Katalog

RUUV1AK. TİCAŞLET M Ü E S Ş E S E S p UNtUl Tıl,, KOLMAKA* 43. yıl sayı 15145 umhuriYet KURÜCUSU: YUNUS NADİ TelgraJ v e m e k t u p adrerf: C u m h u r i y e t Istanbul P o s t e K u t u s u : tstanbul N o 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 42 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 »ŞAHESER ROMANLARK J En Büyük Yaıarlann En Guıel Eserleri * •* Okamuf olmokla övunoceğinü kıtaplar ! ^ C PIAUBERT S. t£WB ç.R ROMAN KİTAPL1ĞINIZA YENİ BtR SENÎ SEVMEK KADERİM * MADAME* BOVARY PEARLBUCK K 5 Çarşomba 28 Eylul 1966 IRMAKTAN GÜVEN ÖTEYE VA VI N E VI toplantısında düşmanları HEMINGWAY SAKAYIK EMEKLiLiK iŞLEMLERi iPTAL EDiLEN YiRMi KADAR SUBAY SiLAHLI KUVVETLERE DÖNDÜ Danıştay kararları Tndamiral Ordu'da Y "klh,, nıarak uygulandı isıifa i'iıi Kemal AYDAH Ankara'dan Bildiriyor inni kadar subayın emekliliklerinin iptaline dair Danıştayca verilen kararlar Silâhlı Kuvretler tarafından uygulanmış, yeniden üniformalannı giyen subaylar yeni görevlere tâyin edilmişlerdir. Danıştay, ayrı a y n zamanlarda müracaat eden bu subaylaıın emekliye aevk işlerini iptâl etmış bulunmaktadır. Bu subaylardan bir kısmı, dâvalar Danıştayda devam ederken kendi bulduklan sivü hizmetlerde çahşmakta idıler. Para Fonu toplantısında Fransa, dolara şiddetle çatıyor OIŞ HÂBERLER SERVİSt WASHTNGTON MilletleruaBI Para Fonu (1. M. F.) ve Dünya Bankası Guvernörler toplantısının ikinci gününde, Fransa Maliye Bakanı Debre'nin dolara yönelttigi tenkidler yer almıştır. De Gaulle, dığer ülkelerın «Ye ni Para birimi kurulması» şeklindekı reform tasansına karşı «bu birimin altın alınmssını» savunmaktadır. Fransa'nm bu konudakı kararlıhğını göstermek ve Amenka'ya baskı yapmak arzusu ile Cumhurbaşkanı De Gaulle, Fransa'nın, ehndekı do lar fazlasını, Amerika'dan altın satın almakta kullanacağını açıklamıştı O zamandan beri Fransa, Fort Knox'tan bır milyar dolar değerin de altın almıştır. Bu arada Amerika'nın. gerek «altın» gerekse yeni «para birimi» kabulüne karşı olduğu bılınmektedır Nıtekım Amenkan Maliye Bakanı Fowler, Asya Afrıka grupu ulkelerınüı, «yeni birim» tasarısı ve «likıditeler kurulması» tasansını geri aldırmaya çalışmaktadır. Özel Sektör • Bakanlar Mehmet ile Turgut, «Sermaye mücadelede geç kalınmıştıry> dedi "FİYATLARDAKt DALGALANMALAR EKONOMÎMİZİ TEHDİT EDİYOR,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) X zel sektör Bakanlar toplantısında dün bir konuşma yapan Sanayi Bakanı Mehmet Turgut, özel sektörün «Sennaye düşmanlariyle» mücadelede geç kaldığını söylemiş ve «Sizin olanın sizde kalması ve sizin olana torunlarınızın sahip olabilmesi için mücadeleyi göze almak durumundasınız» demiştir. Odalar Birliği Başkanı Sırn Enver Batur yaptığı konuşmada «Bir kısım mallann fiyatlarındaki dalşalanmalann ekonomiyi tehdit edici bir halde devam ettiği» ni söylemistir. Dil Devrimi Üzerine aman ne hızh akıp geçiyor. Birinci Dil Kurultayı toplanalı 34 yıl oln'ermiş. O günü bugun hatırlıyorum. î i n e boyle ılık bir eylul günü idi. Dolmabahçe Sarayının büyük toren salonu bilim, edebiyat ve politika alanınd» ün salmış kişilerimızle dolmustu. Koyu renk giysilerin ağır bastığı kalabalık, Joş salonan havasını daha da bir gölgelediği için insan oturduğu yerde ister istemez ciddîleşmek geregini duyuyordu. A t a türk. baskanldc kürsüsünün »»• gında, yüksekçe bir yerde, birkaç arkadaşı ile beraber yer almıştı. Sık gık sigara içiyor, k o nuşraaları ilgi ile dinlemeğe hasırlandıgı balinden belli olnyordu. Başkanlık kürşüsünde Büyuk Millet Meclisi Başkanı Kâzım ö z a l p vardı. Tok bir sesle otorumu açtıktan sonra, bilimsel bir toplantıya epeyce aykırı kaçan, askerce bir eda içinde, sanki komnt veriyormnş gibi: Tez söyleyecekler adlannı yazdırsınlar. Sıra ile çağıracagım. Birer birer gelir, tezlerini kursüden soylerler! dedi. Tezden söz ederken, baskanın, savunmak defil de söyleraek sözeüğünü kullanmasını dograsu birden pek yadırgamıstım. Belki de bn ilk Izlenimin baskısı altında o gün bemen her konusulanı yadırgadım. Zaten o yıilarda dil devriminin önemini kavrayabilmek yeteneğinden henüz yoksnndnm. Yaşlı baslı bilginler, edebiyatçılar, ozanlar kürsüye çıkıp da Türk dilinin zengin olanaklarından, bu dilin sadelestirilmesi, özleştirilmesi, kendi varlığı içinde bağımsızlaştırılması gereğinden söz açtıkça, bunu Atatürk'e şirin görünraek isteğine yornyor, Atatürk'ün güttüğü dâvayı da geçici bir heves sayıyordum. O gün söz alan, hepsi de aynı doğrultndan sasmamaya dikkat eden konuşmacılara aykırı olarak dil dâvasının kendi haline hırakılması tezıni yalnız Hü/?yin Catait Yal çın savnndu. Atatürk gibi bir adarnın hnznrnnda, gözlerinin içine baka baka O'nnn düsüncesine nasıl karsı çıkılabilirdi? 28 yasın, ilkelerden v e düsüncelerden ziyade göz kama.ştırıcı davramşlar arayan eğilimi içinde o gün Hüseyin Cahit'e hayran oldum. O kadar ki, daha sonra söz a h p bn beklenmedik çıkısın dil dâvası üzerinde dofurabilecegi olnmsuz yankıları önlemek amacı ile üstada çatan, onun konusmasını bir çatlak ses olarak nitelemeye yeltenen öteki konnşmacılara nerede ise kişisel düşmanlanm diye bakar oldum. Aradan yıllar geçti. Ve ben, Atatürk'ün giristıği bütün devrim hamlelerinde olduğu gibi dil devriminin önemini de ancak okndakça, yetiştikçe, t o p Inm somnlanmız üzerine diisiinerek eğildikçe zamanla kavradım. Dil dâvası dediğimiz dâvayı Atatürk durup durorken, kendiliginden ortaya atmamıştı. l l u s a l varlığımızı ilgilendiren belki hiç bir dâvayı Atatürk kendiliginden ortaya atmamıstır. Atatürk'ün yaptığı 18 inci yüzyıl sonlarındanberi geçirdiğimiz ister çağ değisimi, ister uygarlık değisimi deyiniz, büyük boealamaya bir son vermek, topluraa üzerinde hızla ilerliyebilecegi doğro yönü kazandırmak çabasıdır. O yanılmaz sezisi ile Atatürk dâvalarımızın düğüm noktalannı görmüs, devrim hanıleleri ile dügümleri kendiliginden çözülür hale getirmistir. Dil devrimi de işte bn hamlelerden biridir ve ötekilerie beraber Atatürk devrimlerinin bölünmezli gini meydana cetirmektfdir. Bu îçîennde kurmaylar da bulunan subaylardan bir kısmı, bir süre önce «resen», bir kısmı da «sicil yoln ile> emekliye sevkedılmiş bulunmaktaydılar. Bir süredir devam eden dâvâlar, subayların ılen sürdükleri gerekçeler yerinde görülerek Danıştay 10. Dairesinde karara bağlanmıştır. Emekliliğin iptâlini öngoren bu ka rarları alan subaylar Millî Savunma Bakanlığına başvurarak hizmet talep etmişlerdir. Danıştay kararlarmı ötedenberi itına ile uygulayan Silâhlı Kuvvetler bu yeni kararlar çıktıktan sonra bunlan da uygulamış ve geçen hafta bu subaylara yeni gorevler venlmiştir. Resen emekliye sevkedılip de Da nıştaydan iptâl kararı alan subaylardan bazıları ve tâyin edildikleri gdrevler şunlardır: Kurmay Albay Vildan Hınçal (Orta Menzil Komutanlığuıdaki goreve), Kurmay Albay Mehmet AIi Hedili (Adapazarındaki Tümen Kurmay Başkanlığıııa), Topcu pilot Albay Fuzuli 'Konya 2. Ordn Top çu Komatanlığındaki goreve.) Sicil yolu ile emekli olup da Danıştaydan iptâl karan alan ve ordudaki görevlerine dönen subaylardan bir kısmı da şunlardır: (Aıkası Sa. T, Sü. 4 de) Preveze Zaferinin 428. yıldönümü clüıı törenle kııtlaııdı Zaferinin 428. yıldönümü dün yapılan törenlerle kutlanmıştır. Törenlerde Cezayir Deniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Üsteğmen Fethi Lahdar da bulunmuş ve Barbaros'un tür besine Cezayir'den getirdiği toprağı koymuştur. (Arkası Sa. 7, Sü. « da) B üyük Türk denizcisi Barbaros Hayrettin'in kazandığı Preveze Dün saat 10 da Şeker Şırketı konferans salonunda yapılan toplantıya Sanayı Bakanı Mehmet Turgut başkanlık etmıştır. Toplantıda Turgut'tan başka Devlet Bakanı Cıhat Bılgehan, Tıcaret Bakanı Sadık Tekm Muftuoğlu, Gumrük ve Tekel Bakanı tbrahım Tekın, Tânm Bakanı Bahrı Dağdaş, Çahşma Bakanı Ali Naılı Erdem, Enerjı Bakanı 1brahım Denner ve özel sektor temsılcileri hazır bulunmuşlardır AP'li Belediye Meelisi üyeleri bir gazeteciyi dövdüler ANKARA, (Cumhnriyct Bürosa) Belediye Meclisinın dünkü toplantısında, Cebecı Caddesme (Gürsel Caddesi), Kurtuluş Mey danına da (Gürsel Me\risnı) aüı venlmesı kabul edıim:ştır. Müzakerelen takip etınek lçin orada bulunan, Ulus Gazetesı Yazıişleri Müdürlerınıien Cemal Saltık, Belediye M2clı<s] koridorunda, bazı AP'lı üyeler tarafından dbvülmüş ve sol elımn bir parmağı kınlmış bir dığeri çatlamıştır. Belediye Meelisi otorumu açıl dığı zaman, bir CHP'lı üye, Ataturk, Gürsel ve şehıtler ıçin saygı duruşu teklifinde bulunmuş, teklıf kabul edıldıği sırada, AP* li üye Muhlis Şensöz sürstle dışarı çıkmıştır. Bir tartışmanın resmıni çeken Ulus foto muhabirı Hussyın Ezer'ın bu hareketindpn siniılenen Şensöz, Saltık'ın üzerıoe y ü (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) DEİNTZ KOMUTAN VEKİLt FEHMt LAHDAR Sanayı Bakanı Meran^t T u r gut, yaptığı açış konuşmasında ozetle şunları sö'lemıştir: «Geçen toplantıdan bn yana memleketimizde gerek siyasî münakasalar, gerekse ıktisadi Istanbul Mılletvekıll Dr Sup sistemler üzerindeki çekişmeler devam edegelmiftir. Memlekette hı Baykam, 6 ay önce kendısıyMarksist düşünceden miilhem le ilgıli olarak verilen beyanatla bir takım fikirler, ilimmif gibi, «Şahsiyet degerlerinitı Ihlll edil yeni sözlermiş gibi, kurtancı ve digini ve nüfuz suiistimalı töbtatbik imkânı olan reçetelermiş meti altında bırakıldıgını» ıddıa gibi allanıp pullanarak piyasaya ederek, Turızm ve Tanıtma Basürülmektedir. Hür bir sistemin kanı Nihat Kürşat aleyhine açtahribi, mevcut nizamın dejenemış olduğu «100 bin liralık» mare edilmesi, iş ve devlet adamnevî tazminat dâvâsının duruşlarının çürütülmesi için yalan, masına. dün başlanmıştıı 12. iftira ve tezvirin her çeşidi knlAsliye Hukuk Mahkemesınde Ianılmaktadır. başlıyan duruşmaya Baykam Tehdit, tabkir ve itham yol(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) ları birer birer tecrübe edilmektedir^ (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Kürşat aleyhine açılan 100 bin liralık tazminat dâvası başladı «Çekişmeler devam ediyor» Gaziantepte, SporToto'da 13 tnttnrarak 398 bin lira kazanan Mehmet Erdoğan (sağ başta), babası ve U kardeşiyle beraber... (Haberi SPOR sayfamızdadır.) TOTO'da TEK 13 MİLLÎ TIP KONGRESINDE AÇIKLAMA: Değiştirme Birliğimiz Kıbrıs'a hareket etti BİR TÜRKİYE'DE 60 BİN RAD1N KENDÎNl D0GM KONTROLUNATABİTUTTÜ tZMİR Çok büyük flgl gören Ulusal Tıp Kongresinde dün doğum kontrolü konusunda konuşan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Nüfus Plânlaması Genel Müdürü Dr. Turgut Metiner, Türkiyeda 60 bin kadınrn spiral ve ağızdan alınan haplarla kendini doğum kontroluna tâbi tuttuğunu açıklamışür. Ankara Hacettepe Hastabanesl doktorlarından Ziya Durmuş da, doğum kontrolü İçin kliniğe başvuran kadmlann bir kısmının bu işl kocalanndan ve kayınvaldelerinden gizll olarak yaptıklarmı, bildirmiş ayda bir kere yapılacak bir enjeksiyon üe gebeliğe tamamen mâni olacak bir nâç üzerinde çauşmalar yapüdığını da açıklamıştır. Kongrede bazı hekimler, doğumun kontrol altına alınmasını şiddetle tenkid etmişlerdir. Bunlardan Dr. Recep Doksat: «Dünyanın, 35 milyar insanı geçindirebilecegi hesaplanmıştır. Dogvmun kontrolü, memleketimizi, bir (thtiyarlar Ülkesi) haline getirecektir. Japonva. simdi bn arıdan kıvTanmaktadır.» PREVEZE ZAFERİ DOLAÎISİYLE DÜıN BARBAROS ANITININ ÖNÜNDE TAPILAN TÖRENDEN BİR GÖRÜNÜS Dünyanın en genç Donanma Komutanı: Üsteğmen Lahdan Ümit GÜRTUNA n ünyanın en büyük deniz" cisi Barbaros'un Bfşiktaştaki Anıtına dün dünyanın en genç komutanı, Cezayir Deniz Kuvvetleri Komutan Vekili Üsteğmen Fethi Lahdar tarafından Cezayirden getirilen bir avuç toprak konulmnştnr. Preveze Deniz Zaferirrn 428 m d yıldönümü töreninde* hazır bulunan 28 yaşındaki Üsteğmen Labdara: «Bu kadar genç bir subaym nasıl olup da bu sornmlu m » kamda görev aldığını» sorduğumuzda gülerek şu cevabı verdl: «Silâhlı Kuvvetlerimiz o kadar yeni tri, Milli Savnnrn Bakanımızın rütbesi dahi ancak albay... Deniz Kuvvetleri Komutanı ise yüzbaşı... Biliyorsunuz, Başkanımız Bumedien de bir albaydır...» Bn cevap üzerine akla ilk gelen soru şu oldu: «Deniz kuvvet(Azkas Sa. 7, Sü. 1 de) DAĞA KALDIRILAN ETTİ İSKENDERLN Kurmay Albay Ali Elverdi'nin komutasındaki «Kıbrıs Değışüıme Bırliği» miz dün saat 9 da Sarısekideki Nato iskelesınden (Başaran) ana tâmır gemisiyle Kıbnsa hareket etmistir. Değiştirme Bırüğımız J9 subay, 29 Assubay ve 261 erden ku ruludur. IIIMII.IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII BİR KADINA 20 KİŞİ TECAVÜZ İZMİR tş aradığı bir sıi a cKırlangıç Zeki> nâmı ile tanrnan muhabbet tellâlının elıne duşen G. Ç. adında bir genç kadın, dağa kaldırılmış ve 3 günde 20 ki şınin tecavuzüne uğramıştır, Perişan vaziyette Savcılığa müracaat eden G. Ç., Ayhan Öztürk, Ali Kurt, Rıza Çapar ve Ali Kavas tarafından dağa kaldınldığını söy liyerek: «20 kişi bana tecavüz ettl, son gece bir bağ evinde mütecavizIer yaktıklan bir ateşin önünde be ni çırılçıplak oynatırlarken bekçiler tarafından gbrüldüler ve bu sekilde de kurtuldum» demiştır. Mütecavizlerden Ayhan Öztürk ile Ali Kurt yakalanmışlardır. Po lis, diğer 18 mütecavizi aramaktadır. BEŞİNCt SAHİFEMİZDE tmar v e lskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu dostumnz, ki çok serinkanlı bir adamdır, nasılsa Varto'da sinirlenmiş, ve «Cenabı Allah ile burada zelzele olacak, diye senet mi Imzaladım» gfklinde bagınnış. Halbnki imzalamıştır. Şöyle k i : 1 Daha okumaya baslarken memlekete hizmet edeceğine dair senet imzalamıştır. Z Partisinin programındakl senedi (hattâ madde madde senetleri) imzalamıştır. 3 Seçim sıralannda, meydan nntuklannda «sunn yapacagım, bunu yapacagım» diye vermis oldugv senet. 4 Halktan almış oldnğn oy pusnlalan senedi. 5 Devlet adamlıgını kabnl ettiği gündenberi vermiş oldnğn senet. Yetmez mi? Çünkü bn senet denen şey mntlaka imzalı olmaz. Pek çok durnmlarda senetsiz sepetsiz (söz üzerine verilen) senetler vardır. Ve dürüst vatandaslar bunları yerine getirirler. D. N. Senet TARİHİESERLERİKAÇ1RAN BÎRFRANSIZ YAKALANDI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yurt dışına 64 parça tarihî eser kaçırmaya teşebbüs ettiği iddiasiyle Jacques Hallemans adında bir Fransız dün Mall Polis tarafından yakalanarak Savcılığa verilmiştir. Tarihî eserlerden bir kısmı Balin otelindeki odasında, dîğerleri Esenboğa Havaalanındaki valizinin içinde ele geçirilmiştir. Kendisini jeolog olarak tanıtan sanık, Türkiyede bır Türk fırması için maden aramak üzere bulunduğunu, arkeolojiye merakflı olduğunu ve özel koleksiyonu bulunduğunu bildirmıştir. Cnmhnıiyetçı Paıti'nin, seçîm kampanyasında Johnson'a karşı silâhı: OYUNCAK PARA 'DIŞ HÂBERLER SERVİSİ KENNEDY'NIN KATLI RENKLİ SİNEMA YANDI Ankara'nın Bahçelievler semtindeki cRenklı Smema», dün sababa karşı tamamen yanmıstır. Menemencioğnllanna ait sinema, sigortalıdır. Tangının sebebi, henüz anlaşılamamıştır. (Resım, yangından sonra almmıstır.) Bu arada dun, Diyarbakır'ın Bismil ilçesinde çıkan yangında ılçenin tek eğlence yeri olan «Ugnr» smeması yanmıştır. Tine dün, Adana'da, «Çayh Çırçır ve Fres Fabrikası» da yanmıstır. Fabrika, 500 bin liraya sigortalıdır. 25 dâva dosyası birden çalındı ADANA Kozan llçesi Adliyesı Kadastro Yargıçhğmdan, 25 dâva dosyası çaknmıştır. Dosyalann saklanabileceği evlerde aramalara başlanmış, bazı kâtipler arasında nakiller yapılmıştır. Kayıp dosyalarla ilgili dâvalar, durmuş bulunmaktadır. »» Bir fabrikada infilâk oldıı: 7 kişi hısmen yandı Topkapı Maltepesındeki «Marshall Boya Fabrikası» nın kazan dairesındfkı tuplerden bırı dun patlami', 7 kısı kısmen %anarak j aralanmı^tır. Burlardan Nebı Akgun, aŞırdır tnfılâktan çıkan yangını, ıtfaıye sondurmustur. NADfR NAI)1 (Aıkası Sa. 7, Sü. 5 de; WASHtNGTON Amerıkada muhalefetteki Cumhuriyetçi Partı, seçim propagandasında kullanılmak üzere, üstünde Bakan Johnson'm karikatürü bulunan 1,000,000 dolar hacminde «Lyndon» paraları adlı oyuncak banknotlar bastırmıştır. Amerika'da 8 kasımda Temsilciler Meclisinin tamamı, Senatonun üçte biri ve 35 Valilik için seçimler yapılacaktır. Sonuç üzerinde iddialı olan Cumhuriyetçi Parti, Johnson'a Vietnam politikasından çok Amerika'da beliren enflâsyon kozunu kullanarak yüklenmeğe hazırlanmaktadır. Johnson (yandaki grafikte de görüldüğü gibi) seçimler anfesinde halk desteğını gittikçe kaybetmektedır MERStV, (a.a.) Bir Orman Johnson hükumetinin vâdettiği refahı yaratacak Bakım Memuru, «îçkı içme» diye ikazda bulunan harmle kansını, «Büyük toplum» programiyle alay etmek için «Büav tufeğiyle öldurmuştür. Olay, yük toplumun acayip parası» diye adlandınlan bu Kemal Kara'nın, dün gece de eve kâğıt paralar hemen tedavüle konmuştur. sarhoş geldıği bır sırada cereyan (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) etmış, kaatil koca, tevkif olunmuitur, Aılenın, 3 jocuğu vardır. «îçki içme» diyen karısını öldürdü % Yoksulluğa karşı savaş Q Medenî Haklar Tasarısının Kanunlaşması Q Johnson'ın rekor ekseriyetle başkanbğı kazanması Q Güney Vietnama savaşçı birlikler gönderilmesi Q Dominik indirme v e çıkarması O Zencilerin Selma • Montgomery yürfiyüşü 0 İlk Amerikan uzay yüriiyüşü 0 VVatt zenci gettosunda tedhişçilik Q Safra kesesi ameliyatı ® Kuzey Vietnam bombardunanına ara verilmesi O Kao Ki Johnson Konferansı 0 Enfilâsyon tehditleri ® Hisse senetlerinin dıişmesi © Luci'nin evlenmesi