Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAHtFE tKl 12 Şubat 1966 CUMHÜRtYET NENUR SENDİKALARI Prof. Dr. Cahit TALAS fikfimet, yenl bütçcnln «çığının dah» yüksek rakamlar» nlaşmasını önlemek istemektedir. Çfinkfl yenl bütçenin gelir tahminleri Mmimiyet kaidesine uygun olarak hazırlanmamıştır. Açığm büyümemesi maksadiyle bükumet, Mlllî Birlik Hükfimetleri zamanında kabul edilmiş bulunan ve özellikle işçilerle az aylıklı memurlann asgari geçim indirimi dilimini yükselterek daha az vergi Sdemelerini mümkün kılan Gelir Vergisi Kanunu hükümlerinin ertelenmesini istemlş ve Millet Meclisi de bunu kabul etmiştir. Senatonun reddettiği erteleme tasarısı tekrar Millet Meclisine iade edilmiştir. Millet Meclisi ısrar ettiği takdirde asgari geçim indirimini erteleyen tasarı Gnümüzdeki günlerde kanunlaşacaktır. :::: •••• Cevdet Sunay'ın endişesi ISMET INONU :::: •••• •••• •••a •••• •••• H u halde mevzuat, sendikalan destekler nitedeğildir. Bu durum memur sendikalarının kuruluş ve faaliyetlerinde bir zaaf olarak belirmektedir. Fakat mevzuattan gelen bu zaaf yanında, bizzat llgililerin, memurlann yarattıklan bir zaafın üzerinde de durmak lâzımdır. Bu, memur sendikacılığı hareketinin, hayatiyetten ve kudretten mahrum küçük birimler etrafında başlamış olmasıdır. Gerçekten bu sendikacılık hareketini yakından izliyenler bir yıl içinde 200 kadar sendikanın ilindiği üzere yenl Anayasamızın kabulüne ortays çıktığını tesbit etmekte güçlük çekmezler. kadar Türkiyede memurlann sendikalar Binaenaleyh memnr sendikacılık hareketinde, senkarmaları ve sendikalar etrafında teskilâtlanmadikacılıjı etkisiz bırakan bir bölünme, dağılms Iarı mevzuat bakımından mümkün değildi. Bn Imkânın genel ilkesi 1961 Anayasamızın 46 ncı büyük bir zaaf unsuru olarak belirmiştir. Kanaatimizce memur sendikalan kötü ve kısıtlayıcı bir maddesi ile kabul edilmiştir. Bu maddenin ikinci kanuna rafmen devletin memurlarla ileili kararfıkrası, «işçi niteliği taşımıyan kamu hizmeti göları üzerine müessir, ve memurlann yaşama ve revlilerinin bu alandaki hakları kanunla düzençalışma şartlannı islah etmekte faydalı olabilirlenir. esasını koymaktadır. Anayasanın bu tlkeler. Bunun için ilk tedbir dağılmayı, bölünmeyl sine dayanılarak bazırlanan bir kannn tasarıst ve küçük sendikalar halinde teskilâtlanmayı ön1965 yılının haziran ayında Büyük Millet Meclisi lemek olmalıdır. Binaenaleyh memurların işyeri tarafından kabul olundu ve Devlet Personeli Sen ve müessese esasına göre değil, Kanunun 2 nci dikalan Kanunu adı ile 17taazirandanitibaren maddesinde belirtilen tasniften de faydalanarak; yürürlüğe girdi. 0 Genel ve katma bütçeli daireler memurları, Bugünkfl muhtevası ve uygulama sekli ile 0 tl özel idareleri ve belediyeler memurları, Devlet Personel Sendikalan Kanunu mevcut olan O Kamu iktisadi tesebbüsleri memurlan, ve durttma fazla bir şey getirmemistir. Çünkü kaQ Devlet bankaları ve diger devlet tesekkülnnn sendikalara hemen hemen alelâde derneklere leri memurlan, tanınmış bulunan hak ve yetkilerden çok baska Rendikaları seklinde teskilâtlanmaları büyük faybir hak ve yetkl vermemektedir. Buna mukabil da sağlıyabilir. Bu teskilâtlanma millî sendikalar kanunun 1 inci maddesi ile sendikalara, < .. ka veya münferit sendikalardan federasvonlara ulas mu hizmeti personelinin ortak meslekî, kültürel, ma biçiminde olabilir. Fakat daha merkezî ve »osyal ve iktisadi hak ve menfaatlerini korumak miiessir hir çahsmayı ve faaliycti saflamak için özellikle, mesleki gelişmeyi ve aralanndaki yarmillî sendikalar halinde teskilâtlanmak tercib dımlaşmayı sağlamak» bakkı ve görevl tanınmışolunmalıdır. tır. Aync» 13 ttnoA madde, Memur sendikalanmn J 1 J »J \3J . iaaliyet alaalannı 15 fıkra halinde tadat ederken, •Kamu hizmeti personelini ilgilendiren meslek! •>ai7 ukardaki düşünce ve izahlardan bazı sonuçmeseleleri, mesleğin gelişmesini, üyelerin perso* Iar çıkarmanuz gerekmektedir. Memur sennel hukukundan doğan maddi ve mânevi hak ve dikalan gelecek yıllarda izlenmesi mümkün poyükümlerini, mesleğin ve üyelerin yaranna ve litiksyı gecikmeksizin tesbit etmeğe çalışmalıdıruygun bir şekilde halle çahşmak ve savunmak» lar. Diger taraftan bugünkü teskilâtlanma şeklida sendikanm haklan ve yetkileri arasında yer almıştır. Esasen 13 ttncü maddenin en önemli fık ni hemen terk ederek memurları tüm olarak devletle olan ilişkilerinde en üst seviyede temsil ederası da budur. cek bir konfederasyon kurma yollarını arastırmaFakat kanun sendikalara, bu yetkilerini kullıdırlar. Memur sendikacılık hareketinin derlenip lanmak, görevlerini yerine getirmek ve mensuptopianması ve genel bir politika tesbit olunması lannın hak ve menfaatlerini savunmak irin henneak bir konfederasyon voln ile mümkün olabimen hemen hiçbir imkân tanımamıstır. Halbuki lir. memurlann sendika kurmslsnnt, bir fonksivonun Tesbit olunacak genel pnlitikanın ilk hedefleifası için tanımıstır. Bu fonksiynn, diğer sendikarinden biri, kifayetsiz, kısıtlayıcı, Anayasanın rulannkinden, baska bir deyimle isçi sendikalarınklnden çok farklı değildir. Dar bir sekilde de olss hunu ve hür bir sendikacılık hareketinin temel felsefesini yansıtmıyan bugünkü kanunu islah eyyukarda değindiğimiz birinci madde bu fonksilemek ve degistirmek etrafında toplanmalıdır. yonu tanımlamış bulunmaktadır. Bugünkü şartlar ve iktidara derin bir şekilde hâkim olan muhafazakâr zihniyetin içinde Memur I Sendikalan Kanununun yakın bir gelecekte deendika kurma hakkı ve hfirriyeti insanlann ğistirilmesi, kanaatimizce ümit edilemez. Bu kotemel haklan arasında yer almıstır. Türkinuda isçi sendikacılık hareketinin, buçünkü Meye Anayasası bu görüşten hareket ederek memurmur Sendikalan Kanununa benzeyen 1947 tarihll lann da sendika kurma haklarını teminat altına birinci Sendikalar Kanununu degiştirmek için taalmıstır. Bugün çalışanlarla çalıstıranlar arasınkip etmis olduğu politika, geçirdiği tecrübe, umudaki kollektif ilişkiler de sendika üzerine dayanmi efkârı ve hükfimetleri etkiiemek için kullandınlmaktadır. Binaenaleyb sendikanın bir anlamıs olduğn metotlar, memur sendikalanna ışık mı ve bu anlam içinde bir fonksiyonu vardır. Bu tntabilecek bir nitelik tasımaktadır. fonksiyon mensuplarının ekonomik, sosyal. kül •mjr anunun tadili bir zaman nıeselesi oldufuns türel ve meslekî menfaatlerini korumak ve gelis* " • göre ilk is akıllı ve basiretü bir teskilâtlantirmek, ve mesleği isverenler ve devlet nezdinde ma yolu seçerek kanuni kif3ve««;i7İikleri gidertemsil etmektir. Bn, klâsik bir fonksiyondur. Senmeje çalısmak ve mümkün ulan bütün yolları dika anlamının nispeten dar bir ifadesidir. Anaarastırarak sendikalann gerçck fonksivonuna uyasamıı memurlara sendika kurma hakkını tanırlasmasına yardım etmek lâzımdır. önemli sayılaken bunu şeklen yerine getirilmesi gereken bir hilecek bir enflâsyon tazyikinin iktisadi hayatı hak değil, muhtevası olan, anlamı bulunan bir etkisi altına almak Ü7ere olduğu bir devreye girhak olarak ele almıstır. Fakat Devlet Personeli miş bulanuyoruz. Hiikumetleri etkiliyebilecek bir Sendikalan Kanunu baska bir zihniyetin çenjs ve hiçimde örgütlenmeye mavaffak olunmazsa, bu derin bir şekilde izlerini ve tesirlerini tasımaktadurumun en fazla sıkıntısını gene memnrlar yükdır. Başka bir deyimle gerçek sendika anlamınlenmek zorunlufunda kalabilirler. Bu tasan vergl sdaleti ve sosyal adalet anlayısı ile süphesiı kolaylıkla telif olnnamaz. Fakat hfikumet, simdi bu deyimlerin tasıdıklan mânaya fazla önem verir görünmemektedir. «Çileye paydos» edebiyatı bir seçim sloganı olarak geldi geçti, ve anntnldn. Dört yıl sonra tekrar ortaya çıkabilir. Biz esas ltibariyle en az geçim İndirimi nygulamasının ertelenmesi olayı fizerinde durmıyacağız. Fakat bu vesile ile memur sendikalannı, bu sendikalann yetersizliğlni, kötü ve iptidaî bir şekilde kurulmalannı ve çeşitli sebepler dolayısiyle gerçek fonksiyonlarını yerine getirememelerini belirtmeye çalısacagız. Zira eSer memleketimlzde gerçekten bir memur sendikacılık hareketi olsa idi, hükumet asçari geçim indirimi uygulamasının ertelenmesini bu derece kavgısız ve ffltursuz bir şekilde Büyük Millet Meclisine teklif etmekte her halde tereddüde düserdi. dsn uzaklaşılmıs ve sendiksya yalnız şeklî bir anlam verilmeğe çalışılmıştır. anuna göre sendikalann bir muhatap hnlmaları kolay değildir. Sendikanın temel fonksiyonu olan toplu müzakere müessesesinin işletilmesi ve bu yoldan mensuplarımn yaşama ve çalışma sartlannın islah edilmesi hemen hemen imkânsızdır. tdarecilerinin sendika faaliyetlerinden ölürü hiçbir garantileri yoktur. Sendikada görev alanlar bu görevlerini mutlak olarak çalışma saatleri dışında ifa etmek durumundadırlar. Devlet kendileri ile istisarede bulunmak zorunluğunda değildir. Meselâ en az geçim indirimi haddinin uygulanmasının ertelenmesini protesto için mâsum bir yürüyüs dahi tertip edemezler. Gerçi sendika felsefesi içinde sendika hakkı grev hakkından aynlamaz. Fakat grev hakkı kesin olarak yasaklannustir. Fakat buna mukabil memurlar devlet ile hiçbir uyuşmazlık çıkaramaz lar. Binaenaleyh mecburî karakterde de olsa ortaya çıkacak uyusmazhklarda bir uzlastırma ve tahkime gidilmesi bahis konusu değildir. Binaenaleyh Devlet Personeli Sendikalan Kanunu memur sendikalanna kanaatimizce yalnız seklî bir hüviyet vermiştir ve Anayasanın hükmü şeklî anlamda yerine getirilmistir. Kadro parçalanıyor ri olan Ali Fuat Paşa sorar. Evet Apotr'lar? Şimdi artık çok yükTek Aseklerde yer alan bir Sahip zudam'da değindiğimiz bir konu, hur, bir Zamanın Hâkimi var. Ve İkinci Adam'ın haya't istikaona Havariler lâzım! Ama bu metine işaret veren dönemeç nokApotr'lar kim? Köprübaşlarını talanndan biridir. tutan insanlann içlerinde yaşaBu konu şudur: Muzaffer olan yan istifham, haklı olarak budur bir ihtilâlin peşinden, ihtilâlin Ve tek Adam'ın bir Devlet Adaönder Kadrosu içinde parçalanmı olarak yükselip, Hükumet memalar gelir. Bu her ihtilâlin bir kanizmasında açılacak boşluğu kanunıyeti gibidir. dolduracak kimdır? Bu mçın böyledir? Bu sorunun cevabı, onun gene kendi içindedır ve şöyle özetlenebilır. Evvelâ şunu behrtmemız lâzımdır: Önder Kadro ne demektir? önder Kadma çok geçmeden olaylar gero, ihtılâlden önce önder olmalişir. Saltanatın kaldınhşı, yan Kadrodur. Bu Kadro, ihtilâAnkaranın Devlet Merkezi olin gelişmesi ve olayların akışı luşu yolunda lsmet Paşanın öniçinde sivrilmiştir. Ön safa geçcü oluşu, ve asıl, Lozanın birinci miştir. Önderleşmiştir. önderleşve ikinci devresinde Meclis içinmek öyle bir ohaştur ki, olayların deki aşırı dırenişlere rağmen lssivrilttiği bir Şahsiyet, ihtilâlin met Paşanın Lozandan bir muakısı içinde sorumluluklar yükzaffer olarak dönüşunden sonra lenmiştır. İhtilâlin tarihinde kaparlayan yıldızı, veni devrın İkinder tâyin edici müdahaleleri olci Adamını gıttikçe ortaya atar. muştur. İhtilâlin z«ferine; kendi Hele, Başvekıl Rauf beyin, Loruhundan .kendi ktnından, kendi zandan dönen Hariciye Vekili lsalmterınden bir şeyler katmıştır. met Paşayı Istasyonda karşılamaŞu halde ihtilâlin yapısında oğa bile tahammül edemiyecek kanun, ihtilâle azçok şekil veren dar kendini kaybedıp Ankaradan bir hakkı var demektır. Çünkü uzaklaşışı, büsbütün kendi aleyihtilâlin uğruna başkoymuştur. hine olur. Ve lsmet Paşaya daha Tehlikelere atılmıştır. Hakkında, da yolu açar. Ama o günden sonbelki ölüm fetvlları çıkmıştır. ra da Rauf bey Mecliste, artık bir Hattâ ihtilâl başârılmayıp da, bu cemaatın başı gibi görünür. Hele fetvaları çıkaranların ellerine dü» onun yakınları arasında Istiklâl seydi, belki ölecıkti de... îşte büHarbinin ünlü bazı kumandanlatün bu hizmet reya mihnetlerin rının görünüşü, yani köprübaşlasonucu olan «hak sahibi olmak» rını ellerinde tutanların bir nevi duygusu, önder olmak ve önder ıkıye ayrılış beürtilen. İhtilâlin kalmak ihtırası, ihtilâlin ön saÖnder Adamını kuskulandırır. tsfında gelenleri ister ıstemez satanbul basını ı^e, daha o günlerrar. Bundan tahiî bir şey yoktur. den, açıkça degilse de örtulü olaIstiklâl Savaanda da böyle olrak ona ve yakınlarına cephe aldu. önderler y#ktu, Önderler yemaktadır. tişti. Sahnede kahramanlar yer aldı. Bu savajin gelişmesi sıraıhayet, Rauf bey. Kâzım Kasında şu kademede, bu kademede, rabekir, Ali Fuat, Refet ve ama hep kader ve yön tâyin ediAdnan gibi başlıca şöhretleci yerlerde girev alan, işe bas rın. İstanbulda maksatlı toplantıkoyan kahra«anlar meydana çık lar içinde bulundukları hislerinın tı. Zaferden «pnra sahnede bu kı uyanması, Refet Paşadan başka, ratta birtakun şahsiyetler vardı. Karabekır ve Ali Fuat Paşalann Ama ne çar« ki, bu şahsiyetlerin, da ordudan istıta edıp Mecliste bu kahramanların, bu Kadronun yer alıslan ve bazı izah edilemıparçalanmas mukadderdi. Çünven temaslar, yukarının bu kuşkü bu, ihtılMlerin yenilmez kanukusunu artırır. Gazi bir gezi'innuydu. NiUjkim öyle oldu. Hattâ den Ankaraya dönünce An..ara bizzat GazifMustafa Kemal'in zaIstasyonunda Adnan bey, Rauf fer sonrasıidaki ilk kararlarına bey gibi yakınlarını karşılayıcılar rağmen. biizat onun elinde parça arasında gormemesi, ona, Rauf ba Varartar nevbeyın lsmet Paşa aleyhinde açıkça cephe alıp, onu karşılamaya di ! çıkmaması günlerini hatırlatır. Nihayet Çankayada bir gece açıkça son karara varır. Birtakım K I m htilâllerin kanunu : Bir komplo karşısındayım maaa **•• • ••• •••• •«•• "!••• !>•• !••• !•«• !• A Zaif sendikalar Anayasa ve memur sendikalan • ••a «•»• • ••• B • ••• insanların orduyU ellerine geçırmek istediklerı, aylardanberi ordu üzerinde işledikleri, Mecli?te de bazı insanlan kendi etraflarında toplamağa giriştikleri kanısındadır. O geceyi söyle anlatır : «Tfemege bekledigim halde Ali Fuat Pasa gelmedi. Fakat Başvekil lsmet ve Müdafaai Milliye Vekili Kâzıra (özalp» pasalar geldiler. Çok kısa bir fikir karsılasması. komploya karşı hareket tar zımızı kararlastırdı.» erhal ahnan tedbir, ordu mensubu kumandanların ya ordudan, ya Meclisten çekilmelerı dir. Gece telgraflar yazıhr. Çekilen ve çekilmiyenler olur. Kâzım Karabekir, Ali Fuat ve Refet Paşalar Mecliste kalmak isterler Ama bazı formaliteler, Karabekir ve Ali Fuatın, Meclisin açılısma ve Encümenlerın seçilmelerine katılmalarını da önler. Fakat artık kozlar atılmıştır. Ondan sonra cepheler bellidır. Bu paşalar ve arkadaşları, az sonra; bahtsız, zamansız ve verimsiz bir siyasi teşekkül, yani Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası dahilinde birleşerek bir parlâmento mücadele cephesi açarlar. Ama bu teşebbüsün sonu, Şark vilâyetlerinde başlayan isyanın da ateşleri içinde, hem Fırkamn sonu, hem kendilerinin siyasi hayattan tasfiyeleri ile bitecektir. O lsmet Paşaya gelince, gene bu isyanın ateşleri içinde düşen Fethı bey kabinesinin yerine, kendi kabinesini kurar. Ve ışte o günden sonradır ki lsmet Paşa. ta 1Q37 sonundakı ayrılısına kadar iktidarda, sahnede ve islerin başında bir İkinci Adam olarak kahr Hülâsa Kadro parçalanmış, ıhtilâllerin kanunu hükmünü yurutmüstür aaaa aaaa aaaa ••a« • ••a aaaa aaaa ıttı •••• aaaa a*>a •ıt* NI Bir komplo varmıydı? Sonuç Köprü başlarını elimizdetutacağız 5 aaaa aaaa •••• aaa* aaaa • aaa • aaa • •>a • aaa Sendika anlamı S »••««•••••••»••••••••••»••mHHDIIIINIIItl • • • ( • • • • • • • • • • • • • • *••" • • »• • • • • • • • « • • • • • I SaStSSSaaaXtSSSSI"SB"MSK"â"SSSt»S""SaaSââSSSKSSSSSa""^ Bayuıdırük Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü 1. Bölge Müdürlüğünden: 1 Eksiltmeye konulan iş: Topkapı Silivri yolu Klm. 1556 arası Banketlerine lüzumlu elenmemiş mıcır hazırlanması taşınması, ve figüresi işi olup keşif bedeli 147700.00 liradır. 2 Eksilhnesi 28 şubat 1966 pazartesi günü saat 11.00 de Istanbul Küçükyahdaki Bölge Müdürlüğünde kapalı zarf usulü ile yapılacektır. 3 Eksiltme evrakı Anksrada Karayolları Genel Müdürbiğü Malzeme Müdürlüğünde İstanbulda Bölge Müdürlüğünde görülebihr. 4 Eksiltmeye gırebilmek icin» a) İstekaierin 1965 yıhna ait Tic?ret veya Sanayi Odası belgesi ile UEUIÜ gereğince 8635 00 liralık geçici teminat vermeleri b) Yeterlik belgesi almak için istcklilerin engeç 22 şubat 1966 salı günü saat 16 00 ya kadar bir dilekçe ile Karayollan 1 Bölge Müdürlüğüne müracaat etmeleri müracaatta genel evrak kaydı tarihi muteberdir. Dilekçelerine enaz bu işin keşif bedeli kadar buna benzer bir iş yaptığma dair belge eklenmesi lâzımdır Telgrafla müracaatlar kabul edilmez. 5 İsteklilerin 2490 sayilı kanuna göre hazırlayacaklaıı teklif mektuplarını engeç ihale saatinden bir saat evveline kadar Komisyon Başkanlığına vermeleri, lâzımdır. Postada vâki gecikmeler nazan itibare alm(Basın 8565/1527) m a z . TEŞEKKUR Eşim, babamlı Ankara Tıp Fakültesindeki ameliyatında Ihtimamlarını esirgemlyen Prof. Dr. Hilmi Akm, Doç. Dr. Yaycıoğlu, Dr. Reşat Yazgan, Dr. Kutlay, hemşire Etkln vı Goksan ile vefatında gösterdikleri yakınlıkla bizlerl minnettn bırakan Engin, Ünal, Durlu, Üçele, Ağım, Melen ailelerine ve cenaze merasimîne katılan Korgeneral Karakoç, KorgeneraJ Clgenalp, Tumgeneral Başar. Tuğgeneral Koçak, Em. Gn. Timur ve diğer SUâh arkadaşlarma. Merkez Komutanlığı ilgililerine. Emek İşletmesi mensuplanna, A^Tikat Gölönü'ne, Maliye Hesap Uzmanlanna ve büvük acımızı paylasan bütün akraba ve dostlarımıza teş»kk\ırlernizl anederiz. EŞİ, ÇOCUKLAKI Em. Ord. Alb SADETTİN SARGUT'un u sözler Gazi'nindir : < Düşflndügüme göre, inkılâplırın ve hâdiseierin işbaşına getirdigi arkadaşlar, sulh zamarıındl da, ellerindeki köprübaslarını bırakmayıp, orada kalmalıdırlar!» Evet,sahnede önderler ve Şahsıyetier vardı. înkılâplar ve hâdıseler, onları kilit noktalarına ve koprübaşlarına getirmişti. Ama ne oldu? Iste bu kilit noktalarındaki ve köprübaşlarındaki sahsiyetler arasında, zaferin sağlama bağUnmasından, yani Lozanda haklarımızın dünyaca tanmması uzerinden daha üç gün geçmeden ayrüık, şüphe ve muammalı davranışlar basladı. Bunun temelinde her seyden önce, Sosyal Psikolojik şartlar yatar. Bundan öncekı yazımızda belirttığimiz gıbi, Gazinin zaferden sonra, ıster istemez bir tnsanüstü şahsiyet haline gelişi vardır. Yani, toplum muhayyilesinin onu, hattâ kendi ayağını topraktan kesmemek çabalarına rağmen, asırlardan beri beklenen bir muzaffer, bir kahraman olarak, bulutlardan tahtırıa oturmuş bir ilâh haline getirilişi vardır. Bu niçin böyledirT Eunun cevabım, tarihçiden çok, Toplumcu Psikolog verir. Ama tarihçi de şunu taçdik eder ki bu, tarihte de daima böyle olmuştur. Bu böyle olunca da, însanüstü hale gelen ve nihayet bir Devlet Adamı olarak, olaylan ve gelişmeleri, ancak stratejik önemleri ve yönleri ile, yukarıdan, devlet ölçüsünde ve uznn vâdeli tesirleri bakımından görecek ve yönetecek olan bu üstün şahsiyetin, idare ve icra alanında bıraktığı boşluğu, aktif bir Hükumet Adamınm doldurması ve kısaca bu Adamın bir İkinci Adam olması lâzımdı. îşte, kahramanlar ve önderler arasında da ilk şüpheîer, kaygılar ve sorular bu noktada başladı. tatürk nutkunda bunu «evet» seklinde cevaplandırır. Atatürk'ün nutku, tabil bir siyasi vesikadır Belgelerden, olaylardan ve bunları değerlendirmeler den meydana gelmiştir. Belgeler, nihayet belgelerdır. Olaylar ise, onları değerlendirme" şekillerıne ^«••••••••••«•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••JJ B ü t u n rİRKİIM AMFRtKATf K»t»nçılard«. KJTABEVİ) göre sübiektif mânalar verirler/ .V*KK.1N AOTtKllVAliI 10 U n ( H A B O R A Atatürk'ün nutkunda eski arka" """Amisrika'lılar Vletnam'da... tki Ame rıkan yazarımn Güneydoju Asya daşları hakkındaki suçlamalar aulkelerinde çalışan «U. S. A.» lıların iç yüıünü «nlatan eaerl... ğırdır. Bu aynen böyle midir? BuCumhuriyet 1530 nu tabiî zamanın şartları içinde mütalâa etmelidır Atatürk o gece Ali Fuat Paşayı âdeta sabaha kadar arattığını, bulduramadığını söyleyerek bir komplo karşısında kaldığı hükmüne varır. Ali Fuat Paşa ise hâtıralarında. bulunduğu evde sabaha kadar Gazinin emrini beklediğini yazar 1 Dıyarbakır DSİ 10. Bölge Müdürlüğu hudutlan lçeBulunduğu ev. kendisinin aranrislnde bulunan Nuseybin Çağçağ Sulaması ikmftli lnşaatı işi masını da rica ederek Gazinin Ihaleye çıkanlmıştır köşküne gönderdiği Saffet beyin 2 Inşaatm muhammen keşif bedeli (3.750.000,) lira (Arıkan) evidir. Şimdi, acaba bu olup geçici teminatı (126.750, ) liradır dılek ve rica mı Gaziye ulastırı3 Müteahhitlikçe bu işte kullanılmak Uzere şantiyede lamamıştır? Başka bir aksilik mi çalışır vaziyette 1 adet Dozer ve Keçiayafı silindir. 1 adet olmuştur? Ben, sağ kalanlardan Cumhuriyet 1518 Greyder, 1 adet Kompresör, 3 adet Betoniyer 2 adet Satıh bunu öğrenmeye çahştım. Ama Vibratörü Ue kufl miktarda kamyon bulundurulacaktır. sanıyorum ki bu muamma, hiçbir 4 thale 22/2/1966 salı günü saat (15.00) de Ankara ülus 7aman avdınlanamıyacaktır... DİKRANUUİ AI.TUN Rüzgârlı Sokak Çatal Handakl DSÎ Proje ve tnşaat Dairesi İle Başkanlığ] katında toplanacak olan DSÎ Merkeı thale K o PAZARTESİ KİRKOR MORYAN misyonu tarafından kapalı zarf usulü ile yapUacaktır Evlendller t ci Adam'dan Szetler 5 thale tasansı ve ekleri (100,) lira bedel mukabilinde 4. maddede vazılı adresten 7/2/1966 tarihinden itibaren 629M Samatya ısmet Paşa Iktidannın temin edilebilir. îiaşarısız Bir Dâvas» J] 6 tstekli şahsın ve şirketlerin DSt Proje ve tnşaat Cumhuriyet 1521 Dairesi Başkanlığına 16/2/1966 gUnü saat (17,00) ye kadar bir dilekçe ile mUracaat ederek ihaleye iştirak belgest tstemeleri ve bu dilekçeye aşağıdakl vesikalan eklemeleri lâamdır. a) Bayıncîırhk Bakanlıgından alınmış mUteahhitlik karnesi, (B. Grubnndan en az (3.750.000,) liralık). Istanbul'un incısı BOĞAZlÇİ'nın en güzel ve en leçkln yerinb) Makine ye Teçhizat beyannamesl, de bulunan lüks otelimız fevkalâde servıs, alaturka ve alafranga c) Taahhüt alfcnda bulunan işler beyannamesl, mutfak, restoran ve konforu ile ailelenn tereddüt etmeksizm terd) Teknils Personel beyannamesi, cih edeceklerı yegâne DİNLENME YERİDİR. a) 3. Maddede Istenilen İs makinalannj is prograOtelimiz 1965/1966 kı? sezonu için indirimli tarifesinl uygulamına uygun olarak şantiyede çalışır vaziyette mağa baslamıştır : hanr bulunduracağına dair usulü veçhüe tan2 kişi Full Pansiyon 110, TL. zim edilmiş bir taahhütname. 1 kişi Full Pansiyon 60, TL. 1 îstekliler iştirâlc belgesi alıp almadıklannı 18/2/1966 N o t : Yukarıdakı fiatlara kahvaltı, «abah, öğle ve akşam ye i aabahından itibaren DSt Proje ve tnşaat Dairesi Başkanlıgımekleri ile servıs, banyo, ısıtma ücretleri dahildir. ! na mUracaat ederek ögrenebüirler. • Yemekler tabldot olmayıp, çeşitli kalite yemek üstemizden j 8 16/2/1966 tarihine todar ihale tasansı ve eklerini misafirlerce seçüir. Her mi safir dilediğini ve istediğini yer. j j •imamıs olanlara iştirak belgesi verümez. Aynca, her türlü yemekli ve yemeksi» toplantüar için s 9 İhaleye iştirak etmek tsteyen şahsın veya şirkeün SALüNUMUZ uygun şartlarla emirlerinizdedir. ] teklif Barilannı 22/2/1966 günü saat (14.45)'e kadar 4. madAdres : IENİ HOTEL BOGÂZİÇÎ, Köybaşı Cad. 14 j dede belirtilen adresteki DSÎ tierkez thâle Komisvonu Başkanuğma makbuz mukabilinde teslirn etmeleri şarttır (Adlıye Durağı) YENİKÖY/İSTANBUL j 10 Telgrafla yapılacak müracaatlar ve postada vâki geTelgraf : HOTELBOÛAZ Teniköy \ Telefon : «24081/38 (Rez»=rva=ycr.) Cumhuriyet 1514] cikmeler kabul edilmez. (Basın 8451 A. 959/1506) A Cumhurbaşkanımız Cemal Gürsel'in umutsuz durumu Orgeneral Cevdet Sunay'ın adını Cumhurbaskanı adayı olarak ortaya çıkardı. Demek ki gözler gene. askerlerde... Celâl Bayar dısında bütün cumhurbaskanlarımız askerdiler. Bu gelişme, Atatürk'ün kurduğu cumhuriyctle ordu arasındaki sıkı iliskiyi gösterir. Ve bir meseleyi daha gösterir : Biliyoruz ki 27 Mayıstan bn yana ba« çevreler ısrarla : Ordu politikanın dışında kalmalı . derler. Simdi ordunun politika dısında kalmasını istiyen çevrelerin Genel Kurmay Başkanını Cumhurbaskanı yapmak istemesindeki hikmet nedir? Niçin Cumhurbaşkanlığına çofunluk partisinin tabiî adayı sayılacak bir isim düsünülmüyor? Niçin Ali Fuat Basgil, vey» o biçimde bir baskası değil de Orgeneral Sunay? Genel Kurmay Başkanı olan Orgenerali. Süleyman Demirel iktidannın Cumhurbaskanı adayı yapmak dileği, Türkiyede orduyu dısarda tutan bir politikanın mümkün olmadığını göstermektedir. Oünkü Cumhuriyet'te arkadaşımız Kemal Aydar, Cevde» Sunay'ın durumu için şunları yazıyordu : Kendisiyle temas edıldiğınde Sayın Orgeneralin «bazı endişeler> Ueri sürdüğü artık gızli bir husus değildir Sayın Sunay'ın böyle bir göreve getirildiği takdirde Silâhlı Kuvvetler saflarında «ordunun allerji duyduğu bir iktidarla işbırhği yaptığı» volunda en ufak bir ihtimalle dahi belirebilecek bir görüsün kendisini «ciddi şekilde. rahatsı? edeeeği endisesini ileri sürdüğü ( . ) bilinmektedir Kemal Aydar'ın yukarıdaki istihharatını daha önceki olaylan doğrulayan sağlam bir kavnak savıvoruz. Orçeneral Sunay'ın endisesini de haklı buluruz. Türkiyede devrimci kuvvetlerin istemediği yönde bir gelismeyi kendisine amaç edinmis bir siyasi iktidara hiçbir asker paravana olmak hakkına sahip değildir. Hele Cevdet Sunay gibi saygı kazanmış bir Orgeneral. imzasını hangi kararlann altına atacağım ivi düsünmek sorumundadır. Bu ağır sorumdan doğan üzüntüyledir ki, Gfîrsel Paşa'nın hastalığı yoğunlastnıstır. Kendisini komaya kadar götürecek derin iç sarsıntıları Cemal Gürsel'in son aylarda yasaraamıs olduğnnn kimse iddia edemez. TUrkiyede Atatürkçü ordunun omuzlarına aldığı tarihî bir görev vardır. Atatürk'ün emperyalizme karsı savasında ve Atatürk'ün bütün devrimlerinde ordu Atatürk'ün yanında idi. 27 Mayıs Devrimini de ordu gerçekleştirmiştir. Bütün bu tarihî gelisme içinde Türk Ordusunun fonksiyonunu ivi düsünmek gerekir. tran'da. tngiltere'de Fransa'da, Brezilya'da silâhlı kuvvetler vardır. Kapitalist olsun, komünist olsun. sosyalist olsun bütün devletlerde ordu vardır. Ama her hirinde silâhlı kuvvetlerin omuzlanna düsen görev başkadır. Ve o devletin taribî olusundan, temellerlnden, iktisadi yapısmdan doğan bir eörrvle ordu anlam kazanır. Atatürk Türkiyesinde bu bakımdan bir tahlil yaptığımız zaman «ordunun allerji duyduğu siyasi iktidar» deyimi aydınlanacaktır Zira tngiltere, Fransa, Amerika gibi ülkelerde ordu, baska ülkeleri sömürmek düzeninin silâhlı kuvvetleridir. Barjuva sınıfının emrindedir oradaki ordular .. O ülkelerin burjuva sınıfı da yerll kompradorlarla ortaklasa az felismis ülkeleri sömürürler. Türkive gibi az gelismis ülkelerin ise millî srnırlar dısında s5mürülecek pazan yoktur. Tersine. Türkive gibi az gelismiş ülkeler eelismis ülkelerin açık pazan olmak tehlikcsivle karşı karsıyadır tste iktisaden az eelismis olan Türkive çibi ülkelerin orduları da kendi iilkel<rini sömiirtmemek millî görevini yüklenmişlerdir. Bnnun icindir ki Türkivede Atatürk'ün ordusu. antiemperyaiîst ve sömüreeciliğe karsı olmak zorundadır. Askerler bu tarihî görevden kıl pavı arnldıkları zaman Atatürkçülüğe ve Türkive Cumhurivetinin tarihî temellerine avkırı bir açıva Rİrmis olurlar. Yukandaki tarihî ve «osvoloiik arıklama iki kere ikinin sonucu kadar kesin yareılara eötürür bizi Tarın, öbürgün Türk milli maden kaynaklarını Mr. Flv tasarısındaki felsefeye göre yabancılara peskes reken kanunu imzalamak zorunda kalan bir emekli orgeneralin asker olarak vicdanı rahat edecek midir? ÎSte huçün Oreeneral Cevdet Sunay'ı «ciddî şekilde rahatsız eden düsüncenin eerçek sebebl Türkiye Cumhuriyetinin Atatürkçülükten gelen tarihinde vatmaktadır. O tarihi iyi bilen ve *Catürkçülüğü >ıa'nıptmiş her askerin Cevdet Sunay'ın ciiselerine katılması tabiîdir. T. C. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı DevSet Su İşleri Genel Müdürlüğünden: YENİ HOTEL BOĞAZİÇI zıMiiııııııııııııııııınııııııııııııtııııııııııirtiıiftıiifiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııırııııııifiınııııııııııııııııııutfiııtıııııııııııııııııııııııııııııtııifiııııııııj Kim 2 nci adam olacak? imdi senin Apotr'ların (havarilerin) kimdir? : Bu suali Gazı Mustafa Kemal'e, hem de daha Lozan imzalanmadan önce, Mustafa Kemal'in en eski ve vefalı arkadası ve tstiklâl Savaşının ortaya çıkardığı önder ve en dikkate değer insanlardan bi $ YAZIHANENiZi EZiYETSiZ ISITINIZ Fabrikasının BORUSUZ a TEKERLEKLi SEYYAR Cumhuriyet 15H KAYIP Ziraat Vekâletinden alınmış bulunan 0040033T No. It. Antiphloqistine (Veterinery) Adli Müstahzarm Ruhsatnamesi zayi olmujtur. Hükmü yoktur. AKEV LÂBOBATUAR1 NEZLEYİ YOK EDER SILAT ânl vefatı dolayısiyle evimlze gelerek ve mektup. telgraf, telefonla acımızı paylasan, her türlü yardımî esirgemiyen, cenaz« törenıne İştirak eden bütün dostlarımıza, Fethiyell hemşehrilerimize, mahalll gazete, şirket ve tejekküllere minnet ve tesekkürlerimizln gazetenlz vasıtajı Ue ıblâgını rica ederlz. YERGÜZ, ÇAĞLATAM, CANOEMtB Atl.B.ERt NEVZAT YERGUZ'un Kıymetl! varlığımız TEŞEKKUR SGLEMIDnpı BÜTAN GAZİ SOBAS1 BİR RİBRİTLE TUTUŞUR. OTOIVIATİK EMNİYET TERTİBATI. SAATTE ÂZAMÎ 200 GRAM BÜTAN GAZI SARFİYATI... BÜTAN GAZI BAYİLKRİNDEN İSTEYf\ T İZ. İlâncılık: 1462,1519