Katalog

27 Mayıs 1964 tTDMHURİYET BEŞ EKONOMİ Yorum ISTANBUL SANAYİFNDE YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI İstanbolda (963 te 27 Mayıs ve plânlı kalkınma Bugün 27 Mayıs 1960 tarihinin dordüncü yıldönümüdür. Türk ulusunun ekonomik kalkınması bakımından bu yildonümünün önemli bir anlamı vardır: Plânlı kalkınma dönemine, çok partili bir siyasal bünye içinde giris. Gerçekten devrim bükftmeti 27 Mayıstan hemen sonra plânlama konusnnn ele almıs. demokratik bir diizen içinde >şliyebilecek ve modern plâncılık anlavışına uygun plânlar yapabilecek bir teşkilâtın knrulmasına çalışılmıştır. Bugün plânlsuna teşkilâtı, 27 Mayıs Devriminden yalniz dört ay küçüktür. Bu sebepten 27 Mayıs tarihi He plânlı kalkınma flrasında sıkı bir ilişki vardır. Vaşadığunız yüzyılda teknolojik eelişmeler öyle hızlı ve öyle yaygın bir görünüş almıjtır ki üzerinde yaşadığımız yuvarlağın gelişmemiş bölgelerinde yaşayan insanlar bilinçli ya da bilinçsiz olarak bu haşddndürücü gelişmenin farkında olmaktadırlar. İleri ülkelerde yer alan bu gelişme. diinyamızın geri kalmı; bölgelerinde yaşıyan toplumlan da kalkınma için harekete geçirmektedir. Fakat sağlam temellere dayanmıj dengeli bir kalkınma için eski yapının yeniden düzenlenmesi zorunludur. Gelişmemiş. bir toplumdaki çeşitli kuruluşlar kendi çıkarlannı 11eilrndirdigl için bu yeniden düzenleme zornnluğuna karşı direnmektedirler. Böylece ya toplumun eelismesi uzun bir süre eeeikmekte ve ileri ülkelerle yasama seviyesi arasındaki fark büyümekte ya da direnenlerle gelişme isteyenler arasındn açık veya kapalı bir çatıjma yeralmaktadır. Bu bakımdan çağımızda geri kalmıj bölgeler için kalkınma, bilimsel metodlara dayandınlınak zoranluğundadır. Bilimsel metodlarm, modem ekonomi hilimince kabul edilmis. « ı son teknigi ise plânlamadır. Demek oluyor ki geri kalmış ülkelerde hızlı bir kalkınmanm sağlanması, devletin ekonomik ve sosyal hayata bir plân içinde müdahalesine bağlıdır. Bu gerçek çok geç anlajıldı. Plân fikrini küçümseyen siyasal gnıplar, bugün bellrsiz anlamlar içinde bocalamakla beraber, yine de plânlı kalkınmayı benimsemiş görünmektedirler. İrili ufaklı siyasal partilerimizin plânlı kalkmma karşısında olmadüclannı programlarına almaları. bunu yaymlan içinde israrla belirtmeye dikkat ermeleri de gelecek için, herseye rağmen, iyi bir gelismedir. Bu, plânsız toplnm yönetmenin ekonomik ve sosyal gelişme bakımından olumsuz tecrübelerinin bir sonucudur. Öngöriilen kalkınma bedeflerinln matematik verilerle kamıı oyunun önüne konulması plân fikrine karşı olanlan da farkında olmadan plânın içine almakta ve onların gelecek hakkındaJd düşüncelerine, tekliflerine yön vennektedir. 27 Mayıs Devrimi modern ekonomi bilimi plâncılığını kalkınmamız için nasıl uygulamıya ünkân verdi ise plânın başanlı bir yapıt olarak hazırlanmasına, onun kamu oytına maledilmesine, siyasal otorite ile tartışılarak mümkün oldnğn kadar gerçekçi ve ilerld bir nitelik almasına şimdi esld plâncılar diye anılan bir avuç genç teknisyen grupu sel>ep olmusrur. Demokratik bir diizende yasama, yargı ve yüriitme organlan yanında bir dordüncü kuvvet olmamakla beraber teknlk çalısnalan ile siyasal otoriteye müşavirlik etmetl gereken plânlama tegkilâtlan bu görevlerini teknisyen kadrolarnu yeterli ve devamlı personelle dolu tul(uklan; plânın ilk uygulama dönenılnde gerekli yeniden düzenlema tedblrlerinin gecikmeden alınmasında siyasal otoriteyi basanlı bir gekilde ikna ettikleri; plânın uygnlanmasında, uygulamanm değerlendirilnıesinde ve gerekli görülüyorsa plânda değisiklikler yapılmasında kararb bir tutum takınabildikleri oranda ana plânm hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırmaktadırlar. 1962 yılı plânlı kalkınmaya geçis. döneminden sonraki ikind yılda ve 27 Mayısın yıldönümünde vatandajın kafasmda bu konularla ilgili sorular doğuyor. Siyasal unsur ile teknik unsurun bir araya geldiği Vüksek Plânlama Kurulunun toplanmak üzere olduğu bugünlerde bu sorular, plânlı kalkınmanm geleceği bakımından, ayrı bir önem ve özellik tagımaktadır. Kısacası, kendi sinin knrulmasuıa âmil olan 27 Mayısın tıldönümünde plânlama teskilâtımız ne durumda ve plânlı kalkınma çabalanmız ne yöndedir? Plânlı kalkınmayı benimsemiye başamış olan kamu oyu, bu sorulartn cevaplan ile haklı olarak ileilenmektedir. yabancı sermaye yatırımları azaldı Senato seçimleri 5 r = Ekonomik kalkınmanm temel ilkeleri kabal edilraiş seviyeleri aşması ba linde, taahbütlerini yerine getir • Alivre satışlar için mümekten kaçınmakta, bn suretle essir bir kontrol sistekendi firmalannın oldoğa kadar memleketin itibarını da göz göre tni âcil ihtiyaç olarak göre zedelemektedirler. Alivre dış görülüyor satışlann yasak edilmesi ile, önce memleket mahsulü, sonra da raem Izraır (Ualuk Cansın bil leket itibarı birer kumar mevzuu dıriyor) Baslıca ihraç mad olmaktan çıkanlacak, müstabsilin delerinin dış piyasalara aliv alın teri, hakiki değerini bnlacakre olarak satılmaları konusu, tırj. her yıl ihracat mevsiminin aNeticesiz kalan şikâyetler çılmasından öncekı aylarda çeşitli mttnakaşalann doğma Bu görüşün bir çok doğru tarafı sına yol açar. Bn yıl da böy olduğu muhakkaktır. Bilhassa aliv le oldn ve bn satışlann ya re taahhütlerın, çeşitli bahanelersak edilmesini istiyenlerle le yerine getirilmediğini ve dış asistemin eskisi gibi devamı lıcıların bu durumdan sikâyetçi na taraftar olanlar, barsretli olduklarını gösteren pek çok mibir hav» içinde tartışmaya sal bulunabilir. Daha bir ka; ay koyuldolar. önce, bir kısım dı? ahcılar, bura daki Ticaret Odalarına başvurmuş Mahsulün ıdrakınden çok önce, lar ve daha önce kendileri ile alivhattâ rekolte mıktarlarının degi re baglantılara giriştikleri bazı şık nava şartları tesırıyle hangi Türk ihracatçılannın «Şimdi fiatsevıyeyi bulacağını tahmıne dahi lar tahminleri aşan seviyeleri bulımkân yokken, «kararjama» fiat du> diye, mal tesliminden kaçındık Jarla bağlantılara gîrilmesi, hiç lannı bildirerek çikâyetçi olmuşşuphe yok kı, alıcı için de, satıcı lardır içm de bir dereceye kadar bir şans Işin fenası ?u ki, bu gibi şikâ denemesi mahiyetinde oluyor Bu yetler hemen daima neticesiz kal • zavıyeden bakılınca, alivre satı? maktadır. Ticaret Odaları, îhra ları, ticarî teamüllere aykırı düş catçı Birlikleri, yahut diger ilgili mıyen bir ckumar» oiarak görmek teşekküller, ya müeyyide yoklu • de mümkün. Yalnız şurası var ki,gundan, ya da buradaki «atıcı firtatbikafta bu kumar, her zaman manın tesiri dışına sıynlamadıklasesâiz sedasız uynanıp bitmiyor. rından, yapacak bir muamele buAksıne çok kere hâdiselere, gürül lamamakta ve yapılan» »sdece setülere yol açıyor, tarafların bir yirci kalmaktadırlar. bırlerini itham etmelerine sebep Bn bflyük zaaf noktasıns raŞoluyor men, alivre latışlann devamıns ta tşte alivre satısların yasak edil raftar olanlann işaret ettikleri eimesıne taraftar bulunanların hare bi, ba sistemin bfitfln dünysda tat ket noktaları, bu. Diyorlar ki: bik edilmekte oltfnfnnn ve bizim «Ihracatımızm mümkün olan en bir yasaklamaya gitmemiz halindc. yüksek doviz gelirini saglaması i • dıs aheılann raklp memleketlere cabederken, şimdlden. yanı mah müracaat etmelerinden, netlce olasıılün hakiki maliyetj bellı olma rak yine bizim zarar gSrecegimizi dan. yapılacak dış bağlantılarla kabale de zarnret var, bir şans deneroesıne mevzu baline Gerçekler, bu olduguna göre, gettrilmesi, Türkiyenın bugünkü toptan bir yasaklama yolunu seçBu yazının haztflanmasında yararsıkışık durnmu ile ba£daştmlamı mektense, müessir bir kontrol sis laml»n kaynaklar »unlardır: A.P. nln îküsadl Görüjlerl 1963 (I), yacak bir besapsızlık olur. Fiatlar temi arayıp bulmamn ve hatıra ileride. alivre satıs seviyelerine nis gönüle bakmadan bütün müeyyi • 1 AP. rvln Iktiaad) Grirüşleri 1964 (II), C.H.P. Halk Hizmetlndp (Sorularbetle daha yiikeU rakamlan bulnr deleri tatbik etmenin, en isabetli Ce^aplar), C.H.P. C.H.P. sa, memleketin buylece ngrıya vol olduğu görülüyor. Konunun. Seçlm Beyannamesi PTOgramı, K.M.P. 'lortl), C cağı döviz kaybını kim karsılıya memleket ekonomisi bakımmdan Programı, Y.T.P Tüzügü ve Progracak? Kaldı ki, tathikatta çok kere ar7ettiği müstaceliyetle ele alınmsmı (1963). Y.T.P Büyuk Kongrcslne ibraç tinnaları. fiatların, daha ön 5i, taraflann birlesükleri tek nok sunulan Genel Idare Kurulu Rapo» • ru (20.5.1953). ce yaptıklan alivre. bağlantılarda tadır. izmirin bir takım önemli ihracat problemieri var Plânh kalkınma Vergi reformu tstanbn! Sanayi Odası tarafından son olarak yayınlanan istaV/ASV//////////> Adana (Özer Öztep yazıjor) 196465 yılı ihracat rejitistiklerden düzenlenen yandaki miyle ilgili olarak Adana Ticaret ve Sanayi Odası taraiından grafik htanbulda mfie*ıeı sanayi hazırlanan raporda Özellikle ihracat yonetmeliği üzerinde duIşletmelerinde B3Î4 sayılı Tabanet rulmaktadır. Sermayeyi Teşvik Kanunnndan Bu konuda bazırlanan rapora göre istenilen hu&uslar 5un////////. ''/yy//////// (aydalanılarak yapılan yabancı ter lardır: maye yatmmlarının 1958 1963 yıl1. Bugüne kadar hasıl olan mü sulün idrakinden 6 ay evvel serları arasındaki miktarlarını göt şahhas hâdiselerden ortaya çıkan best bırakılmalt ve vukuu muhtetermektedir. 1963 yılına kadar ya sonuçlar gozonune ahnarak, tescil mel suiıstimaller onlenmelıdır. 4. Bolgemizın Arap ülkeienne ya bancı sermaye yatırımlarının artıs mercilerınin yetkileri »arahaten açıklanmahdır. kınlığı dolayısıyle bu ülkelere yabızının yavaşladıgı anlasılıyor. pılan canlı hayvan ve bakliyat itv 1962 de âni bir yükıelme görül ' 2. Anormai rekabetı önlemek, racatının kötü neticeler doğurduğu //////////y////////777 ! istatutiki bakımdan dara, teslim mekle beraber geçen yıl artıı bı ı tesellüm gibi hususlarda tecanüs gozonune ahnarak lisans ve tesçil //////777////////77////////////A zı iyice düşmUstnr. Bnnunla bera : ve kolaylık saglamak amacı ile yö usulü şimdılik devam ettırılmeli. V////////777////Y////// 777777777? kalemlerinin air. ber 1958 yılı 100 olarak alınırsa, netmelikte, ihraç Z/7/777/7. V7///777777. Kalite ihtilâfları Y////77//7 'y / / / / / / / / / / /////////i câri fiatUrl», 1963 yılında yaban | Standard İhraç Mukavelelerine Raporda, kambıyo mevzuatı üzebağlanmasını mecburl kılan hü 777T777777777777 cı sermaye yatırımlarının dört mi» ı kümlere yer verilmelidir. rinde de durulmakta, pamuk ihraline yakın arttıgt snlaşılmaktadır. ! 3. Alivre satııların başlama ta catında son yılıarda artan «kaüte | rihleri Bakanlık tarafından tesbit ihtilâflannın», Maliye Bakanhjı edilmell, latışlar kapalı zarf usulü tarafından tesbit edilecek GözetKATNAK IsteAbvl Saaay* Odası ] ile Borsaya tescil ettirilerek mah • me Şirketlerininaracılığı ile halledilmesinden fayda mülâhaza edilmektedir. Bu hususun döviz tasarrufu ve ihracatçı bakımından d« faydslı oldufu, ancak kambiyo mevruatında değişiklik yapılmatının sart oldugu ileri sürülmekt»dir. lhracatm teşvik ve arttınlması için öngörülen teklifler arasmda büyük bir ihracat ve tevzi merkezi olan Adanada Merkez Bankası» nın bir şube açması gerektiği ifa • de olunmaktadır. Diğer teklifler şöyledir: 1. Millt bankalanmızla çalı;an Senato seçimleri yakJasmaktadu. Seçime katılan siyasal partiihracatçılanmıza, bu bankalar tamerak eder. Bu ınerakı esas alarak, seçime katılan dört partinin rafından tahmil edilen ağır faiz lerimiz her türlü yayın imkânlarından yararlanarak vatandaşlara yaymlannı özellikle pro^amlannı taradık ve her birisinin başlıca yükleri neticesinde dif pazarlarda proRTamlarım anlatmıya çalışıyorlar. Siyasal partilerrn proffraralakonulardaki düşüncelerintn ana çizçilerini çıkarttık. Ekonomik ihraç mallarımız bakımından çift rının en önemli kısımİarnıdan birisi ekonomik konulardır. Vatankalkınmanm temel ilkeleri, plânb kalkuuna, verçi reformu, toprak fiat sistemi ortaya çıktıgından, bu daş, çalışma, kazanma, yaşama, ihtiyarlıçını, hastalığını çüven reformu ve sosyal adalet konularında Adalet Partist Cumhuriyet 1 durumun izalesi için faiz hâdleri altına alnta, çocuklannı eğitme sibi is imkânları, geliri. sosyal vesair hususlarda gerettli tadilâtın Halk Partisi, Cıımhuriyetçi Köylü IVliHet Partisi ve Yeni Türkiye güvenligi ile ilffili bütün problemlerdc partilerin ne düşündüçünü, Partisinin temel düşünce ve Indeflerinin özeti mukayeseli bir şekil | yapılması halinde faydalı sonuçlar | ortaya çıkacağına ınanılmaktadır. hangisinin kendi menfaatine daha uygun tekliflerde bulunduğunu de aşağıda verilmektedir: 2. Mersin ve Iskenderun liman hizmet tarifelerine yapılan son zamlann maliyet üzerine yaptıjı menfi tesirlerin izalesi için memleket realiteleri gözönürde tutularak gerekli tedbirler ahnmalıdır. 3. AP.A. dışı satışlar için kontenjan te/rikinde daha makul lmkânlar üzerinde durulmalı, paravan firmalann artmısım önlemek gayesiyle, tahdit kaldmlmalı ve satışlar, normal rekabet «artlan altında yapılmalıdır. Tiearet ve Sanayi Odası yetklH Devletçilik »nlayışı. miIU ta. leri, bu gortislejıinrn«özel sektör» rihimizin zamretlerine, memle , raporunda yer alacağına inandıkketi iktisaden hııU kslkındırPrensip olarak devlet, ziraat, Jarını ve Bakanhklann da bunlar mak ibtiyaeına ve milletimizln ticaret v» tmnayi ile ıstigal cde öıel mölklyet ve Sıel tektöüzerinde önemle duracağını ıanTürklyenin ekonomik kalkm yaaama «artlarının toayal ada mez. Bu itibarla sahsi teşebbü re day»nm»tıdır. Türk milleti, dıklırını beürtmişlerdir. let ve sosyal emniyet İçinde sün muvaffakiyetini tajlamaya ordnıa, fençli|i, çiftçisi, tficcadiasında özel sektöre ehemmiyükseltilmeci löznmnna daya mttut bütün gayretlerin larfını n, memarn, sanayicisi ile bir yet venuek, onu teçhizatlandır mak devlet tarafından idrak e nan Içtlmai ve Iktiıadi bir lüzumlu görür ve fakat hileli bütündür. Bngünkü hayattan dümeli ve bu sektörün yaratı prensiptir. Parti, kamn yaran ticarete, sermaye haksızhklan nasibini kâfi derecede alamıcı kuvvetinden istifade edilme nın gerektirdigi kayıtları jöı na v* istismarına ,a;ırı kâr ihti yan fakir halk kütlelerine bih önünde tntarak bn kayıtlar dı rasına, bunlardan dogan büyük riyet ve demokrasi layesinda Hdir. şında özel teıebbüsün tam bir kitlenin ıstırap ve sefaletine zamanla refaha nlaşms yolları gflven ve ıcrbestlik içinde ça kayıtsız kalamaz. açık tntnlmalıdır. lışmasını saglıyacak tedbirleri Anksra Çeşitli müstahsil mad alır. delerinde fiyatların son derece yüksek tutulmasına rağmen esaı yetiştirici olan müstahsilin eline Plân, demokratik bir sibnlEndıkatif mahiyette olmak birşey geçmediŞi resmi makamGelişme hamlesl plânlı olma jsrtiyle pl&nlı ekonomiye ta yetle banrlanmah ve yürütüllarca da anlajılmış bulunmaktamelidir. Plânlı kalkınma, inMillt ekonomi kavramı içine hdir. Plân, raemleket realitele raftanz. Plân, gerçeklere, zadır. Yıllardanberi, kabzımal, cesan hak ve hnrriyetlerini gö giren bütün faaliyetlerin knor rine nygnn ve mrsul hükümeman şartlanna ve zaruretlerilep ve toptancıların hesabına çazeterek gerçekieştiriJmeiidir. dinasyonunun sağlanmaünı mut tin ve Parlftmentonun yetkisi ne kolayca ıntibak edebilen lısan müstahsillerimizın alnının Devlet, özel teşebbüsön ba lak bir zaruret addeder ve icap altında olmalıdır. Plân, özel makul ve roüspet hüviyette olteriyle yetiştirdiği malının değeşanyla ihtiyaeu karşıladığı a ederse bu çahşmalara tek mer sektöre, hür müteşebbise ve va rini kendi kazanması için hareiemalıdır. Aksi halde millete, lanlarda lüzumsnz rekabete kezden istikamet vermeyi düşü tandaş kütllerine geniş ımkân te geçilmiştir. Bu maksatla başta tahmil edilecek olan külfetler lar, inisiyatif ve mesuliyet verhayvan yetiştiricileri olmak üzere ve fedakârlıklar icapsız bir je girişerek ve lüzumsuz tnüdaba nürüz. leler yaparak, özel teşebbüsün melidir. meyvacılar, narenciye müstahsili kilde artacaktır. sevkini kırmamahdır. ve diğer tanm müstahsilinin kooperatifler altında toplanmalan temin edilecek ve bu kanalla k«?nMilll geliri arttıracak tedbirMevent verji «ıteminin eke dilerine geniş kredi imkânları sağ lerle vatandaşın kazancını yük nomik gelişmeyi teşvik edecek lanmakla beraber, malını kendi Türkiyedı yajıyan ve kazaseltmek ve böyleee vergi dü şekilde knllanılması ve aynı za Memleket realitelerine aygnn eliyle satabilmesi sağlanacaktır. zeninin de otomatik olarak ar manda vergi adaletsiıüğinin nan her vatandaşın devlet maı düşmlyen ve nazari hesaplara raflanna iştiraki ve ıktidan tıp işlemesinı temın etmek ge giderilmesi çerekir. Bazı müTütün piyasası dayanan yeni vergiler ihdasına rekir. Vergi yükü üzerinde zor kellefleria agırlaşan vergi yü ile mütenasip vergi üdemesi karşıyız. Vergi politikası geııel Malatya Şehrimiz tütün piyalamalarda bulunmak ve hissi kü bafifletilirken, şimdiye ka esastır. Vergi, umumi ve âdil sasında büyük bir canhlık göze iktisadi fuliyetleri geliştirecek sebeplerle halkın az vergi öde dar vergi vermiyen ve bir va olmalıdır. Içtimal bünyeyi ke istikamette olmalıdır. Müterakçarpmaktadır. Şimdiye kadar Tediği inancını yaymak vatanda tandas olarak devlet masrafla miren vergi kaçakçıhğına ve ki gelir ve »erret vergileri yokel îdaresine 315,756 kilo tütün şı »efalete sürüklemek gibi o rına iştirak etmemiş olanlar bu yoldan servet terakümüne Inyla varlıklı mübayaa edümiştir. Bedeli ise vatmdaşlann karşıyız. Arazi ve binadan ver lur. ödenen vergınin ılânı ile dan Anayaa» gerefinee verıi 1,636,514 lira tutmaktadır. devlet masraflanna daha geniş vatandaşı mânevi tazyik altın alınması; vergi sistemimizin 5 gi ahnmamalıdır. Asgari geçim 9,949 balya tütünün satışından nispette iştirak etmelerini ve da bırakmak adalet prensıple zel teşebbüsü yatırımlara teş hadlerine tekâbül eden kazanç devletin bn paralan geniş halk sonra Adıyaman tütün piyasasının ve gelirler vergiden muaf olma rine uymaz. Ziraat sektörün vik etmesi; gelir, kurnmlar ve da 1 haziran tarihinde sona erekütlelerinin yararın» Ubsiı etden alınmak istenen vergiler i verçi nsnl kannnlannda yapıl hdir. Vergi iktisadi faaliyetle raesini uygun gSrüyomz. ceği bildirilmektedir. se ıstihsali frenleyici bir rol oy mak istenen defisikliklerin ga rı daraltmamahdır. nıyacaklardır. yesidir. » • •» •• •. • • »• » • » Adana bölgesinin yeni ihracat rejimi görüşleri beili oldu Kalıte ıhtiâfları üzerinde biihassa duruluyor 1 1958 1959 1960 1961 1962 1963 yaklaştrhen Siyasi Partilerimizin Ekonomik Programları Müstahsil, kobzımal ve celepten hurtarılması için tedbir ofınocak Toprak reformu Toprak reformu çok «ski bir problamdir. Her dtvrimd» ortaya çıkar. Kkrl muhteTan yok tur. Memleket muhitine uyar. Artan sanayi mamullerine pazar bulmak ıhtiyacı, köyden çıkıp şehre gelen nüfusun ziraî sahada bırakacağı boşluğun giderilme»!, dıs ticaret dengesi için ihracat imkânlannın çoğaltılması gibi sebepler toprak reformunu faydalı kılar. Toprak reformunu bir ziraat reformunun temeli yapmadıkça mü cerret toprak dağıtmay» tesebbüs etmek bugünkü durumu biraz daha «ğırlaştırmak demektir. Toprak lahibini kendini geçindiremiyecelt bir hal« getirmenin mânasını vt hed» fini anlamaya knkân yoktur. Toprak refonnn, tepnkaı veya yeteri ksdar toprak sahibl olmıyan çiftçinln rabat yasama sını sağlıyacak yeter büyüklök te bir toprafa sahip olmasını hedef tntmaktadır. Toprak reformn anlamı İçine çiftçilerin topraklanndan iyi gelir elde edebileeek bsle gelmeleri için gerekli bötfin vasıta ve hnkânları »ağlamak ds girmeMedlr. Toprak reformn mülkiyet * leybtan bir düşünöşün eserl dejfildir. Bnnnn tam »k«i dofrtı dnr. Rfformnn oyrnlanmasın* bölge bolge baflanactktır. NE Türlriyede ietiaM! ve cepheleriyle jeniş Slçüde bir ziraat reformunun lüzumun» inanıyoruz. Işletilemiyen vey» tam randıman ahnamıyan büyük arazinin azaml istihtal üni teleri haline ifrağı ile bunltnn verimliliğini saglamıya mütavcc cih gayretler Mrftna, artan bü yük topraklann devletçe satın ahnarak topraksız çiftçiye dağı tılmasına ve bunlann verimli birer isletme haline gtirilmesine çalışılacaktır. Zirsf Kform, toprafını lgllyen mülk gsbibinden servetini elinden almak ınretiyle tedirgin edilerek gerçekleştirilemez. Boş darsn devlet topraklsn ve âtıl olarak tntnlnp israf edlleti geniş Uprak kaynaklan Işlemi yenlerin elinden alıp işllyenlere verilerek toprak reformu maksada nygun olarak gerçekleştirilebillr. NEDÎRİP Sosyal adalet adaletien m»kM4ınu ^ a e sefaleti degil, refahı yaygın htle getirmektir. Bnnnn ne M*yalizm il» ne de bnlungl blr ( İ n ) ile llgisi yoktvr. Sosyal Biz sosyal adaleti, zengini yoksul hale getirerek milleti adalet refah ve tervet dflşman sıkıntı ile dolu bir hayat sevi tıfı defildir. Sadece iktissdî yesinde eşit kılmak değil, tam kalkınmanm nimetlerinden bir alcsine fertleri varlıga kavus »vnç insanın faydalanması ve turarak müreffeh bir cemlyet külfetinin milyonlarm yflklenmesl yerine kalkınmanm niraeyaratmak mânasında anlıyoruz tinden kOylö vatandaşın, isci Sosyal adaletin ancak devlet eliyle kemalını bulacağı zihnı vatandayın, gecekondada yaşıyan vatandaşın yurdun geri kal yetıne karşıyız. mış bölgelerinde yaşıyan vatandaşın da âdıl şekilde faydalanmalarını sağlıyacak makul tedbirleri. Anavasa şınırları j . çinde almak demektir. Sotyml »daJet ilkesl, «konomik h»y«tı harekete getirirken Milll gelirin artınlması etra genlf vatandaş kütlelerlnln isfında milletçe sarfedilen gay tihdam ihtiyaçlarının, kazanç ret ve tedbirlerden sajlsnacak Mviyelerinin, medenî inı»n gibi yaşama imkânlannın, so«müspet ve menfi hiıılalardan bütün vatandaşlann soıyal ada yal güvenlik haklannın devletl let esaslarına göre emek. ser ilgilendiren başlıca konnlar omuye, teşebbüs, nızmet ve ba larak kabnl edilmesi »nlamına şarılanylt ınüten«ip pay al celir. tçtimai adaleti zenrtnlcri fakirleştjrmek yâni fskirli^i maları ana förüşümüüdür. sosyalive etmek seklinde anla PAZAR (Piyasa) Alıcılarla satıcıların iliski kurup buluştukları ve degismelerin yapıldığı yer. Talep ile arzı karşılastıran ve kisisel olmayan etkenlerin tümü. TÜM TARIŞMA PAZAR1 (Tam rekabet piyasası) Birer rekabet organı olarak. baberleşme olanakları. kusursıız, birbirine ber vönden çıkışları özcür, çok savida tüketenlerin, ürpteıılerın (tır maların), ve faktnr sahiplçrinin bulnndnğu var sayılan pazar. MONOPOLt (TeksatıcılıU) Tek büyük bir üretenin pazardaki bütün öteki ürün lerden tüm defisik bir ürünü lattığı bir pazar türü, ya d» Brgâtü. DUOPOLÎ Pazarda bir tür ürünün iki büyük satıcısı olması. OLİGOPOLÎ Birbirine benzeyen ürünleri çıkaran bir kaç büviik satıcının Hiitün pazar üzerinde egemenlik karma durnmn. MONOPSONİ < Alıcı tpke li) Tek ve büyük alıcıların tekelci gücü. OLlGOPSONt Alıcılar pazarındaki oliıopoli. • • • • • • •• • • • • • • • • • » • • • ! mıyonu.