Katalog

YENÎ YAYINLAR: Miss Jnlia Pardoe : 125 YIL ÖNCE İSTANBÜL 15.M Nâzım Sılanoğlu : MODERN MUAŞERET Ciltli 15.80 H. Fethi Gözler : TÜRKÇE DEYÎMLER »e EDEBİTAT TERİMLERÎ SÖZLÜGÜ İM TÜRK StLÂHLI KDVVETLERİ PERSONEL KANUNTJ *M Ismail Hakkı Uluğ : 20. TtZTIL FRANSIZCA DÎLBİLGİSİ İSJ» İNKILÂP ve AKA KİTABEVLERİ (llâncılık 2526/12935) umhuriyet KTJBUCUStJ: rüNTJS NADİ 44. yıl sayı 1SS36 Telgrai ve mektup adresi: Cumhuriy« Telefonlar • 2 2 4 2 9 0 22 42 M Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 346 22 43 97 22 42 98 22 42 99 Pazar 29 Ekim 1967 fikçajdan bu y fiklr akımları ve ftkir%Eav|lTannı Rmln TURK koskoca iki c i l t t e ^ H r f ı . tki cilt de yayınladı. Resimli, bu^K boy, beı cütll bu eseri tum aydınlara. ötretmmlere, oğrencilere tavsıye ederiz. 1. cilt 30, 3. cilt 25 lıradır. MAY Yayınlan... Reklâmcılık: 3841/12896 Elektrik ve otobüs ücretlerine yine Büyük Bayram bütün zam yapıldı yurtta kutlanıyor Tural'm mesajı: « Türkiyemizi İstiklâl Savaşına ve türlü olaylara zorlayanlaro basiretvedikkat tavsiye ediyoruz» MESKENLER, ZAMM1MN ELEKTRİK , D1Ş11SDA ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet'in 44'üncü yıldönümü. bugün bütün yurtta törenlerle kutlanacak; Başkentteki geçit resmini, Pakistan Cumhurhaşkanı Eyüp Han da izleyecektir. Yıldönümü dolayısiyle bazı Devlet ve Hükuraet ileri gelenleriyle parti liderleri ve kuruluşlar, dün mesajlar yayınlamışlardır. Bu arada, «Tük Silâhlı Kuvvetleri» ne hitaben bir mesaj veren Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tır ral, «Türkiyemizi İstiklâl Savaşı'na ve onun içinde türlü olaylara zorlayanlara basiret ve dikkat tavsiye ediyoruz» demiştir. umhuriyetin ilk yıllarını j hatırlıyorum: SurdumaTural'ın mesajı pençe atan düsmanı Dış harcamalar vergisi maktu vergi haline getiriliyor ANKARA (Cumhnriyet Bürosn) Yurt dış'.na gıden ratandaşlarm çeşitlı kaynaklardan ödemek te olduklan «Dıs seyahat harcamaları vergisinin» birleştirıleres, «maktu vergi* baline getirilmesl için çalışmaiar vapılrnaktadır. Maliye Bakanlığı yetkilileri bu konuda hazırlanan tasarının dı$ harcamalar vergisi mtktannı arttırmayı atnaç gutmediğint, değişik döviz kurj uygularnasını ortadan kaldırmayı öngördüğünü b« lirtmişlerdir Bilindıği gıbı uygulamaya gbre, vurt dışına çıkmak ıstiyenler 200 dolarlık döviz kar$ılıgında 2700 11ra ödemekte, aynca gemi veya açakla seyahat den vatandaşlarm yurt dışına çıkışlannda dış harcamalar vereisi alınmakiaydı. (Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) Kutlu Olsun Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, İETT Genel Müdürlüğünün, otobüs ve troleybüs ücretlerine yüzde 7 ilâ 37.5, meskenler hariç elektrik tarifesine yürde 10 ilâ 41 arasındaki zam teklifini onaylamıştır. Zamlı tarife 1 Kasım Çarşamba gününden itibaren uygıılanmaya başlanacaktu. Bakaniık, havagazı tanfesınin 10 kurus yukseltılmesını kabul etmemıştır. Bılındiğı üzsre t.E. T.T. Genel Mudurlüğü 1 mart 1967 tarıhınde, Belediye Mecli«inın kararı ile elektrik "arifelerıne 5 kuruş zam yapmıstı. Otobüs ve troleybusun yeni tarifesı şoyledir : (Arkası Sa. 7. Sü. î de) denize dökmüs, saltanat Tejimini devirmis, bir an ftnce çagdaş uygarhk düzeyıne yeti«.ebilmek aşkı ile çırpınıp duruyorduk. Mcraleket yorgun, halk yoksaldu. Sermaye yönünden de, bilgi ve teknik yönünden de acınacak halde idik. öyle ki bir yerde 15 metre nzunlufunda bir beton köprü yspılsa, 60 dönümlük bir bataklık kuruinl§a, iki katlı bir dispanser hiımete açılsa derhal kordelâlı, nutuklu törenler düzenlenir, gazeteler haberi sevinç manşetleri ile taalka ulaştırırlardı. «Kahraman Silâhlı Kuvvetler» dıve ba^lıyan Tural'ın mesajı, şoyletfır: (Arkası Sa. T, Sü. 4 de) Çatapat, maytap ve benzeri maddelerin kullanıhnası yasak Karafakıoğlu ve Egeli tekrar rektör seçı/dıfer Prof. Ekrem Şerif Egfli, dun 331 o\dan 202'«ını alarak, tekrar Istanbul Ünıversıtesı Rektorluğune; Prof. Bedri Karafakıoflu da ıkıncı turaa 150 oy'un 110'unu toplayarak, yenıden Istanbul Teknik Universitesi Rektorlüğoine seçılmışlerdır. Karafskıoğlu, hâlen yurt dışında bulunmaktadır. Izmır'a'e yapılan Ege Ünıversıtesı Rektörluk se5 çırnini i e, eski rektorlerden Zıraat Fakuitesı Profesorlerınden Dr. Mustafa Vlnöz kazanmıştır. Anayasa Mafıfcemesf CKMP'nin müracaatını reddetti ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CKMP'nin, Siyasi Partiler Kanu nunun onseçimlerle ilgili 29 uncu maddesinin iptaii için Anayasa Mahkemesine yaptığı müracaat mahkenıece reddedilmiştır. CKMP, müracaatında, •Önseçim» müessesesinin Anayassdaki tek dereceli genel oy ilkesine aykın olduğunu ileri sürmüştü. Anayasa Mahkemesi ise «Önsecimlerin> par tilerin adaylartnı seçmek için bir yol olduğunu, Anayasanm genel oy ilkesiyle çatışmadığmı belirtmiş ve iptal isteğini reddetmijtir. üzun süre Senato toplantılarına katümadığı için Senato karariyle Senatorluğu düşen Ziya Şerefhanoğlu, Senatonun kararım iptal için Anayasa Mahkemesine başvurmus, ancak iptal istegi, zamanında yapılmadığından, reddedılmiştir. O günlerin ışığında bu güne baktığımız zaman, arada i.eçen yıllar boyunca büyük mesafeler aştığımıza süphe yoklnr. Cumhuriyet öncesi birimlerini ölçü di>e ele alırsak Türkiye Cumhuriyeti 44 yıl içinde gerçekten ilerlemiş, kalkıııma yolunda hatırı savılır asaraaları geride bırakmıstır. Eskiye kıyasla bugün geniş imkânlarımız vardır. Bilgi bakımından olsnn, teknoloji bakımından olsun üstesinden gelemiyeccğimiz hemrn biç bir güçlük kalmamıstır, diyebiliriz. Bugün yüzlerce metre uzunluğnnda çelik köprüler knruvor, tüneller kazıyor, asfalt yollar dösüyoroz. Turk nıimarları yarısma kazanan gökdelen projeleri yapıyor, Türk mühendisleri yer altı servetlerimizi bulup, çıkanyor, Türk teknisyenleri o serveti işleyip değcrlendirebiliyor. Ama biz çene bnçün vardığımız asamadan hoşnut değilız. îseden değiliz? Zira kıyastama ölçüleri artık değismıstir. Cumhuriyet bncesi devrinin birımleri çağdas uygarlık düııvasımn birimlerine uymaraaktadır. Bilimsel ve teknolojik çclisme>e pararel olarak sosyal ve ekonomik alanlarda bas döndiirücü bir kalkınma yarısı süriip gitmektedir. Geçenlerdc bir Paris gazetesi 1967 yılı Fransız milli eğititn bütçesinin tkinci Ciban Sa\aşından önceki tüm Fransız de\let bütçesine esit oldnğunu yazıyordu. Bunun railli savunmasını, bayındırlığını, saçlık ve sos\alini, susunu, busunu hesaba katarsamz, Çağdas uysarlık düzeyine ayak uydurmanın milletlere kaça mal olabilece|inı. belki gözleriniz karararak, fakat her halde görürsünüz. tste, kalkınma çubalanmızı bu ölçülerle değerlendırmek gereğine inandıkları içindir ki çoğu aydınlarımız yapılanları yetersiz bulmakta, yürürlükteki tempo hızlanmadıgı takdirde bizi ilerı milletlerden ayıran mesafenın zamanla azalmayıp gittikçe büvüyeceŞini taaklı ol»rak RO'lemcktc. yönetıcileri nyarmaj a çalısmaktadırlar. Temponnn hızlanması ise, her şeyden önce süphesiz kullandığımız raetodların yeni kosullara göre ayarlanması ile raümkün olacaktır. Köprüler kurmak, barajlar yapraak, fabrikalar dikmek, adam basına düşen yıllık gelir payını artırmak iyidir hostur ama, ulusal kalkınmamn belirtisi sayılamaz bonlar. özel sektöre prim veren şimdiki yönelim metodn ile ımkânsız olroakla beraber, kalkınma hızımızın Batı ölçülerine yaklastıjjını \arsavsak bile olusal gelirin dagılımında sosyal adalet ilkeleri dikkate alınmadığı sürece gerçek bir kalkınmadan plbette söz edilemez. Sosyal adalet i l k c i de öyle teker teker zengin vatandasların bayramdan bayrama ödeyecekleri «sadakai fıtır» larla degil, ya da Malive Rakanlıtının «nefi hazine» zihniyeti ile haklı haksız, gclişi güzel toplayacagı vergilerle de deçil, fal at ancak ekonomik ya$a»tımızda Istanbul'daki büyük geçit resmi 10. 30 'da başlıyor Bugun Cumhuriyet Bayramı'nı kutlayacak îstanbul, bayrak ve yeşılhklerle donatılmış, resmî daıre ve anıtlar, elektrıkle suslenmıstır. Vatan Caddesı'ndekı buyuk geçit, saat 10.30'da başlıyacaktır. Vah Poyraz, saat 9 30'da Vılâyette tebrıkleri kabul ettıkten sonra, toren yerıne gıa'ecektır. Gece, askerî bırhkler gosterıde bulunacak, Mehter Takımı ve bando, marslar çalacaktır. Bu arada, senliklere katılmak uzere, «Istanbnl ve lzmir» destroyerlerıyle «I. lnönü» ve «Hızır Reis» denizaltıları ve «Nnsret» mayın gemisi, limanımıza gelmiştir. (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) «KARA HARRY» füminin Emniyet MuHurlüğundeki çekimi sırasmda, Türk aktörü Fikret Hakan ile Vir Marrow, morg şekline sukulan Ahlâk Zabıtası ğefliğinden çıkark«n. (Fotoğraf: Selçuk AYBATAR) Tartışma Bu yıl Mechsten geçen bir kanunla, bır oncekı rektore aday olmak hakkının tanınrnası ve bu hakka dayanarak Rektör Şerıf Egelı'nın adayhğını koyması, özelhkle Hukuk Fakultesı oğretim uyelennın ıtirazlarına yol açmış, bu konuda sert tartışmalar olmuştur. Hukuk Fakültesi öğretim uyelerı bır sahsın, 4 yıl Rektör olarak gorev alması ve asgan 6 yıl Senato ve Yönetım Kurulunda oy kullanmatının, universıtenin prensiplerıne aykırı olduğunu, eşıtlık ılkesraı zedeledığini ıleri sürmuşlerdır. BÜYÜK GEÇİT RESMİ 45 saniyelik f ilim için Emniyet Müdürlüğünde fam 4 saat çaüşıldı Zeynep AVCI rnnıyet Müdürluğunun, kapısı son gunlerde pırıl pırıl cilâlanmış bınasının ıkincı katında, hırpanı, ustu başı toz içinde bın, Emniyet Şube Müdurlerınden bınne yanaştı, «Abi, şöyle H kenara ilişiversene, ortalıklarda fazla dolaşma!« dedı. Hem böyle dedı, hem de Mudürü kolundan çekıp duvar kenanna götürdü, «Işte bura, iyi.. Sen burada dur, etrafı da görürsün, işimize de çelme takmazsın» dıye bir de utanmadan yer gosterdi... Müdur ise önce bır «Defol!» diyecek oldu, ama gdzu karşıdakı îngılizce bağırıp çağıran kalabalığa takılınca. suspus keANKARA (Cnmbnriyet Bürosu) sildı, ortalıktan çekılip odasına Malıye Bakanlığı ılgilılerı, geçti, bir daha da gozükmedı .. asgari geçım ındirımının sınırla *** rını genısleten kanunun 1968 yı45 saniyelik «merdivenden iniş» lı başından itibaren uygulanacasahne^inı çekmek için Emnıvet ğını açıklamıslardır Müdürlüğüde tam 4 saat çalışan T.B.M.M. tarafından dört yıl Amerıkalı fıhmcıler, dun kıralönce kabul edilen, ancak yine dan da kıralcı idıler... TeknısMeclis kararıyla ıkışer yıl sure yenlerın ıfadelerine gore, önce ile iki defa ertelenen kanunun Emniyet Müdurlüğünün ciddıyeertelenme suresı 31 aralık 1E67 (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) tanhinde sona ermektedır. Çaglayangü'in, «Kıbrıs sorunu bir çıkmaza mı girdi?» sorusuna cevabı: «Bu, bir maratondur..» I Gnl. Grivas: «ENOSİS'i kılıçla sağlıyacağız» dedi LEFKOŞE, (a.a.) Kıbnstaki Yunan ve Rum Silâhh Kuvvetlen Başkomutanı General Yorgo Grivas, Mussolini'nın 1940'ta Yur.anUtana vermiş olduğu ultimatomun yılddnumünu kutlamak üzere dun yapılan bir torende demiştir ki: «Enosis'e razı olnnmazss, Enosis'i kılıç yardımıvla sağlıyacağiz^ Dün Lefkoşe'de; Başpiskopos ve Mılll Muhafız btrliklerinin YuKÜÇÜK 2 ÖĞRBNCİ naıüı generalleri önünde büyüK bir geçit töreni yapılmıştır. VE BİR ER, GMC E Istanbul üntversltesine 500 öğrenci daha alınacak Istanbul Üniversitesinde, kontenjanları dolmuş olan Hukuk, Iktısat Fakülteleri ve Matematık Bolumü dışındaki Fakültelerde, boş kalan yerlere 31 Ekim ve 4 Ka sım tarihleri arasmda dilekçe v« puan durumuna göre öğrenci ahnacaktır. Hâlen îstanbul Üniversitesinde 500 e yakm oğrenciyi alabilecek kadar yer kalmıştır. 4 Kasıma kadar dilekçe sırası ve puan durumuna göre alınacak öğrencilerl* bu yerler de tamamen dolmua olacaktır. Asgari geçim indirimi 1968'de uygulanacak Demirel: "Türkiye çok zaman kaybetmiştir,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosa) Yüksek Plânlama Kurulu dün de Başbakan Süleyman Demirerin başkanlığında toplanarak 1963 programının müzakeresine devam edılmiştır. Başbakan Süleyman Demirel bu rada yaptığı konuşmada dağtnık işlerin süratle toplanmasını iste> mış, uzun vadeli tedbirler yerlne kısa sürede gerçekleşecek tedbirlerın alınmasını ıîade ile «Türkiye çok zaman kaybetmiştir. Sizlerden zaman kısaltma metodlannı uygulamanuı ve çalışmalannızın bu bedefe vönebnesini, bu sayede bilhassa ihraç mallanmızda plân hedeflerimizi asmanıa istiyorum» demıştır. AUINDA ÖLDÜ Bakırköy Ateşalan Koyu llkokulu'nun önünde bir GMC'nin devrilmesi sonucu dun, okuldan evlerine donmekte olan S vasındaki öğrenci Konan Handan ü» 9 yaşındaki Ergul Mesm, olmuşlerdir. Askerl taşıtta bulunan er Tuna Demli de, hastanede canvermiştır. Kaza, GMC'nin virajı a'.amamasından doğmu;tur. Çağlayangil'in İzmir'deki demeci İZMİR, (Cumhuriyet Bürosu) Konuk Pakistan Cumhurbaşkam Eyüp Han'la îzmir'e gelen Dı?lşleri Bakanı ».ağlayangil, «BerE>ına> vapurunda gazetecilerle yaptığı göruşmede, «Kıbr» «orunu çıkmaza, mı girdi?» sorusuna, «Bu, bir mara' ın meselesidır. (ArfcMi Sa. 7, Sü. S de) TOPLANTI Us.rasında gö i rev alacaği bUdirilen 30 imam, dün 1 Emniyet Müdürlüğünde, müdür1**! ÇağlarTa bir toplantı yapmışlardır. " * Resimde. Belediye Başimaraı Nusret Yeşilçay, toplantıdan çıkarkec görülüyor. Okusfokus Cnnümriyetin 44 flaeü yılının kntlandıfı günde keyif kaçıncı lözler söyiemek iıtemezdik. Ne var ki, elektrik Te otobfis zamlan bayram müjdeıt olarak bugüne rasgeldi ve görflnüse göre baska zamlar ds onlan kovalıyacaktır. İX.T.T. ldaresinin gerçekten fiç dnmmda oldngnnn önce kabnl etmek gerekiyor. tıter çok eskilere dayanan idareaizlikler ve plînnzhklardan elınn, ister müessesenln âmrae hizmeti gördüğü balde kendi yağiyle kavrulmasındın olsnn, l.E.T.T. gün geçtikçe bir rıkmazın içine girmekteydi. Bir yandan teciıler eskiyor. 5te yandan sebrin elektrik ihtiyaeı artıyordn. Otobfiı flyatUrı yükselmis, bnn» karsılık zarar edilen hatlarda bile 1dare vasıta çalıstırmak lorunlngnnn yüklenmîrti. l.E.T.T. Işletmesinde hizmet karşılığı alınan nerette ölçü, Smme hizraeii ölçüsü idi. Oysa fdare ârome hizmeti fördüfıl halde diter devlet mUesseselerinin mnafiyetlerlnden faydalanamıyor' dn. Meselâ rfim r ü k verji »e resimlerinde difer tiearî ve sınaî iıletmelerle aynı «tatüye tâbi idi. Ithal edilen malıeme için avnç dolnıa gümrük resmi Sdüyordn. tşin garibi, otoparkı mezarlık haline kolayca getiriveren tstanbnl'nn ünlü Belediye Meeliıi, l.E.T.T. 1daresinin immt müessesesi olmadığına dair fetvayı da vermişti. l.E.T.T. de bnnnn fizerine otobfis ücretlerine ynzde 7 37,5; elektrik üoretlerine yüzde 1041 oranmda zamlar yaptı. Mademki Imme mâessesesi degildi Idare, o halde çalısmalannı kârlılık Slçülerine göre düzenliyebilir, sattıgı enerjiden, işlettifl otobüsten istedigi ksdar para kaıanabilirdi. Anlattıklanmıza karn, <t.E. T.T. tabiî zam yapacak. Her müessese, ister devlet ister özel sektör olsnn, verimlilik hesaplanna göre çalışaeaktır» diyenler eıkacaktır ve böyle gözler Türkiye'yi Idare edenleree de pek makbnldSr. Makboldör ama, bakınıı M>nnnda ne olacak?.. tdare, a|ir sanayl İçin ynzde OLAYLARIN ARDINDAKI Doğum Kontrol Ekipleri, Istanbul'u tarayacak ANKARA Sağhk Bakanı Özkan, 1 Kasıtn'dan itibaren Q'Oğum kontrolu ekıplerının Istanbul'u tarayacağını sövlemıstir. Ekipler, once, gecekondu semtleriyle fabrikalarda çalışan 2044 yaş arasındaki kadmları doğum kontroluna tâbı tutacaktır. Kadınlar, önce eğitilecek, sonr» da istiyenlere rahim aracı (Spiral) takılacaktır. Bakan, bu arada, Şimdıye kaaar 200 bin kadının doğum kontrolünü benimsendığıni, hedefe 300 bin sayısıyla varılacağmı, boylece «197Z'de nüfns artışımızın yüzde 3'den 2'ye düşecegini» sözlerine eklemiştir. Menderes'ın tabutu Imralı'ya gönderildi 9 TMGT, gençliğin görüşünü Devlet ve Hükumet ilgililerine tekrar duyurdu.. s önümüzdeki Cuma günü Eyüp Sultan'a nakledilecek Menderes'ın tabutu, dun ailesi tarafmdan îmralı'ya gönderilmytir. Zcrlu ve Pnlatkan'ın tabutlan da yarın Imralı'ya yollanmak uzere, yıne ailelennin eliyle, Cezaevi îrtibat Bürosuna teslim ea'ilecektır. Tabutlar, Cezaevının motoru ile îmralıya göturulecektır (Arkası Sa. 7, Sfl. I de) 10, hafif sanayi müesseseleri için ise yüzde 37 41 oranında zam yapmış, ayrıca bakım ücretlerini artırmıstır. Bn artırm», dolayısiyle maliyetlere yöklenecek ve elektrıkle çaU<an her müessese yapılan laramı tüketieiye yüklemege çalışaeaktır. Dahası var: Küçük sanayi tesislerinde zam oranı Szellikle yüksek tntnldnfn için bnnlann zaten dar olan rekabet imkânlan büsbütnn daralaeak, iflâslar olacak ve bazı dallarda hennz yeterince üretim yapacak büyük müesseseler de lcurrlmadı|ından, raal nedreti fiyatlan büsbütnn etkiliyecektir. Kısacası lstanbul'da elektrije zam yalnıı tstanbul'nn değil, sanayi bnrada voğnnlastı^ı için, bütün Türkive'deki fiyat seviyesinl yükseltecektir. (Arkası S». 7, Sfl. 5 de) • •* Bir akıl hastası, başını fren yoluna koyarak intihar etti Hastaneden kaçan bır akıl haatası, dün Bakırkdy Istasyonu yakırunda, başı vücudundan ayrılmıs olarak bulunmuştur. Tedavl edildiği Bakırköy Akıl Hastanesi'nden sabaha karşı kaçtığı anlaşılan Ilus^afa Taşçı'nın, başmı tren yoluna kovirak lntl BÖYLE DE ÇAMASIR ASILMAZ Kİ,. Gerivermisler ipi bir duvardan bir Huvara . Sonra da dirivermişler gömlekleri, çorapları, çarşaflan... Kim geçermis buradan, nasıl geçermiş; düşıınen yok... Düşiınen yok ama geçenler de aman kirlenecek dokuıımayayım der mi? Tutar çarşafm bir tarafından, gecer öbür tarafa... Yeniköv'de Kasap Remzi sokak sâkinlerinin çamaşirlari sonbaharm son sırak çünlerinde kururken Beledi>e Başkanı Hasim İşcan'm kulaklan C'"'ıror<Sux muhakkak... Olmaz H. 1 övle de çamafu aulıtuu ki, (Fotograf: Tulay DİVİTÇtOĞLU) NADtR NADI Arkası Sa. 1 Sft. 4 te