Katalog

Maksim Gorkj Ekmeğimi Kazanırken Çeviren: HASAN ÂlA EDİZ Ünlii Rus yazarımn hayaünı, yetişme jartlanru, içınde yaşadığj devn ve ortamı anlatan en güzel eseri. Fiatı 10 LJrs EEMZ1 KITABEVI Gâncüık: 1819/3249 umhurİYet 42. yıl sayı 14964 KURUCUSl) YUNUS NADİ Telgraf v e m e k t u p adresı: C u m h u r ı y e t Istanbul Posta K u t u s u : İstanbul N o <J46 Telefonlar: 22 4 2 8 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 9 9 3ırınc)| 10'arl binlık baskılan zamanda tukenen. kısa Vt DURGUN AKAROI DUN'un (1965 Nobel Edebıyat Arnıagaıu) E.rinc: ve Ikincı c^ltlerinin tKl.NCI B1SKILAR1 yapılarak bütün kıtançıljrs lağıtılmıştır. Okurlarımıza duyurunu H zırlanmakta olan VE DITÇOUN AKARDI DON CİLT IV ıse pek vakındd satısa çıkarılacaktır 4ĞAOĞLU VVYTNEVİ • Ankara Cart. 37 7 (Vilâyet karşısı) fstanbu] Cumhuriyet J27S Pazortesi 28 Mart 1966 Türkiye Büyük Millet Medisi saat 15 de toplanacak 4 yeni vergi kanunu Mecliste GVRSELIN SAĞLIK DURUMU Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Cemal Gursel, dun sâkın ve rahat bır gun geçırmlş, durumdakı cıddıyet aynen devam etmıştır. Bu arada kendılerını zıyaret eden bazı yetkılıler, açılan ozel defterı ımzalamışlardır. Gulhane Tıp Akademısı Hastahanesınde yatmakta olan Gursel hakkında dun yayınlanan uç numaralı bıldın şoyledır«24 saatten beri Gulhane Askeri Tıp Akademesinde tedavi altında bulunan Savın Cemal Gursel. geceyi sâkin ve rahat geçirmişlerdir. Havati belirtileri normal smırlar içinde olmakla beraber durum ciddiyeti muhafa za etmektedir.» öğleden sonra yayınlanan dort numaralı bıldm ıse şoyledır. «Savın Cumhurbaşkanımızın bugunkü 27.3.1966 saat 13 de beden ısılan 38.4 dereceye kadar vükselmiş ve tatbik edilen hipotermi ile tekrar 37.1 e duşürülmuştur. Kan basıncı, nabız ve solunum savılarında önemli bir değişiklik >oktur.» Arkası Sa. 7, Sü. 5 de CEVDET SUHAY BUGUH SINCI CUMHURBASKANISECİLİYOR ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) aşbakanlığın Turkıye Buyük Millet Meclısıne «Cumhurbaskan jhğı makamının boşaldığını» bildırmesı uzerıne, Turkıye Buyuk ' Mıllet Meclısı bugun saaı 15 de toplanacak \e butun partılerın tek aday olarak benımsedıklerı emekh Genel Kurmaj Başkanı ve Kontenjan Senatoru Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı seçılecektır. Seçımden sonra Sunay and ıçecektır Sunay, Turkıye Cumhurıyetının Beşıncı Cumhurbaşkanı olacaktır. Yapılan seçıın ıse Cumhuriyet tarıhındekı 13 uncu Cumhurbaşkanlığı seçımıdır. Sosyal Konutlara bazı muafiyetler tanınıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) I B Gürsef Tabü Senatör kalacok M. Eğitim Bakanlığında 111 değişiklik ve atanma yapıldı ANKARA (Cumhurivet Bürosu) I Malıye Bakaru thsan Gursan dün verdıği bır da•meçte Vergı Reform çahşmaları sonucu olarak TBMM ne sunulacak dort yenı Vergı Kanun Tasansı hakkında açıklamalarda bulunmuştur ı ' EMLÂK VERGİSt Bakanın açıklamasında yer alan Vergı Tasarılannın basında «Emlâk Vereisı Kanun Tasarısı» gelmektedır Bu tasan, Bina, arazı, bınalardan alınan sa vunma ve buhran vergısi gıbi vergi kanunlarını yürürlükten kaldırmakta ve bunlan bir Kanun halınde birleştirmektedır. Tasan, sosval konutlar ile bazı turistik vapılara muafıvetler tanımakta ve lüks yapılarda vergi oranını yukseltmektedir. BELEDtTE GELİRİ Diğer bır tasan ıse Beledıvelerın gehrlerını arttırmayı ve dağınık u\gulamayı bırleştırme Arkası Sa. 7. Sü ' *• Halen Gulhane Askerî Tıp Akadrmisir.de tedavı edılmekte bulunan Curnhurbaşkanı Cemal Gursel, Anayasa'nın 70 mcı maddesı gereğınce Tabıî Senator olarak kalacaktır j Anavasa nın bununla ılgılı 70 ın • "1 O •* "* I lo uncu Cumhurbaşkanlı ğı seeımı yapılıyor Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Bugun Cumhurbaşkanı seçılecek olan Cevdet Sunav, Turkıye Cumhuri>etının 5 ıne. Cumhurbaskam olacaktır Yapılacak seçım. Cumhuriyet kurulduğundanberı yapılan 13 üncu Cumhurbaşkanlığı seçimı olacaktır. Bundan once vapılan Cumhurbaşkanlığı seçımlerının tanhlerı Arkası Sa. 7, Sü. 4 de cı maddesının 2 ncı fıkrası şoyledır «13 aralık 1960 tarihli ve 157 sayılı kanunun altında adları bulu nan Milli Birlik Komitesi Başkanı \e üyeleri ile eski Cumhurbaşkanları yaş kaydı gozetmeksizin, Cumhuriyet Senatosunun tabü uyesidirler.» M Daretiyeler dapıtıldı Toren ıçın, Meclıs Başkanlığınca bastırılmış uzerı Ay ^ldızlı ozel dâvetıyeler dun Meclıs Başkanlıgı ve Dışışlerı Bakanlıgı Pro tokol Genel Mudurluğu tarafından tevzı edılmıştir And ıçme \e teb nkleri kabul torenıne ancak bu ozel dâvetıyelı kımseler katılabileceklerdır Meclıs kapılan saat 13'dP dâvetlıler ıçın açılacak ve TBMM top lantısının başlamasmdan 15 dakıka once kapatılacaktır. Bu dakıkadan ıtıbaren kunse Meclise alınmayacaktır. ıllı Eğıtım Bakanlığında son beş ay içınde (111) ] \ er değıştırme ve atama yapılmıştır. Yer değısıklığı ya da atamalarm 57 sı yuksek gorevlerden Eurgun şekılde alt gorevlere, 54 u ıse alt kademelerden \uksek gorevlere terfı olarak yapılmıstır Alt kademelerden yuksek gorevlere atananlar arasında son mılletvekılı seçımlerınde A P adayı ola"n 7 kışı de bulunmaktadır. AP adaylan Bunlardan Emın Çakıroğlu, Yuksek öğretım Genel Mudurlugune, Kâmıl Su Talım Terbıye uyelığıne, Reşat Mızrak Izmır Mıllî Eğıtım Mudurlugune. Hasan Kılıç Bakanhk Basın Mudurluğune Husevın Yemışçıoğlu öğretmen Okulları Genel Mudurluğu Şube Mudurluğune, Osmaa. Tucç. Yayın Mudurluğu Şube Mudurluğune, M Bavkara Denızlı Mılli Eğıtım Mudurlueune atanmışlardır. DP Milletvekillerı Listede ayrıca, D P mılletvekılı ya da bunlann eşlerı j a da kardeşlerı de dıkkatı çekmektedır Örnegın, AUyt Çoskun, Timuçin (D.P. Ankara eskı milletvekili) Teknik Öğretim Müstesar Sardımcılığına, Mükerrem Aker (D.P. Bakaıılarından Abdullah Aker'in esı) Talim Terbiye Dairesi üveliğine. Ragıp Atademir (D.P. eski millet\ekili Hamdi Atademirin kardesi) oğretmenhkten Bakanlık müfcttisliğine atandıkları gbrulmektedir. Ayrıca bır kısım mukaddesatçı nıtelıkte dernek kurucuları da listede genış yer tutmaktadır. Bugun Cumhurbaşkanı sctilecek olan tek aday Sunay gggg Yükü ağır Yapılacak işlem Bugun saat 15'de yapılacak T. B. M M. toplantısında Cumhurbaş kanlığı makamının boşaldığı hak kındakı Başbakanlık tezkeresı ve buna eklı rapor okunacak ve T. B. M. M.'nın tasvıbı alınacaktır. Bundan sonra toplantı Başkanı, yenı Cumhurbaşkanı seçımıne ge çıleceğını bıldırecektır Cumhurbaşkanı seçılmek ıçın Cumhurbaşkanı adayının ük ıki turda T. B. M. M. uye tam sayısının uçta ıkı çoğunlugunu sağlaması gerek mektedır. Bu sağlanmazsa uçuncu turda salt çoğunluk yeterh sayılacaktır Butun sıyasî partılerın ortak Cumhurbaşkanı adayı Cevdet Sunay'ın seçımm ılk turunda T B. MM. uyelerınm tam sayısı olan 635'ın uçte ıkısı 422 oydan fazlasını alması beklenmektedır. Cumhurbaşkanlığı seçimı T. B. M. M. ıç tuzuğune gore gızlı oyla yapılacaktır Seçımm sayım ve dokumılnü Arkası Sa. 7, Sü. 6 da Türkıyede askerlerın politıkava karısması konusunda çok lâf edılmis \e kansmamanın kansmaktan daha fajdalı olduğu noktasında anlasılmıstır. Osmanlı Imparatorluğunun düsüs devri ordu politika karısıklığının drnekleri\le dolu. Ikincı Abdülhamıt'ın saltanatı sırasında \e sonra askerci tttıhat u Terakki'nın basarılariyle basarısızlıklarını mukaiese etmek bizi her seve rağmen ordunun politikaya karısmaması sonucuna gotürür. Nitekim Mıllî Mucadelenin son zamanlarında \e Cumhurhetin kurulusunda basta Ataturk olmak üzre, lider kadrosu, kendisi ordudan geldiği halde, iliskileri bir noktada kesmiş ve Türk Ordusu, tarıhten edinilen alıskanlıktan kurtanlmıstır. Aslında Osmanlı tmparatorluğu devirlerinde \e Türkiye Cum.hurhetinde ordunun politika\a kansması eğilimini heveslere ve sadece ihtiraslara bağlamak bizi yanlıs yargılara götünir. Türkiyede ordu asırlardanberi özelhkle Üçüncü Selim'den sonra ülke içınde topluma nazaran daima daha a\dın bir müessese, hem de kuv\etli bir müessese olarak si\rilmis, ve sivil kadro ile aradaki muvazene büsbütün bozulduğu, yöneticiler bu ileriliğe a\ak uyduramadıkları, ya da çesitli nedenlerle uydnramıyor göründükleri zaman âdeta poİıtikaya girmek zorunluluğu ile karsı karsıya kalmıstır. Askerlerin, devrine g5re müdahalelerde fazla romantık, dış dün>adan gelen esintileri Turkivede u>gulamak için fazla aceleci olduklan daima görülmüstür. Ancak en romantik müdahalelerde, hattâ araya ihtıraslann da kanstığı zamanlarda bile, hesaplann memleket çıkarlarına aykın, sadece sahsi cıkarlara elverisli. hele meselâ Fransız tbtilâli sırasında olduğu gibi, dıs pazarlıklara bağlı bir zemine oturtulduğu vâki değildir. Bu özelliği ile Türkiyede ordu diğer az gelismis \e geleneği olmayan ülkelerin ordularından kesin sınırla aynlır. Filân ya da falan ülkede sivil idarelerin kendi kendilerini \emesıne karsı o ülke üzerinde heçemon\alannı sürdürmek istiyen devletlerin basvurduklan müessese, elinde silâh olan ordudnr, askerlerdir. Meselâ Güney Amerikada genellikle ordu kullanılır begenilme>en idarelere karsı. Tine Afrikanın yerden biten devletlerinde askerî darbelerin birkaç av icindeki sayısı altıvı bulmustur. Bütün bunlar geleneksiz, müesseselerinin gecmisi pek eskiye dayanmıyan ülkelerdeki birbirine benzer olavlar. Türkiye ile bunlan kıyasladığımız zaman aradaki fark derhal göze çarpar. 27 Mavıs 1960 thtilâlini alalım; aslında romantizm havasının bütün verilerinin tnevcut olduğu 27 Ma\ıs hareketi gerçek demokratik düzenin kurulması, isletilmesi için vapılmıs bir hareketti. Temel fikir, özgürlük kurallarının hâkim olması için gerekli müesseselerin kurulması idi \e dolavısijle mesruluğunu buradan alıvordu. Vtekim ihtilâl kısa bir süre sonra jefkisini Kurucu Meclise devretti. Teni Anavasa ile yeni müesseseler kuruldu, sivasi partiler bu veni ortamda savasa girdiler ve amaca erisildikten sonra ordu kendisini politikadan çekmeğe basladı. Aradaki 22 Subat ve 21 Mayıs hareketlerinin tutunamaması, mesru kabul edilmemesi, aslında bu da%ranısların. amaç'ın dısına cıkmasından, Silâhlı Kuvvetler top\elrun bu görevi yerine eetirdikten sonra. kendi içinden bir grnpun daha ilerive gitmek istemesindendir. tster romantik olsun, ister taban meselelere inmemis bulunsun, 27 Mayıs amaca göre basan kazanmıs, \e sadeee ihtilâl eerceklestirildiei icin değil belirli sınırdan avrılmadığı içindir ki, hukukiliği kabul edilmis bir harekettir. Simdi Türkiye, 27 Ma\ıs'Ia kurulan yeni ortamda, o ortamın getirdiği yeni meselelerin catısması. tsrtısması icindedir. Bu tartısmalar ve çatısmalar Bzçürlük düzeninin kuralîanna göre isled''ği, bütün Anavasa müesseseleri dençeli. birbirine paralel olarak görevlerini vaptıklan, ve tartısmalarla birlikte temel dâ%alarm halline gidildifi takdirde, en kuv\etli müessese olan ordunun diğerlerinin önüne geçerek vine bir belirli amaç icin politikava karısması beklenmez. Tukardaki sartların verine getirilme«i va da devamına bağlı olan ordu politika dengesi konusunda süphe vok ki açır \ükü bugün Türki^enin 5 inci CumhurbaskanlıSına seçilecek olan Sayın Sunay omuzlanna alacak. 1960 tan bu yana ordunun bası olan Savın Sunay, diğer organlarla elele verorek denjeli cidisi sağlamıs, orduyu maceralardan kurtarmıstır. Simdi Devlet Baskanı olarak bütün müesseselerin ve orçanların avnı paraleldp vürümesine ve islerin çığınndan çıkmamasına çalısacaktır ki, bu pek hafif bir vük değildir. Dun yurujuş \apan sanalkarlar AKIL HASTJLLARI TİYATRO SEYRETTİ Temsil'den sonra hastalardan bir kaçı hürriyeti seçerek kalabalığa kanştı Mücahit BEŞER D akırkoy'de tedavı edılmekte olan 250 kadar akıl ve ruh hastası, dun «Dün\a Ti\atro Gunü» munasebetıyle, Gulnz Sururi Engın Cezzar Topluluğu tarafından Elhamra Tı\atrosunda oynanan «Züli Zarıfe» adlı ojunu «ücretsız» olarak seyretmıslerdır. Temsılden sonra 23 hasta Be\oğlundakı kalabalığm arasma karışarak kaçmıslardır. Saat 11 de duzenlenen bu «özel» seansa sadece akıl hastalan ile îstanbul Beledıve Meclısı u\elerı çağrılmıslardı Ancak, bu çağrıda «Muhsin Ertuğrul olayı» ile ılgılı bır anlam sezen Meclis üyelerı gelmedıklen ıçın, onlara ajrılan ılk ıkı sırayı da hastalar ışgal etmıslerdır Seyırcıler arasında, omurlerınde ilk defa tıyatroya gelenler bulunduğu halde tuvaletlerın yerını bılmedıkleri için olacak oturduklan yerde ıhtıyaçlarını goren bırkaç hasta müstesna, tıyatro salonu olağanustu hıçbır karışıklıga sahne olmamıştır. Önumuzdekı gunlerde 15 Mıl'i Eğıtım Muduru ile ılgılı bır kararnamenın hazırlanmakta olduğu ıfade edılmektedır Bu arada özelhkle Alıve Çoşkun (Tımuçm) başkanhğında kurulan bır heyetın, Teknik Öğretım Musteşarlığında yapılacak olan değışıkhkler uzerınde eahstığı oğrenılmıştır. DEGİSTERRIE GİOİYOR Ankara (Cumhuri>et Büro<:ul Turk Silâhlı Kuvvetlerı Kıbrıs Alayını Değıştirme Bırlığı, bugun «Başaran» gemısi ile Iskenderundan torenle Kıbrıs'a hareket edecektır •Başaran» gemısine, Kıbrıs kara su'arına kadar mayın arama tararaa gemılerıyle bazı muhripler ve denızaltılarımız refakat edecek lerdır. Ayrıca bır jet fılosu da ha vadan bırlığımizi goturen gemıyi izleyecektır. Kurmay Albay Surejya Kıvılcım komutasındaki Değiştirme Bir liği, ü subay, 28 astsubay ve 257 erden kuruludur. Bugun saat 9 da Kara Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Tevfık Yılmaz ve 2 ncı Ordu Komutanı Kemalett.n Gokakının da hazır bulunacakları törenle, Kıbrısa uğurlanacak olan Değiştmne Bırhği, yann sabah saat 07.30 da Magosa limanına varacak ve buradan, B. M. Banş Gücü eşlığmde, silâhsız olarak Alay'ın, Lefkoşe'nin Kuzeybatısına, Gırne yolu üzennde Gonyeli mevkunde bulunan karargâhına gıdecektır. Sanatkârların yiirüyüsü Muh^ın Ertuğrul'un Şehır Tnatrolarından uzakUstırılmasını hedef tutan Beledı\e Meclısı karannı protesto etmek amacıyla, dun sehrımızdekı tıvatro sanatçılan, ojun yazarları, özel tıvatrolar yonetıcılerı, Şehır Tnatrolann dan ayrılan sanatçılar. Tı\atro Yazar!%rı Btrlığı, Eleştırmenler Bırhğı, Fıkır Kuluplerı, Gazetecıhk Enstıtusu Smema vonetmenlerı, Guzel Sanatlar Akademısı, TM Gençlık Teşkılâtı, T M T Federasyonu, Amator Tnatrolar mensuplan ve bırçok aydmlar bır sessız yurujuş yapmışlardır Tepebaşı Dram Tıyatrosundan saat 12 de baslayıp Taksim Âbidesinde sona eren bu sessiz protesto yüruyüsünde görülen pankartlar üzerinde özellikle: «Kara ySneticilere paydos». «Bugün Türkiyede nerede bir perde açılıyorsa Muhsin Ertuğrul ile açılıyor», «Tiyatroyn sevmiyenler halkı da sevmezler» cumlelen göze çarpmıştır. öte yandan «Dünya Tiyatrolan Gunu» nün kutlandığı dun, Muhsin Ertuğrul'un uzaklaştınlmış olması sanat çevrelerınde uzüntu yaratmıştır. Çağlayangil dün akşam yurda döndü Dısışleri Bakanı Sabri Çağlayangil Ortak Pazar Avrupa toplantısından dun akşam saat 21 de Lufthansa Alman Hava Yollarına aıt bır uçakla Munıh'ten Yeşilkoy Hava Alanma gelmış ve kısa bır muddet dınlendıkten son ra Ankaraja hareket etmişhr. Dınlenme esnasında gazeteciler le konuşan Bakan ozetle şunları soylemıştır: • Yapılan toplantıda faaliyet raporumuz tasvip gormuş, Türld yeye ilk beş yıl için 157 milyon dol:.rlık krediden bugüne kadar 54^ milyonluk projeler kabul olunmuştur. Bu haıta içinde ikl buyuk projemiz daha tasvip gör Arkası Sa. 7, Sü. 7 de Tııtuklanan iki öğrencinin bugün sorgusıı yapılacah KIRSEHİR Lâikhğe aykın sozler sojledıklerı ıdıasıyla cutuklanan Kırsehır Öfretmen Okulu yatılı kısmından ıkı oğrencmın ve diğer samklarm, Sorgu Hâkımlıgınce sorguları bugun yapılacaktır. Tutuklu oğrencı Ali ökerm, avukat olan amcası Ömerm yaptığı tahlıve talebı de reddedılmıştır Dışer ogrencı Mustafa Ozkan'm babası Mehmet Ali de Savcılıga verdığı bır dılekçede olayı meydana çıkaran oâretmen Kerrâl Ilkturk'un oğlunu dovduğunu ve komunıstlıkle suç ladığını ılerı surmuştur. Hüzun verici konvoy Hastaneden 5 otobusle getırılen ruh hastalarının huzun \ erıcı bır konvoy halınde tıyatroya gırerek jerlerını almalarından sonra. bır konuşma yapan Bashekım Dr. Faruk Bayulkem, akıl hastalarının artık bır ala> konuEU olmaktan çıkanldığını belırterek «tımarhane \e «delı» kelımelerının bundan bovle kullanılmamasını ıstemıstır. D > Bavulkem dana sonra Gulnz Sururı'ye bır ruh hasta»ı tarafından japılan ve eskı Turk tıjatrosunu canlanriırsn bır tablo armağan etmıştır Bu arada hastalardan Re^ul Apen sahneve çıkarak kendi vazdığı bır sıın okumuş, karısının oldukten son ra cığerını vedığı ıçın «Ciğercı Yusuf» adı ile anılan «kıdemli» bır hasta aa «HürriyeU uzenne uzun bır nutuk çekmıstır Butun oyunculara, hastanenin bahçesır den topladığı bahar çıçeklermden armağan eden CıŞercı Yusuf alkıslandığını gorunce yaptığı ısı pek sevmıs kendını alkışlamıs ve «ahneden mmeğe bır Arkası Sa. 7, Sü. S de Komünizmi tel'in mitinginde 100 davul calınacak tZMİR Izmırde 10 nısan pazar gunu yapılacak olan «Ege bolgesi komünizmi ve gafleti tel'in mitingi» nın tertıp komıt^sı tarafından dun bır basm toplantısı duzenlenmış, açık hava toplantısınm aynı gun şehırde davul çalınarak ılân edılecegı bıldırılmıstır. Tertıp komitesi ujelerı bu iş ıçın 100 adet davul temm edılecegını soylemıslerdır. Sozcu avukat Burkay Kajnak, «Komünist hartketlerinin son gelisimi, Turkivede bir kızıl ihtilâlin hazırlandıgı işaretini vermektedir» dennştır. Yurtta yer yer kar yağışı haşladı Ankara (Cumhuriyet Bürosu) Meteoroloji Genel Müdürlüğünden venlen bilgiye göre onümüzdeki günlerde yurdun pek çok ye ri kar yağıslı geçecek ve ısıda büyük duşmeler olacathr. İbrahim ÇAMLrnin Dünya, Amerıka TÜRKİYE Adlı yazı dizisi BÜGÜN Dünya Tıyatro Günu ımi'prebetiyle dun Elt.ın>ra Tıjatrosuna getirilen /a<<»r<.r» akıl '!<jp. Bu hastalardan birkaçı, oyundan sottra l&tiklâl caddesinin kalababğına karı^arak mislerdir. \\ nutiı hürrijeti J Ecvct GÜRESÎN 2. Sayfomızda