Katalog

SAHİFE DÖRT CUMHURÎYET 14 ARALR Gazetelerde başlıklar; "GENÇLIGIN GALEYANI,, 26 Şubat 1933 tarıhli gazeteler VagonLı olajını «Gençlığın Galeyanı» bashkları ı!e vermışler ve bırıncı sahıfeler baştan ba?a olayın resımlert ve tafsılâtı ıle suslenmıştır Talebenın «Turkıvede Turk dılı hâkımdır'» dıje hajkırarak caddelerı dojaşüğı başlıkîara çıkanlmıjtır. Olayın tafsilâtı ise şoyledır: (1) «tstanbul dun Darulfunun ve yuksek mektepler talebelerının canlı tezahuratına sahne olmuçtur «Cumhuriyet» m Cuma gunku nushasında, Beynelmılel Yataklı Vagonlar Şırketnın Turkıve mumessıllığıne tâyın edılen Jan nom'ı ısmındekı mudurui, bır ıkı gun evvel, Şırketm îstarbul şubesıyle telefonla konuşmakta olan memurlardan Nacı beym Turkçe konuşmasına kızdığı, juksek lisanımıza tecavuz ve memuru tardettığı \azılmıştı Bu çırkm hâdıse, jırkette çalısan memurları ve bıttabı herke sı dennden muteessır etmıştı Vak a yuksek tahsıl gençlığı uzennde çok buyuk tesır bırakmış ve mılll hıssıyatı tahnk etmıştır. Talebeler dun saban aralarında sınıflara murahhas gon dermek suretıjle ıçtımaa karar •vererek, memleketın mukaddesatına hakaret eden bu dırektorun yaptığı hakaretı ıade>e luzum gdrmuşlerdır. Talebenın bu hareketım haber alan muderrıs Tahır bey sınıflara gıderek bovle bır şey vapmamalarım ve bunun mes'ulıyetı mucıp olac&ğını «ovlemış ıse de talebe kararından dontnemıştır. Geç vakıt Bevoğlu Galatasaray onunden geçenlenn bir fevkalâde'ık nazarı dıkkatlenm celbetmekte ıdı Darulfunun talebe kafılesı •vavaş ja\aş Galatasarayda ta%\are pıvangosunun atıldığı bına ıle Kanzuk eczanesı arasmdakı Yatakh Vagonlar Şırketının onunde toplanıyordu Tecem muü ılk defa sezen Yatakh Vagonlar Şırketımn memurları bı rer bırer mue^seseyı terk etmı?lerdır. Bu muessıt hakaretı yapan dırektor Jannonı de şapka ve bastonunu alarak hemen kaç mıg ve hızmetçılere de kepenk lerın mdırılmesını sovlemıstır. kırmışlardır Hevecan bu »ıra larda en \uksek dereceîerını bulmuştu Maahaza talebe juurlu hareket etmış, dynı bınada bu lunan Loyd Tnyes+mo ve Ban ka Komercıvale îtalyana levha larına hıç dokunmayarak ıçerı gırmışler, duvarda gordüklerı Gazı hazretlenmn fotoğraflarını. Bu muessese, bu resmın talı kıne layık değıldır' dıje, tezahuratla alıp dısarı çiiannıılardır. Arazözler geliyor Talebenn sırket onunde bırık t'ğını haber alan Galatasara> merkez memurluğu bır ıhtıvat tedbın olmak uzere merkezdekı polıslen gonderdığı gıbı, ıtfa15 eden de bır ıkı arazoz gonderılmış ıse de, gençler «Yaşasır Turkıve, Yaşasın Curkçe» dıye tezahurata devam ederek Kara ko\e doğru yurumuşlerdır Darulfunun ve vuksek tah'il gençhgı ellennde Yataklı % agonlar Şırketınden aldıkları Reısıcumhur Hazretlenmn fo toğrafları olduğu halde Karako\e gelmışler, Şırketın oradakı sube«ının camlarmı 1a kırdıktan sonra a\m tezahuratla 'stanbul cıhetme geçmısler ve Babıalıde gazete ıdarelerını dola«mıslardır Gençler gazete idarhaneleri Saat bes buçukta bu bınanın önundekı kız ve erkek talebe adedı yuzlere balığ olmustur Işın ne olduğunu bılmeyen halk da etraflanna toplanıvordu Bır gencm Turkluğe nakaret eden bu maessese dırektoru aleyhıne sojledığı hejecanh bır nutuktan sonra juzlerce talebe «Bu memlekette Turk ve Turk çe hakımdır» dıjerek, ellerıne geçırdıklerı sopa ve taşlarla ma gazaya hucum etmı?ler, bır ham lede kepengı yere ındırmışler, camları ve sırket levhalannı ketı mudurıvetme karşı \apırıs oldukları numajıs etraf ndakı tahkıkata muddeıumumı mua* vınlerınden Sabrı bey vazıvet etmıştır Hadıse ıkı safha arzetmekte jlup her ıkı safha uzerındekı tahkıkat da devam etmekredır. Tahkıkatın bır safhası VagonLı 'Mrketı muduru Jannonı'nın Turkluğe karşı japmış oldugu hakaret dıgerı de *al=bemn \a îon Lı bınalarında \ap1ıkl?n tahrıbata taalluk ftmektedır Talebej e taalluk eden k:s:m hakkında numayışçılerdpn on ıkı kısı kadannın ıfadelerı alınmış tır VagonLı Şırketımn Beyoğlu acentası mudur M Jannonı nın Turk dıhnı ağır bır tarzda tahkır etmesınden dolavı haklı bır asabıjete tutulan Darulfunun gençlermın yaptıkları ntim?yışten sonra gençler arasından alınarak Galatasany merkezme goturulen 20 kadar ta'ebe oraOLAYLARDAN SONRA, VAGONLİ B1NASIMN DUBUMU nın de onunde tezahurat japmış lardır Talebe bundan sonıa Halkevıne gıderek Reısımmhur Hazretlenmn VagonLı den aldıkları re«mım teshm etmışler dır Gençler bundan sonra \er lerıne dağılmıslardır \Uajet \e Pohs Mudumetı hadıse hakkında kanunen ıcap eden tahkıkatı \apmaktad r Ertesı gun, VagonLı ola' ının tahkıkatı>la ılgılı olarak su ha ber \aMnlanmıştır TE\KtF EDÎLEN GEXÇ IOK! NÜM4TİS HADtSESlN'E D\İR TAHKtK*T DEVAM EDtTOR Gençler bir Dil Mücadrle Cemıyetı teşkıl edıyorlar Darulfunun ve vuk^k mektepler talebesının VagonLı Sırda geç vakte kadir Muddeıumumı Kenan, Emnı>et Muduru Fehmı ve Bevoglu Kajmakamı Sedat bevler taraftndan ıstıe\ap edılmışler \e sonra serbest bı rakılmışlardır. Galatasarav Mer kezmde yapılan bu ptıdaı tahkıkattan sonra iş Muddeıumunıılığe ıntıkâl etmıştır Bugun de geç \akte kadar Muddcıumumıhk tarafındm alakadarla rın bu mejanda Yatakh Vagon lar Şırketı Turkıve Mumessılı Sâdık beym, hâdısenın musebbı bı M Jannonı'nın, tshkır edılen Turk memuru Nacı bejıp ve dı ğer memurlann ifadelen alın mıstır Aynı gun, Anadolu Ajansı ta rafından yapılan teblığ ı«e soy le demektedır: Istanbul 26 ( A A ) Yataklı Vagonlar Şırketı Acenta Müdurune karşı dun Darulfunun ve vuksek mektepler talebesı tarafından yapılan numayış esnasın da ifadelen ahnmak uı;ere Galatasaray Polıs .\leke7ine gcturulen talebeler, ıfade erı tesbıt edıldıkten sonra sebe«t b rakılmışlardır. • VagonLı olayının tlk etkı=ı Bursa Gençlığı uzennde gorulmus ve Bursa Gençlığı adına Ataturke su telgraf çekılmıstır «Uğrunda hepımızın bırer nefer gıbı canla basla çahştığımız azız Turk ınkılâbına sıkılacak her yumruğu ezmek içın butun Bursa halkı gençlığı ve talebesı her zaman hazırdır îstanbulda, guzel turkçemue karşı jabancı bır şırketın saj gı MZ mum^ssılı tarafından \apılan tecavuze karşı gençlığın çok \ennde olarak gosterdığı hejecanı kutlular ve Bursa gençlığının de daıma kendılernle bırlıkte olduğunu bu gece Halkevınde toplanan bızler he>ecan \e saygılarımızla bıldırı Bursa Gençliğl» S O N VÇ Ve Ataturk 2b şubat Pazar gunu ak<am ustu saat 6.25'de ozel trenı ıle Haydarpaşa'dan Ankaraya hareket etmıçtl 15 ocakta ba«ladığı seyahat Burs» \e Vagon Lı gıbı ıkı onemlı olaM da ıçıne alarak, 27 şubatta so na envodu Fakat sona erm«ven, mılli haysıyetm. hassasıvetın ve devrımcıhSın bahıs konu su olduğu anlarda Ataturk'un tutum ve davramşı uzenndekı tartı^malardır Bugun, olumun» d=n 28 Mİ sonra da Ataturk'un devnme kar«ı çıkan hareketl^ re nasıl mukabel» ettığini kendılennce yorumlayanlar onun devnm savunuculuğunu bir nızam bozuculuk olarak gosterrne nın kansık, cesaretsız yollarma sapmakta ve bıtmez tartışmaları komklemektedırler Halbuki Atatürk'u bılenler ıçın tartısılacak hıçbır sev yoktur Ataturk* un d"vnmlen reddeden ve botmağa kalkanlara karsı uslübu \e tutumu tarıh onunde ve vıgınla olaMn te«;kıl ettığı orneklerle ortadadır açıktır Bur^a olavı ve VagonLi ola^ı Ataturk un Bursa nutkuna ınandırıcılık de£ıl açıklık getır mek ıçın burada bır defa daha hatırlatılmıştır S O N (1) Pazar S6 Subat 1933 tırıhll Cumhnrıyet. Bugünkü program İSTANBUL 06 2o Ob 30 06 45 0* ">0 n~ 00 07 05 0" 30 07 45 07 oO 08 00 08 20 fıS 40 09 00 09 10 09 30 n<> 45 09 50 ln Oa 10 lo ln 25 Hl 40 11C0 11 Oo 11 45 12 05 12 I"> 12 30 1301 1120 13 "0 14 00 Vcılıs i roffram ffuna>dın Türkuler eecıdı (II Konusma Turkuler gecıdi ( 2 ) K o v e haberler . Sabah melodılerl Haberler Iotanbulda b u e ü n Studyo G den Hafıf muzık Kucuk orkestra V volonsel soloları GunuTiuz s o r u n l a r ı m ı ı Incı Ça>ırlıdan sarkılar Cocuk bahcesı Cocuk Ans kloDedlil Kardes OKiıllar Muzik fcutusu E\ k a d ı n ı ıle roDortai E\ k a d ı n ı n ı n i s t e k l e n Arkası v a r ı n Kısa haberler Sabah konseri Cıgsn melodllert NaDOlıten larkılar Turkuler Sarkılar Hsberler R G buffün Stud\o G den Rekları oroeramları KaDanıs başı 3 Gayet ince ve duygulu (Dıvan edebıyatında) 4 «Şu uzaktan muzık ve soz taşıyan ara cı tut ve kaldır'» mânasına ıki sozliı bır emır 5 Kuzey doğu Asyadaki akar sulardan, kepazerun kepazesı. 6 Çocukların ellerını burunlarının ustunde açarak yaptıklan hareket 7 D o ğudaki bir kasabamızın adının dortte lklsl, aşın mılliyetçi ve durmadan sa\aş taraflısı unrarara cımmnB Oünlcu bolmacamn halledılmı; sekli (miUetler arası bır terımdlr v» sövlendiğl gibl yazılmıştır) 8 Yas ve felftketlere ugramıç lara gidip yapılan 9 Bir tek lıfi kabul etme> me işi, tatlı tat 'aharma v« dileme hareketı. lî n O «CİOZEL &IVI» VE CEK1 TIFFANY JONES •i*n ı^^ı EBHA> PC • İ 16 01 Mıkrofonda eenclık 16 30 Saz eserlerı 16 °4 Kur'anı Kerım 16 41 If'ar \aktı 16 «2 Saz eserlerı 16 47 Kısa haberler 16 îO Yıırdun lesl 17 2 ] T ırkce tangolar 17 "5 Ahve Akkılıctan türkültr l ' o O Reklâm Drogramları 19 00 Haberler \ e H raooru İS 40 Studvo G den 20 01 Sahın Gultekınden turkuler 20 !o Eonat saatı 20 ^5 barkılar 20 55 24 saatm ola\Iarı 2 ııO Caeımızın tıallt saırlerl 2ı 15 Klasık Turk musıkisı 2 4a Sevdıklerınızle beraber 22 00 Reklâm Drocramları 22 45 Haberler \ e H durumu 23 00 Radyo oda orkestrası 2o n 0 Oda muzıJı 24 00 K a c a n n ISTAVBIL IL R 4 D \ O S U 16 5o ^cılıs ve Droeram 17 00 Slzın ıcm 1" 1ı) Kucuk konser 18 00 I\ı aksamlar 1810 Senfonık muzık 1» 00 Ces tlı melodıler 19 ufl Ak«am konserı 20 lo Genclerle beraber 2 00 Ooeralardan secmeler 21 45 Hafıf muzık 22 011 Gece konserı 23 0(1 Caz muzıeı 23 30 Cesıth muzık 24 00 DUkotekten secmeler 00 J0 Hafıf muzık Acılıs Droeram SOLDAN SAGA: 1 üzaya çıkıp dolaşm» u»manı. 2 Çeşmelerden akan, ka lın ve kaba kumaşlar (çogul). 3 lllenmızden bırı, bır harfın okunuşu 4 Sınırı aşmış lâtıfe! «kulagınla duy'» mânasına bir emır 5 Tıyatrolarda sahneyı sus leyen eşyayı andıran şeyler yerleştır'» karşılığı ikl sözlu blr emır. 6 Bır kadın adı dılencınm tekrar ettipı sozlerden. 7 «Koyun yavrusunun yerulecek vücut kıaDUNKt BULMACANIN mı» anlamına ıkı soz. 8 Sahip, affederslnız eşeğın bağırtısı 9 HALLEDILMIŞ ŞEKLI Bır kısım radyolar boyledır, noNAS1L HALLEDILECEK" Yuknndaki rakamlı bulmacada sata dece 6 tane anahtar (ıpucu) ı ( 6 tane sonuç vardır. Bns oian 12 YÜKARID4.N AŞAĞITA: karenın içıne 1 den 9 a kadar uvgun bırer rakam kovarak ve top1 Üzerinde koruk yetlşen a iaına çarpma cıkartma, bolme ısaretlerıne dıkkat ederek soldan 1 ğacın kolu (ıkı soz). 2 «Sor » «ağa ve yukarıdan a$ağiva bulmacada gosterılen sonuçlan bulunnz. mânasına bır emir (ıkı soz), rad yodakı laf etme memurunun Ikı Bıraz vaktınızi alır ama, bo$ \aktınızt bo$ça geçirmış olursnnıız. VVilliam FAULKNER mmmm 4 ÇIKAN KISMIN ÖZETI Ha\» kur\etK nne mensup bır assubay olan Julıan Lowe, memlcketıne donerken, trende Taphankia karşüasır Sa\a; hakkında konufmava başlarlar. Yaphank la Lowe, kompartımandakı bır askerı de sarhoş edıp bir havlı ıçtıkten sonra, askerin bavulunu dışan atarlar Asker de pencereden atlamaya çalışır O sırada konduktör yetlşır «Baylar» dedı «burada otursanız da bunlar adamı pencereden dışarı atacak olurlarsa onlesenız' Buffalo'ya gelır gelmez hepsını ındıreceğım aşagı. Trenı durdurtup şımdı de yaparım bunu arna, tek başına yakalar yakalamaz oldurürler onu Henry» dıje hademeye seslendı, «gıt başkonduktore soyle, trende ikı delı var dıje Buffalo'ja tel çeksın » Yaphank da araba. «Ya Henry» dedl, «sovle onlara mızıkavlan üç şışe de vıski hazır etsınler or da Kendüerınln mızıkası yoksa, başka yerden kıralasırüar. Parasım ben verırım» Cebınden şış kın bır tomar para çıkardı, bır tane çekip hademeye tızattı Sonra Low'a: «Sen de rmzıka ister misin?» dıye sordu. Buna kendısi karşüık vere rek «Hayır» dedı, «havır, sana istemez Sen de benımkınl Jrullanırsın Hadı, yallah.ı 1 «Başüstüne, Yüzbaşım » Beyaz dişler bırdenbıre açılmış pıyanoyu andırıyordu Kondüktor kendlsının atadığı, nobetçılere. «Gozünılzu bunlardan ayırmayın, arkadaşlar» dedı Sonra «Hey, Henry» dıye, seslendı, gozden kavbolmak Uzere olan bevaz ceketın arkasından gıttl Yaphank'm arkadaşı ter içinde kalmış, sapsan kesilmiş, nerdeyse bavı'acaktı Yaphankia Lowe rahat rahat oturuvorlardı tkisi bırbirıne karşı hem dost gıbi hem duşman gîbL Yenl gelenler aralarında dajanışmak uzere omuz omuza verdıler, telâşlıydılar ama, gorevlennl yerıne getırmeyl de iyice kafalanna koymuşlardı. öteki yolcuların kanca gıbl uzanan basları kendılerine blr tanrlar vererek yeniden kitaplann, gazetelenn Uzerine çevnldı, tren de günbatısına doğru gen« koştu durdu Yaphank: «E, beyler » dıye laf açmak istedl. O ıkl başıbozuk kesümiş tel gıbi fırladılar. Biri, elıni askerin omuzuna koyarak, yaüstırmak ıster gibi: «Hadı, hadı» dedl, «sen şimdi sus, hıç konusma, asker Bız seni koruruz Biz Ame rıkalılar sizlenn bizler için yaptıklannızı bilmiyor değüiz » Sarhos: «Hank White<» dlye bomurdandı Arkadaşı «Hıng7» dlye sordu Sarhoş «Hank White» dedl gene öteki de başıbozuğa ahbapça dondü baktı «Vallaha, karşımdakl etınlen, kemığınlen Hank Whıte değılse ben de arap olajım' ÇocufcIUK arkadaşım Vay, Hank' Öldu dıje ışıttıktı bız sern ya da pıvano ışlenndevmışsm nevmış, oyle 9 bır sey Kovdular mı joksa Bakıyorum yanında pıyano falan yok » Idam .elâşla «Hayır, hayır» dedi, «vanılıyorsunuz Schluss benım adım Bavan çamaşırlan gıbi ıvı bır ıstevırn ben » Kartmı çıkardı Oteki «Oh, oh, ne guzel'» dedı Sonra, glzh konuşur gıbı U2andı «Soyle bakayım, kadın çamaşın var mı' Yok mu' Yoktur besbelll dıyordum. Nevse aldırma. Buffalo'da sana bir tane bulunım. Alacak değılım elbette kıralıyacağım yani, şımdilık Horace'» Assubay Lowa seslendı, >ışışe ner'de'» Lowe şişeyi gomleğmın altındajı çıkararak «Burada, Bınbaşımı dedı Yaphank o ıkı yabancıja uzattı şışeyı «üzak çok uzak bır şeyı duşunun çabucacık Içın» diye oğut verdı Schluss «Dıkkat edın, askerler» dıje onlan uyardı Assubay Lowe «Hajhay» dedl Bır daha ıçtıler Şımdıve kadar hıç konuşmamış olanı, Yaphank ın arkadaşını gostererek «Otekı bır şey ıçmıvecek mı'» dıye sordu Koşede ürkek urkek buzulmuştü Arkadaşı ıttı vere yuvarlandı Yaphank azametlı bır tavırla «tçki denen canavarm korkunçiuğu ışte burada, çocuklar» dedı, bır daha ıçtı Assubay Lowe da ıçtı şışeyı uzattı Schluss, pek a'eşh «Hajnr, tıajır» dedi, «şlmdllık bır daha ıçmıvejım» Yaphank «Sen onun deme^me bakma» dedl. «Duşunmeden konuş>u vor » O d a Lovıeda gozlerını başıbozuklara dık^ıler «Bırak, vakıt geçsın bıraz kendme gelır» Bıraz sonra Schluss denılenı şişeyi aldı Yaphank, sır açar gıbı «TamanV» dedi Lowe'a Bir ara, şımdı asker elbısesıne hakaret edecek dedım kendı kendıme Ama sen etmezdln, degıl mı'» «Yo yo Asker elbısesıne benden daha çok savgı duyan yoktur Bana bak ben senın yanında çarpışmak ısterdlm, anlıvor musun' Ama, çocuklar yokken bırınm ıse bakması gerek Öyle degıl mı'» dıve Low'a soTdu Lowe razık bır tershlıkle «Bılmem» dedi «Hlç bır ışte çalışacak vaktım olmadı benım» Yaphank «Hadı hadı» dıje azarladı onu, «hiç birimız senin kadar genç değılız kı senın kadar talihli olalım' Lcm*, ofkeh ofkelı «Nerem talıhlıymlş bonlm'» dıve atıldı «E hıfçenenı tal hlı değılsen Bızım düşünecek başka derdımız var» , (Devamı rar) MallCOÇOğlU | konu veresim: AYHAN B Ş Ğ U [ | KIIIL KUIE AO L VUNUSUN VUeUR NINB4N AVE4UUAYIM A NK ARA fifi 21 Acılıs Drosram ' Cb "0 Gunasdın 0ı 0ı) Ko>e haberler T7 (15 Y K o ten larkılar 07 30 Haberler ve hava durumu 0 4o Sabah m ü z ı » 1 S 00 Ankarada bueün. K llanlar 0^05 Her telden 08 4(1 K ı l â n l a r f!8 4a \ e v ı n Akol'dan türkuler 0* 00 Gunumuz Sorunlarımız 09 20 Sabah konserı 09 3 3 Kısa H %e K Uanlar 0<l 40 Arkası varın încfl Can boaazdan tellr 10 • Muzık O ' 10 *3' Fızıoe eırıs 10 5T Melodıden melodly» 11 lo Cocuk bahcesı 11 11 Kon^er saatı 12 ( 0 Hafıf muzık o r k e t t r a n 1° la Kıbrıs saatı 12 2 J Kucak ılanlar 12 30 Sarkılar v e o v u n h a v a l a n 13 00 Haberler 13 20 Plâklar arasında r >0 Reklam^ar 14 00 Cocjk bahçesi 14 la Hacer Bulus tan turkuler 14 TO M Seyrandan «arkılar 14 5(1 Hafıf rruzık 14 55 Kı«a haberler İ3 00 Egıtım radyosu III) i lo 20 Muzık lo 35 Fızıae eırıs lo 51 Haiıf muzık 16 05 Turkuler ' 16 20 Iftar oroeraml 16 40 Saz e«erlerı 16 5o Kısa haberler 17 00 Yurttan sesler 17 i !1 Sarkılar 1" D0 Reklamlar 1100 Haberler v e H rar>oru 20 00 U v k j d a n once 20 05 Sarkılar 20 25 Hafıf muzık 20 30 Kücuk konser 21 00 24 saahn o l a r l a n 21 05 Kltap saatı 21 ">5 Turk muzıM 22 05 T 3 M M saaü 22 25 Haflf muzık 22 !0 Turkuler 22 45 Haberler 23 00 Konser saJonunda 23 45 Gece varısına doiru 24 00 GUnün haberltri kapanıı