Katalog

7 Haziran ÎTET" BFS Meçhullerle Zor katlanılan hürriyet dolu karar arifesinde General Eisenbower yirmi yıl önce tkinci Dünya Savaşının kaderini değiştiren Normandiya çıkarmasının yapıldığı sahillere döndii. CBS Haber Servisinden VValter Cronkite ile yaptıfı özel bir konuşmada General Eisenhower Normandiya istilisının önemli tarihi anlarını anlatmaktadır. Bn kısımda eaki Başkan tngilterede Portımouth'dakl karargihındaki harekât odaım da otnrmakta ve Cronklte'in yirmi yıl Stıee o 5 haziran •abahı olanlar hakkındaki sorulannı cevaplandırmak. tadır. olacak kadar uzun bir müddet de lar arasında pek fazla konuşma ğıldı. O sırada odada mevcut hacereyan etmedi. O labah sadece va bes dakikayı bir yıl zannettidinledık. Hemen hemen hepımiz bu ha recek kadar durgundu. Durumu oğrendıkten, tahraıva raporlarını defaJarca dinlemış nen 30 . 45 sanıye bekledıkten tık. Bu ı ; artık gunlük normal sonra ayağa kalkarak «Okay gıışlerımiz arasında yer almaya deceğiz» gıbılerden bır şey soybaşlamıştı. Gıriştiğimız bu ışın ledim. Ve ıkı sanıye içinde bu nasıl bir. sonuca bağlanacağını oda bomboş kalmıştı. tahmin edebilmek için Müttefik W. Cronkite: Bu 45 saniye zarKuvvetleri Basmeteorolo]isti Kı fında ne düşünüyordunuz? raliyet Hava Kuvvetlerinden Varbay Stagg günde iki defa hava tahmin raporları ile karsıma çıkmaktaydı. YarGnl. Eisenhovper Bu müddet I Bir tahlil Doğru bakanlığa Komşunun lavuğu... Açık artırma Zor katlanılan hürriyet Komşunun tavuğu... |zmirin Kadifekalesinde, yanvana, iki komşu. *Birinin hahçesınde tavuklar var, ötekininkinde çiçek. Tavuklar. duvardan atlayıp, çiçekleri harap edivorlar. Bu durumdan son derece rahatsız olan çiceklerin sahibi. bir dilekçe ile, komşunun tavuklannı Tarım Bakanlıfına sikâyet etmiş. Ayol, bnnun mahalle muhtarı, yahut, semt karakolu yok mu? Tarım Bakanlıgi ne yapsın bu ise? Hrm de tam tarım verrisl patırtısı varken. Hâdisenin daha tuhaf tarafı: Bakanlık, çiçek merakiısı kadmın miiracaatlni pek ciddiye almıs olacak ki «çereğinln yapılmatı ve sonucnn bildirilmesi» kaydivle tımlr Teknik Ziraat Müdürlügüne havale etmlg. Ziraat Müdürlüfiinün tavuklara ne gibi bir ceza verecegi, doğrusu, meraka dejer. Belki sahibini kümes vapmaya zorlayacaktır. Ama, onun da. itiraz hakkı var. Velhasıl Kadifekaledekl tavuk meselesinin, muhtemelen, Devlet Şurasına, oradan da Anayasa mahkemesine kadar yolu var. Allah tabırlar versln!. ÜMiT EDEREK... hassa ilk çıkarma kıtalarına ait bırlikler uzun zamandanberi denızde beklemekteydiler. Yola çık maya hazır bu bırlikleri gemiler den ındırmeye imkân yoktu. Tâbır caizse kafeslere doldurvîmuş gıbı ıdiler. Tıklım tıklım yuklu gemiler içinde hareket »dememe nın sıkmtısı içinde saatlercl»obe rı kafeslere tıkılmıslardan farklı değillerdı. Bu gemilerde genel olarak son derece gayrimemlıun bır hava esmekteydi. îyı havaların geri geleceğlnden o kadar ümitvardık ki. çıkarma W. Cronkite: Yirmi yıl sonra bahsederken pek basitmis gibı geliyor ı m ı General Eisenhower o karanlık 5 haziran "?abahı dısarıda şiddetli bir fırtına hüküm sürerken bir karar verme 7orunlugunda idiniz. Ve o saatlerde şimdi içinde bulunduğumuz bu orlada oturmaktavdınız Gnl. Elsenhower: Pek de rahat olmıvan bir divanda oturmaktavdım ve hava raporlarını dinlemekte idik. Odada hazır bulunanlar arasında basta Kurmay Baskanım Amerikalı General (Walter Bedell) Smith.' Muavinim îngiliz hava kuvvetlerinden Hava Maresali (Sir Arthur W.) Tedder. namlı bir denizci olan Deniz Kuvvetlprı Kumandanı Amira! (Sır (Bertaml Ramsay. Britanva sa vaçları sırasmda büvük vararhk r ları görülen Havs Mareşali (S\ Trafford) LeighMallory. General (Sir Bernard L.) Montgomerv ve General (Omar N > Bradlev bir masanın çevresinde oturmaktaydılar. Montgomery tn giliz kara kuvvetlerine kumanda edecekti, Bradlev de bizimkilere Sadece bu iki kuvvet »ahile nVarma vaparlarken baslarında Eisenhower çıkarmadan once paraçülrülerle gorügliyor tek bir kumandan olmasını temin maksadiyle Montgomery çızarfında başarıya ulaşabılmemiz ya istırak etmek uzere kuzey bay Stagg'm tahminleri her karraa sırasında harekitı koorıçin bütün ımkânları ve çok aceIngıltereden hareket eden bazı zaman doğru çıkıyordu. O sabah dine etmekle de vazifelendirilIe etme neticesinde verüecek gemiler çıkarma noktalarına doğ da Yarbay Stagg'ın tahminlerini mişti. Çıkarmadan sonra köprü yanlıı bir kararın neticelerır.i ka ru ilerlemekteydiler. Bir kere dınledikten sonra, zannv|dersem basları kurulduktan sonra bu famdan geçırmekle meşguıdüm. daha çıkarma hareketigı geri asağı yukarı 30 45 saniye kadar sistem sona ereeek, kuvvetler bırakmak bir kısım gemılerın tn sessizce oturup çıkarma ile il öte yandan hiçbir karara varmabenim kumandam altında olmak giltereye donüp yeniden yakıt ik gilı her şeyi kafamdan geçirdim. manın ve bir' müddet daha beküzere birbirlerinden aynlacakmalı yapmalarını gerektirmekO sırada toplantıda hazır bulu lemeye karar vermenin de bazı lardı, harekâtın bu noktaıındın mahzurları vardı. teydi. O zaman da 8 hazirandan nan bır çok kışiler daha sonra sonra Bradley, Montgomery ile önce hareket, etmemiz hemen he beş dakika kadar bekledigimi Unutmayınız ki burada Portiaynı teviyede olmak üzerc bir men imkinsızlasıyordu. 8 haziran soyledıler. Bunu ıddia edenler amouth civarında toplanmıs yüz ordulır grup kumandanı olacakrasında Kurmay Baskanım da binlerce asker bu kararı Dekle met, ay ışığı, ve hava şartlan tı. bakımından bir istilâ hareketi mekteydıler Bunların bir kısmı vardı. Ama etninim ki, bu durak gerekli sartların bir araya gel.bındırümişti dahj, O sabah btİMtfs htatr bulunan lama mü4c|«ti JM^TI. beı dıği son gundu. İlk yırmıdort saathk geri bırakma oldukça cıddi guçlukler doğurmuştu. E|er 6 Hazıran'dan daha geç ıkıncı biı gerı bırakma kararı almış olsaydık bu yakıt ıkmalı gıbı bırçok güçluklerle dolu çok kotü bır durumun meydana gelmesıne sebep olabihrdi. Butün bu ıhtımalerı goz önünde bulundurarak durumu aklımda bır daha geçırdıkten sonra en iyi imkânın hemen harekete geçmek olduğuna karar verdım. Sonradan Almanldrm hıç haberı olmadığını ögrendiğimız Tanrının lutfu bu kısa sıireli guzel havadan istifade edebilmek ıçın EVET dedımW. Cronkite : Odada naıır bulunan kamandanlsrdan hiçbiri bn kararınua itiraz etti rai? Gen. Eisenhower : Havır o gun ıtıraz eden olmamıştı. Fakat bır sabah once kumandanlar arasında bazı fıkir ayrılıkları mevcuttu. Yıne de bu fıkır ayrılıkları pek ciddî değıldi, ve o sabah çıkarmayı gerı bırakacağımızı soyledim ve 24 saathk oır müddet için çıkarmayı gerı bıraktık. W. Cronkite : Çıkarmanın basIıyacafını iö.vledijiniı zaman 5 Haıiran sabahı saat asağı yukarı I 0415 di ve bu andan itibaren ilk; paraıütçü birliklerin bareketi için i 30 saat, çıkarma birlikleri icin de '• 26 saat zaman vardı, bu oekleme saatleri zarfında neler yaptımz? M illetlerarası Basın Enstitüsünün senelik 13 iincü kongrrsi hafta içinde tstanbnlda toplandı. Bilindiîi gibi bu Enstitünün osas gayesi yeryüzünde basın hürrivetinın teminidir, Ama, nedir bu basın hürriyeti? Ronçreyi açış konuşmasında tsmet Inönii «basın hfirrlyetine aKsmak zordur» diyor. Elbette zordur. Fakat o hürriyeti kullanmak da, en az ona slışmak kadar, zordur. Her hürriyet gibi bunu da sınırlamak lâzım. Memleketler kendilerine eöre bir takım kayıtlar koyuyorlar. Bu kayıdlar aşıldıj^ında ise aavcılar ve mahkemeler karısıvor. O zaman blzler de bep beraber feryadı basıyoruz: Basın hürriyeti elden t;itti. diye. Ben dofma büyüme eazeteciyim. Bn sıfatla, buçünkii Türkiyede, basın hürriyeti yoktur diyemem. Fakat, nasıl anlatayım, çok nâzik bir konu bu. Meselâ kanun komünizm propagandası yapmayı yasak etmlş. tyi etmiş. Ama nerede baılar, nerede biter ba komünizm propaçandası? En iyi niyetli yazarların bile yakasına yapışmak kaabildir. Binaenaleyh.mesele dönüp dolasıp saveılarımızın ve hâkimlerimiıin anlayıslanna fellyor. Onlar ne kadar kültürlü, fenls kavrayıslı, ileri gfiriislü olnrlarsa baıtn hürriyeti de o nlspette iyi isler. Klmse hürrlyetsizlikten gikiyet edemez. Maalesef, hele tekzip müessesesi bahsinde, şımdilik, çok »ikâvetçiyiz. **• Açık artırma Q i r meseleye akıl erdirnek g4e. Oflç değil de, " hemen hemen, Imklnsıı flbl bir sey. Gazeteierde sıksık haberlerl okurup »evlnlyorsunuzdnr: «Tren yolcuları şu kadar «Uçak yolculan ba kadar arttı.» «Vapur yolculan bllmem kaç mlfll arttı.> Ama levinmeniz kunagınızda kalıyor. Çünkü hemen arkasından, ylne gazetelerde, başka haberler çıkıyor: «D.D.T. şu kadar zarar ettl.» « Hava Tolları bn kadar zarar eitt> «Deniz Tolları, geçen seneye nazaran, bilmem kaç ıttisli fazla zarara girdi.» Imdlillil Bu isletmeler kâr etmek. hiç defilse zarar etmemek, İçin ne isterler? Tolcudan başka ne isteyecekler, «abil, yoleu Isterler. Ama, gelgelelim, yoleu arttıkça zarar da artıyor.. Bn zararlar, yekfin olnp, devlet babanın sırtına binince de vergller artıyor. BSviece, arta arta, bakalım nereye varaca Bir tahlil RİIİtı gazetelerde okudunuz mu? Pek hof. «Şeref salonuna buyurun» demişler, «glrmem» demis. «bir kahve için* demişler, «içmem» demis, «Filanın falanın otomobillne binln» demişler, «binmem» demis, ve bir taksiye atlayıp evine gitmis. Neden böyle yaptı acaba? Salonun koltuklarını rahatsız. hava meydanının kahvesini tatsız, teklif edilen otomobilleri biçimsiz buldu{andan dolayı mı? Zannetmem. Nezaketi buns manidir. Demokrasl sösterisi olsun diye mi? Onu tfa zannetmem. Paşa, bir memleket Basbaksnının, her zaman için, emrlne bir otomobil verilmesinin pek tabii bir sey oldufnnn, hepimlzden daha ivi, bilir. O halde? Hımmmmm .. Bana kalırsa kaçıp kurtnlmak, kısa bir müddet İçin dahi olsa, söyle bir, sere serbest kalabilmek istediğinden yaptı. Her Allahın günü aynı adamlan gör, ayni, bitmez tükenmeı, lâfları konas .. tnsan, elbette, bunalır. Ve, işte günün birinde «çirraem» der, «içmem» der, «binmem» der, kaçar, ortadan kayboinr. Bu, bir ruh ihtiyacıdır. Sayın Paşayı hakh bulmalı. * * * TEFTIŞTE Gnl. Eisenhower: Doğrusu ya bu bekleme muddetı bır Başkumandan için athammul edılmesı en guç zamandır. Kendısınin bu karardan sonra yapabılecejji hemen hemen hıç bır şey yoktur. Bu bekleme muddetı zarfında Alaydan büyuk bırliklere kumanda eden butun kumandanlar ıçın söylenebilir. Bende kararımı verdıkten lonra önce gittım bır yıgın kahve içerek sıkı bır kahvaltı ettım. Daha sonra bu sahıllerde Normandıya'ya gıtmek uzere birıkmış binlerce kışiyi gormek üzere bır bırlıkten ötekine gittim. Gemılerın bir kısmı yola çıkmıştı bıle bazıları da hâlâ rıhtımlarda yukleme yapmakt» idıler. Bir rıhtımdan bır rıhtıma dolasıp durdum. ö g l e y e doğru buraya Savas Kontrol Odasına gelıp çıkarma ile ilgili hıç oir haberın gelip gelmediğinı oğrenmıye çalıstım. Aynı zamanda Muhabere Merke timle mümkun olduğu kadar sıkı t e m ı ı halinde kalmıya gayret edıyordum. Saat altıya doğru bazı Amerikan parasütçü birliklerınm hareket edeceği yakındaki bır hava alanına gittım. Paraşutçülerin hareket edeceği hava alaniarımn sayısı o kadar çoktu ki hepsıni ziyaret etmem düsünülemezdi dahi. Sayın Inönü'nün tstanbula gelisine dair taf> tız?. **• Haftanın (yabancı) karikatürü Doğru bakanlığa Ç TEZAHÜRAT Fakat hiç olmazsa 101 inci paraşutçu alayını ziyaret edebildim. Bu hâtıramı unutmama imkân yoktur. Zannedersem saat 10 a veya 10 30 a yaklaşıyordu. Birîik harekete ve uçaklanna bintneye hazırlanıyordu. Bütun er v e subaylar kamuflajlanmış. yüzleri siyaha bovanmıştı. Tabii benı gördüler ve tanıdılar. içlerinden bazıları gulerek: «EnHıselenme General. bu i«i senin hesabına halledeceğiz» dedıler. Bu sozjeri duytnak içimi tarıf'iz hıslerle doldurdu Hava alanında son uçak da eo?den kavbolun caya kadar kaldım. LA5TİGİ I ok partill rejitne girdiğimizdenberi, umumiyetle bir saskınlık içindeyiz. En ufak meselelerimiz için bile, doğru Ankaraya gidip, bakanlıkların kapısında sıraya çiriyoruz. Bu yüzden koca koca bakanlık binaları adam almıyor, ve Ankara otellerinde oda bulunmuyor. Zannedersiniz ki. memlekette, mahalle muhtarlarından emniyet âmirlerine, belediye şubelerinden vilâyet makamlanna kadar. derece derece, basvuracak hiç bir yer yok. Al eline dilekçeyi, hadi bakanlığa. Bunun bir sebebi, süphesiz, devlet mekanizmasının, bir türlü, doğru düriist işlememesinden ilerl gellyor. Ama. bır baska büyük sebebl de, usul, nizatn, kaide bilmediğimizdendir. Ben, bakan dostlarımın yanındayken, öyle tuhaf müracaatlere rastladım ki, hayretler içinde kalmamak mümkün değildi. Meselâ, bir defasında, bir vatandas, bakandan uzun uzun randevu aimıs, radvoda alaturkaya daha fazla yer verilmesini istiyordu. Halbuki. garip tesadiif, kendisinden az evvel. bir haska vatandas gelmis, o da. aynı seyin alafrangasını istemisti. Bir tngiliz bakanına. B.B.C. için, böyle bir müracaati düsünün. Adamı, tuttuklan gibi, doktora yollarlar. N'eyse . Gelelim bikftyemize. Bir türlü karar veremiyorum. Filân partiden hiç mi senatör seçilmesin, yoksa, çok mu seçilsin?. (The Newyorker) W. Cronkite: Bir gatete muhabirinin ifadesine gSre parasütçülere yaptıgınız ba ziyaret sırasın da gSzIerinis yaçlanmıs? Gnl. Eisenhowen Pek bılemiyorum. fakat nıümkündür. çun' kü... Bakın akhnızdan çıkarmaf yınız ki böyle bir harekete baş. lıyorsunuz ki; seferin başından ; sonuna kadar birçok kayıp ver : meniz muhakkak. Ve biliyorsu' nuz ki, bu çocuklar, için Normandiya sahillerinde şartlar çok kötü olacaktır. Paraşutçülerin inecekleri sahalar civarında mot6rlü Alman birliklerinin mevcudiyetinden haberdardık Bu bir liklerin hemen hepsi. hafif hava savunma silâhlanna sahiptiler. Ve pek büyük bir ihtimalle bu müdafaasız kocaman nakliye u çaklarına hücum edebilecek birçok Alman savaş uçağı da o çevredp bulunabilirdi. Bütün bu şartlar altında biraz olsun heyecan gö'stermiyen kisi muhakkak kı biraz insanlık hislerinden y^Ksundur. Ve Allah bilir va bu delikanlılar, benim için çok sey ifade ediyorlardı Fakat savasta oldugunuz zaman bu çesit kararları almak zorundasınız. Bövle bir harekete giristiâiniz zaman kendi kendinize «Memleketimin havrına en az k^ yıp vererek hu harekete ciriştim> demek ?onında«ınız. Fakat asla bu hareketi kavıp vermeden sonuçlandıracsgım 'livemezsiniz. Hareket kararını verdiginiz an bu harekete katılarm bir kısmının geri dönmiveceğini bilmektesini? ve bu hakikaten isleri son derece zorlaştırmaktadır. (Tellf hakki T H A d«n satın aiınmıçtır ) Yayın Hayatı j ELIF KITABEVİNDEN İ İSTEYİNİZ. j * ŞttRLER. Ahmet Hamdi lllllllllllllllllltlllllllllllllllllllll : Tanpmar, 5 lira. İ * ANADOLU TANRILARI. • Halikarnas Balıkçısı (mito• loji) 3 lira. HİSAR : • ÜNÎVERSİTELERE GÎRİŞ Dergısının haziran sayısında : SINAVLARINA HAZIRİ LAYIC1 ÇÖZÜMLÜ MA Fıatı: 100 Kuruş. Yılhk Abo• TEMATÎK TEST SORU inesı: 10 lıra Adres: P. K 501 Ankara • LAR1: Prof. Egesoy • Gö•••••••lllllllllllllllllllllllfllllllll • nal, 12 lira. YILDIZ ROMANLAR : (Imtihan kazandıran kitap) • ve kitabevimizin «Her j e r Somerset Maugham • tiyatrodur» kampanyası için HAYATIN EStRİYİZ • yayımladığı iki yeni kitap: Çeviren: Vahdet GÜLTEKtN ' • ; ; : Yirmincı yuzyıl edebıyatının klâsikleşmiş birkaç eserınden bıri sayılan bu romanda buyük tngiliz edibı havatta aşka saadete gıdecek yolu arıyan : • DRAM SANATI. W1CK bir gencin ıstırabını emsaNız uslubuyla dile getirmıştır. Bu j ham Brereton, 3,50 lıra romanda herkes kendını bula: (Dram, trajedi, komedıI nin gelişmesi, örnekleriy caktır. (EKSÎKSİZ TAM METtN) E le.) 520 sayfa, ciltlı, 12 T.L. : 3u kitaplar gibi daha 200 kı TÜRKİYE YAYINEVİ : tabı içine alan kataloğumuzu E ısteyiniz. E Elif Kitabevi Beyazıt, tsianbul * TtYATRO TEKNtĞl. Tieghem, 4 lıra (Sahneye koyma dekor, kostüm, tıyatro ıdaresi, başka lefcnik bılgiler.) •• Dranas'ın en «on şiiri. * * Sait Faik müzesi mi? Sait Faik adası raı? •ic Bunalım Edebiyatı ve Türkiye. En güzel yazılar, bikâyeA ler, şiirler. Kurtuluş, Kuruluş î = ve Sonrası... == E Yazan: Avni DOGAN E = E Genel dağıtım yerı: Dunya Matbaası. = Taşraya ödemeli gondenlıı. = = Fıah: 10 Tl. = Çeltüt Yaymcvi'nin = yayınladıgı == E Prof. Dr. KÂZIM AR1SAN Prof. Dr. ERTUGRUL YENEN Doçent Dr SAMIM MOSTAir 111 ^ = = = ^ + KADIN HASTAL1KLAKI ~ BİLGİSİ (GYNACOLOG'^, ==: •ir KADIN • DOf.UM 'VHOPL = DÖTİK) Kıtapları satisa <,IKJ ZZZ. nlmıştır Çeltut Matbaası'ndun = = tpdarık erlılır. S S Tel. 22 34 51 = V •> ^ n • iNtVtKStTETE tiİRİ!? E = TESTLERt. = Turk ve Amenkalı Prufe sorler, ogretmenler, uz m a n l a r l a m u ş t e r e k e n hd z ı r l a n a n test kıt3ploTiiı = : Mıllı Eğıtını B a k a n h â ı "ZZL E E * * * Prof. Dr. Fahir H. Armaoglu ÜIMÎVERSİTEYE GİRIŞ REHBERİ Ginş test ımtıhanları soruları Hazırhyan : özkan tSGÜDEN Fiatı: 10 T.L Umumı dagıtım ve ödemeli ısteme yerı : KEMAL KARATEKÎN An', ara Caddesi No. 44 tstanbul * * * Şube Muducu Mehmeı •~~ Bertan vayınlHdı ~ ~ • SORlîLtl CEVAPL1 = = REHBEKLt = CNİVERSİTEI.ERt Cll ^ R t S TfcSTI.ERt (10 l ' l . ) = S • ZKKÂ. K A R İ L l V E T . B \ = SAR1 TF.STLERİ (7,5 I I ) = Ö d e m e l i ehnılorılır S ı p a \ i s ' M. B e r t a n Maltepe Özve ren Sok 39'14 A n k a ı a = = tstanbulda Mınnetoğlu Kı = • Y ARI N [ E E E = ; SİYASÎ TARİH 1789 19H0 (.'.îılletlerarası dıplomatik münssebetlerı tarihı) 826 sayfa, fiyatı 50 lira Isteme adresi: Siyasal Bılgiler Fakultesı Yayın Memurîuğu (oderaelı gnnderilir) ve cevapları IRELLI Reidâmcüık 2Uİ6/64U Eiıenhower, karar* varılmsdan Snceki zor saatleri anlatıvor. KAYIP Pasomu kaybettim, ı S S hukumsuzdür. = Nuri Çajıl Cumhurıvet 642i' 99 OYUN tabevi. ZZZ I!III!IIİI!Iİ!III!!!!!IIII!!Iİ!IIIIII!III!III!I!1!!Lİ