Katalog

3 Şubat 1965 CUMHURtYET SAHİFE BEŞ I1M 1 KONU VI PAR A A R Z I N DA S O N G EL İ S M E LER (Milyon TL) DEVLET FABRİKALARINI DEVREDEMEYİZ f i ; 1 6000 o O O \I Son ylrml yıldır gerek resmi ajpzlardan. gerek ozel sektör tarafından en sık tekrarlandığına tamklık ettiğüniz konulardan birisi, devlet fabrikalarınui özel sermayeye devredılmesi konusudur. Iddıa \e gerekçe şudur: Devlet işletmecüik yapamaz. Çfinkfi burokrattır. özel sennayenin dinamizmine sahip değildir. Istihdam politikası kötüdur. Sermaye kendisine aıt olmadığı Için yöneticiler bu kaynağı ivi kullanamazlar. tsraf ederler. Zararlan önünde sonund» halk yukselir. vb. Bu konuda şimdiye kadar pek çok şey söylenmiş ve yanlmıştır. 1964 yüı başında kaydl aktif değerleri toplanu 40 milyar lira olan (bugünku gerçek değerleri toplamı ac»ba ne kadardır?) devlet ekonomik kuruluşları hakkında bizim burada belirtmek istediğimiz başlıca iki konu var: O Uzun yıllar bu kuruluşlar siyasal otoritenin ekonomi dışı baskısı atlında kaldıçı, fşletmecilikte muhtariyet tanınmadıgi, fiyatlar piyasa gereklerine göre duzenlenemediği halde yine de çoğunlukla kârlı işletmeler olmuşlardır. Daha once yayınlanmış bir incelemeden aktardığunız aşağıdaki sonuçlar durumu bütun açtklığı ile ortaya koymaktadır. Devlet Ekonomik Kuruluşlarımn Kârlıhk Dnruınu (milyon TL. olarak) Kâr Yıllar Zarar Safl kâr 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 ; 1964 tedavüideki banknot miktarı yüzde 18 arttı Grafık, 1964 yılı ocak ejlul a.vları arasıııda toplam para arzındaki gelışmelcri gostermektedir. Ocak aMiıa gore e> lulde toplam para arzı juzde 7.6 oranında artmıştır. Artışı etkilıjen en oncmli faktor. teda\uldcki banknot \e ufaklık para miktarıdır. Gereekten 1964 un dokuz a>ı ıciııde banknot artışı juzde 18 oranında, buna karşılık tâdesiz mevduatı gostcren kajdî para artışı 13,6 oranında olmuştur. \ = i TUfün Reeskonf Kredifer inin suresinin uzotılması isfendi Ankara Tutun ıhracatı ve satıjlarının yava; gitmesini dıkkate alan ılgılılenn, yetkıh mercıler nezdınde yapmı? olduklan te^ebbuslerde 31 ocak 1965 tanhıne kadar uzatılmı? olan tutun ree^kont kredılerının vâdesinın bir sure daha uzatılmasını talep ettıklerı ha Venlen bılgıye fore, Turkıje Şışe \e Canı ber alınmıstır Fabrıkalan A S mamullennın 196264 yılların Sızan haberlere gore; Merkez dakı ıhracat durumu şoyledır: Bankası pıyasanın ıçınde bulunduCam Zuccacıje ğu jartlar muvacehesınde teklıfı jeterlı gormemışse de talepler kar 1962 617 670 549 810 TL. ?ısında tutun reeskont kredılerının 1963 1 381 860 722 430 TL vâdesinın bir ve\a ıkı av daha u1964 6 346.611 591 138 TL zatılması konusunda gereklı tetTurkıje Sışe \e Cam Fabrıkalan A Ş nın kıklerı yapmakta olduğu anla'il ıhracat ımkanları uzerınde devamlı gayret sar maktadır fettığı ve 1965 yılmda bu gayretlerın musbet s o Dığer taraftan, alınan son bılgınuçlanmn almmasına devam edılecegı anlaşıl lere gore 1964 tutun mahsuiumuz maktadır Egede 116 bın, Marmarada 21 bın, Karadenızde 32 bıc, Şarkta 6 bın olmak uzere 175.000 ton olduğu tahmın edılmektedır Ege bolgesınde vapılmakta olan tesbıtler epevce ılerlemışse de mahsulun çok Otarşi (Autarchy) Ekonomik kendi kendıne jeterlık. Daha luğu dolajısıyle ocaka\ının «onun eenıs anlamda bu terim tüm baiımsızlığı belirtda ancak ikmal olunabıleceğı an mek ıçın knllanılır la^ılmaktadır | toplamı toplamı 320.9 237.1 275.1 471.2 819.3 966.4 676.4 38.5 89.9 134.6 15.6 166.9 344.7 263.5 toplamı 282.4 148.2 150.5 455.6 652.4 621.7 412.9 Cam ihrocatımız 6 milyon ıtraya yükseid» = j İ = = z 7 yıUık toplam 3766.4 1042.7 2723.7 Bu sonuçlaruı ideal olduğunu savun mak aklunızdan geçmez. Burada teknik ay nntılara girmeden kısaca belirtmek istedt ğimiz husus şudur: Kârlı işletmeler yanın da sürekli zarar eden işletmeler de vardır. özellikle D.D.Y. nın işletme açığı, tfim dev let ekonomik teşebbuslerinin yatırım kaynaklarını azaltacak hacimdedir. Kârlı olarak çalışanlann ozel sermajeye ya da son zamanlarda teklif edildiği gibi işçi, memur, kiıçuk esnaf, kuçuk çütçiye (e çer tasarrufları varsa) devri için sebep olmadığına ve zararla çalışanları ise kımse almak istemıyeoeğine gore bu mahijette yapilan botfin tekliflerin'ekonomik olmaktan çok siysal bir tercihi ifade ettiği anlaşılmaktadır. Q Devlet ekonomik kuruluşları bugün vak laşık olarak ekonomimizde toplam yatırımlann dortte birini, kamu kesımi yatırımlarının ise beşte ikisini gerçekleştirmektedırler. Ekonomik kalkmmanuz içindeki bu guçlu durumlarının en önemli yanı, bu kuruluşların üretım \e jatırım faaliyetlerınin plânın emredici nitelikteki hedeflerine bağlı olmasıdır. Demek olujor ki de>let fabrıkalarından bazılannın ya da çoğunluRunun özel sermayeje devrini istiyenler aynı zamanda bunları plânın emredici hedeflerinin dısında tutmak istemektedirler. Bunun ise ana plânın temel hedeflerı ile olduğu kadar ongorulen kalkınma hızı ile de nasıl bağdaşacağına, nedense, hiç değinilmemektedir. Q Turkiyede devletin olsun, ozel kesimin ol.şun uretim faaliyetlerini, genel olarak, monopoller ve oligopoller karakterize eder. Tuketim eğilımi yuksek, jatırımların dağılımı iyi olmıyan geri kalmış bir ülkede bu nıtelikleri işletmelerin ozel kesimden devlet kesimine ka>dırılması ekonomik gelisme bakımından daha onemlidir. Bizde ise tersı, hem de bizzat devleti temsil edenler tarafından, teklif ediliyor. Tekellerin sağladığı kârların tuketıme gitmesini kesin olarak onlemek ıstiyorsak bunların asıl tuketim eğilimi yuksek dar gelirli sınıflann elıne geçmesine karşı olmalıyız. Gelişmiş •konomilerden ornekler vermek Turkiyenin kalkınma problemlerine her zaman çozüm îetirmijecek, ustelik kalkınmamızı erteliyecektır. Geliniz, el bırlıgi ile deUet ekonomik kuruluslarını daha rasyonel birer ışletme durumuna getirmek için çalışahm. Ama, artık, bunların zaten gerçekleşmesi imkânsız bir şey olan de\ir problemini her aklımıza estiği zaman ortava atnuvalım. Hattâ siyasal tâviz maksadiyle dahi. ARÇELİK buzdolabı alarak hem piyasanın en iyi buzdolabına sahip olmak hem de APARTMAN OTOMOBİL SEYAHAT kazanmak imkânı iki ay sonra sona eriyor. Şimdi bir ARÇELİK buzdolabı alan iki ay üstüste şansını deneyebilir. Önümüzdeki çekiliş 25 Şubatta. Tafsilât Arçelik satıcılarında 10,2 AYAK: Peşin: 2.9OO lira Taksitle: 3.700 lira (300 lira peşin, bakiyesi ayda 200 liradan 17 taksitte) 8 AYAK: Peşin: 2.500 Ura Taksitle: 3.200 lira (225 lira peşin, bakiyesi ayda 175 liradan 17 taksitte) NOT: Ambalâj, nakltye ve sigorta masrafarı alıctya ailtir. Ekonomik So TİR anlaşmasına katılmamızla ilgili çahşmalar gelişiyor Ankara (tKA) Kara >olu\la japılacak nakl^atta bu\uk fa\ dalar sağla\acak olan TİR Aniasmasına kıtılmamızla ılgılı çahşmalara devam olunduğu Odalar Bırhğının Tıcaret Bakanlığına gonderdığı bir yazı«mdan anlaşılmaktadır. Tıcaret Bakanhğının TİR karnelerı konusunda ıstemış o!duğu bılçıye cevap veren Odalar Bırlığı, Tır karnesı mevzuundakı çalışmaların genısletılmesı ve temınat miktarı, hızmet ucretı ve<;aır konuların detavlı bir şekılde etud edılmesl amacıyle yetkılı teşekkullerın statulerı ile aldıklan ucret \e temınat mıktarı, Reasurans ışlen ve dığer konularda tamamlayıcı bılgı vermelerının ıstenıldığı, bu konuda alıran malumatla rın toplanarak en kı«a zamanda statulerının tetkık edılerek projelerının hazırlanacağı, TİR karnesı tatbıkatına kı<a zananda geçılme sıne çalısılacağ.nı ıfade etmıstır Otomatik denge Kkonomık hayatta otomatik olarak belıren guı,ler bir asma oldufu zaman deııgeM sailamaktadır. Boylece, faız oranları «,ok düsıık oldu ğu zaman tasarruflar azalmakta ve scrma\e talebı artmaktadır. Milletlerarası tıcarette, ıhracat fazlalığı altın ithalâtı ile sonuçlanmakta ve bu da genel fıatlar sevıyesinın yüKselmesıne sebep olmaktadır. (tthalât fazlalıgı ters etkili). Genel fiatlar sevıvesı çok Aukselırse azalan satınalma giıcü dolayısiyle bir direnme olmakta; çok du*erse tuketicılerin talebı artmaktadır. ARCEUKT" Genel Satıetlan. Yeni Ajans 287/1446 RESMİ GAZETE 25 Ocak 1965 27 Kasım 1964 tanhınde Ankarada ımzalanan «Yatınm Garantılerı Ek Anlaşması» nın ım zalandığı tarıhte yürurluğe gırmesmın Bakanlar Kurulunca onaylanması •• Dış Tıcaret ışlerıne daır sırkuler * 28 Ocak 1965 • 28 2'1963 tarıhlı kararname ile yürurluğe konulmuş olan Kuzey Atlantık Antlaşması Teşkılâtı Muşterek Enfrasturuktın programları geregın ce Turkıyede japılan ınşa ve tesıs ışlerıne aıt ka rar'ın 4 maddesının IV numaralı fıkrasının de gıştınlmesı 29 Ocak 1965 •• Polonya, Macarıstan, Çekoslovakya, Roman * >a, Bulgarlstan, Isveç, Danımarka, Norveç, Avus turya, Ispanya, îtalja, Batı Almanya, Tunus ve Endonezya tıcaret anlaşmalarımn fesıhlenmn ıh bar edılmıyerek yururluk surelerının bırer yıl tızatılması * Dış Tıcaret ışlerıne daır sırkuler 30 Ocak 1965 if Tıcaret Bakanlığı teşküât ve vazıfelenne daır kanuna bir madde eklenmesi hakkmda ka rar • Dış Tıcaret ışlerıne daır sırkuler • BEKO TİCARET A. Ş : Istıklâl Catl 349, Beyoğlu, Tel.. 49 3500 BURLA BİRADERLER re Şsı.: Hezaren Catf. 6163, Karaküy, Tel.. «4 47 20 ÇAĞLAYAN KİTABEVİ TUNCAY ÇAĞLAYAN bayın dost, müşteri ve kıtapseverlerin bayramını candan kutlar Türkiye'nin en büyiik Anıerikan ve İngiliz teknik kitabevi İSTİKLÂL CADDESİ TOKATLIYAN ÜST PASAJ NO: 21 P.K. 517 Ko^peratifçilik üzerinde tetkikler yapmak üzere bir Hintli uzman geldi Ankara Devlet Plânlama Teşkılâtmın dâvetlısı olarak, memleketımızdekı kooperatıfleşme çalışmalarını ızlemek uzere bir Hmdlı Uzmanın gelerek çalışmalara başladığı bıldırılmektedır Menon ısımlı Hmdlı uzman, memIeketımızde 6 haftalık bir çalışma vapacak ve bu hususta hazırlayacağı raporu ılgılılere verecektır BEYOĞLU İSTANBUL SAYIN DOST ve MÜŞTERILERINİN BAYRAMINI KUTLAR, SIHHAT ve SAADETLER DİLERIM < KARAMURIEL n Mağazaları Istanbul (Sultanhamam) Osmanbey Kadıköy Ankara Bursa Eskişehir Adapazarı Lüleburgaz ACAR FİLM BAYRAM İÇİN HAZIRIADIĞI SENENİN FlLMlNİ SUNAR MfA AŞKU KAHRAMANLIKU HEYECANlA vt MDZİKLE BEZENMlŞ BOYDK BİR ŞAHESER; GOGSONDZ KABARARAK ÇILGINCA ALKIJUYACAĞINIZ BİR ABİDE oyn.yanlar:TAMERYİĞİT TİJEN PAR jSenanfoveTZtji Nejat Saydım <C#er.MuratSertoSlu CKamaa.Melifı Sertesen 1 ŞUBAT PAZARTESİ Btyofllu:ŞAN Kııımpa?! :ZAFER BEŞİKTAŞ GÛREL . S ŞUBAT ÇARŞAMBA Beyoölu:LÖKSAkıaray: BULVARS.Ahmet: ALEMOAR Balat: MİLLİ Kartal: UZUNKAYA Küçük yalı; İHYA BakırkSy YENİ linımalarıntfa Nol: Bu film'in ç«vrili}inde biıu» rol alan Kahraman Ordumuıun mumeısillerine ve Milli micadel» KahtiMBİan Efeleriımze biihassa leşekkur ederiz «W 14M MIOBll HAC SEFERLERİNDE EN TECRUBEÜ HAVAYOLU tASl AmiNtS'AM IIBAN I