Katalog

8AHİFE tKl 22 Kasnn 1965 CUMHURÎYET sayısı ve sonınları Universilelerin öğrenci Dr. Cemal YILDIR1M HUKUK Sınasınlar bakalım! Seçimlerden bu yana Istanbul ve Ankaraya inen uçaklardan onemlı kışıler çıkmaya başladı. Bu onemlı kışıler topraklarumza ayak basar basmaz demeçler veriyorlar. Ve her gelen, mangaida kul bırakmıyacak biçimde atıyor: Size yardım edeceğiı.. Milyonlar vereceğiz... Türkiye kalkuıacak Türkiye Batı blokunun eşsiz müttefikidir... Size bol tunst yolhyacağız Gazetelerimiz de bu propaganda furyasını pek safçasma desteklemekte kusnr etmiyorlar. Şunca yıllık tecrübeden sonra daha akhmız başumza gelmedi. Sanıyoruz ki sıhirbann biri göklerden inecek ve sihirli değneğini uzatıp: Kalkımn ey ununeti Muhammet dedi mi, tamam. Amerikalı Senatör Javits gelmis, mangaida kül bıraknuunlf.. Konsorsiyum Başkanı Mongolt geünış, ağzımıza bir parmak bal çal mış N4TO Kumandanı Lemnıtzer gelmiş, iyı bir yağ çekmiş . Ye ni Amerikan Sefiri Propeller kulübiınde konuşmuş, hepimizi nmut lara garketmiş Şımdı adını hatırlamadığmuz daha bir sürü önem li kişl tatlı övgnlerle günlenmizi şenletivor. Ama söyledikleri söz ler görünuşte ne kadar parlak olursa olsnn yaldızlı cümlelerinden sıyırdmu mı ele geür bir şey yok. Hele Yunan dostu Senatör Javits gibilerin çülünç ve Ukel konuşmalan ancak alay konusn olacak cinstendir. Ne demiş o zat: Size tunst yollıyacağız Turk Yunan ortak projelermde tek mk yardım yapacagız Deraırel ıle karşılaştığım zaman nıye bu za feri (Seçımleri) kazandıgını anladım. Turkıye ıçın buyuk işler ya pacak kabılıyette bır ınsan, gerçekten değerlı Benı etkiledi. Böyle konuşan adamlar Türldyeyi knlnçkasmdan ynmnrtm ahnacak tavuk gibi gören çirkin sömürücülerdir. Herkesi enayi sayıp patlat palavrayı Turk • Yunan ortak projelerine teknik vardım yapacaklarmış Nerede o ortak proje? Kıbnsta mı ortak turistik tesisler knracağız Yunanlılarla? Birtakım kişiler bize milyonlar verecekler, biz de def darbuka, dfimbelek çalarak oturdnfnmuz yerde kalkmacağız sanıyoruz Kalkmmanın zahmetli, plânlı, dısiplinli, fedakârlık istiyen bir uzun çahşma sonucunda mümkün olabileceğinı milletimize anlatmaktan korkuyoruz. Şimdiden haber verelim ki bu fktidar daha başlangiçta çok k& tü ve çıkmaz yollara sapmıstır. BhMrini tutmıvan sSzlerin dizümesinden ortaya çıkan bir program Ve sonra hemen: Bogaz köprüsü yapacagız .. Seçim kanununu değiştireccğiz .. Vergi açıklamasını kaldıracağu... Servet bevanını kaldıracağız . TRT kanununu değiştireceğiz... Türkiyede ucundan ucundan filizlenmeve bashvan bütün reform gelişmeleri Adalet Partisinin iktidara geçroeslyle tasTıye edilmiştir Boğaza asma köprü yapıp, kazançlan gizli tutmak; servet beyanını kaldırıp, Eşeğin Golgesi piyesini afişten indirmek: Amerikanın kol tufu altına sığınıp, dış yardımla nurlu ufaklara vönebnek Bütün bunlar bugünkü üçüncü unıf politikacüann üstadlan tarafından vaktiyle ve çok daha talihli şartlar içinde yürürlıige konmuş usnl lerin acemice tekranndan başka birşey değildir. Birkaç gün önce Çin'in Birlesmis Milletlere alınması konnsunda Fransa olnmlu oy knllandı. Kıbns çrkimser kaldı. 47 devlet lehte, 47 devlet aleyhte Idi. Biz Çın'e karsı oy knllandık. Oysa çekims*r kalabilırdik. Şimdl Kıbns dfivasında koskoca ÇJn feniş nflfn«nyla Snemli deçil mi ıdı bızim için? Amerikanın uydnsn gibi davranmakta Guney Amerikamn bağımh cumhuriyeUeriyle gene yan şa çıktık. Makarios'un gdsterdigi kişiliçi rösteremiyenlerin dünya mllletleri Bnünde söylivecekleri sözlerin ne olduğunu merak ediyornz ! Türkiyedeki Amerikan üsleri konnsnnda gerçekleri balktan saklıyan Süleyman Demirel, kapitalist kalkınma yolunn seçtiğı halde Insanlara parmak ısırtacak bir fütnrsnzlnkla : Biz kapitalist değiliz diyor. Görünen k5v kılavuz istemez. Bn kadar yel yepelek bir yönetimle nereye varacagımıı ortadadır. Radyo ile, Seçim Kanunu ve servet bevanı ile Bogaz kSprüsünü kendine dert edinmiş kişilerin bir de sdvledikleri sözler gerçek dışı olursa vay bn milletln haline. Ama seçimlerle gelmisler, iktidara geçmisler, sınayacaklarmıs kendlIerini 1 NATO aniaşmasının tatbik şekli Gültekin GÜNERI Kuwetien Orta Doğu Teknik Üniversıtesi Öğretım Uyesı tnis değildir. Daha yüksek yas grnplanndan da S" nlversiteye giremiyen lise meznnn öğrenci yüksek oğrenım imkânlanndan faydalanananlar I I savısının her yıl biraz daha kabarması, bn onemlı bir sayı tntacak olçüdedir. ™ ögrencılerin üniversite kapılsnnı ısrarla açına>a torlamalan, nihayet kamu oyunda f bazı Yuksek bğrenim, o oğrenimden faydalanabitepkilerin uvanmasına, bn arada «ıkılı ogre :m>, lecek herkese açık bir imkân olarak ele alındı«gece oğretımı» gibi tekliflerin ortaya atılmasığında «optımum sayı» seviyesini yuksek tutmak na yol açmıstır. Bu turlü tedbirlere şrıderken zorunluğu ortava çıkar. Nitekim öğrenci tehameseleji duvgu duzeyinin ötesinde; oğretımin cumu karsısında Amerikada 1960 tan önce oğmüessıriyet ve başansı, öğrenci sayısında «oprenci sayısı 15,000 etrafında olan ünıversıtelerın timnm» seviye, maliyet, eldeki imkân ve vasıhemen lıepsinde bugün bu sayı 25.000 30.000 e talann en yüksek ölçüde değerlendirilmesi gibi vükselmıştir. Şüphesiz bn hızlı artışlarm yaratbir takıtn temel sorunlar çerçevesınde ele ılmak tıçı problemler vardır; standartlan mnhafaza gerekir. Asagıda bn noktalar etrafında mukaendişesi bazı tahdıtlere gıtmeğı gerektirmistir. yeseye elverisli bazı bilgıler verilecektir. Meselâ Kalıforniya eyaletinde üniversite bğrencı savısının 27.500 ü asmaması kararlastmlmışBir universitenin başarılı ve müessir çalıstır. Tehacüm, yeni üniversiteler knmlmakla masında çesitli fa'vtörlerin rolü oldugu inkâr karsılanmaktadır. Bn tedbirlere basvurnlmadığı edilemez. Bu faktörlerden biri, hiç şüphesiz, universitenin öğrenci sayısıdır. Ancak nır üni takdirde 1475 te Kalıforniya Üniversitesinin 119.750 olaca£ı hesaplanmıştır. Yetkililer öğrenci versite için «optimnm sayı» ne olmahdır? Hesavısının 27.500 ü aşması halinde universitenin men bflirtmeli ki, bn soruyu kesin, her yer ve gereek fonksiyonlarını gereği gibi yerine getiher zaman için geçerli bir cevap vermek çok remiyeeeğini ve bn dnrnmnn bir takım problemguç, hattâ belki de imkSnsızdır. lere yol acacağı fikrinde birlesmektedırler. Araştırma ve ihtısas öğrenimine pek az yer veren faaliveti normal 4 vıllık üniversite Sğrenimine inhisar eden bir universitenin optimnm öğrenci «Optımum sayı» sornnn özellikle gnnnmüzsavısı 12.000 15 000 olarak dusünülmektedir. 4e genis tartısma konnsn olmaktadır. Meselâ (2). sadece kültürel (pedagojik) veya sadece ekononıık olmaktan nzaktır. Petfagojik açıdan «optımum sayı> yı tayin edici faktör, dgretim ve arastırma standartlannı duşürme endışesinde kendini gösterir. Buna gore öğretmen ogkonomik faktör: Ynkanda da isaret edildlği renci oranını yuksek tntma ve bınnetıce öğrenüzere ekonomik faktör açısından «optımum» ci sayısını asgaride tntma esastır. Ekonomik öğrenci savısını tayin eden hnsns öğrencinin açıdan bakılınca dnrnm hemen hemen tersine maliyeti ile ilgilidir. Masraf ve imkânlar sabit dır; öğrenci maliyetini asgaride tntma endişesi tutulduğnnda öğrenci maliyetini düşürmenin aynı masraf ve imkânları daha çok savıda bğ basılca yolu öğrenci sayısını arttırmaktır. Arrenciye dağıtma seklinde belirir ve bn da tan öğrenci karsısında masraf ve imkânları çok «optımum sayı» yı, olması gerekenden daha kere sabit tutmak mümkün değilse de belli yüksek bir seviyeje çıkartmakla neticelenir. artıs hadleri içinde maliyeti düşürmek mumkundur. Bir universıteenin çesitli kurnlnş ve im«Optimum sayı» nın tayini esas ıtibariyle kânlanndan (öğretim kadrosn, dershaneleri, lâbır denge knrma îşi olnp çesitli faktör veya boratuvarları, kitaplığı, spor sahalan. gibı) dusüncelerin hesaba katılmasını gerektirir. Mescleye sadece bir açıdan bakmak şüphesiz i«i en çok favdalanmak öğrenci sayısının ancak belli sevivelere nlasması ile sağlanabilir. Batı umizi basılleştirir; fakat bizi yanlış kararlara niversitelerinin gece öğretimine, yaz devresi öğgöturme tehlikesi de o derece büyuktür. retimine, hattâ sömestr aralan programlanna Bir kere daha belirtmeli ki, ünıversiteyi et\er vrrmelerinin başta gelen sebebi sabit maskiliyen sartlann dısında mücerret bir «optımum rafların malıyete tesirini düşürmektedır. tmsayı» tesbıti yoluna gitmek bem yanıltıcı, bem kânları ve bütçe kaynaklan her bakımdan mabde tehlikeli olmaktan kurtulamaz. Her şe>den dut ve oknma durumunda oldnğn halde yuksek önce sozü geçen sartlann bilinmesi ve tesir deSğrenim imkânından yersizlik sebebiyle onbinrecelerinın değerlendirılmesi gerekır. lerce öÇrencinın mahrnm kaldığı memleketi«Optımum sayı» yı tayinde müessir faktdrmizde mevcnt üniversite imkânlarının daha leri üç kategoride toplıyabiliriz: O Egitım müsmir ve ekonomik kullamlması >olnna gidi»nlayısımız. O Ekonomik faktör. Q Mevlebilir. Bu yolda fnlltime öğrenci sayısını artcnt imkânlar. tırmıyanın da diğer tedbirlere, örneğin, gece öğretimi, ikili dğretim ve yaz devresi programlan yolnvla da mevcnt imkânlan daha çok vatandaşın hizmetine açmak mümkündür. fitim anlayışı bakımından toplnmlar, çesitli görus ve inanç farkları içinde olmakla beraber baslıca iki düşfince tipi ayırd etmek rnumkundür: evcut imkânlar: «Optimnm» öğrenci sayısıKJLAstK EGtTÎM ANLAY1ŞI: Bn anlayışı nı tayinde üçüncü önemli faktör grupu uniniteliyen temel özellikleri söyle sıralıyabılıriz: versitenin mevcnt ve potansiyel imkân (veArıstokrasi gelenegİHe «humanızma» ve klâsık ya imkânsızlıkları) ile ilgilidir. kültür ideallerine bağlılık; üniversite ögrenimiO ÖŞrctim üvesi (sayı ve nitellk yönünden) ni seçkin bir zümrenin imtiyazı olarak anlama; f | Bına, dershane, lâboratnvar, kitaplık, kafetoplnmsal ıhtiyaçlan ya hiç görmeme, ya da arterya, vnrt vesair tesisler. ka plânda tntma; üniversiteden «entellektuel Q Yer (üniversite alanının genisliği), ders acentılmen» yetiştirmeği bekleme. gibi. ralannda gidip gelme dnrnmu. Bn anlayış, Ikinci Dünya Harbine gelinceye C| Yönetım ve teskilât yeterliği. kadar (Amerika Birlesik Devletleri ve Sovyet O Rehberlik servisi öğrencileri seçme, tanıRnsva haric) hemen bütün Batı ülkelerinde ve ma, yönlendirme onlan brnek tntan diger memleketlerde hâkiO Bütçe imkânlan miyetini sürdürmüstür. Eğitim, özellikle üniversite öğrenimi, her türlü sosyal ve ekonomik Ynkanda sıralanan imkânlann miktarları ile şartların dısında tntulmuş; mücerret ve hattâ optimnm ösrencl sayısı arasında henüz kesin rabir takım evrensel amaçlarla sınırlandırılmış kamlarla ifade edilebilecek iliskiler bulnnmus tır. değildir. \ncak öğretmen öğrenci oranı bir kıstas olarak kuüanOilir. Aşağıdaki tablo Klâsik egitim açısından «optımum savı» asBüyük Britanyadakı başlıca üniversitelerin dugande tutulabilen sayıdır. rumunn gostermektedır. SOSTAL VEYA DEMOKRATÎK EGÎTtM öğretmen ANLAYIŞI: Bn anlayış çağdastır; hızla değişöfrenci oranı '/• mekte olan dunyamızın özellıklcrine, ihtıvaçlarına, sosyal ve ekonomik alanlardakı kalkınma Osford ve Cambridge Üniversiteleri 8.6 çabalarına ve demokratik yaşama düzeninin geLondra Üniversitesi 6.7 reklerine davalıdır. Efitimde sosyal anlayışın Scotland tnıversiteleri 8.8 yayılması Ö7ellıkle tkınci Dunya Harbıni uliyen Butün ünıversitelerin ortalaması 7.6 devreye rastlamaktadır. Sosyal adalet fikrinin nyanması ve kütlelere mal olması, eğitimde fırBu oran genelhkle Amerıkan üniversitelesat esıtliği ılkesinin knvvet kazanması, ekonorinde daha yüksektir. Ancak Harvard ve benmik kalkınmada eğitımin müessir bir faktör olzeri üniversitelerde 5 e kadar düşmektedır. dugn grrçegmin anlasılması, seçkin nımre egiDers aralarında 10 dakikavı asan gidip geltiminden yıeın egitimine geçiş... Hep son 2030 me mesafeleri üniversite sahasının çok genış yılın olavlandır. Bn anlayışın bir sonuco üni olduguna işaret olarak sayılmaktadır. versite öçrenimini bir imtiyaz olmaktan çıkanp Rehberlik ve «danışma» hızmetlerinin iyi kabiliyetlı her vatandasa açık tutnlması gereorganıze edilmıs oldnğn üniversıtelerde öğrenci ken bir imkân haline getinniş olmasıdır. savısının yüksekliğinın yol acabileceği pek çok Bu açıdan «optımum sayı» kalite ve standart problem ve muskülâtlar önl«nebilmekte veya lardan bazı fedakârlıklar pahasına da olsa, en ortaya çıkması halinde halledılebılmektedir. çok savıda okntma politikasına gore tayin edilmektedir. !••• ı«am • ••• •••• «Optımum sayı» sorunu «••• • ••• Ekonomik faktör E Eğitim anlayışımız !••• !••• taa • •• >•• • •• • •• <••• '••• '••a !••> E Mevcut imkânlar N • III *••• • •aa • ••• • IIİ • ••• • ••a • •>• • III • ••• • ••• • ••• • ••• • •aa • ••• • ••• • ••a :::: :::: •••• D Cmv ersıtelerde «optımum» öğrenci sayısı çesitli faktör ve şartlara bağlıdır. Mücerret BİB ÖRNEK: Klâsik eğitim anlayış gelene ve evrensel geçerlikte bir ölçü yoktur. Eğitim ğinın en kuvvvili oldnğu îngilterede, tkinci anlayışımız, eldeki imkânlar ve ekonomik fakDünya Harbinden önce üniversite optimnm ögtor tayin edici nnsurlardır. Bir memleket için renci sayısı asgarî 2000, azamî 5000 olarak dü «optimum» seviye, şartları değişik baska bir şünulürken bugün asgarî 5000 ve azamî 10,000 memleket için asgarî veya azamî olabilir. Hattâ etrafında dusünülmektedir. Aşağıdaki tablo fıi aynı memlekette bir zaman, azamî kabnl ediü dnrnmu göstermesi bakımından ipcelemeğe len sayı bır müddet sonra «optimnm», hattâ değer: (1). asgarî sayılabilir. II. Dünya Harbının 1963 te Q Bütun müsahadeler üniversitelere olan önce" (Bğrenci (öçrenci tehacumun gittikce arttığını, universite öğrenıÜniversite mevcudn) mevcndu) mını mntlu bir azınlığın imtiyazı olarak değil, kabiliyetlı her vatandasa açık bir imkân olarak Oxford 6000 görmek gerektiğını gostermektedır. En mnhafa9.000 Cambrıdge 5.000 zakâr muesseselerin bıle değişen sosyal gartlar 23.000 Londra 13.000 altında öğrenci sayılannın (standartlan kornAyrıca 10 yüksek teknik kolejinin fnlltime tna endişelerınden fedakârlık pahasına da olsa) öğrenci savısı: ar*tırm3ktan kaçınmadıklarmı gdruyoruz. 195657 de 4700 iken H Rasyonel bir program, iyı ıslıyen biı yö196162 de 8.900 e. ve netım ve iyı ıslıyen bır rehberlik servısi yoluv1962»>3 te 10.300 e çıkmıştır. la cğrenci sayısındakı slskinlikten doğabilecek BİR B4SKA ÖRNEK: Batılı ulkeler arasınproblemleri onlemek veya halletmek mümkun da «demokratık efitım» anlavısının besıği \e dür. Öarrenci mevcudn 2030 bın cıvarında olan en genıs olçüde uygnlama alanı Amerika Bir unıversılelerde bu tedlvirler sayesinde unıversilesik Devletlerınde bu gelışmeler daha oarızdir. tenin normal çahsması sağlanabilmektedir. Amerıkada ilk ogretım ve orta dğretim gibı jüksek oğretım de oknmak istıven her vatanda(1) Eeport on Hıgher Education (Robın Resa açık bır imkân olmnstur. 2024 vas grupunun London 1963 • 33 ü ruksek öçrenime devam etmektedır (Tür» (2) L'conomıc Aspects of Hıgher Education kivede bn sadece ". 2,6 dır). Kaldı ki, yüksek OECD, Parıs, 1964. S: 2829 öğremm sozü geçen yas grupuna inhisar ettiril Örnekler Sonuç •••• • ••a • ••• • ••• • ••a • *•• • ••• ••>« • ••• • ••• •••• • •>• • ••• ••>• • ••• • • •:!: • ••• • ••a aaaa •III IH III • ••a •••• aaaa ::n::H:HnTn5:i;i::;Hi::::::ii!^ MEVLİD Kıvmetlı eşım, se\gıli annemlz PELFA MELÂHAT OBEN'in vefatının blrinci seneı devrlyesine rastlıyan yannki 23 Kasım 1965 salı gunu Tesvıkıye Camilnde oğle namazını müteakip aziz ruhuna okutulacak Kur'anı Kerlm \e Mevllde arzu eden akraba ve dostlanmızın teîriflerlni rlca ederız. Eşi' Ömer trfan Oben ve çocukları Humejr» Yücer, Semra Emre, Uğnr Oben ; »827 14183 Hâkim Yarbay Gnkur. NATO Hnknki Idarî Işler Şube Mudürü uzey Atlantık Antlaşmasına Bu bent gereğınce bu salâhıyet net, sabotaj, casusluk, devlet sır taraf devletler, taraflardan gönderen veya kabul eden dev ve savunması ıle ılgıli suçlarla kendi millî kanunlarında cezayı bırinin anlaşma yolıyle hız letin askerî makamlarına göre ıki met için diğer bir tarafın ulkesı halde mütalâa edılmek lâzımdır: müstelzim bır suç olup da, gönderen devletin millî kanunlarında ne gonderebıleceğını nazarı ıtısuç olmıyan fııllen ışleyen kuvbare alarak; bu gibı kuvvetlerın vet, sıvıl unsur ve yakınlan hakdığer bır tarafın ulkesınde buO A) GÖNDEREN DEVLE kında kaza salâhiyetinı haız ollunduklan sırada tâbı olacakları maktadırlar. Yukarda ızah olunstatuye tâyın arzusu ıle, bır an TİN ASKERİ MAKAMLARINA duğu gibı, kabul eden devlet malasma yapılmıştır. «Knzey Atlan GÖRE KAZAİ SALÂHİYETÎN KULLANILMASI : kamlanndan salâhlyeti kaza matik Antlaşmasına taraf devletler «Gönderen devletin askeri ma kamlanmn anlasılması lâzımdır. arasında Kuvvetlerinin Statüıflne dair Sözlesme» adını taşıvan kamlan mevzuatlannın kendıleGonderen devlet bakımından bu antlaşma, Turkıye Buyuk Mıl rine bahsettiği cezaî ve inzibatî ıse; o devletin yalnız askeri maIet Meclısınce 10/3/1954 tanhınde kaza salâhiyetinı, kendi askeri kamlan kendi mılli kanunlanna 6375 sayılı Kanunla kabul edıle kanunlanna tâbi bütun şahıslar gore, devletin emniyetme ve karek yururluğe gırmıştır Bu ant hakkında kabnl eden devletin ül bul eden devletın mılli kanunlalasmanm yazıya konu teşkıl ede kesinde kullanmak hakkını haiz nnca cezayı müstelzim bır suç olcek olan VII nci maddesi adlî dirler». mıyan ve fakat kendi millî kamevznlan ıhtıva etmektedır. mad Bu hale gore, gönderen devle nunlan gereğınce suç sayılan fiıldemn bunyesındekı hususlara tin kazai salâhıyetını kullanabıl lerde ve kendi askerî kanunlarına geçmeden once maddede geçen mesı için; bu devletin askerî ma tâbı şahıslar hakkında mutlak kamuhtehf tâbırler hakkında açık kamları, kendi kanunlanna gore za salâhiyetini haiz olacaktır. lama yapmak ıcabetmektedır : ve kendi askerî kanunlarına tâbi VII nci maddenin 3 üncü bendi KUVVET tâbiri: Kuvvet tâbiri şahıslar hakkında cezaî ve inzi gonderen ve kabul eden devletin batî kaza salâhıyetini kullanabi haiz olduklan kaza salâhıyetlenhakkında antlaşmanm I inci mad nın tedahulu halinde ne gibı kaıdesınin (a) fıkrasında gerekli a leceklerdır. çıklama yapılmaktadır. Buna go% B) KABUL EDEN DEV delerm tatbık olunacağını gostermektedır. re: «Knvvet tâbiri ile, bir fikıd LETİN ASKERİ MAKAMLARI tarafın resmî vazife ile diğer bir İSE : «Kendi sınırları içinde işfikıd tarafın Knzey Atlantik Ant lenilen ve millî kannnlanna g5laşması sahası içindeki ülkesinde re, cezayı müstelzim olan suçlar onderen devletin askerl mabnlnnan Kara, Deniz veya Hava dolayısiyle knvvet veya sivil nnkamlarının bir kuvvet veya SilShlı Knvvetlerine mensnp per snr ile yakınlan flzerinde kasa askert sivil unsur mensubu soneli kasdolunnn demlmekte salfihiyetini haiz olacaklardır». hakkında kaza salâhiyetini rüçdir. oruluyor kl, bırıncı halde gön hanıyetle kullanmalan aşağıdaki hallerde mümkün olmaktadır : deren devletin askeri makam Bu hale gore, bır askerl persoS ları ancak ılgılı kanunlar genelın kuvvet sayılabılmesi ıçra : a) Gonderen devletin kuvvet • reğınce venlmış bulunan cezaî a) Kara, Deniz veya Hava Knvveya sivil unsur mensuplannın 1 vetlerine mensnp personel olmak, ve inzibatî kaza salâhıyetlennı munhasıran kendi devletinin ma • ancak kendi askerî kanunlanna b) Resmi vazife ıle bulunmak, lına veya emnıyetıne, ğ c) Kuzey Atlantik Antlaşması tâbı bütun şahıslar hakkında kulb) Gonderen devletin kuvvet lanabilmekte; kabul eden devlet sahası içindeki ülkede bulunmak, veya sıvıl unsurunun veya yakısarttır. Bu şartları haız olan su makamlan ıse; ancak kabul eden nının şahıslanna veya mallarına, bay, astsubay ve erler kuvvet devlet kanunlanna gore cezaî mus karşı suç işlenmiş bulunmahdır. telzım suçlar dolayısiyle kuvvet, mensupları sayılırlar. Yukarda yazılı hallerde göndesıvıl unsur ve yakınlan hakkında SÎVİL UNStJR : kaza salâhiyetini haiz olacaklar ren devletin askeri makamlan, ıvü unsur tâbirinin antla? dır. Burada da bir noktaya dik kaza salâhıyetlerıni nıçhaniyetle manın 1/b maddesindeki ta kat etmek lâzımdır: O da, kabnl kullanabılmesı ıçın, suçu ışleyerifi : nın gönderen devlete ait kuvvet eden devletin askeri makamlan «Bir *kıd Urafın knvvetlerine kabnl eden devletin bütün ka veya sivil unsur olması lâzımdır refakat eden ve bn tarafın ordusn nunlanna göre mi, yoksa millî Keza; bu şahıslann kendi devlethlzmetinde bnlnnan ve tâblyetsir, kannnlann bn makamlara salâ lerinın emnıyetine; uyrukluğunKnzey Atlantik Antlaşmasına ta biyet verdiği hallerde mi kazaî da bulunduğu devletin mallanna raf olmayan bir devletin veya salâhlyeti haiz olacaklardır? Fik veya kuvvet mensubu ve sıvıl unülkesinde kuvvetin vazifeli bn nmızce burada askeri makamlar sur sayılan şahıslann bırbırleriBakın ona bir sey dedigimiz yok. Türkiye xaten sınama tahtasıL landngn devletin nyrvğn olma * ki bunlarla askeri kaıaya ait nın mallanna karsı »uç işlemeleyan, yahnt mataden o devletin makamlar anlasılmalıdır anciTt ri lâzımcjır. ülkesinde mnklm bnlnnmayan millî kanunlann kendılerini saGoruluyor ki, VII/3 a (1) paşahıslar kasdolnnnr^ lâhıyetli kıldığı hususlarda kaza ragrafında sayılan bu hallerde i$•••••••••••••••••••.•..•....„.„..,..,. ••••»..•••.•..i Bu hale göre, sivil unsur «ajı yetkısini haiz olacaklar, aksi hal lenen suç dolayısiyle zarar goren; labılmesi için : de o devletin kanunlanna gore, gonderen devletin bizatıhl kendısı veya o devletin uyruklugunda Z A K a) Bir âkıd tarafın knvvetleri kaza salâhiyetini haiz makamlar gorevli bulunacaklardır. Yukar ve yabancı metnlekete gondermış ne refakat etmek, da bahsi geçen maddenin fıkrala bulunduğu askeri kuvvetine men b) O âkıd tarafın ordusu hizme rı bu şekılde anlasılması lâzım sup asker veya sivil şahıs veya tinde bulunmak, dır yakınlandır ve işlenen suç dolac) Tâbiiyetsiz, yahnt Knzey Atyısiyle kabul eden devletin herinci Temsıl lantik Antlaşmasına taraf olmaMUTLAK KAZA HAKKINTN hangı bır zararı bulunmamaktayan bir devletin veya knvvetin KULLANILMASI : Antlaşmanm dır. vazifeli bnlunduğn ülkenin nyrn* VII/2 nci maddesınde gönderen gnnda olmamak veya mfitaden o ve kabul eden devletlerın ne zaBnrada dikkat edilecek chemNOT ümuml rağbet dolajısıjle pazartesı akşamları da oyun vardır devletin ülkesinde mukim bulnn man mutlak kaza hakkını haiz o miyetli bir nokta da, gönderen mamak, lâzımdır. Cumhuriyet 14215 lacaklan gosterılmıştir. Buna go devletin kazai saUhiyetlerini rnçBunlar sıvıl olarak askert bir re, mutlak kaza hakkının kulla haniyetle knllanması, ancak knvvet veya sivil nnsur sayılan şahklerde veya karargâhlarda hız mlması, gönderen ve kabul eden met goren ücretli veya maaşh devlet bakımından ayrı ayrı mu hıslann işledifi fuclar bakkında olacaktır. Kuvvet veya sivil unmemurlardır; daktılo, sekreter, talâa edılmektedır. surnn yakınlan nın işlemiş oldudoktor. isçı v j gibi. ğu ve yukarda rösterilen snçlarYAKIN : Yakın tâbiri ile de Gönderen devlet da ruçhanijet hakkı yoktnr. «bir knvvet veya slvil nnsnr men bakımından subunnn eşi, veyahnt nafakası knvvet vey» sivil nnsnr mensn«Gönderen devletin askert ma(•) 6427 sayıh Kanunla kabul bnna ait çocnklar kasdolnnnr». kamlan, kendi kannnlanna ;3re edılen «Turkıye Cumhurıyeti ıle Bu hale gore de, bır şahsın yakın eezayı müstelzim ve fakat kabnl Amenka Birleşık Devletleri arasayılabılmesi içm : V ENİ B İ N A S I N D A eden devletin kannnlanna fflre sında, Kuzey Atlantik Antlaşmaa) Bır kuvvet veya sıvıl unsur eeıayı müstelzim olmıyan suçlar sına taraf devletler arasında, kuv1 ARALIK 1963 TARİHİNDE mensubunun eşi olması, vetlennın statusune daır sozleşda, keza gönderen devletin emniH I Z M E T I N I Z D E b) Nafakası kuvvet veya sivil yetine taalluk eden snçlarda as menın tatbıkatina mutaallık» anunsur mensubuna ait olan çocuklaşmanın 1 ıncı maddesi yakın keri kannnlanna tâbi şahıslar hak lar, olması lâzımdır (•). tâbınnı ana antlaşmadan fazla kında mntlak kazaî salâhiyeti kul genışleterek, sivil unsur veya kuv lanmak hakkını haizdirler». vet mensubu ile birlıkte ıkamet eden butün şahıslara teşmil etKabul eden devlet ADRES KADIKÖY SOĞUTLU ÇEŞME CADDESİ No: 12 ÖNDEREN DEVLET: Gdndemıştir. TELEFON: 36 90 02 ren devlet tâbiri ile «Knvvebakımından tin mensnp bnlnndnğn âkıd «Kabnl eden devlet makamlan; YARIN taraf kasdolnnnr». Bu halde de (Basın 22485'14200) kuvvetin NATO'ya dahıl devlet kendi kannnlanna göre, cezayı Resmî Görev Dolayımtistelzim ve fakat gdnderen devlerden bınne ait olması, aynca siyle İşlenen Suçlar kuvvetin bulunduğu devletin de letin kannnlannca cezayı müstelBasın İlân Kurnmundan bildirilmiştir: NATO'ya dahıl olması lâzımdır. zim olmıyan ve aynca devletinin Meselâ; bir Türk Askerî Bırlı cmnlyetine taalluk eden suçlarda ğımn herhangı bir maksatla Ame kuvret, sivil nnsnr ve yakınlan nka'da bulunması halinde, Tur hakkında mntlak kaza salâhiyetikıye Cumhurıyeti Hukumetı gon ni haizdır». Kurumumuzda çalıştınlmak uzere, Memunn Kanuderen devlet vasfmı kazanır. yrıca antlaşmanm mutlak kaPEŞİNATSIZ nunun 4. maddesindeki şartlan haız bulunan lise ve yükza salâhiyetini gosteren yuKABÜL EDEN DEVLET: Ka1 sek tahsü yapmış kimseler arasından imtihanla memtır ve karda zıkredılen VII/2 nci bul eden devlet tâbiri ıle: «Knvaynca daküloğraf alınacakfer. vetin veya sivil unsurnn ister de maddesınde geçen devletin emmvamlı, ister geçici olarak, ülke yetıne karşı ışlenmiş suçlar (e) İmtihan, 4 aralık 1965 ctımartesi günü saat 10 00 da, açıklanmaktadır. sinde bnlnnduğn âkıd taraf kas paragrafında Cağaloğlunda Genel Mudurluk bınasında, matematik komdolnnnr.» Bır suçun devletin emnivetıne KUMAŞ pozısyon ve genel kültür konulannda vapılacaktır. İstekkarşı içlenmış sayılabılmesi ıçın: TERİLEN ( B o z k u r t ) Buna gore, NATO'ya tarat de\lılenn gerekli belgeleriyle daha onceden muracaat etmea) Vatana hiyanet, letlerden birınin kuv\et veya sıPARDESÜ len ilân olunur vıl unsuru devamlı veya geçıcı b) Sabotaj, MANTO NOT: Genel ve katma butceli daireler. belediyeler. olarak Turkıye'de bulunsa, kac) Casnslnk, SÜNGERLİ PARDESÜ iktisadî devlet tesekkulleri ve bankalarda en az bul eden devlet Turkive Cumhud) Devletin sırlarına ait bır beş yıl çalışmış olanlar imtihana tâbi tutulmadan ELBİSE riyeti olacaktır r kanunun ıhlâlı, işe alınabilirler. TRİKOTAJ GÖNDEREN DE\ LETİN ASe) Devletin savnnmasiyle ilgili KERÎ MAKAMLARI: Gönderen K U N D U R A v. s. (Basın 22453/14207) devletin askerî makamları tâbırı sırlara ait bir kannnnn ihlâli, gibı suçların olması lâzım gelmek ıle de «Gönderen devletin kendi 2ARİF G İ Y İ M EVİ mevzuatına göre, askerî kanunla tedır. Sultanhamam Hacopulo nnı, knvvetleri ve sivil nnsnrları Gorüluyor kı, mutlak kaza salâ mensuplanna tatbik salâhiyetinı Han altı No. 35 Te! 27 23 48 hıyetınde kabul eden devlet mahaiz makamlar kasdolnnnr». kamlan, kabul eden devletıa mıl1 kanunlan gereğınce vatana ıha(llâncılık: 9910/14184) Bunu bır mısalle izah edersek 1 Kara Birlikleri îhtiyacı için 12 kalem çamaşır vıkagönderen devlet makamları; Tur »••••••••••••••••• ma, ktırutma makinalan satm alınacaktır Ve yenn'••••»•••»•••••••• kiye'de bulunan NATO'y» dahıl de monte edilecektir. MILANO FUARI Sahasında bır devletin askerî kuvvetleri ve 2 Muhammen bedeli 390236 lira 64 kurus olup geçid sıvıl unsurlan mensuplan hakteminatı 19360 liradır. 39 UNCU MILLETLERARASI kında mevzuatma gore askerî ka3 Kapah zarfla ihalesi 7/12/1965 gunü saat 11.00 de 3 nunlarını tatbike salâhıyetli olan makamdır. No. !u Sat. AL Kom Demirkapıda yapılacakbr. Teklü mektuplannm ihale saatinden bır saat evvel Kom Yukardaki tâbirlerin hangi mâSERGlSl'nl ziyaret ediniz nalara geldıklenni böylece açıkna verilmesi lâzımdır. Postadaki vâki gecikmeler dikMılâno, 4 1 3 Aralık 1965 ladıktan sonra, esas mevzuumuz kate BİınmaT. olan ve adlî mevzulan ıhtiva eden Dünyada 2 ve 3 tekerlekli taşıt imalâtının 4 Taliplerın bu işe benzer 400 bin liralık bir iş yaptıkantlasmanm VII nci maddesını larına dair bir belge gostermeleri lâzımdır. Bu işe ait muazzom vitrini tetkık edebılirız. evsaf ve şartname Ankara ve tzmirde Lv. ÂmirliğtnUmumi olarak kaza! «alâhıyeVABANCl ZIYARETÇtLER İÇİN TERCUMAN SAGLAN1B de İstanbulda Kom. da görülebılır. tın ne «ekılde kullanılacağı antMuracaat: A.N C.M.A # Via Mauro Macchi 32 • Milâno (Italya) (2089 Basın 22011/14203) laşmanın VII nci maddenın I ın(Basın 17065/14209) ci bendıade yeuılı bulunmaktadır. K Kazai salâhiyetler Rüçhaniyet hakkı G 6 S S \m w Gönül Ülkü •Gazanfer Özcan EVDEKİ F»AIAR 5O DENİZCİLİK BANKASI T.A.O. KADIKÖY ŞUBESİ Devletler OZEL CEKİLİŞ 8 A PEŞIN FIATINA MEMÜR ALINACÂK TAKSİTLE 3 No. lu Sat. Al, Kom. Bşk. BİSİKLET VE MOTOSIKLET l