Katalog

Beslenme problemi ve bolıkcılık Naci ARTUN X. Denls Kur. Alb. DÜNYA, SOVYETLER, TÜRKİYE ; ~\ CIA'den Oğrenci Kuruluşlarına j Dunya gençlıği su gftnlerde bırbiri ardına protestolan CIA'ye yafdırmaktadır. BrüKscl'den îeni Delhrye ve Bonn'a kadar Bjrenci knrulnslan Amerikan casuslnk teskilâtının ortays çıkan oyunlan karsısında tepkjlerını belırtmektedirler. CIA, Amenkan universitelerini ve ögretim üyelerlni hizmetinde kollanmakla vetinmemış, oğrenci kuruluşlarına da el atmıstır. Amerikanın en büyük oğrenci derneğını parayla satın almış, »atın alamadıgı dgrencileri tehditle yola getırmistir. Amerikanın en büyük oğrenci kuruluşu N.S.A. (Mıllî oğrenci Derneği) nin basın sözcüsü : « Bırlığımızın yonetıcılerı tehdıt altındadır, zira CIA gizlı anlaşmaların açığa çıkarılmasından korkuyor» demiştir. CIA, Amerikan Millî öğrenci Dernefini Amerikan dış slyasetlnin bir âleti gibi kullanmaktadır. Paravla satın aldığı öğrencılere sadakat yeminj ettirmis ve sonra bu gençler vasıtasıjle dünyanın çesitli ülkelerinin gençliğine çengel atmıstır. New îork Times gazetesının açıkladıçına gore, bır surü mılletlerarası konferans CIA eliyle düzenlenmis ve yönetilmiştir. Bngun Turknedekı gençlik kuruluslan çevresinde de çetin bir mücadele sürmektedır, Komprador iktidarının tuzaklan gençlik içine karnlmustar. Zayıf karakterli gençleri parayla «atın almak yollsnnda ileri adımlar atılmıştır. Zaten bn işın bnknk yoln da açıktır. Şöyle ki : Bir öfrenci dernefi normal koneresini yapıp, mesrn röneticilennı seçtı dıvelim öğrenci kuruluslannın para muamelesi için ellerınde resmî bır belge olması gerekir. Bu belge de valiler tarafından verılir. Derneğın meşru yöneticıleri belgeyi Validen l»tedikleri zaman «Hayır» cevabını alırlar. O sırada komprador iktidannın masası ve ajanı olan birkaç oğrenci, çevrelerıne, aldatılmıs ya da satılmıs onbeş yirmi kişiyi toplıyarak ikincı bır kongre vaparlar ve a\nı \alıve giderek : Mesru kongre bızıra yaptığımız kongredir, sizden yetki belgesı istıyoruz, derler. Vali, iktidarın knlo İse, iktidarın gençlik içindekl ajanlanna yetki belgesıni verir. Ve bn genç ajanlar da gıder bankada kendileri besabma yatırılmıs paraları çekerler. Bu oynnla el konmus ve yurütulmüs nıce demek vardır. Ünıversite dğrencilerının içinde sımdıden satılmıs olan gençler yarınm mtılmıs politikacılan olmak adavlığında parlak sınavlar vermektedirler. Millî Emnivetin iktidara mensnp kanadıvla isbırliği.. ıspivonlnk demek basma.. kongre çalma.. oy sandığı kaçırma. jnrnal.. Ve bütön bunlar arasmda ceplerde tomar tomar banknotlar.. Dernekçilik ticaretı ve komprador iktidar hesabına komisyoncnlnk, karakteri zayıf gençler arasında ıvı para getiren is olarak revac bnlmaktadır. Bırakınız komprador iktidannı, İstanbn] Beledıyesi Adalet Partıli uyelerınin karariyle yalnız bır sağcı öğrenci tesekkulüne bu yıl için 80.000 Tiirk lirası verilmıstır. fstanbul Belediyesinin îstanbnl içinde, çogn ajanlar eliyle yüriitulen derneklere dağıttığı para 5 milyon liradır. Cnıversıte gençliği işte b5vle bir ortamda dernek knracak; h»fivesiyle, copnvla cıpiyle, CIA'yi kompradoruvla, politikacısı satılık bocasıyla mücadele edecek ve Ataturk'ün kendisıne verdiği kntsal görevı yıirutecek.. Dogrnsu bayli çetın bir ıstir bu.. Bizim kompradorlar unıversıte oğrenci kurnluslarını satın almakta CIA'den asagı marıfet sahbı değıllerdır. Zaten CIA, unıversitelerimıze el atmıs durumdadır. Teminlı ogretımli üyelerını, öğrencileri, Bans Gönüllülennı dünvava salan CIA, Erzurnm Ataturk Üniversitesını topvekun elde etmeve calısırken tstanbnl ve Ankara Cniversıtelerıne de çençelı atmıstır. Dünku gazetelerden birısi de, Erzurum Atatürk Üniversıtesınde Amerikan Banş Gönüllülennin ders verdiklerini vazıvordu, Inkaradaki Orta Doğu Teknik Üniversitesi içındeki Amerikalıların bazı faaliyeti ise Rektor Kemal Kurdas tarafından mahzurla bulunmnstor. Türk gençliği bu bataklıkta bölünmemeye dikkat etmelidir. Siyası parti kavgılarını bir yana bırakmalı, memleket olaylanna particiliğin dar açısından değıl antıemperyalist mücadelenin geniş açısından bakmalıdır. Atatürkçü gençlik cephesini parçalamak ve bölmek istiyenler plânlannda basanya kavuştuklan an gençlik te»iwi» ve gücsuz kalacaktır. CIAın takliği muhakkak önlenmelidir. •••• I I Ibrahim CAMLI rerler. Karsıhklı Mldırmazlık durumunun kalkmasına paralel oiarak yapılan bu tekhf aslında ultimatom nıtelığınde toprak taleplennden ba?ka bır »ey değildı. Ve bu hareket, bır kez daha Karadenızdekı guvenhk endışesınden doğmasına ve Doğu Avrupadakı guvenhk meselesimn sert strateji icaplanna ve buradakı ıdeolojik ımk&nlara dayanmayan farklı bır karekter taşımasına rağmen, Turkıyenın tek başına takındığı cesur tutum olmasavdı Turkıjeyı, Baltıklar gıbı bır istılâ sahası nahne getırmemekle beraber .Sovyetlenn peykı durumuna diışurecektı. DoğuBatı yakmiaşmasma yardım etmesını ıstemektedırler. Bu arada, Turkıye'nın Vıetnam'a asker gondermeyi reddetmesını ısrarla ılen bır adım olarak tanımlamaktadırlar Iste, Sovjetlenn yeni Turkıye pohtıkasının bu çızgilerı daha 1953 te behrmeye başlar. Sovyetler bu tarıhte toprak taleplerı olmadıklarını resmen bıldirırler 1956 da Montreux Antlaşmasının otomatık olarak yenılenmesıne taraflardan bırı olarak ıtıraz etmemekle de us taleplerınden \azgeçmış olurlar Bu tutum Turkıyedekı 1950 1960 donemmın bütun aşırı hareketlerıne, U2 uçağı olayı vesaıreye rağmen ısrarla devam eder Kıbns buhranı ve 1964 te Fendun Cemal Erkin'ın Moskova seyahatı ile ılk meyvalarını vermeye başlar. erşeyden once »unu belirtmek gerekir • Turkıye Sovyetler içın hıç bir zaman bır futuhat konusu olmamış, kendılerınce daıma bır guvenhk meselesi sayılmıştır. Sovyetlerın Turkıye ile ılgılı güvenlik endıselerınm mıllî mısak prensıplen ne bağlı mahdut guçte bir Turkıyenın kendinden doğmadığı açıktır Sovyet endışesı her zaman, Sovyetlere denk ve duşman guçlerın Sovyetlere karşı mucadelelennde koiısu ve stratejık Turkıyeyı kullanmaları xhtımalı uzerıne toplanm:ştır. Ancak, aslında tedafui olan bu tutum bir sure Türkıyenin hukümranlığı ve bağımsızlığı ile kesın bır ?ekilde çatışan davramşlara da v°l açmıştır. Bu da\ raniflsr bugun bır parçası oldukları dunya konjonkturu donemı ile beraber Urıhe mâl olmuşiardır. Bu noktada, yukardaki hukum lenn TürkSovyet ılışkılen tarıhçesi içinde bır liegeriendırmesını yapmağa çahsahm. Bu, so zü geçen tanhçeyı S ayn devreye bölmek suretiyle yapılabihr. jrv ünya nfifusnnnn srtmsii ve topraklann ve••' rimsizleşmesi sonncu olarak ortaya çtkan be«in maddeleri yetersizlifı, insanlan bir kere daha denızlere ddnmeye zorlamıştır. Çunkü; alârm liiJeri çalmaya başlar başlamaz ilk akla gelen, havvanî gıda maddelerinin, kısmen de olsa; babklar ve çeşitli deniz urünlerivle karsılanması (ikri olmuştnr. Sovyetler ve Türkiye\ H DUnyada balıkçılık Halen besin maddesi sramak ve turetmek voInnda çesitlı çalısmalar yapılırken, dunyamn °o71 ini işgal eden, sularla kaplı sahadan, daba fazla faydalanmak veya faydalanılmakta olan kısımlannı daha da genişletmek çareleri arastırılmaktadtr. Denız % göllerde yapılan ilmî araştırmalar, e birçok faydalı sonnçlar ortaya koymnş ve bn arada, balık avlama metotlannın çelistırilmesine ve tatlı ınlarda suni sartlar içinde balık yetistinne çabalarına ışık tntmnsiur. Şimdı, esas mesele, esklsine nazaran daha faıU balık tnUbilme çabasıdır. Tıllıklara gore, dünyada bir senede avlanmakta olan deniı ve tatlı sn balıklan toplamı 44.72 mılv on tondar. Bnnun 4.67 mılvon tonu tatlısu balıklan ve 40.05 mıhon (onn da deniz bahklanna ve üriinlerine «ittir. Tatlısn balıklan, bilhassa Asva. Afrika. Amerika ve Sovyetler Bırliğinde snni nsnllerle yetiştirıldiklerinden eskisine nazaran daha çok mahsul alınabilmektedir. Tabiatta serbest olarak yumurta dıiken berhangi bir bahktan bır nlda 15 000 150.000 balık türerken, snni nsullerle bn nvktar 80,000 800,000 e çıkarılmıstır. Denız bahklarırun 24.36 milvon tonn knzev yarı kurede, 2.31 milvon tonu guney varı kürede ve 13.18 milvon tonu da tropikal bolgelerde avlanmaktadır. Bn arada Karadeniz ve Akdenize dü«en pay 1.17 roilyon tondar. MiIIetleri bir yılda tuttnkları balık miktarlanna gSre »ırava kovaralc olnrsak; 6 86 milvon ton ile Japonva basta telir. « 5 mihonİDk Japonva 1 için bn rakamın ifade ettiği mâna: adam bavına punde 200 gr. balık demektir. Bnnan dısında vılda 600.000 ton denız M>«nnnnn da besin maddesi halıne getiren bu millet. ihtıvaç fazla«irıı dıian satmak suretivle millî ekonomisine büyük bir gttc kazandırmaktadır. Milvon tonun üzerınde balık avlavan dığpr flevletler, sırasivle; Çın (5.5), Sovvetler Bırlıği (3.7). Amerika Birlesik Devletleri (3), Norveç (1.35) dir. Büyük Britama, Danimarka, Göney ı e GUnevbatı Afrika, Hindistan, Endonezya ı e Kanadanın imkânlan 1 milyon ton civanndadır. Bn kategorideki 4.6 milyon nüfnsln Danimarkanın dorumn; adam basına düşen, günde varım kilo balık raikUrijle; Japonyadan da parlaktır. Dıinvada avlanmakta olan balık ve deniz Rrünlerinin cıngleri ve miktarlan, yıllıklara gecebıten kısımlartyle, şövledir : Milvon ton Hanusl, sardalya ve tlrsi cinsl balıklar 14.63 Mezgit, berlam, gelincik cinsi balıklar 4.64 Levrek ve hani cinsi balıklar 42 . 4 Palamnt, torik, orkinos, kılıç cinsi b. 231 Kalkan, pisı, dil gibi yassı balıklar 1.18 Midye ve lstiridye ve benzerleri 2 4 . 7 Istakoz, karides ve psgnrya 07 . 5 Diğer eins balıklar 97 . 7 Bn fikir verici rakamların dışında, yıllıklara itlkal etmemis kıymetlerin hayli kabarık olduV da bir hakikattir. Alâkalılar, denızler ı e sutrdan insanlara intikal eden gıda maddelerinin ıllık miktannı 80 miljon ton civarmda tahmin tmektedirler. r*r semizlerler. Tasama ve beslenme içın elverişIi olan sartlar boznluncaya kadar da Karadenizi terketmezler. Bn itibarla; ilmî esaslara riayet etmek, kifayetli araç ve personel knllanmak şartijle; bn denizdeki kara sulanmızd» ve enginde; O Vısan ortasından 15 ağnstosa kadar: orkinos. O Haziran, temmuz ve ağnstos aylarında: torik, palamnt. 0 Temmnz, ağnstos, eylıil ve ekim aylarında: hamsi, istavrıt ve nskumrn. Q Haziran, temmuz ayları ve ağnstog basında: Iufer, kUıç avlamak mümkündür. Bunda başan kazandığımız takdirde, vıliık av miktarınm süratle artacaktır. Nıtekim Rus bahkçılannın kıyılanmu açıklanna yaklasmak snretiyle avladıklan hamsi miktarı bile en az bizden on mısli fazladır. Tazeleri ile halkımızı beslemek, donmuş ve konserve «ekillerivle doviz sağlamak çibl fevkalâde avantajlar vaadeden geçici bahklar, mutlaka kontrol altına almava mecbnr olduğumuz millî servetlerimizdir. Bir nevi yerll balık olarak dasttnebıleeegimiz ıstakoz, pagurya ve karides bakımından zengin stoklara sahip oldugumuc mnhakkaktır. Aynea karıdeslerin göçmen olarak çesitli cinsleri Ege, Akdeniı kıvılanmızı zivaret etmektedırler. Fakat ne vazık ki, halkımızın balığa karsı alâkasızlıgı ve balıkçılıfımızı zorlavamavan dflsük kalitelf konservecMifimiz dolayısiyle bn mflstesna servetlerimİ7den tam olarak faydalanamamaktavız. Gezfcl balıklar da esasında birer yerli batıktır. Ancak bonlar, vemlenmek veva hem vemlenip hem de vumurtlavacaklan yerlere nlaşmak lirere, kısa mesafeler içinde çezerler. tlkbaharda, tathsular veva tatlısulann denizlere kanstıklan yerlerde vumurfalarını bıraktıktan sonra tekrar eski verlerine dönerler. Bn konuda. millî dertlerimizden Wrl de: eahil halkın bomba kullanmak snretivle balık ve ba?ık vumnrtalarını imha etmekte musir olmalarıdır. •••• •••• • ••• •••• ••«• Dünyada güvenlik 1953 ten sonra dunya konjonkturunde buyuk değışmeler oîmaktadır. Sovyetler 1949 da atom ve 1953 te hıdrojen bombalanyle nukleer eşitlığı kurmaya başlamışlardır. Batıdakı komunıst devletlerine doğuda Çın eklenmıştır. Az gehşmiş bölgelerde hareketler sol eğılimlidır. So\ yetlerın tüm giıvenliğinl teminat altına alan bu sartların yanısıra, Batı ile ilişkilerınde mütecavız, dığer komunıst devletlerle ılışkılerınde mutehakkim Stalin olmustur. Ve diktatorun ölürau ile içerde acele olarak çozum bekleyen meselelere daha rahat ve daha rasvonel sekılde egılmek Dünya ve Tiirkiye ünvadan sofuk harbi kesin olarak atmak ıçin gayret yalnız Sovyetlerden gelmekten çok uzaktır Amenkanın on plânda dusunurlennden, Avrupanın ıtibarh devlet adamlanna kadar karsı kampta da boyle bır çaba ıçınde olanlar vardır. Ve bu çabalar, harb endustnlerını çahştırmak ve yavılma politıkasını yurutebıimek ıçın bır Sovyet tehdıdl mıtıni yaşatan bazı Amenkan çevrelerıne rağmen, sonuçlar vermektedır Bugun De Gaulle'un Atlantık kanadından sıynlmış Urallardan başlavan Avrupa fıkrı yavas yavaş gerçekleşmeye başlamıştır Sovyetlenn Pan Avrupa Konferansı tekhfı A v rupada memleket memleket benımsenme yolundadır. Amerıkayı ıktısadı bır begemonya kurmakla suçlayan Wılson ortaya gelmış durumdadır. Ve Batr Almanyanın veni Kıesınger Hukumetı, Amenkan pohtıkasından Fransız polıtıkasına donmuş, Doğu Avrupa memleketlerıyle ılıskıler kurmaja başlamıştır. Butun bunlar, Amerıkanın dar çıkarlan dışında dusunebılen Walter Lıppman tarafından son bır makalesinde «Doğru olamıyacak kadar ıyı haberler» dıve tanımlanmaktadır •••* •••• •••• D •••• •••• •••• •*•• ••«• Karadenizda güvenlik 19171921 Sovyet pohtıka«ının dunya ıhtılâli hayalıne bdglandı ğı donemdır Bu donemde Sovyetlerın Mudafaaı Hukuk Turkıyesı ile ıhşkılerını ve Turkıyedekı faahyetlennı, mılletlerarası konvansyonel munasebetler dı şında kalan bu genel plânda gor mek gerekir 19211936: 1921 de artık Dunya ıhtılâli hayâlı çokmuş, Sovyetlerın (Batılıların kanştığı) ıç sa vaşlan da bıtmış dtırumdadır. Sovyetler dunya ile normâl dıp lomatık munasebetlere gırmeğe başlamışlardır Turkıye ile dostluk paktı da bu yılın Mart'ında ımzalanır. Bununla beraber 19211936 donemı, ozellıkle Cemıvetı Akvama gırdıklerı 1934 de kadar olan kısmı, Sovyetlenn Batı ile karsılıklı yıkıcı faalıyetler oyunu ıçinde olduklan ve bır kusku politikası ızledîklen bir zamandır. Ancak Sovyetler bu donemde Turkıyeyı hasım saydıkları kuvvetlere âlet olnpayacak ve guvendıklerını tehlıkeve sokmayacak komsu olarak pormektedırler Nitekım bu donemde, Turkıyenın konjonkturun onu getlrdığı Sovyet ucundan ortaya gelme çabaları, Sovyetler tarafından genellıkle an!avışla karşılanmıştır 1936 da Montreux'de Turkıye bağımsız polıtıkasınm en onemlı adımlanndan bırını daha attığ! zaman da, bu harekette kendı guvenhklerının yenı bır garantısını goren Sovyet lerı halivle yanmda bulmuştur. (1). Tatlı su balıklan emleketımizın gol, baraj ve akarsnlarında yasavan çesitli cıns tatlısu balıklan meyanında, dunvaca tanınmıs olanlardan; çeşitlerjile sazan ve alabalıklar, taramasıvle meshar akbalık, levrekler, vavın. turnabalıtı, platınka ve dere ıskorpıtı savılabılir. Halkımızın nedense pek raÇbet etmediği bu balıklar baska memleket halklarını ış ve kazanç sahıbı etmek suretiyle. mıllî ekonomıvi desteklerler. Tazesı, tuzlusu ve havvarıjle ayn a>rı beslenme v e eelır kaynağı olan bu nımetlerden yıllık nasibimız sadece 400 tondur. Halbuki kö>Iümuzu nyarmak, sularımudaki hıdrobivolojik şartlan ianzim etmek \e vumnrtadan iiretme metotlarını uygulamak suretivle, bötün kollarivle tatlısu balıkçılığımızı da geliştirebilecek dıırumdavız. Denizden beslenip. sebeplenmek için, modern metot ve araçlarla balıkçılığımızı gelıştirmek kadar; halkımızı balığa alıstırmak ve bombacılara karsı insafsız bır savas acmak lhtivacmdayız. Kıvılarımızın onemlı ürunler>nden bir kısmı da midve, istiridye ve benzerleridir. Marmsra ve Karadeniz kıyıbnbüyâk olçüde midve rezervlelerine sahlptir. Bilhassa tstanbulan iri, vağlı ve lezir midveleri dıinvada rakipsizdir. Eskiden fstanbuldan vabancı memleketlere midve v> istiridre ihraç ederdik. Bnndan 70 yıl evvel Romanva Hükfimetınin, ürünlerimizde tifo mikrobn oldu»ıınn ilân etmesivle, hütün bn pazarları kavbettk. Tedifimız bu büvflk darbeden de acı, o giınden bn eune kıvı ürünlenmizi ve nlâf sartlanmızı lekelev en kanalıza«vonlarla ciddî <sekilde mesgui olacak bır idarecive raslavamadık. Bncün HolSnda, vılda avlamakta oldnfn 446 ton civarındaki istıridvesiyle 1.5 milyon Iira kadar para kazanmaktadır. Halbnki b<z bovkota uğradığımız srönlerde 1500 ton civarmda yıllık istihsale «ahintik. ••>• • •a* • ••• • ••• Türkiyede balıkçılık r ürkiye; dunya pazarlarının alışık olduğu balık cınslerinden bemen taemen bepsinın )1 mıktarda üreyip yasıyabildıği Karadenız, (armara, Ege ve Akdenız gıbı fevkalâde mussna dort denızle çevrilıdir. Bu denızlerde seçıcek av sahalan Okyanuslardan farklı olarak, ketım ve ulastırma merkezlerıyle âdeta kucak ıcağadır. Bntun bunlara rağmen yıllık rekolteizin 140 000 tonu asamaması mıllî bir üzüntu musndur. Durumumuzn gozden geçırıp özellıklerımızı taya koyabilmek ıçin; snlanmızdaki balıklan : 0 GEÇlCt BALIKLAR: Orkınos, torık, palapalamnt, kılıç, lüfer, uskumru, kolyoz, düleer, istavrıt, sardalva, hamsi, tirsı. 9 YERLİ BALIKLAR : Kırlangıç, iskorpıt, lıpsoz, bani, karagöz, sjrıgoz, ıspari, kaya ve cinslerı, lapına, gelıncik, kalkan, pisi ve dılbalığı. | GEZtCt BALIKLAR: Levrek, kefal, eskina, barbtınya, tekır, gıimus, mercan, sınarit, mandagoz, sarıağız, mınakop, izmarit, ıstrangıloz, Kupes, mersın, murekkep balığı nak uzere, 3 kategoride mütalâa etmek gerekir. Geçici balıklar; kısı Akdenız ve kısmen de ırmarada geçirirler. Bırikisi müstesna, snbat sından mavıs ortasına kadarki devrede yumurarını; folluk haline getirdıkleri Marmarada ctükten sonra, ilkbabarda Karadenize geçerler. lıkçıhğımızda, bn yazlığa çıfcısa «ANAVASTA. 'ler. Yazlıktan donüs, yanı «KATAVASYA» ise ıstos ortalanndan itibaren baslayıp aralık orırına kadar devam eder. Bn devre içinde balar; Marmara, Ege ve Akdenize nlasmıs ola; kısı derin snlarda karşılamava hazırlanırlar. Geçiei balıklar; sadece anavasva ve katavasdevrelerinde, balıkçılanmızın önünden geçit mi yaptıkları, Marmara ve Bofazlar bölgeleâe avlanırlar. Neticede; bizde en cok a\lanan kategorİTe dahil balıklar oldnjundan: Türkile tntnlmn» olan balıklann 1 3 ü Marmarada snmı» olnr. Halbuki: Marmara. Ece ve Akde3e yumnrtalannı dökerek 7avıflamıs halde adenlze çıkan geçici balıklar, iki ay sonra tek Boşa giden çabalar alıkçılığımızı ortaçağ metot ve araçlanndan kurtarmak maksadivle, 1953 yılında kurulmns olan Et ve Balık Kurntnn baslangtçta Ünıversıteve bağlı bır Hidrobivoloji Enstitüsü ile isbirlığı halınde çalısmava baslamıstı. Modern denebılecek birkaç da grmi alındı. Bırbırini takip eden bn örıemli tesebbıislerden sonra bır duraklama ve tekrar geri donüs musahede edıldı. Cehaletle politiks itt'fak ederek modern balıkçılık hatnlesini geri püskiirtmüstflr. B • •«I Sonuç ••• on giinlerde, resmî ağizlar; kasaplık hayvan stoklanmızın tehlikeli bir sekilde azaldıgını ifade etmek suretivle, bizde de alârm isaretini ••a vermis oldular. Bu durumda; acı geçmişi bir kenara bırakıp, mılletımizin âcil olan gıda maddesi ıhtivacını teminat aitına almak maksadiyle, elbırlijıvle çalısmak lâzımdır. Bize göre: balıkçılığımızı en kısa zaraanda inkısaf ettırebilmek için, gözönfinde bulundurma• ••I va mecbur olduğumuz temel problemler şunlardır : [ 0 Üstun kaliteli personel yetiştirmek. : 0 Sermaye ve materval temin etmek. : • Balık avını kolaylaştıncı ve destekleyici i ıhm mıiesse'îeleri kurmak. | • Balık endOstrisi kunnak. j • BalıVçıvı, bahkçılığı ve balık endustrisini ; korumak i Ancak; temel meselelerin halli Için gereken j hazırlıkları vaparken, mevcnt imkSnlaria daba j fazla balık avlama çareleri bulnnmalıdır. Halka, j severek ve en ncnza ne sekilde balık yivebileeeti ! öğrefilmelidir Popüler fip balıblann sa$lık sart { larına ve her keseve nvgnn düsecek bazırlanma • reçeteleri, meselâ reklâm ihtiyacında olan mües f seseler tarafından bir millî hizmet olarak, vavın i lanmalıdır. Pivasa birkaç mütegallibe ve halk • düsmanınm elinden knrtanlmalı. fivatlar ve mal ' nitelikleri sıkı bir kontrol altında tutnlmalıdir. j ı I nMn»fnıiMiıııııııifinifnıifi«ıımifiMiııııııııııiMimıtııım» ••••••IMIIIUIIMUIHIfllllMtlllM •!••( IKIIIIIIIKlMlllfl İflllMtllfllltllllallllllllllllllllltltHIMIMII tlIIIIIIIMHtlllai! Nimbiis imkânlan doğmuştur. Butun bun lar Sovyet dış polıtıkasını statukoyu tutucu, tedafuî bır piana oturtmuştur. Buna karşılık ıktısadı yayılmasına elverışlı sı%a^ı ortamlar yaratmak ve bunu tarıhî akışa karşıt olarak gerçeklestırmek zorunda olan Amerika dunya statukosunu ve Sovyetlerı zorlayan kuvvet olarak ortava çıkmıştır (2). Ve bu Amerika, butun gücü ile Türkiyeye yerleşmış bulunmaktadır. Sovyetlenn açısından bakılınca, bu tablo içinde Turkıyenın yerı joyle belirmektedır: Turkıye ılk defa olarak, Sovyetlenn dunya polıtikasında hasmı olan buyuk bır devletle çok sıkı bağlarla bağlanmıs ve bu devletle beraber kesın olarak Sovyetlenn karşısına geçmrstır Bu, Sovyetlenn en sert tepkılfirjni gosterdıklerı (ve kendıferı içın yok denecek kadar az tehlıke arzeden) 1945 durumunu çok aşan bır durumdur Ne var kı, fuze devri Sovyetlen Amerıkaya, Amenkanın Turkıve yolu ile Sovyetlere yaklaştığı olçude yaklaştırmıs ve Amenkanın Karadenız sahılınde bulunmasından doğan guvenhk meselesimn nıhaı ve kesm çozumunu Turkıveden çok uzaklara goturmuştur. Ve Sovyetler Turkıyedekı Amerıkan askerî varhğının onemını, kure ölçusiınde bır sava'îta arzedeceğı ıkıncı derecedekı dezavantajdan çok, boyle bır savaşı ateşhyebılecek ortamı yaratmasında gormektedırler. Sovjetler mese19361939 Turkıyenın aradığı leyı, oturttukları bu açısmda da, tarafsızhk, Batı ile (Ingıltere ve olarak ele almakta, Fransa) TurkSovyet ılıskıien mevzıi Turknedekı durumu Amenkanm ne paralel ıhşkıler kurmakla ıde kure olçusundekı askeri varhğıâl noktasına erışebıhrdı. Zaten nın bır parçası olarak mutalâa butun Avrupayı capsayan Aletmekte ve Turkıye ile ıh<=kılerımanîtalyan tehhkfsı buua munı dunjadakı tum harb rızıkolasaıt bır ortam yara'mi'itı. Ancak nnın notralıze edılmesı çızgısı aynı tehlıkenın dolurduğu çok; içinde yurutmektedırler. karışık dunyafconjonkturıi,Sov yetlerı Almanya /Ie ısbırhğıne, Turkıyeyı de tamamen IngılızFransız kampına ıtmıt ve ıkı komşunun arasını açmıstır Bu donemde Sovyetler, Almanya ile ovjet Dışışlerı Bakanhğında polıtıkalarının *orunluklan ve Sovyetlenn bugunku Turkıje II Cıhan Savaşı arıfes'nın ruzpolitikası ile ılgılı olarak egârlan içinde Karadpnızdekı dındığımız ıntıbalarımızı, bu gegüvenlik meselesını ılerı bır nok nel plândan çıkarmak ve daha taya ıterler ve furkıveden Bosomut dıploması plânma oturtğazları Batılılara kapatmasını ıs mak suretıyle şoyle tanımlayabıterler Bu bır talep değıldı: Sahrız: Sovyetler Turkıyeden kenraçoğlu'na tekhf ettıslen yenı dılenne yoneltılen Amenkan tehbır paktın ana şartı ıdı Fakat dıdını notrahze edebılmek ıçın, guvenhklerını temıaat altına al her şeyden once Turkıye ve Sovma çabalannda Furkıvenm ba jetler arasmda karşılıkh bır guğımsızlığı ile çatışma halıne du venhk ıkhml yaratılması gerekşebıleceklerınm de işaretı idı tığını dusünmektedırler. Sovyetlerce bojle bır ıklim yaratılmasında onemlı faktörler, ikı memJeketın tıcari ve kulturel ılışki'•»rle bırbınne yaklasması ve bır19451953 Bu Sovyt empervabmnı tanımasıdır. Turkıyenın Ahzmı safhasıdır Yayılma aslınmerıka ile bağlantısının teşkıl da daha 1939 dan ı'ıbaren Polon ettığı polıtık meseleye gehnce : ya, Romanya ve Baltık bölgeun Bunun, ıkı memleket arasmda dekı ıstılâ hareketlen ile b^lar, gelışecek dostluk ıçınde kendı 1948 de Avrupanın ortasma kakendıne hal olabileceğını de düdar uzanan komunıst dovletierşünmekle beraber, asıl çdzümü den kurulu tampon bolgesının ta gene de Bırleşmıs Mılletlerdekı mamlanması i'e îurak^r 1953 teşebbuslerı ve Avrupa sahnesınde Stalımn ölumu ile kapanır dekı dıplomasileriyle, benzer Bu arada 1945 de, Sovvetler Tur meselelenn tumu ıçınde dunya kıye ile 1925 tanhlı Saldırmazlık plânmda aramayı tercıh etmekPaktmı yenılemezler ve yenı bır tedırler. Nitekım, Türkiyedekı pakt ıçın malum şartlan ılerı suAmenkan uslennın kaldırılması ışı hıçbır zaman bu plândan çıkarıhp kesın bır talep seklıne ddkulmemekte, bir Turk Sovyet meselesı olarak muşahhaslaştınlmamakta ve gergınlestırılmemektedır Sovvetlenn belırtmeye özelhkle önem verdıklen bır husus da (kı burada 1945 te edindıklen ıntıbaın ağlr bastığı muhakkaktır), bu uslenn her şeyden once Turkıyenın kendı ıradest ile halledeceği kendı meselesi oldugudur Fakat Türkiye, Amenkan propagandası ile kuvvetlendirilen Osmanlı geleneğl içinde bü/uk devletlerden binnin yedefınde olmadan yaşanamaz önyargısına saplanmış durumdadır. Önyargının bir aynntısı hallnde de «topun ağzındavı?» duiunceçı surdurulmektedır Oysa Doçent Haluk Ulman'ın bu sütunlarda bır kaç gün önce çıkan yazısında, bir Sovyet tehllkesi var farzedılerek alınan tedbirlerin aslında boyle bir tehllkeyl yaratacağı bilimsel bir katiyetle is patlanrruştı. Ttırkiyenin dünya poliükastnda kendinı kaptırdıgı uçtan makul bır ortaya gelmesi, konjonktürün ve çıkarlarının artık tartışılmıyacak kadar kesın olan bir zonmluğudur. Ve boyle bir hareket aynı zamanda dunya barışını Istemenın ve tüm insanlığı sevmenm de tabil bır icabıdır. 8 O N (1) Turk Sovvet iliskileri İle ilgili fazla bilgi, 5 Aralık 19«6 tarihli Cumhuriyet'te aynı adlı yazımızda mevcnttur. (2) Ibrahim Çamlı, «Dünya, Amerika, Türkiye», Köprfl Tayınlan, 1966. NOT : Bu yazımda oîduğu gıbı bundan oncekı vazılarımda da bazı valilerin oğrencı kongrelenne fesat karıştırdıklarım behrtmıstım. Sakarya Vahsı Sayın Ertuğrul Ünluer telefon ederek TMTF'nun Adapazan kongresınde tarafsız kaldığım ve hıçbır tarafs yetki belgesı v e r m e d l l ı n ı soyledı. Do^rudur. Bız zaten yazılanmızda Ertuğrul Ünluer'den soı açmadık. öğrencı kongrelenne fesat kanşünp iktidarın ıstedığı taraia sııkvtler daâıtanlar zaten bu yolda çoktan meşhur olmuşlardır. Bızım kasdettığımiz valiler de ıste bu tıpte olanlardır •••••••••kı TURK DIŞ POLITIKASINI GERÇEK ANLAMI İLE GÖZLER O.VUN'E SEREN TEK KİTAP DÜNYA AMERİKA TURKIYE Cumhuriyet 1896 IBRAHİM CAMLI KÖPRÜ YAYINLARI P K 836 İstanbu! Zsim, babamız Kastamonu Esrafından Hâkım MEVLIT AGI BIR KAYIP Merhum Hasan Dagh'nın ve Melek Dağh'nm oğlu, Fatma Dağlıoğlu'nun kardeşi, Azız Dağlıoğlunun kayınbıraderl, Nazmıye Dağlı'nnı eşı, Aynur, Aysel, Hasanın babalarl. Kadır Dajlıoğlunun damadı, Nazml Dağlıoglu'aün enıştelerı MEHMET SADIK GÜNEY'in Türkiye politikası S 1777 DEN BERI evinizde ye ziyaretlerinizde Azız ruhuna ıthaf edılmek üzere 25^1967 (Yannkı) Cumartesı gunu ıkındı namazından sonra Şısh Camıınde H. Zekı Altun, H Ismaıl Bolulu, H. Adem Enm ve H Ahmet Bolulu tarafından mevlut okunacaktır. Merhumu tanıyan dost ve akrabalarla tekmıl dın kardeşlenmızın teşnflen rıca olunur. AİLESİ (tlâncılık : 8929/1885) Muptelâ olduğu hastahktan kurtulamıyarak dun Hakkın rahmetıne kavuşmuşrur. Cenazesi bugun 8|Ie namazını muteakıp Sultanahmet Camıınden kaldırılarak ebedı tstırahatgâhma tevdi edilecektır. Mevlâ rahmet evlesin DAĞLI AİLESİ MÜSTAFA DAĞLI (Cumhunyet 1894) SATDJ ALINMAK ÜZERE ARAMYOB Sovyel emperyalizmi: Yolculuklarınızda vs Gurbette AGIZDAN DOLMA ANTTKA TABANCALAR MAJOB N. CORRI, Ingıhz Antika Eşya Koleksiyoncusu asağıdaki otellerde kalacaktır: ISTANBUL PARK OTELİ 27 Şubat Pazartesi BURSA ÇELİK PALAS 2 Mart Perşembe IZMIR KISMET OTELI 4 Mart Cumartesi ESİKIŞEHİR GAMGAM OTELI 7 Mart Salı ANKARA KENT OTELİ y Mart Perşembe KONYA ŞAHİN OTELİ 11 Mart Cumartesi ADANA AGBA OTEL 13 Mart Pazartesi GAZIANTEP GÜZEL OTELİ 15 Mart Çarsamba KAYSERİ TURAN OTELİ 18 Mart Cumartesi 90014 00 veya 17 0020 00 arası lütfen tabancalannızj getirinîz. (Basın 30154/1869) Sovyetler bu tutumlarına parale! olarak, Turkıyenın dıinya ' dakı gergınhğın azaltılması ıçın ı sarfedıîen genel çabalara daha fazla katılmasını arzulamaktadır ! lar, Bunun oncelıkle bugun çok onem verdıklerı Avrupada olma | sını, Turkıyenın üığer bazı NATO devletlen ile h»rah«r »im«»v.. I AĞIZ TADIDIR ALİ MUHİDDİN HACIBEKİR Isf. Belediye Konservaluarı Mudurlujsrunden: 10 Mart 1967 cuma günü saat 10 da OsmanbeyHalaakârgazi Caâ. No. 212 deki Konservatuar Türk Musikisi b<5lıimü binasında yapUacak ırntıhanla: Türk Musikisi İcra Heyetıne; bir kemençe, bır tambur ve bır erkek ses sanatkârı, Folklor Tatbıkat Topluluğuna ses sanatkân alınacaktrr Taliplerin Türbe Pıv««loH raAA*»>:~J~ıı •*