Katalog

Dr. Elizabeth Schwarzhaupt Naziler tarafından kovulmustu Unlü kadınlar serisinin tek bekârı Federal Almanya'nm eski Sağlık Bakanı Dr. Elizabeth Schwarzhaupt unlu kadınlar serisinin tek bekândır. Ancak 5fl sinde gorunen 65 yaşındaki bu zarif, alımh kadma neden bunca yıl evlenmedigi sorulunca zaahzun mahzun gülümser ve : «Çok kışuel bir soru bu, ama, erkeklere karşı olduğumun duşunulmesini de istemera. Nışanhydım, nişanlım bazı sebepJerden Hitler rejimi sırasında Almanya'yı terketmek zorunda kaldi. Butun hikâye bu...» der. Elizabeth 1901 de, FrankfurtonMain'de doğrauştur. Babası 12 yıl boyunca Prusya devleti meclısinde mılletvekıli idi. 19 yaşında oğretoıen olan Dr. Schwarzhaupt 19201925 yılları »rasında Frankfurt ve Berlın'de hukuk eğıtımi yaptı. 1930 da Frankfurt Belediyesı kadınlar hukuk burosunda çalışmaya başladı... *iecli«e seçildi. İlk siyasal tecrübelerini Bundeztag Hukuk Komitesinde ve partinin Meclis grupunda yaptı. Evli olmadığı halde evlüik ve aile hukuku uzmam oldu. 1953 te, Federal Almanya Başbakanı Dr. Adenauer, kabınesine bir kadın almaya soz vermişti. Cesur bjr vaitti bu, muhalefet görmedi, ama, ancak 1961 de Elizabeth'in Sağlık Bakanlığı ile gerçekleşebıldi. Sağlık Bakanhğı, Almanya'da başka yerlerden daha büyuk bir anlam almaktadır. Çünkü mılletın sağlık konulanna geleneksel bir tutkusu var. Dr. Elizabeth Schwarzhaupt'in Bakanhğı da halkta geniş ölçude hem ılgı, hem tepki yarattı. O vakte kadar sağlık işleri îçişleri Bakanhğmda bır büroya bağlıydı. Elizabeth, ilk kadm Bakan olarak 19 erkek Bakanm sıkı ve her zsmin olumlu sayılamıyacak eleştirileri altmda geniş ölçüde sorumluluk yükleniyordu. Ruhr sanayi bölgesinde gaz ve gürültünün zararlarım önlemeliydi. Su ve su yollannı sağlık bakımından arasız kontrol ettirmeliydi. Halkı, işin tehlikelerine ve yiyecek maddeleriyle ilâç fiyatlannda aldanmalara karşı korumalıydı. Bunlardan başka, Alman gençlığıni, nikotin konusunda brosürlerle, filimlerle aydmlatmalıydı. vaş yüzünden bugün bu memlekette erkek seçmenden çok kadm seçmen var (17,4 znilyon erkek seçmene karşılık 21 milyon kadın seçmen). Oysa kabinede kadın gorüşünü temsil eden bir o vardı. Elizabeth'in Bonn yakınlarında, Bad Godesberg'teki Bakanhğı ilk bakışta yetersizlik hissi uyandınyordu. Parlak, düz çizgilerin belirttiği bir dekordu bu. Erkekçe havası yığm yığın taze çıçekle yumuşatılmış Bakanın sıyah masasının üstunde bır surpriz bekliyor sizi: Çeşit çeşit sigarayla dolu bir kutu. Nıkotın seytanına savaş açan eski Sağlık Bakanı misafirlerine sigara ikramını ihmal etmiyor. Rahat hallerıne, yumuşacık kımıldanışlarına bakmca, onun, kendine bırakılsa, daha tatlı bir yaşantı seçeceği düşuncesine kapıhyorsunuz ılkin. Gerçekten, 1961 seçıminden once şoyle diyordu : « Bakan olmak istemiyorum, çetin iş bu..» Ama, telefonda sesini duyunca bu ilk etki hemen «iliniveriyor. Bir «Schwarzhaupt..» deyisi var ki, tam erkekçe... p^ lıştıklan bir memlekette olağanüstü bir şey değil, ama? Elizabeth, akşamları da kolları kâğıtlarla yuklü olarak evine ddner. Çok vakıt tâ geceyanlanna kadar çalı?ır. Yalnız pazarlan Frankfurt'taki evinde dmlenir, kıliseve gider. Yalnızlığının ortasında bir türlü unutamadığı bir acı vardır içinde: Bakan olmadan az önce öien annesıyle babası. cAh..» dıye anıyor onları. «Beni Bakan gorselerdı kimbıür ne mutlu olurlardı » doğrudan doğruya jlgilendirdifinden, Elizabeth desteklenmekten çok dırenme ile karşılaşmjştır. 1945 seçimlennden sonraki Erhard kabınesıne nerdeyse giremiyordu. Gerıye, Almanyanın bir numarah kadını olarak geçırdiği beş yıla bakarken : «Bence, iş arkadaşlarım ve ben bu Bakanlığın varhğını haklı çıkaracak kadar başanya uiaştık» dıyor. «Benimki gıbi bir iş ınsanı çok tatmin ediyor, çünku uyanık tutuyor. Buna karşıhk dertleri, üzüntüleri de var tabıi. Bütün enerjlnîzin bu yolda ' kendiğini görüyorsunuz. Bö bir işin başında olmasaydım { daha rahat yaşıyabüirdim.» Ama, Dr. Schwarzhaupt ( kabıliyetli, enerjik kadınlar hat etmek için yaratılmamışl dır ki .. YARIN: ÇİNG LİNG Dağ tutkusu Elizabeth eskıden kayakçı ve dağcıymış. Hâlâ tatillerini Zermath'ta geçiriyor. Yalnız, şimdi dağda «por değil, yürüyüş yapıyor. Övünmekten hoşlanmıyan bir insan. «Matterhorn'a hiç çıkamamıştım, bbür tepelerın de ancak bir iki tanesine çıkabıldimdi, o kadar...» diyor dağcılığı için. Ressamlığı ijstünde de durmak iıtemiyor : «Evet, bir şeyler yapıyorum» diye geçistiriyor, «biraz sulu boya .. ama annem daha ne kadar iyi resim yapardj...» Elizabeth Schwarzhaupt bu günlerde en çok mıizık dinliyerek dinleniyor. Muziği bır Alman'ın aşkiyle seviyor. «Artık konserlere gıtmeye vaktim olmuyor» diye dert yanıyor. «Bereket, güzel bir plâk kolleksiyonum var, onun]a oyalanıyorum.« Belki de Bakanhğı çoğunluğu MEVLİT DARÜŞŞAFAKA CEMİYETİNDEN: Darüşşafaka'nın güzide evlâüarından ve büyük müteberrilerinden merhum Y. Müh. BEFİK DABCAN'ın ruhunu tâziz için ölümünün kırkıncı gününe tesadüf eden 12/2/1967 pazaı günü öğle namazmı mütaakıp, İstanbul'un en seçkin Mevlithan hafızları tarafından okunacak Mevlidî Nebevî'de müteberrilerimizin, Darüşşafaka'dan yetişenlerin, Darüşşafaka'yı * • merhumu sevenlerin ve arzu eden din kardeşlerimizin hazır bulunmalannı rica ederiz. Cumhuriyet 1 Doktor Up. Nazîler kovuyorlar 1934 te, doğduğu şehir Dortmund'da hâkim yardımcısı oldu. Fakat Alman Ha!k Partisi üyesi olarak, Nazilerin yükselişine karşı koyduğu için meslekten çıkarıldı. Acı bir kararsızlık ve işsızlık devresinden sonra nihayet 1936 da Protestan kilisesi merkezınde bir hukuk müşavirliği bulabıldi. Bugün hâlâ yüksek kilise mahkemesi üyesidır. Savastan sonra ilk partiler kadın teskilâtında çalıştı. Daha sonra Hıristıyan Demokrat Bıı lığı'ne katıldı. 1953 te Federal Erkek haklarına karşı koyuyor Dr. Schwarzhaupt Meclise girer girmez Alman erkeğinin aıle ekonomisiyle ilgili konularda son soze sahip olmasına karşı koydu. Erkeğe bbyle bir üstünlük tanımak için dinsel bir neden bulunmadığını ileri sürüyordu. DR. ELİZABETH SCHWAB2HAUPT Bu çok çalışkan insan, yalnız işbasında değil evinde de Bakanlığını ilgılendiren konular ustünde çalışır. Çalısma günlerind» saat 8 de işe başlar. îşçilerin saat 6 da, işadamlannın 7.30 da ça Ziyaettin MAKTAV Knlak, Bnrnn, Bogaz, Afız, Çene Cerrahisı miitehasnsı Taksma Receppaşa Cad. 5/1 Telefon: 48 30 98 (Cumhuriyet : 1498) DOKTOR Özgiriik sembolii Dr. Schwarzhaupt, Batı Almanya kadınlarının gozunde özgurluğe kavuşma semboludur. Sa SÜREYYA ATAMA Op. Crolof Taksim Sıraselvıleı 105/4 Tel: 44 57 «4 •Cumhuriyet : 14. Dişf Bond MODESTY 8LAISE BULMACA İSTA NBUL Acılıs. Droeram Turkuler «ecıdi (1) Konusma Kdve haberler Türk halk tnuzitl Haberler v e hava durumu Kucuk jlirüar Studyo G'den r » Iıtanbulda bueün 08 00 Hafif muzik 08 20 Pasadobleler C18 4 0 Pivano sololan 09.00 Gunumüz Sorunlarımll 09 Hl Sabah sarkıları 09 30 TanBOlar 09.45 Hacı Tas»ndan türkül«t 10.(10 Muzik kutusu , 10.15 Bozkır ruZKârı , 10 25 T. Uveımdan sarkılar : 1(100 Arkası varın 1100 Kısa haberjfr ,% 11.05 Sabah konseri ! 11.45 Radvo armoni mızıkası ı 12 00 Bu hafta dinliveceklerlna 12.10 Kucük ilânlar 12.15 Dıvan sazı. bailam» v« c u radan ovun havaları 12 3(1 Kume fasıl tooluluSu 13 00 Haberler. R. G. de b u r t a 13.20 Studvo G'den ! 13 30 Beklâm croaramlmrı 15.00 Mac nakli 15 45 Genclik saatl 16.00 Cumartesi konserl 16 25 Bulent Oraldan »arkılar 16.45 Radvo dans orkestrası 17.15 Kısa haberler v e K. llanlar 17 2(1 Yurdun sesi 17.50 Reklâra DroBramları 19 00 Haberler v e hava dururou 19 4(1 K u c ü k ilânlar 19 45 Studvo G'den 20 00 N . Tufekciden türküler 20 15 Sizin sectikleriniz 20.55 24 saatin olayları. K. llanlar 21.00 Liseler arası b i l ı l varısması 21.30 Turk sanat m ü z i » konaerl 22 00 Reklâm Droeramları 22.43 Kücuk ilânlar 22 45 Haberler v e hava durumu 23 00 Genclerle basbasa 24.00 KaDanıs ISTANBUL TL RADYOSÜ 11.55 A c ı l ı s v e DroBram 12.00 Sizin icin 12.30 ÖHe konseri 13.00 Tatil melodilerl 13.30 Koncerto saati 14 00 Naooliten melodiler 1415 Valsler v e DOİkalar 14 3(1 Caz m ü z i a 15.00 Kücük konser 15.3(1 Gencler icln 16.00 Curoartes'. konıerl 17.00 Cav saati 17.30 K a n s ı k sololar 18.00 Ivi aksamlar 18.30 Sonat saati 19.00 Cesitli melodiler 19.30 Aksam konseri 20.15 Genclerin sevdiklerl 21 00 San soloları 21.30 Her ulkeden halk garkıları 22.00 Hafiı müzik 22 15 Gece konseri 23 00 Caz toolululcları 23 30 Sevilen melodiler 24 00 Gece yarısı icln 00.30 Hafif muzik 01.00 Proeram v e 06 25 116.30 06.45 07 l)f) 07.05 07.3(1 07.45 07.50 123456789 sım bölgeye bu ad verilir (karma söz). 2 «Çok mükemmel 2 34 5 6 7 8 9 reklâm» mânasına üç söz. 3 HfiElLi rıciEİsıcıvı Yugoslavyada bir dağ, nazik. ol3 mıyan kişi. 4 Nota, her zaman içtiklerlmizden, denizc.erin feullandığı ölçil. 5 Bir Musevi erkeğinin adı, ekşitici madde. 6 Bir kadın adının lâübali bir hale getirilmişi, tersi «ad» ve «isün» OUnkO bulmarantn demektir. 7 Çevrilince «gök hail'dllmb «ekU V( rengi Kütah * îznik man İU fayans» n nasına iki kı me belirir. 8 Dayanma ki veti. 9 1 makamda bu nanın yarcüm ı, bir hajn mn ÖÖrtte SOLDAN SAĞA: 1 Bunlârın da nemalann biletlerınden yıizde yirml beş yerine yüzde kırk vergi alınması isteniyor (iki söz). 2 Birdenbire baştan çıkan (iki söz). 3 Bir cins toprak, bir komşumuzun başkenti. Tersi «fazla miktarda rakam» anlamına iki sözdür. 5 Çevrilince «dag kovugu» olur, tersi «kakış ve dürtüş» hareketinı belırtir. 6 Böyle sesli şarkıcılar beğenilmezler, illerimizden tiri. 7 Vukua gelememek. 8 «Kaluı kaialı yardımcı» karşılığı iki söz. 9 Bug day tozu ele geçiren (iki söz), bir harfin okunuşu. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 Akdenizın guneytndeki memleketlerin bulunduğu bir kı LJ±+ U * I / PRIT2 DÜNKC BUUOACANI HALLEDÎLMİŞ §EKL NASIL HALLEDİLECEK Tukandaki rakamh botntacada s, dece 6 tane anahtar (ipucu) ve 9 tane sonuç vardır. Boş olan karetıia içine ] den 9 a kadar uygun birer rakam koyarak ve toj lama, çarpma, çıkartma, bolme i^aretlerine dikkat ederek sold; sağa ve yukarıdan aşağıya bnlmacada gösterilen sonoçlan bulunu Biraz vaktinizj aJır ama, boş vaktinizi hoşça ceçinnij olursanv ÖSK ve OLÜM 61 Yeni tabur komutanını tanıdıktan sonra bile, sık sık Green'i düşundü, nerede acaba diye merak etti. Yeni komutan Green'den bambaşka bir adamdı. Lise öğretmeniymiş, Iskender, Napolyon, Grant nerelerde yanlış davranmıslar, size anlatırdı. Yumuşak bir adamdı; geçit alanında sesi zor işitilirdi. Askerlerinin hepsi: «Hele bir, cepheye gidelim, gösteririz biz bu orospu çocuğuna» diyorlardı. Yalnız, Madden Çavuş subaylarıyla iyi geçinirdi, hele Powers adındaki teğmenle, askerlerle de öyle. Yalancı hedeflerle, ufak ölçüde bir öğretim döneminden sonra bile, onlarla iyi geçinirdi. Uzak toplann seslerine, (başkalanna ateş ediyorsa da). geceleri alev alev titreşen çevrene alışmışlardı; açık hava mutfağında yemek için sıraya dizilmişlerken, gizlenmiş bir Fransız bataryasmdakiler siperden onlara ilgisizce bakarken, uçaklann bombardımanına uğramışlardı; cephede bulunmuş askerlerden pek çok öğüt dinlemişlerdi. • . ölçüsüz bir süre boyunca orada, burada aylak aylak dolaştıktan sonra, en sonunda kendileri de cepheye gidiyorlardı. Top sesleri, daha yakından geliyor gibi değilse de ancak başkalarını ilgilendirir bir şey olmaktan çıkmıstı artık. Geceleri yürüyorlardı, ayaklarmın yere gömüldüğünü duya duya, cup! diye batıp çıktığını işite isite. Sonra ayaklarının gidişinden anladılar: Yokuş aşağı iniyorlardı. Bir sipere girmişlerdi. Kendi kendilerini gömöyorlardı sanki; ıslak kara toprağm derinliklerine, soluk almavx zorlaştıracak, yüreği sıkıştıracak kadar koyu bir karanlığa dotru, mezarlanna iniyorlardı sanki. Parasız aldıklan öğütü hatırlavıp, bir top patlayınca. ya da bir merminin geldiğini duyunca yere yatıverij'orlardı. Sağdan doğru, uzaklardan bir makinelitüfek, içine gömüldükleri yavaş yavas çöküşü kırarak, ortalığı sarsmaya başladı mı, kimi devriliyor, kimi onun üzerine kapanıyor, sonra hepsi birtek adam gibi vere yatıyordu. Subay onlara kiifür ediyor, assubaylar onlara tekme vurup kaldırıyorlardı. Sonra. karanhkta, ölüm kokusu alaraktan, birbirlerine sokulurken, teğmen koşa koşa cephe boyu arkaya gidiyor, onlara kısa bir söylev veriyordu. «Kim dedi size yere yatın diye be? Buradan iki mil içinde tek bir tüfek varsa o da «izin elinizdeki. Bunu görüvor musunuz. şunu « tüfeklere eliyle vuraraktan » tüfek derler buna. Çavus. bir daha bırj yere yatacak olursa, sok çamura. bırak.» Çamurlara bata çıka gidivorlardı, soluk so]uğa, ağızlannın içinde küfür ede ede. Bırden, ini bacVaları aracmHa hnMnlnT n^rf VVilliam FAULKNER gelmiş askerlere bakın!» dedi. Bir subayın sesi: «Susun bakayjm!» Bir çavuş da sıçradı geldi: «Subayınız nerde?» Bir yerden çıkan askerler onlara BÜründü ler, zifiri karanhkta geçip gittiler. Bir ses de pek hınzırca, fjsıldadı; «Dikkat! Gaz!» «Gaz» sözü ağızdan ağıza geçti, Yüksek ma kam gürJedi, onlan gene susturdu. Ama, olaı olmustu bir kere. Gaz, mermiler, ölüm, cehennem. Ama, gaj sis gibiymiş, öyle demişlerdi onlara. Anlar an lamaz kendini içinde bulursun. Sonra... hadl gü le güle. Sessizliği, tedirginliğin çamurlu kımılda nısları, soluk almalar bozuyordu. Doğudan yanı gökyüzü belli belirsiz ağardı, bir şeyin doğusundan çok, ölüm gibi. Gözlerini dikmiş, karsv ya bakıyorlardı ama, hiçbir sey göremiyorlardı. Burada savaş falan yok gibiydi; sağdan doğru ise içten içe gürültülü top sesleri yükselif yükselip bezgin tan yerinin üzerine, bütün ağırlıSmca, güm! diye Iniyordu. Powers, subay, teker teker bütün askerlere tembih geçtnişti: Kimse ates etmiyecekmiş; karanhkta, surada bir yerde devriye kolu varmış Tan yeri ağır ağır bozlastı. Biraz sonra toprak acayip bir biçim aldı, biri karanlığı eskisinden daha az karanlık görünce: «Gaz!» diye haykırdı. Powersle Madden sıçrayıp onlann arasına atıldılar. Askerler, bir şey görmeden, birbirlerine girmislerdir El yordamıyla, gaz maskelerini arayorlar, çekiştirip duruyorlar, birbirlerini tartaklayorlardı ama, bir şey beceremiyorlardı. Teğmen, yumruklanyla çevresine dayanarak, sesini lsittirmeye çahştı. Tehlike Işaretini vermis olan askerler birdenbire bir dönüp setin üzerine çıktı. Başı, omuzlan üzgün tan yerinin üzerinde kesin çizırflerfe belirmtşti. «Sen öldürdün bizi!» diye haykırarak tüfeğini subaym yüzüne dayadı, ateş etti. konu veresim: AYHAN BAŞOĞLU AN K AR A 06 25 06.30 07.00 07.05 07.30 07.45 08.00 08.05 08.10 08 40 08.45 08 00 09.20 09.35 09.40 10.00 10 20 10 50 11.00 11.15 11.30 12.00 12.15 12 25 12 30 13 nfl 13.20 13 25 13 53 14 fıO 14.15 15.15 15.20 15.35 15 50 16 10 16 55 17.00 17 4(1 17.50 19.00 39.40 19.45 20 00 20 05 20.25 21 Otl 21 05 21 35 22 05 22 25 22 45 23 00 Acılıs. Dro«T»m Gunaydın Köve haberler Sarkılar Haberler v e hav» durumu Sabah müziii Ankarada bueün Kücuk ilânlar Her telden Kücük ilânlar N. Bavramdan türküler Günumuz Sorunlarımıı Sabah konseri Kısa haberler v e K. İlânlar Arkası varın I Gonul Akından tarkılar ^ Oda müziii Plâklar arasında Nivazi Yılmazdan türküler Cocuk bahcesl Konser saatt Öâle müziil Kıbrıs saati Kucuk ilânlar V Gursel ve E. Sayından sarkjlar Haberler R. G. d e b u e ü n K a v i D mektUDİarı K a d ı n l a r toDİuluSu H a f t a n ı n Drogramı Cocuk bahcesi R e k l â m Droeramları Kısa haberler v e K. İlânlar M. Gecevatmazdan türküler Genclik saati Nevzat Güverden sarkılar Dilek kutusu Kısa haberler T* K. İlânlar Cocuk saati Cocuk korosu Reklam Droeramları Haberler v e hav» durumu Kücuk ilânlar E. toolulueundan türküler Uvkudaıı önce Kutlu Pavaslıdan »arkılar Muzik dünvası 24 saatin olavları. K. ilânlar Konferanslardan Sanatcımız ne sövlüyor T . B . M M . saati Italvadan müzık Haberler ve hava durumu Sizin sectikleriniz m Madden Çavus daha tonra bir gün Cagtignv'de engebeli topraklar üîerinden koşa koşa, «Haydin, piçler, hiç ölmemek üzere mi yaşamak istiyorsunuz?» derken gene Green'i düşündü. Onlara pek dar gelen bir mermi çukurunda, vaktivle memlekette kendisine ayakkabı satmış olan bir çocuBun vanında yatmıs. dışarıda kalan baragım rüzgâr fırtmada sık vaprakîı bir dalın kameılanısı gibi kamçılarken bir ara Green'i unuttu Biraz sonra karanlık bastı, rüzgâr dindi, yanındaki adam öldü.