Katalog

Felsefenin İlkeleri Çvrlren: Mehmat Mlllf EJitlm Bakanlığme* yayjmlan&n cDünya Edebiyttından Tercümelero mrisinde dördüncü defa basılmı?tır. Bakanlık Yayıneıleriyle bütün Htepçılarda 425 kurus fiyatla satılmaktadır. (Basın 25417/13308) Cumhuriyet KURUCÜSU: YUNTJS NADİ AMERtEA ORTA ŞARK'A 44. yı/ sayı 1SS4S Telgraf r* m e k t u p Telefonlar : 22 42 adresl: Cumhtıriyet 90 22 42 96 İstanbul Posta Kutuau: l*t»nbul N o . 248 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Salı 7 Kasım 1967 4T3TO1 veya Seyahat Acenteniz 8 Bmerika, Denktaş'ın tahliyesini istedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Daııf Denktaşın avukatı Ali Dânâ, Lefkoşedeki I Amerikan Büyükelçiliğinin Rum makamlarına başvurarak müvekkilinin scrbest bırakılmasını iste diklerini öğrendiğini açıklamıştır. Ancak ne çibi biı Denktaş'ın sansürlü mektubu eşine ulaştı DENKTAŞ'IN EŞINE GONDERDİGİ SANSÜRLÜ MEKTUBUN BAŞ VE SON KISIMLARI... Sunay, Londra'da konuştu: «Temennimiz, en son çareye başvurmak zorunda bırakılmamamızdır» GELIR VERGISI ARTIŞ HIZI AZALÂCAK flsgari geçim indiriminin 1968 yılındaki uygulanması gelir vergisi artış hızını etkiliyecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Asgari geçım ındırımının «ınırlarını genışleten kanunun 1968 yılı başından ıtıba ren uygulanacağı halen Yuk sek Plânlama Kurulunda goruşulmekte olan 1968 prog ramında da belırtilmektedır. Asgari geçım ındırımının sınırlannı genişleten kanunun uygulanmasiyle 1968 yılında gelir vergısının artış hızında azalma olacaktır. 1967 yılında vergı ge lırlerının yüzde 25 artacağı tahmin edılmışken bu rakamın 1968 yılında yuzde 4 e ineceğı öngörülmüştur. 1968 programında bu konuda şoyl e denılmektedır: «Vcrgi adaletinin sağlanmasın da önemli bir adım olan bu indirimler, son vıllarda olumlu değisme gösteren vasıtalı vasıtasız vergi oranlarını zorunlu olarak ters yönden etkilevecek ve 1967 de toplam vergilerin yüzde 'İ5.1 ini teşkil edecek olan vasıtasız vergilerin payı 1968 de yüzde 33.4 e düsecektir.» Ücretlilere uygulanacak olan. yeni asgari geçım ındırımı mıktarları şöyle tesbit edılmıştir: «Mükellef için günde 5. avda 150, vılda 1.500 lira. F.s için günde 3, ayda 90, vılda 1.080 lira. Her çocuk için günde 2, avda 60. yılda 720 lira.» Halen uygulanmaktı olan at«ari geçım ındirımı miktarları ise şu «ekildedir: «Mükellef için günde 3, avda 90, yılda 1080 lira. Es için günde 2, ayda 60. vılda 720 lira. Her ço cuk için günde 1. ayda 30, vılda 360 lira.» MDO hokkındaki dosya Sorgu Yargıcüğına verildi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Savcısı Fazü Alp, Millî Devrim Ordusu (MDO) ile ilgili soruşturmanın hazırlık safhasmın bittiğiui ve sorgu yargıçbğına havale edildiğini söylemiştir. Alp, «Buna ait hazırlık nzun zamandan beri devam etmekteydi, bilindiği gibi ilk tahkikat gizlidir, bu konuda fazla bilgi vertnemiz imkânsızdır. Dosya, Sorgu Yargıçbğına havale edilmiştir. Ben bu konuda, şnnun için su kadar, bunun için bu kadar ceza istenmiştir, sanıklar sunlardır seklınde hiçbir açıklamada bulunamam. Belirttiğim gibi ilk sorusturma gizlidir, sadece dosvanın Sorgu Yargıçlıgına sevkedildigıni söyleyebiliriın» sonuca ulaşıldığına dair herhangi bir bilgi yoktur. Bu arada, Londra'dan gelen bir haberde, Cumhurbaşkanı Sunay'ın, Kıbrıs sorunu ve son olaylar üzerinde yaptığı konuşmada, «Temennimiz, son çâreye başvurmak zorunda bırakılmamamızdır» dediği bildirihnektedir. Ayrıca, Dr. Küçük, B. Milletleri, tutuklamanın ciddiyetini kavramamakla suçlamıştır. "Mahpus değil, ziyaretçi gibiyim II Özgen ACAR ANKARA Denktaş'ın Kıbrıs'ta Vunan suba>ıaıının nezaretı aıtındakı bir hapıshanede olduğu dun esı Avdın Denktaş » gelen bir mektuptan oğrenılmıştır. Denktaş'ın Yunan ordusu subaylarının nezaretınde yazdığı, sansurrien geçcn ve Yunan subayları tarafmrtan posta ıle Bayan Denktaş'a gona"erılen mektubu avncn soyledır . «Şimdiye kadar, sansımızın dönüp, Yunan ordusu mensupları tarafından yakalanarak Lefkoseye gutürüldü*ümü isitmis olmalısındır. Hepımizin iyı durumda oldu|unu bildirmemiz için bu mektuba izin verildi. Yunan ordusu subaylarının bıze olan muameleleri. tahmınlerımin de ötesinde, son derece iyi oldu.» (Bu cumlenın basındakı «Yunan» kehmesının sansür tarafından îMce karalandığı ve fakat ışığa tutulduğu zaman belli olduğu eonılmusHır ) Kendimizi mahpustan zivade zijaretçi gibi hissediyoruz. Kıbrıslı arkadaslar da çok nazik \e bizlere yardımcı oluyorlar. Kalbini ferah tut ıp (lütfen. lütfen) ne olursun üzülmc. Tanrıya şükür olsun ki, sımdiye kadar bir Kıbrıs hapishanesinde olmaktan çok daha cıddî birçok hâdiseyi atlattım. Insallah. sonunda Kıbns'ta her şeyin hepımiz için çok iyi olacağına inanıyorum. (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) Öğrencilerin protesio ve yürüyüşleri başlıyor Yuksek öğrenlm gençliğintn içinde bulunduğu huzursuzluk hâd safhayı bulmuş, boykot ve yuruyüş hareketleri birbirini takip etmeye başlamıştır. Hukuk Fakültesinde ydnetmelik değışıklıği içıa yapılan boykot, zaman zaman hâdiselere yol açacak şekılde beş gundenberi devam etmektedır. Ünıversıteye giremıyen oğrenctler bugtin bir protesto mıtıngi yapacaklardır. İstanbul Teknik Ünıversitesi, Telc ruk Okulu ve Yıldız Teknik Okuia bğrencüea, özel yuksek okullan protesto amacıyla bugun Ankaraya kadar devam edecek bir vürüyüşe başlıyacaklar ve bu yüriıyüş süresince ner uç okulda boykot yapılarak derslere ginlmıyecektir. Edebiyat Pakultesi öğrencüeri İse, me^unlarına ış sahası sağlanmazsa önümüzdekl günlerde boykota gideceklerinı açıklamışlardır. 1961 Anayasası 27 Mayıs'ın eseridir. Bundan 6 yıl önce halkoyuna sunulmuş ve çoğunluk tarafından onaylanarak yürürlüge girmistir. Biz bugün hâlâ bu Anayasanın neye kapalı, neye açık oldnğunn tartısarak vakit öldürüyoruz. tçitnizden pek önemli kişiler çıkıyor ve Anayasamızın sosyaliımi yasakladıgım söyleyerek ynrdamnzda düsünce özgürlügüne kalın dnvarlar çekmek gereğini savunuyor. Hattâ hu Anayasanın mahkum ettiği devrin sonımlnları arasından övlelerine raslıyoruz ki, 27 Mayısı alelâde bir hükumet darbesi savmakta hiçbir sakınca görmüvorlar. Bilindiği gibi «hükuınet darbeleri» deyimi daha zivade knrulu düzenin zorla devrilmesine vol açan girisimler için kallanılmaktadır. Deyimin arkasında girisimin meşruluğuııu Unımak istemiyen bir eğilim saklıdır. Oysa biz 27 Mayıs'ı herhangi bir hükumet darbesi değil, fakat hukuk dısı davranıslarıyla mesruluğunu yitirmis bir iktidara karsı milletin direnme hakkını kullanan bir devrim hareketı bilmekteviz. Milletçe onaylanan yürürlüktekj Anayasamız da bu gerçeşi böylece belîrttiğîne göre, sayet bu Anavasa bir seve kapalı ise ber seyden önce 27 Mavıs'ı inkâr eden karsı ihtilâl heveslilerine kapalı olmalı değil midir? Yazık ki, 27 Mayıs'ı basaranlar da içinde olmak üzere, bn tıoktaya ilisenlerimiz pek yoktur. Yurdumuza gerçek demokrasivı ve gerçek düsünce özgürlügünü getirdiğini sandıeımız 27 Mayıs, getire getire, dün ezdiklerine buçün rahatça örgütlenip kendisinden öcalma özgürlügünü Jnii çetirdı. dersiniz? Durum gerçekten böyle olsaydı. 11 Mayıs'ı basit bir hükumet darbesi sayan diinîin sorumlularıııa hak vermemek için ortada ciddi hir sebep bulnnmamak gerekirdi. Ne var ki. 27 Mayısta olan bitenler, kimilerinin sandığı gibi, ö'\le alelâde bir hükumet darbesınden ibaret kalmamıstır ve görünürlerdeki pasif haline rağmen öcalma hcveslilerinin hevesinı kursaklarında bırakacak dinamik gücü bajrında saklamaktadır. 27 Mayıs Atatürk'e, Atatfirkçülüğe bir dönüş bareketidir. Ama bu dönüs 1938 kasımına geri giderek orada saplanıp kalmak anlamıns değil. tam tersine 1938 den bu yana uygarlık ve halkçılık yolunda kaybetti|imiz vılları en kısa zamanda degerlendirmek anlamına gelmektedir. Atatürk'ten berı çok hocaladığımız, çok yerimizde savdığımız, hattâ 1938lerin de ardına kaydığımız meydandadır. O kadar ki, 20 nci yüzyılın ikinci yarısında, Anayasamızın hangi fikir akımlarma kapalı olduğu konusu üzerinde buçün ileri geri tartısıyor ^e yerlerini bu Anayasava borç(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) mı, ımı? Uluslararası telefonla dun goruştüğumüz Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı Dr. Fâzıl Kuçuk ile Ali Dânâ «CUMHURİTET» e son durumu anlatmıslardır. Kuçuk, «Denktaş'ın serbest bırakılması için ilgililer nezdinde tesebbüslere *irisilroi«tir. Teşebbüslerin başanya ulaşması Kıbns'taki mevcut durumun kötüleşmemesi bakımından zaruridir. Ancak. Birleşmis Milletler yetkilileri henüz bu zarureti anlamıs gorünmemektedirler» demiştır. Ali Dâna ise, yaptığımız telefon görüşmesinde «Denktaşın cuma gü nü hâkim huzuruna çıkartılması söz konusudur. Buradaki Rum gazeteleri arasında bir ikilik çıkrmjtır. Bazı Rum gazeteleri Denktaşın yargılanmasının alejhinde bulunmakta ve bu takdirde durumun va himlcşeceğinden söz etmektedirler» şeklinde konuşmuştur «Ohhh, ne güzel yermiş. Haliç, tstanbul görünüyor. Rahmetliler, buraya gömül.seydi, iyi olurdu.» «Peki, peki, sana lâf gclmesin» deyip onlar önde, bekçi arkada yola indiler. Naaşlar getmeden ziyaretler başladı Selçuk AYBATAR Üstünel: «Eğitim politikası hatalı ve vetersiz» Küçük'ün demeci Dr Kuçiık un gazetpmize \erdığı Hemnc sovledir: «Arkadaşım olan Denktaşın tutuklannıası Türk cemaatini uzuntu yc garkermiştir. Halen sıhhattc olduğunu, moralinin jüksek bulunduğunu, avukatımız aracılığı ile daimi surette tâkip etmekteyiz. Türk halkı. vakar içinde ve nıeta netle Denktaşın bir an evvel serbest bırakılmasını istemekte ve va tani vazifesine dönmesini talep etmektedir.» (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Yemen'de yeni yönetim Imamcılarla barışacak EYRLT Yemende önceki gün bir darbe ile işbaşına gelen yeni Cumhuriyetçı rejim, îmamcı liderlerle temas kurup beş yıllık İÇ savaşa son vermenin ilk ve en önemli görevi olduğunu açıklamıstır. Bağdatta iken azledilen Cumhurbaşkanı Sallal, geçtiğimiz eylulde Başkan Nâsır ile Kıral Suud tarafından imzalanan ve Yemenlilerin • bir referandum ile kaderlerini tâyin etmelerini öngören antlaşmayı tanımamaktaydı. Ortadoğu Ajansının Irak Dışişleri Bakanlığına dayanarak verdiği bir habere göre Sallal dün gitmesi gereken Moskovaya ziyaretini «belirsiz bir süre TEL AVtV (aa) «Bar tlan» ertelemiştir.» din öğretimi ünlversltesi öğrencileri, Batı Almanya eski BaşbakaYemende durumun sâkin olduğu ve darbenin kan dökülmeden germ Ludwig Erhard aleyhinde gösçekleştirildiği bildirilmektedir. terüerde bulunmuş ve kendlsine, Yeni Hukumetin yemini «İn aşağı, Nazi!» diye bağırmışlardır. Erhard, bu sırada kendisinl dıkkatle dinleyen 200 kadar öğrenMuhsm El Ajni tarafından kucıye «Liberal ekonomi ve sosyal rulan yeni Yemen kabınesı, Başgelişme» konulu bir konferans verkanJık Konseyı Başkanı Kadı Abmekteydi. durrahman El Iryam'nin onunÜniversitede, eski şansölye şerede yemin etmistir. flne verilen bir yemekten sonra Mısır onayladı mı? gbstericiler, Erhard'ın bulunduğu yerin etrafını çevirerek, ellerind»Üç kışılik Başkanhk Konseyinin ki dövizleri asmışlardır. DövizlerBaşkanlığına getirilen Kadı el Irde. «Evvelce Yahudilerin kitle hayani, Yemenlilerin barışmaları ge linde öldüı Mmesi, şimdi ise İsrektiğini, yeni yonetımin Suudi rail'e resmi ziyaretler», «MllyonArabistan dahil butun Arap ülkelarca Yahrrii'nin öldürülmesine leriyle dost geçineceğıni sdylemişyardım ettiniz mi?» sözleri okuntir. tryanî. Kahiredeki sürgünden maktaydı. dondukten 10 gün sonra, devletin Polis, gösterilere müdahaleda en yiıksek kademesine çıkmıştır. bulunmamıştır. 56 yaşında olan, eski bir Cumhuriyetçi ve aynı zamanda düşük Cumhurbaşkanı Sallal'ın hasmı bi linen Iryanî zaman zaman Sallal ile işbirliği de yapmış, onunla ikKasımpajVda pensilın iğnesi tidarı paylaşmıştır. J'apılan 6 \;ışındakı Mahmut öz Iryani'nin Devlet Başkanhğına den, kısa bir sure sonra olmüşgetirilmesi, Sallal'ın devrilmesinin tür. Mısırın onayı ıle gerçekleştiği biIğneyi yapan eczacı kalf»«ı çiminde yorumlanmısür. Nazmı hakkında poln, ıoru»tur(Aıkan Sa. T, Stt. ( da) maya iyaretler başladı. Naaşlar yok... Mezarlar kazıldı. Ölulerı yok. Menderes Polatkan ve Zorlu için Eyüp'te hazırlanan uç mezarın bulunduğu yerdeyız. Merak saıkasıyla oraya gelen vatandaşlardan başı örtülü yaşlı teyze, yanındakı genç hanım ve bekçı konuşuyorlar. Ohhh ne gıizel yermiş. Halıç, îstanbul ne guzel görünüyor buradan. Oğlum ne zaman gelecek naaşlar? Bclll mi? Valla anne ben birşey bılmıyorum. Ben bekçiyim Sabahtan beri gelenlere cevap vermekten bıkan bekçi, kolay, barikat yapmakta buldu. ~ »"!• evlâd.m bUiyorsundur sen. Yoksa burad. k v J boş mezarların başında nıye bekletsmler? ^ . ^ • > ~ > ^ ^ » ' > Bilmedim, duymadım, görmedim... Bize kulübeyi yıkın. Mezarları yapm diye emir verildi. Biz de yaptık. tşte o kadar. Gülizar teyze o adamcaz bekçi. Nebilsin hukumetin ne yapacafını. Hayyaşa hanım kardeş. Benim aklım ermez bu işlere.... Şımdi baş bekçı gelir. N'olur aşağıya inin bana lâf gelmesin. Bakın sizin gibi ziyarete gelen bir sürü insan var. Bunlar ikişer dakikadan fazla kalacak olsalar vay benim halime.. (Dış Haberler Servisi) Peki, peki sana lâf gelmesin. lnlyoruz. Karacahil sayısı, 1977'de 18 milyona ulaşacak ANKARA, (Cumhnriyet Bürosu) Ankara îktisadi ve Tıcarî 1limler Akademısının yeni ders yılına başlamasıyle dun düzenlenen torertde <açılış dersı» nı veren Prof. Besım Üstünel, «Türkiyede kalkınmanın eğitim sornnları» konusunu ele almış ve son 20 yılda ızlenen eğitim politıkalarının hatalı ve yetersız olduğunu sdylemiştir. Ekonomık gelişmenın ve sosyal değısmenin bızlandırılması ıçın eğıtımın en etkılı araç olduğunu behrten Prof. Üstünel, Türkıyede mevcut eğitim kapasıtesınin ve öğretım sısteminın kalkınmasının gerektırdiğı «yetismis insan gücü» nu ve kalıfıye elemanları sağlamadığını, hem sayı hem nıtelik açısından eğitim kapasitemizm yetersiz olduğunu ıfade etmistir. (Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) Hukuk boykotu Beş gündenberi devam eden Hukuk Fakültesındeki boykotta, derslere gırmek ıstıyen son sınıf öğrencilerı ile boykot komitesi temsılcüeri arasında dün de za(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) iç savaşa son vermek için Demirel, fısıltılardan şikâyet ediyor ANKARA, (aa) Önceki gun Mersin'de bazı tesislen hızmete açan Başbakan Süleyman Demirel, dün gezı ıntibalarını anlatmış; «Türkiye'de devlet, hiç kimsenin sayesinde değil, millet ve kanunların sayesinde avaktadır» demıştir. Bu arada, «Gübrenin, petrol kadar değer kazandığına» ışaret eden Demirel, fısıltılaıdan şıkâjetçı olmustur. Siyasî istıkrarın lüzum ve zaruretıne dıkkatı çeken Başbakan, «Mesele, siyasi istikrarın devamıdır. Siyasî istikrar hâkiml oldugu müddetçe, Türkiye meselelerinin bir çogunu halledecek, hür ve demokratik nizamı bozma, temeline dinamit koyma ve hürriyetleri suiistimal gayretleri hüsrana uğrayacaktır» demis, (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) B Ssraü'de öğrenciler, Erhard'a: In aşagı, Nazi! diye bağırdı Gülizar teyze. Ne var? Mezarların yeri nasıl güzel degll ml?. Ah yavrum, hiç guzel olmaz mı? Önunde Eyüp Sultan. Eyüp Camii de tabak gibi görünüyor. Yola da çok yakın. (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) 18 metreden sokağo düşen bir işçi öldü Maçka Teknik Okul Inşaatı işçilennden 18 yaşındaki Fahrettın Aydın, dun 18 metre yükseklikten sokağa düşerek ölmüştür. YÜRÜMEK IMKANSIZKCN... Trafik «daha hızlı aksm» diye, Eminönü meydanında, sık aralıklarla «50 kilomeırc süratle gidiniz» levhalan konuldu... Otomobiller, jayala.ı geçmek için gereken hıza yükscleme?ken, Londra asfaltında gidcr gibi 50 km. siirat yapacaklar... Şimdilik bu levhalar, Eminönünden bakan şoförlerin sadece gülümsemesine sebep oluyor. fakat ileride trafik kurallarma uyacağım diye hızını :i0 km. ye yükseltip, denıir parmakiıklar üzerinden atlayan yayalan yaralamalarına da sebep olabilir. Gerekçesi de kolay, «50 km. süratle gidiniz! •< (Fotoğraf: tbrahım KÖSEOĞLÜ) Son trafik ehliyeti yolsuzluğuna bir Belediye üyesinin de ismi karıştı Para ile şoför ehliyeti satan şebekenin tesbit edllmesi ve Foförier Federasyonundan Burhan Esmer'ın yaka'anıp nezaret altına ahrmasuv dan sonra. dun de CHP'li Belediye Mecüsi üyesi thsan Sarsmaz yakalanarak, hakkında tahkikata başlanmıştır. 2500 liraya ehlıyet satan şebekenin ilk kademesindeki klşUerden blri olan ve daha önce de a'nı suçtan yaialanan Burhan Esmer, luuleslnde, Belediye Meclisi uyesı Ihsan (Atkası Sa. I, Sü. 4 de; Iğneden ö/en çocuk 50 yıl Snce Çarlığı devirerek idareyi ele alan Sovyet Komünist Partisi, buçiin yanm yüzyilı doldurmasmı büyiik törerlerle kutlamaktadır. 50 teci yıldönümü şenliklerini on fiin önceden uxay denemelerryle renklendiren Sovyetler Birliğinde, 1925 lerden kalma bir hâtıra... İhtilâlin hemen ertesinde, kurnluşu kutlayan Kızıl Ordu geçit renninde... 50 YIL ÖNCE NADtR NADt