Katalog

KÜLTÜR SERİSİ YENİ ÇIKANLAR SOSYALIZM G. BourginP. Eonbert F. 250 K. SOSYAL SI\'IFLAR P. Laroque F. 250 K. ADALET TARIHI M. Rousselet F 250 K. MODERN BASIN P. Denoyer F. 250 K. SIYASf REJIMLER M. Duverger F. 250 K. ÇOCUĞUN CINSEL EĞITIMİ A Berge F. 250 K. SIYASÎ Propaganda J. M. Domenach F. 300 K. SÖZ ve FHCIR HURRIYETİ J. B. Buri F. 200 K. FELSEFE MESELELERI B. Russel F. 400 K. HATIPLIK SANATI J. Brun Ros F. 400 K. REMZİ KİTABEVİ Ilâncılık: 42991074 41. yıl sayı 14544 umhuriyet KURUCÜSU: YUNTS NADİ Telgraf ve rnektup adresi: Cumhuriyet Istanbul Posta Kutusu: İstanbul No. 246 KURUCUSU: VTTVIIS NADİ Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 Iktisat Teorisi Kitapiığı Sen No. J. Ybneten: Do£ent Dr. Yuksel Ülken AZ GELİŞİVIİŞ ÜLKELERDE SERMAÎE TEŞEKKÜLÜ Yazan: R. NUKKSE Columbia Üniversitesınde Profcsor Serinin llk kitabı olan bu tınlu eserde «İKTİSADÎ KALKINMA» ile ilgıli meselelen burun açıkhğıyla bulacaksmız. HP Pozortesi 25 Ocak 1965 İsteme adresi: MENTEŞ KİTABEVİ, Muhurdarzade hanı 432 Bahçekapı ISTANBUL Cumhuriyet 1090 İkJnci Dunya Savaşında İngUtereyi yoneten Churchill, Tıırkiyeyl krndi ccphelerine çekebilmek icin çok nğıaşmıştı. Bu gave ile Amerika Başkanı Roosevelt'le beraber Adana'da ve Kahire'de Inonııyle konuştu. İNÖNÜ İLE flSRIN HDAMI,, ÖLDÜ Churchill'e muazzam bir cenaze töreni yapılacak DIŞ HABERLER SERVtSt «2t CHURCHtLL nci Asnn en büvük devlet adamıydı» bütiin «rauttefikleri* coşlurdu. Resimde Churchill, karısı Clementine Ue harb fonunun tatlı gunlerinde «V» ijaretini yaparken gorulmek tedir. işaretin «Zafer» demekti Harb PAROLASI «V» idi mılletindenmânası «Victory»veyanl istiyen» Churchillln bu içinde >kan, gözyaşı ter işareti Churchill .V» i$aretiyle anılırdı. Iki parmagiyle yaptığı bu Melenıbuyıl yeni vergi yok, dedi Mallye Bakanı 1965 bütçesînde harcamaları karşılayacak ölçüde gelirin bulunduğunu bildirdi ANKARA, 24 (Cumhuriyet Bürosn) aliye Bakanı Ferit Melen, «1965 yılında hükümet herhangi bir mükellefiyet artırıcı vergi tasarısını Meclise vennemiştir ve vermiyecektir» demiştir. 1965 mali yıh butçesi harcamalannda Butçe Komısyonunda yapılan 153 milyon liralık zammı karşılamak üzere yeni vergılere gidileceği soylentisi üzerıne kendisi ile konuştuğumuz Melen, şunlan söylemıştir : «1965 malî yılı bütçesinin öngördüğü barcamaları karşılıyacak ölçüde gelir bütçede bulunmaktadır. Hükümet herhanşi bir vergi getirmeme konnsnnda kararlıdır. Mükel lefiyet artırıcı vergi tasarısı hiçbir sekilde Meclise verilmemiştir ve verilmiyecektir.» Bakan, ayrıca Hazinenin Merkez Bankasmdan butçenm yuzde 5 oranmda alınan kısa vâdeli kredinın yuzde 10 a çıkarılmasını öngören kanun tasarısımn Butçe Komısyonunda kabul edıldığını ve önumuzdeki günlerde Mecliste muzakere edıleceğini de hatırlatmıştır. B İnönü "0, sönmemeli idL dedi aşbakan İnönü, Sir Churchill'in olumu uzerıne şu mesajı yayınlamıştır: M •tngiltere, Sir VVinston Churchill'In şahsında, bu asrın \e her zamanın büyük devlet adamlarından mum taz bir evlâdmı kaybetmiştir. Sir Winston, 50 seneden beri cihaıı siyaşeti içinde, Turkiyenin Birinci ve İkinci Cihan Haıbi gibi bu>uk maceralan içinde, yakından temasta bulunduğum bir zattır. İkinci Cihan Harbinde, münasebetlerimiz ittifak muahedeleri ile bağlı ve harbin özel buhranlan ve güçlülükleri icinde, daimî olaıak kritik bir mahijette geçmiştir. Sir VViııston'un. memleketimize karşı davranışı, toplu ve netice olarak mıispet ve dostâne olmuştur. Sir VVinston'a. saminu savgı duyRuları ile bağlı kaldık. Sonmesinden, derin üzuntıi duyuyoruz. İngiliz milletinin, teessür ve saygı duygularını paylaşınz.» (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) I s M Churchill'in ölüraii üzerine gözyaslarını tutamıyan yaşlı bir ingiliz kadını ncr yüzyılda İngilterenin yetiştirdiği en büyük devlet adamı sayılan Sir VVinston Churchill ölmüştür. fertleri etrafında bulunmaktaydılar. Türkiye saatiyle 10 u biraz geçe, Hyde Park Gate'deki 28 numaralı evinde son nefesini vermiş, ölüm haberi 10.35 de resmen açıklanmıştır. ı «Baş belâsıydım» ıY I CHURCHILL HAKKCSDA ÇOK ŞEY YAZILDI, ÇOK SEY KONUŞULDU. BIR AMERIKALI YAZAR .BU ÇOK ŞEYLERI. OTORITELERÎN KITAPLARı ÎÇINDEN SECTT VE «ASRıN ADAMı. BAŞLLGL ALTıNDA TOPLADı. BU RENKLT YAZı SERISINDE 25 DEVIN KALEMINDEN CHURCHıLL'IN HAYATıM BULACAKSıNıZ.. Son anında, ailesinin bütün I A?., SEÇIM KANUNU USULSUZ ŞEKİLDE GÖRÜŞÜLDÜ, DEDİ >'inillllllllllllllHI|lll||||inil||llllll||||llll||||||||| tllllllllllllllllllmill ünün mxmnı Ona. T L I I l J n f'j asrın adamı diyorlar. Eğer 1900 den bu yana olanları düsünürsek, bu ııitelendirmede biraz olduğunu kabul etmemiz gerekir. Churchill her büvuk adamı değildi amma, ismi 30 nci Asrın riyle beraber sayılır \t sayılmalıdır. çelipte göçmüs mübalâğa pa\ı halde asrın tek büyük adamla Churchil] asrın en büvük adamlarından biri olmaktan başka şüphe \ok ki, yine asnn en büyük aristokratlarından biriydi ve belki de, bir anlayısın yasayan en ünlü temsilcisiydi. Onun ve yakın arkadaşlarınm fiilî politikadan çekilmesinden biraz önce Mubafazakâr Partinin tutumunda göze çarpar bir anlayış farkı oiduğu, içerde bu anlayısın büvük değisiklik gösterdiği, daba sonraları îsçi Partisinin politikasını yeni bastan gözden geçirmek zorunluğu duvdnğu malümdur. Çoğunluğun kanısına göre, Churchill toplumun gidisinin farkına varmıstır >e kendisi bu değisiklığe öncülük etmek istemistir. Fakat bu öncülüğü hem jası, hem de anlayısının kifayeisizliği dolayısiyle yapamamıstır. Xe olursa olsun, Chnrchill bir devri temsil etmekteydi. ve ekipinin tabiî olarak fiilî politikadan çekümesiyle tngiltere için yeni bir devre baslamıstır. Ancak, butun bunlar ChurchiU'in büyükluğüne gölge düşüremez ve zaten buyukluğu de buradan gelir. Aristokrat, anaıatan icin sömürgelerin devamında israr eden, hiç olmazsa onların elden çıkarılması suresini uzattırmak istejen bir adam Churchill. Fakat a\nı zamanda arkasında tarib tasıyan bir adam. Harb yıllarını hatırlıyalım. Bütun ümitlerin kesildiği Stalin'in Almanlarla birlikte Polonyayı vurduğu, Hitler Ordularının Fransanın dortte uçünü ele geçirdiği velhâsıl hur dıuıyanın 1000 yıl boyunduruk altına gidileceğine inanılan gunleri ve yılları. özellikle Amerikanın tereddüt geçirdiği günleri . Özgürluk için savaşan insanların kavgayı bıraknıamalarım sağlayan tek adam kısa boyu, purosu \e zafer işaretleriyle Churchill değil midir? Çoğıımuz o günlerde hattâ bu ihtiyarın blöf yaptığına inanmışızdır. Çoğumuz o günlerde Alman ordularının Britanya Adalarma çıknıaları beklenirken Londradaki bir sığuıakta \iski yudumlayarak plânları inceleven, ya da guney Ingilteredeki çelimsiz savunma tesislerini tcftiş eden adama belki acımışızdır. Ama acıdığımu o adamdır ki Amerikanın harbe katılmasına, Akdenizdeki adaların duşrtıesine Rommel ordusunun Ingilizleri kovalamasına, Almanlann Moskova kapılarına dayanmasına rağmen Hür Dünya ozlcmi içinde savaşmak isteyen beyaz, kara ve sarı insanm moralini yüksekte tutabilmiştir. Sadcce saldırgan fasist ordularına karsı mücadelede değil, aynı zamanda' hür dünyanın kurulusunda, dolayısiyle özgürluk anla\ışının bütün sömürülen insanlara yayılmasında Churchill'in o^nadığı büyük rol unutulamaz. Bugün Afrika'daki Kongolunun mücadelesinde tkinci Dünya Harbinin getirdiği özgürluk sa\aşmın etkisi büyüktür. Churchill belki böylesine bir gelisme için vapmadı savasını, zira öyle bir çevreden gelmis, oyle bir devrin insanıydı ki, bugünküne uymazdı onun anlayısı. Ama o sa\as, dünvayı bugüne çetirdi. Churchill bu bakımdan asrın büvük adamlarının basında gelir ve tarih onun bu niteliğini inkâr edemiyecektir. «Fikir ve hedeften yoksun davranışlar A.P. yi batıracak» Ecvet GÜRESİN bllllllilllllilllllllMIMIIIllllillllllllllllllllllllllllllllllllMllMIIIMIIIIIılıuı Churchill. babası Lord Randolph'un tam 71 incı olum yıldonumunde hayata gozlerıni kapamıştır. Geçen cuma bir beyın trombozu netıcesınde kendısıne inme indiğınden beri esi Lady Churchill, hastanın basmdan hemen hemen hıç ayrılmamıştır. Teşkilâta gönderilen BBC Radyosu sabah programma genelgede Birleşik oy Ingılız devlet adamının vefatı habaşlamış, akabınpusulalarının yüz binler berıni vermekle 5 ıncı senfonisini de Bethoven'ın çalmaya koyulmuçtur. Bu senfonice oyun iptaline sebep nın uverturü Churchill'in 2. Dunolacağı belirtildi ya Harbmın karanhk gunlermde Ankara 24. (Cumhuriyet Bürosu) butun dunyaya yaydığı ve zafer M M Genel Merkezı bugun butun anlamma gelen «V» işaretini sem• U teşkilâta gonderdiğı bir ta bolıze etmektedır. ••• mımde «seçim mevzuatınBaşbakan Harold Wılson, mılleda yapılacak her türlü değişiklik te hıtaben radyoda yaptığı konuşlerin bir zaruretten değil ama, bir mada ozetle şunları soylemiştır : sirasî partinin çıkarları uğruna ya «Dünyanın her tarafmda Okui Müdürü: «Gazi ve şehit de olsak zafer pılmjş olması seçmendc güvensİ7kendisine o kadar seyler lik, teşrii organlarda düzensizlik hepimizin olacaktır» dedi borçlu bulunan herke», Sir yaratır» denılmektedır. VVinston'un matemini tutaSeçim Kanunu Tâdıl Tasansının Ege temsilcimiz Halük CANcaktır. O, tarih okunduğu Meclıste kabulu ve bunda birleşik SI.V ve Manisa muhabirimiz müddetçe hatırlanılacak bir oy pusulası esasmın yeralnaası uErdener Yen bildiriyor: hayattan sonra şimdi barıss zerıne AP nın Mechsı terk kararıarakurt olayları, Kırkağaçm kavuşmustur.» nın gerekçesinde izah edildiğı Cumhuriyet meydanında topSir Wmston'un olumü Norfolk' genelgede ozetle şöyle denilmektelanan ve büyuk bır kısmını dakı malıkhanesinde bulunan Kıdır: oğretmenlerin teşkıl ettıği 3 bin ralıçe Elizabeth Il'ye telefonla duVatandaşın oy hakkı kışilik bır toplulukla protesto eedilmiş ve devrimlerin her ne paha « Millî hâkimiyet prensipinin yurulmuştur. Kıraliçe, Ledy Churchill'e şu mesına olursa olsun korunması için tabii bir neticesi olan rey kullanhep birlikte and içilmiştir. ma bütün vatandaşlara ait ve geri sajı gondermiştir: «Sir Winston'nn alınması mümkün olmıyan bir hak vefatı beni ve esimi tarifi imkânMiting esnasında Kırkağaçlıların tır. Bu hakkın emniyet altında sız bir kedere garketmistir. Size | yapılan konuşmaları, uzaktan ve bulundurulması, korunması ve ona ve ailenize en derin yakınlık hisbelirh bir ılgisizlik içinde tâkıp etgereken saygmın gösterilmesi bü Ierimizi iblâğ ederiz.» tikleri dikiati çekmiştir. tün partilerin vazifesidir. Sovjetler Bırlığının re«mi orgaSoz alan 30 a yakın hatıbm, uzeHal boyle iken, ve muhalefette nı Tass A:ansı, Churchill'in olumurmde bılhassa durdukları nokta, bulunduğu sırada demokrası şam nu Londra mahreçli bir haberinde koylunun çikarcilar tarafmdan (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) pu tarzda bıldırmıstır: «Mümtaz maksath sekilde karanlıkta tutul fngiliz devlet adamı VViston Churduğu ve bu bakımdan mazur bu chill 90 yasında olduju halde öllunduğu olmuştur. Bu yiizden müstür.» bir taraftan bu durumu devam ettiren çıkarcı politikacılar bir taCENAZE TÖRENt i raftan da yobaz hocalar. şıddetlı Sir Wınston Churchill, Ingıltere' hücumlara hedef teşkıl etmiştır. nın dığer ıki buyuk kahramanı Kırkağaç Öğretmenler Derneğı Lord Nelson ile Wellington DükuBaskanı Kâmıl Özdemirin açış nut ne yapılan tertipte bir cenaze tokunu yaptığı sırada meydanı dolrenıyle kaldırılacaktır. duran ve Denizli, Burdur, Uşak, Nâş, dinî tören için Londra soBursa. 24 (Telefonla) CHP topNazilli, Izmir, Manisa, Muğlalı ka kaklarından St. Paul katedraline lantısında bir konusma yapan Ge , dın erkek oğretmenlerin ellerinde şu dovızler okunmaktaydı: nel Sekreter Yardımcısı Dr. Sup getirilirken cenazeye, Wellington'hi Baykam, A.P.'nin Meclısi terk un töreninde olduğu gıbi, Kırahçe(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) etme olajını yerdikten sonra, A.P. nin hassa suvarileri dahil, muhafız alayının seçkın birhkleri refakat nın takip ettığı politıkanın oluraedecektir. su^ olduğunu ileri surerek, r «A.P. kuruluşundaki noktadan Churchill'in nâsı bundan sonra bir adım ileriye gidemiyor. Reak bir nehir tasıtı :1e Thames Nehrisiyon partisi olarak doğdu, öyle nı geçecek, St. Paul kilisesınden çalısıyor. Fikir ve hedeften yoksun Waterloo Istasyonuna ve oradan davranışlar bu partiyi batıracak» demiryolu ile Blenheira Sarayma KAÇAK KAT ÇÖKTU Samatyademiştir. , nakledilecektir. Katedraldeki toBaykam konuşmasına şöyle de rende Kıral ailesi fertleri, hüka da, Kemal Şenbaş adlı şahsa ait 7 met mensupları, yabancı devlel katlı bir apartmanın «çekme» katı vam ettniştir : dün çökmüş, enkaz altında kalan «A.P. asılsız iddialar ortaya ata ve hukumet şefleri hazır buluno Celâl Koç ve Agop Akel adında iki Tarık Zafer Tunarak ne elde edecek? Kendisinin da caktır. ya'nın gazetemiz usta yaralanmıştır. İddiaya göre, hi inanmadığı hafif v e kolay iftira Ingıltere'de bir devlet adamı için kaçak olarak yapılan çekme katın | için hazırladığı bir yolu bu partiye ne kazandırır? Bn son resmî cenaze töreni 67 yıl ev çöküşüne, üç gün önce tlökülen be nun sonu süphe yok hüsrandır. vel William Gladstone'a yapılmı»; ton kalıpların erken sökülmesi seinceleme serisi A.P. liler Meclisi terketmekle debeb olmuştur. Apartman sâkinleri\am eden itibar kayıplarını sadeToıenden evvel. riıurch'll i" na ne heyecan veren olayla ilgili tahce hızlandırmış bulunuyorlarj» i (Arkası Sa. 1, Sü. 3 de; kiksıta başlamnıştıia I I I yüz yıla yakın bir zaman önce; bir >az günü, Marlborough Dükü oglu Lord Ra&dolph ChurchiU'den garip bir mektup aldı. Randolph mek tubunda, Weight adasınd» tanıdığı Amerikalı bir kızla derbal evlenmek istediğini bildiriyordu. Kıran ismi Jennie Jerom»du. Dük, hayli sasırmıştı. Düşünmek için beklemesini ' tavsiye etti. Aneak, Randolph, 1874 yılının nisanında milletvekili »eçildi ve kısa bir süre »onra da Jennie Jerome ile evlendi. Genç evliler Londrada otnruyorlardı ama, sık sık Blenheim satosunu ziyarete seliyor lardı. Randolph burada doğmns tu ve Kıraliçe Anna, John (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) Ankara 24, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiyeye yardım konsorsiyumun dan 1965 programı için istenen kredi ihtiyacı 215 dolârdan 230 milyon dolâra çıkanlmış, proje kredisi ise yine 35 milyon dolâr olarak teklif edü miştir. Proje hazırlanmasındaki güçlük ve özel sektörün küçük projelerinin program finansmanı içinde mütalâa edilmesinden sonra bu değişiklik ya pılmıştır. Konsorsiumdan istenen kredi 230 milyon dolara çıkarıldı Karakurt köyünde gericilik tel'in edildi K ı Yeni personel rejimi 5 cıy içinde kanunlaşacak Ankara, 24 (Cumhuriyet Bürosu) eclis çalışmaları duzenli bittiği takdirde, önümıizdeki hazıran ayında memurlar yeni per sonel rejimine girmiş olacaklardır. Devlet Personel Dairesi Başkanı Hasan Şukrü Adal «Hükümetin personel tasansının haziran ayına kadar kanunlaşmasını umduğunu» bildirmiştır. Emeklilerin durumu Devlet Personel Kanunu çıktığı (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) M KARAKURT KÖYÜNDEKİ MİTÎNG Karakurt olayları ile ılgılı dun yapılan mıtıngde 30 a yakın hatıp soz almı^tır. Resimde mitınge katılan öğretmenler, halk ve dövizler goruluyor. TÜRKİYEOE GERİCİ HAREKETLER Yarın başlıyoruz Gölcükte görevden men edilen bir imamın vaaz vermesi istendi ve yedi kişi nezaret altına alındı Gölcuk, 24 Golcuk'te dün akşam ruhsatsız bır imamın Erbaş carnıinde vaaz vermesine kaymakam tarafmdan müsaade olunmaması üzerine bazı olaylar olmuş ve 7 kişi nezaret altına alınmıştır. Golcük kaymakamı Vedat Okay, Erbaş camii imamı Mustafa Öztürk'ü Diyanet Işlen Müşavere Kurulundan ruhsatı olmadığı için vaaz vermesine müsaade etmemiştir. Bunun üzfirıne ımam Mustafa, cumartesi günü ortadan kaybolmuştur. Akşam teravıh namazma gelen cemaat, camiin kapah olduğunu gorünce, sebebini öğrenmek için Dumlupınar camiınde 1 vaaz vermekte olan mıiftü Ahmf Atar'a gitmiştır. İlgılilerden alınan bilgıye gore, cemaatın bazı kimseler ve müftu tarafmdan «tahrik» edıldıği bıldırılmektedir. Halk müf.üye, camılerinin açılmasmı ve ımam Mustafa Ozturk'un vaaz vermesıni, bunun temin ıçın beraberce kaymakama gidılmesıni istemışlerdır. Sayıları 100 ü aşkın topluluk 1 kilometrelik yolu yuruyerek kaymakamın evınm onune gelmiş ve camilerinin açılması ile imamın vaaz vermesine müsaade edümesıni istemişlerdir. Kaymakam Vedat Okay, bu(Arkası Sa. 7, Sü. 5 d t j I