Katalog

ÎKONOMİ İll lll lll Yorum 3^j ^ ^ | Ekoıtomimizde gelîşmeier | ^ : '. •^Z ~ z= = : = 5E = = = = = = = ^ = = = = =. şg = == = = = = ^E ~ S S = 1= := = = = = = = ^ ^ = ^ =E = S ÎEE ^E : = == =: = = =Z = == ^= = ^^ ^= ^= ^s Gazetemizin Ankara Bıirosu. gectiğimiz pazartesi günü. onemli bir haberi >ayınladı. Rakanlar Kurulu. ilgili uzmanların da katıidığı hir toplantıda ekonomimizdeki son gelişmeleri gozden geçirmiş \e durumuıı aiyimser.' olmadığını gozliyerek bazı tedbirler alınamasına karar vermis. Haberin. yayınlanan ; eMble, kısa bir tahlili iki onemM ejerçeçi bir kere daha ortaya koymaktadır: f p İçinde bulunduğunıuz plânlama doneminde yılUk pıogramlarda öngorülen gelir hedeflerinc ulaşılriıası mumkun olamamıştır. Bütce açığı. dış ticaret açığı. dış. yardım afikları bunun en tipik ornekleridir. Q Ekonomimizin içinde bulunduğu şartlar. fiat istikrarını bo7madan kalkınmavı gerçekleştirebilmek icin kamu sektorünun gelir \e harcamalarının denk olmasını zorunlu kıldığı halde. ekonominin dengesini tehlikeje sokabilecek gelişmelerin kapımızın eşiğine gelmek üzere olduğuna dair belirtiler kuv\etlenmektedir. Vergi reform ve zarnlarını ongıiren kanun tasarılarının gecikmesi daha henüz malî vılın başında olduğumuz halde biıtrede 200 milyon liralık bir acığa sebcp olmuştur. Buna 158 milyon lira tutarında tahmin olunan mevcut acığı da katarsak toplam açık miktarının 358 milyon lirar \a yükseldiği görülmektedir Bu somıcun elde edilmesi he " halde hepimizi uzun uzun duşündiirmelidir. Plânlı kalkınma. zamana onem vermek demektir Bütün Türk toplumu icin önemli olan zamanı kendi cıkarları icin bir yana itenlerin turunıu, \erei tasarılarının gerikerek kanunlasma<iina ve dolayısiyle bn nlumsuz tutumun 200 milyon üraya malolmasma yolacmıştır. Türkiyeye \ardım konsorsiyomu ismine uygun davranışlarda hulunmakta gecikmektedir. Davranıslannın. Tiirkiyenin gelişme arzusuna göre ayarlanmış oldugu iyice anlaşılmıştır Konsorsiyomun mart ayı sonunda Paris'te yaptığı oturum, gorüşmelerin nisan sonuna ertelendiğini gostermektedir. Öyle anlaşılıyor ki konsorsiyum devletleri. Turkiyede gelişmeleri adım adım İ7İemeden kâğıt uzerindeki programların finansmarjna vanasmamaktadırlar. Bu suretle bir kere daha anlaşılıyorki «hâkim» bir ekonomi olmak istiyorsak «tâbi» bir ekonomi olmaktan ulusca bir an once kurtulmaya çalışmamız gereklidir Bunun çaresi ise plânlı kalkınma\a ve reformlara karşı olmak değil o n ların bir an once gercekleşmesine yardımcı olmaktadır. Gorulıiyorki ekonomimiz tehlikeli bir donemcce î'aklaşmaktadır. İç fiatlar çenel scviyesinde yeralmıya başlıyan geli^meler dikkatleri bu donemecin ne kadar uzak olduğuna çe\irmelidir. Gerçekten perakende fiatlar endeksi 1961 de yüzde 3.2 1%2 de yüzde 4.3 artnvs iken g e çen yıl birden bire yuzde 10 a \ ukselmistir Toptan es.\a fiyatlarında da yukselmc devam etmektedir. Ithalât talebi yukselirken ihracatım'zın gelişememesi. hatta gerilenıe eğilimi gostermesi yalnız dış yardnn iht'vacımi7i bu>utmekle kalmıyarak fakot ekonomimizdeki moneter dengeyi de bozacak niteliktedir Bütce acıklarının, büyümekte oluşu buna karsılık kamu vatırımlarının devam etmesi zorunluğu dikkatleri moneter denge uzerinde tekrar toplamaktadır thracatta vergi iadesi usulunun değişmesi \e şımdi de bu usulden yararlandırılacak maddelerin sayılarının artırıVmasının dusüniılmesi teınenni olunurki, iyice incelenerek \erilecek kararlara da>andırılsın prim u s u lunun genişletilmesinin mahzurlarmı bertaraf edecek tedbirler de birlikte alınsın. Tehlikeli donemecin yakınlığını ulusca takınacağımız tutum vc göstereceğimiz çabaların hızı tâyin edecektir. Denge bir kere bozulursa bunun sonu<;larının ne kadar acı olacağını kimsenin bir daha tatmak istiyeceğini sanmıvoruz. \J Millî gelir artış hızı /.2.4ten°/o5.9açıktı Nüfus başına isabet eden ortalama gelir de 1,627 liradan 1,7 88 liraya yükseldi ı rın 585 liradan 602 liraya çıktığı anlasılmaktadır Bu ise 1959 >ılmda 604 lira olan nufus basına duşen gehrden azdır. Son olarak yayınlanan ı«tatı=tıkler nufus basma dusen ortalama gelırın gerçektp pek az değı=tığını v e ozellıkle 1958 den herı 585 lira ıle 604 hra arasmda ovnadığını gostermektedır Nıtekım sabıt fiatlarla 1958 de 597 lira olan nufus basına gelir 1959 da 604 lirava cıkmış «onra 1960 da 600 ve 1961 de 585 lıraja dusmuş, 1962 yılında ise 602 lirava vukselmıstır Tabıatı>le toplam milli gelırın o \ ılın nufusuna bolunme^ı ıle bulunan bu ortalamalar gelir dağılımı voluyla hesaplanmadığından ekonomının çesıtlı •iektorlerınde çalısan grupların arasındakı gehr farklılıklarını anlamıya ımkân vermemektedır Türk ekonomisi getişme dönemîne girdi ( 1961 ve 1962 carî fiatlariyle ) (Milyon TL. olarak) SEKTÖRLER ve TOPLAMLAR 1) Ziraat a) Çiftçilık b) Ormancılık c) Balıkçılık 2) Sanavı a) Madencılık b) tmalât sınjM c) Elektrik, bavagazı, su 3) 4) 5) 6) 7) 1961 19 048 0 18 663.7 267.2 117.1 7 "577.5 750 9 6 545.3 281.3 22 845.) 21 658J Türkiye Millî Geliri NE NEDIRf 249.J 137.7 8 398i» 789.8 7 349.3 260.0 Başbakanlık Devlet Istaüstik Enstitusü tarafından yeni olarak vavınlanan millî istatistiklerinden anlasıldığma gore, 1948 yılı sabit fiyatlarıyla hesaplanan Tur kiyenin millî geliri 1962 yılında yuzde 5 9 oranında artmıstır 1960 vılında avnı artış oranının yüzde 2.4 1961 yılında da yuzde 0.6 olduğu hatırlanırsa. 1962 yılında genel ekonomik faalivetlerde belırlı bır artısm yer aldığı görülmektedir. Bılındığı gıbı milli gelir, belli bır de\rede (genel olarak bir \ ı l ) millî ekonomimızde mal \ e hızmetlerin urctiminden doğan gelirlenn para ile ıfade edilen değerleri toplamını gostermektedır. Ekonomıdekı şerçek çelismevı anlamak \ e geç mis yıllarla karsılastırabilmek için para ıle ifade edilen değerler (nakdi değerler) belirli bır >ılın fıatları ıle hesaplanmakta ve buna sabit fiatlarla millî çelir denmektedir. TurkiTenın milli geliri 1961 de 16 milvar 739 milyon liradan. sabit fiatlarla 1962 de 17 milyar 712 m i b o n lıraja \ukselmstır. Her >ılın câri fiatlarıyla hesaplandıjı takdırde, 1961 >ılı milli geliri 46.5 milyar lira 1962 vılı geliri ise 53,6 milyar liradır. Nufus basına du«en millî gehr • carı fıatlarla 1962 vılında 1,789 lı lır 1.627 hra ıdı Fakat sabıt (ıatrava vukselmıstır Bır oncekı \ıl larla hesaplandığı takdırde 1962 nufus ba«ına dusen ortalama ge >ılında nufus basına duşen gelı = İResmİ Gazete Çeçenfhaita C nisan 1964 llkokul öfretmenleri ödeneği Kanunu. tnsaat sanaviı EJ5.7 3 086.9 Tıearet 3 592.0 4 105.7 Llastırma 3 375.6 3 818 6 Mali muesseseler 1 301.9 1 435.6 Serhe»! meslekler \e hızmetler 2 384J K48.6 8) Mesken eelırleri 2 275.5 2 633.5 9) Devlet hızmetlerı 4 417.6 4 804.3 10) Yurt içı geliri (1 ılâ 9 toplamı) 46 828.6 »52 977.4 11) Dıs âlem geliri 291.2 374.! 12) Safı milli hasıla (milli gelir) tstihsal âmillerı fivatlarıvle (10 + 11) « 537 4 52 603.2 13) Vasıtah vergiler 4 6585 5 283.5 14) âafi milli hasıla (pıvasa fhatlariyle) (12 + 13) 51 196.3 57 886 J 15) Asınma ve eskıme 2 5234 2 851.6 16) Gavrı safi milli hasıla (milli hasıla) (pıyasa fiyatlariyle) (14 + 15) S3 719.7 60 738.1 17) Gayri safî milli hasıla (tstihsal âmilleri fiyatlariyle (12 + 15) « 0«0.8 55 454J KAYNAK Türkije Milli Gelirı. Ba*bakanlık DFV et Istatıstik Enstltüsü. yayın No 456 Ankara. 1946 Tablo. ekonomldekl 9 sektortln yarattıjı gellrlerm toplamını veren «Yurt tçi Gelirt» nde onemli blr artısın \er aldığmı gostrrmekle beraber. dı« âlemden gelen net gelırin azalması milli gclirln btlyümesmi ctkilPmi«tlr Mllll gelıre vasıtah vergiler \e anıortismanlann laçınma ve okime) eklenmesıyle elde olunan g»% ri ?fi milli hastla ise daha çok vasıtalı vergllerdekl artı? iebeblyle 1962 yılında 7 mılvar llralık bir fazlahkla 60 7 milvar lirm olarak teşek kü! etmıîtir. (Ptyasa flvatlirıylal 7 nisan 1964 Tarım Bakanlıgına bağlı kurnmların isletılmesine ait vönetmelik. ^ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııı iMiııııııııııımııiMiııııııınıiümıııııımııııııııııııııııımıııııııııııııııııııııııtf 8 nisan 1964 Tabii âfetlere maruz kalacak bolgelere ait yeni Hste. Dıs Ticaret islerine dair (64/13) sa>ılı sirküler: (Doğu Almanvadan ithal edilecek 500.000 dolarlık demır ve çelik profiller için \erilen döviz tahsis mektuplarının kullanma süresi 11 mayıs 1964 e kadar uıatılmıstır.) | Rekabet içinde dünya ekonomisi | Ş( > TÜRKİYE ve YUNANISTAN j| n 9 nisan 1964 15.10.1963 tarihinde mzalanmıs tasdikine dair kararname. Ankara Üniversitesı Harç u değısiklik. 10 nisan 1964 | Buyazıda her iki ülkedeki tarımsal üretim ve besi olan A. I. D. ikraz anlaşmasının I istihlaki ile uluslararası malî durum incelenmektedir ücretler j o n e t m e l i ğ i n d e japılan | Yazan: Prof. Dr. Peter FRANCK Kimya maddeieri satıslarında artış 1962 yılında Avrupa \ e Amerıkada kımya maddeieri uretımı genel sınaî üretımden daha hızh artmaktadır. Sınal ııretım endeksı Amerıkada yuzde 8, Avrupada yuz de 5 arttığı halde, her ıkı kıtada kımya maddeieri endekM yuzde 10 yukselmistır. Avrupada kımya sanayıının cırosu 1962 yılında yuzde beş fazla olmuştur (22.100 milyon dolara karsılık 23 400 milyon dolar) A B DUNYADA HAFTAN1N EKONOMİSİ Son iç buhrana kadar Kıbrıs ekonomisi Kıbrıs 9,251 kılometre kare yzolçumü ile Akdenızın Sıcilya ve bardunya ıle bırlıkte uç buyuk Adasmdan bıridır Nüfusu 600 bin cıvarındadır. Ada ekonomısmde en fazla g e h ş m ı s sektorler tarım v e madencılıktır. 19f>2 nufus sayımına gore nufusun c/o 41 9 u tarım ve madencılikte çalısmaktadır Ekonomıde üretılen ma! ve hızmetlerın (Gayrı sâfî Millî Hasıla) 1962 de r o 3 u de soz konusu ıkı sektorden elde edılmıştır. îmalât sanayıi v e mının gelişme hızının yüzde 56 ci turizm yeni g e l ı s m e y e başlayan sa 115.8 inı gıda maddelerı, yuzde nayıler arasındadır. Adanın başlı ını smaî mamuller, yuzde 24.4 unü ( varında artması plânlanmıştı. Bu ca tarımsal urunlerı buğday arpa, makıneler \e ulastırma donatımı maksatla devlet ve ozel sektorde patates, tıitun, uzum, zeytın, naren teşkıl etmıştır. Ihracatı 1962 de 18J2 330,4 milyon dolâr yatırım yapılma cıye gıbi Akdenız ıklımı urunlen milyon Sterlıng tutanndadır. îh sı öngörulmuş ıdı. Dunja Bankası, racatın yüzde 48.4 unü tarımsal ü Ingiltere, Amerıka, Batı Almanya, <iır Her iki ülke de 11. D ü n v a Savası sonunda hızlı tarımsal Bu kadar buyuk ithalâtı fı S KOMtSYONCU Alıcı ı l e çelisme programları ile ortaya çıktıklarında, Yunanistan sananse etme j e t e n e ğ ı her iki ~ satıcıyı bır araya getıren, ya vas kayıplarını onarmak ve bir iç savası bitirmek dunımunulkede farklı temellere dayan Ş da onların emrı ile bu ıçı da, Türkiye ise iyi hava sartlarına v e tarımsal ürünler bekmaktadır: Avrupa ve Amerı = yaparak karşılığında bır pay liven aç Avrupa pazarlarma sahip bulunuyordu. 1953 54 vıkan hukumetlerı son bırkaç y.ılŞ alan kısı. va da kurum. lında t a n m s a l üretim savas öncesı sevivesiiMHiispetle^pMU^. dan berı Yun«trt(*ıll*^î(!^*ıl Z nistanda ••35, Türkiyede ise »«83 oranında arttı. Avrıca~196KONStMENTO TaMt aM "^' ^»17 J i r " Turkıve = yılına kadar Türkiye ekilebilir topraklannı '»20 oranında a? .• racı işletenlerce çlkarılan bır ye ise yaklasık olarak bunun Ş tırmıs bulunurken, toprak bakımından çok daha sınırlı Yubelge olup, yukleyicı ıle ta2 3 mıslını sae;lamışlardır. Son = nanistan vüksek deferli ürünler t a n m ı n a «eçmek durumunda şıyıcı arasmda yapılmış yaMİlarda Turkıveye vabancı o S kalmıstır. Bunun sonucunda 1950 1960 vılları arasındaki devzılı bır snlaşma n i t e h â ı n d e 11 nisan 1964 zel sermaye akımı 25 milyon •; rede Türkivede tarımın milli gelirdeki pavı *ı50 oranında artdır. Bu belge ile taşıvıcı maYakıflar Genel Müdurlü£ü Muhasebe Yönetmelıfi. d o l â n dsmadıçı halde yatırım Ş mısken. Yunanıstanda bu artıs '«42 olmuştur. li nerede yukledığını, nereTürk Parasını Koruma Hakkında 17 savılı karara iliskin Malhe = ve>a odunç olarak Yunanısta Ş ' ve boşaltacağını, taşıt ucre Tarımsal kaynaklar uzerınde patatesten =ağlarken YunanısBakanlıfı bildirisi: (Turizmi tesvik gayesine raatnf olarak hari = na gıren sermave 1961 de 57 Ş ( tının ne kadar, nasıl ve kımnufusun ba^kı'i Yunanıstanda tanda bu nıspet oo54 dur Bu U de ise lEKil de 29 800 mılvon doce muntazam otobüs seferleri yapan muesseselerle mıistereken jT mılvon dolara ve 1962 de 103 = ' den alınacağını ve malın Turkıyedekınden çok daha a/«ebeple Turkıyede bır kısı orlar olan cıro 1962 de 32.700 milyon muntazam seferler tertipleyecek yabancı kumpanyalara genel mılvon dolara varmıştır Ayrı ~ kıme teshm edıleceğını bıl dır Yabancı ulkelere nufusun talama olarak on vıl oncesi gıdolara yukselmıştır. (Artış >uzde bilet satıs müsaadesı verılebıleceğine dair). ca Yunanlı muhacırlerın ana ^ dırır. bır kısmının hıcret etrjnesı dobı yılda 13.5 Kg. etle protein 10) vatana gondermekte oldukları Ş lajısıyle Yunanıstandaki topıhtıyacımn c i 5 inı sağlarken Genel fıyatlar sevıyesınde yuhava'eler de yılda 100 milyon s lam nufus artışı yılda °oO.95 Yunanlı komsusu et istıhlâkıni karıya doğru bır hareket varken, dolâr cıvarındadır Bu sebep ~ ıken T u r k n e d e bu nıspet ° "2 9 16 9 Kg /vıl dan 1962 de 27 0 kırnya maddeieri fıyatları bazı le Amenkadan hıbe şeklınde 2 dur. Koylerde ise bu artıs nısKg'a yukseltmiştir. ( Y u n a n ı v ıstısnaları ıle 1962 de dusme egelmekte olan yardımın yakın Ş petlerı sırasıvle 0o0.5 ve ° D2 2 tan et ıhtıvacının o'o20 si ıthal ğılımı gostermıştır Bır kaç sanazamanlarda kesılmesı uzerıne Z Nisan Nisan Nisan Nisan Nisan Nisan dır Her kı ulkedekı adam baedılmekte Turkıye ise hıç itvıde, ezcumle, plâstık maddeieri, doğan sarsmtı Yunanıstanda S şına kalorı ıstıhlâkı aynı olhalât \ apmamaktadır ) Avnı 9 6 7 8 11 10 baz organık maddelerde fıvatlar absorbe edılebılmıstır. Son dort 5 makla v e son on yıl ıçerısınde sekılde Yunanıstandaki taze 97.30 Cl'MHURtTET 1963 97.30 96 80 96.80 onemli bır oranda ınmıştır vıllık sure ıçerı^mde Yunanıs ; değısmemış bulunmakla berasebze ıstıhlâkı de Turkıyede92. 93JÎ0 93. 92.75 92.60 1964 tanın resmi para rezervlerı du Ş ber yuksek proteınh besılerın kınden °o30 daha fazlad'r 136.50 137 137. 136 RESAT 1963 rumu da kuvvetlenmış ve 65 ^ nıspetı değısmektedır Turkı Tanmsal ıhracatla dovız sa§138. 138. 137.50 138. 138. 1964 yede ortalama olarak bır kısı milvon dolâr kadar artmıstır. Cenevre'de Dolamak hu=usundakı bağımlılık14.62 14 60 1 14.60 14.62 1963 KtLÇE kalorısının c o71 inı tahıllar v e Halbuki avnı sure ıçerısınde Ş ı ları bakımından her ıkı ulkeV ız kurları (tsvıçre 13.70 13 70 | 13.60 13.90 13.75 1964 Turkne Merkez Bankasının = Frangı olarak) nın de avnı olçude zaafı bulurmaktadır. Turkıye ıhracat altın v e dovız rezer\lerınde 60 = | A B D tı Dolar) 4.30 4 34 elırlerının °'o70 71 ıni. Yunamilyon dolârhk bır azalma ol = Kanada ( 1 Dolar) 3 9 5 4 05 n nistan ise n78 • 81 ıni bu yolla muştur. Yunanıstandaki duruelde etmektedir mun sonucu olarak gerek c â n : t t a | v a ( 1 0 0 L i r e t ) 7 0 0 gg muameleler \e gerekse sermaB Almanja (100 D M ) 108 00 110 00 Uluslararası mali durum : .Avusturya (100 Şlling) 16 60 16 90 \ e h a r e k e t l e n için serbest bır (100 Frank) 8 55 8 75 Aşağıdaki tablodan goruldüdovız pıvasasının devamını s a ğ . 119.00 121 00 iamaktaşımdıye kadar herhanTurkı>enın Ada>a çıkartma j a = 5u gibi. Savaş sonundan berı Çalışan nufusun ancak yuzde 2 2 runler, vuzde 45,2 sını madenler elektrik, s j yol gıbı enfrasturuktur 82.75 84 75 gı problemle karşılaşılmamışı ışsızdır (1962 yılı) Kıbrıs, daıma, ve diğer ham maddeler kapsamak j a t ı n m l a r l a sanayıi gelı^tırmek ı pacağı haberi uzerıne \ a \ a s l n a n her ıkı memleket de açık verN'orveç (100 Kron) 59 5 0 61.50 mıven dış ödeme dengesının tır. Bununla beraber son vılısgucu ıhraç eden bır ulke olmuş tadır Ihracat gelırlen. çok yuksek çın Kaikınma Bankası kurulmasını ıktısadi munasebetler. mart sonu jj Oanimarka (100 Krnn) 61 50 B3 50 zevkine varmak fırsatını elde lardakı serma\e akımınm bır Ispanya (100 Pezeta) 7 00 7 23 tur Ancak çalışma ıstatıstıklen ın olan ıthalât hacmını karşılamıya fınansa edecek ıdıler Bu projele na doğru, tekrar canlanmaya basla Porteklz (100 Esküdos) 14.90 15 ,",0 edemerr.ıslerdır kısmı tekrarlanmıyan cınsten celendığı zaman, ıstısnai olarak yal yetmedığınden Kıbrıs Cumhurıye rın ne kadarının gerçeklestığı ve mı^tır Tukler, T u r k n e d e n gonde! Yugoslavya 1100 Dınar) 050 0 60 nız, 1962 de muhaceretın azaldığı tı, Rumların ENOSIS ıçm çıkardık hâlen yurürlukte olup olmadığı bı rılen gıda yardımı ıle yaşamakta| Yunanistan (100 D r a h ) 14 2 5 14 75 ] çorıilmektedır. (1961 de 13 489 kişı, ları çete savasma kadar. bır yan lınmemektedır dırlar Turk memur \ e polısler ~ Mısır (1 Lira) 5 3 0 5 30 (Mılyon dolâr olarak) 1962 de 6,277 kısı.) kanlı Noelden berı maaş almadık dan sanayılesmeve, diğer yandan ı Türklerin durumu îsrael (1 Lira) 1 30 1 60 Dıs Ticaret Açifı turızmı gelistırmeve çalışıvordu. T ü r k l y e (1 Lira) 0 3 3 0 43 Ithalât artıyor Ada T u r k l e n daha çok tarım sek larından Turk Bankalarmin kredı 1958 1959 1960 1961 1962 Kıbrısın ithalâtı muntazaman 1960 da 25 000 olan turıst savısı 1962 toründe çalışmaktadırlar. Bır kıs ler: ıle g e ç ı n m e j e çaliMyorlar Buartmaktadır. Ithalât 1960 da 37.0, de 50 000 e yukselmıstır Sanayıın mı da ticaret yapmaktadır Genel na karsılık en guç durumda olan 86 Türkije 145 139 175 235 1961 de 38.3. 1962 de 44.9 milyon gelışmesı ıçın bır Kaikınma Banka olarak Turk azınhğı ortalama gelı ısçıler \ e koylulerdir Isçıler, Ada 119 Tunanistan 70 104 107 127 Sterlıngdır. îthalâtm 1962 de yuzde sı kurulmaya başlanmıstı. Ekono rı, Rum çoğunluğunkınden duşuk da emm>etın hıç kalmamış olma Dıs Ticaretin inkisafına hizmet etrnek amacı ile v e merkezi ts tanbulda olmak üzere 10 milyon lira sermayeli «Amerikan lE: Türk D ı ş Ticaret Bankası Anonim Şrketi» adı İle bir bankanın S kurulması için izin verildiğine dair kararname. z: 10 Şubat 1955 tarihli Türk Tunan Vize Muafijeti Anlasması» E nın geçıci olarak talik edildifine dair kararname. Ticaret Baksnlıiının. Pamukların Kontroluna ait Tüzüğün geçi ŞŞ ci birincı maddesi geregince 15 AJustos 1964 tarihinden itibaren| 3 uyçulîanması çereken «Tek balya Kontrol Tasnif I s u l ü » nün bir >ıl gerive bırakıldığına dair tebliği. artmıs ve ılk olarak 1962 de Z 600 m ı h o n dolârhk sevıyeyi S asmıstır Fakat T u r k n e nufu Ş sunun Yunanıstana nıspetle Ş uç mıslı olması dolavısıvle Yu Ş nanıstanda yılda 78 dolâr olan S adam basına ıthalât Turkıyede ~ «adece 25 dolâr olarak kalmış E tır. S ADI HISSE SENEDt Tıcarı ortaklıklarda serma\e katılma payını tem'U eden belge Kazanca ve ortakhğın dagılması halınde mevcutlarının paylasılmasına en son katılma hakkı verır. ÎMTÎYAZLI HISSE SENEDI Sermaye ortaklıklarınm kâr bolusumunde, ya da herhangı bır dağıtımda ve tasfıyede otekı pay sahıple rınden once pay alma oianağı sağlıyan ayrıcalı pay belgesı BONO Borçlunun, ala • caklısı adına, ya da emrine belırlı bır gunde borcunu odıjeceğını bıldıren yuklenim belgesıdır BORÇ SENEDİ (TAHVİL) Teminatsız, ya da temı natlı ve uzun vâdelı borçlanmada kullanılan ve genel olarak bono tıpınde basılı bır belgedir. Daha çok devlet, ya da onemli anonim ortaklıklarca çıkarılır. ClRO Bır tıcari b e l g e nın u z e n n d e k ı hakların belgenın arkasına açığa, ya da «cıro şerhı» altına ımza ko • nularak Daşka bır kışıye aktarılmasıdır CtRANTA Cıro y e t e n e ğını taşıyan herhangi bir tıcari belgenın arkasına isim ve ımzasını koyan ve boyle ce belgedeki h a k l a n n ı başka birisine devır, ya da onun ödenmesını garanti eden kımsedır GARANTİ Borçlu lehıne alacakhya uçüncu bir kışı tarafından verılen t e m ı nattır. Bu, borcun zamanında odenmemesı halınde ala C İ caklının haber vermesı üzeri r) ne garantı veren kişi tara y] fından ödeneceğını gosterir. ^) Kanunun belırttiğı bıçim v e ıfadeve uygun olması gere kır. HAVALE Bır bankanın başka bır yerdekı gerçek, ya da tuzel bir kışıye müşteri«ının hesabından kredisınden, ya da para olarak yatırdığı fondan odeme yapılmasını emreden yazılı belgedır İSKONTO Bankalarda vâdelı bır polıçe, ya da bır bononun satın ahnmasına ve vâde sonuna gore. faizın tahsıl edilerek gerı kalanın para olarak, ya da hesabına yazılmak suretiyle ö d e n m e s i dır Haftalıh altın fiyatlavı , tur. T u r k l e n n Lefkoşe Turk Bankası Ltd. ve Turk Kooperatıf Mer kez Bankası vardır Ayrıca yabancı bankalar arasında Türkiye Iş Bankası v e Osmanlı Bankası şubelerı de bulunmaktadır. TÜRKİYE ,YUNANİSTAN'VErKIBRISTA İJHALÂT DURUMU OPLAM sı >uzunden. ışe gıdememektedırler. Kovluler şurava bura\a aç bır sekılde dağılmış durumdadırlar Rumlarm elınde olan Hukümet Turk azınlığmı ekonomik ba kımdan ezerek polıtık bakımdan kazanacağını ummaktadır. ADAM BAŞINA GELÎR Dolâr 228 308 v e HİZMET ÜRETTMİ (1963) Ka\nak O E CD Her iki ulke de yabancı pı• asalardakı rekabet \ e \erlı \ uretımın rıjıdıtesı dolayısiyle toplam ıhracatlarının durgunluğundan zarar gormuşlerdır. Bununla beraber aşağıdaki tabloda g o s t e n l e n tutun, pamuk v e kuru uzum ihracat yarısması ılgi çekıcıdır. (harb tazmınatı odemelerı gıbı) olduğu için aynı tıcaret bilânçosu açığı devam ettığı takdırde yeni imansman kaynaklarmın bulunması gerekmektedır. Dıs borç taksıtlerımn ağır y u k u altmda bulunan Turkıye ise dıs yardım programının de ITHALÂT 80i 661 NÜFUS* ; BA 5J N A ! j D UŞE^N İ T H A L  T 1950 1962 MAL (Milyon dolâr olarak) 1958 Türkiye Tutun Pamuk Meyvalar 84 3 22.9 56.4 163.6 Tnnanistan Tutun Pamuk Meyvalar 92.0 23 1 42.4 157 5 1959 915 541 68.6 214.2 70 7 26 4 418 138 9 1960 65 5 48 6 77.4 191.5 72 4 19 2 37 9 129 5 1961 87 1 57 8 72 8 217.7 80 7 27 4 45 0 153 1 1962 96.1 645 905 251 1 68 0 39 0 47.5 154 5 622 468 520 Tarım v e Madenler Îmalât Sanayii Ticaret Kamuhiz. v e Savnnma Diğer sektörler 31,2 11,3 10,6 15,1 31,8 100,0 G A T R t S A F İ MİLLİ HASILA Milyon Sterling 1050 196. 39,5 63,8 Adana llgililerden ve2 rilen bilgiye göre, Adana v 2 « Mersinde toprak komis^ vonlannın faalivet gösterdi= £1 bölfelerde 200 bin dönüm = hazine arazisi tesbit edilmis İ tir. öte yandan, hazineye ait olup da bugüne kadar çift™ çiler tarafından ekilmekte o; lan arazi miktan ise, yakln ^ sık olarak 1 milyon dönüm r dür. Ihtilâflı bir milyon dö= nümlük bazine arazisinden = bir kısmı ait oldukları mah: kemelerde karara bağlanH mıştır. Halen karara bağlan ; mamış hazine arazisi mikta S rının 600 bin dönüm ci\arın = da olduğu bildirilmektedir. E Mersin, Turfanda meyva ve 5 =ebze fiyatlarında normal fivat Ş^uîmeleri baslamış, bazıları mevS sım fiyatına satışa çıkartılmı^tır. E Sehrimiz halinde taze patates 125 £|eskı patates 80. kuru sarmısak = 200, turfanda kabak 300, bakla = 5070. ispanak 25, taze soğan 50, = kuru soğan 60 kuruştan satılmış5|tır. 1960 1962 1963 1 960 1962 KIBRIS 19 6 ? N Ü F C S (1960) Yunanlı 442.521 Turk 104.350 Inçiliz 24.62S Ermeni 3.628 Maronit 2.708 577.835 İJ.URKIYE Turkıyede daha yuksek olan uç başlıca urunun ıhracat değeri ıle bunun iki ulke arasında Turkıye lehme olan farkı ki 100 milyon dolâr kadardır ancak Avrupa ve Amerıkanm her iki ulkeye de rekabet hususunda eşıt anlayış gostermesı halınde korunabilecektır. Gerek Turkıve ve gerekse Yu"iRn!>=tanna ıthalât talebi hızla vamına ıhtıyaç gostermıyecek E seviyeye henuz gelmediğı gıbı, = konvertıbılite serbestısı tanı Ş yacak kadar dovız rezervlerıne E de sahıp değıldır. E Her ıkı memlekeiın milli kay j ; naklarından v e dış fınansman 2j dan faydalanma konusunda o = numuzdekı yıllar için hazırla E dıkları plânları gelecek yazıda E soz konusu edeceğız ; ıiııııııııııımıııımıııııııııııımııımıımıııııııııııııııııııımııııımımmr. Gülsehir Bilhassa mevvacılık ve bafcılıği ile söhret yapan ve yılda 1 milvon kilo iizüm istihsal edilen Gülsehir ilçesinde 460 ortaklı Üzüm ve Meyva Mcmulle ri Satış Kooperatifi halen faaliyette bulunan ve yılda 250 ton şarap imal eden fabrikanın kapasitesini 1500 tona yükseltebilmek amaciyle 350 bin lira avırmıstır.