Katalog

SAHtFE tKİ 3 Ekün 1967 CUMHURtYET Sürülen öğrelmenler Fakir BAYKURT abah dokuzda girip aksam beşte çıkıyeS ResmiKarşılığında aylık ujrılı ekmek karuz. alıp yiyonu. Işimit bitinee, C4 ve ünlü nuna göre <hür sendikacılık» yapmak üzere TÖS'ün Tnna caddesindeki genel merkezine geliyoru». Beşten »onrayı bekleyen isler, dah» biz girmeden masalara yığılmıı olnyor. Rahim Eren baslıyor içleri dert doln mektnplan açraaya. Safa bev sehirlerarası telefonları dinleyip not atıyor. Gmer Aslan, elinde hesap cetvelleri. Fikri L'ğnr, geçen toplantının kararlarını imıalatıyor. Adapazanndan Ankaraya verilen bayan 8ğretmenin babası gelmiş: «Kızım doğum yapacak, bize korrrjr vermiyorlar: çare? » Kavaktan gtlen arkadas: «Bo*azımdan amelıvat oldum, iyile?medıra. Doktorlar Londray» git diyorlar. Bakanlık yollamıyor. Simdi, oöneyim Kavağa, Blevim mi, yok«a TÖS beni yollar mı Londraya?.» A|ndan Hasim öıonnr bnrda: ctki yıl önce lise öğretmenliğinden indirdiler kâtipliğe! Danıştayın kararı aa çıktı, ama ne zaman dönecek bizim yanlıs hesap Bağdattan?» Amasyadakl Talip Apaydın'ın yenl bir mektnbu: «Kedinin suçunu önüne korlar, ondan sonra döverler. On gekiz aydır açıktayım, ben suçumu bilmivorum. Kalkıp Danıstaya gittik, yargıçlar da sövlemediler. Nasıl olur? bu nasıl hukulc devleti uyculaması böyle?« V e çeçen yıl Atatürkün sözierinl halka duyurdnkları için acıîa alınan Anamnrln öğretmenlerden Arif Şahin dalıyor içeriye: «Şükür bitti' Danıstavın karanndan sonra ayni yere verildim. Gidip göreve baslavacağım. Ama arkada«ımız A. Kadir Bulut hâlâ açıkta! Beyaz ipek gibidir. Keşke onun işi düzelseydi de, arkaya bpnimki kalsaycîı...» öyesiyle birlik olnp tuttnklan Sğretmenl kıydılar. Partl arkadaşUrından ikisi sikâyet ediyor, flçfl tanık olnyor. Müdürü, müfettişi zaten baskı altına almiflar. Bir tahkikat, bir rapor, tamam. Geliyor evraklar Disiplin Knrnlnna. <Canım müdür bey, sen ne gonuşuyon gardaşım? Vetandaşın avradı derea'e geysi pakhyor, oretmen beyimiz de okulun camından dikiz geçiyor!» Oıssn çıkınc» ekliytr: «Sayıyla teslim etmediler ya bunlan elüaeî...» Bekir efendileri biz de tanırız. «K5y 6ğretmenleriDİ böyle halleö'er. öteki öğretmenler için de Ankaradaki politikacılan koyar araya. Bakana heyetler yollar. Lise müdürünü böyle attırdı. Felsefe ögretmenini böyla aepetledi. Çimdi, bizim raesleğı Bakanlık mı yönetiyor, Bekir efendiler mi, anlamak zor...» ••••••••••••••••••••••• McNamara füzesavar sisteminl anlatıyor: "Sovyetlerin bir savaş başlığına karşılık 34 tane gönderebiliriz,, SORU: Bulutlar dediginiz zaman, bunlar arasında savas baslıklan 7e radarlan yamltmak için tuzak olabilecek cisımleri mi kastettiniz? CEVAP : Evet. Maden parçalan, saman kınntıları ve itici eihazlar gibi her şey •labilir. Bir bnlnt teskil eden bn yıfın, atmosftrden asafı Inerken blrbirinden ayrılmaktadır. Atmosfer bStün hafif cisimleri daha nznn süre tutmaktadır. Ağır seyler de hızla asağı inmektedir. Bn snretle düsmanın hakiki fiizeleri birkaç bin metre asağıya indtfi zaman nokta lavnnma sis temi her bir dfisman ffizeslni tek olarak yakalar. E|er bn düsman fÜ7eleri bir Minnteman bolresine veya radar sistemine do{rn yol alırsa, o saman atmosferde. relen füzelerl yok etmek lcin hazırlanmtı oian kısa menzilli yakalayıcı Sprint füzelerinin saldırısına marnt kalacaktır. Bn çatışmanın altında kalan halkın zarar görme tehlikesi bahse değmeyeeek kadar ardır. Her «ava8 başhgina ayn hücnm y«pmayı düşBnfiyonız. Düsman her halde saldın esnannda, yolladıgi bütttn ffizeleri birblrine yakın yoliayarak hepsinl tek bir fttze ile yok etmemize yardım edeeek kadar bndala olmayacaktır. vap teskU eder. SORU: Baa kimseler bu konuda aynı füdrde degülerdir. Onlar bir megaton farkından bansederler. Ruslann megaton hakkındaJd düsünceleri nedir? Bir kaç yıl evvel Ruslar 50 megatonluk bir siİAhın denemesinl vaptılar. CEVAP: Evet Ruslann daha az sayıda ve daha büyük güçte savas baslıklaruıı tercih ettiklerl aşikftrdır. Fakat biz daba cok saytda. daha küçük ve onlann hedeflerini tahrip edeeek kudrette savas başlıfı satın aunış bulunuyonız. Ve biz, kuvvetlerimizin hedefe sevkedebüecegi silah saytsmda büyük bir artma yapmayı plânlıyoruz. Böyle hareket etmemizin sebebi Ruslann kurabileceği en (üçlu «avunmalan dahi aşabilmek içindir. SORU: Acaba, bu, stratejik füze kuvvetlerlmizdekl ltid roket aayısını büyük oranda arttırmak mecburiyetinde olacağımız anlamı nı mı tasır? CEVAP: Havtr. Biz mevcnt (0* dümlü füzeleri çok daha güçlüleri ile degistiriyoruz. Mianteman I ve II yi Minuteman III ile ve Polarisl Poseidon Ue defistiriyonu. Bundan daha Snemlisi, biz büyük teknolo^k Uerleme üzerinde duruyoruz. Biz şimdi rokeUerimlzi her biri ayn bir hedefe yöneltebilecek çok saytda savaş başlıklan üe donatabUİriz. Bnna biz «Çok sayılı bagıms» yeniden giris araçlan» anlamında olan MIRV adını veriyonız, SORU: Halk kiUesi MIBV hakkında bilgi sahibi midir? CEVAP: Basmda bnndan bahsedilmiştir, fakat halk huzurunda tarifi yapılmıs değildir. Biz hem Minuteman ve hem de Posldon için MIRV satın auyoruz. Bn 6nemli teknoloji alanında Sovyetlere layasla esaslı snrette Ueride oldnğumuz kanısındayız. MIRV'İ knllanmak suretiyle, savas baslıklannın sarısını arttırmak flzere stratejik kuvvetimizi yeniden hazırlıyacağız. Bu, iki işe yanyacaktır: Onlann aavunmalanm yıprataeak ve aynı zamanda tahrip edilecek hedeflere göre sOihlanmızi daha iıygun bir hale getirecektir. Bundan elde edüecek sonne da stratejik kuvvetimizdeki toplatn meraton miktannı biraz azalttığıraız halde askeri güçte artma olacaktır. üzerinde pek emindirler. Etkisizdir, zira mevcnt silâhlarımız tarafından aşılabilecek kadar pek llkel bir sistemdir. Hattft, daha sonralan, Moskovayı daha iyi savunacak bir hale getirseler dahi, onn da aşraaya mnktediriz, j Amerikolı patron siyasetin içinde, Türk emekçisi dışında... Adalet PartUi iktidarı Harblş frevini dnrdnrdn. Işçilerimlz böylece kimbilir kaçıneı ke«, kendilerinden olmıyan bir aıyası lktldann kendilerine ettiği «ynn karsmnda kaldılar. tsçılerı siyasetin dısmda tntmak isteyen ve bnnda basarı kazanan politıkacılann tezgihı simdilik iyi islemektedir. Ama olayın ders venei bir yanı da vardır : Emekcilerimiz anlamılıdırlar ki, Türkiyede komprador mütegallibe ortaklığı iktidarda kaldıkça kendilerine bir hayır yoktnr. Bn Iktldann elinden siyasi ve iktisadi güeleri alınmadıkça dSnen çark isçileri eımek üstüne isliyeeektir. Kompradorlar sendikacıhğı yenecekler, bozacaklar; kukla sendikalar ve senflıKa atalan yaîuyla isçileri istedlkleri gibi oynatacaklardır. Kvmprador mütegallibe «rtakhgi Amerikayla tam bir Ittifak Içlndedır. Tfirkivedeki terçek emekçl nyanısına temelden karsıdır bn mıfak. Amerikalısı olsun. bizim komprador bnrjnvası olsun, nerede bilinçli isçi görse onn önce satın almak ister, satın alamazsa ezmeye çaltsır. Simdi bu rerçeğin bir yazılı belgesini birlikte oknyaeağız. Memleketimîzl bir ağ gibi sarmıs Singer tmmpanyasının hıkâyesini bn kösede anlatmıstık. Amerikalı Genel Müdnr Mıster Cak vönetiminde bnlunan Singer'in bir de Maltepe'de fabnkası vardır. Bn fabrikanın içinde sendikacılık faaliyeti bakrmından türia çesitll alieengiz oynnlan oynanmıştır. Bn oynnlardan birınl açıklayan an belgeye bakıms : Singer Sanayi Anonim S'rketi îstanbul: 26^.1966 Tugav Yolu 92 Cevizli Maltepe Bay t ) Sınger Sanayi A.S. deki vazifenizden istifa arzunuzun kabu! eaildiğını ve 26.2.1966 tarıhınden ıtıbaren müessesemizdeki vazifenizin nihayet bulduğunu bildirirız. Bugüne kadar Singer Sanayi A.Ş. de isveren vekili sıfatını taşımış oldugunuzu gdzönünde bulundurarak Singer Sanayi A.Ş. nı ve umumıyetle Singer müesseselerini ve Singer'in İİRİİİ bulunduğu müesseseleri herhangi bir sekilde müteessir edebilecek gerek SENDtKACILIK sahasmoa gerek sureti umumiyede her türlü hareketten kaçınmanız kayt ve sartiyle ve bu lazimeye riayet ettiSiniz müddetce geçmis mesainizin karşılıgı olmak Czere şimdi almakta olduğunuz maasımz iki sene müddetle size her ay ödenecektir. (...) Singer Sanayi A. Ş. Müdürü G. O. Rcxburgh Görülflyor k), Amerikalı patron 27 Marıs Anayasasına göre teminat altına alıntnıs sendikacılık hakkını pazarlıkla altmısalttya bağlayıp çekindiği kişlyl «notralıze» etmek için tam iki yıl para ödemeyi göze alıyor. Tabiî satışiardan relen ktr pek yüksek oldnğn zaman adam satın almak için yüksek ücret Sdenebllir. Ve Mr. Randall kannnnna göre transfer edilecek kârlann bir kltmı da Türk emekçislnl nyntmak yolnnda knllanıhr. Bn nsvllerle cerçek sendikalar çürütülür. knkla sendikalar knrntnr. Isçiler gfldümlü sendikacılar ellyle kontrol edilir. En küçiik bir etnekri nvanısı oldağu verde ezlllr. Bir vandan devletin Kömiir tsletmeleri Genel MBdürü Adalet Partisine isçl oyanıvını iumal eder. öte yanda Bakanlar Knrnln Harbts grevini erteler, beri yanda Amerikalı Slngerci Türk emekçlslnl paravla satın almak politikastnı vürütflr. Ve sonnnda Türk emekçisi toptan bir ksranlığın içinde komprador iktidarına hizmet eder dnrnma düsflrfllür. Gerçek nyanıs. Iscilerin kendi kaderlerine kendilerinin el koymaları. komprador bnrjuvasını bir yana iterek siyasi eyleme girmeleridir. Bn eylem yabaneı kapitalizmin Tflrkiye içlndekl s»mürusüne karsıdır. Türk Uçisi Türkiye içinde sömürâ dfizenini yürflten yabaneı knmpanyalanna. üslerine. tesisierine nza gSsterip de bn kapılarda kendlsine yüksek ficret anyan bir kisi haline dusflrülorse çürümüş demektir. Memleket İçinde milyonlarca tanm emekçisi sürünürken. yeraltlanndaki isçiler kan knsarlarken millî pasan sömüren knmpanyalann yüksek kSrtannda pay aramak ve tavizlerle vetinmek Türk emekçisine yakısır is değildir. Türk emekçisi ancak siyasi eyleme tirmekie kendisini IrarUrabilir. Otnrnp da : Memleketi baskası yönetsin, ben de ondan cam Istiyeyim.. dedi mi, «elsin ardmdaa eop. sopa. k w w « . şmn sendika. knkla senaikaeı. arev erteleme, sSmürme. hakaret, usaklık... Ve bütfln bnnlann sonncnnda mllletçe topyekfin cBkflntv. Tnkanda birlikte okndnğnranz belge, Türkiyedekl Amerikalınm jerçek sendikacılık karsısındakl tntnmnnn açıkca fBsteriyor. Amerikalı patron, nydn sendikaeı ister, ve bnnn yaratmak İçin elınde dolârları vardır. Amerikalı, Türk lsdsine köpeklerini saldırtır. sillh çeker. kendislne bağlı Iktidar eliyle Isçi fTevinl erteS ı S T O * . , d \ 1 | Ç T İ n , >««»••»•• teçer. dilini çıkarıp alay eder. Çünkü Türkiyede Turk emekçisi siyasetten nzak ve habersiz tntnimakta, ama Amerikalı patron tam o siyasetin ve aiyasi iktidann ıçine girmektedir. Ba Capraz gerçekten gülünç bir'çaprazdır. Ortak menfaaller öğretmenin görevi ne? Uzaktan üç öğretmen endikanın gece bekçisl haber veriyor: «Üç öğretmen geldi uzaktar*.» Çoğnmnz bir aradavız. Giriyorlar. Cc Btretnıen, yaslan ayn, bovlan ayrı. Üstlerl baslan sövle böyie ve vanık yözlerinde bir hflzfln. Dudakları yarılmıs. Otnrnp ellerinl dizlerine koyuyorlar. Mnrat Sen sornvor: • NasıNınız arkadaslar?» Zor belft efllövoriar. Ortadaki: «Demir çelik gibiyiz!» diyor. «Bunca yıldir sürüle sürüle bak ne hale Beiöİk. Evde soba demeye soba yok. Iki yılda bir göç yaptigimızdan, pahali aldıgımızı ucuza satıyoruz. Ama artık para da yok, soba da yofc...» Safa bey, «Dur bakalım dostum, bir çay ic. biraz dinlen» diyor. Kolnnnn altındakl Taranın kabujN kalkmıs gibi yüzü bnrnşuyor Btretmenin: «Duru muru kalmadı hocam. 23 vıldır sürule sürüle bittim. Artık sürülmek istemiyorum, «endikava bunun için geldim.» Safa bey. «Kahui edivorur hanfendi!» diyor PTTdeki kııa. Sonra nzaktan celmis fiırün Bğretmene dBnüyor, «Peki •.ürülme! Kim diyor sürül diye?> «Ama süriildük hocam!» dlve çırpınıyor ar' te btf'sefer tKîrt il öteve süriiMük. y l«y« bile Bötürmeî.îjri.. kntü. çoeuklar okuyordu. tkiser dSnüm toprak aidık. elmalık vapalım diyorduk. Artık türeı r ' T diyorduk. sürdüler...» J cer dSrder yıl aravla avnı skaldan çıkmıslardı. Okaln bitirecekleri yıl, Ankaranın 19 Mayis Stadında baskent oknllanndan blrirle maç vapmıslar. Mactan önce davnl rarna caiıp halay çekmişlrr. Halk •Ikışlamıg. Sonra mac haslamıs. Tenmisler. Bn «efer de yob 6erneye baslamıs sevirciler: «Yuh komünistler vuh'...» Oknla döniin diolomalannı almıslar rt kdvlere eitmisler. Aynı il içinde bep yer deüftirmtster. «Bizim orda kövler biribİTİne val;ındır. üç k'^v fiteve bile sürülsek dokunmuyordu. Şimdi dort i] öt«"» türüİQ"ük bakin...» TÖS'ön yönftimine yen» katılan Ahınet Ce« nan sonıvor: «Peki «ebep?» öîretmenler jfülüyorlar eene: «Birinci Dünya Savaşı gibi, bizim ifin dc iki sebebi var. Biri zahirl, blri hakiki. ZaVıiri «ebep. çevrede huzursuzluk varattıgımız. Okulda din dersi okutmadığımız. Ahliken zaaf eö«termiş ohıp dere boyunda camaçır yıkavan kadmlara bakısımiz Hakiki sebebe geltnce. o biraz karı?.k.. • 4^{ 1 » eki garazı ne bu Bekirin size?> * «Şimdi Birinci Dünya Savasının hakiki sebebine feldik. 2? Mayts devriminden aonra biı çıkıp köyleri dolaştık. Kürsülerde konnştnk. Olnp bitenleri anlattik. Açıfını tsterseniz bDgün de anlatıyornz: Ne diyor Anayasa? Neden t^rl bn çofnnlnk? Ve devlet neden yokral? Neden milli Rervetlerimizin isletilmeıi yabancılarda, tiearetin k i n disanva eidiyor? Milli lliç, «anayii ve ferçekten mitli olan bir e|itim ne zaman Mjtlanacak? Kalkınmamızı geciktirfn aracılar, kftrcılar, komisyoncnlar; Atatürkün «i«tlklâli tam» dediti Blri bir vcnı ham madde alanı, pahaiı mimnl esya pazarı ve taer an ateşe tntnlabilecek bir ileri karakol yapmak ve geri bir tanm fllkesi olarak bırakmak isteyen yeni kapitülSgvon kosnllan... Bnnlan bis de anlatmazsak millet ne yapacak? Nasıl knrtnlacak körlükten ve nasıl çıkacak karanlıktan avdınlıga? Anlattık bnnlan. Yl Mayiitan sonra Satnsundan bando tetirip çaldırdık. Bekir efendi atmış bonn içine. Şimdi Scftnfi alıyor.» «Öyleye gidin sürdükleri yere?» •Neden? Biz görevimizi yapıyornı. Bir mllletin ö|retmenleri bnnlan konnsmaı da, nyntucn ninniler sövlerse o zaman sürülmelidlr. Hakkımız ceza deiil, «ödül» dür asiında. Bn kntsal yükü eekiyornz da ne alıyorns devietten? Kanmız hasta oluvor. baktıran vok. Cenaıemis ortada kalıyor öldü^ümüıde. Devlet bizi var rticnvle desteklemeli ki, Törkiye nyansın ve knrtnUnn.» J akit ilerliyor. Radyo, 2Z.4S ajansında \ New Tork Stretnenlerinin boykotnnn anlatıyor. 11.000 öğretmen sınıf şartlarını ve maaslannı dfizeltmek için tavasıyor. öğreneiler açıkta. Memleket çalkanıyor. Sınıf şartlarını ve maaşları dUzeltme savaşı... Bizimkiler ise istikiâli tam, milll servetler, kalkınma, sosyal adalet, bnknk devleti ve Anayasa için savasıyorlar. Her yıl oldngn gibi bn yıl da, bir bncnk Ikl aydan beri öğretmenler oradan oraya atıhyorlar. Bn böyle Kasım sonnna kadar sürecektir. Başkent köyleri +ile Kasım sonnna kadar &tretnıen karşılayıp ngnrlayacak. Kasaba politikaeısf dısardan. feakanlık yöneticileri içerden, habire tırpan atacaklar. Denizli'deki Kâmil Baykara kimbilir Umin gözüne girmek için, Avni Aytanı Yozgata, Mnstafa Üsteyi Siirte; Kütahyadaki Rasan Basri özgen, Celâl Alakns'n Erznnıma, Abdnllab Ertfirk'ü Maraşa; Izmittekl Keskin bey de seçilmis TÖS yöneticilerini çevre illere dafıtacak ve dafıtacak. Daha en aı 32 ilde, politikacılar. randiirler: öğretmenleri ellerinden geldiği kadar sürecek, savnracak ve bnznrsnz edecekler. Ama bir seyi hesap etmiyorlar: Bn böyle fitmeyecek! Bin defa, bes bin defa süreeekler. bir giin süremez, savnramaz olacaklar. Sürtün arkadaslar Ankaradan »eçiyorlar. Bakanlıfa varıp randevn istiyorlar. «Vekıl bey yok, Avrupada... Müsteşar bey Istanbulda. Genel Müdür bey komısyonda...» Kara liste yapıyornz va. «Bizimkini en başa yazın, örnek olsun.» diyor arkadaşlar. Herkes kendi illerindeki örnetin basa vazılmasını istivor. •tta • ••• • ••• :::: •••• •••• •••• *••• •••• »••• •••• ••*• •••• •••• •••a •••• :::: :::: :::: :::: :::: •••• *••• •••• :::: *«•• •••• • •• ! Baskıya •••• :::: S •••a •••• :: nı İS* • #•» • •«• • ••• :::: • ••• • ••• • ••• •••• • ••• ORU: Yaptıgınız konusmacU, şimdi iş basmda olan ve bundan sonra da İş başına geleceic olan hükümetin. halihazırda bahis konusu edilen sistemin genişletilmesine karşı y&pılacak baskıya direnmesl gerektiğtnl tkaz ettinlı. Bu baskı kimden gelecektir? CEVAP: Bn bazı vatandaşlardan, hazı Kongre uyeleri. bazı askerl şahsiyetler ve sanayi »ektörttndeki kimselerden gelebilir. Bunlar, mnhtemel bir Scvyet saldınsına karşı etkili bir savtınms sisteml kurma cabalarının beyhude otdn* ğnnu düşünmiyebilir ve durumn anlamıyaMUrler. * • ORU: Amerika Bfrleşlk : Devletleri, Sovyetler Birliğine karşı nükleer Ustünlüge sahip mi. dir? CEVAP: Evet, bn üstünlüğe sahibiz. Fakat bugün nükleer üstünlük pek sımrlı bir anlamda mümkündfir. tnsanlar, flstünlüğün büyüsttne kendilerinl kaptınyorlar. Eğer nstünlüge sahip olursanız, bazı avantajlan kendi çıkarlarımz için kullanabilirsiniz. Fakat bu avantaj, geçmişte üstün askeri kuvvetler ifade eden anlamı vernıcmektedir. S Mesatonda indirim S Meslekî mücadele bilinci Süraünün perçek sebebi ekir efend) anfında biri. !l Genel Mecüsine yedek üve seçilmişti. Kendi«i ilçenin eski siyasilerindendir. Üç partinin baskanhgını yapmıştir. Peygamberin kedisi (fibidir. minareden atsan çene ayakları üstüne düser. Eskiden oioiığu gibi en çok banka kredisi ona veriliyor. Ziral Donatımdan 800'e aldıgı aracı çiftçiye 1600'e satıyor. Tapuda. tahriratta çok adamı var El attığı is oluvor. Ankaradakt politikacılarla da mektuplasır, telleçir. Oniar jrelir<ie bunun evinde, bu geiirse onlann evinde.. » Safa bev, «Fena mı. el ele vermişler, memleket' vonetivnrlar!» diyor. «ît Genel Mecliiinaen bir üve 61ünce. Bekir efendi aelclı Ve doğruca tl Disipün Kuruluna üve oldu Ve hemen, «Oh. çimdi gorün. öSretmenler ne çekiyorlar eiimden'» diye Sttft tıaca çınarın altında. Knrnldakl miliiyetç] dernek n arada. bir nokta Ozerinde çek dnrnlnvor: 624 sayılı sendika kannnn çıkalı iki yıl oldn. Hür sendikaeılığın ismi var, rismi yok ortada. Bütfin baklar kısıtlanmıs. Toplantı ve gösteri yürüyüsü yok. Grev, topln sözleşme yok. Baska sendikalaria birleşrae yok. Tönetieilere dayanak yok. Böyleyken TÖS, iki yıl içinde 4 J O fiye topladı. Sendikal bilinç geli5M slyor ama yavas gelişiyor. tsverenimiz tek «1dngn halde biz birçok SrgiHlere bölünflyomt. Bngfin Tfirkiyede 44 tane öğretmen sendlkası var. Hâlboki, ilki, ortası, lisesi, vükseği aynı baskının altındadır. O büyflk gilcfl neden parça pine ederiz? Edenlere destek olnrnz? ste bn yıl da oknllar açıldı. öğretmenlerimiı yognn bir meslekî mücadele vermek zornndalar. Dertleri çok. Oknllann sornnn cok. Çaluma ve can güvenlijti, öğretim >z«ürlütü pamnk Ipliklerlne baflıdır. llgililerin de ciddî bir kıpırtısını görmüyomz. Bütün nrant kamn oynnda ve Bgretmenlerin bilineindedir gene de. Yeni ders yılı çoenklara, çoenk ana babalanna ve Sğrettnenlere kntln olsnn diyelim. f • •• • ••• BWWB Bir milyon askere sahip olan bir millet, yanm milyon askeri olan komşusundan önemli derecede ağır basardı. Bir çok ahvalde. bu askeri üstünlük, etkili dlplomatik ve siyasi kndret meydana getirirdl. Fakat bugün, nükleer çağda. nükleer üstünlük sınrrlı bir önem taşır. Bizim halihazirdaki üstünlüğümüze rağmen, ilk Amerikan nük leer saldınsına tnaruz kaldıktan sonrar bile Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik " Devletlerlni yine de yok edebilir. Amerika ve Rusya, Uk kim hücum ederse etain, yine de birbirlerini karsılıklı yok edebilirler. Bu gerçek, bizim nükleer kuvvetimiz tarafından etkili bir sekilde önlenecek Sovyet saldınsımn menzilinj daraltmaktadır. ORU: Megaton miktannda bir indırme mi olacak? CEVAP: Evet. Bu. Başkan Eisenhower'in 1959 ve 1960 yıllannda teşebbüs ettiği indirmeye benziyecektir. Müşterek ktınnay başkanlarmm oybirliği ile yaptıklan tavsiye özerine barekete geçerek, Başkan Eisenhower pek bflyük olan MK36 nükleer bombalartn, çok sayıda, hafif. az yer tutan re şimdi bombardnnan knvvetbnizin taşıdıgı silahlarla değişttrOmeainl onaylamıştı. S5z konusu karar, me gaton miktan olarak stoku yüzde 40 oranında azalttığı halde, Başkan Eisenhower bu karan vermekte hakb idl. Başkan Kennedy bn kv ran uygulamıstır. [»•• >••• •i; •••• ••>• 4000 e karşı 1000 ORU: Bunu, nükleer üstUnlüğümüzü devam ettirirken ml vapacağız? CEVAP: Evet ve bunn yapacağız da. Bugün bizim bütün kuvvetlerimiz, Sovyet Rusyanın bize göndereceğl bir savaş haşlığına karşılık 3 ilâ 4 savaş başlıği gönderebilirler. Arada pek fazla üstünlük olmamakla beraber, daha fazla megatonda bomba da yollıyabiliriz. Rusyaya karsı olan stratejik saldın knvvetlerimiz, bomba ve ffite savaş başlığı olmak üzere, 400 ayn hedef İçin hazırlanmış sava? başlıgina sahiptir. Onlann bizdeki hedeflere göndereeekteri tahminen 1000 kadar savaş başhğı vardır. Fırlatma araçlan, bombardıman nçaklan veya megaton sayısmdan zîyade. «yn hedefler için sava başhklannın knvvetlerin nisbi gücünde en İyi tek tedbir oldufıı kanısmdayız. Stratejik kuvvet kabiliyetinin ölçüsü olarak meçatonlan günümüzde büyültmek tehlikesi içindeyiz. Bu yanbş bir ölçiidür. Önemİi olan tıusus. her iki tarafın volladığı megatonlar değit, fakat her İki tarafın da yok edebildiği hedeflerin sayısldır. S MUŞ VAUUĞINDEN Asagıda cin«, miktarı v e muharnmen bedell yazılı HSçlar 2490 sayılı k a n u n u n 31. inci m a d o'esı gereeınce ıhale v e kapalı tarf usulü t l e »atın aiınacaktır. 1 thale 17/10/1967 günü saat 10 da tl V e t e n n e r M ü d ü r l ü g ü n d » v » K o m l s y o n h u z u r u n d a y a pılacaktır 2 Talıplerın ıhaleden bir saat evvel teminat kar«ılıgı makbuz v« teklifleri Komisyon Başkanlıgına verılecektır 3 Po?ta ve yotlardakt gecıkmeler nazan ltibare alınmıyacaktır. 4 Buna aıt ş a r t n a m e ılânı m ü t e a k i p her g ü n mesal d a h i l i n d e Veteriner Mfldürlügünde g ö rülebılır tlâcın cinsl Mıntıc (Sol ) Vermozan Evsafı 568 cc sişe Toz 31) .000 T l * İOJJOO TL. Miktan Mnhammen bedell 30 000 TL 10.000 TL. thale ffinB Teminatı 17/10/1967 2250 TL. 17/10/1987 750 TL. (Basın 23426/11668) Iskenderun Kara Sat. AI. Kom. Bşk. lığından Tümen Bırlıklerı ıhtıyacı İçin aşağıda cins, mıktar, tahmint tutar, geçıd teminatı yazılı Yiyecek maddelerı Komısyonda kapalı zarf usulü ile satın aiınacaktır. thalesi 13 Ekim 1967 Cuma günü saat 1100 de yapılacaktır tsteklılertn teklif mektuplannı ihale saatinoen bir saat evvel Komısyona vermelerl mecbundir Pn^tada gecıkmeler kabul edilmez. Evsaf ve sartlar tstanbul • Ankara Levazım Amirliklennde ve Komısyonda mesai saatlennde görülebilir. C 1 N S 1: Miktan: Tahminl Tnt.: Geçlcl tem.: thale eün ve Saati: REÇEL TAHİN PEKMZZ 20. Ton 15. » 15. » 100.000. TL. 97.500. TL. 45.000. TL. 6250. TL. 6125. TL. 3373. TL. 13. EKİM. 1967 CUMA. 11.00 Sayı 175? (Basın 23404/11675) Ekseri hedefler bir megatonla tahrip edilebilir. Yani Hiroşünayı tahrip eden silâhın 50 misli daha güçhl ve bir milyon «on TNTye eşit bir gilç. Gerçekten, ekseri hedefler çok daha küçiik güçlü bir silâb tarafından tahrip edilebilir. Bu ribi hedeflere karşı. 20 megatonluk bir silâh bir megatonlnk bir silfihtan daba etkili değildir. Eğer hedef tahrip edilirse, tahrip edilmiş demektir. Hattâ. özellikle büyük sflihlara nygnn hedefler Için bile pek büyük mevziler gibi, bir adet 20 megatonrak bir sillhın vapacağı tahrfbat bir adet 4 veya 5 meratoniuk Wr afllh tarafmdan yapılabillr. Bn surette. meratonlann tonlamı ba konuda hstalı ee SORU: MIRV roketi bir füze savunma sisteminı ne dereceye kadar komplike bir hale getirmektedir? CEVAP: önemli derecede, Sovyet ffize savar tistemini alt edebilleceğimiz hususunda bize böyle jriiven veren hosuslardan biri de işte bndnr. Fakat bir kaç yıl 1 çlnde Sovyetler de kendi MIRVlerine sahip olabllirler ve buna karşı etkili, daha şümuUü bir füze savar sisteminl mevzileştirmek hususunda kötümser oünamınn sebeplerinden biri de işte budur. Gerek bizim ve gerek onlann füze savunma sistemimiz. MIRV ciddl bir İmkin olarak ortaya çıkmazdan evvel hanrlanmıstı. Her iki larafın füzesavar sistemini öne süren kişiler t afından yapılan iyimser beyanlar MIRV gibi bir şeyi tam olarak hesaba katmamışlardır. SORU: Sovyet füzesavar sistemini şimdiki mevzilendirilen mütevazı durumundan daha etkili bir dururna getirmelerini bekliyor muyuz? CEVAP: Her seyden evvel, o sistemin niteliğl hakkında emin olmadığımız bazı hnsnslar mevcnt. Moskova etrafında ve halen işlemeye hazır olmayan bir füzesavar sistemi knrma::ta oldnklannı biliyornz, Onlar, füzesavar bir kabiliyeti haiz olabilecek ikin ci bir sistemi de mevziiendirmektedirler. Fakat mevent delil nihai değildir. Savnnma Bakanı olarak, onlann bütün millete şamil olmak üzere bir sistemi mevzilendireceklerini kabul etmek mecbnriyetindeyim ve biz de mevzilendirmemizi bn esasa göre yapıyonu ve saldın silShlanmızı ona g3re geliştirmis bnlnnuyornz. Bnnn onlann da yapıp yapmıyacaklannı bilemem. SORU: Bizim hafif füzesavar sistemimiz Ruslannkindan daha mı mütevazıdır? CEVAP: Farklı bir amaç bakımmuan zannederim öyledir. Onlann Moskova sistemlerl Moskovayı siddetll bir Amerikan saldınsına karsı kornmaya yöneltilmlş gibi görünmektedir. Onnn için etkisiı olacaktır. Savnnma Bakanlıfinda gSrevli bütün yükftek komntanlarımız ve bütiln reaml fahjivetlerimiı bn nokta ORU : Silâh masraflanna tahdit koymaktan başka, Amerika ve komünistler arasında karsılıklı menfaatler sağlayacak diğer alanlar var mıdır? CEVAP: Süphesiz. nükleer savastan kaçmma konusn bn alanlardan biridir. Kanaatimce, tiearet alanı da önemlidir. Doğn Avrnpa üikeleri ile ticarî köprüler knrnlmasını înrören hükftmet proeramını desteklemek konnsnnda Kongrenin başarısıılırına bir bakinız. Koncrenin kararları arasında, Sovyetlerin otomobil sanayiinin genisletilmeslne yardımcı olmak üzere Fiat Şirketine 54 milyon dolârlık bir Ikrazın verilmesi hnsosunda hükümetin bir talebini geri çevirmesi de bnlnnmaktadır. Halbnki bn istirak, onlan. ftdeta afyona alıştınr gibi olacaktı. Bir defa otomobil sanayiine sahip oldnlar mı, artık bir daha bnndan vazgeçemezler, Böv lece, kaynaklannı. savnnma alatundan alarak tüketici mallara dofrn ySneltmls olaeaklardı. Bu. bizim menfaatleriraizle nasıl bağdasraaz.. SORU: Amerika ve Sovyetler Birliği. nükleer silâh yarısırıa son vermek üzere bu silâhlann yayılmasını önleyecek olan bir tasarı üzerinde anlaşmaya çalışmaktadırlar. Bizim füzesavar sistemini benimsememiz aksi yönde atılmış bir adım sayılmaz mı? CEVAP: Nflkleer siUhlann yayılmasını önleyeeek olan tasarının mfizakereleri sırasında ele alınan bir konn da, Kızıl Çinin nükleer silâh knllanmasinı bertaraf edeeek en esaslı unsnrnn, Birleşik Amerikanın mnazzam nükleer saldın Imkâmna sahip olması gerçeğidir. Bn gerçefi, Asyadaki dostlanmızla, tasan üzerinde yaptığımız birçok konnşmalarda da belirttik. ' ' Çinli llderler gayet İyi bilmektedirler kl, Amerikaya yfineltilecek bfr saldın tesebbBsü, Çin *ehirlerinin yerle bir olması ile sonnçlanaeaktir. Müttefiklerimiz Çinin Amerikaya saldırmasım Snleyen sartlann, aynı sekilde Çinin kendilerine de saldırmasını önlediğinl bilmektedirler. Ekim 19C4 tarihinde yapılan ilk Çin nükleer denemesinden sonra Başkan Johnson, «Millî nükleer silâha sahip olmak istemeyen ülkeler, nükleer şantaja karşı eğer bizo'en kuvvetli bir destek istiyorlarsa, bunu kendilerine sağlarız» demişti. Çin tarafından Amerikaya yöneltilecek her çesit nükleer tehdidi nötralize etmek hnsusnndaki kabiliyetimiz, nükleer santaja karşı bizim knvvetli destek taahhüdümüzn teyid eder. Asya ülkelerine, kendileri için ağır bir malî yük taşımaya, kaynaklannı ayırmaya ve lüznmsuz bir rekabete girismeye sebep olabilecek nükleer silâhlar temin etmenin hiçbir fayda sağlamıyaeatina kvvvetle Inanıyornz. Çok sımrlı bir füzesavar sisteminin, Amerika ve Sovyetler Birliği arasındaki stratejik silâh yarısında bir ileri adım olduğtına inanmıyorum. Füzesavar knsağını knrmaktaki amacımız, Sovvet stratejik saldınsına karsı Amerikan sebirlerinin kornnmasını öngormemektedir ve aynı sekilde, Amerikan saldınsına karaı koyacak Sovyet imklnlarını tehdit etmemektedir. Gerçek olan hnsns, stratejik füze knvvetleıinde yığınak yapmakta olmalandır. Bu sebeple, kendi savnnma gücümüzü yeterli bir durnmda mnhafaza edebilmemiı için bazı ek tedbirler almaktan baska çaremiz yoktn. Bu amaçla, birkaç alternatif düsündük. Daha fazla füze ilâve etmek, yeni bombardıman nçaklan gell'tirraek ve hattâ, yeni bir stratejik füze sisteml knrmak. Neticede, alabileceğimls en etkili tedbirin ve Sovyetleri mnkabil bir tepkide bninnmaya zorlamıyaeak en lyi sistemin. füzesavar kuşağmı kurmak oldnğnna karar verdik. Bn knşak avnı zamanda, Minnteman füze bSttrelerimizi de kornyaTak kendi savnnmamınn zayıflamasını önleyecektir. S • ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Mehmet Ali Aybar yazıyor VİCTNAM'DA ASRIN EN KORKUNÇ İŞKENCELERİ 40. SAYI Aynca, Çirkin Amerikalinuı Çirkin Oyunlan # Grevcilere karşı Amerikan itleri • Ankara'da ntikleer pazarhk • Yaşar Kemal, İdris Küçükbmer, Fcthi Naci, Dogan Özgüden Can Yucel, Hıiseyin Bas, Haluk Tansuğ, Ferruh Doğan ve Mim Uykusıız'un imzalanyla. Cumhuriyet 11673 ÇIKTI VEFAT Tepebafi Bristol Oteli sahibi Ömer Lütfii Bengü ve merhume Safiye Bengü'nün kızı, merhum Emin Bengü ve Enver Bengü'nün hemsireleri, Dr. Halil Günel'in refikası; İnsaat Y. M.Mimar Erdoğan Günel ve Asistan Dr. Ahmet Günel'in anneleri, Anna Bengü'nün görümcesi; Vahide Günel'in kayınvalidesi, Füsun ve Ferit'in büyükanneleri; Ziya Bengü ve Burhan Bengü'nün amcazadeleri ZEHRA GÜNEL tedavi edilmekte olduğu Almanya'nın D'ısseldorf şehrincle vefat etmiştir. Cenazesi yurda getirüecektir. Allah rahmet syleye. AİLESİ NOT: Cenazenin Valdınlacağı gün ve saat ayrica ilân dur.acaktır. Öâacılık: 2579/11694 FATMA TEŞEKKÜR 23 KylAl 19CT günfl müessif bir trafik kazasında kaybettigimiz aziz varhğımız KEMAL PREYGER'in hayatının kurtarılması İçin Ed • remlt Hastahanesi saym tablp ve müstahdeminin gBstermls oldugu gayret ve yakın alâkaya, merhumun naasının Ankaraya nakli hususunda Edremit Jandarma Komutanının kıjrmetl! yardımların«, cenaze tBrentae ijtlrak eden mesil arkada;lan saym İBM mensuplarına, Müzeler Genel MüdürlüğU erkînı ile diğer dort ve yakınlarımıza. çelenk gBnderme lutfunda bulunan müestese ve zevata. aeımızı bizzat gelerek veya telgrafla paylasan dost ve arkadaşlars ayrı a;,T! tesekkfir etm«gc acımız mlnl olduîtmdın Sazctcnlzin tavassutunu riea •dcrlz. Efl, Anneti, Kardeslctl Memleket maariüne değerli hizmetlerde bulunmuş; Sultanahmet Ticaret Lisesi Müdür Yardımcılığı, Bursa Ticaret Lisesi Müdürlüğü, Ticaret öğretim Umum Müdürlüğü ve Ankara Iktisadî ve Ticari llimler Akademisi Öğretim Oyeliği görevlerinae bulunmuş olan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerinden kıymetli insan 30 Eylül 1967 günü kaybetmiş bulunuyoruz. Kederli ailesine ve meslek arkadaşlanna başsafhğı dileriz. SULTANAHMET TİCARET LtSESl MÜDÜRÜ ve ÖGRETMEKLERİ (Cumhuriyet 11703) RAŞİT TUNCA'yı Cumhuılyet lltn