Katalog

MAY YAYINLARI SUNAR: KUTSAL İSYAN Kurtuluf Sava* ı mııın tüm hikSye»!.. 7. cllt çüetı. S. d •on ciJt buılıyor. ÎLERİ GERİ KAVGAS1 Tarih b o . yunca fiklr akımlan, flldr adamlan. füdr kavgaları, lhtüaller. savaslar. 1. cllt 30 TL. İ. eilt 25 TL. BUyUk boy. rttlmll, bcz eUtU. SARI DÜNTA Sotya] roman. t d l t H«r cüt İS TL. ITRTINA ÇOCÜKLARI Soayal roman. 10 TL. EVLERDEN BtRt Sotyal Kmaa. Orhan Kemal... 10 TL. ALTTN ZİNCİR Toplum «çmndan sanat... 10 TL. NAZIM HİKMET DOSYASI 3. bukl umhuriyet 44. yıl tayı 1SSSS KURUCUSU: YÜNUS NADÎ Telgraf ve mektup adresi: Cumhurivet Telefonlar : 22 42 90 22 42 96 İstanbul Posta Kuhısu: tstanbul No. 246 22 4 2 S 7 22 4 2 9 8 22 42 99 TflR Michelet < Çeviren: Haındi Y7 Milll F.ğitim Eakanhğmca «Dünya Edebiyatından Tercüm sinde yeniden basılmışbr. L cilt: 1225, II. cilt: 750, m . kuruştur. BakanJık yayrnevleriyle bütün larda satılmaktadır. (Basın: 25417/13737) I Cuma 17 Kasım 1967 Ankara'nın müdahale kararı karşısında Rumlar çekildi Çarpışmalarda u Türk sehit ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Önceki geceden dün sabaha kadar süren askerî ve diplomatik çahşmalar sonucunda Rumlar, işgal ettikleri stratejik önemleri büyük Boğaziçi ve Geçitkale köylerini tahliye etmişlerdir. İşgal sırasında Boğaziçinde en az 24 kadar Kıb rıslı Tiirkün Rumlar tarafından şehit edildiği, 8'inin yaralandığı, Geçitkale'de ölüm olmadığı BM Banş Gücünün bir sözcüsü tarafuıdan açıkIanmıştır. Rumlardan da 2 muhafızın öldüğü, 12' sinin de yaralandığı bildirilmiştir. Amerikan 6'ncı Filosu öte yandan. Başkent'e gelen haberlere göre Kıbns'ta, olayların meydana gelmesinden ve Türkiye ile Yunanistan'da havanın gerginleşmesinden sonra Akdenizde bulunan Amerikan 6. Filosu, Türkiye ile Kıbns arasında dolaşmaya başlamıştır. Alârm dunımunda bulunan 6. filo, Kıbrıs ile Türkiye suları arasında seyir halinde dir. BAŞBAKAN SÜLEYMAN DEMİREL, BAKANLAK KURULUNUN DÜNKÜ TOPLANTISINDAN ÇIKARKEN GAZETECILERE DEMEÇ VERtYOB, (Totoğraf: Bülent DÎKMENER)' îstanbul, Ankara, Erzurum'da diinkii yürüyüş ve mitingler Grivas, Makarios ve Atina'ya danışmadan saldırmış Gençler, "istifa Demirel,, diye bağırdılar Kıbns'taki son saldırı, dün İstanbul, Ankara ve Erzurum'da yapılan yürüyüş ve mitinglerle protesto edilmiştir. İstanbul ve Ankara'da gençler, Polis'le çatışmış; aynca Başkent'teki yürüyüşte, «Demirel'in istifası» istenmiştir. İSTÂNBUL'DAKİ YÜRÜYÜŞ Rumların «Boğaziçi», «Geçitkale» köylerine yaptıklan hücumları protesto etmek amacıyla, ani olarak dün bir miting düzenleyen Kıbrıslı öğrenci ve mücahitler, Istiklâl caddesinde Polisle çatışmışlardır. Polisin öğrencilere copla vurması üzerine, halk polis aleyhinde tezahürat yapmıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) • «Savaşa, hiç bir zaman bu kadar yakın olmamıştık» ATİNA, (Kosta Daponte Bildiriyor) Buradaki yetkili çevreler, Kıbrıs'taki son saldırmın Atina ve Makarios'a danışılmadan yapıldığını bildırmektedirler. Bu arada, Kral Konstantin, önceki gece Genel Kurmay'da Yunan Silâhlı Kuvvetleri Komutan'anyla bir toplantı yapmış; toplantıya, Amerikanın Atina Büyukelçisi Talbot da, bir süre katılmıştır. Toplantıyı izliyen Generallerden biri, «Savaşa hiçbir zaman bu kadar yakın olrnarnıstık» demiştir. Hava alanlan ordu emtine vetildi Dün saat 06.00 'dan 10.50'ye kadar Millî Savnnms Bakanlıgı emrine verilen Yeşilköy Hava Aianının 4 saat 50 dakikalık süre içindeki durumu... Alan sivil hava trafigine kapatıldıktan altı saat sonrasına kadar bomboş kalmış, bu arada sadece bir tek askerî uçak alandan hareket etmiştir. Alan kapandığı sırada uçak bekleyen yolcular da, ©tellerine dönmüşler Ankara'ya gidecek olanlar ise dolmuşlara binmişlerdir. (Foto: Tulay DİVtTÇİOĞLU) YAKALI TÜRK Önceki günkU şiddetli çarpışmalarda yaralanan Kıbrıslı bir mücahit, Rum Milli Muhafız askerlcri arasında hastaneye çötürülüyor. Yaralı gcnç. Geçitkale köyündcnri!1'. ' Rsdvofoto APı Yunanistan alârmı kaldırdı öte yandan, Yunan Silâhh Kuvvetlerinde alârmın kaldınldığı, SaSa. 7. Sü. 5 de) Müdahale kararı Hükumet dün sabaha karşı saat 04 de Kıbrıs'a müdahale kararı almıştır. Bu karar iki saatlik bir mühlet tanınmak suretiyle Banş Gücü aracıhğı ile Kıbns Rum yönetimine büdirilmiştir. Saat 06 ya kadar köyler tahliye edilmediği takdirde müdahale edecegimiz, Makarios'a sert bir dille hatırlatılmıştır. Köylerin bo şaltılmasının saat 05.30 da başlad; ğı ğı haberinin »elmesi üzerine müdahaleden vazgeçümiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) CHPnin son Kıbrıs olayları konusunda srörüşü unün notiorı Hedefsiz Heyecanlı saatler geçirdik. Rumlar Kıbrıstaki iki Türk köyünü silâh zoruyla işgal ettiler. Vuruşmalar oldu, Türkler kayıplar verdiler. Hükumet ve ordu kumandanları sabaha kadar toplantı yaptılar, B. M. M. de olağanüstü toplantıya dâvet edildi, ordu alârma geçti, sivil hava meydanları kapandı. sonunda Rum kuvvetleri geri çekildiler, kabine toplantısı nihayetlendi, Başbakan «Bu gibi tasallutlann tekerrür etmemesUni diledikteıı sonra heyecanlı saatleri geride bıraktık. Lfak tefek farklarla bütün bu gelişmeler 1964 ve 1965 lerin buhranlı günlerini hatırlatmaktadır. O zaman da ordu alârma geçmiş. Güney sahillerimizde askerî birlikleri iniş biniş provaları yapmıslar, hattâ Türk uçakları Kıbrıs üzerinde bir polis harekâtına girişroiş. sonunda heyecanlı gunler geride kalmış, ama Kıbrıs tlâvası halledilememistir. Aksine Türkiye bakımından Kıbns, o günden bugüne daha da içinden çıkılmaz, daha da Enosis'e hazır duruma gelmiştir, getirilmiştir. Önce bir gerçeği görmek ve olduğu gibi kabul etmek zorunlufundayız. Kıbns meselesi, iki köy'ün işgâl edilmesi, bu işgalden sonra tahliyenin yaptırılması meselesi değildir. Yine Kıbrıs meselesi heyecanlı günlerde ordu Kıbrıs'a diye bağırmak, teatral sözlerle, hamâsî nutuklarla kamu oyunu oyalanıak da değildir. Bu mesele önce değişmiyecek bir hedefin tâyinl ile çerçevelenir. Yunanistanın dcğişmeyen hedefî vardır: Enosis. Makarios. Grivas, Kıbrıslı Rumlar genellikle Enosis'te birleşiktirler. Sadece aralanndaki çatısma kullanılacak taktik üzerindedir. Makarios daha knrnaz ve dünya kamu oyunun tepkilerini daha iyi hesaplayabildiği için taktiğini zaman unsuruna bağlamakta. Türkiyeyi harekete geçirmeyecek yumuşak fakat sistemli eritme politikasını başarıyle yürütmektedir. Aşağı yukan Giritteki tutuınun modernize edilmiş şekli olan bu politika, Kıbrıs Türklerini ekonomik bakımdan çökertme ve sonunda dikte edilecek şartları karşılıklı anlaşma havası içinde Birleşmiş Milletlere ve dünya kamu oyuna sunma temeline dayanır. Bir kere karşılıklı anlaşma sağlandıktan, Londra ve Zürih bağları koptuktan sonra hükiimran bir devlet olarak Kıbrıs, müdahale ihtimallerini önleyerek kendi mukadderatını tâyin edebilecek, yani Enosis'e gidebilecektir. Aslında büyük devletlerin özellikle Amerikanın desteklediği politika budur. Kıbrıs'taki askerî kuvvetlere hâkim olan Grivas ise dar çerçeveli kafasiyle hedefe en kısa yoldan varmak ister. Nasılsa emrinde 1520 bin kişilik donatılmış, eğitim görmüş kuvvet vardır. Eldeki kuvvetlerle Türklerin idaresi altındaki bütün bölgeleri kısa zamanda hâkimiyeti altına alabilir ve azınlığa boyun eğdirebilir. O halde temizliğe hemen çirişmek, işgal'i tamamlamak, Kıbrısı Yunanistana hemen hediye etmek yolunu tutmalıdır. Yunanistana gelince. ister bugünkü meczup junta olsun, ister daha önceki hükumetler, hepsi Enosis hedefinde birleşmişlerdir ve hepsi Makarios'un da, Grivas'm da ajnı noktaya gitmek istediklerini, ancak taktiğin değişiklik gösterdiğini bilmektedirler. hattâ taktik farklılığı onlara daha seyyal bir politika izlemek imkânuu da vermektedir. Kâh Makarios'a karşı GriVası kullanırlar, kâh Grivas'a karşı Makarios'u ve sıkıştıklan zaman meselâ son olaydaki gibi . Grivas'm yaptıklanndan haberimiz olmadı diyip işin içinden sıyrılırlar. Değismeyen amaç, Enosis'e karşı Türkiyenin hedefi nedir? Bir lamanlar Kıbrıs'Ia ilgimizin bulunmadığını söylemi;, sonra iç politika gerektirdiği için Adanın hepsini istemişizdir. Arkasından o sökmemis. ya Uksim, ya ölüm diye bağırmışızdır. Daha arkasından ise Makarios'la masa basına oturup antlaşmaları imzalamışızdır. Makarios Devlet Baskanı olarak Türkiyeyi ziyaret ettiği, antlaşmalarda değişiklik yapılmasını lstediği ve red ccvabuıı ahnca tornistan yaptığı zaman meselenin halloldağunu lannetml•izdir. 1964 de poli''kamız kantonal sistem ya da federatif slstemdir y« bn risteuı kabul edümediğl taktirde gereğinin yapılacagı açıklanmıgtu. 196S da ise sartlı bağımsızlığa ybnelmi?, oradakl Türkler için bir takrm haklar koparmayı gerçekçl politika diye ilân etmisizdir. Kısacası başladığımız nokta ile halen bulunduğtunuz nokta arasında eizilecck grafik zigzaglarla doludur, fakat zigzaglar çıkısı değü, dahna inlfl göstermektedır. Aynca bu noktanm nihaî hedef olduğu da belll değildir. İşte gönnemiz gerekea gerçek budur ve bu gerçek hedefslıliktlr. Hedefdz bir politikada ise taktLdeı ne kadar manirâne olursa olsun, başan sailanmasına imkân yoktur. fecavüzü aynı h ııla durdurmahydı „ ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu» Dün saat 14.30'da toplanan CHP Grup toplantısında Prof. Nihat Erim, Kıbns konusunda bir konuşma yapmış, iktidar sorumlularmın Kıbrıs'ta durumun devamlı olarak iyi olduğunu söylemelerine rağmen, Ada'da silâhlı bir tecavüz olduğunu, ancak bu tecavüze silâhla mukabele edümediğini belirtmiştir. Gruptaki bu konuşmasuıda TBMM birleşiminin açık olması görüsünü de savunan Erim, özetle şöyle konuşmuştur: (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) tahrik etmekten sanık olarak nezarete alınan iki kişL, İManbu! ToDİum Poli«i tarafından yakalanıyor. (Birinin yüzü, yarım göriilmektedir.) Dünkü yürüyüşte 7 kişi nezarete alınmıştır. Demirel: « Tasallutlann teke rrür etmemesini ümit ederifn » ANKARA (Cnmbnriyet Biirosa) Kıbrısta sılâhlı çatışmanın başlamasıncîan 6,5 saat sonra, ön ceki gün 21.30'da toplanan Bakanlar Kurulu, dün saat 10'a kadar çalışmıştır. 12 saat 30 dakika devam eden toplantı sonuncfa Başbakan Süleyman Demirel gazetecilere şu açıklamayı yapmıştır : «Kıbrısta dün saat 20 de Rnmlar tarafından işgal edilen Türk köyleri bugün sabatam erken saatlerinde tahliye ettirilmiştir. Bu gibi tasallutlann tekerrür etmemesini ümit ederim.» GK1VAS KONUŞLYOR Kıbns Rum Silâhlı Kuvvetler Komutanı General Grivas, Boğaziçi Köyünde Türk ve Rum köylülerle konuşurken.. Resim. Rum devriyeleriniı. 4 ay sonra tekrar ayak bastıkları yerde gösteriyor. (Radyofoto AP) Askerî ve sivil alârm dün de devam etti Hudutlarımızda yığınak yapıldı YURT HABERLERİ SERVtsJ K ara, Deniz ve Hava Kuvvetlerimizin önceki geceden itibaren alârma geçirilmesi üzerine îskenderun sahilleri ile Türk Yunan sınırıncfa geniş çapta askeri faaliyet artmış, bazı yerlerde askerî yığınaklar vücuda getirilmiştir. Genel Kurmaydaki toplantı İzinler kaldırıldı Ankara Büromuzun büdirdiglne göre, NATO alârm sisteminin dışında, doğrudan doğruya milll bir nitelik taşıyan bu «resmî alârm sistemi» nin uygulaması, henüT kaldınlmamıştır. Bu arada, vurt içi emniyetinde ve bütün kamu kuruluşlarında izinler kaldınlmıştır. Hükumet, bakanlıklara gönderdiği bir genelgede, bütün yetkililerin ve görevlüerin, görevlert basında bulunmalaruu istemlştir. Bakanlar Kurulu toplantısmın bitiminden sonra Başbakan Süleyman Demirel beraberinde bazı Bakanlar olduğu halde Genelkurmay Başkanhğı binasına girferek Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cemal Turalla görüşmüştür. Sızan haberlere göre, burada Başbakan Süleyman Demirele muhtemel bir çıkartma hareketi hakkında harita üzerinden bilgi verilmiştir. Genelkurmay Başkanhğındaki toplantı 10.45 e kadar devam etmiştir. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de> tirilmiştir. Bu arada 39. Tümene bağh askeri birlikler de, Osmaniye, îslâhiye ve diğer yerlerden şehre getırilmiş, Sarıseki ile Îskenderun arasındaki sırtlarda mevzilendirilmişlercfir. Adana sivil havaalanı ile îskenderun ve Mersin liman tesislerinde ve Seyhan Barajında da askerî emniyet tedbirleri almmıştır. 4rkası Sa ! Sö 4 tf ANKARA, ICumhuriyet Bürosu) C. Senatosu ve Millet Meclisi, dün Türkiye Büyük Millet Meclisi halinde yaptığı ortak toplantıda ve gizli oturumda, Kıbrıs olaylaıını görüşmüştür. TBMM, Meclis Başkanı Ferruh Bozbeyli'nin başkanlığında toplanmış ve hükumetin teklifi üzerine gizli oturum kararı aknışttr. Saat 15 de oturum açıldıktan ^^ sonra hükumetin gızlilik kara^P rı alınmasını isteyen tezkeresi okunmuştur. Bozbeylı, ıç tüzüğün 96. maddesi gereğince hükumetin, ya da 15 üyenin gızlilik ısteyebileceğinı, gizlilik gerekçesınin izahından sonra müzakeresiz olarak iş'arî oyla gızlilik kararı alınabıleceğını belirtmış, hükumetin gizlilik gerekçesinin izahı da gizli olacağından basın mensuplan ve memurlar, dinleyiciler saion(Dış Haberler Servisi) dan çıkarılmıştır. WASHİNGTON Birleşik Amerika Dışişleri Bakanlığı, ' TBMM toplantısı, gazetem;Kıbrıstaki çarpışmaların tekrar zin baskıya verildiği saatlerde başlamasından endişe duyuldude devam etmekteydi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ğunu açıklamış, ateşin kesildiğiÇarpışmalar devam ederken, önni ise nıemnunlukla karşıladıceki akşam saat 19.30 da başta Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Ce PERU GÜZELİ «DÜNYA ğını bildirmiştir. Basın sözcüsü McCloskey. «Do mal Tural olmak üzere Kuvvet Ko ğu Akdeniz bölgesinde yaratabiGÜZELİ» SEÇİLDİ mutanları, Dışişleri Bakanlıgına leceği çok tehlikeli haller dolagelmeğe başlamışlardır. Burada LONDRA, (a.a.) Peru Güyisiyle durum hakkında çok enDişişleri Bakanı İhsan Sabri Çağ zeli, «1967 Dünya Güzeli» seçildişeliyiz» demiştir. lıyangil. Milli Savunma Bakanı miş, ikinciliği Arjantin, üçünAiıtıet Topaloğlu, Içişleri Bakanı cülüğü tngiliz Güyan'ı güzelleri İngiltere'de Faruk Sükan, Millî Güvenlik Kukazanmıştır. rulu Genel Sekreteri Orgeneral Ke Dördüncülüfü îsrail, beşinciLONDRA İngiltere hükumalettin Gökakın'rn ve komutanla liği ise Ingiltere güzelleri almeti. Kıbrıs'ta Türklerle Rumrn katıldığı bir toplantı düzenlenlar arasındaki çarpışmaları eıArka«ı Sa î Sü 6 rfs»> mıştır. sefle karşıladığını belirterek, (Arkası Sa. 7. Sü. 5 de) TBMM, KIBRIS İÇİN OiZLi O1URUM YAPTI Komutanların önceki gece yaptıklan toplantı AMERlKA ENDİŞESiNI, 1NGIUERE ESEFLERiNi BİLDİRDİ Sahile yerleştirilen uçaksavar toplan Dörtyol ile Arsuz arasındaki sahile uçaksavar toplan yerleş GIRIT KIBRIS YAZAN : KIBRISTA Boğaziçi ve Geçitkale Türk köylerinin Rumlar tarafından işga] edilmesi ve soydaşlanmuın öldürüimesi üzerine Trakya'daki a s k c r î birliklerimiz Yunan hududuna kaydınlmiftu. Besimde, hareket halinde bulunan blrli klerimizdett bir grup törünmektedit. tTotojral: tbrahim KÖSEOĞLU) Gençlik kuruluşları bildiri yayınladılar ve Y unanRum birliklerinin önceki gün «Boğaziçi» ve «Geçitkale» köylerine yaptıklan hücum gençlik kuruluslannın şiddetli tepkisine yol açmıstır. Ecvet GÜRESlN tstanbul Kıbrıs Türk Talebe Cemıyeta Baıkanı £rgün Vehbi, Basbakan'a çektiği telgrafta. «Ameıika istedigi için «nlhn kommakta devam edinls ki, yflzlerce Rıbm Tfirk'fi daha kıtledilsin» demistir. Sa. 7, Sü. 7 de) Prof. Dr. Nihat Erim BL'GÜN z. SAYFAMIZDA