Katalog

•AHİFBtKİ Haıfrftn 1966 CUMHURÎYET •••••••••••a MİLLI PRODÜKTİVİTE .n . i m.n „ R ı TOPRAK VE İNSAN GÜCÜ ? J Korunması Doç. Dr. Osman N. KOÇTÜRK Oeçen yü haziran ayında 580 sayılı kanun gereğince ilk genel ku ; rul toplantısuu yaparak hizmete giren Millî Prodüktivite Merkezi temel çalışmalan tamamlamış ve gelecek yıllarda Türk ekonomislne! müspet etkiler ve katkılar yapabilecek bir organizasyon haline gel \ miş bulunuyor. Genel kurul ve yönetlm kurulunun yapısı bakunın ; dan hükumet, işçi ve işveren kuruluşlanndan ibaret görünen bu i kuruluşun tanrtı ve endüstri kesiminde prodüktiviteyl artırabilmek ' için öncellkle insan ve insangücü meselelerine eğilmesi gerekeceği kanısındayız. Üretimi etkileyen bir faktör olarak insan ve insangücü meselelerine eğüirken, temel biyolojik sonınlar üzerinde durulması ve batı özentisi davranışlardan sakmılması bilhassa önemli bir mesele olarak karşımıza çıkmaktadır. ^ >aw N'lsan 1M5 ffin ve 580 sayüı kamınla koI + rumns olan «MIlll Prodüktivite Merkezi» ba kunram yayınlanması 11e hhanete girmi* ve bir yılı aşkın blr süredenberl hükümet, işçi ve işveren kuruluşlaruıdan gelen yöneticilerden ibaret bir yönetim kuruln eliyle temel çahşmalannı tamamlamıstır. Milll ekonomiye bundan sonraki faaliyeti fle önemii katkılarda bnluııacsfından süphe etroedlğimiz bn kamn kuıuluşunun kaUanmamrzı çabuklastırmak baknmndan çok önemll meselelere degineceğini ve başta plânlama çalışmalan olmak ü•ere, bütfin kalkmma çabalanna hu kazandıracağını fathmln ediyoras. Dilimize ve kallnnm» terminolojisine 586 sayüı kanunla girmlş ve daha doğrnıu resmen yer etmiş bir anlam olarak, prodükttvtte kelimesinin manasının açıklanması ve bunıın btr Türkçe karşıhğnun buhınması bilhassa önemli olabileceği için çesitli tarifleri yapılmış olan «prodüktirite» kapsamını kanunun ruhuna ve Türkiye •jerçeklerine uygun bir şekilde sçıklamak lâzundır. Tanrada bir hektar topraktan belirll bir süre Içinde daha çok ttrün, blr bas hayvandan daha çok et, röt, yapak, ynmnrta almak, endüstride belirll Ur yatırun karşüığı daha çok üretim ve bir 1? saatl karşUığı sağlanan kazancın arttınlması gibi hedeflere yönelen prodüktivite çalışmaları milli seviyede duşfinflldüğü zaman bir toplnmun kendi gücünü, keodl parasım, kendi kaynaklannı daha uygun bir şekflde kullanmak snretiyle daha çok gelir elde etmesl ve bu sayede ekonomlsini geliştinnesl sekIfnde anlasılınaktadır. katlanmak ve insan gücü kaynaklannı seferber • derek özel üretim keslmlerinde faaliyetlerini teksif dummundadiTİar. Makine imal etme ve makinenin güç kaynagı olan yakıt ve yedek parça ihtiyacmı karşüama olanafmdan mahrum oluşlan bu nlkeleri msan gücüne ve diğer güç kaynaklanna dayanma lorunluğu fle karsı karşıya bırakmıs ve yurtlarmı seviyorlarsa fedakârhklan göze almaya mecbur etmis bulunnyor. Kanadada üretimde kullanüan tilctin • 2.1 i, Birlesİk Amerikada •/. 2.7 «i, » Batı Ahnanyada '• 5.8 i, Fransada % 7.7. Bİ beserl kaynaklardan elde edilmekte, huna karsılık bu miktar Brezflyada % 48.7, Hindistanda •'• 684, Bulgaristanda •'• 64.7 ye kadar yükselmektedir. Türkiyemizde üretimde kullanılan insan gvcQ yüzdesini iyi bilmiyoruı. Böyle ohnasına ragmen önemli miktara ulasan işçi sayısnun yabancı filkelere taşmış ve Türkiyemizde de değerlendirilmesi imkanlannın tıkanmış bulunması bu nisbetin hayli yüksek ve insan gücü kullanma hnkânlannm işba halinde oldugunn göstermektedlr. Masa ile iskemle Başarı şansı alkınan ülkelerin hepai, hatt» kalkman aUeler fle sahıslar büe gncfinfi seferber ederek ve çok çslışarak kalkmmışlardır. Çok çalışıp terlemeden kalkınan fertler ve aileler gibi çok çalışmadan kalkınan tophımlara da süpho ve nefretle bakılmaktadır. tnmuıiar bütün ömürlerince arastcrmıs ounalanna rağmen toplumlan birdenbire ve yornunadan mutluluğa ulaştırmış bir formül veya flrkiyemizde milll prodüktivite (üretgenlik) sihirli bir de£nek bularnamışlardır. BrezUya, Hindis nin arttınlabUıaesi için tanm, endüstri. ve tan veya üretiml daha çok insan gücüne dayanan hizmetler kesiminde bllinçll bir calışma ortamı •••• herhangi bir geri kalmıs ülke daha çok çalışarak •••• nazırlamak ve uygulamalan büimsel gerekçelere ve daha az harcıyarak sağbyacağı tasarruflar ile nydurmak suretiyle üretiml ve dolayısiyle nretlmin milll endfîstrisini kurup, bir işçiye isabet eden yakarsıhğı olan geliri arttırmak gerekecektir. tınm miktan ile bir işçiye tahsisi mümkün rnekanik güç miktanm arttırarak kalkmabilirlerse, uTürkiyemizde milli gelire yaptıklan katkı balastıklan ekonomik sevtyede kalabilecekler ve eknmndaa inceleneoek olursa bir endüstri ülkesl |er yabanm vardımıflekalkmmayı hayal ederlerso olmaktan daha çok bir tarun memleketi olnşumuz dolayısiyle gelirin tanm kesiminden sağlandığı ve kalkındırn ve ulaştım zannettikleri noktadan çok fakat bu kazancın endüstrinin milli fcaplara gfire daha aşagıdaki bir düzeye hiç ommadıklan blr zagelişmestni sağnyacak sermaye hirikimini temin manda ansıun düşeceklerdir. den ozak olduğu görülür. Bundan dolayı TflrkiveBundan dolayı milll prodüktivite rnerkezinln nta endüstrileşmesinde yabancı sermayenhı Işe ka> bundan sonraki süre içinde millî ekonomiyi güç•••• nşması önlenememiş ve endüstri de milll ihtiyaçlendirecek ve kalkmmamm hızlandıracak formül:::: «•>« •••• Isra nyeun kalıplar içinde gellşememiştir. ler teklif ederken daha çok Türk gücüne ve milH kaynaklanmıza dayalı ve bağlı kalmasını temenni Tarun kesiminden geçlnen vatandaş miktarımn nüfugumuzun '/• 7075 inl teşkil etmesine kar ediyoruz. Türkiyede geniş insan gücü fazlalan vardır. Amerikada sermaye ve materyal stokları, *ir filık bir birimden alınan verimin son derece düçok, Avnıpa. ülkvıinde insan gücü yetersizliğim|en f oluşu, beşerl kaynaklar gibi, tabil kaynaklarıişletflememe tehlikesi fle karşı karşıya kalmıs enmızm da iyi knllamlamayışına ve insan gücü Oe düstri tesisleri mevcut iken Türkiyenıizde de tesis tablat kaynaklannın yabancı eliyle değerlendirilve sermaye yetersizliği üretim için sınırlayıcı bir mesine yol açmıştırr. Anadoluda üretilen endüstri etken haline gelmiş bulunuyor. İnsan gücü flıracı Mtkfleri üe Anadolu çocuklannın yabancı pazarsuretiyle safladığımn tasarruf TÜRSAN ve benlara ve iş piyasalanna akarak, yabancı eliyle dezer i kuruluşlar yardımı ile Türk kaynaklannın isterlendlrilmesinin temel sebebi ijte budur. Sermaletilmesi görevini üzerine ahrken, yabancı sermaye birikiminln yeterll olmayışı, kaynaklannuzın ::s: Tertmll bir şekilde kuHanümasını engellemekte, yenin dışan kaçudığı miktan azaitmak, insan başına düşen yatırım miktanm, harajlar ve elektrik bnndan dolayı işcinin kazandığı geçimini sağlamasantrallanmn işçi hizmetine sokacağı mekanik güdığmdan insan güctt yabana akmaktadırr. Yabancı cün en iyi şekilde kullanılraası, gübreleme ve yemtermayenln tercih ettiği endüstri kollanndaki üleme suretiyle bir birimden alınan tanmsal ve retim ise ba kesirndeki pelirin önemli bir kısmıhayvansal verimin çoğaltılması kısa bir süre içinnın dışan akması dolayısiyle Anadoln insamndan de değilse büe çağımızm sınırladıgı blr tempoya çok yabancıyı mutlu kıldığını artık iyi biliyoruı. gSre kalkınmamızı mümkün kılacaktır. Tiirkiyede milli prodtiktivitenin bn ülkenin insanı çıkanna nygun bir şekflde arttırılması öncelikle •toklan tesekkül etmis insan gücünün en iyi şekllde değerlendirflmesine ve insanları güçten dnıraç topraklar fizerinde ve güç koşullar içinsüren etkenlerin etkishı hale getirilmesine bağlı de kuruhnu; ve gelişmiş olan tsrael insan unbulunuyor. Tanm ve hattâ endüstri kesünindeki suruna verflmesi gereken önem bakımından bize (izli lşsizlik ve ficreUerin düşüklüğü, mevcut kayilhara kaynagı olmalıdır. Tanm kesiminde üretim naklann geregi gibi kuDanılamayısı fle sermaye periodlannın sebep olduğu mevsimlere bağlı işsiznnmrunan ahnteriflekazanümış ve tasarruf edilliği önlemek için endüstri tesislerinin tanm ünitemis Uralardan çok, yabancı kaynaklardan kolayca leri içine yerleştirflmesi, tanm kesiminde eğitime •sğlanan dolardan ibaret bulunuşu ve daha sonra dayalı bir reform saglanması, gittikçe kalabalıklada bu dolarlarm kendüeri ile birlikte külliyetlt san ve yiyecek öıtiyacı artan kalabalık Avrupa ülmlktarda lira ve insan gücünn yabana sürükleyişikelerinin üstün kaliteli yiyecek maddeleri satışı ile ne bağlı bulunuyor. Üretime yaptığı ettd bakımındoyurulması ve tasarrufa riayet edilerek milllî endaa en değerli hazinetniz olan insan gücü kaynakdüstrinin kurulaşunda kullanılacak sermayenin talanna sahip olduktan gonra bunu gereği gibi kul* sarrufu birim için tek cıkar yol olarak görülmeklanarak istedifhniı hedetlere kolayca ulaşabiliriı. • ••to •:;=• tedir. İnsan gücünün en üstün seviyede tutulabfl«••« •••• mesi için çaüşanlann sağbğı ve beslenme, bannma, giyinme, öğrenme gibi temel üıtiyaçlannın öncellkle karsılanman çok lürumlu bir hizmet olarak karşımıza çıkıyor. Yabancı sermayenin zaten pek sokulmak istekonomileri giiçlenmis fleri ülkelerde mekamedifi ve insan emeğinin en uygun ve en kolay nizasyon üretiml etkilemis ve insan gücü şekflde değerlendirebileceği tanm kesimi, milll makine gücânfl kuflanma bakımından yönetici bir prodüktiviteyi arttınna ve gücümüzün tümünu hizvasıf kazanmıstır. Bir işçtain hizmetine tahsis emete sotcma bakımından en uygun kesim olarak dflebilen makine gücünün «beygir kuvveti» olarak görüunektedir. Milli gelire yaptığı katkı ve sağlıdeğeri ve bir işçiye yapılan yatınmdan düşen bisyacağı gelirden faydalanacak nüfus kalabahğı base ber yıl biraz daha arttığı için bu ülkelerin işçikımından da bu kesün öncellk kazanmış bulunuleri her gün biraz daha rahatlamakta, kazançlan yor. artarken, haftahk çabşma süresi de kısaimaktadır. Ba düzeye kavuşabilmek için «Endüstri devrfanl» •üresi içinde aç karnına ve yok pahasına çahşmıs ve çalıştınlmış olan işçilerin bugün vaşıyan torunabancı sermaye bugün ülkemizde faaüyet lan, dedelerinin hazırladığı güçlü bir ekonomik gösteren montaj endüstrisi, margarin endüsdüzenin safasını sürüyorlar. Mekanize olmuş ve trisi, lastik ve plâstik endüstrisi ile ilâç endüstribelirll bir çahşma süresi içinde bizirn ürettiğimiz sine tahsis edilmiş ve parasını bu kesimler aracımiktarm yüzlerce misli mamul madde üretebOen Iığı ile dışan aktarma olanağına bukuken sahip Siyasl partiler kanununun koybn ülkelerle yarış etmek veya onlarla rekabet yabir vasıta halinde bulunduğundan, tanm kesiminmuş olduğu müeyyidelerin takjp bnt da ticarl ilişkfler içinde bulunmak geri kalmıs deki gelir artışınm yabana aktanlması kolay olusulunü açıklayabilmek için, parfllke için muhakkak bir kaybı göze almak demekAmerilcan Nesriyıtı BOrotu Istiklâl Cad No M ' Ittanbul mıyacak ve yurtta kalan para, insan gücü ihracı tinin kapatılması, parti organların tir. Amerikada bir tanm işçisinin kendinden başka suretiyle sağlanan tasarruf ile birleştirilince mUli Tcl. t 49 35 58 daki görevlilere işten el çektirü25 • 30 insanı doyurma olanağına kavuşmuş olması endüstriye atlamak için lüzumlu şartlar hazırlanMithalpaj» C»d Ne. 61 Ankarı Tel. = 12 73 18 mesi, yasaklara riayet etmeyenlena karşüık, ° > 75 kadarı tarun kesiminde çalişan < mış olacaktır. Dünya yaratıldığından beri insanlar rüı partiden kesin olarak çıkarılTürkiyenin kendi kendini besliyemediği düşünülehep toprak ve msan gücüne dayanarak zengin olması müeyyidelerinin, sıra ile gözcek olursa koşullar daha iyi anlaşılacaktu. Türkimuşlar veya bu iki üretim unsurunu kuUanamadıknâncıhk: 4312/7457 den geçirüraesi lâzun gelmektedir yede üç insan bir insanın karnını doyuramazken. lan için fakir düşmüşlerdir. Bundan dolayı biz de > # » • • • • • • • • » «• • • • • > • • • • • » • • • • • • • » • • • •• • • • • • • • ••' » • • • • • • • • • •• • » • • » • •• • • Amerikada bir insan 25 kişiyi doyurabfliyorsa araTürkiyenin gerçek kalkınmasının insan gücü İle DAMPİNGLİ KELEPİR SATHJK SON KALAN HAZIR da önemli bir fark var demektir. Tanmdaki sartlar topraktaki imkânlann geliştirihnesine bağb kalaendüstri ve hattâ hizmetler bölümünde de benzer cağına inanıyoruz. • nisbetlerle ifade edflebilir. Bundan dolayı Türkiye Bundan 'dolayı Miflî Prodüktivite Merkezinin veya şartları ona benziyen memleketler tabiatin • • bundan sonraki dönem içinde tanm ve işçi mesekendflerine hazırladığı özel şartlar dısında ileri ül lelerine önem vermesinde fayda görüyoruz. kelerle üretim maliyeti bakunından rekabet ve aDünya kamn oyuna ve torunianmıza izahı bşveriş imkânlanm kaybetmis bulunuyorlar. Bu mümkün şerefli kalkmma ancak terimizin toprak • filkeler bundan dolayı ileri ülkelerin «Endüstri üzerine damlaması ve hatt» akıtümasi üe kabfl odevriml» sırasmda katlandıklan sıkıntüı kosnHara lacaktır. Aşağıdaki şartlarla saüş yalnız bir defaya mıhsus olmak üzere 30/6/1966 perşemb* 1/7/1966 • cuma 2/7/966 cumarteai 3/7/966 pazar günleri mahallindc veya büromuzda yapüacak, dairelerin tapulan derhal verileeektir. • 1) 2 oda, hol, mutfak, dus, tuvalet, balkon, bahç«, plftj lt.OM lira 2) 1 Büyük oda, mutfak. duş, tuvalet, balkon, bahçe, plâj 11.000 Lira • 3) 1 Küçük oda, mutfak, duş., tuvalet, balkon, bahçe, plftj f.MO lira 4> 1 Büfe, gazino, teras, mutfak, kadm, erkek WC. 49.000 Lira •XÇtN ÖKMKN • G E L İ R : Yanımızdald turistik motellerde, 1 odanuı 1 günluk flcreti S0 liradır. Ana Çocuk Sağlığı Şubesine açık eksiltme »uretile 2500 ORHAN GÖNKN G İ D İ Ş : Persembe, Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri saat 10 da, Tcpebaaı Büromuz lira bedelli bir adet buz dolabı ile 1250 lira bedelli bir adet Nlfanluıdılar. mikroskop alınacaktır. Şartnameleri her gün Silivri Ana ö'nünden kalkacak ücretsiz otobüslerle gidip gelmek isteyenlerin, gidecekleri günden Sncekl günBO(ten«I M8.İ9M Çocuk Sağlık Şubesinde görülebilir. lerde telefonla yer ayutmaları rica olunur. İsteklilerin 14 temmuz 1966 perşembe günü saat 14 de TEPEBAŞI MEŞRÜTİYFT CADDESİ 281,25 liralık geçici teminat makbuzu ile birlikte Silivri No: 107 BAŞAB PASAJ1 KAT 1 KAYIP Pasomu kaybettim, Malmüdürlağünde toplanacak Eksiltme Komisyonuna müTELEFON: 44 38 5« hükümıüıdür. raeaatitn ilîn olunur. (Basm 15926/7448) »•»••••»•»•••••••••••••••••••••••»•••••••••••••»•••••••••••••••••»• Aynur Akuı K T •• •• Agrindus ii! Mekaniıasyon ve ınsangucu E Sonuç Bizim gazetede ilgiyle ve dikkatle izlediğim kSşelerden biri «Tartışma» köşesi. Bu düşüncemi daha önce de belirtmiştim. C«nellikle tartışma, ne Babıâli basınında mümkün, ne de politika hayatımızda. İki kişi başladılar mı tartışmaya, kısa bir süre sonra iş soysnzlaşıyor, kişisel suçlamalar başlıyor. küfürleşmeye kadar gidiliyor; fayda yerine zarar doğnyor. Bu kadar knrak bir ortamda Cumhuriyet'in «Tartışma» kBşe«i çöl ortasında vaha gibi. Tartışmacılanmız içinde öylesine okorlanmız var ki yazarlanmıza, profesörlerimize, bilim adam geçinenlerimiıe ders veriyorlar. Geçenlerde izlediğimiı NATO üstüne tartışma ba derslerden biriydi. Dileriz ki zamanla «Tartışma» ARTİNİN KAPATILMASI D ları ile parti mecli» gruplan mköşesi daha da gelişsin; daha bereketli, daha zengin olsnn ve SULÜ: Anayasa mahkemesl şındaki parti organı, merci, kurul, undan «vvalki «Cnmhnrbaayardımcı kurul» diye adlandınma nezdinde partinin kapatılması tartışma disiplini bakımından daha kesin bir düzeye erişsin. Bn kanının mfidahalesi» ba?lıklı bulunmaktadır. Siyasl bir parüİçin davayı açmak yetkisi, Cumhuyöne doğrn gidiş yalnız okuyncularımızın değil, o köşeyi yönenin kapatüması, partinin merkea yazımızda, Cumhurbaskanıriyet bassavcısımndır. Bu hususta ten arkadaşlarımızın dikkati ve gayretiyle de olacak. Çünkn bir karar ve yönetim kurullan ile par Cumhuriyet Başsavcıaı, dâvanın na Anayaıada t«nın»n yetkilctartışmada, katılanlar kadar yönetenlerin de payı vardır. ti meclisi gnrplannın yasaklara rin darlıgı dolayısiyle, Cumhur açılması ve yürUtühnesi hususunCnmhnriyetin tartışma köşesi oknyucular arasındadır. Tasarriayetsizliği halinde vuku bulda, ceza muhakemeleri usulü kabaşkanının ancak manevi (ücüların dısında sayılması gereken bir iştir bn. Ancak bir kere daha maktadır. Diğerlerinin yasaklara nununun Cumhuriyet Savcılanna n« dayanarak bir müdahtlede riayetsizOiği halinde işten el çek sSylemiştim bn köşede: Tartısmanın sıhbatli bir temele otnrması ve sorgu hakunlerine vermiş oldubulunabileceğinl, rejimin hukuiçin Snce tartışmacıların bir kurnla dikkat etmeleri gerekir: ğu bütün yetkilere sahiptir. Da tirme ve partiden kesin olarak ç»kl yönden korunmasmda, esaılı «Yazarlara ve tartışmacı arkadaşlarına iöylemedikleri *»yi vayı, bu kanunda gösterilen yasak karüma hükümlerl <ygulanmalrt»> görevin Cumhuriyet Savcılanna söyletmemek, ve söylenmemiş bir seyi ele alıp üstün* tıkir yüdır. lardan bilgisine ulaşmış olan herdüstüğünü töylemis, bunun için rülmemek.» hangi bir fiil hakkında resen açaYasaklara bu organlar tara&ade Cumhuriyet Savcılannın «SiBa knrala dikkat edilmezse, iş çorbaya döner. Tartışma denlbileceği gibi, kanunun gösterdiği dan riayetsizlik halinde, yasağa rtya«l Partüer Kanumu ndaki müracaat sahiplerlnin başvunnala ayetsizliğin uzerinden iki yıl geç len seyin sanıldığı kadar kolay olmadığını da kabnl edelim. lnyasaklarla inkılâp kanunlarınrı üzerine de açabilmektedir. Ka memiş ise, Cumhuriyet Başsavcısı sanlan arasında tartışma geleneği yerleşmemiş toplvmlarda 4edaki müeyyideleri hassasiyetle nunun, kendflerine başsavcıya mü bu fiili işleyen merci ve kurullamokrasinin nasıl soysuzlaştığı da gözlerimizin SnBndedlr. izlemeleri lüzumuna işaret ctracaat hakkını verdiği makamlar nn işten el çektirilmesini veya fiŞimdi bo başlangıçtan sonra «Komprador» kavramı flstttne miı idik. Bugün bu konuyu g«şunlardır: ili işleyen üye veya Uyeler ise, bu aylardan beri sfiren tartışmaya geliyornz. «Komprador» kavramınişletmek, rejimin liyaıl partinın iyice anlaşılması gerekir. Bir kelimedir, ama bir genif kav% Bakanlar Knnthmda konu üye veya uyelerin kesin olarak par ler kanununa göre. hukuk! yöntiden çıkarümalannı, ilglli partiramdır. Komprador'n anlayan kisi, eski sdmflrgeciliği de, yeol söşulmuş olmak şartiyle Adalet Baden korunmaıı müeyyidelerini kanlığı, Cumhuriyet başsavcıhğm nin genel başkanından isteyebilmürgecilifi de, Türkiyenin buçünkü çıkmadarını da, dünya poli•çıklamak iıtiyoruı. mektedir. Parti genel Oaşkanlığıdan herhangi bir siyasl parti için tikasının bugünkü açmazlannı da anlamış demektir. Nasıl ki dftvB açümasmı istfyebflmekte nın bu lsteğe, tebUgi aldığı tarib«Burjuva» ksvramını bütün çerçevesiyle ve tsrihi gelişimi içinde Rejimin n« oldugunu Anayaten itibaren onbeş gün İçerisinde, dir. anlatmak, tarib iktisat sosyeloji üçlemesi içinde açıklamaya lanın 1. v« 2. maddeleri teredyargıtaydaki inceleme kuruluna gitmeyi gerektirir. # Büyük Mfllet Mecüsinde, g» itjru hakkı vardır. Kurul bu itidüde mahal vermeyecek bir şe* rek Senatoda olsun ve gerekse Komprador fistüne bir fıkra yazmış ve kavratnı anlatmıya earazı, sahit dinlemek, bilirkişiye kilde, tesbit etmiş bulunmaktaMillet Meclisinde bulnnsun, on lışmıştık. Açık ve kesin olsnn diye nstfinde titizlikle dırdnğâm müracaat etmek, Ugilüerin ifadeledırlar. Bunlara gör« Türkiyc üyesi bumnan her siyasî partinin bir yanydı o... Anlaşılmıyacak bir yanı da yokta sanınm. Ama rini almak gibi Ceza MuhakemeDevleti bir Cumhuriyıt, TürkiSenato ve Millet MecUai için bir «S.T. Kadıköy» rfimnzln bir sayın tartışraaeı (Tartısmaeılann leri TJsulünde gösterilen her türlü ye Cumhuriyeti ise lnıan haklagrupu vardu*. BBylece, grupu o tahkik muamelelerini yapmak suaçık adrealerinin ve isimlerinin yazılmaıı ilko obnandır) şu MIHrma v» anayaıamn b»şl«ngıç lan her siyasl parti, CnmhurİTet retiyle, altmış gün içerisinde aoyn ortaya attı: kısmında belirtilen temel ilkeleBaşsavcılığına, ba yasaklara ria «Sayın llhan Selçuk kendi köşesinde günün çok kullanılan ra dayanan, MUli, Demokratik, yetsizlik dolayısiyle, siyasl btr par nuçlandırmak mecburiyetindedir. Siyasl parti tarafmdan yapılan ıti (...) komprador kelimesinin izahını yapmıştır. (...) Batılı sömürüLâik v« Sosyal bir hukuk devletinin kapatılması dâvasını açman raz, kurulca reddolunduğu takdircüler (comprador) dur kibul ediyoruz. Fak»t Doğulu Ruslann da, tidir. için müracaat hakkına sahiptir. de işten el çektirilmesi veya keBulgaristan, Macaristan, Çekoslovakya. Romtnya gibi peyklerini sin olarak partiden çıkanlması ısAncak bu dâva açılmasuu isteRejimin koruyucuıu, bütün sömürdüklerinı gazetelerde okuyoruz, oralara gidip gelenlerden tenilen kimseler .laklarında Cumme hakkı, mutlak değildir. Seçimgüçlerinin birlesmesiyle, milleöğreniyoruz. Bu yazılanlar v» duyulanlar dogru ise yalnız Batılıtin bizzat kendisidir. Millet, bu lerln herhangi bir suretle yenüen huriyet Başsavcılığınca istenilmiş lar mı Comprador'dur? Saygılanmlaj bulunan işlemin, siyasi partice icmesi halinde, yenilenme karannın koruma gücünü vekâlet yolu Ve bnnnn ftstüne o kadar çok tartışmacı konnya katıldı ki ra mevkiine konulmak mecburiyeResml Gazete ile yayinlft.nma.si taile, kendi «eçtiği vekillerine, yadünkü Cumhnriyet'te bile çok ilgi çekicl biçimde sürüvordn Urügna. ti vardır. Siyasl parti bu mecburirihl İle bu müracaat hakkı sona ni Büyük Millet Meclisine d e v Ama neye yanyordn? ennekte, seçimlerin sonuna kal yete, kararın kendisine tebliğinden retmistir. Bugünkü seçim sisteitibaren otuz gün içerisinde, uyHiç! maktadır. Yalnız şurasmı açıklamimize göre ise, milletin vekâmadığı, yani tnceleme kurulu kaÇfinkfi tartışma kökftnden yanlıs başlamıştı. KadıkSylfl Sayın let verme keyfiyetl, siyasl parti mak lazımdır ki, Cumhuriyet Baş ranru yerine getirmedlği takdirde. S.T., ne biıim yazdığımııı, ne de komprador'un ne oldnğnna anler vasıtasiyle vucut bulmaktadır. savcısının resen kapatma dâvası Cumhuriyet Başsavcısı, Anayasa lamıstı. Ta anlamaya yeterll değlldi, ya da gereği kadar anlamaacabiknek hakkı, seçimler sıraAnsyasa hüMtmlertne göre siyasl Mahkemesi nezdinde partinin kaya çahşmamıştı. Bnndan ötürfl bizim sSylemediğimizi blse sfylesmda dahi, saklı bulunmaktadır. partiler, ister iktidarda, ister mupatılması dâvasını açmakla mükeltiyor: I erhangi bir vatandaşm ihban halefett» olanlar, demokraük sileftir. ile Cumhuriyet Başsavcısının «Batılı sömürücüler komprıdordur, kabul ediyorus...» diyasi hayatın vazgeçümez unsurlayordn. ' kapatma dav&sını açıp, açmarıdır. Binaenaleyn siyasl partileVe bnndan Stflrfl aynl yanlışlıkla devam ediyor: rin tüzükleri, programları ve faall mak için harekete geçme yetkisi yetlermln tnsan hak ve hürriyet bulunduğu, kanunda açıklanma «Yalnız Batıhlar mı kompradordur, ya Doğulular?» diye rnıştır. Talnız dâvayı açmak için, sornyordv. lertne dayanan demokratik ve iyas! partinin tnceleme kuruCeza Muhakemeleri Usulü KanuLâik Cumhuriyet ükelerine uygun Şimdi önee şnnn söyliyelim ki «Batılı sömürücBler» kompralunun karanna uyması halinbulunması mecburiyeti vardır. tş nundaki bütün haklann ve bütün dor değil, bnrjavadır. Biz hiçbir zaman Batılı sSmfiraeülere de, bu karar dolayısiyle parte bu sebepledir ki, siyasl parti yetkilerin Cumhuriyet Başsavcısıkomprador demedik, demeyiı de. Batılı sSmflracfi az gelişmiş ültiden çıkarümış olan kimseler, bes na, siyasl partiler kanununca talerin rejiml koruma hususunda kelerin değerlerini kendi vatanı hesabına sSmürfir. Batı kapitalizyıl süre ile başka hiçbir paröye nmmış olmasına göre, böyle blr büyük paylan bulunduğu kesin ml bSylece knrnlmnştnr. Batılı sömürücü, Batı bnrjvvasıdır. Türalmamayacaklan gibi, parti kuruihbar karşısuıda da, Cumhuriyet bir hakikattir. Şu halde rejimin kiyeye gelen Batılı bnrjava, petrol üstüne, maden fistöne, yağ üscusu olamayacak, bağımsız olarak korunması bahsinl incelerken her Başsavcısının harekete geçmesini, tüne, iIJç üstüne iş yapar. Amaeı Türkiyeden kazanmaktır. dahi parti listelerinde aday gösşeyden önce, siyas! partilerin re hazırlık tahkikatına koyuimasını, terilemeyeceklerdir. Aksi hal, parŞimdi komprador kelimesi bSyleee ortaya çıktıktaa sonra: biz ilml bir kanaat olarak, doğru Jimi koruma hususunda, ne gibi tinin kapatılmasım istilzam e^ «Yalnız Batıhlar mı kompradordur, ya Doğulular?» soroso yasaklara riayet etmek mecburi bulmaktayız. mektedir Ancak. partiden çıkanlanlamns, yanlış ve saçma bir sorn olarak havada kalır. Çflnkü yetinde bulunduklannı, bu yasakYukarda O v > l paragraflannmayı mucip olan fiil, bir kaza Batıhlar komprador değildir ki, Ooğnlnlar olsnn! lara uyulmadığı takdirde hakların da gösterdiğimiz makamlann başmerci karan ile ortadan kaldınlKim ki kendi vatanının kaynaklarını yabancı sirketlerle Işda ne gibi işlemler jrapılması 1 & vurmalan üzerine Cumhuriyet rrlış olduğu takdirde, sukut etmi$ zım gelecegini, bu işlemlerin kim * Başsavcısı hazırhk tahkikatına ge olan hak, avdet etmiş olacaktır. birüğine ğlrip sSmnrur. işte o kompradordnr. Tabancı »ömürücü ler tarafmdan yâpüacagmı bilmek kendi vatanı açısından milliyetçi, komprador ise gayri millî'dir. çecek, Ceza Muhakemeleri Usulü öörillüyor ki. bunu takip eden lAzun gelmektedir. Masa deyince nasıl İskemle midir diye düşfinmüyorssk, iskemle Kanununa göre bu tahkikatı s o makalemizde sıralayacağımn v« deyince nasıl koltnk diye yornmlsmıyorsak; komprador ile bnrjnnuçlayacaktır. Tahkikat sonunda, rejimi kOTumaya matuf yasaklava, yabancı sörnürücü ile komprador arasındaki farkı da anlayaya Anayasa Mahkemesi nezdinde nn takip edilebilmesi, münhasıbilmellyiz. Ancak böyle olnrs» davayı açacak, yahutta dava açılran Cumhuriyet Başsavcısına alt tartışma köşesi fikir hayatrmtT masına mahal görmeyecektir. Dabulunmaktadır. Cumhuriyet Başbakımından frittikçe daha bertasaklara riayet edilmemenin va açılmasına mahal görülmeyen savcısının tek basına bu işl, gereketll. daha oiumln yönlere doğmüeyyidesi, Ceza Kanunu'nun hallerde bu hal, müracaat edenleği gibi izlemesine maddeten im Sro kayacaktır. çerçevesi içerisine giren suç re yazı ile bildirilecektir. Bu bükân görmeyen kanun. 114 cü mad ^•'•««»••••••••••ıııııaıııııııııiMiıııııiHnıııınıtıııım : diriye karşı yukarda % inci palardaki t&kip hakl&n saklı kalmak desinde vasakları ihlâl eden tülragrafta gösterdiğimiz müracaat suretiyle, partinln kapatılmasına leri haber alan idare mercilerim. sahibi Adalet Bakanımn, itiraz kadar gidebilmektediı. Onun içinhattâ mahkemeleri derhal vakit hakkı yoktur. Q nci paragrafta dir ki, yasakların neler olduklangeçirmeksizin mahalll Cumhuriyet gösterdiğimiz müracaatçı parti nı açıklamadan evvel takip usulilSavcılanna haber vermek mecbunün ne oldugunu bilmek daha fay başkanmın, dâva açılmasına mariyetinde tutmaktadır CumhuriAlmanyads doktorasını yapmıs ve 3 senedir Üniversite ildah olacaktır. Bu sebepledir kl, hal olmadığına dair Cumhuriyet yet Savcılan gerek resen ve go ml araştırma asistanbğında bulunan bir Türk memleketinde yasaklan açıklamadan evvel, bu rekse bu makamlar yolu ile aidıkBaşsavcısının yazüı bildirisinin çalışmak arzusundadır. Askerlik hizmetini yapmıs olup Endüstri yasakların usull muaıneleleıiııden lan yasaklan ihlâl haberlerini der kendislne tebliğinden itibaren, vepratdğine de sahiptir. İnteresesi olan teşebbüslerin tekliflerini bahsetmek yerinde bir hareket ohal Adalet Bakanlıgına ve Cumhudi gün içerisinde, yukarda teşekKİMYAGER rümuzu ile aşağıdaki adrete göndermeleri rica lacaktır. riyet Başsavcılığına bildirmekle külünü bildirdigimiz, inceleme kuolunur. mükellef tutulmaktadır. ruluna itiraz hakkı vardır. Kurul Siyasl partiler kanununda yazılı itirazı varid gördüğü takdirde. Mühürdarzade Han kat 1 No: 126 Bahçekapı İstanbul emek oluyorki retimto korunyasaldann müeyyidesi, parünin Cumhuriyet Başsavcısı Anayasa ması görevinin direkslyonu Cumhuriyet 7475 kapatılması, parti organlarındakl Mahkemesine davayı açmak T O Cumhuriyet Başsavcısının elln görevUlere işten el çektirmek, gerunluğundadır. de olmakla beraber, maldneyl isrek bunlann ve gerekse yasaklara SŞTEN EL ÇEKTİRME VE letecek kuvvet, mahalll Cumhuriuymayan Uyelerin partiden kesin •PARTİDEN KESİN OLARAK yet Savcılannda bulunmaktadır. olarak çıkarümasından ibarettir. •ÇIKARMA: Siyasi partileEsM Adalet Bakanlarmdan merBu müeyyideleri takip edecek marin iki türlü teşkilatı vardır. Birı hum Mahmut Esat Bozkurt*un. karn, Cumhuriyet Başsavası, ka si siyasl partinin merkez karar Cumhuriyet Savcılanna hitaben patmaya hüküm verecekraerclıse ve yönetim organları ile parti söylediği «Rejimin kefaleti sizler Anayasa mahkemesidir. Kanun bu meclis grupudur ki, bunlar, partisiniz» sözü, bu kanunla bir kere iki merci arasmda, asağıda açıknin Ust kademesini teşkil etmekte daha doğruluğu isbat etmektedir. layacağımız itiraz tslemlerini sove partinin beyni mesabesinde nuçlandırmak için. yepyeni bir YARIN bulunmaktadır. Diğeri bu organlar merci daha ihdas etmiş ve bunu dışında kalan, partinin il, ilçe idaSAN'AT ve İDARE iŞLERi: da «İnceleme knrulu» diye adlanre heyetleri, gençlik teşekkülleri Rejimin korunması dırmıştır. İnceleme kurulu, Yarpkadınlar kolu gibi organlandır. Siile ilgili yasaklar tayın ceza daireleri başkanlarmyasl partiler kanunu bu organlan dan tesekkül etmektedir. En kı«Merkez karar ve yönetim organdemli ceza dalresi başkanı, Kurulun başkanıdır. Kurulun yeter top2, 3,4, 5, 7. 8, 9,10 Temrfluz 1966 günleri saat 21.15 te lantı sayısı, Uye tam sayısınm salt çoğunluğudur. Demek oluyor ki, bugün yargıtayda yedi ceza dalresi bulunduğuna göre, dört ceza dairesi başkanınrn toplanması ile kurul tesekkül edebilecek, eşitlik halinde başkanın bulunduğu tarafın oyu muteber olduguna göre de, iki kişi ile karar verilebilecektir Baha ARIKAN B P H Karar uyguıanmazsa? S Müeyyide Y kinıya Yüksek İhendisi D OEVLEl TlYATnOSU Cüneyt Gökçer Dünyanın en büyük eseri 24 cililik ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA Son baskısı gelmiştir ISTANBUL'da HISAR TEMSİLLERI X PLÂJ DAİRELERİ KUMBURGAZ PLÂJ SİTESİ OİDIPUS (TRAGEDYA) Yazan: SOPHOKLES Çeviren: BEDRETTIN TUNCEL Sahneye Koyan:TAKIS MOUZENIDIS BİLETLER 7,5 ve 10 LİRADIR. Tepebaşı DRAM Tiyatrosunda ve Şehir Tiyatrosunun FATÎH Tiyatrosu gişelerlnde satıünaktadır. (Basın 15983/7445) Silivri Malmudürluğunden 4&M/T4M