Katalog

11 TTaziran 1954 CU^IHURÎYET crş Genç topluluklar ve önenıli bir kampanya Günumuzde «rtık Tflrk Tiyatro Santtı'nm dayanabilecegi, güvenebıleceğı iki güçlfl deıtek, behrli tekılde gun ışıgına çıkmıstır «Amatnr tonluluklar» ve «Anadoludt tlyatro»... Devlet Tiy«trol«n, Şehir tiyat rolın ve öıel tiyatrolar'ın yanıııra, fun geçtikçe hızlı gelışmekte olan genç amatör tanatçıların kurduklan topluluklar, bulduklan her yerde vt lahnelerde başarılarını gostenyorlar Avnı zamanda Anadolumuzun her kosesine •savılmağa ba*ln an tıvatro çahsmalan ve bütun imkânsızhklan yenerek oynanan basarıh oyunlann, genis halk kıt lesi tarafından ilgi çekmesi ve benıtnsenmci, Turk Tıyatroıunun gelecegi lçın parlak bir ıııktır . Bırkaç yıl Bnceslne gelinceye kadtr; örneğin «Cep Tıyatrosu», «Genç Oyunculır>, «Robert Kolej», «Gençlık Tiyatrosu», «Akademi», «Galatasaray Lisesi» ve çu anda hatırlıyamadığımu dığerleri, hepsi amator çalısmaların öncüsü •«vantgarde» topluluklar olarak bugunku daha venmlı donemı hazırladılar Bu gun ıse bu tur ÇT'ı^malar gıî bu amaçla giriıilen Sneznli bir «Kampanya» dan IÖI açacagımıı gıbl, aynı lamanda bu mtvıim tonunua bazı amator gençllk tiyatro çalısmalanndan da kuaea bllgi verceeftlz: TURK TIYATROSUNDA Yazan: Selmi ANDAK «Her yer tiyatrodur» «îyi tiyatronun yalmzea §eyirci üzerındeki olumlu «tlcılerine inanmakla yetınmeyen, tiyatroda ver almanın insan kısılığı uzerin deki akla sığmaz etkılerinı, eğı tıra gucunü, dıkkate alan «Oyur Dergısi De ve tzlem Yayınev lerı gonullü yayıncılar olarak Amator tiyatro çalışmalarımr çoğalması ve onlann karşılastı ğı guçlükleri çözmek ve yenmek amacıyla bir «kampanya» açmış lardır 1964 yazının Haziran, Temmui Ağustos, Eylül aylarını «Her yeı tiyatrodur» deyimaıyle öretliyen bu kampanya'mn gerekçeM |u na dayanmaktadır Uzun ııiredu kurulmuj, yeni kurulan, bir tur lü kurulamıyan ya da dağılan a mator topluluklar gu kaygıyı a çığa vurmuslardır. «Amator top luluklar daha da çoğalacak, ya yılacak Ama yerleşmı? tiyatro anlayısıtıyatronun olabilmeıi 1 Trabzon Amator Tiyatro Kulubu çın bir tiyatro bınası, sahne, de dır» iloganı ile hareket ederek, yaz ayları boyunca bu kacapanyaya katılacak tiyatro adamlarınıo, yazarltrm, renamlann, karikaturculerın yazılannl, çızgilennı jajınhyacak, dergılerın ve gazetelerın aracılığıyla bu gerçejı anlatmaya, yaymaya çalısacaklardır. Amator tıyatroculann karşılastığı guçlükleri çozmek işm soracaklan sorulara cevap venlecek, bılenlerle 11gıler kurmalarına yardım edılecek ve gerekırse yenı topluluklara çalıştırıcı sağlanacaktır Ayrıea bu alanda yapılacak butun yayınlar desteklenecek \e duyurulacaktır Tiyatro ile ilgıli herkeı bu kampanyavı benımsemeye ve katıltnaya dâvet edılmektedır. •Her yer Tlyatrodur» kampanyasının \onetıcılen bu konuda tOldürdtığunı Adam» oynmmda baftui goctcren amatarler kor, koatflm. ııık vb. oLması gerektigı lanıııpek çok kimıeyi köateklemekte Oyıa, amatör tiyatroeuluk bu engellerın, engel bilinmedıği yerde en tath gorünujüyle ortaya çıkıyor» îste, önümuzdeki bu onemlı kampanyada, aozü geçen Sneu dergi ile Yaymevlerı bırlikte bu amaçla: «Oynamak ıstıyenlerle seyretmek wtıyenler bulunduk tan aonra, her yer tiyatrodur Ondan o'esı hıc rip en»el degıl ıZafer Madaiyası» oyununda topluluklar «ilk adım tivatrola n» nın, daha once profesyonel «eviyede başan gostermıs, yerle«mi«, vonu behrmıj amator topluluklar olmamasına da dikkat edılecek Bir de çok önemlı bir konu olarak, bu kampanyada, «Yerll Oyun» lorunu da ineeden ince\e ele alınacak Iste gerek yurd çapındaki ti yatro gehşmesınde değerh bir amaç tasıyan ve onemlı unsurların çozumunu ele alacak olan bu kampanya, olu me\sım ^ az ajlannın en ılgınç \e olumlu olayı layılmaya namzettır Başanlı örnekler Amator topluluklann ilk 6ncü başarılan evvelce «Genç Oyuncular» ın Erdektekı goster Ifmlp belırli bir d ıruma gır gide olumlu bir teviyeye vlat» maktadır. Düne kadar birkaç ilimlzden 8tey» geomiyen ıthne faaliytti, bugün devlet eliyle kunılanlar dısında, Istanbul, Ankara, lxmır, Adana, Bursa, lilriaehir, Antalya gıbi illerimizi çoktan aaarak Sumsun, Bartın, Zonguldak, Terıuj, Bandırma, EUzıj ve diger ülerimize yayılmaktadır Bu yazımda, okuyuculanmıza Bandırma Halkevinde cTalan» oyunn yazılan veya çalı«malanyla dettek olacak kl«ılerın «her «eyden once amator tıyatroculuğun ba? kalığını anlatmalan, lyice aydınlıga çıkarmaları gerektığinı belırtıyorlar Aynı zamanda tıyatro tanhınden örnekler verilmeıı, gunumuzdeki yerlı, yabancı amator topluluklann çahjmalannın anlatılması, genel çozumler dujunulmesı de gerekıyor özellıkle, vardım edılecek ama'or Zonguldakta Çelıkel Lisesi temsili mişti Anadoluyu larmaya ba; lıvan bu tur çalıjmalar ıçınde Ah Do^tAH Pekmen Koy Genç leri ve öğrencilerınm Akpınar Koyundekı «Hayat Okuldur» ovunu drnek gosterılerden bırıydı Ve daha bunlar gıbıler Şımdi de profesyonel tıvatroların mevılmı kapadığı ve turnelere çıkmıs bulunduğu su gunlerde, çe«dtli illernnizdekı amator ve eenç top'u'uıdar n çal «malar m çekm stır daş best«talerıınn tesııı pek yavınlamıştır bellidir. Meşrutıyetten sonra • Turk tiyatrosunda yenl ki donemin yanm juznh bu donem, Devlet Konsevatualan en genı$ parçasında i«e, rından ya da dışarıda yetişAlman tiyatrocalnğu afcır miş, gene ve orta yas.li reilbasmıştır sorlerle venl başanlar «reüriKnruruluk eorevlyle Turkireye ça£ınlan İlk yabancı rejlsör Andre Antoıne"in Fransıı olmasına ra^men Mikarıda behrttı^imiı dnrumun başlıra ikı nedenl rarflır Bırinri Dunva Saraşın»lan tkinci Sa%aş yıllarına kadar Turk tıvatrosunda kutenni'lerdlr rucu. sahneye koyucu, yonetlcl r e aktor olarak tek a tsnhul K'r Lİ'P'İ tıvatro boiıı dam dunımunda bulunrau^ mfl'nön vıl «nnu tprrMİİ olarak Mnhiin Ertuğrul'un Alman Re«at Nuri Gılntpkin'ın «Yaprak pkolunde kendi kendinl yeDSkümö» ovunu Sehir Tivatro«u tiştinniş bir sahne adamı ol Yenl Komerf! hrılumılnde nvnsn tnası, İlk nedcndir 19S6 da mu v» eenl« llei uvandırTnıştır kurulmu; olan Ankara DevE«eri Rcha Kfi«en81u «ahneve kovmu'tur let Konservatuarınm tlyatro • BANniRMA Halkevi Ti\e opera bolumu sanatçılarıvatro Kolu mevtimin be«ınd ve nı yetiştirmlş Prof. Carl E«on ovunu nlan Orhan A'sena'nın bert Turkiveden ayrıldıktan «Yalan» sdh pi^e«ınde Vıajan sonra Ankarada opera ve tleo«termi<tir Genç aktor Kutlav ıa£ro rejısoru olarak uzun Renato Mordo Devlet TiyatroOlcav'ın ^ahneve kovduğu pı sure çalı;mış olan Viyanalı ınnda da ba*»nlı bir ySnetıei \e«te amator «anatçılar rollerin oldn de dikkate de?er bir ba^an sa» Prof. Renato Mordo da, delami'lardır gişik mizaç ve uslubuna ra* yor. Türk tlyatrosuna büyuk •ZONGULDAK • M Çelikel Liınen, Alman kultur mirasiy emeklerl scçmi«j olan yaban«e«ı tem«ıl kolu'nun her vıl olRejitor M»x Meınecke Şehir Tl le beslenml^ bir sahne ada cı rejlsorlerl, »aygıyla aaduğu gibl bu vıl verdifti temsil yatroları ve tjtanbnl Konıerva nudır. 1951 1955 arasında mak g«reklyor. de 11?ı çekmistir Tur?ut Ö7aktuanna emek vermlşti. Ankara tiyatrosundan opera NOT Bu dlzinin ftteman'ın «Gune'te On Kisi» plveki yazılan 18 mart 964 sanatlyle İlk ba£ları, saray rejisorlufü yapmı; olan Ar<inl oynavan genç «antçılar, 5zellikle Perihan Temizer, Mete te başüyaral: tcumhunve çevresl kurdu. tlk yabancı nulf Schröder de, Bavyeralı Utku Zlva Tugcu, Necdet Pe«bir Almandır. yet» m mart, nısan, marejisörler ve ojretmenler. tkireioglu, Fahrl Papila, îhsan Doyıs aylan hazırladıgı Türk sahnelerinde Alman talyan Commedia D'ellarta San, Csner Umul Avlâ Ünal Tiyatro sayfalannda çık Sanlye Orhun, RO?tO Günarsüslubu ve muzikli ilk oyun tlyatroculuğiınun en son tı lan Ate? Kocaba» başan gBsterların ezgilerinde Italyan ça# temsilcisi, lstanbul Şehir 11yatrolan Baş Rejisorluğu ml'ler, «anat tarihı Bgretmenı \rdın Karaha«an Svülmuştür (1951 1958) yapmış, sonra dan da bir sure Istanbıı' • TARSITS Li«e ogrencılennın ovnadıklan Cevat Fehmı Konservatuarı tiyatro bolu Baskut'un «Küçuk Çehir» pıve^ı ı munu yonetmış Max IMein ilgivle takip edılmi«tir tki gun ecke'dir Meinecke, Alman devam eden temsıllerde çevre vanın Ren bolgesinde dog halkı, genç ^anatçıları 5vmu«lerrnuş, tiyatroda İlk adımları dir Berlinde atmış, sonra Viya • TRABZON Amator Tivatııa Avantgarde sahnelerinde ro Kulubunun bu mevsim sahcalı^mı; bir tiyatro adamıneye kovdugu «Zafer Madalvası» dır. temsilleri bıivuk başan olmustur Ulu^al Verem Savaş DerneFransıı Andr* Antolne'in ğlnin 17 Genel Kurul toplantısı teorl alanında kalmış çalışdolayısivle Trabzon'a gelen delemalariyle başlayıp Maz Megeler, oyunu toplu olarak seyretınecke'nln Devlet Konservamisler ve çok begenmislerdır tuvarı dekor kursusu oğretThomas Haggen ve Josua Loganın vazdıkları bu eserdekı baş menlıgıne gecmesıne kadar rollerı Rustü Yanhoğlu, Sulevyarım yuzyıl surede Alman man Tckcan ve Atnerıkalı barı? asıllı olmıyan yabancı tek re gonullerınden Mm Jean Zetlisor, Trabzon doğumlu Tutlemajer ovnamışlardır nan tlyatro ustası Takls Mu • KARADENİZ Teknik Üzenldls'tir; ama o da tlyatro nıversıtesi tıyatro kolu Cahıt ogrenlmlnln onemll yillannı Ünlfl Carl Ebert Ankara Devlet Atay'ın «Pusuda» pıyesınde baArnulf Schröder Ankara Devlet Almanyada yapmış ve tiyat Tlvatro ve Operaıı'nın g«llıraesarı gostermıstır Çeşıtlı pantoro ıuerıne Almanca eserler Operannda yonetlcılik >apmıştı. mım ovunları da ayrıea dıkkatı slnde bttylik rol •ynamıştı. iunuyoruı•ANKARA KOLEJt Devlet Tiyatrosu lanatçılanndan Nurtekin Odabası ve oğretmenleri Nıhal Isıl yonetimınde Ankara Kolejl İlk kifim III B ogrendlerinin hazırladıkları Mümtaz Zeki Taskın'm «Yıldıı Ece» pi\e«i, ÜçüneO Tlvatro »ahnesinde Kıbns yaranna basanvla ovnanmı«tır Kolei vönetıcilerin'n VP küçuk i«tidatlann örnek ovunları ovgüvle karjılanmıstır Ovunda Sevhan Uslu AvHa \ra\ Hılâl Aktopuk Emre Gok çer dıkkatı ç<"l<mıs!<>rdır + ÖT ornnüĞf'M ADAM Kabata» ErkeV Lı^ı^inin vıl «onu tem«ilınde Maunce Bos*and'm ı'ç perd»llk «öidurdOB'JTi Adam» ntve«l OTnanmi! ve çok ba«anlı nlmu«tur TarıV Onan ve Fdruzan Oran'ın «ahneve kovduVlan V u nvunda Ha«ta «ıın» mlıln> rtc PaW?^ Frdpm fpvkSUHe ı« Mdat cö«te'mf« dı»cr rollerd» Teoman Ok\al*ırık OSur ÇaSIsrra ?emm Gıındemır Tatıh G'iç A^ dın A^dıntas T<mpt Ke DUNBUGUN Burhan Arpad Turk tiyatrosu yabaıu ı topluluklan ve artistleri goren Osmanlı Turklerlnin heyecanı Batıhlasnıa hevesli lyi nhetli bir iki padişahın lsteklerivle başladı Tlyatro Yabancı Rejisörler Çok uzun zamanlardanberl erkekler, kadınlan nasıl idare edelım dıye kafa yormuslar, bazan başan elde etmışler, bazan da elleri bögürlerınde kalmıştır Bir saır «kadınlan lyi ldare etmenin yolu onlan sevmektir» dıyerek lşın içuıden çıkmıştır. Belkı de en doğrusu budur Fakat bazı genel kaıdeler ve prensıpler vardır ki her halde, bunlardan istifade, faydadan hâli değıldir En evvel 1leri sürülen blr nazarlye boş değildlr. Kadmlann erkek nesltnden ayn blr varlık olduklarını kabul etmek ve ona gore davranmaktır. Kadmlann erkeklerden daha kuvvetsl» olduklan, heyecana daha fazla kapıldıklan, blr erkek kadar ağır işlere dayanmadıklan muhakkaktır. Kadınlann iç bttnyeleri uzun zaman ayakta duramama larının, uzun zaman istırahatsız basiaya dayanamamalannın nedenını teşkıl eder Onlar yapıca başkadırlar Fakat buna mukabü daha az soğuk alirlar ve sıcağa daha faz la tahammül ederler Bir erkeğe şu sualı sorsanız: cBu etl nereden aldınız"»; cevabı, satın aldığı kasabın ismını söylemek olacaktır Ay nı sualı, bır kadına tekrarlarsanız şu mukabeleyı görürsünuz? «Ne var? Beğenmedlnlz Bunun mânası, kadınlann her şeyı, sahıslan bakımından müdafaa etmeleri demektir Bu, kadmlann hemen her seyi kendı sahsi zavıyelerinden görmelerinden ileri gelir Kadınlan tenkid ederken onlara aynı zamanda çok cesaret vermell ve takdlr ettlğlnlzl açıkça blldlrmellslnlz. Bir «ey söylemezsenlz, kadınlar bunu hoşlanmamak m&nasına aürlar Mutlak iyi bir söz söyleyiniz Kadınlar, erkeklerden çok dah fazla medlh ve »enaya bayılırlar. Buna da nnntmayınız. Kadmlann meseieleri Kadınlan idare etmek hiç de zor deâildir Kadınlann mantığından er kekler pek anlamazlar Onlar bir »eyı sevıp sevmedıkleri yönünden mütalâa ederler Onlar içın bu ölçü, bütün mantık standarlanndan daha muhimdir. Fakat su da var ki kadınlar karsılarındakileri, erkeklerden daha ineeden ınceye tetkik ederler Çünkü kadınlar, eşya ile ilgılenmekten kat kat fazla msanlarla alâkalıdırlar Bu sebeple, dedıkodudan erkeklerden fazla hoşlanırlar Onlar içın konuşmak erkeklerden daha büyük ihtıyaçtır Bunun içın de ışde olsun, evde olsun onlann daha fazla konuşmalannı hoş görmelisinız Kadınlar daha riyade birblrlerlne uymak, eksantrik olmamak lçln çabalarlar. Onnn lçin beğendilkerl blr tipi, hemen bir çok kadınlar takllt ederler Çalıgma yerlerinde buna dikkat edln. Kimi çok begeniyorlarsa o kadını modcl olarak aiacaklan lçin sls de ona gon hareket edinlz. Kadınlar erkeklerden çok daha fazla methedilmeyi severler... Kadınlan tenkit ederken onlara aynl zamanda çok cesaret verinlz.. Kadmlann pek çoğubeğendikleri bir tipi hemen taklit ederler. nuz işler venruz. Çunkü sorumluluktan diğerleri gıbi kıskançlık çıkarmazlar Büâkıs guç iş oldugu içın istemezler 3 Ara sıra iginde eskı randımanı vermiyebilir Bu zamanlarda onu, hatalı bularak, izzetı nefsini kırmayınız Evli olgun kadın Dikkat edılecek noktalar 3 Yanlıs yaparsa, yuzUne vurmadan, yavaş yavaş tashıh yoluna gıdınız Sert davranmaktan bir «ey çıkdaıma metin daYranınır. maz Hiç evlenmemiş kadın Meslek kadını 1 Meslek kadınlan son derece benlık ıddıasındadır İdaresı en zor tıplerdır Çok defa dığer kadınlardan ış hususunda daha dıkkatlı dır. 1 Başkalannın işlerine çok karışırlar Bunun delar Ona karşı çok nazık ve vamlı olması tehlıkelıdir On u n dıkkath olunuz ıçm sert olmasa bıle 2 Istıkbaldekı ga\eleıı2 Mumkun oldugu taknı hesaba katpıak konaşu dırde bj kadma c' fe muhım 3 Evdeki hayat ile iş tıfade edlniz E7 kadını olaak ondan bir çok şeyler öğ hayatının farklı oldugunu ıyıce anlamasım saglayınız. 'enebillrsiniz Kadınlarla, kadmlann başın Koca bekleyen genç da çalışmak zordur Kadının en büyük sılâlr göz yaşıdır kızlar meslek kadını Buna pek aldırış etmeyınız 1 Bunlar ışden ziyade Fakat bu takdırde daha aşunlardır: evlenmek peşmdedırler Bu 1 Onlara ış verirken cıhetle onlara karşı muame zarla\ınız Kadınlann reaksıyonlarıdetay ile fazla meşgul olma lenizde, bunu gozönünde bu nı evvelden kestırmek zoryın Evli kadınlar ış başarlundurmakla beraber, fazla dur Fakat şu kadarı söylemak hususunda tecrübe sayumuşak olmayınız nebüır kı e£er onlara karhıbldırler 2 Okuldan yeni çıktık şı ıvı ve tarafsız muamele e 2 E\lenne erken gıtmelerı ıçm tedbırler alınız On lan için tecrubelen azdır Iş dnor^anız dıUü't calışarak lan evlerıne geç bırakmayı de, ilk avlar onlara ıtına e ıvı rsndıman verecektır dınız ve ıyı ıtijatlara alıştıBıındsn daha fazlasmı ıs nız. hakkmız da yoktur 3 Onun fıkırlennden ıs rınız Kadınlarm pek çoğu beğendıkleri bir tipi taklit etmekte asla gecikmezler ı r.