Katalog

M/n TJEMHtTRİYEtf ö Hariran 1964 Kırdığf potlar sayeslnde Amerikado pek çok sevilen aksi bîr adam TRUMAN Harry Truman, aeksen yaşına larla etrafındaki dünyayı tenkidbasmıştır. Hâlâ Amerikanın en îe o kadar meşguldür ki kat'iyen şakrak, sevimli ve pot kıran ıh farkına varmaz. Kendisini cephatiyar Başkanı olarak meşhurdur. nesi tükenmiyen bir makineli tüMünekkidleri, «Blr günde daba feğe benzetmek ışten değildir. fazla pot kjrabilmek için erken Son zamanlarda gözierı yeni bir kalkar» derler. zevk ateşiyle parlamaktadır. ÇünVarsınlar desinler, bu, Amerika kü, 1951 de Kore savaşı esnaiinda nın 33 üncü Başkanının umurunda işinden ettiği General MacArthur : değildir. Ateşh. frensiz mülâhaza ün ölümü neticesinde. kendisine Missourili toniarla tenkid mektupları gelme ! Bunlardan birincisi ye başlamıs ve böylece eski bir çiftçi çocuğudur. Mahallenin en mesele canlanmıştır. düz saban süren çocuğu olmakla Müeadeleden ve münakasadan 4 iftihar eden Truman, »onralan hâ zamî zevki alan Başkan, mektup ikim. senatör ve nihayet Başkan lar ne kadar sert olursa o nisbet ! Yardımcısı olan Truman'dır. te zevk simaktadır. Fakat ikinci Truman, sabık BasMacArthur hakkmdaki fikirleri kan Truman'd'.r. ni kat'iyen degiştirmiyen Truraan «MacArthur büyük bir askerdi, fa Tanınmamış şahıs olarak er. meş kat kendi kendini azletmiştir» hur Başkanİ3rdan biri olan Rooyprine gelen ve onun demektedir «ttaat etmiyordu, az sevelt'in lettim. Gfirültö kopacafını gayet yokluğunu hissettirmemekle müiyi bilivordum. fakat aldırmadım. kellef olan Truman'dır. 8a benim için yapılacak yegâne Bir Truman ki. Birlesmiş Mıldoçru hareketti ve yaptım.» leflerin San Franci«co'da dünvaBu tutumu. Truman'a Amerika ya gelmesini desteklemiş, Amerinın sempatisini kazandırmıştır. Ikanın dizginlerini kuvve'li elinde Cihan Fuannın açılıjında söz » tutmuş ve Japonyînın üstüne iki :an Truman'ı 16.000 resmî mi">afir atom bombası attırmıştır. eılçınca alkıslamıştır. Gene aynı Truman ki, bir TruSabah gezintilerine çıktığı za man doktrini doğurmu;, Kore har man, etrafındakiler hâlâ büyük bini yüklenmiş ve Marshall plâhiirmet ve «evgi ile kendisini senını yaratmıştır. Berlin hava köp ISmlar. hâlâ «Merhaba Bay Başjrüsünü organize etniş. Şımal Atkan» diye kendisine hitap eder. T Ve tenkid tenkid ve çene de ten lantik Teşkilâtmı (N ATO) kurdur kid. Bu adamın hayatı bir tenkid muştur. dir. Truman'ın ağzında yalan, na îki Truman elele verereV 1948 zıkâne boş söz. siyasi ikiyüzlülük seçitnlîrini almıs ve en büvük »iarnmayınız. Kafasından geçeni jyasi zaferi kazanmıştır. aynen aŞzından da çıkarır. '• Muvaffakıyetinin sırrını kenşöyle ifade ctmek'edir: Gene de Truman'm sahsiyetini disi tahlil edenier, bunun iki ayn in «tsimden zevk aldım ve Itoslanîyi bir piyanist olan Truraan'ııı o akşam verdiği resitali dlnleyenler san olduğunu müşahede etmişler dıra. Vaptığından bâli boşlanan arasında Keunedv de vardı. adamım». dir. =lill!lllillllllillllllll!!!lilll lillllllillllllilllllllllülilll ' Reıısoru Süreyya'yı anlatıyor l!llllll!lllll!l*llllllll!llllllll!!illllllllllf! ' Ifllüllllll * llll Yıllar yıh yaşadığı ve hâlâ da yaşamakta olduğu resmî hayat ona istemediği zamanlarda da tebessüm etmeyi, daimabir sahnede ışıkların karşısmda imişcesine davranmayı zaten öğretmiş bulunuyor... BALE Istanbul çehrinin bir Konservatuarı ve bu Konservatuarın bir Bale bolümü vardır. Bu bölümün ilk bale ögrencılerinden biriyim. Bale bölümünün nasıl kurulduğunu ve nasıl çalıçtığını objektif bir gözle elimden geldiği kadar anlatmaya çalışacağım: Bundan 11 yıl önce gazetelerde. o zamanın, Konservatuar Müdürü merhum Eşref Antikacı tarafından verilmi? bir ilân çıkmıstı. «Bir bale öSreticisi ve baleve kaahiliyetli çocukların Knnsrrvataara tniiracaatleri» isteniyordu. Bu sraria çunu belırtmek istprim ki, tstanbulda Bale brilümünıi kuran ve ılerieme1:! için büyük çabalar gösteren Eşref Antikacıyı minnetle anmadan geçemiyeceğim. Onun yıllarca önce attıgı tohumlar, yeşerdi ve olumlu bir yolda ilerliyor. Verilen ılânlarla elde edilen sonurlar rtoyurucu bir niieliğe kavu^amamıştı, fakat bütün zorluklar ve vckluklar karşısında yılmayan Eşref Antikacı, B^le hrüümünij resmen açtı. Ben de bıı arada Konservatuara Eİrdım Tıirk çocuklarına faydalı «lacağıma ınanarak Konseıvatuara ılk artımımi attıra ve ılk çalışmalarıma yalnız on öğrencı ile başladım. Başlangıç için 10 çccuktan .fnzlasını bulamamiftik. O zamstnlar, yedı sekiz yaşında, hcm vücudü ve kaabıliyeti. ba!e içın e!verı=lı cocukları bulmak. seçmek. onlsrı ve aiielerini bu ije ıkna etmek. cı^k güç bir isti. Bu on riğrencıye, bir kaç ay sonra. Şan ve Tiyatro böliimiinrien rie iki ki?i daha katı'dı. Yed! av «ıkı bir ?ekilde çalıştık 1H53 54 yılında ılk ösrenfilerimie Hale b"lümünün birinrı re=Ha!ini verri:k. Ş'jnu ria belırtevım kı, Dşvlet Tiyatrosunun Bale bölümü rie yeni y°ni califmslarına ba«!ami5tı. B'isün Ankara bu hale yarışmasınrla tstanhulu cr>ktsn arkaria hırakmıştır. tlk resitalrte duydugum hevecaııı. bütün ömriimce unufamam Havalımın en tatlı an!aıın.Han birıdir. Pe'itale çıkan 12 riŞrpnoir.'n de minik kalblpri S'İSi'i^lerinden fırlavacakm;? gibi attyordıı Bunları va?arken hepsi gh'/vimün Bnfinden Hirer hirer eeçivorlar: Verda Erman. Dilpk Dıınam, Giilçin Istanbul Konservatuarı Bale bölümü çalışmaîarı Istanbul Konservatuarı talebe bölümünü bitiren profesyonel balerinler için, akademik çalışmalar lâzımdır. Fakat bugünkü şartlar altında bu çalışmaîarı yapmamıza imkân yoktur. belirtmeden geçmek istemiyorum : «Türk çocuklarının üstün kaabiliyetine hayranım. Onlann gözlerinde öyle mânalı, o ksdar zeki pırıltılar ve azim ifadesi var ki dünvanın hiç bir yerinde bunu görmedigime emin olabilirsiniz!» demistir. Çok yorulduk. Fakat geleneksel oiarak verdiğimiz resitallerin başanları bizi mutlu kılmaya ve bütün yorgunluklarımızı unutturmaya yetiyor. 1956 yılında Rezzan Abidinoğlu da değerli bir öjretmen olarak aramıza katıldı. Gönül Yaltınk, Evin llgar onu takip ettiler. Yazan: Olga N. OLCAY Bayburt, Saruhan Şardağ, Tülin OgurmaD ve diğerleri... Gösterimiz öylesine beğenilm:şti ki. bütün gazeteler, bir senelık çalışmadan sonra verilen bu resitali gunlerce oven yı yıllar geçtikçe yükseldi. Onların azim ve başansı ile, Türk balesi de gün geçtikçe ilerlemeye başladı. Türkiyede bale hareketlerinin başladığı bu müddet, Avrupanın mâzide bı AKADEMİK ÇALIŞMA YETERSİZ îstanbul Konservatuart Bale bölümünü bitiren profesyonel balerinler için, akademik çaliîmalar lâzımdır. Fakat bugünkü şartlar altında bu çalısmaları yapmamıza imkân yoktur. Avrupada dolaştım bale okullarında, bale öğrencileri, bale derslerinin yanmda kültür derslerini de alırlar. Bizde ise bir öğrenci ancak haftada iki veya üç saat çalışır. Bale gibi nankör bir sanat kolu için bu çalışmalar çok azdır. Dünyanm her yanında bir balerin günde en az 6 veya 8 saatini bu ise ayırıyor. Bale bölümünden mezun olan öğrenciler, çalışmalarının ürününü ancak yılda bir kere, resitale çıkmakla «hyorlar. Şehir Operasına da bugünkü durumu ile bale destek olamıTor!. Amerikan yazarı Henri James' Bo soruyu doğmdan De Süreyya filminin bir sahnesinde. in romanından alınan ve pren Laurentiis'e sormak lâzım. Besej Süreyya'nın ba? rolünü oy nim cevabım kendini fazla be Beni bilhassa. gözleri ilçi filmde oynama Imkânı bence nayacağı «Sır» isimli filmin çev ğeıımişlik gibi kabul edilebilir. lendiriyor. Son derece mânâlı. yok. rümesine vakında baslar.scak. Si7e na/ık bir soru: Sürey Herry James'in romanının öteki sanatçılar seçildi mi? kahramanı Clara Bellosguar Henüz seçilmedi. Son zarr.anîarda Tahran sado'nun eski imparatoriçeye uyarayınm eski imparatoriçenin becağını zannediyor musunuz? Vak'a Boston'da geçiyor. yaz perdeye çıkmasına engel olAma filmin senaristi onu Xapo mak için bazı baskıiar yaptığı liye. eünümüze aktardı. Bu ro söylendi. Gerçek mi bu? Hattâ mantik hir kahramaıı. Napolili kontratın feshedilmesi için Taharistokrat genç bir dul. Atlan ran sarayının De Laurentiiş'in tik Paktı organizasyonundan bir zararını tazmine hazır oldugundan bahsedildi. sub3.va âşık oluyor. Bu yönde temaslar oldnjn Rol Süreyyaya uyar mı. cenu sanmıyorum. Zaten Sürev\a vap vermediniz da bir çok defalar kendisinin önce filmin hikâvesinl ta artık tamamen serbest olduğumamlarnak istiyorum. Bu subay nu ve çaîısmalarında karara var. Ia olan askında bir çoU güçlük mak için kimseye bağlı olmadılerle karşılaşıyor. Hattâ sonnn ğını soyledi. da annesi ile bile bozusuyor. Karınız Süreyyayı tanıyor Süreyyanın mükemmel bir Cla mu? ra olacağına eminim. Henüz fırsat olmadı. Ama Önce Rus çariçcsi Katerinafilm basladıktan sonra sadece tanın hayatı üzerine bir film dü nışmalarını değil, dost olmalanşünülmüstü. N'eden vazgeçildi? nı istiyorum. Çevirme çüçlü^ü ve çevir Yeni aktrisinizde en çok menin çok zaman alacaŞı dtişün dikkatinizi çeken husus ne olcesi île. Benim fikrim bu. «Sır» du? Napolide sekiz haftada taraamla Tetişmesindeki mükemmelnacak. lik ve ağırbaşlılıgı. Süreyya ger Filmin kahramanı Clara çek bir hanımefendi. Süreyyanın hoşuna pidiyor mu? Prensesin böyle bir kontra Evet. Şikâyet fttiçi hiç bir tı kabul etmekle iyi bir hareket yapmış olduğuna inanıyor mutarafı olmadı. Süreyya ve annesi senaryoyn inceliyorlar. Erkek sanatkâr kim olacak? sunuz? Evet. Tıllar yılı yaşadığı. Bu taenüz bir sır. Tabii bü! Bu münasebetle, şimdiye kadar yaya âşık olmaktan korkmadıyük bir Amerikan aktörü ola hâlâ da yaşamakta oldugu res; gazetecilerle bu konuda konus nız mı? mi hayat ona istemediği zaman; rnaya yanaşmayan Alberto Lat Bu konuda zannederim ye cak. ; tuada ile bir mülâkat yapıldı. teri kadar bağışıklıgım var. Peki ya Maximilien Schell? larda da tebessüm etmeyi, daij Lattuada Süreyyamn ilk filmi Sinema bahis konusu olnn ma bir sahnede ışıkların karşı Beyaz perdede onun değe! nin sahne vazıı olacak. Roma rini ne şekilde belirtmeyi dü ca kati konuşmanın daima güç sında imişcesine davrsnmayı za; daki evinde gazetecilerin çeşitli oldujunu hiîirim . « ^ onun hu ten ö?retmis. •m . ; sorularma aşağıdaki cevapları • verdi : Prenses Süreyyay» Uk defa < olarak nerede rastladınızT Prensesin geçen llkbaharda yaptıgı fotofraf denemesi mttna; sebeti ile De Lsurentis'in «tüdyosunda. Üzerinizde ne gibi bir tesir bıraktı? Son derece çeklngen blr kadın tesiri bıraktı. üstelik başlangiçta ben de krndiml pek rahat hissedemiyordnra. Kendisine Altes diye hitabediyordum. Şimdi münasebetleriniz daha mı sade? Tabii. Süreyya »on derece ölçülü ve dikkafli bir insan. Her şeyi Sçrenmek istiyor. Düşünün, bütün bir günü renkli fotoğraf atölyesinde geçirdik. «Sır» renkli olacak. Süreyya filmin çevrilişinde kallamlan usulü öîrpnmek istedi. Süreyyaya hangi Hsanda hitabediyorsunuz? tngilizce konuşoyonız. Sizin Süreyya ile senli benli konuştuğunuz söyleniyor. Doğru mu bu? tmkângız. Çflnkfl tnçilizcede sen kelimesi mevcut degil. Eger îtalyanea konusmuş olsa idik üçüncü şahıs knllanırdım. Bunca sahne vâzu içinde nasıl oldu da Süreyya sizi seçti? Rejisör Alberto Lattuada, Süreyya ile bir hasbıhal sırasında. II Tılmı altı mayısta Güzel Sanatlar Akademisinde açılan Fahrünnisa Zeyid'in «retrospektif» sergisi, tabloların yalnızca çapları gözönünde tutulsa, tstanbnlun her zaman görebilecegi serçilerden degil. Kaldı ki, 1944 de evinde tertiplediti ük özel sergisinden bu yana, hayatı ve çalısmaları Avrupa sahnesinde gelişen Fahrünnisa, başdöndürüeü bir faaliyet ve verim bereketi içinde benliğini sansta vermiş ve kalitesi pek belll eserler meydana getirmiştir. ilgüendirmiştir. En güzel örneklerini antilc Yunanıstanda. Romada ve Könesans Italyasında vermiş olan anıtvılık zaman geçtikçe, hele on dokuzuncu yüzyıl boyunca iyiden iyiye soysuzlaştı. Bn soysuzlasma sonucunda Avrupa şehirlerinde, meydan larda, caddelerde, parkiarda, resmî yapilar önünde bir takım heykeller yükseldi ki. bunların sanatla, büyük h?v< keltraşlık saıi3tı ile ilgilerı hemen hemen yoktu. Bu şapkalı, redingotlu, ayakta ya da oturmuş, tumturakh duruşlar la sanki fotofrafçılara poz voren figürlerin pek çoğu alclâde bir çerçekçüiğin ötesine gidemezler. Türkiye, büyük kurtarıciyı anıtlar yolu ile de dltnezIiŞe ulaştırmak isteyince Avrupanın yanlış yollarmı lıi'nımsemişti. Hanak'lara. Tlıorak lara. Krippel'Iere. Cannonica'lara ısmarlanan heyekllerin hic hi rinde Atatürkün hüyüklüsSünc lâyık sanat niteliği yoktu. Türkiye şehirlerinde yükselecek Atatürk anıtlannın Türk sanatçılar tarafından yapılma sı fikri kök salınca heykeltraşlarımızın meydana ge'ir dikleri eserler yabancılarınkinden üstün bir kaliteye erişti mi, bilmiyoruz. Ama, son yarışmanın sc nuçlar;, anıtların sanat kalıtesi meselesinin olaııca taielifi ile yaşadıgını gosteflî?ıni çürmemek aşırı bir iyi nıyet 'ilur kanısındayız. Rir hüyük t:lamı anmak, sembnli«e elmek onu frakları. mantoları, polerinleri, siündir şapkaiarı ile ve en «direkt bir realizm içinde biçimlendirmekle mı olur? EKSİKLİK yazılar reşrettiler. Bundan sonra ıkıncı yıl öğrencı sayısı knrkunç bir şekilde arttı. Baleye karşı bekîenmedık bir ilgi bgşlamışfı üç vüz, dört yüz çocuk balerın olmak ısteği ile Konservatuara Birdilpr. Bu sa raktığı yüz yıüar yanınds pek kısa bir zamandır. Fakat bize şunu göstermiştir ki, Türk balerinîeri üstün bir kaabiliyete «ahiptir. Darae Ninettede Valois'nin Türk bale çahşmalarını incelerken söylediği sözleri Bir balerinin hayatında önemli rol oynayan «Points» lsr bizde, bale öğrencilerinin başında Demokles'in kılıcı gibi sallanıp durur. öğrenci bir çift cPoints» bulduğu, veya Avrupadan getirttiği zaman, onu bir hazine gibi «aklar! Zira Türkiyede bu bale papuçlanm bulmak hemen hemen imkânsızdır. Dışanda ise balerin, bir kere giydiği ve dans ettiği «Points» ları bir kere daha kullanmaz. Biz öğreticiler ve oğrenciler bütün zorluklara karşı çahşv yoruz, ne yapalım? Bugünkü Konservatuanmızda başta müdür olmak üzere baleyi desteklemeye çalışıyorlar. Fahrünnisa Zeyid Nurullah Berk PÎT Fabrika 1 955 model bir adet Volvo kamyonct 22/6 1961 pazartesi günü saat İ5 00 de kapsh wrf usulü Ue sstılacakür. 2 Bu işe ait muv^kkat tçminat 225. TL. dir. 3 Talipler iş saatlerinde kamyoneti PTT fabrikasında görebilirler. 4 Bu ise ait idari şartname PTT Fabrika Müdürlüğii Malzeme Servisir.dFn temin ediiebiLT. 5 İdaremiz ihaleyi yapıp yapmamakta veya dılediğıne vermekte serbesttir. (Basm 9874 6383) Ticaret Bakanhğı Içticaret Müdürlüğünden: Genel Ticaret Kanununun tâyin eylediği şeraiti ifa ederek 4.5.1964 tarihinde kesin olarak teşekkül eden. idare ve i§ merkezi İstanbul Harbive Cumhuriyet Caddesi No: 279 Adah Han kat 4 5 de kâin TAM SİGORTA ANONİ M ŞİRKETİ nin Sigorta Şirketlerinin Murakabesi Hakkındaki 7397 sayılı kanunda kayıtlı evrak ve \esaiki tevdi ederek. ifası lâzım e e len kanunî mııameleleri ikma! ve eerekli teminat akçesini ita etmiş olmakla Tiirkiye Cumhııriyeti hııdutları dahilinde YANGIN. NAKLİYAT, ve KAZA branşlarında muamele yapmağa mezun bulundusu ilân olunur. tâncılık: 795,6389 bi Iddialı bir tutumu olan sonl kazandırmak amaclyle sçynt resmin, aslında, göıe hoş tığı kampanyanın sonunda seEntellektfiel Slçülerin defil görünme sımrlarında yetintrçilen ve seçilmiyen eserler, de, içsrüdüsünün, lirik, a^ın Olennlaşma Enstitüsünün dase nasıl doynrucu lonoçlara dnyfulu görünen mizacının etha fazla moda josterüerine varabileceglni bu güzel reaimkisl altında çalışan ressamın uygnn camekânlı salonunda ler röjteriyor. çok büyük çapta, anıtsal çerçe balka tergilcndi. veleri süılemek egiliml, boAtatürk heykelleri Büyük adamlan anmak için ynna tasmak ve sankl dfinraBir gunlük gazetenin, «Atadikllen heykelll anıtlar her yı renkle kaplamak Istiyen türk beykelinden mahrum ilmemlekette çözümü zor bir kabına sığmaz bir özelliği var. lerimiıe Atanın birer neykeliproblem olarak estetikçilcri Bu Sıellikte ki daha fazla isrçilik gücü ile ilgili kanısındayız Fahrünnisa'nın gerçek kişiliği beliriyor mu, beliriyorsa nedir? Bir sanatçıyı incelerken asıl aranılması gereken nokta da bu. t'zun incelemeleri gerektiren ba konn bir yana. serginin blr çok tablolannda kendini gösteren teknik basarılar flstünde dnrabiliriı. örneğin «Monolit», «Melrk Ayafı», «Sedeflenen Siyah», «Atlantid» çibi resimler lezzetli, ahenkli boya hamurla nnı rahatça kullanmanın gü zel örnekleridir. Tabiati Izli . yen resimlerde pek yeri ol l mıyan bu tat'ı jriler, boguk yesil ve maviler, kan kırmınlar, turııncu ve morlar burada îüzelce yayıliyor tuvallere. tç dünvsnın hahprcisi olmak giFahrinüsa Zeid'in sergisinden hir köşc.