»Qİi' > ^pnci? vacıvamam nliirnm Noîursun ORHAN KEMAL konu ve resim: AYHAN BAŞOGLU L BEYAZGÜL 1 A N K A R A 06 25 06 30 07 00 07.05 07 30 07 45 08 00 08 05 08 10 08 40 09 00 09 20 09 35 09 40 10 00 10 40 10 55 Acılıs oroeram, Gunavdm Kove haberler Sarkılar v e ovun havaları Haberler v e hava durumı. Sabah muzıgı Ankarada bueun Kucuk ilânlar Her telden M Guverden sarkıîar Hafıf muzık Sabah konseri Kısa haberler ve K. ilânlar Aıkası varın Okul ıad\osu H Ovlumdan turkuler Turk muzıeı D. ısteklerı Oüeralardan secmeler N Dadaloğludan turkuleı Kıbrıs saati Kucuk ılânlar Gul Batu ve Mustafa Safcya \ sardan sarkılar Haberler. R G d e bueun Hafıf muzık Reklâm oroeramları Cocuk bahcesı Semahat Ozdensesten sarkılar Bueun ıcın sectıklerımiz Kısa haberler Turhan Karabuluttan turkuler Konser saatı Cesitlı muzık Meral Armağandan sarkılar Samve Candan turkuler Muzık dınlıvelun Kısa haberler Tuıkuler eecıdi Ince saz Reklâm oroaramları Haberler ve hava d u r u m u Kucuk ılânlar \'eclâ Eroldan turkuler Dın ve ahlâk sohbeti Saz eserleri Zıva Taskentten sarkılar Isteklerınız mikrofonda ü\ kudan once 24 saatin olavları ToDİum ve sanat Osman Turenden turkuler Kucuk konser T B M M. saatı "Jermin Demircavdan sarkılar Haberler ve hava d u r u m u Gece konseri Gece varısına d o î r u 11JS Cocuk bahcesı 11^30 12 00 12 15 12 25 12 30 n 00 13 20 13 30 14 00 14 15 14 15 14 55 15 OO 15 15 15 45 16 05 16 25 18 40 16 55 17 00 17 20 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 20 10 20 15 20 35 ?0 55 21 00 21 05 2130 21 45 22 05 22 25 22 45 23 00 23 4.T rın, kölen, ayaklarının altındakı paspasım!» demeli. Demıyor. Neden bu kadar çok içtin 7 Belkı der dıye surduruyorum : Sana ne? Usullacık : Benım içın mı? înadıma : Hah hah haaay... Ahnıjor : Hah hah haaay ama, hep beni saylklamışsın! Telâslanıyorum : Kım soyledı1" Kim soyledıyse soyledı Arkadaşlarım mı? Hayır. Ya? Neden snnra : Annen. Annem mı' Nerden buldu seni' Nerrle olduğunu ne bılıyordu 9 Anlattı: Arkadaslara raslamış tçkıden zehırlendığımı soylemısler. Nedenını sormuş Onun içın olduğunu soylemış, annemın onu aradığını da eklemeden edememisler. Pekiıı.. neredeydm gunlerdır? Babanın evine de gıtmemışsın? Omuz sılkıyor : Gitmedım, gıtmiyeceğım de.. Gitmıyeceksın de? Evet. Nerde kalacaksm v a ' Fabnka mahallesındeki ısçı kız arkadaşlanmın evınde Zâten varın ışe baslıvorum.. Ne ışıne? Fabnka revırınde lâborantlığa. Gözlerı parlıyarak başlıyor : Revirdekı odamı gorme Ufacık ama tertemiz. Benden once çalısan evlenıp bırakmış ışı. Yerine benı aldılar Arkadaşlarım da çok hoş. Radyomuz bıle var Benim içın artık yepvenı bir hayat başladl. Bu havat kendi yolum .. Annen? Baban? Ben bıletımı kullandım. boş çıktı. Artık babamın evıne ddnemem Zâten babam da istemez. Dedım ya, yenı bır hayatı yasamağa basladım şimdi. Kız çıktığım babamın evıne dul ve kocasız öldurseler donmem Bırakahm bunları. Her şey geçtı Her şey, her sey .. Elımde olmnarak soruyorum : Ben' Sen de. Hayretler ıçindeyim : Ben de mi' Evet «ıpn HP Sana da beni unutUD akıllanma.