Katalog

MUKAYESELİ MODERN MUAŞERET (GÖRGÜ) Nazım Sılanoğhı Insamıı kendıne, hemcinslerıne ve topluma karşı vazıfeleri, davranişlaıı ve durumları alîabeük şekılde duzenlenmıştır. Batı memleketlerdeki değişık âdetler de işaret edılmıktir. Pratik bılgiler ve Ev Dekorasyonu bahisleri de eklıdir. Nefis ciltli 15 liradır. İNKILÂP ve AKA KTTABEVLERI Ilâncılık: 1585/13562 umhuriyeC 42. yı! sayı 14826 KURUCUSU: TUNUS NADÎ Telgraf ve roekhnj edresi: Cumhunyet Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No ?^6 Telefonlar: 22 42 90 22 42 « 6 22 42 97 22 4? MÎ 1 J 22 4 99 2 Yayınevi Sunar ÂŞİNA YÜZLER SAMET AĞAOĞLU GunumUzün ünlü siyasî kişileri SAMET AĞAOĞLU'nun gozu ile, onpn kalemınden ', Butün Kitapcılarda AĞAOĞLU YAYINEVİ Ankara Cnd. JT i İstanbul (Vilâyet kar^ısı) Cumhuriy^t İ35S2 Pazartesi 8 Kasım 1965 Hükumet Programı Mecliste ÇAĞLAYANGIL KIBRIS KONUSUNDA GÜNDEM DIŞI KONUŞTU: Aybar, Turkeş ve Alican programı tenkid ettiler Meclisten Noktalar ANKARA, (Cumhuriyet Bürusu) ıhet Meclısınm dun saat 15 te Ferruh Bozbeyli'nın başkanhğmaa yapılan bırleşımınde hukumet programının rnüzakeresıne de\am edılmıştfr. Bu arada programı partı=ı adına tenkid eden T I P. lıderı Aybar'ın konuşma'ı A P.'hlerın prote«to=una \ol açmıMır MILLETVEKILLERI HÜKÛMET PKOGRAMI ÜZEBİNDE MUHALEFET PARTİLERINİN YAPTIKLARI Hükumel, artık açıkça beliren davranışlara karşı fedbir alacaktır,, ATATÜRKLE İLK GÖREV ARKADAŞLIGI Anlatan: hmet Yazan: s. Arif *** INÖNÜ TERZIOĞLU I ANKARA Cumhurivet Burosu ı^ışleri Bakanı lh^an Sabrı D Çağlayangıl, dun Mıllet Mec M Rejim anlayısı iKinci gun muynkereleıınde ı'k S 7 T.l P. Genel Bd^kdnı Mehmct OU A.ı A\bar almış ve yaptığı uzun konuşmada «Sa>ın Başbakan rejim mcs elesi halledilmi^ derkcn, hu Anayasaja sadakati kastediyorsa. kendısi ilc tamaınen beraberiz. Ama. rejim mes'ele<<i artık tartışılmamalı derkrıı asıl Anavasa.M değil de bugunku tatbikatın >aoi somürurü kapıtalibt duzenin tenkit koııuşu yapılmamasını i>temektedir» dedık'en sonıa bu jolun benımsenmemeM geıektıgıni ifade etmıştır. Aybar, ayrıca. ıkiisadı duıuma da değınerek tdışarıdan ahnan bir dolar karinıgında beş dolar borçlandığmıızl> söylemışta. Fikret OTYAM nce 14 çift el hava>a kalktı M birbirine \DrmiM basladı. T.t.P. Genel Baskanı Aybsr, \.P. hükume tinin pro«ramını elcştirmek uzere kürsüje çeJırken, ortalıkta bir genel kıpırdamı grirüldu. sonra rahat koliuklara daha bir rahat yerlesildi. A: oar, konusmaya başladıgı raman "îaat 15.15 tı. ÎÖ20 de, yanı tam bes dakıka tonıa ozellıkle on sıralardan tabıî A.P. homurtular başladı. 1 ~>22, bunlar biraz daha arttı Ba«kan Bozbeyli, A P.'lilerı u>ardı, bu uvannayı butun muhalefet alkışladı. 15.30, Ajbar yabancı «pnıaye iızenne gorüşlerini belırtıvor, A P. sıralarında mınltılar, hafıf snz atmalar . 1 T 35 mınltılar daha artt< «Ernekcıler. » sozu geçınce mırılt Jar oaha. yukseldı. baat 15 41 «lâf atmalar» fazlalaştı. 15 i'> «\.P. fakir halkın oyları ilr iktıdara seldi amma. fakir balk irin tek >ararlı bir sey yok programda » dıyen Aybar'a laf ntanlar çoğaldı 15 55, lokavt konu«u. A P îı'.pr Vjk«ek ^ uksek gulerek CHP *•:ralarına bakıp lâf attılar. lfi 10 «Devlet tesekkülleri 6jfi kiMİere verilemeı.» 14 çıft el bırbı^ne vurdu. CHP sıralanncian da 810 çıft el bunlara katidı 16 55, «Bnçün Türkiyede 35 mil(Arkası Sa. 7. Sü. 5 te) " Prograrn gerçekleşmez ,, CKMP Genel Başkar.ı Alpaslan Turkeş ise Programı Tıirk Milleti gerçekleştirebilir. Amma bu gerı^klestirme AP liderlerinin temsil rttiği >ön \e metiMtta mümkıin değildir.» demiş ve «BugUnkü Mnırlanmız dı;ında bulunan Tıirk topluluklara» hukumetin dikkatinı çekmiîtır. Y T P. Genel Ba^kanı Alıcan ıve, programın. gpnış kıtlelerı memnun rdcn kolav ıslerı ele aidıgını belırtmı^tır. Kıbrıs konusunHd gundeın dışı konuşan Dışıslerı Bakanı th'jn Sabıı Çağlayangılden sonra hukumet programının muzakeresıne geçılmiştıi Türk İş yıkıcı muhalefete karşı TurkIs Bıııncı Bolge Tem.ilcı«ı Ismaıl Topkar. Denls Sendıkasııiın topiantı^ında > aptıgı bir konuşmada, «Turk ser.dıkalan sıyasetın ıçındedır Iktıdarda hangı partı olursa oUun, Turkİs ışçı aleyhıne hareket eden ıktıdarlaıın daıma karsısında olacaktır» demıstır Topkar, ayrıca şur.ları «oj'.emı^tır : «Bucün milletin çoğunluğa ile isbasma çelen A.P. çoğnnluğuna ginenerek Anaıasanın \erdiği hakları ortadan kaldırmaga tesebbüs ettifei ve mnhalefet dp Mkıcı olmağa hasladıjı an Türk Iş'i karsısında bulacaktır.» Aybar TIP adına soz alan Genel Ba.ş kan Mehmet Alı Aybar. programı butun noktalarda eleştıren uzun bir konusma yapmıştır Aybar ko nusmasının başmda Anayasayı yo rumlamış, Anayasanın «Halkçı. ctevrimci ve sosyallzme açık» «'• du*unu «basıboş öıel tesebbüsçülüğe liberalizme, kapitalizrhe kapalı» bır bunya tasıdıgını ıleri sür mus. «tSayın Başbakan. rejim meselesi artık tartışılmamalı derken asıl Anayasa\ı değil de buşrünkü tatbikatın yani sömüriicii kapitalist düzenin tenkit konusu yapılmamasını istemektedir» demıstır. TİP Genel Başkanı, yabancı ser maye konusunda şunlan soylemış nr Demirel, tenkidlcri gulerek dinliyor ve konusma sıra&ının gelmesini bekliyor hsınde, gundem dışı bır konusma yaparak. Magosa ola>ları konusunda bügı vermış ve hükumetımız, artık açıkça behren davranışın gosterdıği ıstıkamette gereklı tedbırlerı almakta kararlıdır» demiştır Çağlayangıl, konuşmasının başında, oncekı gun Senato'da olaylarla ilgıli olarak verdıği bilgılerı ve sılâhlı kuvvetlere «hazır ol emrı venldığmı tekraılamış. Guvenhk ve NATO Konseylerınm, talebımiz uzerıne yaDtıklan toplantılara değınerek. ozellıkle Güvenlık Konseyi Başkanmın çağınsını, hukumetin o'umlu karşıladığını bildıreıek, şunlan sovlemiştır «3 ka«:ımdj Kum ateşiniıı de\am ettiği habcrleri alınırkcn, NATO Konse.ti tnplaıımıştır. Konsev'de daimi deleçemiz. hâdiselerin \ahametini izah etmış. butun NATO mclerinin Rum taarru/umın durdurulnıa^ı irin ellerinden gclen gaM^tleri sarfctmelcrını istenıiş \c Gincnlik Konseyinin toplanmasındaki zarurcti belirterck bu taleblmi?in ku\\ctle desteklenmcsini talep cylemiştir. Konse> u\eleri. Mae;o«a°daki hâdiselıriıı \ahanıetıni kabul etıtıişler, durumun daha ziyade kbtulejmesiniıı onlennesi liizumnna dair müracaatnnın anla.Msla karşılamışlar ve hükumetlerine bu >olda bilgi vereceklerini ifade etmişlerdir. Guvenhk Konse>ı. talebımiz uzerıne 5 ka^ımda Turkıye saatı i!e 23.00 de toplanmış ve daımı delegemızın durum hakkındaki izahatını dmledıgı gibi, genel sekretenn hâdıselere daır raporuna da bıîgi kesbetmistır. 3İ UYGARLIK, DÜ5ÜNCE VE AKSİYON ADAMI ATATÜRK Ord. Prof. Hıfzı Veldet VELIDEDEOĞLU *** PROF. DR. TARIK ZAFER TUNAYA'KIN YAZI DİZİSi ATATURKTEN BUGUNE. *** "DİREKSİYON BINASI M. KEMAL DAHA DÜN ÇIKMIŞ GIBİ,,,, Röportajı yapan: AH ABALI 10 KASIMDA Cumhuriyefte Eski Enerji Bakanı M. Turgutun cevabı Konseyin tutumu Guvenuk Konjeyıne sunulan rapora mumasıl hallerde gorulduğu gıbi taraflardan hıç bırının noktaı nszarını benımsememek endısesı hâkimdır. Bununla beraber, rapor dıkkatle incelendığı takdırde hakikatın ortaja çıktığı ve Rumlann bu vahım buhranın yaratı'masındaki mesulivetlerinın tesbıt edıldığı gorulecektır.» Çaîla>argıl bu arada raporda %eralan noktaları nakletmış \e Sakarya cıvarındakı portakal bahçeMnde karşıhklı ateş açılma'i \e Rumlann a=keri hareketlere gırısmelerı gıbi olaylardan oturu Rumlann kınandığını ılerı surdukten sonra şoyle devam etmıştır İşçi ikramiyeleri ücretlere intihal ettirileceh A\KAR\. (Cumhurivet Bürosu) Bakanı Alı Naıli Erdem, dun Turkoeağında >apılan Ankara Metal Iş Sendikası kongresinde konuşmu$ \e: .Işç.lere yı!da ıkı dtfa ver.Ien ıkramıyelerm ucretleıe ıntıkal etmesı ıçın hukumet ıçınde galısacdğını» vaad etmiştir. •OÖNLÖIÜZÜN YARISI • Bakan konuşmasının bir >erinde •goniumuzun yansı ıjgucu ıçın çaıpıvorsa jarısı da ışveren ıçın çarpmaktadır.» dcmiştir. Çalışnıa Bakanı. emek ile sermaye munasebetlerine değınerek ozetle şunlan »oyleınjştir : •Bızım AP olarak, >eni hukumet olarak. ne serraaje^e feda edilıniş cmek telâkkimiz. ne de emege mahkum edilmiş serma>e goruşumuz vardır. Bir terazide. bir tarafta işci. bir tarafta işveren vardır. Sadece iş\ereni okşamakla \ ctinirM'k, işçinin hakkını vermezsek o zaman Turkiyenin muasır medeni>et se\i>esine çıkmasına imkân yoktıır. tşçi \e ışveren munasebetlerini i> î düzenliyemezsek kokü dışarda olan Mosko>a uşaklarımn bu memlekete girmesine mani olamayız.. Konuşmasına de\am eden Bakan, 1947 de Ankaraya oknmak için grldiği zaman Topraklık'ta bir gecekonduda 12 arkadaşı>Ie birlikte yaşadıgını anlatmış \e şunlan soylemiştir: Bu evlerin soğukluğunu, toprsik duvarlarda araya karısmış arpa tanelerinm nasıl yeşerdiğını bılırıın. Ozaman sabahçı kahvelennı ve geceleri fabrıkalan dolaşırdmn. Vatandaşın ne düşunduğunu öğrenmek ısterdım. Gordum ki vatandaş hakkından başka bir şey istemıyor» " PERİDE CELAL PERŞEMBC GÜNİÎ Yazan: « Yabancı özel sermayeden «anayilesmemiz için medet ummak versizdir. Yabancı özel sermaye aleyhtarhğını ki bunu açıkça »e ısrarla yapıyoruz memleketimizin batı ile ilişkilerini önlemek istevis şeklinde göstertnek ve nitelemek anlaşüır bir zîhniyet değildir. Biz batı ile, onun peyki ve sömiirüleni olarak değil, fakat bağımsızbğımız, kalkınmamız t e kişiliğimiz icin pençeleşerek ve ancak bu takd : rde gerçekten «ıkı baçlar kurabileceğiAıize kaniiz.» Dış kredıleri de eleştiren Aybar. dışardan alınan bir dolar kar •jilıçında 5 dolar borçlandığunızı sovlemiş, Ortak Pazar, GATT. OEC D ve Milletlerarası Para Fonundan memlekete bir favda gelme>ecefini ileri sfinnüştür. Bu program ile hukumetin karma ekonomiyı esas almadığını ve kanıtahst bir yol tuttarduğunu ilerı sıiren Aybar «Hükumet programı izliveceçi bu saf kapitalist tolun mahiveti icabı plâncılığı da bir tarafa itmiştir» demış, programda geçen (Vatandaşın hiir karar ^erme ve kazanma gayretine dayanan karma ekonomi) deyimı ne de değınerek şunlan söylemıştır (Arkası >a. 7 Su. 1 de) . Ozel I sermaye Başkanın çağrısı «Gu\enlık Konsc\i toplantısı sonunda Baskan raüzakerelerde verilen mutabakatı aksettıren bir çafrıda bulunmustnr. Bu çafirısında bütiin tarafları ıtıdale davet etmekte \e Gü\enlik Konseyi kararlarının tamamen tatbikinin sağlanmasını istemektedir. Taraflann Kıbrıs'taki riuromn tereddi ettirecek hareketlerden tevakki etmeleri lüzumu da belirtilmekte \e Konsevin çelismelen dikkatle izieyeceçi ifade olunmaktadır. (Arkası Sa. 7. SO. 4 te) Bir kazada öç ölü. 5 yaratı var Ankara >oluııda onceki akşam mevdana geleıı bır trafik kazasııı da ?• kişi ounüş, 3 kişi de yaralaıımıştir. Ola>. Gebzeje 8 kilometre mesafedeki Tavşalı rampasında olmuv \e Kutah\a>a gitmekte olan bir kamyonla karşıdan lstanbula gelen bir otobüs rarpışmışlardır. Çarpışmada kamjon sol taraftaki ururuma yuvarlanmıştır. Kaza sonunda, otobusteki yolculardan 8 ı ağır yaralandıklarmdan Haydarpasa Numune ve Içerenkbydekı PTT Haatanelerıne kaldınlmıŞilardır. Dun yaralılardan Se nıha Ur ile Husejm Sevyuıt ve Engın Akkaya olmüşlerdır. Ote >andan Mardine hağlı İdil ilresi kaymakamı Halil Çılgın bir trafik kazası sonunda olmuştur. Bu konudaki haberlerimiz dorduncu sahifenıizdedir. Japonya, Formoza, Tayland ve Fiiipin Behçet Kemal ÇAĞLAR Perşembe güntt Cumhuriyefte ISI YÜKSELECEKMIS!... Iki günden beri şehrimizdeki lerde kaloriferler ile sobalar ısı iyiden iyiye düşmüş ve evdevamlı yanmaya başlanııştır. Nitekün, bugun de hava parçalı bulutlu ve rüzgârlı geçetek, ısı 8 dereceye kadar düşecektir. Isının en fa/Ia 15 dereceje yükseleceğini bildiren meteorolojiden verilen bilgiye gore. onümuzdeki günlerde ısuıın eeciei olarak yüK^elmesi heklenmektedir. Bu viıkseli;e rağınen sobalann \anmakta de\am odeeeği anlagıimaktadıı. Rebimde, mevsim icabı dokülen japrakları supuren temialik igçui gorulmektedir. Muhterem gazetenızın 16 i.y • lul 1965 tarıhlı nushasında, Boraksld ılgıll yanlış ıddıaların ılerı surulmesıne devam eüılnor. Daha oncekı yazılarınızda oldugu gıbi, bu defa da, «onceden tesbıt olunan kotuleme ve yıkma maksadı» na hızmet edecek ıddıaların sıralannıasına bılhassa onem venlmektedır. Hatırlanacağı uzere, bundan evvelkı cevabımızda, bır v a bancı fırmanın boraks koııusundakı mevcudnetı yuzunden Turk mılh muesseselerı taıafmdan hamlelere gırışılemedığı ıdaıanıza cevap vermış ve horaks uretımınde ve ıhracında. Turk ozel tesebbuslerıvle Etıbank'ın buyuk başarılar kazanmıs olduğunu ortaya koymustuk. Yıne hatırlanacağı gıbi, meselâ 1964 yıhnda ulaşüan 128 742 tonîuk borasıt ımraratının sadece 1453 tonu îngıh? asıllı şırlsete, gerısı ıse, yanı r o 99 una yakın kısmı ıse Etibank ve özel teşebbuslere aıt bulunmaktadır ve bunda Etıbankın hıssesı co 43 ü bulmaktadır Şımdı de devam eden ıddıdarmızı cevaplandırıvoruz: 1. Bu defakı jazınızda, fn;ılız asılh şırketın 1950 yıhnda ocakları kapattığını ve fasat kaF>attığı bu ocaklarda venıden •naden çıkanmına başladıgını ılerı süruyorsunuz Bundan oncekı yazınızdakı ıddıalara verdığımız cevaplarda da belırttığımız gıbi, bahıs konusu sırket, 1950 yıhnda ocakiarı kapatmamıstır Bu sırket, ocakları kapatacağını ve faa'ıjetlnı tatıl edeceğinı ancak ocak dışındakı doküntulen tasfıve etmek maksadıyle çalısmalarına devam edecegını 1952 ve 1953 vılında bırer dılekçe ile bıldırmıs ve 1954 yıhnda Bakanlıktan al dığı cevap üzenne ocaklarda faalıyetını tatil etmıstır. Sırket, bundan sonra 1954 vı lından 1965 yılına kadar herhan2i bır arama ve sondaı faalıvef ı vanmamı$. venıden maden çıkar'mır.a gırışmemıs, ancatj ocak riıcındakı dokuntulen ta=f>ve etmek ıçın faalıyet gostermıştır. Türkiyedeki Boraksüretimiveözel tesebbiis ile Etibank Doğru şudnr 2. Vazınızda, Turk Buıaks Madencıhk Anomm Şırketı *e>mayesının 2,5 mıl>on lır<* olduğu ve bunun 25 rrnlyon lıraja (,ıkarılması ıstendığı bıldmlmes tedır Adı geçen şırkttın llk seımayesındekı nakdı kısmın 2,5 mıiyon hra olduğu kabul edılse dahı, bu şırketın sermdyesının 19b5 jılmda sadece 3 025 000 1L. olduğu gurulmekteaır 3. Yazınızda, adı çe^er şırketın 100 sfldarben memlpketımızde çalıstığım. ıhracı vukseltıcı tedbırler almadıgını ye Turk madencılerımn sasladıkları ıh • raç sonuçları ü/erıne be,mt'>e tezyıdı cıhetıne gıttığını bılJırıyorsunuz. Adı geçen sırket memlekettmızde 10ü yıldanberı taalnet gostermış olamaz. Bılındı*ı gıbt 1956 yılında kurulan Turk Boraks Madencılık Anonım bııketı, hakıkatte Borax Cons^lıddted aoındakı Ingılu fırmasının rr.evzuatımıza gore tntıbakım sağlamış bulunan bır kurulustur. Dı(Arkası Sa. 7. Sü. i ır) BİR DA Çelmeli ketime Teni hükümet proçramının Meclıslerde konusulmasuıı takip edıyor musunuz? Muhalifi. muvBfıkı. herkes, her hususta mutabık. «Tamam» dıjorlar, «doğru* di>orlar. «hakkı var» dıvorlar. Ve, hemeıı arkasından, bır «ancak...» geliyor. Bütün kıyamet de, ejer ko pacaksa. bo «ancak» kelimesınden kopacağa benzer. Hani lugatlerımızden «ancak» lâfını çıkarabilsek, savın Sü • leyman Demirel. 5vle uzun bovln de^il, tek celsede guven oyn alırdı. Ancak. ah... bu «ancal.» ol • masavdı! II. N.