Katalog

CUMHURÎYET 25 Kasnn 1965 SAHİFIÜÇ DI Nato dönüm noktasında Amenkanın bugiıne kadar hasıslıkle sakladığı nukleer başlıklann bazı NATO üyelerinin ve bu arada bilhassa Batı Almanyanın uçak ve fuzelerine verümış olduğu ve nukleer süahın tetığmde parmağı bulunan tek adam zannedılen Başkan Johnson'ın, Amerika Savunma Bakanlığı ile bazı NATO üyeleri arasında bu alanda yapılan mukavelelerden gereği gıbi haberdar edılmedıği hafckında adı geçen gazete tarafından ıleri surulen ıddıa, ilk bakışta Fe deral Almanyanın nukleer sılâha sahlp olmak ihtırasına sed çekmek için uçurulmuş bır haber intıbaını uyandırmıştır. Zira onümuzdeki gunlerde Almanya Savunma Bakanı Von Hassel Londrayı zıyaret edecektir. Bır gun sonra Amenkan Savunma Bakanı tngıltere başkentınde beklenmek tedır. Cumartesı gunü ıse NATO üyesi 10 memleketm Savunma Bakanlan Panste ozel komıte halınde toplanarak nukleer strateji plânlaması hakkında gorüşeceklerdır. Pransa, Luksemburg, Izlanda, Portekiz ve Norveç özel komıte çalışmalannı boykot etmişlerdir Nıhayet 2 Aralıkta Batı Almanya Başbakanı Erhard, Washıngton'da olacaktır BAKANLAR KONSEYİ BUtUn bu temas ve toplantılarda Bonn"un NATO nukleer sılahlan bahsınde bühassa Fransanın malum tavnndan sonra önemli bır oy ve rol sağlamaya ça lıştığı intıbaı vardır. Ve bu egıltmi önlemek ıçındır kı, «New York Times» in haben, Amerikanın Sovyetlerle atom süâhlannın yayümasını bnlemeye matuf bır anlaşmaya varmak şanslannı tehhkeye duşürmek pahasına da olsa, kasden uçurulmuştur Madalyonun obur yuzunü görmeye çalısanlar ve «New York Times» in haberi nükleer silâhlar bahsinde berbiri ayn ybnden Amerikaya cephe almış görünen Fransa ve Ingiltereye üstü kapah bir ihtar sayüamaz mı? dıyenler de yok değıldır. Bu sualın cevabı bugunlerde hattâ Savunma Bakanlan toplantısmdan sonra dahi beklenemez Ancak onümuzdeki ay toplanacak olan NATO Bakanlar Konseyınin bir donemeç teşkil etmesi ihtimali var dır AB ERLE R Ne olabllir? irlesmiş Milletler Genel Kurulanda aralık ayının ilk haftasında başlıyacak diplomatik savas, hüviyet degıştirmıstir. Şimdi artak taksim Enosis değil, ortak Jdare ekseriyet idaresi tezleri earpısacak. Türkler taksimi, sabırsız tedhisçi Grivas hariç, Rnmlar da Enosisi birbirlerinin mnkavemeti ve dünya kamu oynndaki son egilimler karşısında Genel Knrnldan geçiremiyeceklerini adamakülı idrak etmişler ve ana tezlerini geçici olarak bir kenara itmişlerdir. Nitekim Ynnan Başbakan Yardımcısı ve Dısişleri Bakanı Çirimokos, dün New York'ta Enosisi eandan arzuladıklarını, fakat ana tezlerinin yakmda gerçeklestirilebilecek «ilk hedef» olmadığım itiraf etmistir. Gene Çirtmokosa göre, Atinanın Kıbrıs uyuşmazlıgındaki değismeı siyaseti, «bagımsızhk ve ekseriyet idaresi» dir. Turk ve Ynnan askerleri bulunduğu sfirece, «Ada tam bagımsızdır» denemez. £ Ekseriyet idaresiyle alelâde bir azınlık haline çelecek Türk cemaatinin veto ve difcer mesru si\asî haklannı bertaraf etmek. Böylece Turk varhgı silinerek Kıbns, Akdenizdeki bir Ynnan adası yapılacak. Soydaslanmız, kendi topraklarmda esir edilecektir. £ Tam bagımsızlıkla da Turkiyenin mudahale hakkına sahip bir bekçi (garantör) rolüne son verilecek. Böylece de soydaslarımız tek baslarına ve himavesiz kalacaklar ve taraamen kana snsamış Rnra kalabalığınm Insafına terkedilecekler dir. Görülüyor kl, Elen emperyalizmi, ekseriyet idaresi \ e ka yıtsız şartsız bağımsızlığı, E • nosise giden yolda ikinci safha olarak kabnl etmeye ve uygnn bir fırsat için veniden pnsnya yatmaya kararlıdır. Birincı safha 1960 Londra ve Zuricb Andlaşmalanydı. 24 baglantısız filke tarafından Genel Kurula sunulmnş olan karar tasarısı, maalesef, Atina ve Rumlara ynkanda sıraladıgımız iki kazancı bir gumüş tepsi içinde hediye edecek bir nitelik tasımaktadır. Ne \ar ki, pek ender tesanut gösterebilen bağtantısızlar, Kıbns uvusmazlıgında da bölünmüslerdir. Sozfinii ettijiraiz 24 ülke, Birleşmiş Milletlerdeki bağlantısızlann üçte birinden biraz fazlasım temsil etmektedir. Baglantısızlardan I rak ve Afganistanın sunduklan Türk tezine yakın diğer bir karar tasarısı, bölünmenin isaretlerinden biridir. Aynca Genel Kurnl önünde, Türkiye tarafın • dan hazırlanmış ve ortak 'dareti öngören üçüncfl bir karar tasarısı bnlnnmaktadır. Gelen haberlerden, Yunanistamn Birleş • mis Milletlerde insivatifî tamamen kendilerine terketti^i Rumların da bir karar tasarısı hanrlamakta olduklan anlaşılmaktadır. Bugünkü sartlara çöre, akla en vatkın ihtimal sndur: Rumlann hazırladığı karar tasarısı. Turkıve tarafından sunulmns olanı gotürecektir (nötralize edecektir). Neticede Genel Kurnl, 24 baglantısız ülke ile IrakAfganistan karar tasarılannı telif edici bir istikamete meyledecektir. Kayhan SAGLAMER Anadolu Ajansı özel muhabiri Mücahit TOPALAK bildiriyor nARtS Kuzey Atlantik İttifakının nükleer savunma plânlaması bakımmdan • önemli temaslann yapılacağı bu haftanın başında «New York Times» gazetesinin verdiği bir haber, Washington, Londra ve Bonn tarafından derhal yalanlanmakla beraber, gozlemcileri çeşitli ve bazan çelişmeli fikiriere yöneltmiştir. Türkiye'nin yüklendiği sornmlulnklar 4 Â |•# „ . . , , , . . . » ^ « " a (M«nd.nın ordusu ve savunma butktur >° ) Mvunma maeraflannın gaynsafi millî hasılalann» (GNP) oranı hakkındaki son bir ineeleme, ilginç sonuçlar vermistir. Gayrisafî millî hasılanın savnnmaya tahsis edilen yfiıdesi : N A T O c e s l VEHi KAÇIRHAVIMZ Biraz daha politikasıı olalınt... emokrasi, çok partt, Meoloji, doktrin, plân, aoayam derken işlerimize fazla pott tika kanştırdık. Politikanm lüzumundan fazla kanştırüdığı yer» lerde asıl is bozulur. Politika zey« tinyafı gibi üste çıkar. Bu kötü Wr şeydir. Kaçınmak lâzımdır. Bundaa zarar gorürtiz. IMânevi olduğu kad*J maddî zarar da görürüz. Bakmız: Ekmeğin biçim ve ba» murundan, Istanbul köprüsÖBe, mektep Utaplanndan maçazintere, tiyatrodan radyoya, hekimliktea hocalığa kadar politika kanşttrdık v« kanştınyoruz. Bunu inkâr edenler yaya kaurlar. Biz şimdi her şeyi po» litık zaviyeden mütalâaya koyulduk. Vasıtayı gaye edindik. Burada miişahhas misaller vermiyeceğim. Politika yapmıyanlar ve poutikadan kendilerini velev ki muvakkat olarak sryrrabilenler bunun misallerıni her gün yuzlerce bulur ve görürler. Bu kötü bir şeydir. Ça» hşmalanmızı, gayretlerimizi macer» laştırır, büsbütün durdurmasa bi le.. ve halkı rejimden, politikadan, politika yapanlardan sogutur. Şimdi ortada bir TJl.T. var. Bunun bağımsızlığı meselesi var. Türkiye, radyolann hükümet ve parti organı gibi kuUanümasından çok zarar görmuştür. Başka memleketlerde de bunun zaran göriılüyor. Hâlâ Fransada Fransız radyo ve televizyonunun De Gaulle'un seçim silâhı olduğundan şikâyet edilir. Hattâ Generalin seçimlerde rauvaffak olmasının başlıca âmıilerinden biri bu olduğu sdylenir. Bunds da bir hakikat payı vardır. tngilis radyosu B.B.C. için böyle bir şikâyet isitmedik. Çunkü bu radyo te mamlyle apolitik bir müessesedir. Bizimkinin bağımsızlığuıdan maksat her halde bu olsa gerek! TJl.T. nin bafımsız olmadıfından şikâyetler oimuştur. Bunlann hava. da söylenmis lâflar obnaması lâzımdır. Efer bağımsulığı sağlanamıyorsa kanunun ve kontrolun bo yönden kuvvetlendirilmesi doğru olur; fakat bütıin payretlerin bedefi bağımsızlığın hakikî mânası olan apolitik hale getirilmesi olmalıdır. Asıl gerçekleşmesine çahşılacak cihet budur; ama bir radyonun bağırosız veya politik olması iyi olmasının ve iyi işlemesinin tek şartı değıldir. Bizce T.R.T. nin eie alınacak eksik tarafları vardır. Bunlann, bir kısmı bunyeye, bir kısmı işleme ye aittir. Bunye eksiklikleri içinde en ziyade goze çarpan taraf bu muhtar idarenin yönetim kurulunun sayı ve ihtisas baJamından zayıf olmasıdır. Bunu bizzat radyonun mesulleri de itiraf etmektedirler. Radyonun beyni demek olan bu uzviyet kuvvetlendirilirse bağımsızlığa aykın sayüan hâdiselerden bir çoğunun önüne çeçilir. Bu kuvvetlendirme sırasınds üstiınde ısrarla durduğumuz apolitik olmak vasfının butun karar ve teşebbüs mekanizmasına da teşmd ediimesini sağlamak yerınde olur. lşletmeye ait noksanlara gelince: Maalesef radyo nesriyatı umuml navasiyle iyi ders veremiyen hocalann yürüttükleri bir «resmi akşam kursu» halini almıştır. Pek çok söz, fikir yayınlanmakta; fakat bundan pek az kişi istifade etmek tedir. Halbuki radyo eğlendirerek öğretici ounalıdır. Haber bultenleri bazan bağımsızlık icabı olacak bır sorumlunun sutun sütun beyanlannı okumakla doluyor. Muhim diınya haberleri, memleket haberleri 15 dakikanın dışında kaldığı için verflemiyor. Haberleri verişte de bir zabıt kâtibınut rapor okuması musikisi hâkım olduğu için dinlenmesı yorucu oluyor. Sanata ait programların pek &e lişiguzel yapıldığı intibaı var. Alaturkadan Batı muziğine, sıçrayı, sıçrayıveriyoruz. Bunlann da içinde insana neşe ve havat zevki verecelE olanlan nadir. Tjst tarafı elem, ke der, acı, facia Sanat bahsini fazla kurcalamı>şcajım. Bu biraz da para meselesi ça liba.. lâkın soz bahsi ustünde ehemmıyetle durulacak bır konudur. A En çok titizlik gosterihnesı lânin gelen haber bultenleri hem feni tertip edilıyor, hem fena so\leniyor. Radyo bultenlerini hazırlıyan arkadaşlar, gazetecilikte olduğu gıbl radyoda da birinci sahifede başlık atılacak baberleri seçmek ve bunlira onem vermek zorundadırlar. Modern yayınlarda haberi oku\Ticu ve dinleyici hesabma seçmek lâzımdır. Yani ehemmiyetsiz bir haberi one sürmek hem çazeteyi hem radyovu okunmaz, dinlenmez hale sokar . bizim radyoda bu endişe yok.. hattâ bıkılmış, usanılmış. âmme efkârı nın ilgisi kopmuş haberleri \ermekte acayip bir israrı da goze çarpıyor. Ne ise bunlar teknik işlerdir. T.R.T. Idaresinde iyi gazetecıler vardır. Bunlar bu ışı becerebılirler. Dikkatlerini çekmeyı meslekdaşlıü vazifesi sayarım Konuşma bahsine gelince; bunun iki >onu var: Bınsi metnın vazılmış olduğu dil.. maalesef radyomuz bu hususta vazifesini ihmal edivor Va> ni halkın anlıjacagı dıli konuşmuyor. Yeni kelimeleri, kirmenın anlamadığı «tilcik» leri kullanıyor Bu, onun işi değildır. «Muhsın Ertuğ. rul» un dediği gıbi halkın anlamnacağı kelimeleri «oğrensın kerataiar» diye kullanmaya hakkımız yok. Ya ni dil zıpırhğına racho âlet olamız. ünkü bunu dinlıven mılyonlarcâ halk çocuğu Ankaranın bır koşesınde icat edilmiş kelimeleri anlıyamaş lar. Anlayamayınca da o dille javıa yapılamaz. Kimsenin de buna hakkı yoktur. Ister baçımsız olsun. ıster bağımlı. Konuşmanın ikinci vönu, telâftuz ve şive meselesidir, buna da hıç dıkkat edihniyor, hem spikerler seslebakmundan radyofonık değil, hem de büyük bir kısmı kelimeleri yanlış telâffuz ediyor. Bunun da rtuzeltilmesi lâzım. Aeaba bağımsızlık herkesin kabul ettiği bu gıbi eksıklikleri dıizeltmeye mâni mı? Bence radyoyu asıl bu noktalard:,n ıle almakta fayda vardır, politik önden didiklemekte değıl. B. FELEK • HONOLULU 38 yasındaM Maggie Young, cağlamalarına dayanamadıgı ıçın» 11 aylıkla 8 ya» arasındakı bes çocugunu ban Ülk Belçıka Kanada Danımarka Fransa Yunanıstan Batı Almanya îtalya 1953 52 9 37 11 61 49 46 1963 37 45 35 64 47 61 4.2 Ülke Luksemburg Holânda Norveç Portekiz îngıltere Tfirkiye Amenka 1953 0 32 6.2 56 0 45 113 5.4 14 8 1963 14 43 41 68 12 5.9 98 Genel butçe Savunma masrafları sağıdaki rakamlar da NATO üyelerinin 1964 65 bütçrlerindeki savunma masrafları ile ilgilidir. Birınci banede savunma masraflannın 1964 65 genel bütçe•ine olan >üzdesi, ikinei hanede 196 4 65 yıllan savunma masrafları (milyon dolâr olarak), flçüncu hanede de 1964 65 savunma bütçesinin 1963 64 savunma bütçesine kıyasl» eksılme veya artıs yuzdesi ifade edilmektedir : A Belçıka Kanada Danımarka Fransa Batı Almanya Yunanıstan Îtalya Luksemburg Holânda Norveç Portekiz Türkiye tngıltere Amerıka (Bılgı yok) 22 7 13 6 21 36 9 25 16 6 (Bılgı jok) 19 19 14 2S 27 55 504 1413 238 4 270 5.054 210 1,741 77 725 269 72 322 5,596 50 450 +13.6 45 + 58 + 56 + 45 +15 8 +15 3 +10 9 +10.2 + 75 + 4.6 + 89 35 +10 Silâh altındakiler sagıdaki rakamlar da NATO Genel Sekreterliğinee açıklanmıştır. Birinci banede üyelerin asker sayısı (bın olarak), ikinci hanede silâh altında bulunanlann uyenin 1564 vasındakı erkek nüfusnna olan yüzdesi, üçüncü hanede de üyenin fert başına isabet eden millî geliri (dolâr olarak) gösterilmektedir (Fert başına isabet eden millî gelire ait rakamlar 1963, diterleri de 1964 65 yıllanna aittir.) : A Kısaca.. • SAYGON Guney Vıetnamdakı son vahşı savaşlar, geçtığımız hafta ıçınde 240 Amenkalı askerın olumuyle netıcelenmıştır. Böylece beş yıldanberi devam eden savas boyunca Amenkan kayıpları 1,335 ı bulmuştur. • NEW YORK Ünlü mods Razetesi cWoman's Wear Daıly», Amerikayı zıyaret etmekte olan Prenses Margaret'in gıyimini <facıa> olarak vasıflandırmıştır. Yazar, pek de nazik olmayan bir dille, «Prenses ıstese çekıcı olabılır. Fakat elbıselerı çok eskı bıçım. Yaşlılara gore ve eteklerı çok uzun» demektedir. 9 PARİS Aır France'ın 1,345 pılot, rasıt, telsızcı ve makınıstı ile 1 134 hostes ve kamarotu dun dort gun devam edecek ve hava seferlerıru felce uğratan bır greve başlamıslardır Ücretlerıne zam ıstemektedırler Belçıka Kanada Danımarkı Fransa Batı Almanya Yunanıstan Îtalya Luksemburg Holânda Norveç Portekiz Türkive Ingıltere Amerıka 110 120 52 620 430 162 480 5.5 123i 48* 425 1085 37 2,690 37 35 35 42 24 6 29 4.8 42 32 39 5.6 25 44 1,180 1583 1260 1251 1,315 388 696 1,281 978 1,172 263 189 1252 2 490 NEVV YORK, (83. AP) Kıbns Rum yonetımmın Bırleşmış Milletler Banş Gucunun gorev suresının jenıden uzatılmasına muhalefet etmıyeceğı, ancak Barış Gucunun sonunda sadece Bırleşmış Mılletler gozlemcılerı kalacak şekılde tedrıcen azaltılmasını ıstıyeceğı anlasılmakta Rumlar Barış Gücüniin ledricen azaltılmasını istiyorlar dır Bır Turk sozcusu Dısişleri Bakanı Çağlayangılın Yunan Basbakan Yardımcısı ve Dısişleri Bakanı Çınmokosla New York'ta goruşmeyı umduğunu, fakat Makarıosun Dısişleri Bakanı Kıprıyanu ile buluşmasının soz konusu olmadıgını açıklamıştır S06UKALGINLIĞI, GRİP, BRONŞİT, VEAŞIRI SİGARAİÇMEYEBAĞLI OKSDRÜKLERE KARŞI 7 Milyon liralık Yeni Dev Çekiliş için son para yatırma tarihi 31 Aralık Cuma günüdür. Tasarruflannızın tamamuu (ş Bankasına yatırarak kazanma çansınızı artınnız. tş Bankasında her 200 liranız için ayn bir kura numarası alırsuuz. Formül ÖKSÜRÜK ŞURUBU 60 APARTMAN DAİRESİ 5 ADET 100.000 LİRA 10 ADET 50.000 LİRA 50 ADET 10.000 LİRA 100 ADET 5.000 LİRA 500 ADET 1.000 LİRA aynca TÜRKİYE 15 000 ADET para ikramiyeleri BANKASI PARANIZtN ISTIKBALİNIZİN EMNİYETİDIR yo k&vetinde bo£muştur.