Katalog

GUMARTESİ GECESİ, PAZAR SABAHI AJLAN SELLİTOE tşçv babanın işçi oğlu Alan Sillitoe, günümüzdeki işçinin nasıl yaşadığlnı, nasıl dövüştüğünü, nasıl seviştiğini hayatını nasıl değerlendirip yorumladığım, uraiıtlannı, korkulannı derta bir gözlem gücu ile anlatıyor. BÜTÜN KİTAPÇILARDA AĞAOĞLU TAYINEVİ: Ankara Cad. 37/7 (Vilâyet Karşısı) İstanbuL umhuri KURUCUST7: TUNUS NADÎ Özgürlük Düşüncesi ^&"han Hançerlioğlu dünya ölçüs'Jnde b^^iüşünce tarihini üç ciltte meydana gefljmiştir. İlk cilt: Erdera Açısmdgn Düşün^e Tarihi adını taşıyordu '£• cilt Mutlululc\J}üşüncesi adiyle «jıktı. jŞimdide bu s*i/dn 3. cildi Ö2gürlük DüşiîffSes» adiyftfVyayinland1Varlık Yaymevi, her alt ^ ^ 17*5/2211 42. yıl soyı 14938 Telgraf v m e k t u p a d n a U C u m h u r i y e t İ s t a n b u l P o s t a K u t u s u : t s t a a b o ] N o . 34S 99 T e l e i o n l a r t 22 42 90 2 2 42 9 6 2 2 4 2 9 7 2 2 4 2 9 8 2 2 4 2 "" Çarşombo 2 Mart 1966 Dolmobahçe önlerinde bir Rus tankeri ile şilepi çarpıştı; dökülen mazot Haliç ağzına yayıldı ve... İSTANBUL LIMflNI TEHLIKEIÇİNDE Havanda su döğüyornz lâsik demokrasi metodlan ' ile yönetilen hiç bir ülkede .devletin ekonomik hayata •bizde olduğn ölçüde katüdığı görülmemiştir. Bizde devletin sigorta kurumlan vardır, fabrikalan vardır, atelyeleri vardır. çiftlikleri vardır, orman işletmeleri vardır, et kombinaları, su ürfinleri tesisleri vardır. Devlet bizde kumaş yapar, çimento yapax, şeker yapar, kundura yapar, bira, şarap, battâ gazoz yapar, ve vaptıklannı yurt düzeyinde kendi araçlan ile taşıyarak halka satar. Hava, deni7 ve demir yollan hizmetleri ile T.R.T. ve P.T.T. gibi haberleşır.e servisleri de devletin tekelinclıdir. Bugün Türkiyede özel oknl. özel üniversite açmak mümkündür de örneğin özel bir radyo ya da özel bir televizyon istasyonu kurmak yaaaktır. Bn gibi yayın organlan ile yapüacak Dânlar için bu idarelere başvurmak şart olduğuna göre bizde devlet bir nevi reklâmcılık tekeli knrmuş olnyor demektir. Devletin ekonomik yaşantrya böylesine sıkı fıkı karıştığı bir ülkede devletçilik öğretisinin el fistünde tntulması, baştacı edilmesi gerekmez mi? Oysa, gözle görünen gerçek yukarıki soruyu kesin bir hayırla cevaplandırmaktadır. Bizde devleti ele geçirerek derletçiliğin biitün imkânlanm diledikleri gibi kollananlar devletçilikten en çok nefret eden ve bunu her fırsatta açığa vuran insanlardır. Bunlar devletçiliğin daha bilimsel, yurt ölçüsünde daha bilimsel bir biçimde uygulanmasını Istiyenlere fena balde sinirlenmekte, komünist diye özerlerine yürümekte, onları sindirip susturmak için ne yapacaklarını bilemez bale geünektedirler. Yeryüzünün demokrasi ile yönetilen bütün ülkelerinde sosyal ve ekonomik bir düzen öğretisi olarak rabatça tartışüan devletçiliğe karşı bizdeld •devletlu» ların gösterdiğl bn allerji, asbna bakarsanız, pek de yadırganacak bir şey sayılmamak gerekir. Devletçilik, kendi amacını içinde taşıyan, kendi kendine yeten, her derde deva, ele alındığı zaman bütün kapılan ardına kadar açan tılsunb bir anahtar değildir. Bütün sosyal müesseseler gibi devletçilik de ancak yurt kalkınmasım her kaygunn üstünde ülkü edinenler elinde ve halk yararına bilinçle nygulandığı zaman bir anlam taşır, bijvle olunea da başan imkânlarına ulaşır. Yoksa onu amacından saptırıp da buyurma zevkimizi doyurmak, eşe dosta iş sağlamak, devlet ke•esinden özel kişiler elinde sermaye birikimine yol açmak nğrnna kullanmaya kalkışırsak dev letçilik kısa zamanda dünyanın en maskara rçjimJerinden biri haline gelebilir. Yazık ki bizim yöneticiler sistemin bu tehlikeli yanını görememektedirler. Gerçek demokrasiye bir türlü geçemiyerek biçimsel demokrasi üzerinde direnmenin bizi nerelere sürükliyeceğini vaktiyle farkedemiyenler simdi de azınlık çıkarlan esasına göre uygnlanan bir devletçiliğin halka hiç bir yararı dokıınamıyaca|ını anIamak istemiyorlar. Yahut işlerîne ö'yle geldiği için anlamaz görünüyor ve bu yüzden de gerçek devletçüiği savunanlara karşı hırs'.arından ne yapacaklarını bilemez bir halde ateş püskürüyorlar. Çünkü gerçek devletçilik, ne buyurma zevkine, ne eş dost kayırma hevesine, ne de iktidar eli ile fert zengin etme esasına dayanmaz. Gerçek devletçiliğin amacı doğrudan doğrnya yurt kalkınmasmı ve halkın Uerlemesini sağlamaktır. Bu amacı benimslyen insanlar işbaşına geçinceye kadar bizde devletçilikten söz etaıek, tıpkı demokrasi tartışmalanmn gibi havanda su dövmekten Steye blr deger tasımıyacahfre Dün geee Dolmabahçe önlerinde iki Rus tankerinin çarpışması lonucunda denize dökülen ince mazot, limana yayılmıs, denizin yer yer alev almasına, bu arada Karaköydeki Kadıköy iskelesinde bulunan Kadıköy vapurunun ve iskelenüı tamamen yanmasına sebep olmuştur. Rus tankerinden dökülen İnce mazot bütün Boğazı kaplamış bulunmaktadır. tlgililer, durumun liman için çok tehlikeli olabileceğini ve en ufak bir ateş teması ile mazotun parlayarak şehri tehdit edeceğini söylemişlerdir. Sahil boylarında gereken emniyet tedbirlerl alınmıştır. Deniz itfaiyesi, aralıksız devriye gezmektedir. Karaköy iskelesi ile Kadıköy vapuru yandı Köprünün Karaköy ayağı ve denizden yükselen alevler. (S. GİZ) tesbit edildi (Cumhuriyet Bürosu) ürk Ordusunun modern silâhlarla teçhiz edilmesi ve eskl silâhlann deği^tirilmesi yolunda Amerikan Hükumetiyle ya pılan temaslarda Türk Silâhlı Kuv vetlerinin, Kara, Deniz ve Hava orduları için gerekli silâhlann cinsleri tesbit edilmektedir Türk Hükumeti ile bu konuda temaslarda buhmmak üzere Ankaraya gelen Amerika Birlefik Devletleri Savunma Bakaaı Yardımcısı Mc Naughton ile bu konuda bir anlaşmaya varılarak Türk ve Amerikalı uzman subaylardan kurulu bir komisyon çalışma lara başlamıştır. Türk Silâhh Kuvvetlerinin bilhassa kara ordusunda kullanılmak ta olan ağır silâhlann değiştirilmesi, Amerikan Savunma Bakan Yardımcısından istenmiştir. Istenen silâhlar daha ziyade piyade, istihkâm, muhabere ve ulaştırma birlıklerinde kullanılacakür. istenlSk Çarpışma ANKARA Saat 22.30 sıralannda Karadeniz Boğazından geçerek Marmaraya çıkmakta olan Rus bandıralı Lutsk tankeri ile Krasuy Okitıabr «dlı şilep Dolmabahçe önlerine geldikleri »ırada çarpışmışlardır. Dökülen ince mazotun denize yayılmaya başlaması üzerine şilep, tankeri yedegine alarak Marmaraya doğru açılmıştır. Bu arada durumun vıhamet kesbedebileceği düşüncesiyle Liman İdaresi tedbir olarak arabalı vapur seferlerini tatil etmiş, ayrıca Deniz Yollan ilgilileri deniz üzerinde tahkikat yap maya başlamıştır. T «Hercules» ağır taşıt açağı hez muhrib ve yardımcı silâhlar gelmektedir. Nitekim, elektronik cihazlarla teç hiz edilmiş bir muhribin Türkiyeye verilmesi kararlaştınlmıştır. bu silâhlardan büyük bir miktar daha taleb edilmiştir. 50 kalibrelik makineli tüfeklerle 40 M/M lik toplar hâlen Amerikada ve Vıetnam'da yer tesisleıine hücum eden uçaklara karşı müessir bir silâh olarak kullanılmaktadır. Aynca, her tankta veya zırhlı personel taşıt larında bu silâhlardan bulundurulmaktadır. 50 kalibrelik ma kineli tüfeklerden dördünün veya 40 M/M lik toplardan ikisinın bir arada kullanılmasında gayet başarılı sonuçlar alınmıştır. Yangının başlangıcı Saat 23.45 te Kadıköye gidecek olan Kadıköy vapuru, tehlikeli durum dolayısiyle tedbir olarak kaldırılmamış. yolcular içerde geminin kalkacağı zamanı bekiemeye başlamışlardır. Saat 00.07 de iskeledeki Kadıköy vapurunun baştarafından birdenbire alevler yükselmeye başlamıs, bunu gören yolcular paniğe kapılarak kendilerini bulundukları yerden dışan atmaya başlamışlardır. Ayrıca birdenbire limanın bir çok yerlerinde denizden alevler yükselmis, iskele ve Karaköy meydam ana baba gününe dönmüştür. Alevlerin gökyüzüne yükselmeye başlaması üzerine rıhtımda duran Izmir, Sus, Italyan bandıralı San Giorgio, Dolmabahçe v« diğer gemiler limandan demir tarayarak kaçmışlardır. San Gior gio'nun nhtımdan aynlışı sırasında boyalannın, halatlarının yanmaya başladığı ve geminin içindeki ilgililer tarafından »öndürüldüğü görülmüştür. Ayrıca Sus da yangından kaçmak için nhtımdan aynlırken denizin üzerinden alevler gemiyl bir süre tâkip etmis, fakat Suı güçlükle alevler arasından sıyrı . larak hiç bir yara almadan kurtulmuştur. Öte yandan yangırun başladığı sıralarda nhtımda balık tutmakta olan Hüseyin Akgül adlı blr şahıs j^angın ile ilgili olarak 1 1 ginç bir açıklama yapmış, Kadıköy vapurunun iskelede durduğu sırada, baş kısmından denize yanar bir kâğıt atüdıguu ve bundan sonra alevlerin birden yükseldigini söylemiştir. M 1 Piyade tüfeği II âlen ordumuzda kullanılmak" t a olan M 1 piyade tüfeğinin ilk anda değiştirilmesi ve yerine M 14 piyade tüfeğinin verilmesi istenmiştir. tlgililerin verdiği bilgiye göre bu silâh, 2. Dünya Harbınde Amerikalılar tarafından kullanılma ya başlanmış gayet tesirli bir piyade silâhıdır. 2. Dünya Harbinde yağmur, çamur, kum, sıcak ve karda ve şidetli scğuklarda başarı ile kulanılmıştır Türk Hükumeti bu silâhlann değiştirilmesini ve hâlen Amerikada kullanılan M 14 lerden verilmesini istemiştir. Yine Amerikan makamlarmın be lirttiğine göre, M 14 piyade tüfekleri Amerikan Ordusunda kullamlmasına rağmen hiç bir NATO ülkesine verilmemiş ve satılmamıştır. Amerikan yetkilileri M 1 lenn verileceğini ve bunların da NATO starftlartlanna uydurularak 7.62 çapına sokulacağını Türk yetkililerine büdirmiştir. Türk Hükume ti yetkilileri bu silâhlardan hemen verilmesini israrla talep etmiştir. Hâlen Türkiyede M 1 lerden 22S bin adet bulunmaktadır. Türk Silâhlı Kuvvetleri için israrla taleb edilen bu silâh yine Amerikan yetkililerinin bildirdiğine göre, 1. Dünya Harbinden önce kullanılmaya başlanmıştır ve son derece müessir bir silâhtır. Ancak, hâlen Amerikan ordusunda bile yaygın hâle getirilmiş değildir. Buna rağmen, 16 bin adedinin NATO milletlerine veriimesi yolunda plânlamalar yapılmaktadır. Bilindiği gibi Türkiye'ye olduğu kadar diğer NATO ülkelerine de verilen silâhlann bazılan yeni değildir. Türkiyenin ısrart rmpmı tsk«Iesi r* vapnrn alevler arasında. (Fotoğraf: tbrahim KÖSEOĞLU) Askerî Personel Kanun Tasarısı kabul edildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumburiyet Senatosunda Askerl Personel Kanun Tasarısı dün kabul edümiştir. Milli Birlik Grupu adına konuşan Haydar Tunçkanat, kanun tasansuu tenkid ederek, «Bu kanun bu şekliyle silâhlı kuvvetlerde bflyük bir huzursuzluk yaratacaktır. Bn kanun sadece kara knvvetlerine yenilik ve haklar getirmekte, deniz ve hava kuvvetlerinin bao haklanm ellerinden almaktadır» demiştir. Tunçkanat, özetle şunlan söylemiştir: «Jet uçuculanna verilen 5 yübk kıdem, yanf her rütbede bir yü erken terfi jakkı bu tasarıyla kaldınlmıştır. Milli Savunma Bakanından bunun izahını istiyorum. Bu kanunla akademileri bitirip kurmay olanlann 4 yıllı. kıdem hakla n da kaldırılmıştu. Bunnn gerek çesini Milli Savunma Bakanmdan öğrenmek isteriz. Bunun sonucu şu olacaktır: Akaderaiye daha az subay gidecek, günün birinde ordn kapasitesiz başlann elinde kala caktır. Tam tersine kurmayhk müessesesini teşvik etmek şart Ankara. <a.a.) Cumhurbastır. kanı Cercal Gürselın sıhhi duruKanun tasarısı yüksek tahsil mu ile Uglli olarak, Washmgton | yapanlara, doktora yapanlara öBüyükelçılığimızden Dışisleri Ba ! nem vermemektedir. Lise meznnkanlığına son gelen telgrafts a i lanna bile general olms imkânı ğır komanın devam ertiğı ve ha 1 tanıtmaktadır. Nerede tahsfle vatl belırtilerde bir değisıklifc • hürmet?» olmadıği belırtilerek söyle de| Tunçkanat, tasannın sadece Kanilmektedir: ra Kuvvetlerinin düşünülerek ha cMahall! saatle 19'a dogru Curn zırlandığmı ileri sürmüs ve sözlehurbaşkanımızın vücudunun sağ rine özetle şöyle devam etmiştir: 'arafında bazı çekilmeler olmus•Bu kanun, assubaylann rütbelerini tenzil etmektcdir. Şimdi •a da, bu emareler »onra kaybols başeavnş olan assubay çavuş olamustur.> eak, kıdemli başçavns olan üstçaSon sağlık kontrolünde, kan vuş olacak. Aynca jet teknik per ; , sıncı 134'64. nabız 108, solunıırp • soneli kıymetli elemanlara aldıkviicııt ı«î=ı ?fi.8 bulunmıısHır ı ları 445 liralık tazminat 370 liraya (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) Seçim ve Af Kanunlarına karşı muhalefet bir cephede birleşecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türk Silâhlı Kuvvetleri yetki* lilerı ihtiyaç hissedilen silâhlann cinslerini Amerika Milli Sa vunma Bakanı Yardımcısına bildirmis olmakla beraber, ilgililer silâh değiştirmede nihai kararın Amerikan Hükumetine ait olduğuna da işaret etmektedirler. Btı sebeple Türk ve Amerikan subay lanndan kurulu komisyonun çalıj malarım bitirdikten sonra istenen silâhlardan hangilerinin verilip, hangilerinin verilemiyeceği Amerikan Hükumetince kararlastırılacaktır. Öğrendiğimize göre, Türk Silâh lı Kuvvetleri yetkilileri aşağıda bazılannın cinsleri gösterilen silâhlann Türk ordusuna verilmesi hususunda israr etmektedirler. Hawk Missile (Hawk Füzesi) • I çaksavar savaşlarında kul^ ^ lanılmak üzere Amerikadan taleb edilen Hawk füzesi halen hiç bir Nato ülkesine venlmemiştir. Bu füzeyı Amerikan Urdusu hâlen VietNamda tullanmaktadır. Bu füze mutorlu araçlarla çekilmektedır 35 bin kilo metre menzılli bu füze (sen üstü> bir sür'atle uçmakta, katı ya kıt kullanmakta ve 60 bin feet yüksekliğe (18.000) metreye çıkabilmektedir. Daha önceleri bu füzenin Ame rikan Askeri Yardım Fonu gereğince Türk Silâhlı Kuvvetlerine verilmesi düşünülmüşse de gerek Türkiye için aynlmıs vardım fonlanna gerek bütçesine yapaca ğı tesir dolayısiyle masraflı (maliyeti dahil) bulunduğundan yardım programını dahil edilmemiştir. Yine Amerikan yetkililerinin bildirdiğine göre, 15 Nato ülkesinden sadece Yunanistan ve Tür kiye Amerikadan büyük askeri yardım alan ülkelerdir. Digerleri Nato'ya tahsis ettikleri askert birliklerin silâhlannı satın «larak kullanmaktadırlar. «48 Patton» tankı Amerikadan, askeri yardım faslmdan talep edilen silâhlann başında cHonest John» admdaki karadan, kara hedeflerine kargl kullamlan füzeler, (M. 48) tanklar ve M113 zarhh personel taşıt ara cı, M, 1, ve M 14 piyade tüfekleri, «Automatic Browning Rifle» (Brow ning otomatik tiifeği) «Nike's (Dçak savar), 50 kalibre çapında ma kineli tüfekler ve 40 m/m lik toplar, (Hawk) füzesi gelmektedir. Aynca, Hava Kuvvetlerinin modernize edilmesi için birkaç yü ön ce düzenlenen plâmn tatbikatına devam edilmesi kararlaşmıştır. Program gereğince F 5, F 104 uçak lan ve C 130 E ağjr nakliye uçak lan talep edilmiştir. Bu uçaklardan bir kısmı Türkiyeye gelnüstir. Deniz Kuvvetleri için istenen si !âh ve teçhizatm başında elektro nik cihazlar ve bu âletlerle müceb Karaköy Köprüsü boşalîıldı Yangın sırasında Köprü tarnamen trafiğe kapatılmış, Köprü karakolundakl polisler, diğer işyerleri sahipleri bütün kıynıetli evrak ve eşyalannı yangın mahal linden uzaklaştırmağa başlamışlardır. Yangın şehirde kısa bir zaman da duyulmuş, bütün şehir itfaiyesi, Vali Vefa Poyraz, Emniyet Müdürü Haydar Özkm, Trafik Müdürü Şükrü Balcı, Merkez Kumandanı Selâmi Pekün, Deniz cilik Bankası Genel Müdürü Nedret Utkan ve diğer ilgililer olay mahalline gelmişlerdir. Bu arada yangını haber alan Marmara gemisi süvarisi thsan Çatık da iimanda bağlı duran gemileri kaçırmak için olay mahalline gelmiş, Halice giderek bu konu ile ilgili çalışmalarda bulunmuştur. Bütün limanı tehdit eden yangın, ekiplerin devamlı çalışmaları sonucunda 1.30 a doğru kontrol altına alınabilmiş, itfaiye devamlı köpük sıkmak suretiyle de nizin üzerinde korkımç bir şekil de yanan ince mazotu güçlükle söndürebilmiştir. Karaköy iskele(Arkası Sa. I, Sü. 6 da) M GüRSEL'lN DURUMU illet Meclisinde bugün «se • çim kanunu tasarısı» görüşülecektir. Seçim Kanunu tasarısı, gündemin «birinci görüşmesi yapılacak işler» bölumunde yer almıştır. Af Kanunu Tasarısı ise, basrılarak, dün milletvekillerine lagıtılmış ve «gelen kâğıtlar» ırasında yer almıştır. Seçim Kanunu tasarısı için gruplar adına ve şahısları adına yapılacak konusmalar için dnnden itibaren kanunlar mfidür • luğüne isimler yazdınlmaya başlanmıştır. Buna göre, CHP grupu adına Orhan Birgit ve Selâlâhattin Hakkı Esatoğln, YTP grupu adına Kasım Küfrevî, M. P. grupu adına Osman Bölükbaşı, A J3. grupu adına Nizamet • tin Erkmen ve şahısları adına 16 milletvekili adlannj yazdır mışlardır. Uçaklar Hâlen Amerikadan Türk Hava Kuvvetlerin 19 udet tek kifllik (F 6 A) 2 adet çift kumandah (F 5 B) uçağı »erilmiştir. Bunlar gelecek günlerde S filo haline getirilecektir. C 130 E Hercules uçaklanndan ise sadece bes adet verilmlstir. Bir miktar daha Istenmektedtr Uçaksavarlar Amerikan yetkilileri Türkiyede en modern uçaksavar birliklerinin bulunduğunu, bunların başında Nike's (Uçaksavar füzeleri) nin geldiğini ve bunlardan Türkiyede Yunanistan'm iki misli bulunduğunu, aynca, yine uçaksavar olarak kullanüan 50 kalibrelik makineli tüfeklerle 40 M/M lik topların hizmette olduğunu söylemektedirler. Türk Silâhlı Kuvvetleri için Tanklar ' M 48 «Pattons tanSlanndan öncekilere Uâveten rürklyeyB S Şubatta 13 adet rertlmişür Ayrıca 41 adet M 113 zırhlı penonel taşıt ^racı verilmiştir. Gensoru önergesi fiündemin 9. sırasında CHP ** grupu adına, Danıştay ka rarlarını uygulamadığı için hü kumet hakkında gensoru açıl masını istiyen önerge de bulunmaktadır. önerge geçen cumartesi günu başkanlığa verilmiş, ancak baş kanlık tarafından pazartesi gü Sü yapılan oturumda okutul (Arkası S». 7, Sü. 7 de) NADtR NADİ «Hrwk» ffizesl