Katalog

, Emsalındsn U«tün ve UcıizJ TÜRKİYE MÜMESSİULİĞI'J RULMÂK TİCAJtET A\ÜESSESESİ F*rm«»*cll«r 35 XARAKOYISTANBUL TtH.: 4» 41 3J, T.ljr KOIMAKA*'/ umhuriYe! 43. yıl sayı 15143 KURUCUSU: CTJNDS NADİ TelgraJ ve m e k t u p adresi; Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 24$ Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 42 97 22 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 Soğukalgınlıkları için V WICKS VVAPORUB Pozottesi 26 Eylul 1966 CHR İstanbul Kongresi sona erdi "AP İKTİDARI DİNİ Banknot miktarı bir İSTİSMAR EDİYOR.. yılda o/° 12,5 arttı " Dün îhsan ONUR • stanbul CHP ll KongresınI de dün konuşan Genel Sekreter Kemal Satır, AP iktidarının dıni ıstısmar ettığmı «politikacıların afına düsen bazı din adamlarının çalıstıklan camileri miting mejdanına çevirdigini» ılerı surmus «Diyanet tsleri Baskan adayları Millî Emniyet tahkikatından geçirilmeli» demiştır Parti Meclısi üyesi Bulent Ecevit de, «ortanın soln» deyimi üzerinde durmuş, bu arada Başbakan Süleyman Demirel'in Orta Doğu Teknik Üniversitesinin insaatmdan, müteahhitliği sırasında «mesnı olmıyan yollardan büyük kazanç ga|ladığını» iddıa etmistir. NEW YORK'A HAREKET EDEN İHSAN SABRİ ÇAĞLAYANGIL Emisyon artışı fiatları etkiliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) eçen yılm eylül ayındaki duruma oranla tedavüldeki banknot mıktan 883 milyon hralık bir artış göstermiştir. Artış oranı o/ol2,5 u bulmaktadır. Geçen yıl eylül aymda, piyasadakı banknotların mıktan 7 milyar 56 milyon lıra ıken bu yıl eylül ay.nda bu 7 milyar 939 milyon liraya yükselmıştır. Banknot mıktanndakı artış bilhassa ağustos ayının sonu ile eylül ayının başı arasında olmuş ve bu arada 400 milyon liralık bir artış tesbıt edilmiştir. Ecevı't gunuydu „ Mücahıt BEŞER llk gun «Inönü günü» ıdi. Dün •Ecevit günü» oldu: CHP'nın uzun suredir hasretını çektığı bır ışıklı kafa, 39 un cu yaşında, Inonu'den bır sonra kı yere dun adaylığını koydu. Boylelıkle, CHP Genel Baskanının parti içinde cadam» yetışmesını engellediği hakkında yıllardır süregelen efsane de hükmünu yıtirmiş oldu. Kım demiş, yarım yüzyılın kohneleştırdıği bir sıyasal kurumun bünyesinde yenı ve keskın düşüncelerin yer edemıyeceğını? Dun, CHP İstanbul ll Kongresınde 60 dakikalık bir konuş ma yapan Bülent Ecevit'e butun delegelerin tek vücut halinde yönelttîkleri tarifsiz sevgi gösterisi, gözlemciler arasmda şöyle bir kamnın yer etmesi ne yol açtı: « Demek, mesele anlatmasım bilmekte...» *** Satır, «Ortanın soln» nun ne olduğunu değıl, «ne olmadığını» anlatmayı daha uygun bulmuştu. Örneğin, «Szel sektör» ün yaratıcı gucü desteklenmeliydi, mulkıyet hakkma sonuna kadar saygı gösterilmeliydi, NATO'ya ve CENTO'ya bağlılığımız sarsıl mamalıydı. Bütün bunlar, ortanın solunda yer almaya hiç bir biçimde engel değüdi. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) G MGBOLL ijv bsı.K AKAtiASmLA GEZEN BtR TtHK Geçmişteki hastalık Çağlayangil dün 9 NewYork a gitti irleşmiş Mılletlerin 21 inci Genel Kurul toplantılarma katılmak için dun 11.15 te uçakla New York'a giden Dışışlerı Bakanı L S. ÇağlayangıL «Türkiye, evvelce ilân edilmis prensiplerin dışında herhangi bir hal lefcttnt hiçbir zaman kabul edemez» demıştır. Beraberınde Dışişleri Bakan lığı Genel Sekreteri Zeki Kuneralp, Sıyaset Plânlama Teskı lâtı Genel Mudüru llter Turkmen ve özel Kalem Mudurü Nazmi Akıman olduğu halde saat 10.20 de Ankaradan Yeşılkoy «Ortanın soln» konulu bir açık oturum şeklinde devam eden ve sonuçlanan kongrede, ilk konuşmayı Genel Sekreter Kemal Satır yapmıştır. Satır, partililerın parti programında yer alan yetkili organların toplantılarında tartısılacak konuları, tenkid çer(Aıkası Sa. 7, Sü. S da) ŞU BIZIM H Ben Türkiim kocanı Bulgar...» RÜHELL. Tuna'da üçbuçuk saatlık motor yolculuğundan sonra ufacık bir iskeleye, «Işte Niğbolu burası» diye elimdekı ağır valizle beni indirdıkleri zaman hayli şaşırdım. Boğaziçinde yalılardan bırınin rıhtımmdaydun sanki... Ama bundan bana ne? Asıl endişem ortada in cîn görünmeyişiydi. Hamallar, faytonlar, etrafta ücbeş ev, hiç olmazsa birkaç bina bulacağımı sanıyordum... (Devamı S. sayfada) llgililerden öğrendiğimıze göre tedavüldeki bu artış, fiatlan da etkiliyecektir. Bu çeşit artışlar dort ay kadar sonra fiatlan etkiliyerek fiat yük'elişlerine sebep olmaktadır Bu durumda yaz aylannda mevsimlık olarak göriılen toptan eşva fiatlan endekslerındeki düşuşun, tamamen durması ve kasımdan itibaren fıatlarda büyük oranda bir artış clması beklenmektedir. 1966 yılı basmdan bu yana ilk sekiz aylık ithalât miktan geçen yıl aynı süre içindeki ithalât miktannı 100 milyon dolSr asmıştır. tlgililer son gunlerde ortaya çıkan döviz sıkıntısımn ve büyük çapta altmnı terhin edilmesi sebebinin bn aşın ithalât oldugunu belirtmlslerdir. 8 aylılc ttrîSlf ^efen "yılm aynı döneminde 377 milyon dolâr iken bu yıl 477 milyon dolâra yükselmiştir. Ihracatta da bir artış görülmektedir. Ağustos ayı içinde durgun bir dönem olmasına rağmen 25 milyon dolârlık ihracat yapılmıştır. 1966 yılında sekiz aylık ihracat ise 278 milyon dolân bulmuştur. Geçen yıl aynı dönemde bu miktar 253 milyon 700 bin dolâr Hi Fiatlara tesir edecek Döviz sıkıntısı B unün mmn Anlamak istemeyenler hava alanma gelen Çağlayangil burada gazetecilerle bir sure sohbet etmıs ve Kıbrıs sorununun son durumuyla ilgıli şu açıklamayı yapmıştır: « tkili görüşmeler taraiların görflslerinin ve meselenin halli için imkânlanmn her iki tarafın kabul edc*ileceği bir noktada birlesip birleşmeyeceğini araş tırmaktan daha ileri bir seviveye varmamıstır. Bu itibarla ikili görüsmeler üzerinde yerli ve yabancı basında intişar etmekte olan bilgiler rivayet ve tahminden ıbarettir. Türkiye, evvelce ilân edilmiş prensiplerin dışında ve kendi parlâmentosuyla, Türk cemaatinin rızasına dayanmıyacak herhangi bir hal şeklini biç bir zaman kabul edemezj» Gülek: «CHP sosyalist değil» ADANA CHP Merkez llça I Kongres&ıde konuşan' Kasım GClek: CHP sosyalist bir partl dcğildir. Atatürk de bunu böyle söylemiştir» derken, ortanın solunun taraftarlanndan Adana Mılletveküi Kemal Sarıibrahimoğlu da: «Reformcu olmayan CHP li olamaz» demiştir. Genel Merkezcilerle Gülek'çiler arasında her hangi bir olaya sebe bıyet vermemek için Gülek, kongre başkanlığına adaylığını koymamış tır. Başkanlığa, tarafsızlığı ile ta nılan Avukat Ibrahim Günay seçil miş, ikinci başkanhğı ise «Genel Merkezci» aday, Dr. Vehbi Batuman kazanmıştır. CHP SOSYALÎST DEĞİLDtR Asrî Sınemada başlayan ve seçimlerden sonra yapılan konuşmalarda Gulek şbyle demiştir: (Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) tnönü, tl Kongresindeki konnsraasında, «ortanın soln» tartısmalarının yarattığı parti içi meselelerden bahsederken tartışmacılan iiçe ayınyor: Birinciler konuyu, yani «ortanın solu» de>imini, bu deyimin aslında C.H.P.'nin yönünü gösterdiğini anlavanlardır. îkinciler, anlamak istemeyenler; üçüncü takım ise anlayamayanlar. Ismet Pasanın konusması özellikle son iki grup üzerinde yoğunlaştırılmış, bir yandan anlamıyanlara ortanın soln deyimi açık açık izah edilirken, öte >andan anlamak istemiyenler kesin ihtarla karsı karşıya kalmıslardır. Aslına bakılırsa konusmamn en önemli bölümü, Kurnltay arifesinde bn kesin ibtarı ortaya koyan bölümdür. Hele ibtar Dr. Kemal Satır'ın birkaç jrfin önce verdiji demeçle birleştirilince bir kat daha önem kazanıyor. Inönü, ortanın solu de>imini anlamak istemiyenleri de parti dısı akımlara bağlajarak iki grupta toplamıstır. Bir kısmı sayıları pek az da olsa asırı sol destekçileri \e C.H.P.'yi T.I.P. paraleljne sokmak istiyenler, diğerleri ise «sol» kelimesini bahane ederek reformlara karsı bulunanlardır. înönü diyor ki : «... lyı anladıkları halde aslında bizırn progıamımızdaki ve seçım beyannamemızdekı elzem sosyal ve ekonomık reformlara karşı bulunduklarından dolavı anlamak ısterniyenler artık partı bunyesınde rollerinı kaybedeceklerdır. Partı progıamı ve seçım beyannamelerımızdekı bu reformları kabul etmeyenlerın ortanın solu dejımınde sol kehraesi olduğunu bahane ederek vaziyet alraaları asiâ mâzur gorülemez.» Görülüyor ki C.H.P. Genel Baskanı, sadece sol deyimine itiraz edenleri de reformları kabullenmiyenler takımına sokmns, böylece kendisine önerge veren 76'lann elebaşlariyle, ortanın soln'nun yalnız uygulamada kalmasını istiyenleri bir noktada birlestirivermistir. tnönü'nün da\ ranıslarını yakından izliyenler, Pasanın böylesine keskin çıkıslara pek ender giriştiğini bilirler. Anlaşılıyor ki, C.H.P. Genel Baskanı asağı yukarı bir yıldanberi tartısılagelen C.H.P.'nin >önü meselesinin bu Karultayda kesin olarak halledilraesini, hattâ cerekirse büyük operasyonlara gidilmesini istemektedir ve kararı da kesindir. Bn kararın ve isteğin açıklanması hiç süphe yok, çesitli çevrelerde tepkiyle karsılanacak. önce samimiyetle parti içi demokrasi istiyenler, çıkısın keskinliğinden ürkecekler, sonra da ihtarla karsı karsıya kalanlar tnönü'nün diktatörce davranısından dem vnracaklardır. Meseleve sadece bir kitle partisi içindeki normal çekişmeler açısmdan bakılınca samimî tepki gösterenler haklı gözükürler. Gerçekten sımflann, ara tabakalann tümünü kapsamak isteven bir kitle partisinde elbette kanadlar olacaktır, ve bu kanadların tartısması aslında o siyasi tesekküle dengeli bir hüviyet verecektir. Ne var ki, C.H.P.'nin bugünkü manzarası dengeli kanad çekismesini göstermij or. Mücadele, partinin hüviyetini kaybedip ka>betmemrsi üzerinde sürüp gidiyor. Azınlıkta da olsa, bir taraf C.H.P.'yi aşırı sol paraleline oturtmak istemekte ve sağ kanad ağır bastıkça sol asırılıkta >a\gınlasmak istidadı artmaktadır. Sağ kanada gelince, istedikleri sadece her ne pahasına olnrsa olsnn iktidara geçmektir. Bn kanadın içinde A.P. anlayısmdan çok daha sağda bulunanlardan tutunuz da, fasist diktatörlüğü tek kurtnlos çaresi olarak görenlere kadar herkes var. Hattâ yine bn kanadda aşırı solda bnlunması gerekenler de bov göstermektedirler. Dnrum böyle olnnca elbetteki tartışmalar, çekişmeler denge sağlamıyor, aksine partiyi dengesizliğın içinde çalkalandırıyor. Üstelik bütün çalkalanmalar ve çekişmelerin yanısıra parti kaderinin doğru ya da yanlıs bağlandığı lider, 83 yaşındadır. C.H.P.' nin başından ajnldığı zaman, eğer parti gerçek yönfine oturmamış ve bn yöne göre kadrosu kurnlmamıssa, 40 yıllık siyasi teşekkül ya hemen parçalanacak, ya da sağ kanad denilen karısık grupun eline geçecek, dolayısiyle yine aynı sonuca gidecektir. Bn sebeple partiyi sadece proçram, Türkiyenin içinde bnlnndnğn sartlar bakımından değil, tamamen kendine Szgü sartlar bakımından da yolnna oturtmak, hern de acele otnrtmak gerekmektedir. tşte tnönü simdi bu sartlara göre aldıfı kararın uygulamasına geoivor. Uygulama başarılı olur mu olmaz mı, bilmem ama. herhalda ttrtno» hatalı değildir. «Bağımsız kıbrıs türk Cumhuriyeti» öte yandan, son gunlerde üzerınde onemle durulan ve Kıbrıslı Turk yetkılıler taraiından da doğrulanan «Türk ve Yunan ilgilileri arasında cereyan e t mekte olan ikili görüsmeler aleyhienne netice verdifi takdirde bağımsız Kıbrıs Türk Cumhnriyeti ilân edileceği» yolundakı ıddıalara karsı Çağlayangıl şoyle cevap vermıştır: « Ynnanistanla yapılan gö rüşmelerde dört prensip üzerinde ısrar etmekteyiz. Bunların ötesinde hiç bir sekilde anlasma diye bir sey olamaz. Ancak bu prensipler içinde bazı alterna • tifler yeniden düzenlenebilir. Fakat Türkiye Parlâmentosunnn ve Kıbrıs Türk cemaatinin rızası olmadan herhangi bir hal sekli düsÜDÜlemez.» New York'ta Yunamstan Dısislerı Bakanı Tumbas ile yapacağı goruşmelerd» onceden plânlanmıs konular olmadığını belırten Dısışlerı Bakanı 29 eylulde Amerıkadan hareketle yurdumuza donecektır. TOKYO Dun sabah, birkaç saat arayla vukua gelen iki büyuk tayfun Japon adalarını altüst etnuştır. Bu iki âfet sonucu 200 kışi ölmüş, 110 kışi kaybolmuş, 760 kışi de yaralanmıştır Ayrıca, tayfundan 46 bın ev yıkılmış, 50 bın evı sular basmış, 8 gemı bat (Arkası Sa 7 Sıi I de) Japonya'daki iki tayfunda 200 kişi oldu 46 bin ev yıkıldı DÜNYA BANKASININ RAPORU [DIŞ HABERLER SERVtSİ] H'ASHlNGTON Dünya Bankası Müdürü Woods'un hazırladığı raporda, cGelismiş ülkelerdeki ekonomik güçlükler, gelısen ulkelerın kalkınmasına sekte vurdu» denilmektedir. Rapora gore, «gelişmiş ülkelerin yardıalsn son bes yılda artıs göstermemiş; buna karşılık yardım şartları güçleştirilmiştir.» Dünya Bankası Para Fonunun yıllık karma toplantıları pazartesi günü açılacak. Baskan Johnson 5 gunlük oturum sırasında bır konuşma yapacaktır. Ancak bunun günü henüz kesınlesmemiştir. "Yardımlar sabit; sartlar ağırlaştı,, Eivenşsiz Dünya Bankası Muduru, 1965 yılında şartlarm kalkmma yolunda olan ulkeler ıçın elverışlı olmadığını, durumun 1966 yılının ilk yarısında kaydedilen gelişmelere rağmen yine de düzeltılemedığıru behrtmektedir. Siyasi karışıklıklar ile uluslararası anlaşmazlıklar yanında, bazı ileri endüstri ttlkelerinde ödeme dengesinin sağlanmamasınm, diğerlerinde ise bütçe ve sermaye açıklarının, yıyecek maddeleri istihsalinde kaydedilen gevşemenin, ödenmiyen borçların durmadan artmasının ve kalkınma yolunda olan ülkelerin ihracattan çok az gelir sağlıyabilmis olmalannm bu durnma geniş ölçüde etki yaptığını belirtmiştir. Woods, Ueri endüstri ülkelerindeki ödeme dengesizliğinin kalkınmaya yardımı doğrudan doğruya etkilediğini, gayrisafî millî hasıla yanında ek yardıma çok az ihtiyaç duyulduğu halde tasarruf ile yatınmlarm gereği kadar yapılmadığım belirtmektedir. Son beş yıl içinde karşılıklı yardımlar sabit kaldığı halde topyekun yardımın standartları (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) ANKARA, (aj.) Türkiye Işçi Partisi olağanüstü büyuk kongresi, 30 Eylül cuma günü Ankara ll Merkezinde yapılacaktır. Kongre, tüzüğün delegelerle ilgıli 10"uncu maddesinin değistirilmesi için olağanüstü toplantıya çaorılmistır (Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) Olaganiistü TİP kongresi Cuma gttnü yapılıyor Kıbrıslı Türkler görüsmelerle ilgiii bilgi istiyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kıbrıs Türklerınin hderleri, Kıb rısın kaderi ile ilgıli bir takım mü zakerelerin cereyan etmesine rağrr.en kendilerine mâlumat verilmemesi karşısında üzüntülerini be lirtmişlerdir. Cemaat ileri gelenleri, •Kıbrıs konusunun halli için Türkiye daha neyi beklemektedir? Türkiye neyi bekliyor demekle Türkiyeden şikâ jetçi değilız. ancak aradan yıllar gecmesüıe rağmen bir ümit ışığının belirmemcsi, mensubu bulunduğu muz cemaati gıinden güne ümitsizliğe sevketmektedir» demişlerdir. Kaatil Assubayın cinayetten sonra durdump bindifi taksinin şoförü Bir Assubay beraber içtiği arkadaşını vurdu Enver Ertan adında bir assubay, dün sabaha karşı Dolmabahçe meydanında bir taksi içinde, Mehmet Velioğlıı adındaki inşaat kalfasmı Polis kaatili arıyor AFGAN BAŞBAKANI AFGAN BAŞBAKANI İYİLESİYOR ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Hastanesinde tedavi edilmekte olan misafir Afgarustan Baş bakanı Mayvandwal'ın sağlık dununu, gün geçtikçe düzelmektedir. Misafir Başbakanın durumu ko nusunda bilgi veren doktorlar, dün, «Mayvandwal'm. daha da iyi oldnğunu, bütün belirtîlenn normalleştiğini, ameliyat sonrası kritik durnmun da atlatıldığını» açıklamışlardır MP Genel Baskanı Osman Bölukbaşı, dun oğleden sonra Beykoz kongresmde Tbır konuşma yapmış ve «Partisinin ne ortanın solunda, ne Amerikanın kolunda ve ne de herhangi bir parti ile beraber olmadığını, sadece halktan yana bulunduklannı» soy lemiş, komunızmın daıma karşısında olduklannı belirtmiştir < Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) BÖLÜKBÂŞI İKTİDARA HÜCUMEnİ tabancayla öldurmüş, maktulün iki kardeşini de ağır surette yarala rnışür. Olaydan sonra 5 metre öte (Arkası Sa. 7, Sü. 8 de) Farah Diba Yesilköy'den transit gecti Fransadan memleketıne donmekte olan tran Imparatorıçesi Farah Dıba, dun Yeşılkoy Havaalanından transit geçmiştir. Kalabalık bır İran kolonisi ve Vali Vefa Poyraz ile eşı tarafından karşılanan Melike Farah. 15 dakıka kadar Şeref Salonunda dınlendıkten sonra lı.35 de yurdumuzdan ayrılmıştır Hareketinden önce gazetecilerle görüşen Diba, sıhhatının iyı oldugunu belırterek, Fransaya «Kışlık gadrobunu» tamamlamak üzere gıttığıni söylemıştır. Göç Bir iddiaya göre, Kıbrıs olaylan nm başlamasından bu yana Adadan 1000 kadar aile göçmüştür. Bunların büyük bir kısmı Türkiye ile îngiltereye gıtmişlerdir. Böyle bir göçün Adada nüfus dengesini boza cağuıı goren Turk hükumeti: «Kıb rıslı Türkler, Türkijeye yerlesemez ve iş yapamaz» şeklinde bir prensip kararı almıştır. Nitekim, bazı yüksek tahsilliler, Türk resmî dairelerinden görev is temişlerse de Bakanlar Kunılunun bu karanna dayanılarak kendilerine gorev venlmemişür. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Odacı, makam arabasıyla cocuk ezdi tZMtR Mehmet Yıldınm isirnli Ahmetli Belediyesının odacısı bir şahıs, mesai saatmin dışında Belediye Başkanmın makam arabası ile tur atarken &hmet Akbulut admda 13 yaşında bir çocuğa çarparak ölümüne sabep olmuştur. Gökkaya civannda vuku bulan olaydan sonra arabayı oraya park edip kaçan Mehmet, takip sonunda yakalaaarak Adalete verümış Fiıar kapandı İZMİR Bu yıl çeşitli yenUiklere sahne olan 35 Iznıır Entemasyonal Fuan, S gunluk uzatmadan sonra dun gece kapanmıştır. Doğudaki deprem. Cemal Gürsel'in ölumu ve havaların bozuk gitmesi yunınd»n 5 gıın uzatılan Fuarın zıyaretçtlerı geçen yıla nazaran az olmujtur. Ecvet GÜKESİN CLNV YET BU ABABAMN İÇİNDE İŞLENDİ tir.