Katalog

3. CİLIK ÇKTI İlk yayınlandığı < günden b « i en çok J okıman kitaplar l.stesinin başında olan Ve Dvıpıı Afcaf* B M tŞolohof Türkçesi: (1 ektas AĞAOÖLU 1985 NOBEL ^ armağanını kazanan kitap. Dkütün kitapçılarda Ağaoğlu Yayıne pi Ankara Cad. T7/7 (Vflâyet > iarşısı) İstanbul Cummıriyet 608 umhuriyet KURUCUSU: YUNTJS NADÎ 42. yri sayı 14896 Telgraf v e m e k t u p a d r e s i : C u m h u r i y e t i s t a n b u l P o s t a K u t u s u : î s t a n b u ] N o 246 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 224296 2 2 4 2 8 7 2 2 4 2 98 2 2 4 2 99 Pazartesi 17 Ocak 1966 Sanayî ve Enerji Bakanlıkları Bütçesi Komisyonda Dinçet, Af tasansının esaslanıu açıkladı anaj 1 vo Enerji TfrHnmiıvian bütçesinl göruşmek ttaer* dün toplanirr JC»rma Bütçe ve Plan Komlsyonu, fırOnalı bir oturumdA, gön>v!l!*işından uzaklaştınlan genel müdürler, petrol T* madenler konusunu 'tartışmıştır. îlfr v tert tartaşma Yunus Koçak (TİP.) tn «Çombeierin T* MobotuTart a arMc Türkiyede yeri olmıyacaktır» BÖZU ile çıkmıştır. tklnd •ert tartı^Ta» laa Memduh Erdemir (MP.) nln Enerji Bakanı tbrahlm Deriner'i eski çalışma arkadaşlarmı görevden uzaklajtırmakla itham etmesi üzerine başlamıştır. Her iki tartışmada d« komisyon üyeleri birbirlerine »ert («kild» hitap etmişlerdir. S tartısmalaraYOİaçtı z (Gankafiyet G. Müdürler, Petrol Aftan 20 BUTUN TASSIADA ve Maden konuları binkişi tn\ dalaum ak Yeni bir tâyin ,<a ıı ve ÂP GrııpiL Enrbanogln, Çerçel. Akşemsettinoğla Erataman yorda dönebilecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) MAHKUMLARI AFFEDİLİYOR BİMİKELÇİLER T0PLANTIS1 BUGÜN BASLIYOR Ankara, (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangü"in başkanlıŞında, dün yanm çeşitli bölgelenndeki önemli merkezlerde sdrevli 11 Büyükelci ile yapılacak toplantı, bugün Dışişleri Bakanhğında başlıyacaktır. Amerika, Avnıpa. Ortadogu, Uzakdoguda Türkiyeyi temsil eden Büyükelciler, bu toplantılar sırasında, bundan sonra görev »ördükleri ülkelerde izlivecekleri po litika konusunda Bakandan bilgi Istiyeceklerdir. Topaloğlu konusu tlk konuşmayı yapan Reşit Olker (CSP.) TPJV.O. Genel Müdürü îhsan Topaloğlunun görev başından «Hiç bir gerekçe gösterilmeden» uzaklaştınlmasını tenkid etmiş «Bunun nedenini bis de, millet de öğrenmek istiyoruı. Bngüne kadar hiç bir ciddî sebep gösterilmemiştir. Bilâkis gay ri ciddî sebepler oldoğn »nlaçümaktadır» demiştir. Petrol kanununun değiştirilmftslni istiyen Ülker, «Seçim kannnn gibl rejiml tehlikeye düsürecek kamnuar sırt sırta Meclise sev< Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) r L Bugünlerd* Türkiye'de eo luzlı ?ekild« işletilen çark ) meyd»nd» AP. iktidannın, üzerine bütün ağırhğı ile •ğildiği tek icraat «nakü T« tâyin» ler olarak görünüyor. . Baskentte nereye uğrasanız ( Arkası Ss. 7. Sü. 4 te> I 1 Kemal AYDAR Ankara'dan yaz/yor I BttAmet darbeai ınasmda ne olduşn bir türlü belli olmayan Makarios; Nijerya'y» Hodezya meselesini görüşen Commonvvealth toplantısına katılmak üzere gitmi?tl. Reshnde; (arşa»b« güsü m toplantıda Makarios; Kanada ' • Başbakanı Pearson ve WUson göruliyo». unun Acı bir görünüş Şy Sadece Johnson mektubunun ve Inönn'nün verdigi cevabın yoTumlarına baktığımu zaman dahi, T&rkiyede, Meşrutiyettenberi devam eden kitleler ve kisiler arası düşmanlığm insanlan ne hale getirdiğini gönnemeğe imkân yoktnr. öylesine gözleri dönmüs ki bazılarının, Türkiyenin çıkarlarını, yalnıı çıkarlannı d» degil, millî gurnrunn ellerinin tersiyle bir yana itip, çalakalem Başkan Johnson'u savnnuyorlar. Kime karsı? Türkiye adına cevap veren o lamanın Başbakanına karsı. Nerdeyse, yaşasın Johnson babamız, diyecekler; nerdeyse ders niteliğindeki cevabiyle büyüğümüze karsı terbiyesizlik ettiği için Inönü'nün Yüce Divana verilmesini istiyecekler. Bir yandan milliyetçilik tafralarından geçilmez. öte yandan mılliyetçilik, millî suur, millî haysiyetle iaban tabana nt davranışlara gözlerini kırpmadan girerler, Ashnda Osmanlı Devletini kemiren ve Türkiyeyi Sevr'e kadar götürenlerin prototipidir bunlar. Birinci Dünya Savaşımn arifesinde îttihatçı îtilâfçı çekişmesinin, akılları başlannda sanılanlan bile Almancı înşilizci olarak nasıl ayırdığı ve bir taraf Almanyaya kullnk ederken, öteki taraün îngilizlerle işbirliği yaptığı yakın tarihimizin kara lekesidir. Ve yine unntulmayan gerçek Knrtnlnş Savaşımn başına geçen Atatürk ve arkadaşlannın «Düveli Muazzama» kuynığuna takılanlar tarafından vatan haini Hân edilmeleridir. Bngün de ntanmasalar aynı hükmü verecekler. Inönü'nün mektubnnn elestirmek, bazı açık noktalann bntnnduçunu, üslubnn ynmnşak, ya da sert oldağnnn ileri sürmek nihayet bir görüs ve anlayış meselesidir, üzerinde tartışılabilir. Ancak bunu bir yana bırakıp sadece Baskan Johnson'un mektnbnnn savunmak ve görevini yerine getiren kendi Hükumet Başkamnı dolaylı olarak yermek ne tarafsız görüş, ne Batı ittifakı anlayışiyle telif cdilemez. Bn, doğrudan doğrnya kendi memleketinin çıkarlantn, hissi ya da kisisel çıkarlara bağlı olarak bir yana itmek gibi bir aşağüık davranıştır ki. görünüsü Türkiye için gerçekten acıdır. HALLAÇ PAMTJĞÜ : Iktidar Genel Müdürler, valiler, vali mnavinleri. kaymakamlar, Millî Eğitim Müdürleri, öğretmenler, Emniyet mensnpları, velhasıl idarenin her dalındaki memnrları oradan oraya atıyor, emekliye sevkediyor. A.P. Grubunda atamalan yeterli görmiyenler, «dah3 daha» diye hükumeti kıskırtıp dnrnyorlar. Paris'in grev meydanında düsen kelleleri isterik çığlıklarla seyredenler çibi, bir kısım politikacılardan da her tâyin listesinin çıkısuıda sadik sesler duyulmaktadır. Baskanlık sistemiyle yönetilen Amerikada iktidar degistiği zaman, o iktidarla birlikte memnrlarm değistirilmesi âdet olmustur. Ancak bu âdet kötü sonuçlar verdiği, hattâ bir Baskan bn yüzden öldürüldüSü icin, deeisiklik yapma sınırları kilit noktalanna kadar yavas yavas daraltıldı. Hele Kennedy, arkadan Johnson devresinde karsı partinin Bakanlan bile isbasmda bırakıldılar. Yine Amerikada bütün de|isikliklerin 100 çün içinde yapılması çibi bir gelenek devam edip çitmektedir. Demirel hükumeti de simdi Amerikanın nvçuladısı 100 gün sistemini Türkiyeye nydnrrnakla mesçnl görünüyor. Sn farkla ki, Amerika, tâyinleri, degi«ikükleri hissî plândan, intikam plânından çıkarmıstır; Türkiyede ise aksine nygnlamanın hem sınırları eenis tntnimaktadır, hem de deSisikliklere partizanlıktan da ötede birtakım hesaplar kanşmak'. tadır. 'vAçık söylemek gerekirse, D.P. devrinde böylesîne hızlı, şümullü ve mevsimi, masrafı düsünülmeden girişilmiş tâyin furyası görülmez. Sornlabilir ki, 1960'tan sonra Ihtilâl tdaresi büyük çapta değisikliklere, gereksiz ve hatalı tasarrnflara gitmedi mi? Gitti. Ama o nihayet kendine özgü kosullan olan bir ihtilâl idaresiydi. Nitekim bir kısım tasarruflann hatalı oldağunn M.BJt. de kabnl etmis, sonradan tamirine çalısmıstır. Bngünkü iktidar çok partili sistem içinde ve 1961 Anayasasına dayanarak isbasına gelmistir. Bn bakımdan, «Mademki iktidanm, her istediğimi yapanm» diyemez. Hele C.H.P. devresinde su kadar valinin değişmesi de, A.P. iktidannın, önüne gelen roemurn sebep çöstermeden oradan oraya savnrmasına hak verdirmez. : Teni Anavasa ve Kurucn Meclisin çıkardıgı seçim kannnlannda, ilk fince devlet idaresini bir sirket idaresinden, bir çiftlik idaresinden cıkarabilmek amacı çüdülmüstü. Simdi bir kere daha anlasıhvor ki, kanunlann mükpmmelliği yine de nygnlayıcılann nive tutumlariyle sınırlı oluyor. ı SON RESIM MaUatios Nijevpada nezaret altında DIŞ HABERLER SERVİSİ I dalet Bakanı Hasan Dınçer dün açıkladığına göre, 15 maddelik yeni «Af Tasarısı» kanunlaştığı takdirde başta eski Cumhursaşkanı Celâl Bayar olmak üzere bütün yurt içinde ve dışındaki bütün Yassıada mahkumları her türlü cezalaruıdan kurtularak kamu haklarından faydalanmaya başlayacaklardır. Sadece siyasî faaliyetlerde bulunamıyacaklardır. 2021 Mayıs ayaklanması mahkumlarından halen hapiste bulunan 106 kişi de kanun çıkar çıkmaz tahliye edileceklerdir. Kanunun prensibini hükumet «beş yıla kadar olan bütün cezalann affı» çetjlind» ortaya koymuftur. Bu aitan. 10 bini hapishanc. lerde bulunan hükümlü ve tutuklular olmak üzere, 20 bin kışı fay" dalanacaktır. Tasan 29 ekim 1965 e kadar işlenmiş suçları kapsamına almaktadır. Adalet Bakanı Dinçer dün saat 12 de makamında düzenlediği basın toplantısında hükumet tarafından son şekli verilen ve en geç yanna kadar Meclise sevkedilecek olan Af Kanunu Tasarısuıın esaslarını açıklamıştır. A Affa dahil olanlar Bakanın açıklamalarına göre şu suçlar ve suçlular aftan faydalanacaklardır: Q 29 ekün 1965 e kadar haklarında verilmiş veya verilebilecek ceza miktarı 5 yıla kadar hapis olan suçlular tamamen affedileceklerdir. 5 yıldan fazla cezalarm da beş yüı indirilecektir. ^ J Yassıada mahkumlarının, Celâl Bayar dahil, hepsı affın kapsamı içine ahnmıştır. 27 Mayıs ihtilâli sırasında yurd dışında bnlunan, sonra da Türkiyeye dönmemiş olan eski DP milletvekillerinden Muzaffer Karbanoğlu ve Rıza Çerçel ile hükümlü olarak hastanede yattıkları sırada yurd dısına kaçan eski Boln milletvekili Reşat Akşemsettınoğlu ve eski Tekirdağ milletvekili Zekı Erataman, aftan faydalanacaklardır. Bnniarın da dahil bnlnnduğu Yassıada hükümlülerinin hepsi, tasan ka nnnlaştığı takdirde, bütün âm me haklanndan faydalanabile • cekler, sadece Siyasî Partiler Kanunnnnn 8 inci maddesine göre siyasi partilerde faaliyet gösteremiyecekler, Anayasanın 68 inci maddesine göre de milletvekili seçilemiyeceklerdir. Bakan Dinçerin de bildirdiğine göre, bu hükümlüler memnriyetlere de girebilecekler, seçimlerde oy verebileceklerdir. |ÇJ 2021 Mayıs ayaklanması mahkumlarmdan idam cezasma hüküm giymış Osman Deniz ve Erol Dinçer'in cezalan ile müebbed hapse hüküm giymiş 19 kişinin oezaları 24 yıl hapse çevrilmektedir. 15 seneye mahkum 9 kişinin, 12,5 seneye mahkum 3 kisinın ve 10 seneye mahkum 3 (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) Danışma toplantısı Birleşmiş Milletler Daimi Delegemiz Orhan Eralp, NATO Daimî Delegemız Muharrem Nuri Bir gi, Washıngton Büyukelçımız Tur gut Menemencioğlu, Londra Büyukelçimız Zekı Kuneralp, Parıs Büyukelçımız Namık Yolga, Roma Büyukelçimiz Adnan Kural, Moskova Büyukelçimiz Vahıt Halefoğlu, Atina Büyukelçimiz Turan Tuluy, Tokyo Büyukelçimiz Melih Esenbel, Kahire Büyükelçi miz Semih Günver ile Akra Büyukelçimiz Mahmut Dıkerdem'in katılacağı toplantı, aynca bundan sonra yapılacak dış polıtıka çalışmalanna ışık tutacak geniş bir danışma anlamı da taşımaktadır. Adı geçen Büyükelçiler, bulun dukları merkezlerdekı, Türkiye hakkındaki görüşleri ve genel dünya politikalannı, son gelişme leri ile birlikte, Çağlayangil ve diğer Bakanlık yetkililerine anlatacaklardır. LONDRA Bir kısım ordu birlikleri tarafından hiikümet darbesi yapüdığı sırada Nijeryada bulunan Makarios'un nezaret altına alındığı söylenmekte, fakat doğrulayıcı bir diğer haber ahnamamaktadır. «The London Times» gazetesi, Nijeryadaki özel muhabın Donald N. Loucheım'den aldığı haberlere atfen, Doğu Nijerya Başbakanı Mıchaell Okpara'nın dâvetlisi olarak bolge başkenti Enugu'yu ziyaret ettnekte olan Kıbns Cumhurbaşkanı Makarios'un nezaret altına alındığını yazmaktadır. Gazeteye gore, Bolge Başbakanı Okpara da âsi kuvvetlerce evinde gbz hapsine ahnmıştır. Atina Yunan hükumeti önceki gece Nigerya'nın başkenti Lagos'taki temsilcisine Makarios'un bütun hareketlerinin izlenmesi ve merkeze bildirılmesi hakkında gereken talimatı vermiştir. Yunan hükumeti önceki gece Nigeryanın başkenti Lagos'taki temsilcisine Makarios'un bütün hareketlerinin izlenmesi ve merkeze bildirilmesi hakkında gereken talimatı vermiştir. Atina radyosu hükumet çevrelerme atfen verdiği bir haberde Kıbns Cumhurbaşkanı Makarıos' un askeri hükumet darbesi vuku bulduğu sırada Nigeria BaşbakaBursa, (aj^) Genelkurmay nı Ebubektr Talewa Baleva'nın Başkanı Orgeneral Cevdet Suevinde bulunduğunu büdirmişnay, Kara Kuvvetleri Komutanı tır. Orgeneral Cemal Tural, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Lefkoşe Necdet Uran, Genelkurmay îkinci Başkanı Orgeneral Refik TulKıbns Rum hükumeti sözcüsü, ga ve Birinci Ordu Komutanı OrBaşpiskopos Makarios'un Doğu general Refik Yılmaz ile birlUrte Nijerya'dâki Enugu şehrinden udün saat 18.30 da Eskişehlr'den çakla Fildişi sahilindeki Abican'a Bursa'ya gelmiştir. hareket ettiğini bildirmiştir. Geçen hafta Lagos'ta toplanan Genelkurmay Başkanı vo KoCommonwealth konferansmdan mutanlar Çekirge'deki askeri has sonra Nijerya'ya resmi bir ziyataneye gitmişler ve hastane baş Arkası Sa. 7, Sü. 1 de hekimi Tuğgeneral Mehmet Ali Büyükçakmak tarafından karşılanmışlardır. Geceyl burada geçiren Orgeneral Sunay ve komutanlar bu sabah Balıkeslr'e hareket edeceklerdir. Eski İngiliz sömürgesi olan Nijerya 1960 da bağımsızlığa kavuşmuştur. 56 railyon olan nüfosunun çoğunluğunu Müslümanlar 9 teşkil etmektedir. Birbiri ardına hükumet darbelerine sahne olan diğer Afrika ülkeleri yanında Nijerya yakın zamana kadar istikrarlı idaresi Ue örnek teskü ettlll mekteydi. Bir rivayete göre, Birleşmiş Darbeye yol açan hnznrsuzluk Milletlerdeki malum oylanndan özellikle batı bölgelerinde haldolayı teşekkürde bulunmak için kın, bir azınhk bükümetinin ken Afrika memleketlerine giden Padilerine empoze edihniş oldugn paz Makarios, tam ihtilâl günüıddiasından doğmaktadır. ne rastladığmdan Nijeryada tevBatı bölgesinde yapüan sekif edilmiş. cimden mağlup çıkan «Birleşik Eğer doğrn Ise iyi bir haber. ilerici büyük ittifak» üppa Hani, bir bakıma, ne Johnson'nartisi, Nijerya millî demokrat un mektubunun, ne İsmet tnönü'partisini seçim sonuçlarını tahrif nün cevabmın, ne de Kıbns etetmekle suçlamakta. ve hükumeti rafındaki bilumum gevezeliklerin bu bölgede olağanüstü hal ilân yapamadısraı Nijeryalüar becerederek seçimleri yenilemeye zormis demektir! D. N. lamaktaydı. Sunay ve komutanlar Bursa'da Nijerya Af kanununu yetersiz bulan mahkumlar açlık grevine başladı Giresun, (ajk) Giresun ceza evindekl mahkumlar, dün öğleden sonra açlık grevine başlamışlardır. Öğrenildiğine göre, mahkumlar açıklanan af kanunu tasarısını yeterli bulmadıklarını ileri sürmektedirler. Seçimler arifesinde bazı milletvekillerince kendilerine verilen sözlerin yerine getirilmediğini de Iddia eden mahkumlann «adi suçlardan idam ve müebbed hapis hükmü giyenlerin de aftan faydalanmalarmı, affın cezalann üçte lkisi oranında olmasını» istediklerl bil dirümektedir. Koğuşlarma girmeyen mahkumlar, yemek yememekte, cezaevl bahçesinde drvamlı oturmaktadırlar. Kendisiyle görüştüğümüz Giresun Valisi de olayı doğrulamış, Savcılık ve jandarma tarafından gerekli tedbirlerin alındığını belirtmiştir. Giresun cezaevinde 398 mahkum buiunmaktadır. BİR DAKIKAt Aşkolsun Şehrimizde iki gün önca yarım saat de" v a m ^gjj fırtınanın meydana getirdiği hasarın giderilmesine çalışümaktadır. Bu arada saatte 75 küometre hızla esen rüzgârm tesiri ile kökünden oynıyan Arkeoloji Müzesinin bahçesindeki; 150 yılhk çitlenbik ağacı dün yıkılmışür. İyi bir tesadüf eseri ağacın yıküması yeni yeni zararlara yol açmamıştır. Resimde; 150 yıllık ağacnı; odun olarak kullanılması için kesilişi görülmektedir. Y|| Yüksek M Mektebi İstanbulCemiyeti, •••• İktisat ve Ticaret Mezunlan 1 Ecvet GÜREStN Akademinin kuruluşunun 83. yüdönümü münasebetiyle dün saat 15 de bir kutlama töreni tertip etmiştir. Okul mezunlan ve mensupları tarafından alâka ile ızJenen toplantıda Akademiyi 1964 1965 yılında birincilik, ikincılik ve üçüncülükle bitirenlere arnıağanlan verilmiştir. Kesimrie, İstanbul Tîcarî ve İktisadî Llüiıler Akademisi Reisi Nihat Sajar konuşurken çörülüyor. (Foto : Selçuk AYBATAB)