Katalog

8AHİFE ALT1 CUMHURİYET 23 Mayıs 1965 kumarbazın hilesi KONFtRANS YARARL1 BİR ÇABA: ORTA OYUNU VE TAKLİT Şair, miiellif, eğitimci, öğretmen Ahmet Kutsi Tecer, Törk Alman Kültür Merkeziııde orta oyunu ve taklit üzerine çok yönlü, açıklayıcı bir koııusma yaptı, kalabalık dinleyicilere, sözlerini t»mamlayıcı, aralannda belki de ondördüneü asırdan kalms ve Levnl imıasını tasıvan da bulunan minyatürler çösterdi. Ahmet Kutsi Tecere göre kırk yıl kadar evvel son temsilcileriyle artık tarihe karışmış bulunan orta oyunu, gerçekte pek uzun bir şeçmişe sahip değildir. Orta Asyadaki Türklerin Islâmlıktan evvel heniiz Budizme ve daha başka dinlere bağlı oldukları zamanlanndaki halk oynnlarından onsekizinci asır sonlarında meydan» çıkarılmış bir çtşnidir. Temelinde raks ve musiki vardır. Bunlar, lslâmlıkla beraber semâ haline getirilmiş, gelenek sürdürülmüştür, Konteransçıııın açıkladı^ına çöre, eski halk oyunlan, curcuns, muhavere ve taklit olarak üç e ayrılıyor. Birincisi raks ve musikidir. Ikincisi, muhavere, orta oyununun özüdür; pişekâr ile kavuklu arasındadır. bir çekismedir, Türk halkının mizah duygusundan, eski şamanların, saz şairierinin birbirlerine üstünlük çabalanndan gflmektedir. Üçüncüsü taklit diye ahnıvor. Bu, şive ve karakter taklidi oldıiRiı kadar, daha ziyade ve eski lugatlere göre konu. drama, senaryo anlamına kullanılır. Nasıl ki, pişekâr, oyunu, çaigıcılara «Oyunun taklidini aldım, çalın da efendilerimize dinletelim» diyerek açmaktadır. Dinsel ve daha başka sebeplerden ayrılan curcunacılar, köt,ekler halinde bir loncaya bağlanırlarken, orta ovuncuları da avrı lonca kuruyor v e Üçüncii Selim zamanında pariak günler vaşıyorlar, sonra Sultan Aziz'in saraya onlardan resmi sanatçı alnııs olmasına rağmen, «Güllü ^op» Tiyatrosunun kurulması ve tuluat tivatrosunun doçusu üzerine kaybolmağa yiiz tutuvorlar. Ahmet Kutsi Tecer, bir halk tiyatrosunun temelini kuracak nitelikteki ve hâlâ yer yer Anadoluda vaşıyan geleneklerin kopup ayrılış sebeplerini jenis bir açıdan, sosval, ekonomik, kültürel yönlerden ele aldı, «comedia dell arte» ve Fansız tiyatrosu ile iljilerini onların da gelişmeierine dokunarak anlattı, bütün bu biltileri bir konferansa sıçdırmak, özetlemek hasarısını gösterdi. Şairin araştırmalannı. açıklamalarını, vardığı sonuçları, resim ve minyatürlerle beraber kitap halinde yayınlaması tiyatro tarihimiı için kazanç olacaktır. Dinleyiciler arasmda sahııe sanatçılarından kimseyi göremeyişimizin dikkatimizi çektiçini de söyleraek isterim. «Türk halk oyunlan» alkevlerinin, tekrar açılışıyla birlikte, baş ödevlerinin halk aanatına eğüme olacağı, yurdunu her seven kişinin beklediği bir olaydır. Nitekim halk sanatımn derlenmesi ve tesbiti (her türlü araçlaj; halk türkü oyun giyiminin yayınlanması; böylece halk kaynaklarının çağdaş ve ileri sanat kahplarına dökülmesi uğrunda çalışmalar Halkevlerinde de yeniden başlamış bulunuyor. Bu arada Halkevleri Genel Merkezi Yayınları'nın birinci kitabı olarak yayınlanan ve Şerif Baykurt'un çahşmalarından meydana gelen «TÜRK HALK OYUNLARI» eseri üzerinde durmak gerekir. Bu eserde göze çarpan bölümlere göre daha ziyade 05nın türleri; bu türler hakkmda bazı açıklamalar; illerimize göre halk oyunlan (çalgıları ve resimleriylel; bugüne kadar derlenmiş halk oyunlanmız ve son bölümde de halk oyunlan derleme soruları yer almaktadır. Şimdiye kadar yurdumuzda halk, oyun ve türkülerimizin zen gin kaynaklarmın araştırılması, toplanması ve derlenmesi ile çeşitli sanat türlerinde yayınlanması üzerinde birçok olumlu çaba lar yapılmıştır. H Yarım yu^yııaaa ıa^ıa bir süre önce başlayan Türk halk sanatı konusunda, Halk Bügisi Derneği, Halkevleri, Halk Eğitimi Merkezleri, Türk Devrim Ocaklan, Gençlik Kurum ve Dernekleri çalışmaları, başta Yapı ve Kredi Bankasının desteğiyle kurulan «Türk Halk O>oınlarını Yaşatma ve Yayma Tesisi» ile bilimsel yol da kültür hizmeti olarak gelişme yoluna girmiştir. Şimdi tekrar Halkevleri'nin de bu yolda başlayan emeği ümid vericidir. Önümüzdeki günlerin ilgi çekici olaylarından biri de 25 mayıs salı günü saat 17.30 da Güzel Sanatlar Akademisinde açılacak olan «AHMET ANDÎÇEN SANAT ÖDÜLLERİ» sergisi olacaktır. Gene Akademi'de 24 mayıs pazar tesi Prof. W. Alves De Souza'nın Brezilya fahri konsolosu Yekta Teksel ve Akademi Müdürü Asım Mutlu himayelerinde vereceği «Bugünkü Brezilya'da Plâstik Sanatlar» konulu konferansı bulunmaktadır. Konservatuar Bale Bölümü' nün 25, 26, 27 ve 28 mayıs günleri Yeni Tiyatro'da vereceği bale temsilleri göze çarpan sanat olayları arasındadır. D6.TTBANA scnM aue BTEB SAĞLIĞINI SEVENLERİN YE6ÂNE OOSTU SAĞLIĞINI SEVENLERİN YEGÂNE OOSTU <KRCT ADI SINEMA OPERADAKI HAYALET «The Phantom of the Opera». Renkli bir t'niversal In ternational filmi. Rejisör: Terence Fisher. Senaryo: John Elder. Müzik: Edvin Astley. Oynayanlar: Herbert Lom, Heather Sears. Thorley Walters, Michael Gough. doldurulan bu türden kurdelâları, korkudan çok «sıkıntı filmi» olarak nitelendirmek taraf lısıyız. Senaryodaki aksaklık filmi »yakta tutabilecek merak unsurunu da baltalamış. Kötü adam Lord Ambrose D'Arcy'nin bestelediğini ileri sürdüğü Jan Dark operasının gala gecesinde başlayan dehşet verici olaylsrın nedeni, filmin yansında çözülüyor. Genç prodüktör Harry Hunter'in yaptığı araştırmalar «hayalet» in kişiliğini ve gizli bir yaşantı sürdürmesinin nedenlerini ortaya çıkardıktan sonra, olayı tekrardan seyirciye bir flashback ile anlatmaya kalkışmak, hikayenin temelini sarstığı gibi gerüimin de kaybolmasına sebep oluyor. Bunlara bir de yıllar önce ilk filminde kör ve dilsiz bir genç kızı başarı ile canlandıran, fakat sonradan kaybolan Heather Sears'ın anlamsız oyu nu eklenince, salondan umduğunu bulamamış misafirlerln ağız tadı ile avnlıyorsunuz. . ÜRAL BİRAND BUNUN DOĞGU ÇEVABIKll İİ IMLJMkdJM BÜTLJSJ MADEN SUYU COK KIZILAY MADEN SUYU KIZILAY ÖNEMLİ BİR NOT: Bazı firmalar Kızılay Madensuyu şişelerini toplayıp kendi mad'en sulariyle doldurarak satışa çıkarmakUdırlar. Kızılay Madensuyu içerken Iıitfen şı^esine ve kapağina bilhassa dikkat ediniz. Cumhurivet 5769 Çennet Somye Yatak Fabrikası ADSIZ KAHRAMAN N45lL,pİKK4Tİ Ni ÇBCEVJ BİR \Vİ. İKİ öÜN 3ONRA T NAFOU MAFÖUİ «Operadaki Hayalet» bir korku filmi olarak sunuluyor. Gerek bir hafta önce gösterilmesi adet olan sunuş parçalarından, gerekse filmin girişinden bu türden bir kurdelâyı seyredeceğinizi sanıyorsunuz. Bir de sessiz sinema devrinde a\Tiı konuyu Lon Chaney'in oynadığı nı biliyorsamz, koltuğunuza böylesine bir ön hükümle yerleşeceksiniz demektir. Fakat bir korku filminin, sadece seyirciyi yerinden sıçratacak iğrenç yüzler ve müzikle ışığın vardımından faydalanılarak hazırlanan esrarengiz hareket ve dekorlardan ibaret sayma devrinin çoktan geçtiğini yöneticinin unutmaması gerekirdi. Ucuı sinema hileleri ile 15 SENEÜK TECRÜBE İthal malı hususî malzeme, 5 sene garantili somyelerin tescilli etiketine dikkat ediniz. Taklit ve benzerlerinden sakınmız. Fabrika: Mercan. Şahende Sok. No. 16 İsUnbul Tel: 22 72 71 Yazıhane Tel: 22 00 44 tiâncıhk: 5695 5783 1 X K1RALIK H i n H l ı l l V Fıstıksuyu Büyükderede l VILLA l k k H manzaralı ""{ İ 5 numarada, emsalsiz j bahçeli, telefonlu müstakil villâ möble olarak kiraya verile t İ cektir. 44 28 65 veya 61 20 01 den 104 numaralı telefonlara tnü « • racaat. Cumhuriyet 5774 • I S T A N B UL 7.00 Türküler ve oyun havaları 7.30 Tatil sabahı 7.45 Habeıler ve hava dunımu 7.55 İstanbüUla tmgün 8.00 Bu pazar sizinle 8 15 Sarkllar S 30 Halk müzi^i Dinleyicl isîfic'crı 9.00 Keıran solcları £.15 Türk m'iziri dinleyici isteklert 9 45 Atlı *arınci 10.00 Kısa haberler 10 02 Hafif Bat: ıriiziSl dinleyici Istekleri 1025 Bizi dinler misiniz? 10.30 Tatil tiyatrosu 11.00 Konesr 12.00 Yurdun sesi 12.25 Küçük ilânlar 12.30 Beraber ve solo çarkılar 13.00 Haberler v e hava durumu 13.15 Kayıp mektııpları 13.20 Piyano ile hafif melodiler 13.30 Reklâmlar geçidl 15 00 Kısa haberler 15.02 Opera kor^eri 15.45 Hafif müzik 16.00 Mill! lig maçlarının naklen yayınl 16.45 Ocak bası 17.00 Yusuf Behiç Günseli orkestrası 17.15 Küme fash 17.40 Çocuklar için 17.57 Kısa haberler v« küçük ilinlar 18.00 Reklâmlar geçidi 19.00 Haberler ve hava durunıu 19.30 Radyo hafif müzik orkestrası 19.45 Küçük ilânlar ">.0.\0 Oda müziği 20.30 Kısa haberler 20.32 Çeşitli müzik 21.00 Sarkılar, türküler v e oyıın havaları 22 00 Reklâmlar geçidi 22.40 Hafif müzik 22.45 Haberler ve hava durumu 23.00 Türk bestecileri 23 20 Günümüzün plâkları 24.00 Kapanış İSTANBUL İL RAUYOSU 14.57 Açıh» 15.00 Müzikil dakikalar 16.00 Orkestra müziği 17.00 Gençler için müzik 17.30 Caz albümleri 18.0 Akşam konjeri 19.00 Dansa davet 19.15 Melodiler ülkesinde gezi 19.45 Plâklar araîinda 20.30 Oda tniız'gi 21.00 albümleri 18.00 Akşam konseri 22.30 Tattl bitiyor 24.00 Kapant?. A N KAR A 6.25 Açılış 6.30 Günaydın 7.00 Türküler. oyun havaları 7.30 Saz eserleri 7.45 Haberler ve hava durumu 7.55 Ankarad» bugün 8.00 Pazar sabahı için müzik 8.30 İsteğinize göre 9.00 Atlı karınca 9.15 İstekleriniz mikrofonda 9.50 Bugünün kadını 10.0O Kısa haberler 10.02 Pazar konseri 10.40 Bizi dinler misiniz? 10.45 Çeşitli müzilc 11 20 Şarkılar, türküler ve oyun havalnrı 12.00 Diskoteğimizden seçmcler 12.25 Küçük ilânlar 12.30 Yurttan sesler 13.00 Haberler v e hava duıumu 13.25 Eyfelden müzik 13.40 Gelerek hafta" 14.00 RekUm programları 15 00 Kısa haberler 15.02 Müzik dünyası 15.25 Dilek kutusu 16.15 Şarkılar 16.30 Çocuk bphçesi 16 45 Hava kuvvetlerl dans ve caz orkestrası 17.00 Kısa haberler 17 02 İncesaıdan Şehnâz faslı 17 30 Ocak başl 18.00 Reklâm programlan 19.00 Haberler ve hava durumu 19.30 Çeşitli müzik 19.50 Uykudan önce 19.55 Küçük ilânlar 20.00 Sarkılar 20.20 Küçük konser 20.40 Türküler 20.55 Küçük ilânlar 21.00 Kısa haberler 21.02 Spor dergisi 21.15 Sarkılar 21.35 En t'zun gün 22 00 Çeşitli Türk mü ziği 22.30 Erol Pekcan caz topluluğu 22 45 Haberler ve hav« durumu 23.00 Solistler VÎ orkestral?r 24.00 Kapanıj. ANKARA İL RADYOSD 14.57 Açıhs 15.00 Masal operalarından melodiler 15 30 Danslı çay 17.00 Senfonik konser 1800 Plâklar arasmda 18.30 Oda müziği 19.00 Haftanın solisti 19.30 Pazar konseri 20.15 Solistler ve orkestralar 20.30 Mozaik 21.30 Batıy» bakıs 22.30 Anılarınızla basbaşa 23 30 Karma müzik 24 00 Kapanış. U SİR. A&ZUtSİUE RKXJVC İNTİVCAM <Jk3 MUHAFA ^ ) IS SAATLERI KUZUYU vcsaı BU Kadın, bir buçuk melreden daha kıs* boylu idi. Önlüğünün altında, bir erkek kazağı ve gcniş kalçalariyle kalın baldırlarını gü lünç şekilde belli eden biçimsiz bir pantolon vardı. Acaip şekilde kıvırcık saçlarının altında tekerlek suratı, kırmızı boyasıyla üstüne kiraz oturtulmuş bir baba tat lısını andırıyordu. Nemetz, uzun, dar ve karanlık bir koridora girdi. Kadma: Işığı yakın, dedi. Bücür karı kıkır kıkır güldü : Ah, nerede o günler, diye eevap verdi. Elektrik sabahtan beri kesik olmasaydı canıma minnetti. Gaz da kesildi. Bombalardan olacak galiba. Böyle giderse, onünde sonunda hepimiz havaya uçacağız. Bizim hanımın başma o felâket gelmeseydi ben ?u anda Soroksar'da bulunacaktım! Ailemin yanında! Ama dok torun yanında oturmağa mecburum. Hele şimdi Toth'lar cızlamı çektikten sonra. BEŞİNCİ KADIN Vazan: M. Fagyas Çeviren: Haradi VAROGLU 19 vırla cevap verdi : Rose Fried. Kızhk adım Kiraly. Dulum. Kocamın adı Rudolf Frıed'di. Bir mağazada tezgâhtardı. Ama bana herkes Puset der. Rose Fried derseniz kimse tanımaz. Boşuna vakit kaybedersiniz, o kadar. Nemetz gülümsedi : Pekâlâ, Puset, şimdi beni iyi dinleyin. Dün akşam, doktor elbise değiştirmek için eve geldiği zaman siz burada mıydınız? Kadın biraz sıkılır gibi oldu : Bakın size söyleyim, dedi. Çıkıp gitmeğe karar vermiştim. Bir tanıdığım vardır. Beni motosikletine bindirip Soroksar'a kadar götürür mü diye sormak istiyordum. Ama onu evinde bulamadım. Hürriyet meydanını savunan grupta bulunuyormuç. Bekledim, ancak dokuz buçukta geldi. E, sokağa çıkma yasağı v»r, «ium ya. Ben de onun evinden ancak sabahm ekîzinde çıkabildim. Yeni müşterimiz gelnaeden evvel aynada biraz gülümseme talimi yapsanız fena olmıyacak diye düşündüm. Niçin? Toth gizli polisten dı. Mor vergi dairesinde şeftir. Öylesine şef, işte! Tahsili bucak miydi? Kadın kurnaz kurnaz Nemetz'e okulundan ileri geçmemiştir. Pek pek okuması yazması vardır, o baktı : Bilmiyorum, dedi. ben bir kadar. Bana kendi karısı söyleşey bilmem. Toth belki de A.V.O. di. Peki, Zloch'larla Doktor Haldan değildi. Ama partiye yazılı idi. Bu binanın da sorumlusu idi. my'nin münasebetleri nasıldı? Münasebetleri filân yoktu. Düşmanları da inanın ki tümen tümendi! Ben bizim hanımın ba Onlar gelir gelmez doktor gişına gelenlerin, onun yüzünden derdi. Hastanede yatıp kalkardı. Sırf üstünü değiştirmek için eve olduğunu söylerlerse şaşmam. Niçin? Toth'larla bayan Hal gelirdi. Xemetz not defterini ve kurşun my arasmda nasıl bir bağ vardı? Bücür kan istihfaflı bir burun kalemini çıkardı. bükme ile cevap verdi : Sizin adınız nedir? diye sor Nasıl, bağ mı?.. Bayan Hal du. Herkes gibi siz de bana Pumy onların kızlarıydı. Ansızın daha rahatlamış görü set diyiverin. Yok canım! Öyle mi? Ne zaBöyle diyerek elini uzatmıştı: nüyordu. Polisin her şeyi bilmeman ,oldu bu iç? Sizi tanıdığıma çok memÖooh! Ta geçen haftanın or diğini anlayınca cesaretlenmişti. Küçük kızlanydı, diye de nun oldum, dedi. talarında. Galiba perşembe güNemetı can «ıkıntısiyle homur vam etti. Bayan Zloch da büyük nü. Işler kızışmağa başladığı vakit. Toth yoldaş, A.V.O. nun ö kızlarıdır. Zloch yoîda?ın Mor'da dandı : Asıl adının öğrenmek istibir bağı vardır. Çoğu zaman orat«ki adamlannın uğradığı aynı yorunj. akıbete çarpılmaktan korkuyor da otunırlar. Zloch yolda?, iş için Ksdın, J T T ineinmiş bir taUOO ayda bir iki defa buraya gelirdu. Nerede • Ne zaman • Ne var KONAK: (48 26 06) Operadakl Hayalet (R.T.) KtTLÜP ( Ş Bajı) (23 71 835 Var mı Bana Yan Bakan ATLAS: (44 08 35) Şahane LÂLE: (44 35 95) Lekeli Aşk Budala (A. Perkins) LEVENT: (63 55 39) Yalnız AYSU: (21 19 17) 1 AdalarDeğUiz (N. Köksal) dan Bir Yat Gelir Bizlere LÜKS: (44 03 80) Ölümün (Ö. Serengil), 2 Aşic GüÜcretl (S. Terdağ) zeldir (Y Duru) MARMARA: (22 38 60) ŞahaBULVAR: (21 35 78) Erkekne Budala (A.PerkinS) ler Ağlamaz MELEK (Eyflp): (21 58 78) 1ÇELİKTAS: (53 44 98) ErkekSon Tren (T. Yiğit). 2 Ver ler Ağlamaz (Y. Duru) Elini tstanbvd (Ç. İlhan) EMEK: (44 84 39) Paris Çi OPERA: (36 08 21) Lekeli Ajk ÖZEN: (36 99 94) Sepkemin çeği (R. Fr.) GÜRKL: (47 03 94) 1 Şoför Altındayım (Ö. Serengil) Nebahat Bizde Kabahat (S. REKS: (36 01 12) 1 CennetSezin), 2 Beyaı Mendil te Bir Bekâr (B. Hope). * tŞlK lÜskudar' (3fi 24 93) Gece Gsnsgterleri Sepkemin Altındayım RENK: (21 15 25) İHYA: (55 10 72ı Dag Başını Operadakl Hayalet (R.T.) Duman Almıs (O Günsiray) RÜYA: (44 84 39) Öfkeli SJlâh;5r (A. Ladd) ÎNCİ: (48 45 95) Dokunma SARAY: (44 16 56) KSroğlu Bozulurum (A. Tanju) (M. Swort) KERVAN: (48 04 23) Erkek tNEMA «3: KarUlların HDler Aglamu (Y. Guney) Sinemalar : > YENİ AR: (44 28 51) Erkekler Ağlamaz (Y. Güney) rZNİ &TLAS: ( « «S 32)AKSABAT HALK ITYATRO. SU: (44 54 02) cKırmızı Lekeli Aşk (T. Yiğit) Fenerler» Pazaıtes oartc VTENİ (B KSy) (71 68 26) her gece 2 U 0 Çarsamba 1 Şoför Nebahat Bizde Cumartesl Pazaı 1? de Kabahat (S. Sezin) 2 DoSÜNAR: (36 03 96) 1 Cenkunma Bozulurum (A. Tan •LRKNA tTTâTHOSD (44M18, nette Bir Bekâr (B. Hope). Çay 7e Sempatl ÇarsanıJu) 2 Roma Bakireleri Da. Pazaı barlc tıer gim VENİ ( S Bası) (22 98 92) SÜREYYA: (36 06 82) 18 de tVlskl n SampanŞahane Budala (B. Bardot) Casuslar Savnşı beı gı'ln 21,15 Carsanı fENİ MELEK: (44 «3 89) ya> SAN: (48 67 92) Şekerli misln ba 18, Pazar 15,30 da Şahane Budala (A. Perkins) Vay Vay (T. Yiğit) 8AKmKÖY TtYATROSU: tKa ŞEHZADE SİNZMASI: (22 68 rKNi t o m (Srop) m ss M> n;ık t$> pazartes) salı haric 1 Köroğlu (R.T.), 2 Kü64) 1 Aşka Davet (R. Hudner ÇÜD 21.15 oazaı 15 ve çük Albay (R.T.) son). 2 Klbar Haydut 21.15. 1TENİ TAKStM («4 31 01) ŞIK: (22 35 42) Lekeli Ask DORMEN: (44 97 36) (Anlcar» Ane Beni Eversen» ( N . (E. Bora) •Sanat Tiyatrosu» Ayak 8aAydan) TAN: (48 07 40) Anjelik Sercsk Fabrikası (Her gece VTLDIZ (Bejlktaı) (47 63 43) feriler Prensesl 21.15 cal> çsrşamba 18 1 Allah Gençleri Yarattı ÜZUNKAYA: (53 41 43) S«reumartesl Pazaı 15 de) (L. Sayar), 2 • Bahçıvan «eri Asık (S. Alışık) GONG TtYATBOST) »6 0S 94 (Z. Müren) (TNAL: (44 93 06) 1 • DokunıHer Sey Yealden» pazanes! ZAFER: (44 93 06) 1 Istanma Bozulurum (A. Tsnju) hariç ber geca 21.15 çar bul Kızları (N. Aydan), 2 2 • Ben Masumurn (A. Pekjamba. pazar 15 de 5 Kardestiler (M. Nur) cumu (R. Hudson) SİTE: (47 77 62) Şâhane Budal» (A. Perkins) SUATPARK (Beslktas) 47 81 90 1 Fillnta Kadri (E. Kolçak), 2 Kırmııı KaranHller (Y. Duru) Tivatrolar: