Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8AHÎFEÎKÎ 7 Eylul 1966 CUMHURfYET KANUN! DÖRTYÜZ YASINDA Ord. Prof. Dr. A. Süheyl ÜNVER Süleyman eserinde der annni baş olmnştor K kın çahşma srkadaşlan ile şimdiki yaki (Kanunl) n« H Lamp: Mnhteşembüyük padişah kl hata tamamlamıl,lyle birda memleketl kiönce »ahsını lannı bir, ikl, l e dlya ••yablliyorıunuı, fakat aonra bütftnlemiştir. Kannnt yalnız tarib sahifelerinde değil, milletimizin kadirşinas kalblerinde de Slfimsüzlüğe ermlstir. «••• • • • • • • • • • • • * • Islâmın icapları. Monroe Doktrininin Mustafa OK fazailini saysmıyorramu. Işte bu Kanunl Snltan Süleyman 6 1 Ey101 1566 da Osmanlı tmparatorlnğnnun Avustarya'ya ve Ort» Avrupa'ya kar*ı emniyetinl Kannnî, devrini ve idealini en iyi anlıyan en azından iki asır koramak lçln Siketvarda Baş vezlri Soknlln Mehmed Paşadır. Onnn Siketharb sahasında kafl muvaffakiyetini idr&kten varda dlümünü bir buçnk ay müddetle saklabeş saat önce çadınnın içlnde milletinin şan ve m»sı ve aldığı diğer tedbirler dâhiyanedir. Ufak bir ihmali Orta Avrnpayı elimizden çıkaraBerefini muhafaza emeliyle her türlü bedenî rabilir ve Rnmelide varlığımızı tehlikeye düşürehatsızlık ve hastalıgına rağmen garip olarak bn bilirdi. Devleti kannnlan ve nizamlmn ile perkadar şan ve şevket lçinde ölüyor. Zaten milleçinlestiren Kannni ise onn vefatından sonra oğtin mesuliyetinl üserine almış bn gibi insanlaIn ve tornnn zamanında da idame eden bn konn rabat döşeginde Slmesi mukadder olmamışca vezirdir. tır. Kendisi rabatnı olacak, fakat milletine rahat ettirecektir. Hayatında mütevazl sarayının Soknlln övle blr devsirme ki Türkten ziyaIzbe bir odasında ömür sürecek, lâkin millede Türk ve Müslüman olabilraiştir. Bn da memtine Süleymaniyeyl hediye edecektir. tşte kenleketimizin mânen insanlar üzerindeki teslrinin disine lâyık gördügfl, işte milletine yakıştırdımnazzam nflfnznndandır. ftı. Görüyornı kl fark ne kadar büyüktür. Kannnî zamanında nelerlmiz ileri gitmemiştir ki. Şiir, sanat, edebiyat, güzel yazı, ilim ve fen. askerlik, sosyal adalet bn asırda kemSline ermiştir. 1355 de tstanbnl'da ikinei Üniveraiteyi Süleymaniye semtinde knrmnstnr. Dört med•jw aima milletinl düşünen ve Türkiyenin isMJ tikbali için saltanat senelerinin dBrtte bl rese, ilk mektep, hastane, tıp mektebi, imaret Tİni, on üç seferde geçlren Kanuni'nin taç ve asbanesi, misafirbane ve ziyafethane, kervansaray, hamam.. bn büyük külliyenin binalandır. lahtından Eİyade baglıhğı Türk milletine idi. Çok ince ve hassas ve marifetli blr insandı. Gü Hele Süleymaniye camii dedigimiz mnazzam bina isminden anlaşıldığı üzere bir toplantı ye«el siirleri vardır. Onu artık tarihe karışmış bir ridir. Üniversitenin vaızlan (konferanslan) bahanedanın taeidan bir snltan olarak degil, memzı dersler bnrada verilmiştir. Şadırvan bavlnsn, leketinl en çok dflşünen kafa içl stratejisiyle kitap satıs yerlerine sabip olmns. Talnız beş va•e kannnlarla esi gelmemiş bir idâre ve devv kitte deiil, bütün çtin açık dnrmnştnr. letin aklı basında ve degerli işbirli|i yaptıgı müstesna yaradılışta adamlariyle vücude getirâtih'in. Istanbul'un alınışının hemen erdifi Anayagaya her ne pahasına olursa olsun tesi çünii knrdnğn külliye (Üniver8İte)nin riayeti esas tntmns ve Osmanlı devietinl bngfiikincisi bn olnyor. ne idameye mnvaffak olmuştnr. Hele Mimar Koca Sinan fstanbul'nn bnçünkfl mimarî büviyetini kemâle erdiren bir şehirŞo muhakkak ki şahsına karsı fidil olarak, ri mimar ve bütün zamanı mîmarlannın bası, ailesi ve çocuklanndan siyade memleketinl ve âdeta Bayındırlık Bakanı. tstanbnl'nn snyn yiher an yfikseltmekten fang olmadıgı millet ve memleketlnl düsünmüş ve onn. yarım agır, ba ne Kannnî emriyle tanzim edilmiş ve miktan cojaltılmıştır. Anadolnnnn hemen bütün sehirşında olarak örnek bir adaletle idareye muvaffak olmus ve Türkiyenin isiikbaline ait her şe lerinde çüzel binalar ve camiler yaptırdıjh fibi köprülere kadar bütün Bayındırlık işlerini tayi perçinlemistir. nıamlamıştı. Her fâni *ibi fikren kendisini yıpratan seHele o Ebassnnd Efendi; tslâm âleminin müsbeplerden bugün dahi tedavisi olmıyan bir elim tesna ve fâziletlj ilimi, sair, çiçek meraklısı, en hastalıktan milletinin Istikbali ufruna ebediyemükemmel tefsiri yazan mütefekkir, adli tıbte intikal ettikten sonra bile büküm ve nüfnzu bın knrucularından mükeramel ve mübarek, nefve knrduga nizam taayatta imiş glbi yürümüssine ve dolayısiyle cümleye idil büyük bir intür. Milleii üserine bıraktıjh tesire bakın. O san. Vt sene Şeyhüliglfimh|ı var. Kannnî oğln ebedî snltandır. Diferleri onnn tabtına muvakIkinci Snltan Selim zamanında da aynı vaıifekaten otnrnmşlard'ır. de kalmıştır. Soıyal adaletin padifahlar namına yöneticisi ve kanunların da hak ve adalet fizeannnî Milletimizin b&tânlüğfl için erkek rine yazarı ve yflrütBeüsn... çocnklannı fedadan bile çekinmemlstir. Bo yüzden tarih huıurunda büyük töhmetten Devleti idare için hükmü nüfnzn ele alabîlâ knrtulamamıs ve düsmanca tarizlere be rak basa geçenlerin Kannni'den alacaklan deradef olmuştnr. Zlkrolunan entrikalar bSlâ mönaler çoktur, Gönül arzn eder ki devlethnizin hakasa konusudur. Fakat koe» İmparatorlngnn şında bnlnnanlar bn bakikatleri millete dnynrparçalanmıyarak ve bo snretle hemen yok ol makta önayak olsnnlar ve onnn huzurnnda yemasından kornnnşnnnn nedenlerinl de tarafsıı ni andlar içsinler. Macarlar bile Kannnî'yi hü«larak tetkikle doğrn hfikme vartnak yerinde kümdarlan sayarak onnn için toprakları üzeolar. Ve bn hflkmü tS Fatih lamanındanberi ka rinde Siketvar'da ölümü yününde merasim yaımnlars koyanlann bnnnn me»uUyeUni njfldrik pacaklar. Bndapeşte'de kaldıgı saray dalreılni Insanlar oldugn nnntnlmaınalıdır. onaracaklar ve neşriyatta bnlnnacaklardır. Memleketimizde yalnız Türk Tarih Knrumn teşebbfiKannnî seçtiği devletin fen, askerlik, hnknk «e çeçmis ve tstanbnl Üniversitesiyle müşterek ve idare adamlan noktasından da müstesna bir bir «eminer hazırlamıştır. talihi vardır. Birkaçmın Ismini verelim. Sadrâu n ı Soknlln Mebmet Paşa, Şeyhülislâmı Ebussand Efendi. Mimarı Koca Sinan, devrin bülbüia Şair Bâki, Akdenizi Türk împaratorlugunun havuzu yapan Barbaros ve arkadasları, Hattatı u müstesna senei devriyeyi resmen ele aAhmet Karahisari ve talebesl... Hattat Şeyh larak bütün millete dnynrmak için benüz Hamdullab... vakit geçmis değildir. 1966 yılının bitimine kaKendi sahalannda bunlar Kannnî devrini bidar daba dört ayımız vardır. Bn meyanda Birhakkın ilerletmeğe mnvaffak olan emsali nadir leşik Amerika Kongresi toplantı Mİonnnda olgelen kıymetli şahsiyetlerdir. Sonra bunlar Kadufu fibi Büyük Miliet Meclisimiz salonuna unnî Devrini mânen hâla da yasatmaktadırlar. Kanuni'nin resmi konmalı ve her sınıftan okulDiriliklerinde lmparatorlugu perçinlemiş, öliilar açıldığı zaman bu 400 sene önceki düzgün ve leri de bn mnazzam devri bngüne kadar yasatakanunln hayatımız anlatılmalıdır. Ona hep birrak haleflerine emanet etmiştir. likte anmamak haksızlıği revâ görülmemelidir. Saltanatın dörtte birini... F •>•• «>>• «••• •••* ••«• «••• •••« •«•• •••• >••• •••• •»•> •••> •••• ••«• K • • • • • • :ss ••• ••• •«a ••• ••• ••« •>•• •••• •••• •••• N Sonuç •••• •••• •••• B tııııııı<»aılU V ııf<aıııtı«fi<ı«ııifi«ııııı • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • » •• • • • • • • • • • • > « • • * • • • • • • • • • •• * • iııııiiiMiMimııiM • • •• •• »• ' • • • « • * •* • ıiiiiMiHMiıııııuııııııımiM TÜRKİYE MÜMESSİLLİĞİ U NIVAC UIMIVAC U NI V A C U NI V A C U NI V A C SATIŞKİRA ORGANİZASYON SİSTEM PROGRAMLAMA SERVİS BÜROSU EĞÎTİM MERKEZÎ İLE ISAYIN »MÜŞTERİLERİMİZİN. HlZMETlNDEDtR. YENi ADRESİMİZ: [Halâskârgazi Caddesi No. 34, Kat 4, Harbiye/lstanbul 47 92 68 47 87 11 İŞİNİZİN MAHİYETİİVE HACMİ NE OLURSA«OLSUN. IHTÎYACINIZA?CEVAP'VEREBÎLECEK BÎR UNIVAC ELEKTRONİK HESAPSİSTEMİ EMRİNtZDEDİR., TELEFON NUMARALARIMIZ: la arazi elde etmesi 1912 de çıkanlan bir Senato kararı üe yasaklanmıştır. 27 ekim 1913 tarihinde söyle Politikada, sonuçlar niyet diği bir nutukta Başkan Wilson daha ileri giderek yabancı sermayeleıden daha çok önem darlara imtiyaz verilmesinia tehlike taşırlar. lerini belirtmiş ve bunun önlenmesini istemiştır. M. Duverger | ütün bu müdahalelerde ve du! rum almalarda adalet ve insaf ONROE DOKTRİNÎNİN DO'ölçülerine riayet edilmemis ve ĞUŞU (Birinci safhaj: 1Î89 devletler hukuku hatırianmaroıştır. Fransız ihülâlinin ortaya çıkardığı hak, hürriyet, istiklâl ve Kendi öz menfaatleri ABD. için, milliyetçilik fikirleri Napoleon sa baştan sonuna kadar, hareket nokta vaşlan üe bütün Avrupaya yayıl sı olarak kalmıştır. Örneğin, Monmıştı. tmparatorlar ve împarator roe doktrinine göre, Avrupa devlet Juklar için iki ciddi tehlike belirmiş Ieri meşru müdafaa halinde kalsati. Hak, hürriyet ve kanun eşitliği fi lar dahi Amerika kıt'ası işlerine kamukabil AB.D. kirleri imparatorlan, istiklâl ve mil rışmazlar, buna meşru müdafaa halinde Avrupa dev liyetçilik fikirleri de Imparatorluk letleri işlerine karışabilirdi. A.B.D. ları endişeye sürüklüyordu. Impara torların smırsız hükmetme güçleri, Başkanı Polk, bir nutkunda bu huimparatolukların geniş topraklan susta ibretle hatırlanacak aşağıdaki bölünme tehlikesi içinde idi. Na beyanda bulunmuştur. «Amerikada poleon'u hallettikten sonra büyük Amerikalılar varsa da bizden ziyade gerici güçler birleşerek ve teşkilât Amerikah olanlar yoktur. Kolonilanarak bu sefer ihtilâlin ortaya çı zasyon, müdahale ve her hangi bir kardığı bu yeni fikir ve yeni hare kuvvetin tesisi Avrupaya menedilketi boğmak, söndürmek istediler. miştir. Fakat biz gerektiği zaman Hattâ büyük zekâsı, diplomasideki fethetmek, sömürge yapmak ve mü ustalığı ve inceliği ile yaşadığı dev dahalede bulunmak hususunda açık reye damgasını vuran ünlü diplo bonoya sahibiz. Şüphesiz Avrupahlardan haklar kaldjrdık, fakat bun mat ve devlet adamı Mettemich bu gerici hareketin düşünücüsü ve ha ları ancak kendimize maletmek ve zırlayıcısı olmuş ve mukaddes itti yeni dünyanın diğer devletlerini na fakı kurarak kendi ismi ile anılan zara almıyarak istediğimiz gibi on müdahale sistemini yaratmıştır. Bu lardan faydalanmak maksadı ile al gerici müdahale sistemi yıllarca Av dık.» rupayı baskı altında tutmus ve 1815 XIX. asrın ikinei yarısmda, gerçek ten sonraki bütün ilerici hareketle ten de, AB.D. nin kıt'a politikası ri kanla boğmustur. Monroe doktrininin etkisi altında merikadaki Ispanyol sömürgele gelışmiştir. Avrupa devletlerinın rinin ayaklanması üzerine, bu müdahalesini ileri sürerek Amerika gerici örgüt Ispanya lehine bu kıt'ası devletlerinin işlerine karışmış, onlardan topraklar almış ve meseleye de müdahaleyi plânlamak kıt'a üzerinde tam bir siyasi ve eko ta iken, Amerikadan yeni ve güçlü bir ses yükseldi. A.B.D. nin Beşin nomik Hegemonya kurmuştur. Anci Başkanı James Monroe, bu mü cak Amerika üzerindeki hegemonya : dahaleyi A.B.D. nin kabul etmeyece sını tamamladıktan sonradır k 1881 yılında, Kolombiya Cumhurbaşka ğini açık bir lisanla dünyaya ilân etti. llhammı Avrupa filozof ve dü nı Bolivar'm daha 1821 yılında başşünürlerinden alraış olraasına rağ lattığı ve sonradan Panamerikanizm men Amerika, aksiyonda A\Tupaya ismini alan harekete ügi duymaya ve Fransız ihtilâline öncüîük etmi? başlamıştır. ve sonradan ona karşı hazırlanmıg olan gerici komplonun cesaretle kar şısına çıkarak müdahale sistemini etkisiz hale getirmistir. ONROE DOKTRİNİ VE Doğuşundaki iyi niyete bakarak, DÜNYA <Cçüneü »afha) : bugün Lâtin Amerikadan başka Av«üsler ve ittifaklar bütünü rupa ve hattâ dünya, Jdmes MonBirlesik Amerikaya rakipsiz roe'ya çok şeyler borçlu olduğunu bir askeri hegemonya verir. bilmektedir. Bu hegcmonya ekonomik hegemonyası ile birleşince ona güclü bir politika kaıandırır. Ye bn politika karşınnda büONBOE DOKTBtNİ VE AMEtün mdttefik veya ortak devRtKA KIT'ASI (İkind Safhat: letler efilmek zorunda kalırMonroe doktrini üç noktada ö'••••••• lar. zetlenebilir: Jacques Pirenne O Bundan sonra (1823) Amerika çık kapı doktrinine gelince buBüyük Dünya Tarihi» kıt'asi Avrupa Devletlerlnin somür na göre de, Çin topraklannın Bu safhada A.B.D. güclenmışge sahası olamaz. (Pasifik Batı sahillerinin) düşA Mukaddes Ittifak Devletleri ta tir. Kendi öz varlığının devamı man bir devletin eline geçmesi gerafından bağımsızlıklarını ilân eden ve asli menfaatlennin korunmaAil« reisimlr Emekli Hava Sevgill eşlm ve amcam tüccar rek. A.B.D. ve gerekse bütün Ameve koruyan Amerika Devletlerine sı artık onun için bir mesele ol rika kıt'asının barış ve güvenliği Kunnay Albay ŞÜKRÜ KÖSEOĞLU'nun karşı müdahale yapılmasına A.B.D maktan çıkmıştır. Şimdı gelişme için ağır bir tehlike teşkil eder. tHSAN GÖYMEN'in razı olamaz. vefatının kırkıncı gününe rastl». ve buyüme haklarma müdahaleMonroe doktrininde, meşru müAni vefatı dolayısiyle yakın ilgileyan 8.9.966 persembe gunü ikindi O A.B.D. meşru müdafaa halin yi caız saymamaktadır. Monroe dafaa hali o'madıkça A.B.D. nin rini esirgemiyen akraba ve dostnamazım müteakıp Çarşıkapıd» de kalmadıkça, Avrupa .devletleri doktrini bu safhada ve özellikle Avrupa işlerine karışmayacağı pren larımıza ayrı ayrı teşekküre acıyeraltı geçldinln başındakl Kalcacı nin iç işlerine kanşmayacaktır.. 1881 den sonra iki istikamette ge sibi vardı. Fakat Asya. Afrika ve mız mânl oldugıından alenen teH»san Camünde. memleketimizin Monroe doktrini daha sonra çok lişerek ve «Atlantik ve açık kapı Pasifik Okyanusu için böyle bir ka değerli Mevlithanlarından Hacı şekkür ederiz. değişik yorumlara uğramıştır. Bir doktrinleri» ile de tamamlanarak Eşi: Miibeccel GÖYMEN Hafız Çanakkaleli H. tbrahim, yıt mevcut değildi. A.BD. Pasifik savunma doktrini denmiş, nefs mü enternasyonal bir karakter ka Okyanusunda serbest sayılırdı. Bu Kızı: Şııle GÖYMEN Hacı Hafız Fevzl Hısırlı. Harız dafaası denmiş, mukabil müdahale AEİZ Bahrlyell. Hafxz Hüseyin sebeple 1898 de Ispanya ile yapılan denmiş, hepsinde de hakikat payı zandı. Bir bakıma. Monroe dok savaş sonunda A.B.D. Filipinlere Tok. Hafız Aziz Gürses ve medaCumhuriyet 10462 trinine bağlı olarak gelişen Atmevcuttur. rı iftiharımız Dııahan Hafız Yahyerleşme imkânını buldu. Pasifikin lantik ve açık kapı doktrinleri y» Eskişehlrli tarafından, aziz ru A^.D. nin Monroe'dan sonraki öbür sahillerinin ve bu arada Çin D OK IO M huna Hatim Duaıı ve Mevlidi başkanlarının anlayışı ve tatbikatı geometrideki şekline mütenazır topraklannın Jeopolitik önemi daŞerif kıraat olunacmJttır. Kıymetli na bakarak biz, Monroe doktrini olarak bir siyasi veya jeopolitik ha iyi anlaşılmıştı. Böylece Monroe akraba. dost ve din kardeşlerimihakkmda değişik bir görüşü benim Fisagor (Eşek dâvası) manzarası doktrini Pasifik istikametinde açık zin teşrifleri rica olunur. arzetmektedir. Atlantik Okyanusiyoruz: Oerl, Sa« v* ZOhrcvl kapı doktrini ile tamamlanarak enEşi: Bedriye KÖSEOĞI.U İlkin, vazettiği doktrin ile Mon sunun öbür sahilini de içine alan Haslalıklan MaUhıvnrı ternasyonal bir karakter kazanmış Veğeni: İ. Sudi KÖSEOĞLV Irtiklâı u»a parmafcK*oı roe, Amerika kıt'asını A.BD. için, büyüme ve müdahale hakkı «At oldu. Amerikanın Pasifik ve GüneyNo se fe' 44 10 73 Hitlerin düşündüğünden tam yüz lantik Doktrini» ile (Birinci ku doğu Asya politikastnı açık kapı Cumhuriyet 10461 sene önce, bir «Hayat Sahası» haline lak), Pasifik Okyanusunun öbür doktrini şekillendirmektedir. AU.D. getirmiştir. nin Japonya, Kore, Komünist Çin. sahilini içine alan büyüme ve tkincisi, Monroe doktrini, kendi müdahale hakkı da «açık kapı Formoza ve Vietnam poütikasını, sinden sonra, bugün Amerikan dış doktrini» ile (İkinei kulak) for SEATO'nun A.BU. için ifade ettiği politikasınm dayandığı Atlaıntık ve müle edilmiştir. anlamı açık kapı doktrini içinde deaçık kapı doktrinlerinin hukuk, jeo ğerlendirmek doğru olur. En son teklif veıpe müddeti 19/9/1966 dır. Şartnamesi Atlantik doktrinine göre, Doğu politik ve politik kaynağı ve mesneMALZEME MÜDÜRLÜĞÜ veznesinden temin edilebilir. Atlantik sahillerinin (Avrupa ve di durumunda görünmektedir. Afrika) düşman bir devletin eliDENİZCİLİK BANKASI T.A.O. imdi Monroe doktrininin John ne geçmesı, gerek A.B.D. nin ve YENİ MÜDAHALE son'a kadar geçirdiği değişiklikgerekse bütün Amerika kıt'asıSİSTEMİ leri kısaca gözden geçirelim. fBasın 19858/10455) A.B.D. 1823 te artık Amerika kıf nın banş ve güvenliği için bir asmda sahipsiz toprak kalmadığı m iddia etmiştir. Halbuki bu görüş gerçeğe uygun düşmemektedir. 1845 te A.B.D. Başkanı Polk, Mor. roe doktrinine dayanarak evvelâ ku zey Amerikada sömürgesi olan bir Avrupa devletinin bu sömürgesinı hangi sebeple olursa olsun bir baş ka Avrupa devletine devredemiyece ğini ilân etmiş, daha sonra. 1848 de daha da ileri giderek bu müdahalesini Meksikanın Yucatan arazisi an laşmazhğında olduğu gibi orta Ame rika devletlerine de teşmil etmiştir. 1870 te Başkan Grant, Polk'un >u kardaki görüşünü Amerika kıt'asınııı tümü için uygulamış. hattâ toprak sahibl devlet istese de, toprağını Avrupa devletlerine terkedemiyc ceği esasmı koymuştur. A.B.D. nin eski Başkanı Taft, 1919 da verdiği demeçte Monroe doktrinine göre, Avrupa ve Asya devletlerinin harb, entrika ve satınalma j'olu ile Amerika kıt'asmda hâlen ellerinde bulundurduklarından daha fazla toprağa, siyasi avantaja ve üslere sahip olamıyacaklarını beyan etmiştir Zamanla Monroe doktrini siyasi meselelerden başka ekonomik sorunlarda da durum almayı gerek tirnıiştir. Başkan Polk tarafından m her hangi bir Avrupa devletinin. Amerika kıt'ası dcvletlerinden b: rini iktisadi nüfuz altına almaya ç. Iı;masmın müdahale sayılacağı ilâı edilmiştir. Siyasi sorunlarda olduğu gibi ekonomik sorunlarda d. Monroe doktrini alabildiğinc getıi yorumlara uğramış ve bir ekr.nomik Monroe doktrini doğmuştur.: HatUı hu noktada o kadar ileri c l'lmiştir ki, yabsncı dzel şahıs. n iessefe ve sirketlerin Amerıkanm siratejik noktalajına verlesmesi v« bu amaç M B A Uçüncü saf ha M Ikinci saf ha Zaman zaman insanlarıımzuı aklına takılan sorular vardır. «lslâm dini tutucu bir din midir?:» sorusu bunlardan biridir. İslâmı benimseyen milletlcr içinde tek gelişmisi yoktur. Bu gözlem, kisUeri ikl ayrı düşüncey» siirüktemcktedir. Bazılan çağdaş medeniyet düzeyinden geri kalışın nedenlerin tslâm koşullarında jrörürler ve suçn Müslüman iığa yükleTİer. Bazılan ıse çaeımızın medf niyetini inkâr yolnna gapmayı yeğ bu lurlar, ve: Medeniyet dedtgin tek disi kalmış canavar... derler. Konn eskidir, auta yeni olmak niteliğini kaybetmis değildir. Tersine çağımızın medeniyetle trmasa geçmiş ve sarsılmıs bütün İslâm ülkelerinde tartışılniaktadır. Gerçekte bütün az eelişmi? ülkelerin aydın çevreleri Batı medenryetiyle bir htsaplnşma Mndedirler. Bu hesaplasma Cezayirde olduğu kadar Çin'de sürmektrdir Bu hesaplaşmayı yanlı» sonuçlandıran aydmlar, dah& başl::n?ıçla yenilçiye ujramış sayıhrlar. Bu yenilginin iki vönü vardır: Gatı medeniyeti önünde bir yenilgidir bu MANİSA MİLLETVEKİLİ Ve aynı zamanda kendı ha.Uı ve kendi toplumunun tarihi karşısınria tehlike teşkil eder. yenllpidir. Atlantik Okyanusunun doğu ve Konu çok gentştir: b>r fıkranuı bir günlük çerçevesine sığacak batı sahillerinin birbiri üzerindedefildir; İslâm ülkelrrsnin Szel durumlanna göre değişiklikler göski güvenlık hakları aynı değildir. termektedir. R.ızı tslâın nfkeler) kapitalist emperyalizmin saldırısına Monroe'ya göre, A.B.D. nin meş karşı koymaktadırlar Mısir Ozayir gibi memleketlerde Müslümanlık ru müdafaa halinde Atlantik'in bu savaşın itiri gücü olmu'tur. Bazı ülkelerde ise tersine, Müslüdoğu sahillerine müdahale edemanbk uyuşturucu olarak knUanılır. İranda. Suudî \rabistanda te bilmesıne mukabil, meşru müdaçerli olan budiir. faa halinde de olsalar Avrupa Türidyede ise dnrum çok daba baskadır. Biz Millî Kurtuluş Sa devletlerinin Atlantikin batı savaşımızı askerlik alanında 4 yıl önce verdik. Devlet ve siyaset dü & hillerine müdahaleye haklan 7Pninrtp Mü^'fimnnli'" ^".rıınce yerli verine koyduk. O yer, Müsyoktur. Bunu önce de belirtmişlümanlann ynregi idi. tslâm o yerden çıkıp, seçim kürsüsünde o> tik. Küba olaylarında Rusyaya goygovculuğuıuı hizı, ct etnıiyecekti. Kutsal inançlan. namussuzluk karşı Kennedy'r.in gayet sert ve trafiğine işaret mtmırıı vauıp kasalara ve keselere haksız kazançkesin durum alması Monroe dokların akması için kuüanmryacaktık. İnsanlann insanlan sömürmesi trininı uygulamada Amerikanın için Müslümanhğı h^rcamıyacaktık. ne denli kararlı olduğunu gösteAma gecnıiştir o ^jnıer artık. Ve sans kaybeailmiştir. Müslüren aktüel bir misaldir. manlık. bucün Türkiypde siya»! bir mesele olarak baş köşeyi tntmaktadır. Onun üzerınüe konuşmak. onun üstüne yeni baştan kesin irinci ve İkinei Dünya Harb\e aydınlık kararlara varmak zornndayız. Çünkü Müslümanlığı, yalerınde ve harb sonrasında 1 banrı bir clev'ftin h.inaıesindp Tfirkiyeyi sömürmek istiyen azınlıAmerıkanın Avrupa sorunlağın ağzına sakrz yapama\ız. Halk dSşüncesinde fslamın yozlaştırılrına devamlı müdahaleleri bu raasına engrl olmak romndayız tarihi vetire içinde değerlendirilBiz kend; hesabımıza bu kararı kesin olarak vermiş bulunuyomelidir. Ancak bu suretle müdahalelerin maksat, şümul ve de ruz' Bundan sonra köşemizde sık sık İslâmm gerçek değerlerine araştıncı bir gözle bakmak niyetindeyiz. Kıral Faysal'ın Türkiyedeki vamlılığı üzerinde düşünme gücevelânj bu kararı vprmekte nyarıcı olmuştur. Müslümanlığı kendi cü kazanabiliriz. Başkan Rooseaşaçılık çıkarl.in için kullananlar. son iki üç yıldanberi büsbütün velt 1940 vıhnda Atlantik doktripervasızdırlar. AUahları para olanlar. Müslümanların Müslümanlığıninin mânâsını şöyle izah etmişri: nı, komisyor faiz, ve kâr hevaplannın içine katmaktadırlar. Saf «Dışarıda cereyan eden harblerhalkı. Baf gençleri. Islâmın değerlerini çiçnemeye doçnı itmekte, ve den bizi ayıran Okyanuslann giisonra yaptıkları işi Müslümanhğa hizmetmiş Ribi pöstermektedirler tikçe daraldığını gördük. Bombardı TürkiyMe lâikliU ilkesini konımak istiyenler sahte Müslömaıı man uçaklarının sürati ve bunlann larla mücadfe etmek. Müsliimanlıeın eerçek deper varsrılannı kauzun uçuşlar yapmak kudreti bize mu oyu önünde aydınlatmak zorundadırlar. Bu tutum lâikllğe aykın kendi kıyılanmızm Afrika kıyılandeğildir. tersine Anavasamızda yazılı lâikliğin «oplum düsüncesinde na Yeşil burun ve Asor adalanna gerçekleşmesi için vyrarlıdır. ne kadar yakın olduğunu anlatmışGerçekte «İ.slâm dini tutucn hir din midir?» sorusu da bu tartış tır. Modern harb tecavüz kelimesinin anlamını da degistirmiştir. Bu manın içine girecektir. Çünkü «İslâm dini tutucu bir din midir?» sorusunun hemen altında yatan ikinei sonı şudur: gün düsmanın bizi oradan tehdft e Batı ülkelerinin hugünkü toplnm düzeni olan kapitaHrm, Hıdcbileceği bir üssü işgâl etmesi ile ristiyanlığın hir ürünü müdür? tecavüz başlar. Bu üs kıyılarımızBueün Batı ülkelerindeki kapitalizm. ırercekte tslâmın deferledan binlerce kilometre uzak olabi riyle çatışma halindfdir. Toprak mülkiyetini fakir Müslümanlar aleylir. Hangi noktada Amerika kıt'ası hine alahilrii£ine gcnilşelmis toprak ağası. bu haline İslâm hukuna karsi tecavüz tehdidinin başlıyakunda bir nvsnet hulamaz. Tefecilik. faizcilik. komlsynnculuk ile hileceğini kararlaştırmak. Ameri7enginleşen çıkarcı, Islâm dininde mesleğine bir mesnet bulamaz. kan Hükumetinin en büyük vazife Suyu kesen. «ahilleri kapatan. petrol imtiyazlarım satan çıkarcı, İssidir.» lâm dininde *aptıklannın yasaklanmıs oldnjıınu görecektir. A.B.D. Dışişleri Bakanhğının Su ve toprak tslâmâa kamuya aittir. Ama turistik deniz kıyıla N'ATO hakkında yayınlamış olduğu nnı kendi keyfine ve cıkarına kapatan utanmaz, cahil mfiftünün ağBeyaz Kitapta paktın gerekçesi şöyzında Müslüman sayıhyor; ve sahillerin kamulaştınlmasını Istiyen le belirtümektedir. «Bütün Avrupa kişi komünistUkle ithrın ediliyor Faiz. tslâm hulnıknnda haramdır. kıt'asuım yeniden Amerikaya düşAma faizcüikten yılda mflyon kazanan komprador, cahil hocanın ağman bir devletin veya devletler gru nnda Müslüman ilân ediliyor: ve Kadirlide Ceyfaamn snyunu parayla punun hâkimiyeti altına girmesi ha satan münkir, Kadirli ramiinde Müslüman sayılıyor; ve bu utanmazlinde Amerikanın güvenliği tehhğuı karsısıııa çıkaıı kisi komünist sayılıyor. likeye düser.» Bugünlrrde Konyacla toplanan müftü efendiler! Aklınızı basınıza Simdi bu espri içınde NATO'nun devşirin' Ve de bu tnemleketin yoksui Müslümanları! Siz de aklınızı A.B.D. için ifade ettıği anlamı v ^ e başanıza topazlayın. Bugün baştacı ettiğinu komQrador. yönetiminin Atlanükle geniş sahilleri bulunan islâm nınhafasakârliKi ile en küçük bir îlçisl yoktur. Onİar olsa olsa Fransanın A.B.D. ne cephe alması! Hıristiyan Bst: muhafazakâriannın deger yareiiariylp yaşamaktadırnin önemini daha iyi kavrayabililar. Fakir fukara ve voksul takımım da, Müsliimanlıeın icaplartnı yeriz. rine getıriyorıız diyc kandırmakt^dırlar. B fiçık kapı doktrini A MEVLID TEŞEKKÜR T, Zjya Kırbakan Üç adet Radyo Telefon alınacak S YILIN İKİNCİ ÇEKİLİ$İNDE AYRICA I APARTMAN DAİRESİ VE >• LİRALIK PARA İKRAMİYELERİ TÜRK TİCARET BANKASI