Katalog

SAHtFE DÖRT 19 Nisan 1967 CT3MHURÎYET Yazo n: Şehirde . ,Konrad hasar görmiyen binalann sayısı üçyözü geçmiyordu... Atnertka'ya goç ettıkten aonra Amerıkan subayı olan Te aaımı bılen bır Alman Munnsı hayatta olup olmadıgımı oğrenmek ıçın bana uğramıştı Ondan birkaç gun aonra da Amerıkan subayları gelerek Kolonva'dakı komutana gıtmemı ve sehrm idaresını •!• almamı ıstedıler. Açık bır jeep benl T» eşimı Kolonyo ya goturdu. Yol boyunca edındığım jntıbalar korkunçtu Unkel'de araba Tapuru ıle Ren nehrını geçıp bırçok köyun ıçınden Bonn uzerıne Kolonyo' ya doğru ilerhjorduk Her tarafta delık deşık olmus veya yıkılmış evlere, her adımda harbın ızierıne rastlıyorduk. Kolonya' nın gorunuşu I H benl dehset içınde bıraktı Savastan ttnce 760 000 insanın yasadtfı bu » • hır sımdı sadece 32 000 kısıyi barındınvordu. Ren nehrimn sağında kalan kısım ısa hala Alman kuvvetlennın i?gali altında ıdı. Gerçı artık sıddetli Mvaslar olmuyordu ı m ı yer yer karşılıkh atesler devam ediyordu. Bır ahbabımın evl tafindcn geçıyorduk, dunnamızı rica ettım ve gırdıra. Kapı açıktı, aandalyelerle kıtaplar karma kansık yerlerde yatıyordu. Evde kımseler yoktu. Hemen hemea ber ev aym durumdaydı Amerikah komutan Yarbay B L. Hyles, Kolonya Beledıye Başkanhğını yenıden uzerıme almamı ıstedı Cepheda uç oğlumun bulunduğunu, Amenka Kolonya Belediye Başkanı oluyorum cumları Te savaşın daha sonraki etkilen »onucunda uğradığı tahribat korkunçtu Evlerın ve reaml binalann yarısından fazlarn tamamen, gerıye kalanların da hemen hepsı kısmen tahrıp edılmıştı Hasar gormeven bı nalann layısı tadece 300 den ıbarettl. Şehrin sokaklan, tramvav şebakesi, yeraltı kanalızas\ onu su ve gaz borulan, elektrık tesisleri ve diğerleri aym korkunç tahrıbata uğramıştı Bu dunımun Insan sağhğı bakımından arzettiği tehlıkeler tasavvurun üstundeydi. Gaı yoktu, ta yoktu, elektnk cereyanı yoktu. Metreler bojrunca vukselen enkaz yığınlan lokaklan doldoruyor, her tarafta bomhalanan binalann teşkil ettıklerl muazzam tepeler vukselıyordu Kolonya, bir çoğu hemen hemen bln yıl boyunca ayakta duran Te sımdi harap olan kıhselerl, kudsıvetıne tecavuz edılen Katedrah, Ren nehrınden harabelerl yukselen bir zamanlann o guzel koprulerı, artık yoktu însanlar, bombalanmış evlerin mahzenlennde sefalet ve yoksulluk içinde yasıyorlardı. Yemekler tuğlalardan yapılmıs 11kel oeaklarda pışıyor, iular sajlam kalmış birkaç tulumbadan kovalar veya teneke kaplarla ta çınıyordu Şehır ıdaresının karşı karçıya bulundugu guçlukler yenılemı jecek gıbı gorunuyordu Beledı \e ıdaresme aıt burolar, kısmeı ayakta kalmış bır sıgorta bına sına yerleştırıldı. Çunku Kolon >anın eskı Beledıje Sarayı ha rabelere gomulmuştu. Nazıler benı Beledne Başkan lığından aıletmeden bır gun e\ vel çahşma odama, Belediye Sa ravına bılerek veda etmıştım Ertesl gunu azledılerek takıba ta uğTayacağım, i? yerimi bır daha goremıjeceğımi hıssedıyor dum. Belediye Sarayının anahtarmı alaîak ev« goturdum Onu bugun halâ Rhondorf'ta muhafaza edıyorum Adenauer, Almanya'da harekatı diırdnktMl «mn Kolony» Belediye Ba^anı oldn ctk yeterll kâğıtla büro malz«mesin» bıle tahip dejıldlk. En onemlı gorevlerın yerına getırılmesı ıçın gereken yonetıcılerı bulmak son dereca guçtu. 1933 yıhndakl çahsma arkadaşlanmm çoğu ya olmuş veya Alman \a'nın her hangi bir yennde kalmış gen donemeyecek durumda ıdıler. Fakat her seye rajmen harabe yığını hahndekl bu sehırde ha\ at ohnemıştı. Beledıyenın karsısına dıkılen en buyuk ve en guç problera halkın iasesıydı Mal mübadelesi »eklinde yapılan ticaret gıttıkç» genisllyordu. Para kıymetinin yenni mal kıymeti almıstı. Kolonya halkının iase durumunu duzeltmek için halkın da Btr hava htteunıandan »onra oaeshtır Kolooy* katedıall bw hale feldi lılar tarafından Kolonya Beledıye Başkanlığına atandığım duyulursa Nazılenn her uçunü de kurşuna dızeceklerıni soyledım. Bana Beledıve Başkanlığı gorevının verılmemesı ncasında bulundum. Elımden gelen her yardımı yapmağa hazır olduğumu da lozlerıma ekledım Komutan bu aebepleri haklı bul du. öne« musavir aıfatıyla ise baıladım. Ancak Almanya'da sava* harekfttı durduktan tonra Amerıkahlar tarafından Belediye Baskanlığına atandım. Tahrıp adılen Kolonya »ehrinın tuyler urpertıcı bır maozarası vardı. Şehrın hava hu mek Içın her ezıvetl goze almış ınsanların tıklım tıklım doldurdukları ustu açık yuk va gonları bugun hala gozlerımın onundedır EUerınde kalan varlarmı \oklarını surukleyerek ge len bu uçuk benızh, >orgun, uzgun însanlar, çogu zaman juvalarmın yerınde sadece harabe yıgınnla karşılaşıyorlardı. Bu onbınlerce insana barınak, ıaşe ımkanı ve >asamaları ıçın Halkın bujuk çoğunluğu kaçeİ7em olan dığer araçları sağmış ve>a savaşın son ayları ıçelamak çozumu ımkansız gorurısınde başka yerlere nakledılnen bır problera olarak ortaya mıştı. Şımdı bunlar, Almanja' da savaslar bıtınce gen don çıkıvordu meğe başlamışlardı. Her gun Belediye idaresi daha kuçuk bınlerc» Kolonyalı veya her te\erruatta bıle guçluklerle hangı bır taşıt, yeya yuk karçı karşıya gelıyordu. Şehır trenlerıyle akın akın Kolonya' halkının arzu \e taleplermi ya donuyordu. Yurtlarına donmuttefık komutanhğına bıldıre 0n binlerce insana barınak lâzımdı yardımını istedim. Kolonva Beledıye aınırlan ıçensinde arta kalmif butun tasıtlara el ko\durdum. Cıvar koylerden patates, buğday, lebze, kasaplık hayvan alınması ıçin talımat verdım Aynca Amerıkan askerî komutanhğına baı vurarak, Amenkan ordusunun iase depolarındaki gıda maddelerınden bır kısmının halka dağıtılmasını rıea ettım Amerıkahlar her fırsatta mumkun olan her yardımı yaptılar. YARIN «Eğilmiş, fakat kınlmanuş olarak işe başlayalım» Diçi Bond O VA»OTVEJ? BEM pyu I A VtCMl \^wq APıufvvV 06 25 06 30 06 45 06 V 07 00 07 05 07 30 07 45 07 50 07 55 08 00 08 20 08 40 09 00 09 10 09 30 09 45 10 00 10 15 10 25 10 4D 11 00 11 05 11 45 12 00 12 10 12 15 12 30 13 00 13 20 13 30 v4 00 14 20 14 35 14 50 15 40 15 55 16 00 16 55 17 10 17 20 17 25 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 20 15 20 35 20 5S 21 00 2115 21 40 2145 22 00 22 45 23 00 23 20 24 00 18 55 17 00 17 "!0 } 18 00 18 30 19 00 \ 19 30 20 15 2100 21 45 22 00 23 00 23 30 24 00 00 30 0100 ^cılii Droeram Turkuler eecldi U ) Konvısma Turkuler «recidl <i) K o \ e haberler Sabah melodılerl Habçrler \ e h a v a dunımtl Kucuk ilânlsr Studvo G d e n Istanbulda buarOn Hafıf muzjk KJCUK; orkestra Vıvolonsel »ololan Kentımızm s o r u n l a n MBırtandan sarkılar Valsler 4 ses 4 aazdan turkuler Muzik k u t u ı u B ı z celdik Saz eserleri Arkası v a r ı n K ı s a haberler Sabah konserl CiRaıı melodılerl Damlalar orkestrail Kucuk ilânlar Ovun havaları Uskudar Musıkl Cemlveti Haberler R G de butfün btud\o G den Reklâm Droüramları A B u v u k a t a m a n d a n larkılar Daııs orkestraları Turkuler ODera sahnelerınden Sami GoSusten sarkıla» Kısa haberler Mıkrofonda e e n d i k Cocuk bahcesı Kardes okullar Kısa haberler Yurdun »esı R e k l â m proaramları Haberler \ e hava durunm Kucuk ilânlar Studvo G den K Koldaştan türkul*» Turk vorumcuları Incl Çay ırlıdan sarkılar 24 saatln o l a v l a n v e K İlânlar D u n v a m ı z v e ozanlar Klâsık Turk muslkisl k o n n u J Kuçuk ilânlar Se\dıklerınızle beraber Reklâm tjroeramları Haberler v e h a v a durumu Radvo oda o r k e ı t r a n Oda muziSı Kaoanıs ISTANBtJL fL RADY.OST) A c ı l ı s v e oroeram Sızın ıcın Kucuk konser l\ ı aksartüar Senfonık n u z i k * Cesıtlı melodiler Ak^am konserı Genclerle beraber Ooeralardan secmeleı Hafıf muzik Gece konserl Caz. muzaeı Cesltlı muzik Gece varısı lcln Hafıf muzik Froeram \ e katıanl* BULMACA 113456789 G: \ V 1 LUKLEEBtM 7 EsM Macar ve Polonl&mın» ikl BÖZ. 3 Tiyatrolarda ,ya kırallarındaa ve meclislerde e a çok dedlkodu bazılarının adı, buralarda yapüır, bır edat. 3 iünyada zengın«Cumle halmde olan soz grupları ık belirtisıdır avucude getır'» mânasına ıki soz ma ahırete gölü bır emır. 4 Hıristıyanları ta f unılmez. 8 V pınaklarına çatırmak Içın kulla ın on ıklde bırı nılan, flu değil de açık gorünur (sevındir1» kardurumda. 5 Kokulu otlardan, şılığı karma bır dıll belâsma uğrayıp boynu vu errur 9 Masal rulan eskı büyuk şaırlenmızden ların meşhur ds 6 Belll samanlarda alman veğı, keskılerden. ya verılen paralar (eskı usul ço hallodllmt* SOLDAN S%GA. 1 Eski bır atalar sozüne göre «bunlar bir hamamda yaraşırlar» (bır savı ve bır soz) 2 Yılın guduk ayı, avuç içi. 3 «Reklâm gelırı lazla değıl» mânasma ıkl soz (gazeteler hakkında kullanılan bır terım) 4 Sayılardan, çevrihnce «ozan» olur. 5 Sağhk içınde rahat yaşıyan, acıklı sahne veya perde eseri 6 Bırıncı Napolyona pek uğurlu gel memış savaş yerlerınden birının adı, bır edat 7 Bir hükümd»ra tabı olmayı kabul hareketi (birıncı kelune eskı bır terimdir). 8 AiruDada Fransa ıle Isvıçre arasındakı daglardan, erkek cet. 9 Bır harfın okunuşu, dtlnya yuvarlagının ıç tabakalanndan (coğrah a terımı) YUKL\RID\N AŞAĞIYA: 1 «Hayatmı kazanma çabalan hıç de ıyı durumda değıl» an BUlJilACAND HALLEDtLMIŞ SEKU NASIL RALLEDİLECEK î u k a n d s k l rakamb bulmacada sa dece 4 tane anahtar (ipucu) ve 8 Uo« sonuç vardır. Bo^ alan 1 karenın içine 1 den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve t o P lama, çarpma, çıkartma, bolroe işaretlerıne dikkat ederek «oldaı sağa ve yukarıdan asağıya bulmacada gosterilen sonnçlan bulunuj Blcaz vaktinid «Ur ama, bof vaktinizi hoşça geçirnüs olttrsunıu ORHAN KİMÂL 11 yoktu. Yenı bır tavsıvede bulunmuştu* Vâlıdenın zıyareüne hergun gıtl Elını op, hayır duasını al' 0nun şımdı en hassas, en ıçh, en ahngan za mam Yureğındekı karha kapanmadı henuz Sonraaı Yuzune bakmıştım. Şahadet parmagmı gozume sokaıcasına • Çarşısına, pazarına da gıt' Luzumlu şejlerın al, getır' Gine ağzımdan kaçıvermıştı Çarşısma pazarına oldu bıttı kerdısı gıderEtıı kocaman eh kaVkmıştı Olmaaaaz' Yaşh başlı kadının çarsı pazarda 1 ge7ip dolaşması doğru degıldır Hem >azık, hem gu 1 nah Ana hakkı ulan ana hakkı' Ana hakkı, at hakkı demektır câhü kopek' Yarın ruzu mahşerd butun bunların hesabını \enr, gazabı ılahı de butu «eyjıelermın cezasını çekersm eşşek' Sahadet parmağuıı gine nerdejse gozume sokaı casına Ruzu mahşer'den kork' Neden, nıçın korkmam gerektığını duşunurke formuştu Demek rahmetlıden pek bır şey kalmadı' Kabnadı Tuhaf Bız de onu aklı başında bılırdık Insat evlâdu ıjâlıne kırık sırık bırakmaz mı' Cevap ver Bırakmaz m ı ' Alnıma vurmuştu Çamura çokmuş gıbı ne duşundun kaldm 9 B rakmaz mı dıyorum' Çâresız Bıraksa ıyı olurdu ama, bızım pek bır şıkâve timız yok Olur muuu' Pek bır şıkâyetımız jokla ış bıte mu* Bu dunyada insanın msanhğı kırığı sırıgı, nı kutu eshâmıyla, altın avadanı, emlâkı akarıyla gaj rımenkulu ve bankalardakı cârı hesabıyla olçulu Yok mu' Kırığın smğın, nukudun eshâmm, emlâkın akarn, bankalarda kredın yok m u ' Kaldır at kend nı yardan aşağı Boylelerının msanhğmdan ne ola cak Ağızlarıyla kuş tutsalar zırnık kadar kıymetleı yoktur nzanmda' Koca bumudur dıye bır tane. olmazdı, olmaz dı kı. ama herıf ne «Ulan>lığıtnı bırakıyordu, n «Hayvan.lığımı, ne de «Eşşek«lığımı Iskemlem alıp kahvenın obur basma yer değıştırmıştım De ğıştırnnştım ya, şıp. dıkılıvermıştı gine tepeme Yer değışürmekle ne demek ıstedın yanı? Sakın aklmdan zoru olmasmdı adamın' Omurumu dortmuştu Sana soylüyorum sanaaa' Sertçe" Ne vsr' Yer değısünnekle ne demek ıstedın' (Arkası var) SÜ^AAlJkMA konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU BEYAZGÜL A N K A R A Acılıs Droarara Gunavdın Ko>e haberler Gııler Goksel ve Cevdet Bol\admden sarkılar Haberler ve hava durumu Sabah muziii Ankarada buıun Kuçuk ilânlar He' telden Kucuk ilânlar O Turenden turkuler Gunumuz Soruıüarımıı Sabah konserl Kısa haberler v« K İlânlar Arkası varın Eeıtun radvonı (1> Melodıden melodıv» Cocuk bahcesi Konser saati Ogle muzıfti Kıbrıs saatl Kucuk ilânlar Sarkılar ve ovun havalan Haberler %e R G de busrün Plaklar arasında Reklâm Droeramlın Cocuk bahcesi MTurungden tUrkület ^ Demırdovenden sarkılar Hafıf muzik Kısa habener ve K. ilanlar Egıtlm radvosu ( î l Haftf muzik Mıkrofonda («ncllk Kısa haberler ve K İlânlar Yurttan sesler Saz eserlerl Reklâm Drosramlan Haberler ve hava dunımo Kucuk ilânlar U YurükoSludan türkOler Uvkudan once Guneri Tecerden larkılar Hafıf muzik Kucuk konser 24 saatin olavlan K ilânlar 20Yuz\ılm eetlrdiklerl Erkekler toplulutu T B M M «aaU Hafıf muzik S Erorhandan türküler Haberler ve hava durumu Konser salonundan Gece varısınft doJru Procram ve kaoanıs Satmış mıydı? Satmıştı Aklmdan zoru mu vardı bu herifin yahuî Allahallaaah mal, mulk, emlâk satüır mı? öfkeyle sormuştu Nıçın satmıştı' Gtne ağzımdan kaçınvermlçtim: Canı ojle ıstemışti her halde.. Delıye donmuştu Olur muu 9 Canı byle istemişti olur muuu? Bir sebebi vardır, mutlaka mutlaka vardır bir sebebı' Yoksa mulk mulk satüır mı be? Hiç fikrım olmadığı içın, ne türlü karşılüt verırsem herliı kızdırmam acaba dlye düşunurken, o Yok<;a sizden memnun mu değıldl? Bızden m ı ' Memnun değil mlydı? Öyle ya1 Senden, kardeşlerınden, annenden. Annenle blrlürte oturuyorsun tabl? tnadına Yoo, dedhn Aynyn. Şash Ayn mısınuT Avnyız Şahlandı Olur muuu? Yakışık alır mıu? Herkes ne der' Kadıncağıza karşı revâyı hak mı? ? tnsan anasından ayn oturur mu hlç? •> Yoksa dargm mısm anaala? Yooo Bir de dargın ol da tüy dlk Dargın defilmiş L9J mı bu? Ana, ata demek ata' Kur'an ı azimüşşan ne der? ? Kur'ân ı azımUs?an, Cenneti aîa analarm ajagının altında der' Sözlerüıin dehşeti Uzerlne flkir edinmek lttercesine uzun uzun baktıktan sonra gine sormuştu Ananm ziyaretlne sık sık gidiyor mugun? Gidiyomm. Hayır duasını ahyor musun? Tepem yavaş yava? atmaya başlamıştı M, gine paylamıştı Ne gezer desene Bizim neslln, dlnsias lmaosız neslın boyle Ince ahlftk kaidelerlyle ne alakagı var desene' Benı gozden geçırmıs, tepkimı beklemifti belki de Hey gıdı gunler hey' Buyuklenmızın önunde değıl cıgara kah\e ıçmek, vuzlerıne şoyle dıkkathce bakamazdık Şâyet bakıslarımız kars.ilsçsa, kıpkır mızı kesıhrdık kıpkırmızı' Neden kıpkırmızı kesıldıklerını soracaktım, vakıt kalmamıştı. Zâten soru sorma fırsaU da verdıji 21 21 22 22 22 22 23 23 24 05 35 05 25 30 45 00 45 00