Katalog

SAHİFE İKt 24 Mart 1966 CTJMHURİYET NA1Î TEDBİRLERLE TURİZMİ TESVİK I. Sadi TINAZTEPE flnya turlzminde hakkı olan yeri henüz almamıs bulunmasına rağmen, Türkiyenin tasıdığı özellikler ve tnristik patrimani ile bu Bİanda büyük gelişme imkân ve kabiliyetine sabip balunduğu bir gerçektir. Aktif dış tnrizmin gelişme yolundaki ekonomilerin kalkınmasında oynadığı rolün önemi ve gerek dış ödemeler dengesini tesis gerekse çeşitli sektörlerde faaliyet sahası yaratmadaki tesirleri açıkçs bilinmektedir. Son yılda tspanyanın tnrizra gelirinin 1 milyar dolâra (9 milyar T.L.) ulaştığı ve Tnnanistanın aynı dönetnde 100 milvon dolar sağladığını ifade etmek konunun memleketimiz için taşıdığı hayatî önemi belirtmeye kâfidir. Son yıllarda turizm meselesinin en aktüel bir mevzu olarak ele alındıgı ve bu yolda çeşitli çalısma ve teşvik tedbirlerinden bahsedildiŞi görülmektedir. Tiirizm sektörünün malî tesvik tedbiriyle gelistirilmesi ve tanınması düsünülen vergi ranafiyetleri olan konumuıdan evvel tnrizm bakımmdan Tvrkiyenin halihazır duruznnnn ana hatlariyle deginelim. Maliye Müfettisl lara tahsis ettikleri binalarla arazi 10 yıl süre ile bina, buhran, arazi vergilerinden muaf tutulmuştu.. 1%4 yılında çıkarılan bir kanunla ise (3) bu muaflığın süresi aynı şartlarla 5 yıla indirilmiştir. Konulması teklif olunan yeni emlâk vergisi muaflığı ise binalar için 5, arazi için 10 yıldır; muafiyetten Turizm Endüstrisini Teşvik Kanununa göre belge alan teşebbüsler faydalanacaklardır; araziye 10 yıl gibi daha uzun bir süre tanınması kamping ve plâj gibi sahalann turizmde ilk merhaleyi teşkil ettikleri görüşüne dayanmaktadır. Q KAZANÇ İSTISNASI: Turistik faaliyetlerle istigal eden işletmelerin kurulus tarihinden itibaren belli bir süre ile, kazançlarmın Gelir ve Kurumlar Vergilerinden istisna edilmesi, turizmin gelistirilmesi bakımmdan alınacak fiskal tedbirler içinde ayn ve üstün bir yer tasımaktadır. Raporda teklif olunan esaslara göre otel, motel. kamp, plâj, lokanta ve eğlence yerleri gibi turizm belgesi almış isletmelerden ise başlama yıllarından itibaren 5 yıl müddetle Gelir ve Kurumlar Vergisi alınmıyacaktır. Bu süre Bakanlar Kurulu karariyle tesbit edilecek turistik önem ve özelliği haiz bölge ve yerler için 10 yıl olacaktır. Kazanç istisnasının nispeti 'tlOO dür; istisna konusuna giren kazançların tamamı vergi dışıdır. Hâlen mevcut teşebbüsler de kurulus yılları baslangıç alınmak suretiyle eğer süreyi do' lurmamıslarsa aynı istisnadan faydalanacaklardır; mevcut teşebbüslerin kuracaklan yeni isletmeler de istisnaya dahil edilecektir. Q YATIRIM İNDÎRİMI: Gelir Vergisi Kanunumuzda mevcut yatırım indirimi sisteminden genel esaslar dahilinde turizm tesislerinin de faydalanması hâlen mümkün bulunmaktadır. Bu defa Vergi Reform Komisyonunca, sistemin genel ıslahı ile birlikte, indirim nispetinin artırılması, mevzuun genişletilmesi ve prosedürünün basitleştirilmesi suretiyle turistik islemlerin daha genis ve kolay bir şekilde yatınm indiriminden faydalanmalarını safclayacak usuller etüd edilmektedir. Q TURÎST ODALAR1 MUAFLIĞI: Turizm ve Tanıtma Bakanlıiından intikal eden bu talebe göre, evlerinin odalarını turistlere kiralayanların elde ettikleri kazançlann vergi dısı bırakılması teklif olunmaktadır. Her ne kadar gavrimenkullerini kiraya verenlerin bir takvim yılında elde ettikleri iratlar 5 bin Iirayı geçmiyorsa zaten vergi dısı ise de (4) gerek psikolojik tesiri gerekse bu haöMi asabilecek kazançlar olabileceği mülâhazası ile teklif olumlu ka,rşılanarak rapora alınmıstır. Daha evvelce Yunanistan da aynı muaflıgı kabul etmis olup Türkiyeye gelmesi bekIenen turist akını bunların evlere pansiyoner ola» rak alınmasını zorunlu kılmaktadır. Böylece turistlere evlerinin odalarını kiraya verenlerin elde edecekleri kazançlar Gelir Vergisi dısında bırakılmıs olacaktır. 0 DİGER TESVİK TEDBIRLERİ: Bunlardan ilki turizm müesseselerinin dısarıdan ithal edecekleri tesisat ve teTitlzata çümrük vergisi muafiyeti tanımasıdır. Bu konunnn leh ve alryhinde iki ayn görüş mevcut olup biz de ba yolun faydaları yamnda ve daha ziyade yerli sanayiin gelismesini ensjellevici tesirinin asır bastı^ı kanısındavız. Turizmle ilgili işletmelerin faydalanacaklan bu fiskal tedbirlerden baska turistler lehine bazı moneter tedbirler de ineelenmis bulunmaktadır. Travelers check usulü, kullanılıs sahası pek genis olmamakla beraber. memleketimiz için bazı değisikliklerle uveulanması icin etüd edilmektedir. Özel bir turist kuru ihdası ile turistlerin cetireceği dövizlerin isci dövizlerinde oldu$u sribi 1 «25 civarında bir fazlalıkla alınması da fayda ve mahzurlarivle incel"nen konulardandır. u günlerde hızla seviye kaydetmenin aktualıtesi yaşanıyor Turkiyede... 10 ve 11 mart 1966 günlerinde Cumhuriyet gazetesinde yaymlanan Ilhan Seîçuk imzalı «Ey sağduyu nerdesin» ve Ecvet Güresinin cEski oyun» başlıkh yazılarını okuyup da ileri sürülen fikirlerle birlik olmamak elde değil. Yapılan tahliller ve varılan sonuçlar kapkara.. Hem o kadar kara ki, durumu yalnızca, «iç açıcı değildir» deyıp geçiştirmek dahi mese'.eleri pek ciddıye almamakla mum kundur ancak. Saym Selçuk'un dedığı gibi: «Bir ünlü romancı, bir ünlü romancı daha.. Bir şair, bir operacı, halk türkücüsü.. bir kaç nevi saz sairi, bir üniversiteli genç, ortaokulun 2. sınıfında okuyan 15 yasında bir çocnk tste bunlar, Türkiyedeki müesses nizamı yıkacak kişiler»... Memleketteki manzara: Uyunun farkında olmıyanlar endişelı. Dalgayı bılenler ise. saym Selçuk'un dediği gibi: «Burunlariyle gülüyor».. tşm acı yonü, her iki halde de ulusca bir çok kayıplara uğradığımızdır. Hal böykyken jıeden bu yol *lara saptığımızı sayın Ecvet Güre=in kesen kes işaret ediyor. «Iıikkatlerin baska tarafa cekilmesi: Mecliste kavgalar (tslamış, meseleler Türkiyenin eko nomik ve sosval gelecejinden rejim alanına kavdınlmıstır. Tam bu sırada bir takım beyannameler dağıtılıyor. Polis suçlnlan arıyor. Sonunda mahkemenin de lil yetersizliğinden salıverdiği iki genç, Ankara Emniyet Müdürü • nün basın toplantısiyle kamu oyuna. ihtilâl tahrikçisi olarak tanıtılıyor. Dahası var, 15 yasındaki bir ortaokul ögrencisi gene Emniyet Müdürü tarafından baskomünist olarak takdim rdiliyor... Bütün bu olaylar gösterivor ki, iktidar bir yandan Meclisteki gürültülerin etk'sini hafifletmek, bir yandan bünyesindeki zaiti grupunda ve kamu ovunda örtebilmek, öte yandan 141 ve 142. maddelerin değisikli ğine ortam hazırlamak için ter tipler, ama pak eayri ciddî ve çapı düsük tertiplere girismis • tir». ESKi OYU* B nümaz bir gaflet içindedirler.. Çün kü doğruyu yanlıştan nasıl ayırt edebileceğimizi bize öğreten mantık ilmi, en az yirmi yıldan beri: «üniversal (âlemşümul, irsaniyetşümul) olmayan bir hakikat saçmadır> dediği ve bunu hiç bir suretle ret ve inkâr edilemez bir şekilde isbat ettiği halde, hâlâ: «Zamandan zamana, toplumdan topluma, insandan insana değişen kanaatler ve inançlar» üzerine sözde ilmi, sözde aklî ve manükî binalar kurup durmaktan ve onlarla gerçekten o'.umlu ve verirnli sonuç lar alınabileceğmi zannetmekten kendilerini kurtarmayı hatır ve ha yallerinden bile geçirmemektedirİer!.. Orhan Kemal! Orban Kemal'le çoğunlukla sokaklarda raslaşırdık. Eski fntbolcular gibi bir yürüyüsü vardı. Saçlan aklaşsa da bir delikanlı yürüyüşü. Çok gezdiğinden mi nedir, hep idmanlı görünürdü gezmeye... Bazan Babıâlide, bazan Beyoğlunda îstiklâl Caddesinde karşılaşırdık. Bir kaldınmın üstünde beş dakikalık konuşmalar. Gazetedeki odama pek seyrek gelirdi. Son defa Cağaloğlundan Aya»ofyaya giden asfalt üstünde, Emniyet Sandığı yakınlannda karsılaştık. Merhaba'lardan sonra : Bunlar fena gidiyorlar .. dedi. Endişeli değildi. Hazretlerin hızlannı ölçmek ister gibi sualler soruyordu. Romancıydı gerçi, sanatın adamıydı; ama siyasi iktidann cigerinin ne yana yattığını herkesten iyi biliyordu. Bu konuşma üstünden çok geçmedi; tutuklandı. Orhan Kemal efendi, sade, gösterişsiz bir insandır. Kasıntı değildir. Sanatını, değeri kadar paraya hiçbir zaman çevirememiştir. Meşhur olup refaha ermemişlerden, zindanda yatıp kahraman olmamışlardandır. Gene günlerden bir gün Babıâlide karşılaşmıstık : lşler kötü, bir aşçı dükkânı açmayı düşünüyorum... demişti. Orhan Kemal budur işte! Lokanta açmayı düşünemez o, aşçı dükkânı açmayı tasarlar. Arkadaşım Fikret Otyam, Orhan Kemal'in kendislne yazdıgı mektuplardan parçalar yayınladı. Güzelim mektuplar bunlar. Sıcak, sıcak hepsi. Ancak ben o güzel mektnpların bir fıkra konnsu olacak satırlarını köseme alıyornra : 6.8.1956 ... Bütün iyi niyetime rağmen elimdeki beş romanı satıp paraya çevirip Ankaraya gelemedim gitti. Uğur'un (kardeşi) borcunu bile veremedikten başka, kdmür dahi alamadım. Parasızlık yüzünrien sıramızı kaçırdık Ama hâlâ dayanıyorum. 18.10.1956 Ev kirası vakti muayyeninden en az on, onbeş gün sonra odemyor. Yıldız'a manto borcum öylecene duruyor! Bana gelince geçen senenin kadrosuyla idare edıyorum. Yeniden bir pardesü bile alamadım. Kan ve çocuklara keza. (...) Sabah cebimde bütün bir on teklik vardı. Bakkalda bozdurup karıyla paylaştık, caddevi tuttum. 4.12.1956 Vukuat Var, Hanımın Çıftliği, Fırtınah Gece ve Suçlu romanlarını Remzi'ye verdım. Alelhesajj bir beşyüzlük aldım. On beş gün içinde deve olunca bendeniz gene para peşinde koşmaya başladım. 12 Mart 1957 Ayın bugun on ıkısi. Beş de ondan evveli, etti on yedi. Dağ doğura doğura fare doğurdu. Yuz kayme. Beşi banka masrafı. elime geçti doksan beş kayme. Sağa sola dağıttım, şu satırlan yazarken cebimde on beş lira kadar bır şey kaldı. Bu parayla şu nefıs havalarda çiğ köftesi, humusuyla kana kana bi rakı içilmez. Vay Allah vay!.. 11^ 1958 Bu havada dbrt duvar arasında .. senaryolarla uğraşılır mı? Uğraşıımaz ama ne yapacaksın, ekmek parası! 19.41959 Allah belâsını ver?m. Roman, hikâye, düzyazı, senaryo, su bu, Avrupa seyahatı değil beş adımhk Ankaraya bile gıdeme! Gıdersın belkı gidersın ya, eve, çoluk çocuğa bir. şeyler bırakmak Uzım. dönüste elınde bır şeyler kalması lâzım. Ve efendim lâfı uzatmıyalım 1965 yılında Orhan Kemal'in hali : 11 Mart 1965 ... Bu satırlan sabahın beşinde, buz gibi odamda yazıyorum. Ne odun, ne kdmür, ne de kömur alacak para var Borç, borç, borç... • Orhan Kemal'in Fikret'e yazdığı mektuplardan bn satırlan neye derledim? Çünkü efendim, hani yazıyorlar ya solculara Moskovadan torba torba para geliyor diye. . îste butün bunlardan zavallı Orhan Kemal'e hiçbir şey düsmemiş anlaşılan .. Ve işte yukarıda mektuplarını okuduğunuz romancı Orhan Kemal, şimdi devleti devirmek için «hiicre faalıyeti yapmak» suçuyla mevkuftur. Bana sorarsanız «hücre faaliyeti» de yapmıştır Orhan Kemal . Bunca Kıs'ı odunsuz kömürsüz geçirmek kolay mı, bir de idman yapıp vücuttaki hücreleri faaliyete geçirmezsen donar kalırsın alimallah... Kurtuluş yolu unun için, biz cahiller ve öğren ciler, sayın hocalarunıza ve bü tün saym düşünür. yazar, eleştirmen, denetleyici ve yöneticileri mize, hatırlatalım ki; bu evrende: üniversel (cihanşümul, insaniyet jümıil) olmayan hiç bir hakikat hakikat değildir.. ilim, ilim değildir .. fikir, fikir değildir .. mantık, mantık değildir... ahlâk, ahlâk değildir . siyaset, siyaset değildir.. kültür, kültür değildir... medeniyet. medeniyet değildir.. Evet, bu hakikatleri tekrarlayarak, onları, memleketlerinin, milletlerinin ve insanlığm, yâni bizim hcpimizin zararına, bilmiyerek, istemiyerek çalışıp durmaktan, mut laka kurtamıak zorundayız.. Hayatî ve sosyal zorunluklar ve en sâ de ve basit bir akıl ve izan. bunu bize kesin olarak emretmektedir.... Turizmin neresindeyiz ikinci beş yıllık Kalkınma Flânına verilecek yönü tesbit için tzmirde bir «Turizın Kongresi» düzenlemislerdir. Vergi Reform Komisyonu adına katıldığımız bn toplantıda: O Turiımle ilgili mevzuat bakımından mevcut tıkanıklıklar ve giderilmesi tedbirleri (gümrük, kambiyo, vergi mevzuatı, îş Kanunu, bafta tatili, arsa spkülâsyonu .. v.s.) Q Plânlama, alt yapı, ulastırma, hizmet tıkanıklıkları, eğitim ve tanıtma meseleleri; Q Kredi ve finansman isleri, tesisler; Q Turistik değerler ve turizm ticareti tedbir ve yatınmları; ele alınmış ve incelenmiştir. Bu vesile ile ilgili resmî mercilerin ve Ege seyahat acentalariyle rebber teşekküllerinin dâvayı iyi anlamış ve benimsemiş buiunduklarını müsahede etmiş bulunmaktayız. Turizm Bakanlıgı ilgililerince açıklanan rakamlara göre: # Türkiyeye gelen turis adedi 1965 yılında 300 bini bulmustuı»; 1964 te bu rakam 168 bin olup artıs ' ı70 e vaklasmaktadır. 19S0 yılının 94 bin turist adedine göre 6 yılda üç misli artıs mevcuttur. 1965 yılı rakamına deniz yolu ile gelip bir gün kalan 70 bin escursionist dabil değildir. (tç turizm hareketi de yılda 2,5 milyon kisiye yükselmiştir.) • Turistlerin bozdnrduklan döviz 1965 te 13,5 milyon dolardır; resmi mercilere intikal eden 121 milyon lira tutarındaki bu döviz geliri kadar bir meblâğın da gayriresmî kanallarla memlekete girdiği ve turistlerin böylece 250 milyon lira bıraktığı hesaplanmaktadır. 0 Ancak bu memnuniyet verici rakamların hemen arkasından su tabloyu çizmek gerekmektedir: "•^ * Memleketimîzdeki trâtün yatak adedi, 10 bin "•*amping, 9 bin pansiyon ve 5 bin yurt yatafı dahil 116 bin adettir; hâlen inşa edilen 4 bin yatakla birlikte 120 bine ulaşan bu kapasiteden ancak beste biri dıs tnrizme elverişlidir. Şu duruma eöre Türkiyenin turistlere arzedeceçi otel. motel kamping gibi yerlerdeki yatak adedi 25 binden ibarettir. Almanya, Isveç, Belçika ve dieer Avruoa iilkelerindeki seyahat acentalarınca daha simdiden turistik böleelerdeki yerler tutulmuş ve yeni rezervasyon talepleri yatak bulunmadıgı ici" karsılanamaz hale gelmistir. Yıllardanberi ttalya, îsviçre ve Fransaya giden turizm akını artık lspanya ile Balkanlar ve Türkiyeye yönelmis olup diger 12 yılda bu alanda gerekli tedbirler alınmazsa bizi atlayarak yön degistirip baska ülke ve hölçelere kayacak bu kiitle turizminden çok şey kaybedeceğimiz açıktır. Az gelismiş bir ülke yapısındaki memleketimiz için görünmiyen kalemler olarak dıs ödemeler dengesine en olumlu etkileri ile turizm gelirine ihtivacımız ise tartışılamıyp»k bir gerçektir. B T lama Tf kilâtı, Tiirkiye Odaları ve Borsalar Birliği turizm için alınacak tedbirleri ve urizm ve Tanıtma Bakanlığı, Devlet Flân ••«• •••• Haluk Necdet DOĞAN G Sonuç alkınma hamlelerinin basarılması ve dıs • ödemeler dengesi açıklannın kapatılması büyük ölcüde memleketin döviz gelirlerinin artmasına da bağlıdır. Yurt dısındaki işçilerin sağladıkları döviz yılda 90 milyon dolara ve Türkijenin döviz rezervi simdiye kadar ilk defa.mart ayında 100 milyon dolara yükselmis bulunmaktadır. Balkanlar \e Türkiyeye yönelen turist akını iyi değerlendirilirse 1965 te bu alandan elde edilen 250 milyon liralık gelirin bir süre sonra belki 1 milyara yükseltilmesi mümkün olabilecektir. Ekonomik eelişmeyi yeni is sahaları açmak sureti\Ie de hızlandırarak bn hedefe ulasmak için. turistik isletme'er kurulmasını tesvik etmek üzere Emlâk, Gelir ve Kurumlar Vereilerinden muafiyet ve istisnalar konulması ekstra fiskal fonksiyonlamle modern vergiciligin ileri bir örneğini teskil edecektir. (1) Turizmin teşviki ile ilgili malî tedbirler hakkında on rapor. Vergi Reform Komisycnu. Şubat 1966. (2) 5648. 5549, 5650 sayıh kanunlar. 13) 2'7/1964 tarih, 491 savılı kar.un. (41 Gelir Verai^i K. maddc 21 Maliye politikası rw^ uristik bBlge ve tesislerin geliştirilmesi, * yatak adedinin süratle artırılması. turizm hizmetleri ve teşekküllerinin gerekli \asıllara yükseltilmesine yönelecek turizmi tesvik politikasının ânî tesirli ve en kuvvetli vasıtaları malî tedbirlerdir. Bu sahada fiskal tesvik tedbirlerinin her türlü imkânlarivle uyşulanması gerekmektedir. Bu görüş içinde konuyu inceleyen Vergi Reform Komisyonu Maliye Bakanlığına sundufu şubat 1966 tarihli raporunda (1) turizmle ilgili malî tesvik tedbirlerini turizm endüstrisindeki her türlü mükellefiyeti kavrayan bir genislikte mütalea etmistir. O EMLÂK VERGlSt MTAFLlGl: Evvelce bazı kanunlar (2) ve Turizm Endüstrisini Tesvik Kanunu hükümleriyle turizm tnüessesesi belçesini almıs'teşebbüslerin kanunda yazılı maksat • ••I Ahlâk ve Sosyoloji Öğrencisi 0 Aynı konuda tartışmacı Osman Koç. Burhan Felek'm bır öas ka yazısına temas ederek «yazarın memleketimizin başta gelen meselelerinden en önemlısine değindıği» belirtmekte ve ozetle şöyle demektedir: «Dinimizin kaidelerinı tatbik etmek için, yeter ölçüde din adamına ihtiyacımız vardır. Çünkü: Milletimizin topluca en fazla ilgilendiği husus dindir. Halbuki, bugün din islerimiz, ihmal edilmiş bir durumdadır. Devlet de bu konuya elini tam mânasiyle uzatmıyor. Bu durum karşısında da din hakkında esaslı bir bilgisi olmayan, bir çok cahil, dzetede Gündu? Şımsek'ın an din adamlarının yerini doldur nesinın ağladığını görunce mak için başlarına birer kavuk yüreğım parçalandı. pAğlatı • geçirerek ortaya çıkıyorlar. Salan tek ana olsa GundÜ7 ün an yın yazarın dediği gibi, «ön safn»=i. haydı der geçer msan. Gel ta döğiişen ve çekişenlerin arkageielim ki, bu teTtıp olaylar tüm sında bekliyenler» olabilir. Donıılleti ağlatacak bıçimde gelişlayısivle ön saflarda döğüsüp çetirıleceğe benzemektedir. kisenlerin ekserisi bu cahil din Bir ortaokul dğrencısinın Ata adamları olduğundan. onları kan turkü bir meşhurla karsılaştırma dırıp arkalarından durumu iz ödevme Leninı konu seçtiğı için livenler olabilir. Bu durum tam çıkarılan su gürültü ve telisa ba mânasiyle her yönden vahimdir. kın. 15 yaşındakı çocuğu deliğe Fakat sayın yazarın, vukarıya tıkacak kadar ısı azıtmayı insa aldı«ımız yazısının son cümlesinın aklı almıyor. Bari, bundan ne kalılmıyarak, bu durumun boyle dünya meshurlarını biz önüne çeçilebilecesine ve düzelti tesbit etsek de (1) çocuklarımızı lebileceğine inanıyoruz. dama gırmekten peşın peçin koKanaatimizce ve hakikatte, bu rumuş olsak. kötü durumun önüne geçilmesi Bızde oldum olası her oiaya için, devlet elinin bu husnsa tam bır mesul bulma, hattâ mesul ya mânası ile nzanması gerekir. İhratnıa hastalıŞı var. Galiba bu tiyaca ;öre her çesit bilgisi tam nun tedavisi de yok ki, hastalık basta din: olmak üzere. iktı surgit devam etmektedır. Bazen sadî. sosyal vs. avdın din aolavlara karısan veya karıştındamlarımn yetistirilmesi lâzım lanlann bzel adlarını bir yana dır. Gerci böyle din adanıı yetisatıp ilk ağızda partilerini dıle tiren müesseselerimiz «ImamHa dolarız Sanki (X) partısine men tip Okulu» vardır. Fakat ihtiya sap bir vatandaş her hareketını cı karşılaınaktan çok uzaktır. Bu (X) partisi ıçın yapar veya o müessese genisletilmeli ve ihti • vatandaşa her i?ı (X) partisi yap yaca cevap verecek bir duruma tırırmıs gibi. Tipık bır Amerikan getirilmelidir. Böyle olunca da hastalığı... Hani adamlar kafayı cahillere ver kalmıyacajı. avdın çekınce arabaları ile üçbesımızı din adamlanmızın da hiç bir bas ezıp geçerken ve de kıziarımızı kı altında kalmadan, vazifeleriiğfal ederken bile vazıfplidirler ni yapacaklan. bunun neticesin • ya, ışte oradan sarı.. de şimdiki kötü duruma düsmiNetıce olarak dıvebilirız kı: yeceğimiz kanaatindevim.» Haklı olarak mükemmelliğiyle Osman KOÇ ögündüğümüz 1961 Anayasamızııı getirdigi bir çok haklardan bu •** > gün gereği kadar yararlanamı yorsak, herhalde bunlann nedeni iktisadî temellere dayalıdır. Biz ise bütün bunları bir yana atıp hayalî komünist avı yapıyoruz. Üniversite. lise derken ortaokullara dek dayandı iş. Bu gidisle pek yakınlarda ilkokullarda da ava çıkılacağını söylemek bir ke hanet sayılmaz. Vay başımıza gelenler... Ağlayan ana açabilir. İyi kötü sağlanmıs bir aklttir. Bu andlaşmayı fazla kurcalarsak, başımıza, eski şekli aratacak ahkâm çıkabılir. Unutmamalı ki Potsdam'da bir Dost Devlet, Boğazlarımızm beynelmilelleştirilmesıni teklif etti. Daha sonra bir komşumuz da Üs ıstemeye kalktı idi. Bu konuda önce Türkiye, elinden gelen azamiyi yapmalı, bir sure de bunun verdıgi sonuç gözden geçirilmelıdır. Kanaatimce Turkiye. şunları yapabılır , O Kanallarda sağ tarafın takip edileceğine dair Milletlerarası kural. Bakırköy • Bostancı hattında basİ3tılmalı, Boğazın 45 mil kuzeyinde terk edilraelidir. A Ç'rağan, Beykoz, Büyükdere, yatak yeri olmaktan çıkanl malı, ıskarça tutulmahdır O Yakadan yakaya geçis, bu runlarla maskelenmiven, belirli açık alanlardaki koridorlarda yapılmalı ve boSazı tulani geçen her gemiye, aykın geçen tekneler, yol vermelidirler. O Rumelıhisarı, Yeniköy, Umuryeri gibi noktalarda radarlı. telsiz telefonlu ploting ve kont rol istasyonları kuru!mah. bunlar, ters rotalardaki transit gemileri viraj noktalarında karşılastırmayacak şekilde gemiler< < u rat tanzımı teklif etme1' Gerekh Walkie Ta'.kie m\: araçları. sahil sıhhiye merh.. . rince verilıp, hteki boğazdan çıkarken alınmalıdır Q Devletler, Armatörler nekes davranarak kılavuz almıyorlarsa, Türk kamu menfaati adına, transit teknelere ücretsız «mü savir kaptan» verilmeli, salim sulara çıkıldığında, sevir halindrkı tremiden romorkörle eeri alınma İıdır. O Rumelıhisarı, Yeniköy gıbı noktalarda nöbetçı olarak, bası usturmaçalı hoparlörlü romorkorier bulundurulmalı, gemi dumen dinlemezse, romorkorler tos vurarak dümene vardımı, gemi kaptanına teklif etmehdır O Çanakkalede Mortodan Kilitbahre kadar sol seyir yapan gemilerden ceza alınmah, bunlar orta hattının sağında seyre zor lanmalıdır. Çanakkale ve Büyükderede gümrük beyanı ve sağlık islemi için bir anda kuzevden güneyden çelecek gemiler arasıııda öncelik durumu, durus veri. yol verrae esasfârı tespft edtfmelidfr. O Boğaz içinde Inland Rule kuralı uvgulamak düsünülmelıdir O Siste Türk trafiği durduru[raalıdır. © Mahallî vedek çekme işlerıne ancak gundüz müsaade edılmelidir ••••>•••••••••••••••.•••.••••••• ••••••••••••••••••••••••nm FAHIR ONGER YAYINLARI SUNAR: 3 ARMAĞAN (CAZANÂN GECE YARISI BiR GEMi Çeviren ve önsöz Burhan ARPAD Saıd Madenin çizdiği 4 Renkli modern şömiz içinde 20 forma 10 lira Cumhuriyet 3081 Adlı Büyük Romanı Çıktı. FRITZ HABECK'in İstanbal Boğazında gemi önlenmesî çatışmalarının 0 Aynı konuda tartışmacı Ziyaettin Ergin'de Esad Daybelge gjbı Dz. Albayı Sedat Çmerı ten kid ederek şbyle demektedır: «Boğazdaki Gemi çatısmaları nın sebebi güzel izah edilmistir. Fakat «Hal çaresi» olarak iste nen ileri sürülen tedbirlerı kifayetsiz buluvorum. Söyleki: O Bu re.jimin tatbikatı azamı titİ7İik ve hassasiyet ister. O Bu rejimin tatbikatı. yine. boğazda vukubulacak her faciayı önliyecek mânâsına gelmez. Bunu kesinlikle temin etmesi müm kün değildir. Dolayısiyle. bununla beraber bazı tedbirlerin alın ması icab eder. Ürnesin; Su ana kadar gerek cojrafi. gerek tarihi yönden büyük bir kıvmet tasıyan boğaz muhtemel bir vangını zamanında söndürebil°cek, büyük gayet modern itfaive tesisatından voksundur. Bundan once boğazda vukuhulan üç felâket her nekadar ucuz atlatılmıssa da. bize derş oimasi bakımından önemlidir. Yetkiliierin eecmisi dikkate alarak çerekli tedbirleri alacaklsrını ümit ederim.» Hal çaresi Em. Dz Kur. Alb, Esat DAYBELGK ACI BİR KAYIP Merhum Rasim Bey ve merhume Seher Hanım'ın oğlu, Hüsniye Sirek'in çok sevyıli eşi, Mjfide Sirek'in sevsili babası, Cumhurivet Gazet^sinin emekli Fosta Servisi Sefi: iyi ve fazilet'.i insan; ÇERAFETTİN SİREK ıızıın zamandır cekmekte "ÎUlunduğıı hastahktan kurtıımnarak .'3 raar! I%H gün.! Hbkkın rahmetine kavuşmusfur. Ccnazesı 24 mar* 1966 perscrr.be fbugün) günü öğle nama/nı mutaakıp Sultanahmet Camlir.den kaldırılarak Kozlu Mezarhgındaki aile fcabrine defnedi'ecektir. Allah Rahmet Eyltsin. AİLFSİ Cumhurıyet '099 PESt A 650.000 Lira ile Senevî iradı 98.000 kontrata bağlanmış, mülk ANADOLEMLÂK 22 74 74 Cumhuriyet 30.^2 alınacak. T (27 Mayıs Ok. öğr. Samsun) Hüsnü YILDIZ TEŞEKKÜR Bana ıstırap veren mide rahat sızlığımı büyük bir Ihtimamla yaDtığı ameliyat neticesinde tedavi ederek. yeniden sıhhate kavuşturan Istanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahpaşa Hastanesi Cerrahi Kliniğinde başta, Sayın Prof. Dr. olmak üzere. Doç. Dr. Asistan Dr. Din hakkında düşünceler ayın Burhan Felek'm «Din Hakkında Düşünceler» başlıkh yazısını tekrar tekrar okudum. Çünkü sayın yazarın dediği gibi: Din, pek büyük bir sosyal ha | rekettir. Ahîâka dayanak olmak, , insanhğı manevî birliğe ve devamr lı bir sulh ve saiâha ka\ uşturmak gayesiyle kunılmuştur. Ama, maalesef. binlerce yıllar l dan beri bu amacma erişememiş; I hattâ gayesinin tersine olarak, ınsanhk âleminde ayrıhk, gayrılık. nefret, kin ve düşmanlık 3Taratmıştır. Hâlâ da, insanhğm mânevi birliğinin başhca engellerinden biri ol maktadırlar... Bu gayet tabiidir. Çünkü, bu dünyada bizim çözümlememiz gere ken her meseleyi, mutlaka, gerçek liği ve doğruluğu muhakhak bulunan prensiplere dayanarak, tamamile objektif ve ilmî bir şekilde çöVjmlememiz zorunludur. Sayın Dz Albayı Sedat ÇİNER' in «tstanbnl Boğazmda gemi çatışmalarının önlenmesi» başlıkh yazısını okudum. Yazann fikirlerine katılmıyorum. Çünkü, Boğaz larda kazaları önlemek için Montrö Mukavelesını değiştırmeye kalkmak, Devletin başına gaileler NOT: Tartışma bölümıine fönderllen yazıların mütnkıinse daktilo edilmesiıu, 250 kelimeji aşmamasını ve yazarlara değil, zarlın uzerine •Tartışma» nımuzu yazılarak Jfazı Işlerin* Dostalanmasını rica ederiz. DENIZCILIK BANKASI T.A.O. Sehir Hatları İşletmesi Müdürlüğünden: Yolcularımıza kolaylık olmak üzere, Kadıköy ve Havdarpsşa iskelelari gişelerinden, (Koprüden gelişte kullanumyk uzere) jetonla birlikte karton bılet satışı yapılmaktadır. Sayın yolcularımıza riujaırulur. (Basın 10271/3105; İNGTUZCE VI DAKTİLO BİLEN ISTANBUL BAYRAM GAZETESI Önümüzdekiı Kurban Bayrammın 2, 3 ve 4 iincü günlerinde Kanun hükümlerine göre İstanbulda gazeteler çıkmsyacak, yalnız Gazeteciler Cemiyetinin «Bayram Gazetesi» yayınlanacaktır. Ankaraya ve Türkiyenin her tarafına gönderilecek olan 600 bin tirajlı «BAYKAM GAZETESİ» bayram günlerinde okujacağınız ve ilân vereceğiniz tek gazetedir. Bilgi için müracaat: Gazeteciler Cemiyeti Telefon: 22 12 22 Bedii Gorbon S Dosya No. 289473 Selçuk Kanatlı, SATIŞ ILANI İstanbu! Miktarı 2 adet 1 » 1 » 3 » SEKRETER ARANIYOR Referans ve hâl tercümesi ile P K. 852 Karakoy'e Reklâmcılık IÜ7»/31O3 Feridun Sağıroğlu'na anesteziye hazırlayan hemşire ve bakımmada ihtimam gösteren diğer personele, hastalığım sırasında beni telgraf ve teiefonla arayan. teselli eden kıymetli akraba ve dostlaruna şükranlarımı sunanm. NFCATİ BEDESTENL1OĞLU Defterdarlığından: İLÂN Muhammen bedel Cinsi Lira kr. Simens marka dikiş makinesi 0.30 7500 beygir No. 47833 ve 51419 Hava kompresörü No 115 B 251 B 953 4000 Matgap Zurperaton Metabo Marka 2000 140 beygirlik No 227424 Simens marka burun makinesi her 10000 biri 0.50 beygirlik K 692151 AK 692151 A.K. 692151 Istanbul 10 uncu İcra Meonurluğundan: Adresi meçhul olan Cemalettin R=zaya 964/117 Dairemizin 964/417 sayıh dosyası ile alacaklısı tarafın • dan yapılan tâkip üzerine. borçlunun gayrimenkulün 6 '90 hlssesi satılacağından ve İstanbul 2 nci İcra Memuriuğunun 934/3505 sayılı dosyası ile Alıye aleyhine açtığmız icra tâkibi rr.evcut olmasına göre, Beyr/Ju Hüseyin Ağa mahallesi, îstiklâl caddesi ve Sahne sokağında 170, 176, 2, 16, 3, 5 kapı i pafta, 333 ada, 3 parsel sayıh SiV Dö Pera binasındaki yukanda bahis mevznu 9/80 hisse satılacağından adresiniz tnalum olmadığından ve kanunen sabş ilânmm tarafınıza tebliği mümkün olmadığından bu hissenin birinci artırması 15/4/1966 cuma günü saat 15 den 17 ye kadar Sultanahmette Adliye Sarayında 10 uncu İcra Memurlu6unda yapılacaktır. 2 nci artırması da 25/4/1966 pazartesi günü aynı yerde saat 15 den 17 ye kadar yapılacağı tebliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. (Basın 1721/3095) PARKER Her nevi kalem için en iyi murekkep. Yazarlcen. dolma kalemintzi femJzleti Okumuşlann gafleti akat, ne yazık ki Türkiye başta bütün dünya üniversiteleri nin mânevi, içtimai ve siyasi ilim ler fakültelerinin sayın öğreüm üyeleri ve bütün düşünürler, ina f 23500 Veraset Vergi Dairesine olan borcundan dolayı Şişli Bomonti Birahane sokağı 22 No. lu mahalde tahtı bacze alınan \nkanda cins ve evsafı gösterilen menkul mallar (makineler) 6183 sayüı kanunun 87 nci maddesi gereğince 6 Nisan 1966 tarihinden itibaren 15 gün müddetle mezkur mahalde pazar lıkla satüacaktır. Kat'î satış 20 Nisan 1966 çarşamba günü saat 15 tedir. Fazla malumat almak istiyenlerin Veraset Vergi Dairesi Müdürlüğüne müracaatlan tlftn olunur. (Basın: 9556 3093) İlâncüık: 2082/3086