Katalog

* // İslâm Ansiklopedisi 108. CÜZ Millî Eğitim Bakanlığuıca yayımlanan İslâm Ansiklopedisinin 108. cüz'ü çıkmıştır. (Sikke), (Silâhdar), (Silifke), (Simav), (Sinan), (Sinop), (Sipahi) maddeleri üzerinde özellikle durulan bu cüz Bakanlık Yayınevleriyle bütün ldtapçılarda 10. lira fiyatla sablmaktaü. (Basın 12425/4981) umhuriyet 42. yıl sayı '5000 KITRUCUSU YtLVDS NADİ Telgraf ve m e k t u p adresi: Cumhuriyet İstanbuJ Posta Kutusu: İstantml No. 246 Tplefonlar: 22 42 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 99 . KİTAPLIÖINIZA YENİ BİR ŞAHESER ROMANLAR* yeni basılannı sunarî O X Dfg • STEINBECK Cumo 6 Hayıs 1966 CENNET YOLU.2 * 18ABAH YILDIZI (3CÜ b. .... AŞK UĞRUNA (2ncibasu ERGUVAN AĞACI HARP ve SULH <s DİRİLİŞ (2•n^baa) f Hepsı. yaldızlıkabartnu ^  büÜi/ GUVEN YAYINEVİ Türkiyedeki ABD üsleriyle ilgili görüşmeler resmen başladı İlk toplantıya Çağlayangil, ABD elçisi ve teknisyenler katıldı Demirel Salıra cevap Okullara giden kitaplardan verdi M. E. Bakanlığmın haberi yok Gündem dışı yapılan konuşmalarda okullara gönderiien bazı yayınlar ve "Atatürk,,e saldırılar konulan ele alındı Bir miHetvekilının 19 Mayıs töreninrie kızların gıyımine çatan konuşmasmı Meclisin bütün üyeleri protesto etti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ürkiyedeki bütun okullara, son üç hafta içınde parasız gönderilen bazı gazete, dergi ve kitaplann kımler tarafından gönderildiği, Türkiyenin güvenliği ile ilgili kuruluşlar tarafından da araştırılmaktadır. Dün bu konuda görüştüğümüz Millî Eğitim Bakanlığından bir yetkih. «Biz son günlerde oknllanmıza üçbuçuk milyon liralık yayın gönderdik, fakat biç kimseye de oknllara yayın gönderin diye emir vermedik» demıştir. 1X^ Dtee Deader's Türkiyedeki yanlışlık nedir? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) MATfl anla«masma dayanılarak sında imzalanan 53 iklli anlaşmantn gözden gecirilmesi için yapılması kararlaştınlan görüşmeler Ankarada resmen başlamıştır. ANKARA Anadolu Ajansı NATO ^ L y e i l e A B D , „ . Çağlıyangil Hart'ı davet ediyor T «Readers Digest» dergisinin Mayıs sayısında Türkiye'de gelişen Amerikan aleyhtarhğını inceliyen ve kendine göre yornmlayan Hauser imzalı bir yazı yayınlanmıştır Ba ilgi çekici yorumu sunuyoruz. • Türkiye'de bir yanlışlık var. Sovyet Rusya'nın kapı komşusu 32 milyonluk bu ülke ieneler bo yu bizim en yakın bir dostumuz ve müttefikimızdı. \skeri ittifa kımız ve dolar yardımımız devam ettiği halde artık bu ülkeyle balayımız sona ermiştir. Şım dı üniversite talebeleri ve Profesörler tarafından AntiAmerıkan bildırüer ya.nnlanmaktadır. Türkiye PaTİarmentosundaAatiAmerikan bir partinrn üyeleri yer almaktadır. Türk basınında her gün AntiAmerikan eleştiriler yazılmakta ve hatta en orta yollu gazetelerde bıle Türkiyenin Nato'dan çekilme ıhtimali tartışılmaktadır. Son zamanlarda bir Profesöre Birleşik Amerika'mn durumu nasıl düzeltebileceğini sordum. Beni ««Türkiyeden çekiün! Askerî birliklerinizi çekin ve be raberlerinde is adamlarınızı da götürün» diyerek tersledi. nışişleri Bakanı thsan Sabri " Çağlıyangil, «NATO savnnma diizenl için Türkiyede kurulmuş olan Amerikan üs tesislerinin, bunlarda bulunan savaş aracı ve per sonelin durumlarınuı yeni prensiplere bağlanması için» yapılması üzerinde görüş birliğine varılan müzakerelere başlamak amacıyla, dün Amerika Birleşik Devletlerinin Ankara Büyük Elçisi Parker T. Hart'ı Dışişleri Bakanlığına dâvet ederek, kendisiyle 40 dakika süren bir gdrüsme yapmıştır. n ışişleri Bakanlığı Siyaset "Plânlama Grupu Başkanı İlter Türkmen, NATO Dairesi Geoel Müdürü Şükrü Elekdağ ile Araeri kan Büyük Elçiliği Siyasi Müsteşarının da hazır bulunduğu dünkü görüşmede, özellikle bundan sonra yapılacak sahsmaların ne şekilde fifiieX>ftâdecW konunı üzerinde durulmuştur. TopUntıda ayrıca söz konusu anlaşmalann, Türki yenin daha önce Amerikaya yazıh olarak bildirdiği şekle, süratle sokulması için Amerikan Büyük Elçiliği mensuplan ile Dışişleri teknisyenlerinin ortak toplantılara başlamasına karar verilmiştir. aşbakan Süleyman Demirel, dün, CHP Genel Sekreteri Dr. Kemal Satır'a gönderdiği cevabî telgrafta. Adalet Partili parlâmenterlerin Avrupa Konseyi toplantılarına katılmayış nedenlerini açıklamış, daha önce, vâki davete rağmen, CHP'lı parlâmenterlerin de Kıbrıs konusunun görüşüldüğü Birlesmiş Milletler Assamblesine gitmediklerini bildirerek, «Bu bakımdan, bu müracaat ve şikâyetiniz cidden anlaşılması güç bir tnâna taşımaktadır» demiştir B Okullara munzaiaman gönderilen ve Bakanlığın ahaberinıiz yok» dediği kitaplar öğretmenler arasında tepki uyandırmıştu. Resimde, görülen kitap, dergi ve bro$ürler, gazetemize öğretmenler tarafından geürilmiştir ve hepsi de yeni beslemeler ve iç politikadaki tek yanlı gunlük polemilderle ilgili kitap \e broşürlerdir. İnönünün ko. münıstliğine kadar varan iddialarm yer aldığı bu mecmua, broşür ve besleme gazetelerin ögrencilere okutulması marifetmi kimlerin yaptığı gerçekten merak edilen bir konndur. Makarios Türk Yunon tiarbinden bahsetnı (D18 HABERLER SERVtSl) LEFKOŞE, Baspiskopos Makarios, mahalll basına verdiği bir demeçte, «Kıbrıslı Türkler, haien ikamet ettikleri toprakların Türkiye ile birleşmesine karar verirlerse, Kıbnslı Tnrkler ile Rumlar arasında derhal bir savaş çıkacak, bu da Türkiye ile Yunanistan arasındaki bir savaşa yol açacaktır» demiştir. tngüiz üsleri meselesinden de bahseden Makarios, üslerin bagımsızlık üânmdan evvel kurulduğunu belirtmiş, bu dunımda, üsleTin Ingilizlere Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından terkedilmemiş olduğu üzerınde durarak, «İngiliz üslerinin istikbalini Kıbrıs meselesinin siyasi çözumüne bağlamak istemiyonım. bu, ıleride, aynca incelenecek bir konudur» demiştir. Lefkoşe'ye göre çözüm: Enosis ft|ıllî Eğitim Bakanlığı Kültür m Musteşarhğı 9 nısan 1966 tarih ve Özel Kalem 251 sayılı bir genelge ile bundan böyle okullara gönderilecek yayınlar hakkında bilgi vermiş, bu genelgede ayrıca, okullara gelen yayınlar hakkında Bakanlığın haberdar edılmesini de istemişti. Geneige Başbakan SüleymaD Demirel'in CHP Genel Sekreteri Dr Kemal Satır'a gönderdiği mesajın metnı sudur : « Söz konusu değil » M nisan 196*i tarihll teljra" fınııı aldım. Avrnps Konseyinin bo toplantısı münasebetiyle Kıbrıs konusunda ileri sürdügünüz ihtimal ve iddialar varid olmadıgı gibi bnnlsr fiilen de tahakkuk etmemistir. Nltekim bu celse için knmlan »elâbiyetleri ineeleme komisyonn isini bitirip dafılmış ve endise ettifiniz tesebbüsün yenilenmesi bahis konunı olmamıstır. Ulnstaranuı ber toplantıya tara kadro ile katilmak etbetteki cümlemizln arzusndnr. Fakat Meelis çslısmalartnı miimkün kıl Arkası Ss. 7. Sü. 7 de u Yayın yoğmuru &1İ111 Eğitim Bakanlığmın bu •^genelgesi üzerıne okullara, A.P.'yı tutan bazı gazetelerle, sağcı olarak bılınen dergiler ve gejıci olarak ,t»t^ıpap ş^hıslann ^Kftîp'fîrT~yâimaya başîâmlş, î>u ' durum okullarda tartı.şraalara ve kargaşalıklara sebep olmuştur. Bakanlığın bu genelgesinin hemen akabinde okullara ısrarla gönderilen yayınlar .Türkiye'nın güvenliği ile iljilı kuruluşların da dikkatini çekîniş. bu kuruluşlar da, Millî Egıtim Bakanlığı (Ark>«« Sa. T, Sü. 7 de) NATO önünde saz çalan tutuklandı İZMİR Avrupa günü münase betiyle dün toplantılar yapılırken, Mahmut Yanık adlı 42 yaşında Kastamonulu bir âşık, NATO karargâhı önündeki müttefik devletlere ait bayraklara bakıp elindeki sazı ile tiirkü söylerken polis tarafından yakalanarak nezaret altına alınmıştır. Mahmut Yanık, Emniyet Birinici Sube Müdürlüğünde polislere «Güneş şarktan doğar, garptan batar dediysek suç mu ettik?» diyerek manilerle serzenişte bulunmuştur. MECLİSTE ' ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Manisa A.P. Milletvekili Muamraer Dirik'io dün Millet Meclisinde 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı hazırlıklan ile ilgili olarak yaptığı konuşma ve bu hazırhklarda, kız öğrencilerin mahrem yerlerinin göründüğünü iddia etmesi Meclis'i karıştırmış, A.P.'lüer de dahü bütün MeclU bu konuşmayı protesto etmiştir. Dirik bu konuşmasından ötürü bilâhare A.P. Haysiyet Divanına sevkedilmistir Öte yanda AP Haysiyet Divaru, Antalya MUletvekili Osman YUksel Serdengeçtl'nin Atatürk bak(Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) SEBEPLER Bu şaşırtıcı geri dönüşün sebepleri nelerdir? 1947 de Sovyetlerin Türklere yonelttiği bir tehdidi Truman Doktrini ile bertaraf ettikten be ri Türklere yardıma sözlüydük 18 senede onlara ° o 4O'ı askerî ve / *'o 6O'ı ekonomik yardım olmak üzere 4.5 milyar dolar verdik (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) KİPRJYANU ATİNA Kıbns Rum DışişletJ | Bakanı Kipriyanu, önceki gün 4r tinaya gelmiş ve başlıyacağı »o> lenen Türk • Yunan gorüşmelerine «Enosis» ön şartı dahil edfldiği takdirde, Kıbrısm karşı oimıyacağınj soylemiştir «Yunanistanla "iârkiye arasındaki görüşmelerin hedefi Türkiyenin Enosise karsı koymasının gideriunesi olmalıdır» diyen Kıbnslı Bakan, U Thant'ın Kıbrısla ilgili bir plân vermediğini belirtmiştir. Kıbrıs meselesinin halli için Amerikanın teşeb^üse geçeceğine dair haberler haîdnnda sorulan bir soruya Kipriyağu: «Amerikan hükümeti şu ana taadar bize hiç bir bilgi vermemişttrı cevabını vermiştir. Kipriyanu gazetecflerin bir so rusuna karşılık ordu meselesı hususunda bılgı vermiyeceğinı söylemiştir. Rum Kaynakian Kipriyanu'nun Atınada Yunan hükümetiyle si yasi konulann yanısur'» ordu me selesini de görüşeceğini ve Ma karios'un deeişmez karannı ke sm bir dille büdireceğirri söyle mektedirler Bu kaynaklara gör* Kipriyanu'nun bu kesin rfadesin den sonra Rum tarafı ordu me selesini kapanmış addedecektir. unün Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Sayın Refet Ülgenalp'ın İstanbulda gençlik teşekkülleriyle yaptığı konuşma bazı çevrelerde fırtına yarattı. Mevlut Yılmaz adındaki milietvekili Mecliste gündem dışı konuştu, Generalin mahkemeye verilmesini istedi, arkasından A.P. Grupunda bir emekli asker milletvekili Ülgenalp'ı suçladı. Oysa bu emekli asker aynı zamanda Mevlut Yılmaz'ın verildiği Haysiyet Divamnın da Başkanıydı. Kısacası konnşma, son aylann lehte, aleyhte üzerinde en fazla durulan olaylardandır ve hâlâ bir takım gazetelerde evin penceresinden kabadayıhk taslayan çocuklar gibi Ulgenalp'a çatao sesler çıkıp durmaktadır. Meseleyi bir Batılı demokrasi düzeni çerçevesinde ele aldığımız zaman Sayın Orgeneralin sözleri bu düzenin kurallariyle bağdaşmaz gibi görünür. Gerçekten meselelerini halletmiş, politikacısı oy kaygusuyla halkı istismar yoluna sapmayan. halkı da istismara elverişli olmıyan ülkelerde böyle bir çıkışın gereği de yoktur. Meselâ İngüterede değil bir general, sokaktaki adam bile aynı şeyleri söylese, hallnn bu acayipliği nasıl değerlendireceği malumdur. Şu var ki Türkiye ne İngilteredir, ne de bu gibi meseleleri asırlar önce halletmiş bir Batı ülkesi. Türkiyede bugün memleketi gerive götürme çabası vardır, geriye göturücü davranışlara oy kaygusnyla tâviz verme çabası almış yürümüştür. Yine Türkiyede bugün din yoluyla halkın sömürülmesi olayları teblikeli bir gidiş göstermektedir. Bu bakımdandır ki Anayasaya göre kurulmuş ve kuvvetini Aııavasadan alan Millî Güvenlik Kunılunun Genel Sekreteri güvenliği sarsıcı yonde gelişen bir konuya el atmak zorunluğunda kalmıştır. Ne diyor Sayın Ülgenalp? Memleketin zorla ikiye aynlması için Kİrişilen çirkin bareketleri ortaya koyuyor ve bunların önlenmesini istiyor. Bir yandan ağızlarından Atatürkün adını eksik etmiyen, öte yandan türlü yobazca davranışları destekliyenlerin melânetlerini sayı p döküyor. Yine Atatürkçü olması gereken gençliğin birleşmesini, bu gibi davranışların karşısında olmasını sâlık veriyor. Yanlıs mı? Yalan mı? Su gerçeği artık bilmemiz gerek: Türkiyede sağlam müessese olarak ordu 2 nci Mahmuttanberi gittikçe büinçleşerek daima gericiliğin karşısında olmus ve daima ileriyi desteklemiştir. Ordunun demokrasi düzeninde so veya bu akundan yana olması demek değildir bu. Safsatalarla, başından büyük işlerle ugraşması demek de değildir. Zira önce hurafeye varan bir dinciliği, Türk halkmın nurculuk, süleymancılık. nihayet topyekun şeriatçdık gibi ona tamamen ileriyi kapatacak yolu ve yolları akım olarak kabul etmek imkânsızdır. Bunların Türkiyede vicdan özgürlüğü ile kamu iyiliği ile biç bir Uişkisi yoktur. Amerikada, İnçilterede şu ya da bu mezbepler tarikatler serbestço propagandalannı vapabilirler, faaliyette bulunabilirler. Orada müesseseler kurulmuş, oturmuş. din ve devlet işleri birbirinden aynlalı asırlar geçmiştir. Bizde ise durum böyle değildir ve böyle olmadığı içindir ki halkın dinî hislerini istismar edebilmek, memleketi ikiye ayırabilmek çabalanmn başarıya uğraması ibtimali daima ortada durur. İşte sağlam müessese ordu, böyle zamanlarda muhtemel başannın karşısına çıkar Türkiyede. 31 Martta çıkmışttr. Daha ilnce çıkmıstır. daha sonra çıkmıştır ve çıkacaktır. Savın n^enalp'ın konuşmasmı eğer bu gerceği gözden uıak tutmadan değerlendirirsek, davranısta bir çelişme obnadığmı kolayca görürüz. SENATODA ANKABA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosunda dun, Tabıî Senatör Suphı Karaman, «Türkiye'de rejime ilişkin iç politikanın raahiyeti ve hsngi yönde gelîftiği» ne daır gündem dışı bir konuşma yapmış ve A.P. Milletvekili Mevlut Yılmaz, bir tstanbul gazetesınde Atatürk'ü hedef tutan yazı ile Millî Eğitim Bakanlığmın yayınlar hakkında okullara gönderdiği genelgeyı söz konusu etmış ve savcılara hitaben. «Savcılar, 200 yıl önce ysyınianan Baböfü bngün tereüme edenler hemen kovuştnrolurken Atatürk'e ve Kemalirme (Arkası Sa. 7. Sü. 8 de) Kaca Tohum Topalları YAZI VE FOTOĞRAFLAR: Anamur orman içi köylerinde ekim yapamayan köylüler FtNK denilen bir tohum yiyor ve topal oluyorlar. Arkadaşımız Fikret OTYAM orman köylerinde ellerinde değnek, topallayarak yürüyen bu insanların yaşantısını kendüerinden dinledi ve yazdı. ŞİŞLI'DE BİR HAN YANDI Şişli'de bütün semti tehdit eden bir yangm olmuştur. Bir harun yanmasına sebep olan yangın, Sıracevizler sâkinlerine korkulu saatler yasattıktan sonra bütün itfaiye gruplarının gayretli çalışmalan neticesi, etrafa sirayet etmeden söndürülmüştür. Saat 15.45'de Uğur Handa bulunan Timko boya imalâtbanesinden çıkan yangm bir anda buyümüş ve alevler, handa bulunan Kom gömlek imalâthanesini de sarmıştır. Patih, Beyoğlu ve bütün itfaiye gruplarmı seferber eden yangın güçlükle kontrol altına alınabümiştir. Söndürme ameliyesi üç saate yakın sürmüş, bu arada handa bulunan diğer iş yerleri de yanmıstır. Zarann yarım milyon liradan fazla olduğu tahmin edilmektedir. Yangmda can kaybı olmamıştır. FİKRET OTYAM PAZAR GÜNÜ CUMHURIYET'te lki öğretmen Bakanlık emrinde «Eşeğin Gölgesi» oyununun muhakemesinde hâkim görevsizlik kararı verdi Haldun Taner'in şehir tiyatrosunda oynanan "esefin gölgesi,, adlı oyununda "sınıflar arasında kin ve nefret uyandıraeak, sınıf farkı yaratacak, bir anlam bulunduğu iddiasiyle yazan ve eseri sahneye koyan Çetin İpekkaya aleyhine açılan davaya dün altmcı sulh ceza mahkemesinde başlanmıştır. Mahkeme, görevsizUk kararı vermiş, dosyarun savcılığa gönderilmesi kararlaştınlmıştır. Gemi battı 100 ölü var Manilla A^. Pilipin Aadaları arasmda sefer yapan bir FHlipin yolcu gemisi, dün"marinduque" adası yakınlarmda batmıştır Gemide bulunan 100'e yakın yolcudan kurtulan almadığı sarulmaktadır. Cnmhurbaşkam Snnay dün Cemal Gürsel'i ve çeşitli knrnmlan ziystet etmiştir. Resimde, Snnay Eğitim Enstitüsüne girerken görnlmektedir. "Din adamtna keçi sakallı diyen zıhniyetiı. karşıstndayız,, Ecret GÜREStN Ankara, (Cumhnriyet Bnroıra) Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Refet Ülgenalp'ın görevinden alınıp Mahkemeye sev kedilmesinı isteyen AP li Milletvekili Mevlut Yılmaz, kendisi hakkında bir basın toplantuı yapan Bağımsız Milletvekili Reşat özarda'ya dün cevap vermiî ve «Din adamlanna keçi ukallı diyen ılhniyetin dtmi»tir. BtTKtSEL HATAT.. AP Parlimentonun sadcce APIUerden müteşekfcil eDikensiz gül bahcaaU olmuuu UUyor Gazctclcr Ankara (Curahuriyet . Bürosu) Amasya İlk Öğretmen Okulu öğretmenlerinden yazar Tâlip Apayduı ve Şereflikoçhisar Ortaokulu öğretmeni Tevfık Yılmaz, hiç bir gerekce gösterilmeden Bakanlık emrine alınmışlardır. Türkiye Öğretmenler Sendikası Genel Yönetim Kurulu üyesi Apaydınının ve Yılmazın Bakanlık emrine ahnması öğretmenler arasında tepkiyle karşılanmış. bu konuda bir bildiri yaymlayan Tür kiye Öğretmenler Sendikası «Bu kabil haksız davranışlann Türk öğ retmenin yüreğinde yaralar açtığını» belirtmiçtir. Öte yandan konu hakkında bilgi istediğimiz Millî Eğitim Bakanhğından bir yetkili: «Benim hnberim yektur. her halde bir sebebt olman ttreklr» o«v*buu vumif Fener Rum Lisesinde bir olay Dün öğleden sonra Fener Rum lisesine giden Hukuk Fakültesl Talebe Cemiyeti başkanı AtUla Kılıçoğlu ile Yirmi arkadaşı, okul müdürü Yani Karayanise, öğretimin Türk kültürüne uygun olarak yapılmasım söylemişlerdir. Kılıçoğlu ve arkadaşlan okuldaki tedrisatın Elenizm'e hizmet çerçevesi, içinde yapıldığmı ifâde etmektedirler. Lise müdürü Yani Karayanis "Bu lise Maarif vekâletine bağlıdrr. Ve okulda tedrisat yapan 5' Türk öğretmen var" demiş ve sonılan ban siyasi sonılara eevap vennemiştir. Kılıçoğlu ve arlcadMİari okulda bir müddat kaldıktan aonra ayrümıslardır.