Katalog

13 Temmuz 1966 CUMHURÎYET •••••^ NENUR VE REJİM Sadi KOÇAŞ SENATÖR CHP içindeki hareket Vatanı sevmeyi bilmek. dugu toplalaim «a fndıütftr T» fengat •> » htW <n«amriir. Bu, kamu islerinde, en basit hixmetleri yapmaktan •orumlu kişilerden tutun da, 4evletin en yüksek makamlannı işgal edenlere kadar aynıdır. Bu, gelir ve geçim imkftnlanndan tut m da, rahat, huzur, madd! ve mânevi yorgunluk ve yrpranmaya kadar da böyledir. En kısa deyimifle,her sahadakl devlet mem n ı , toplumnn çıkarları uğruna kendi çıkarlanBt uıratmnş kişidir. Bir mahalle bekçisi, bir polls, bir kaymakam, Mr vali, bir hâkim, bir savcı, bir Bğretmen btr flhn adamı bir doktor, bir komutan hep aynı şarth n tâbidirler. Yaptıklan iş ne olursa olsun, bunlar bulunduklan topluluklann en fedakâr, en feragatli, en faydah insanlandır. En çok çabsan, en ts kazanan, en az eğlenen, en as maddî huzur, fakat en çok mesuliyet ve en çok mâaevi hnznr sahibi olan kisflerdir. Ve tabiî, en az hnznr ve en çok mesuliyet sahfbl olan bu insanlar, bulunduklan toplumlarda en yüksek şerefe sahip olmaya hak kazanırlar. Kitleye sağladıklaraı maddî rahat, huzur ve güven nisbetinde, kendileri de mânevi hnznr kazanıriar. Memur, kendl kflçük çıkarlannı, yasadıfı lophunon yüksek çıkarları yanında unutabildiği müddetçe, memun haysiyet ve şerefine sahip olmamn huznrnnu duyabüir. Sahip buhınduğu yetküeri kendi çıkarı uğrunda kullanan veya baskasının emlr ve iradesine terkeden memnr, maddî bakımdan beDd daha çok rahat edebilir, belki daha çabnk yukselebilb* ama, memur seref ve haysiyetine Mhip olmamn mânevi huzurundan mahrum olur. M amur, dAnyanın hemen her yerinde bulun karşısmda haddini, hududunu aşmak, halkı eımek, memuru bu cürmune vasıta yapmak cür'et ve cesarethd fösteremezler. Demokrasiye intikal devirlerinde veya başlanna çeşitli sıfatlar tatalnus sözde demokrasilerde bu hep böyle otmuştur. Milletler ancak serefli ve haysiyetli evlat ve memur yetiştirebildikleri nisbette diktatörlere karsı koyabilmis, rejimlerini halka ve hakka i» tinat ettirebOmişlerdir. Dünyanm her yerinde dejenere ve MEGALOMAN liderler ve partizanlar, ancak serefsiz ve haysiyetsiz memurlara dayanarak diktatörlük taslamaya çahşmış, onlann kesreti nisbetinde basan kazanabümişlerdir. Ve bu tip memurlar da diktatörfin çanağmdan çöplenmiş; halkı kendi hallunı ezmek, demokrasiyi unutmak pabasma da olsa, bir zaman için rahat yaşamış, ikbale ulasmjstır. Ama, ne butiprejimlerin, ne bu tip diktatör taslaklarmm, ne de onlara köle olan bu memurlann ebedi basanya ulaştıklan görulmemisttr. Bunlar err.ee halka kustnrdDklan kamn hesabım fazlası ile ödemişlerdir. Tarih hep böyle gösteriyor. Milletlerin tarihme kara lekeflegeçmek töhmetlerin en ağırıdır. Üç runlük dünya nimeti, üç günlük ikbal ve saltanat bn tekeye değmes. PARTiDE REFORM Reşit ÜLKER İSTANBUL MİLLETVEKİLİ M Mayıs Devrimi ve onun şaması için gereken ortam da yok savaşımıza ruh verecek biı ilketur. Atatürkçülük, Kemalizim, az dir. m m Anayasasının getirdiği Hür özellıkle bu noktalar kamu o• • riyet ortamı içinde Türki gelişmiş bir memleket olan Türkiye, 10 yıl aonra, bıraktığı noktadan yenin gelijtirmekte olduğu bir mo yuna aydınlık verecek noktalarbaşlamak üzera gerçek sorunlan deldir. Türkiy» bu model sayedır. na eftUebilmek ünkflnını bulmus sinde 100 e yakm az geliçmiş ülketur. uzerine eğilinmiş olan sorun nin ilersinde ve az gelismislikten lar, Türkiyenin iktisadi sorunla kurtulmak üzere olan bir ülkedir Diğer çok ve pek çok önemli bir ndır, kalkınma dâvasıdır. Fakirz gelışmış bır ülkede, devrımlikten kurtulma çabasıdır. Ata nokta Atatürkün, sosyalizim akım cı kitleierın partısı olan CHP türkçüler 1923 de Atatürkün söyle larından habersiz olarak bu modegörevlerı şunlardır: diği «Muıafferiyeti askeriyemiıle li getirmemiş olmasıdır. Tam tersi• Yoksul halk kitlelerı hızla mağrar olmayalnn. Teni ilim ve ne bu modelin belli edildiği zaiktisat zaferlerlne hazırlanalım» man, 19191922 yülan sımnmızda eğıtiimeUdir. Ve teskilâtlandırıl•Yenl Türkiye Devleti bir devleti sosyalist devleti erin kurulduğu, malıdır. • YoksuJlugu gıderecek eşıt iktisadiya olacaktır. şeklindeki söz Rus Sosyalist Devletinin Kurtuluş lerden hareket ederek, Türkiye en Savaşına yardım ettiği ve buna şans getırecek tedbirler cesaretle kısa zamanda nasıl kalkcur sorusu karşılık Türkiyeyi sosyalist bir dev savunulmalı, azar azar da olsa let yapmak için gayret sarfettiği gerçekleştirilmesıne çalışılmalınu lordular ve sormaktalar. bir zamandır. dır. • Yoksul halk kitlelerine taDamat Ferit, Mustafa Kemalin sorunları ve Kuvayimilliyenin komünist ol mamıyle inen, halkı duğunu iddia etmiştir. Türkiyede karşısında uyaran samımı, aydın amu oyunda bu sorunun eeva o sıralarda Komünist Parüsinin ku latıcı, bilgili, teknık bır çalışma bı aranırken, bir moda ortaya rulduğu da bir gerçektir. Fakat ve propaganda • seçimden seçime çıkıverdi. «Sosyallzm» modtsı. Mustafa Kemalin değil her türlü modern araçlardirektiflerinin Bunu bilerek veya bilmiyerek kö ötesine gidenlerrn îstiklâl Mahke la aralıksıı olarak yapılmaiıdır. rükliyenler de oldu. Amaç, Türki melerine verildikleri ve 1922 de ko % Din propagandasını önleyeyenin hızlı kaikinması dâvası idi. münist faaliyetine son verildiği de cek kanuni her türlü yola bajvuSol, Sosyalizim, kominizm, devlet bir gerçektir. Atatürk 1920 nisanın rulmalı. Halk kitleleri aydınçilik, milliyetçilik, deyimleri ger da «Yauuz her ihthnale karsı haya latılmahdır. çek anlamlanndan bambaşka an tımızı mnhafaza ve variığnmz için Teşküâtsız fikir hiç bir şey ifalamlara getirilerek az gelişmiş bir bir kuvvet kaynajb aramak gerekir de etmez. CHP teşkilâtınd» Geülkede siyasl sömürme aracı haline de, yine daima kendi noktai naza nel Merkezden başlıyarak bir regetirildi. Plânlı olarak bu deyim runn değismemek sartı ile, her kay form yapılmaiıdır. CHP nin sağkanşıMıklan su veya bu taraftan naktan faydalanmayj uygun förlam Atatürkçü görüslen herke» körüklendi ve maddl vt mânevi des dük» diyordu. 1920 ağustosunda da ce bilinir nale getirilmelidır. Bu tek gördü. aynı konuda şunu söyliyordu: «Biz gün Türkiyede sendikacılık parti memleket ve milletimizin istiklâlini ciliği geçmis durumdadır. Parti kurtarmak için karar verdiğimiz zaman kendi noktai nazannuza tâ Teşkilâtında çahşanlann eğitim bi bulnnuyorduk ve kendi kuvve görmeleri, gerekirse yabancı memleketlere gönderilmelert geir taraftan seçime vatandaşm rimize dayanıyordnk. Hiç kimsekatılma oranı 1950 de %89 dan den ders almadık, hiç kimsenin kan rekir. Bu gün sendikacılan eğit1966 kısmi Senato secimlerinde dıncı vaadlerine aldanarak ise gi mek üzere kolej açılmıs bulun• 56 ya kadar düştü. Öte yandan « ' maktadır. Ordu kademelerinde riemedik. Bizim noktai nazanmız CHP nin oyları */«41 den Vo29 a düs bizim prensiplerimiz cümlece mâ bulunan en yüksek kumandanlaı tü. CHP ye verilen oylann devrim lumdur. Ve Bolşevik prensipleri dahi kurslara ve efitime tâbi tu ci kitle oyları olması ve karşısın değildir ve Bolşevik prensiplerini tulurken bir memleketin siyasi daki oylann ise genel olarak mu tnilletimize kabul ettirmek için de kaderine hâkim olacak parti ida hafazakâr ve zaman zaman gerici şundiye kadar hiç düşünmedik ve recilerinin de eğitimden geçiril kitlelerin oyu olması dolayısiyle, teşebbnste bulunmadık.. meleri sarttır. CHP nin kaderi ile rejimin kadeAday tesbiti için yapılan önseAtatürk Büyük Nutkunu okudu ri beraber düsünülmek suretiyle, Su Kurultayda, 1927 de CHP'sı çimler, bir kısım delegelerle debir yılgmlık ve ümitsizlik havası Dünya Radıkal Sosyalist Parti ğil bütün partililerin katılacağı ortahğa yayıldı. Iste bu koşullar len kongresıne dâvet edilmiş ve bir sekle sokulmalıdır. altmda seçim neticeleri üzerinde Parti içi haksızhkların düzelyapılacak bir grup toplanbsmda teklif kurultayca reddedilmiştir. Atatürk ve tnönü Türk mille tilmesi belli bir noktadan sonra olağan olarak, CHP si durumunu mahkemelerde hal edilmelidir. inceleyecek ve gerekli kararları tinin var olma yok olma »avaşı alacaktır. Bunu tabil karjılamak yaptığı bir »ırada sosyalizmı ve Yahut bunları hal edecek ayrı komınızmi ret ederek az gelısmıs hakem organlan kurulmahdır. gerekir. bunyemize ve milli hasletlerimize uygun bir modeli Kemalızmı 'kâburettiklen hâlde bundan tam 46 yıl sonra o günden daha cılız ütün bunlann ger^'ekleştirilo günden daha az guçlü bır akıı ıçin idarei msılahatçı mın karşıstnda kendi eserlerını • ~''ı'• M Ht, kendi mi inkâr edeceklerdir. siyasl mevkiini pekiştirmenin dı eni Türk Devletinin kuruluAtatürk 1937 de Kemalızmın şında ağır sorumluluklara katılsunda hizmet aunakla hayata neye dayandığını açıklamıstır: maktan kaçman politikacılar atılan ve 46 yıldır yapılan her Bizim yolumuzu çızen, içinde ya yüksek kadrolardan uzaklaştınldevrim ve hamlenin sahibi olan, sadığımız yurt, bağnndan çıktı malı (hiç süphesiz demokratik gerçekten köklü bir partinin kendi gımız Türk milleti ve bir de mil seçime) prensiplere bağlı cesur tenkidini yapmasım kamu oyu an letler tarihinin binbir facia ve ıs idarei maslahatçı olmayan, aman cak sevinçle karşılayabilir, güven tırap kaydeden yapraklarından oy kaybederim endişesi ile harele karşılayabilir. çıkardıgımız neticelerdır» ket etmeyen, yöneticiler jetirilGrup toplanOlannda konuşulan Böylece CHP Batı Demokrası melidir. lar hemen hemen olduğu gibi ba sine inanan, Milliyetçı, halkçı, sına verildiği halde, konuşulmalâik Devletçi ve Devrimcı bir Demokratik hayatın vazgeçilmış ve olmamış konular, olmu; gipartidir. Doğmalara doktrıniere mez unsurlarından olan bir sibi basında yer aldı. Tarafsız basın değil hayata, gerçeklere dayanan yasl partinin reformlarını yapabilmesine tarafsız basın da gergücünün yettiği kadar gerçekleri prağmatik bir partidir. yansıtmaya çalıştı. Amma buna rağ Q CHP St SOSYAL ADALETE çeklerı inceleyerek vardımcı olmen içte konuşulanla dışta yazılan VE SOSYAL DEVLETE İNAN mahdır. çoğu zaman birbirini tutmadı. «Diğer reformlardan Snce parMAKTADIR: llmi hüviyetı ile olmahdır. Gerçekten CHP nin bu toplantı kuruldugu gündenberi ortanın tide reforra» parola sı umut ve güven verici olmuştur. solunda olan bir partidir. Orta Bence CHP'deki kendi kendini Bir parti günlerce kendi tenkidini nın solunun »osyalızmle ve k o tenkit, inceleme ve arayısın yaptms ve tutacağı politikamn esas rainizmle hiç bır ılişkisi yoktur. gerçek anlamı budur larını sabırla ve cesaretle incele Nitekim Adnan Menderese yeni Atatürk'ün kurduğu CHP, omiş ve tesbit etmiştir. CHP Kurul kurulan D.P. nin sol mu sağ mı nun en yakm arkadaşınm ve otayının ekim ayında toplanması olduğuna dair sorulan bir «oru nun yanında yetişenlerin yoneliPartîler Kanunu icabıdır. Böylece ya «Belki iki parmak daha sol minde, onun ilkeleri ile onuo Kurultay öncesinde bir fikri ha durj» demek suretiyle D.P nıa amaçlarma Türkiyeyi ulaştırabizırlık devreâ kendiliğinden ortaya CHP. den daha üeri ve daha hallecek güçte yegâne partidir. çıkmış, kamu oyu da bu tartısmayı ka yakın olacağım ifade etmek izlemek ve düsüncelerini söylemek ıstemiştir. Bunu «Ortanın soln CHP yönetiminde Türkiye. demokrasi içinde aşırı sağ ve aşıMoskovanın yolu» diye sloganlar imkânını buhnuştur. rı sola imkân vermeden az geıcad edenlerin nasıl iki yüzlü ve cehalet sömürücüsü oldukla lismislikten kurtulacak, «mesnt ve müreffeh» olacaktır. rını ortaya koymak bakımından belirtiyorum. CHP tarihî geleDüzeltme: nekleri içinde kominizmin amansız düşmanı, akıllı düşmandır. Bülent Ecevit'm dün bu sü'ur.larda çıkan «CHP içindeki A l i n içinden, CHP nin ilkeB CHP St SINIF PARTİSİ I H U leri üzerinde tereddüt DEÛtL, KİTLE PARTÎSİDİR: hareket» başlıklı yazısının 3 " • • • ler izhar edilmemistir. CHP tarihi gelenekleri içinde üncü sütun 2 nci paragrafında, 4 üncü satırdaki «çarklarını» Ne var ki kamu oyunda söylenilen sımf mücadelesine inanmaz, az ve ister istemez CHP ni ilgilendi gelişmis bir ülkede sınıf mücade kelimesi «çıkarlannı» olarak ren ve cevaplandınlması gereken lesinin zararlı olacağına ınanır. çıkmıştır, düzeltir, özür dileriz. kamu oyunda sorulan sorular da Bir sınıfm değil, bütün halkın bu toplantılarda açıklanmıştır. Bu parti sidir. corulardan biri şudur: CHP, Atatürkün 6 okunu ilke kabul etmiş Q C H P Sİ MİLLİYETÇİDİR: Ailemizin çok kıymetll ve î»bir partidir. Bu altı okla memleke CHP Anayasamızda yer aian Aziletli büyügü. Imımîı, »ydın tin kalkındınlması ve az gelismi; taturk nullıyetçisidir. YaşadığıTürlc fCadmı ve anası likten kurtanlması mümkün mü mız yıllann milliyetçilik çağı oldür? Gene buna kendileri cevap duğunu bilerek görerek ve bü CEMİLE SAHİR SLLAN vererek. Bu mümkün değildir. Mem tün gen kalmış ülkelere bu ko Hanımefendinin ebediyet âlemine göçüşünun ve toprağa veleket ancak sosyalizimle kalkına nuda önderlık ederek milliyetçırillşlrtn üçüncil yıl dönOmüne bilir. Dışardan gelen bu yersiz id lığin bıiincıne ulaşmıştır. «Milrastlıyan 13 Temmuz 1966 Çardialar cevaplandınlmıstır. Sosyal liyetçiliği insanlık ailesi içinde. $amba günü, Rahmetll ile aile Adaletten bahs etmek, ortanın so Türk milletinin ber alanda yük topluluğumuzdan daha önce lundayım demek, sosyalistlik ko seltilmesi anlamını alırjt Bu anHakkm rahmetlne kavuşmus omünistlik midir? Bu sorulann ce iamıyla Türk Milliyetçisi lâiklilanlarm nıhlannı taziz Içm, tsvaplan da açık ve kesin olarak bii ğe karşı olamaz, gericiliği savutanbul'da Erenköy Istasyonu yatün konuşmacılar tarafmdan bir namaz, dış politikada körü könında Zihni Paşa Camiinde öğtek Jesmijçesine verilmiştir. le namazından sonra MevlidI rüne hiç kimseye bağlanamaz. Serif okutulacaktır. Türk milletine uygun gelmeyen Rahmetliyl ve diğer Rahmetbir siyasî sistemin savunmasını lilerl yâd ve şad etmek isteyenyapamaz, Türk madenlerini ve ler belirtilen zamanda Zihni petrollerini yabancılara peşkeş Paş» Camiinde bulunabilirler. eekemez, Milliyetçilik çok kişiNecmeddin Sahir Sılan Çocnklan ve Tonmları nin sandığı gibi devrini tamamla mıs bir akım değildir. GünümüCumhuriyet 8088 O CHP. SOSTALİST BÎB PARzün akımıdır tktisadi kurtuluş Tİ DEĞİLDİR: Sosyalist bir parti olmasını ileri süren de yoktur. Az, • Türkiyede»en \ çok aranan • gelişmiş ülkelerin sosyalizimle kal • kmaeaklan bilhn yönünden tesbit edilmiş defildir. Tersine az gelismiş memleketlerîn kendilerine has kalkınma modeli tesbit etmeleri Hassas ve sağlamdır. gerektiği görüjü vardır. Az gelişmiş memleketlerde sosyaJizmin ya PAROLA: Ö\IE îeşkılat sorunları A Ve bizde durum Oeyim karışıklıkları Demokrasilerde durum lumlarda önem kazanır. Demokrasinin normal ölçüler içinde devamında veya kazanılmasında memurun rolfl çok büyüktür. DEMOKRAStLERDE MEMUR, REJİMİN TEMİNATIDIR. Ancak, iyi ahlâk ve fazilet sahibi olmayı, çabskan ve topluma yararlı olmayı normal telâkki eden, toplumun ve rejimin bahis konusa oldufu yerde kendi çıkannı unutabilen. bundan mânevi haz ve seref duyabüen memurlar bu hakka, bu hazza, bu yetkiye ve bu sorumhıluğa sahip olabilirler. Demokratik rejimlerde bu tip memurlar, sunun, bunun, liderlerin, partilerin, hükfimetlerin değil, devletin ve milletin memuru olmamn hay•iyet ve şerefine sahiptirler. Yoksa, kendisine bu paye ve serefl veren tophım, o toplumun yasam» hakkıru saflıyan rejim ve o rejimin prensipleri uğruna kendi rahatmı, husurunu, çıkanm ve lkbalini unutamıyan memur, ne memur olma hnznr ve serefine lâyıktır, ne de o toplumun ve o rejimin temmatı olabilir. Böyle memurlara sahip olan toplumlar da, gerçek demokrasinin tadnu, tadamaz, hnzur ve güvenini duyamazlar. Dikta rejimlermde, diktatörlerin kölesi ve zuHhn vasıtan olan memur, iyi Jslemiyen «özde demokrasilerde partilerin, hükümetlerin ve partizanlarm ftletl ve kölesi durumuna düşürülmek istenir. Bunlar, hattâ dikta rejimlerinde diktatörlerin kölesi ve zulfim vasıtası olmayı kabul eden meslekdaslanndan daha da haysiyetsiz va serefsiz duruma düşerler. Zira, dikta rejimlerinde aldığı emri yapmamamn, diktatörlere körü körüne köle olmamanın raüeyyidesi belli değildlr. Ve herkes, bu beHl olmıysn mfieyyideye göğfis gerecek kadar yüksek ahlâk ve karakter yapınna belki sahip olamıyabllir. Kendisinin değilse bUe, (Vtran olast hanedekl •vlidü iySl) in hayat ve isttkballeri tehlikeye girince iradesl gevsiyebilir. Emirlere boyun egebilir. HERKES BtR KAHRAMAN OLAMAZ. Ve herkesin bir kahraman olmasını istemek tabiat kanunlanna aykındır. Ama, yerleşme halinde de olsa, şeklen dahi tatbik edilmekte olsa, demokrasilerde devletin ve milletin memurn olmanın şuuruna sahip olup, liderlere, partüere, hattâ hükümetlere boyun eğmiyenler, ancak kanunlann miiesseselerin noksanlık veya müsamahalan ölçüsünde, fakat mutlaka bir ölçu içinde bazı sıkmtılara maruzdurlar. Hiç olmazsa bu ölçülü sıkıntıyı göze alabilmek, memurluk seref ve haysiyetine sahip olabilmenin ilk şarhdır. ncak bunu goze alabilen memurlar, demokrasflerln yerleşmesinde, toplumun hak ve hnzurunun sağlanmasında mnessir ve faydalı oUbUirler. Demokrasi oynamak, ama diktatSrlflk yapsevdasında olanlar, ancak böyle memurlar B böyledir. Fakat, en çok demokrasilerde, bühaasa demokrasiye geçme çabası içinde olan top n hal bütün dfinyada ve bütfin re£mlerde mazisl vardır. Ama bu süre içinde çok tecriibeler edindik. Gerçek demokrasi için lâzım olan kanun ve miiesseselerin hepsine sahip olamayışımız yuzflnden, bilhassa demokrasi mücadelesinin en çok istismar edfldiğt 195« 1960 arasındaki dört yıllık devre içinde, kanun himayesinden bfle mahrum olan memurlann bu fazilet mücadelesinde çektikleri ıstıraplann üzerinden pek az zaman geçti. Herkes bu mücadeleye karakteri, cesareti, feragati ve iradesi nisbetinde mukavemet edebildi. İyi bntihan veren de oldu, kötfi imtihan veren de... Genç yasında gerekirse emekli ounayı, Ankaradan Erzuruma, tstanbuldan Hakkâriye nakli, vatanın her köşesinde aynı hizmet anlayışmaa sahip ounayı, sırası gelmişken terfi etmemeyi göze alamıyan; aksine Erzurumdan Ankaraya, Hakkâriden tstanbula nakledilmek, sırası gelmeden terfi edip ömrünce hayalinden geçinnediği makamlara sahip olmak ihtirasının zebunu olanlar, miktarlan az bile olsa, devletin komutaru, vaiisi, hâkimi, savcısı veya polisi olduğunu nnutup, iktidann, hflkümetin ve partizanlann kölesi olanlar efendileri ile beraber, bu memleketi bir ihtilâr vasatına sürükliyen baş sorumlulandır. Ama o devir bir tarih oldu çitti. Bugün me> murun fazilet mücadelesine destek olabileoek müesseselere ve kanunlara sahibiz. Hak ve hakikat yohında olan, partilerin, hattâ hükümetlerin de|ü, sadece devletin ve milletin memuru olmayı kabul eden, kanunlardan dısan çıkarılamıyan kimselere karsı iktidarlar hudutsuz yetkilere sahip değillerdir. Ama, buna rağmen biz hâlâ demokrasi mficadelesi içindeyiz. Bu mücadeleden sıkılan, demokrasinin sadece hak ve faziletlerinden istifade etmek, fakat kayıt ve Uhdjtlerinden kurtulmak istiycn partizan iktidar sahipleri bulunabilir. Bnnlar demokrasinin prensiplerinden, mflsamahalı rejiminden faydalanarak lâyık olmadıklan en yüksek makamlara kadar da çıkabllirler. Bunlar, cahil ve muhteris olduklarmdan, tarih okumamış, tarihten ders almamıs olabflirler. Ama, rejimin gidişine mnessir olan memur, muayyen bir kültüre sahip insandır. Tarih bilir. Tarihten ders almasını bilir. Diktatörlere, Iktidarlara köle obnakla ulaşılacak makamlann geçid ve haysiyet kuncı olduğunu bilir. Doğru yoldan sapmaz, kammsuz işlere âlet olmaz, partizanlık yapmazsa, bir çok sıkmtılara ve haksızlıklara maruz kalabileceğini, fakat eninde sonunda ahlâk ve karakter sahiplerinin ve demokrasinin galip gelece ğini hesap edebilir. Veya aksine, bu yollara basvurarak, lâyık ohnadıklan ikbale ve makama süratle kavuşmak istiyenlerin âkibetlerinin bazan kötü, fakat ekseriya çok kötö ve hattâ vahim ola bileceğini de takdir ederler. yerlesemediğl bir fllkede yasıyorus. Çok partili, deB iı, henüz demokrasinin tam yıllıkhakjki bir mokrasl miicadelesi tarihimizin, 20 kısa K • ••• • ••1 • ••« Secim sonuçıan B ••• ••• • 911 :•:! • ••I • ••I • ••I Gerçekler ve yaymiar Y Saym Cemal Tural'ın Almanya'ya giderken havaalanında ga Ş zetecUere verdiği demeci daha önceki demeçleri gibi zevkle okndum. Nasıl zevkle okumam fcil Cemal Tural'ın bütün konuşmalannda beliren asker tipini çok iyi tanırım ben. Bizim rahmetli peder üniformalan içinde daha gözümün önündedir. O türde asker kuşağı yavaş yavaş kayboluyor, tarihe kanşıyor; kaçınılmaz bir değisimdir bu. Cemal Tural'ı. Tanrı sifalar versin Cemal Gürsel'in Florya Köskönde yaptığı bir basın toplantısında görmüştüm. Gürsel Devlet Başkanı idi o zaman. Tural da tstanbulda görevliydi. Basın toplantısı bittikten sonra içkiler içilmeye ve gmp erup sohbetlere başlandı. Bendeniz gözlemci sıfatıyla sağa sola göz atıyor ve knlak veriyordum. Sayın Gürsel'in çevresini Babıâlinin yaşlı basyazarlan almıslar ahkâm kesiyorlardı. tç ve dıs politika üstüne öylesine ineiler savruluyordu ki tadından yenmez, mantıgından çecümez. Bir ara Cemal Tural'ın yanına düştttm. Sornldn kendisine : Pasam son çançsterlik olayı üstüne ne düşünüyorsunuz? O sırada Zeytinburnnnda bîr bankayı maskeli bir gangster soymustn. Sayın Tural: Bellidir. dedi. komünisttir bu i^i yapan... Abdi tpekçi ile birbirimize bakıstık. Sonradan yakalanan Necdet Elmas'ın siyasî fikirlerini bilmiyordnk ama, Pasa'nın erken teşhlsine hayran olmnstuk. Aradan zsman geeti. Tnral'ınerler icin yazdığı bir kitapta îrrev konnsnndaki fikirleri hâdise oldu. Daha sonra Saym Tural ne zaman konustnysa bnram bnram vatanseverlik kokan demeçlerini cevkle izledim. Dnn havaalanında gazetecilere: Memleketten aynlmaktan dolayı üzüntülüyüz, yalnız ugrunda kurban olaeağımız vatanın insanlanndan degil. havasından Hle aynlmak üzücü oluyor... deyince de tümSnfl birden hatırladım. Bütün bn konnsmalardaki saf hevecan bi7ini rahmetll pederde de vardı. O da atak bir askerdi. Harb tar^bini iyi bilirdi. Tavoz'un Çaldıran seferini. Napolvon'un Vaterlo savasım, Timur'la Beyazıt'ın meydan muharebesini. Kosova'yı, Bedir ve Hendek çarpısmalannı anlatır; arasıra benl de sınava eekeriU: Anlat bakayım Mohaç harbini! Eve süreli olarak bir iki çazete ve 1 flç derpi alımrdı. BaW bam bnnlan oknmak görevini co^unlnkla bana yüklerdi. Zaman zaman Cumhnrivet. Tan, Son Posts, Vatan, Tasviri Efkir gaıetelerini Izlerdik. Peder bev üniforması içinde dimdik otnrnr : Oku bakalım! derdi. Basyazıdan baslar. dıs haberlerde bitirirdik. tkinei Dünya Savaşı süresinde General Hüsnü Emir Erkilet, ya da Ali thsan Sâbis'in yommlan harita üstünden takip edilirdi. Evde sıra sıra askerlik kitaplan. tç Hizmet Talimatnamesinden Piyade Talimatnamesine kadar tekrar tekrar oknnnr. satırlann altı kırmızı kalemle çizilirdi. Askeri derçilerdeki makaleleri çoeuklnk çağımda bnyfik bir sıkıntıyla babama okndugnmu hatırlanm. Ne var ki iktisat'ın fsini bilmezdi babatn. Bakkalın hesabıyta, kasabın defterine bile göz atmazdı. tç ve dış ticaret ne demekti? Asker adara bezirgânlık tnesleŞine iltifat mı ederdi? Babamın elinde daima topofrafya haritalan görmüsümdür; ama memleketin milli kaynaklannı belirten topoğrafyadan habersizdi Petrol, madenler, enerji kaynaklan. iktisadî kalkınma. yeni sömürgecilik konusunda elbette fikri yoktu. ttalya Habesistan savasında Haile Selâsive'vi tutardı elbet .. Fakat Alman militarizmine hayranlığı vardı. Onun gözünde «asker tnillet» idi Almanlar Osmanlı Bmmetçiliğine karşı Türk milliyetçisi idi. tktisat meselelerinde ise : Namnslu olsak, çalışsak, kalkınırız... gibi basit bir programdan baska düşüncesi yoktn. Bunun içindir ki Doğu ümmetçiliğine ve Batı emperyalizmine karsı olan Atatürk milliyetçillğinı hiçbir zaman iktisadî bir temele otnrtamamıstı. Bırakınıı bir subay olan babamı, o taribte sivil keslmde de kimse yapamamıştı bu işi. Oniversite profesöründen tktisat Bakanına kadar karanlık içindeydik. Çetin Altan arkadasımın geçen fıkrasında çok iyi belirtUSi gibi merplekçt millî gelir bölüşümün den habersic politika.deüâlanyla d l d Simdi teçmisf bTrNa"'» bırakalım. Ikinci Dönya Savaşından sonra az gelismis ülkelerin kalkmması ve iktisadî konusunda ortaya gerçekler çıktnıştır. tktisat ilmi «yeni sömürgecüık> denen mekanizmayı delilli. ispatlı ortaya koynyor. A? gelismis bir ülkenin nasıl kalkınacagını, kalkınma için gerekli kaynaklan nerede bulacajhnı ve ne biçimde harekete geçirecelini bir bir sayıp dökiiyor. Yani vatanımızı nasıl seveeeğimizi bize öfretiyor. öyleyse Türkiyede insanların, asker olsnn, «ivil olsun: Ben vatanımı severim, vatan nğruna can verir, kurban olurum .. diye konuşmalan artık birsey ifade etmiyor. Çünkü: önemli olan vatanı sevmek degil, vatanımızı nasıl seveceğimi zi bilmek ve bilmiyorsak öğrenmektir. • Sonuç k demokrasisinin istikbali, milletin yetiştirdifi, makam ve mevki verdiği memurlann, Allahtan baska kimsenin kulu, devletten ve milletten baska kimsenin hizmetkân ounadıklannı idrâk edebflmelerine; şahsî kabiliyetlerine, karakterlerine, kanun, haysiyet ve seref anlayışlanna isthtat edecektir. Tfirk mflleti bu inancm huzurumı duymak ister. Ve buna lâyıktır. • • • • » • « • • • • • • • • • • » • • • • • » • • • • • II I • • • • • » • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • UIHI ııııiKiıııııııııııiHiiiiiNHiNiniiiınmıiNiMNtııliittiHiııı •• • a • • • • • • • • • » • • • •• • • • • • • • H I ••••• • • • • («• • • • • • • • • •• « • • ' • • » • • • • • M ••»! "••"<.!taiiiHa*Mtı • • • • • • • • • • • • • • • « » •t • • • • • ^ • • • • • • • • • • ıı iiü •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a !•*• •••• •«•• •••• • ••• A L ••• • >•• •••£ • ••• •••• •••• •••• •••• • jnnalât Lisansı M S T TİPİ SÜRTEREK KAYNAK YAPAN MAKİNA YILIN ÜÇÜNCÜ ÇEKİÜŞI İÇİN Son para yatırma giinU Dıstan gelen tereddiitler Sürterek kaynak yapma usulünün yüksek teknik evsafı MST tipi Sürtme Kaynak Mahinalarvnın yeni serisiyle sağlanmış bulunmaktadır. Bu seriden makinalarda otomatikleştirii miş kaynak devirleri mevcuttur ve bu sayede kaynak işinin vüksek kalite ve nitelikleri sağ'Ianmıs bulunmaktadır. Başka usullerle kaynaklanmıvan, birbi ıınden farkh madenlerin ve halitalann kay naklanmasmda dahi kaynağın vüksek da yanıkhk ve istikran, MST tip makinalarln elde edilen mamıılâtın karakteristiçini teskil etmektedir. 20 TEMMUZ aynca MEVLIDI ŞERİF OSMANU B AN K ASI YARIM MILYON cenı an Muhtelif bara ikramiyeleri Fikir yönünden beliren gerçekieı Bu tip kaynak makinalann M sansları Sovyetler Birliğinden sadece İşlctmemizce arz olun '"flktadır. L1CENS1NTDR Moscou G200 URSS Türkiyede müracaat adreslerl : S.S.C.B. TÜRKİYE TİCARET MUlVTESSİLLIĞİ Atatürk Bulvan 1OB AnkaraYenışehlr îelelon : 12 16 80 (Basın : 16262/8095) DELTA Transistorlu l Radyo GÜLÜMSER GÜLEVER S'Traneistorlu2 diod 3 dalga (izerine çal'ir. RATEL Tült. Mimar r , TATLAN BAYKARA : # ) Evlendiler ••nayt va Ticaret Kell. Ştl. Marpuççular Çarşılı Gürün Han No.6356Jel..22 73 73 107966 tarihli nüshamızda Türkiye Halk Bankası Ereğli Şubesi açılışı 137966 olarak neşredümistir 217966 Perşembe günü olduğu tashihen ilân olunurBasm 16644 A 88608101